Transparantie, openbaarheid, persoonlijkelevenssfeer, toegang tot registers, plichten van het personeel

11/01/2016

www.avcb-vsgb.be Transparantie, openbaarheid, persoonlijke levenssfeer, toegang tot registers, verplichtingen van het personeel Burgerlijke stand - bevolking GSOB 2015 Module I Boryana Vermeulen-Nikolova 30-9-2015

Rue C. Crespel 35 – 1050 Bruxelles Kap. Crespelstraat 35 – 1050 Brussel

www.erap-gsob.brussels

1

Transparantie, openbaarheid, persoonlijke levenssfeer, toegang tot registers, plichten van het personeel PLAN I.

Algemeen kader: inleiding (3)

II.

Uw taken: burgerlijke stand – bevolking (4-21) Afgifte van uittreksels van documenten – art. 45 Burg. Wb & art. 125 NGW Verbetering van gegevens Rijksregister (20)

III. Basisbeginselen van het werk van de administratie (23–25) Goed bestuur Openbaarheid van bestuurshandelingen Transparantie en toegang tot documenten

IV. V. VI. VII.

Bescherming van de persoonlijke levenssfeer (27-33) Beroepsgeheim (35) & informatieplicht (36) Voorbeelden (37-40) Andere hulpmiddelen (41)

2

1

11/01/2016

Transparantie, openbaarheid, private levenssfeer, toegang tot registers, plichten van het personeel I.

Algemeen kader

• Gemeentelijke autonomie • Gemeentelijk belang • Gemeenteraad & college: ▫ Organen belast met het gemeentelijk belang - gemeenteraad ▫ Taakverdeling: college - gemeenteraad ▫ Toezicht op bestuurshandelingen: hiërarchie, administratief toezicht, juristicties • Gemeente – gedecentraliseerde en gedeconcentreerde entiteit

3

Transparantie, openbaarheid, private levenssfeer, toegang tot registers, plichten van het personeel II.

Uw taken: burgerlijke stand & bevolking

1. De gemeente als kern van het leven van de burger Burgerlijke stand - bevolking •

Rol van de gemeente in de materies "burgerlijke stand – bevolking"

•

Burgemeester / schepen van burgerlijke stand – ambtenaar van de burgerlijke stand

•

Grondwet – art. 164 « Het opmaken van de akten van de burgerlijke stand en het houden

van de registers behoren bij uitsluiting tot de bevoegdheid van de gemeentelijke overheid. » Wie is belast met het toezicht op het houden van de registers? Wanneer? Gevolgen en praktijk

4

2

11/01/2016



1. De gemeente als kern van het leven van de burger Burgerlijke stand – bevolking (vervolg)

• Art. 125 Nieuwe Gemeentewet « Het college van burgemeester en schepenen is belast met het stand.. houden van de registers van de burgerlijke stand

De burgemeester, of een schepen daartoe aangewezen door het college, vervult de bediening van ambtenaar van de burgerlijke stand en is er inzonderheid mee belast om alles wat de akten en nakomen. (…) » het houden van de registers betreft, stipt te doen nakomen

5



1. De gemeente als kern van het leven van de burger Burgerlijke stand – bevolking (vervolg)

NietNiet-exhaustieve opsomming van de taken van de ambtenaar van de burgerlijke stand : Waken over het houden en bewaren van de registers van de burgerlijke stand Opstelling van akten van burgerlijke stand en inschrijving ervan in de registers Vaststelling van geboorten en overlijdens Voltrekken van huwelijken Overschrijving van akten en vonnissen in de registers (bv. adoptie, echtscheiding) Afgifte van kopieën en uittreksels van bestuursdocumenten Opstelling van marginale vermeldingen in bestaande documenten 6

3

11/01/2016



2. De afgifte van uittreksels Art. 45 Burgerlijk Wetboek

•

§ 1. Een ieder kan zich door de bewaarders van de registers van de burgerlijke stand uittreksels doen afgeven uit de akten die in deze registers zijn ingeschreven. In die uittreksels wordt geen melding gemaakt van de afstamming van de personen op wie de akten betrekking hebben. Alleen de openbare overheden, de persoon op wie de akte betrekking heeft, zijn echtgenoot of overlevende echtgenoot, zijn wettelijke vertegenwoordiger, zijn bloedverwanten in de opgaande lijn of nederdalende lijn, zijn erfgenamen, hun notaris en hun advocaat kunnen een eensluidend afschrift verkrijgen van een akte van de burgerlijke stand die minder dan 100 jaar oud is, dan wel een uittreksel uit de akte met de afstamming van de personen op wie de akte betrekking heeft. De familierechtbank kan, op mondeling of schriftelijk verzoek van een ieder die doet blijken van een familiaal, wetenschappelijk of een ander wettig belang, zonder enige andere vorm van proces en zonder kosten, toestemming verlenen om bepaalde opzoekingen te laten verrichten of een eensluidend afschrift of een uittreksel te laten afgeven over de afstamming van de personen op wie de akte betrekking heeft. Het verzoek wordt gericht aan de familierechtbank van het arrondissement waar het register wordt bewaard; voor de registers gehouden door diplomatieke of consulaire ambtenaren of door legerofficieren die belast zijn met het opmaken van de akten van de burgerlijke stand betreffende militairen buiten het grondgebied van het Rijk, wordt het gericht aan de familierechtbank te Brussel.

7



2. Afgifte van uittreksels •

Art. 45 Burgerlijk Wetboek (in werking sinds 1.9.2014) (vervolg)

De in de registers ingeschreven akten, alsmede de eensluidend verklaarde en behoorlijk gezegelde afschriften daarvan, hebben bewijskracht zolang zij niet van valsheid zijn beticht. § 2. De eensluidende afschriften en de uittreksels vermelden de dagtekening van hun afgifte; zij worden kosteloos voorzien van het zegel van het gemeentebestuur of van het zegel van de rechtbank van eerste aanleg waarvan de griffie het afschrift of het uittreksel afgeeft. De eensluidende afschriften en de uittreksels die bestemd zijn om in het buitenland te dienen en waarvan de legalisatie vereist is, worden gelegaliseerd door de Minister van Buitenlandse Zaken of door de ambtenaar die hij daartoe machtigt. De eensluidende afschriften en de uittreksels die bestemd zijn om in België of in het buitenland te dienen en die niet gelegaliseerd behoeven te worden, mogen worden afgegeven door de beambten van het gemeentebestuur die daartoe speciaal zijn gemachtigd door de ambtenaar van de burgerlijke stand. Voor de handtekening van de beambten van het gemeentebestuur moet melding worden gemaakt van de ontvangen machtiging, • •

Gemeente heeft hiërarchische overheid – FOD Binnenlandse Zaken Welke akten worden opgesteld door burgemeester, bewijskracht, aard, sancties, afgifte van kopieën, delegaties, aansprakelijkheid

8

4

11/01/2016



2. Afgifte van uittreksels van akten van burgerlijke stand • Art. 45 Burgerlijk Wetboek - elementen

- Het begrip beambte: wie wordt beoogd? Contracuteel? Ambtenaar? Evolutie? - Bewijskracht van akten ingeschreven in de registers: tot inschrijving van valsheid gevolgen • Delegatie van ondertekening van het uittreksel Nieuwe Gemeentewet modaliteiten & gevolgen

9



2. Afgifte van uittreksels van akten van burgerlijke stand •

Art. 45 Burgerlijk Wetboek – elementen (vervolg) Afgifte van uittreksels met of zonder afstamming Zonder afstamming: eenieder Met afstamming of < 100 jaar: -

de persoon op wie de akte betrekking heeft (of echtgenoot, vertegenwoordiger, bloedverwante, erfgenaam, ….) advocaten deurwaarders notarissen andere: met toelating van de familierechtbank: belang aantonen, familiale of wetenschappelijke opzoekingen

10

5

11/01/2016



2. Afgifte van uittreksels van akten van burgerlijke stand [uittreksel Aude LONGEVAL, ‘Guide du guichetier’ in « Etat civil », Collection Orange, Vanden Broele, 2015, p. 245]

11



3. Toegang tot de bevolkingsregisters – vormen van toegang: 3.1. Afgifte van uittreksels 3.2. Raadpleging van de registers 3.3. Communicatie van lijsten 3.4. Statistische gegevens

12

6

11/01/2016



3.1. Afgifte van uittreksels Wettelijke basis: KB 16.7.1992 betreffende het verkrijgen van informatie uit de bevolkingsregisters en uit het vreemdelingenregister Art. 1 - 7 Wie heeft toegang? Ingeschreven persoon (wettelijk vertegenwoordiger of mandataris, curator, voogd, voorlopig bewindvoerder, ouders) tot alle informatie die hem aanbelangt, aanbelangt, zonder een belang te rechtvaardigen Uw plichten? De geldigheid nagaan van de vraag aan het college; de volmacht van de vertegenwoordiger verifiëren De vraag is altijd individueel, schriftelijk, gedateerd en ondertekend Termijn voor de behandeling van de vraag: onmiddellijk / 15 dagen Weigering om informatie te geven – met reden omklede beslissing van het college. Indien betwisting: FOD Binnenlandse Zaken Vermeldingen in het document: « Dit document is strikt persoonlijk en mag niet

aan derden meegedeeld worden. »

13



3.2. Raadpleging van de registers Door de burger houder van een elektronische identiteitskaart (wet 25.3.2003) • •

in de gemeente + rechtzetting van foutieve gegevens vragen aansluiting met kaartlezer: toegang tot zijn dossier in het rijksregister (https://mijndossier.rrn.fgov.be)

Raadpleging van bevolkings- en vreemdelingenregisters door OCMW en gemeentediensten: enkel voor kwesties van intern beheer

Verbod op raadpleging van de gegevens van een derde, derde, behoudens uitzonderingen: –

Toegang verleend op basis van schriftelijke en ondertekende vraag, afgifte toegestaan bij wet (bv. gerechtelijke procedure): wettelijk motief moet vermeld

–

Toegang voorzien krachtens een wet & ten behoeve van een overheid of organisme

–

Toegang voor genealogen: indien gerechtvaardigd & vermelding van wettelijke bepaling (zoeken naar erfgenamen); vrije toegang voor gegevens van +120 jaar (historische of wetenschappelijke doeleinden) KB 5.1.2014)

–

Toegang tot uitvoerder van testament: vermelding van art. 42 Wetboek Successierechten zonder toegang te vragen aan een rechter

14

7

11/01/2016



3.3. Lijsten opstellen Principe : verbod op opstelling van lijsten op basis van gegevens uit registers Behalve uitzonderingen – wet 8.8.1983 tot regeling van een Rijksregister van de natuurlijke personen: – Toegang voorzien krachtens een wet & ten behoeve van een openbaar organisme of overheid – De vraag moet met reden omkleed zijn en het doel vermelden waarom de lijst gevraagd wordt: toegang tot organismen van Belgisch recht die opdrachten vervullen van algemeen belang (globaal algemeen belang) – Wie is bevoegd? Het college beoordeelt de aanvraag

15



3.3. Lijsten opstellen (vervolg) vervolg) Principe : verbod op opstelling van lijsten op basis van gegevens uit registers Behalve uitzonderingen – wet 8.8.1983 tot regeling van een Rijksregister van de natuurlijke personen: •

Voorbeelden Scholen (pedagogisch project)? Ja, maar … Politieke partijen (6 maanden vóór verkiezingsdatum; 40 dagen voordien indien vervroegde verkiezingen en dit enkel voor verkiezingsdoeleinden) ? Ja, onder bepaalde voorwaarden Caféteria’s, sportclubs? Nee (geen opdrachten van algemeen belang) En een schepen? Ja, als de vraag duidelijk uitgaat van de gemeente en niet voor persoonlijke doeleinden

De houder van een toelating is verantwoordelijk voor het goed gebruik ervan. ervan. De gebruiker moet er in de eerste plaats over waken dat dzijnpersoneelsleden geen misbruik maken van de gegevens van het rijksregister. rijksregister. Dat betekent dat deze dient te beschikken over een gedetailleerd systeem van individuele logins.

(CPVP, advies n° 12/2009 van 29.4.2009)

16

8

11/01/2016



3.3. Lijsten opstellen (vervolg) vervolg) Principe : verbod op opstelling van lijsten op basis van gegevens uit registers Behalve uitzonderingen – wet 8.8.1983 tot regeling van een Rijksregister van de natuurlijke personen:

Gids: Gids: wettigheid, wettigheid, doel, doel, proportionaliteit! proportionaliteit! Ondertekening:: in naam van het college door Ondertekening ambtenaar van de burgerlijke stand of afgevaardigde beambte 3.4. Statistische gegevens • • •

Het college kan de afgifte van een lijst toelaten Aanvraag met reden omkleed, doel gepreciseerd De gegevens mogen het niet mogelijk maken de in de registers ingeschreven personen te identificeren

17



3.5. Toegang ten behoeve van derden: derden: deurwaarders, deurwaarders, advocaten, advocaten, schuldeisers, schuldeisers, lokale politie Deurwaarders: derden met wettelijke habilitering in het kader van de uitvoering van hun wettelijke taak Advocaten: gemachtigde derden die handelen in uitvoering van een wettelijke procedure Schuldeisers: zoeken het adres van schuldenaar (via advocaat of andere tussenpersoon) Lokale politie, OCMW: enkel voor intern beheer

Gids: Gids: wettelijke habilitering vereist + geef enkel de documenten die strikt noodzakelijk zijn voor de uitvoering van de bij wet beschreven procedure! procedure!

18

9

11/01/2016



4. Toegang tot het Rijksregister (RR) •

Authentieke bron, betrouwbare gegevens voor de identificatie van personen, geldt tot bewijs van het tegendeel

•

Verantwoordelijke overheid: FOD Binnenlandse Zaken

4.1 Vraag om toelating tot toegang tot RR Wet 8.8.1983 tot regeling van een Rijksregister van de natuurlijke personen •

Wie kan toegang vragen?

•

Voorwaarden? De aanvrager moet een opdracht van algemeen nut vervullen + wetgeving ter ondersteuning + motivering & reikwijdte

•

Tot wie moet men zich richten? Privacycommissie (sectoraal comité van het RR & FOD Binnenlandse Zaken)

•

Voorbeeld: vraag om toegang van verenigingen voor gegevens van niet-residenten

19



4. Toegang tot het Rijksregister (RR) 4.2. 4.2. Toegang & toelating voor gebruik van RRRR-identificatienummer Wie? Overheden aangewezen bij wet en voor wettelijk vastgelegde informatie •

Andere gebruikers: onderaannemers van overheden (onder hun verantwoordelijkheid) notarissen, deurwaarders orde van de apothekers ordre van de 3 balies

20

10

11/01/2016



Gids bij alles wat u onderneemt: Geen overdreven raadpleging, raadpleging, enkel voor noodzakelijke informatie en voor niets anders, anders, met een geldig motief •

Praktisch: de beheerder van informatieveiligheid – aanbeveling van het sectoraal comité van het RR van 18.2.2015 (RR 01/2015) aanstelling van een directeur informatieveiligheid strategie de nodige middelen voorzien

21

Transparantie, openbaarheid, private levenssfeer, toegang tot registers, plichten van het personeel PLAN I.

Algemeen kader: inleiding

II.

Uw taken: burgerlijke stand – bevolking Afgifte van uittreksels van bestuursdocumenten – art. 45 Burg. Wb & art. 125 NGW Verbetering van gegevens Rijksregister (20)

III. Basisbeginselen van het werk van de administratie (23–25) Goed bestuur Openbaarheid van bestuurshandelingen Transparantie en toegang tot documenten IV. V. VI. VII.

Bescherming van de persoonlijke levenssfeer Beroepsgeheim & informatieplicht Voorbeelden Andere hulpmiddelen

22

11

11/01/2016

Transparantie, openbaarheid, private levenssfeer, toegang tot registers, plichten van het personeel III. Basisbeginselen van het bestuur in het algemeen 1. Goed bestuur ▫

Nauwgezetheid

▫

Vertrouwen

▫

Rechtszekerheid

▫

Motivering van administratieve akten

▫

Proportionaliteitsbeginsel

▫

Gelijkheid en non-discriminatie

23

Transparantie, openbaarheid, private levenssfeer, toegang tot registers, plichten van het personeel III. Basisbeginselen van het bestuur in het algemeen

2. Openbaarheid van de administratieve akte

•

Wettelijke basis: art. 112 & 114 NGW

•

Gemeentelijke aanplakking

•

Publicatie op internet

•

Gevolgen: toezicht en inroepbaarheid tegenover de burger

24

12

11/01/2016

Transparantie, openbaarheid, private levenssfeer, toegang tot registers, plichten van het personeel III. Basisbeginselen van het bestuur in het algemeen 3. Transparantie & toegang tot administratieve beslissingen Wettelijke basis & inhoud Art. 32 Grondwet: " Ieder heeft het recht elk bestuursdocument te raadplegen en er een afschrift van te krijgen, behoudens in de gevallen en onder de voorwaarden bepaald door de wet (…) ” Art. 102 NGW: " Aan inwoners van de gemeente mag niet worden geweigerd ter plaatse inzage te nemen van de besluiten van de gemeenteraad. De raad kan evenwel beslissen dat de met gesloten deuren genomen besluiten gedurende een bepaalde tijd geheim zullen worden gehouden. ” Wet 12.11.1997 betreffende de openbaarheid van bestuur in de provincies en gemeenten: De toegang tot het document vormt het basisbeginsel, de vertrouwelijkheid is de uitzondering. De administratieve overheid heeft de plicht toelichting te leveren betreffende de administratieve documenten. Iedere weigering van toegang tot administratieve documenten moet met reden omkleed worden. De betekening van de beslissing moet ook de mogelijkheden inzake bezwaar tegen de weigering vermelden.

Besluit Toegang verlenen tot elk administratief document, ongeacht de drager of de herkomst De bestuurde helpen in zijn zoektocht, toelichting en advies geven (in voorkomend geval doorverwijzen naar andere administratieve overheid) Toegang tot informatie weigeren: krachtens een wet, decreet of reglement en mits motivering (als de akte onvolledig is, zuiver intern, voorbereidend of de vraag te vaag is …)

25



II.


III.

Basisbeginselen van het werk van de administratie Goed bestuur Openbaarheid van bestuurshandelingen Transparantie en toegang tot documenten

IV. Bescherming van de persoonlijke levenssfeer (27-33) V. VI. VII.

Beroepsgeheim & informatieplicht Voorbeelden Andere hulpmiddelen

26

13

11/01/2016

Transparantie, openbaarheid, private levenssfeer, toegang tot registers, plichten van het personeel IV. Het begrip persoonlijke levenssfeer 1. Wettelijke basis •

EVRM – art. 8 (regel & uitzondering) uitzondering)

•

Grondwet – art. 22 « Ieder heeft recht op eerbiediging van zijn privéleven en zijn gezinsleven, behoudens in de gevallen en onder de voorwaarden door de wet bepaald. »

•

Wet ‘privéleven’ privéleven’ van 8.12.1992 tot bescherming van de persoonlijke levenssfeer ten opzichte van de verwerking van persoonsgegevens (Geconsolideerde versie op www.privacycommission.be/sites/privacycommission/files/documents/CONS_loi_vie_privee_ 08_12_1992.pdf)

•

Uitvoeringsbesluiten ivm de persoonlijke levenssfeer

Hoger Europees kader: kader: • Europese richtlijn 95/46/EG van Europees Parlement en Raad • Conventie nr 108 van de Raad van Europa

27

Transparantie, openbaarheid, private levenssfeer, toegang tot registers, plichten van het personeel IV. Het begrip persoonlijke levenssfeer •

Art. 1 van de wet - definities Gegevens Verwerking Bestand Verantwoordelijke voor de verwerking Onderaannemer Derde Bestemmeling Instemming van de persoon

•

Toepassingsgebied van de wet: art. 3 « § 1. Deze wet is van toepassing op elke geheel of gedeeltelijk geautomatiseerde verwerking van persoonsgegevens, alsmede op elke niet-geautomatiseerde verwerking van persoonsgegevens die in een bestand zijn opgenomen of die bestemd zijn om daarin te worden opgenomen. § 2. Deze wet is niet van toepassing op de verwerking van persoonsgegevens die door een natuurlijk persoon in activiteiten met uitsluitend persoonlijke of huishoudelijke doeleinden wordt verricht. »

Het college is meester van het bestand. bestand. Aansprakelijkheid (burgerlijk en strafrechtelijk) Waken over het doel van de inzameling van gegevens.

28

14

11/01/2016

Transparantie, openbaarheid, private levenssfeer, toegang tot registers, plichten van het personeel IV. Het begrip persoonlijke levenssfeer 2. Inhoud van de wet - beperkingen •

Basisbeginsel in art. 2

« Iedere natuurlijke persoon heeft in verband met de verwerking van persoonsgegevens die op hem betrekking hebben, recht op bescherming van zijn fundamentele rechten en vrijheden, inzonderheid op bescherming van zijn persoonlijke levenssfeer. »

•

Verboden mee te delen aan derden:: medische gegevens

•

Wat delicaat is en onderworpen aan een bijzonder stelsel: stelsel gebruik enkel voor wettelijk bepaalde doeleinden!

Etnische afkomst, seksueel leven, politieke opinies, godsdienst, vakbond, taal, ... Gevoelige gegevens: opgelet met het gebruik! •

Voor ogen houden bij de verwerking Is wat ik doe wettelijk? (vastgelegd in een wet of krachtens een norm) Uiteindelijk doel van de informatie Proportionaliteit: motief, gebruikte middelen, relevantie Transparantie t.a.v. de betrokkene

29

Transparantie, openbaarheid, private levenssfeer, toegang tot registers, plichten van het personeel IV. Het begrip persoonlijke levenssfeer 3. De verplichtingen van de gemeente •

De persoon melden dat hij/zij in het register opgenomen is (vermelden van wettelijke basis, toegangsrechten, verbetering)

•

De veiligheid van de behandeling waarborgen: technische maatregelen om de bestanden te beschermen

•

Toegangsrecht organiseren en controleren: de modaliteiten vastleggen

•

Regelmatige updates doen

•

Kopieën maken en vrijwaren

•

Gebruik in functie van het doel

•

Rechtzetting organiseren indien noodzakelijk

30

15

11/01/2016

Transparantie, openbaarheid, private levenssfeer, toegang tot registers, plichten van het personeel IV. Het begrip persoonlijke levenssfeer 3. De verplichtingen van de gemeente (vervolg) vervolg) •

Een voorafgaande verklaring doen ivm: Aard van de gegevens Doel van de verwerking Relaties met andere bestanden Geplande raadplegingen De personen of categorieën personen aan wie de gegevens overgemaakt kunnen worden

Onthouden: Onthouden: als een bestand verschillende verwerkingen kan hebben, hebben, moet elke verwerking het voorwerp uitmaken van een afzonderlijke aangifte

31

Transparantie, openbaarheid, private levenssfeer, toegang tot registers, plichten van het personeel IV. Het begrip persoonlijke levenssfeer 4. Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer Samenstelling: 16 leden (voorzitter, ondervoorzitter, 6 leden, 8 plaatsvervangers) aangesteld voor 6 jaar Taken van de Commissie: Waarborgen van het recht op privacy, evenwicht tussen overheid en bestuurde Bijstand en advies bij het nemen van beslissingen Concrete maatregelen nemen voor de naleving van het recht Advies en aanbevelingen ter attentie van de beheerders van gegevens Toekenning van toegangsrechten (bv. gegevens van niet-residenten) Orgaan voor bezwaar bij klacht: verplichte bemiddeling, rechten van verdediging, …

Sectorale comités binnen de Commissie 6 comités die in functie van de verschillende materies waken over de bescherming van de persoonlijke levenssfeer bij de verwerking van gegevens Overeenstemming van de beslissingen met het standpunt van de Commissie (eenheid) Sectoraal Comité van het Rijksregister (art. 15 wet 8.8.1983): waken over de veiligheid en de bescherming van de gegevens van het RR, controle op het gebruik van het identificatienummer van het RR, toegang verlenen tot het RR, aanbevelingen formuleren, waken over en controle uitoefenen over de aanmaak en afgifte van identiteitskaarten, attesten, ondertekening, aanbevelingen formuleren aan de FOD Binnanlandse Zaken inzake veiligheid en bescherming van de persoonlijke levenssfeer

32

16

11/01/2016

Transparantie, openbaarheid, private levenssfeer, toegang tot registers, plichten van het personeel IV. Het begrip persoonlijke levenssfeer 4. Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer Sectorale comités binnen de Commissie: 6 comités die - in functie van de materie - waken over de naleving van de persoonlijke levenssfeer in de behandeling van gegevens Conformiteit van de beslissingen met het standpunt van de Commissie (eenheid)

Sectoraal Comité van het rijksregister (art. 15, wet 8.8.1983) Taken (art. 16) – – – – –

toegang geven tot informatiegegevens van het Rijksregister en gebruik van het rijksregisternummer toestaan toegang geven tot de informatiegegevens: procedure - volledig dossier, FOD Binnenlandse Zaken levert advies (15 dagen), SCRR (30 dagen) of stilzwijgende toelating aanbevelingen formuleren aan de minister van Binnenlandse Zaken ivm veiligheid en bescherming van de persoonlijke levenssfeer waken over en toezicht uitoefenen op de aanmaak en afgifte van identiteitskaarten, attensten, handtekening Gemeenten die gegevens bezitten, verplichten om die door te geven via het RR

33



II.


III.

Basisbeginselen van het werk van de administratie Goed bestuur Openbaarheid van bestuurshandelingen Transparantie en toegang tot documenten

IV.

Bescherming van de persoonlijke levenssfeer

Beroepsgeheim (35) & informatieplicht (36) VI. Voorbeelden (37-40) VII. Andere hulpmiddelen (41) V.

34

17

11/01/2016

Transparantie, openbaarheid, private levenssfeer, toegang tot registers, plichten van het personeel V. Andere begrippen

1. Beroepsgeheim: Beroepsgeheim: art. 458 Strafwetboek

“ Geneesheren, heelkundigen, officieren van gezondheid, apothekers, vroedvrouwen en alle andere personen die uit hoofde van hun staat of beroep kennis dragen van geheimen die hun zijn toevertrouwd, en deze bekendmaken buiten het geval dat zij geroepen worden om in rechte (of voor een parlementaire onderzoekscommissie) getuigenis af te leggen en buiten het geval dat de wet hen verplicht die geheimen bekend te maken, worden gestraft met gevangenisstraf van 8 dagen tot 6 maanden en met geldboete van 100 tot 500 €. ”

35

Transparantie, openbaarheid, private levenssfeer, toegang tot registers, plichten van het personeel V.

Andere begrippen

Beroepsgeheim (vervolg) vervolg) • • • • •

Uw plicht ten aanzien van de bestuurde De beoordelingsbevoegdheid van de bezitter van informatie Uw deontologische verplichtingen Geheim ?? Discretieplicht

2. Informatieplicht … ook Art. 29 Wetboek van Strafvordering: Strafvordering:

" Iedere gestelde overheid, ieder openbaar officier of ambtenaar (…) die in de uitoefening van zijn ambt kennis krijgt van een misdaad of van een wanbedrijf, is verplicht daarvan dadelijk bericht te geven aan de procureur des Konings bij de rechtbank binnen wier rechtsgebied die misdaad of dat wanbedrijf is gepleegd of de verdachte zou kunnen worden gevonden, en aan die magistraat alle inlichtingen, processen-verbaal en akten te doen toekomen. "

36

18

11/01/2016

Transparantie, openbaarheid, private levenssfeer, toegang tot registers, plichten van het personeel VI. In de praktijk – bescherming van de persoonlijke levenssfeer binnen de gemeente

- Gegevens op badges (advies Commissie Persoonlijke Levenssfeer nr 2/2004 van 2626-2-2004) 2004) : “ Het gerechtvaardigd karakter van de verwerking wordt geval per geval beoordeeld. (...) Zo zou de identificatie van de personen die regelmatig in contact staan met het publiek (taxichauffeurs, personen belast met klantenrelaties, loketbedienden van een administratie) als proportioneel kunnen worden beschouwd, maar de identificatie van personen die in diensten werken die voor het publiek gesloten zijn, dan weer niet. Voor de personen die een gezagsfunctie uitoefenen en gemachtigd zijn om inbreuken vast te stellen (politieagenten, beëdigde ambtenaren van de MIVB, ...), zou de verplichting om een identificatiebadge te dragen, kunnen beantwoorden aan de proportionaliteitscriteria als dit de burger de mogelijkheid biedt te verifiëren of de persoon die zijn gezag over hem uitoefent daadwerkelijk diegene is die hij beweert te zijn. “ Hoe meer gegevens op de badge, hoe meer intrusie in de persoonlijke levenssfeer van de drager! drager!

37

Transparantie, openbaarheid, private levenssfeer, toegang tot registers, plichten van het personeel VI. In de praktijk – enkele adviezen van de Privacycommissie -

Nood aan paswoorden en logPrivacycommissie, log-in (Privacycommissie Privacycommissie, Advies nr 18/2005 van 9-11-2005)

(…) Het beginsel van vertrouwelijkheid van de communicatiegegevens is toepasselijk, zonder afbreuk te doen aan de noodzakelijke invoering van technische en organisatorische veiligheidsmaatregelen zoals voorzien bij artikel 16 van de wet, bedoeld om de toegang tot het netwerk te beveiligen en op globale wijze de veiligheid van persoonsgegevens te verzekeren.

En dit kan in sommige gevallen vereisen dat de verantwoordelijken kunnen nagaan of de gebruikers van het systeem hebben gewerkt in overeenstemming met deze laatste vereiste. De regelgeving dient dan ook een evenwicht na te streven tussen enerzijds de rechtsbescherming van de gebruiker en anderzijds de bescherming van de persoonsgegevens die door de gebruikers worden verwerkt.”

-

Nood om gegevens op te sporen

-

Moeilijk evenwicht: inmenging in de persoonlijke levenssfeer >< bescherming van de persoonlijke levenssfeer van een derde

38

19

11/01/2016

Transparantie, openbaarheid, private levenssfeer, toegang tot registers, plichten van het personeel VI. In de praktijk – bescherming van de persoonlijke levenssfeer binnen de gemeente -

Foto’s van wijkagenten (Privacycommissie, aanbeveling nr 7/2012 van 2-5-2012)

“De verantwoordelijke voor de verwerking moet de betrokken agent informeren over de verwerking van zijn beeltenis en van de nagestreefde doeleinden. Voor de verwerking bedoeld in onderhavige aanbeveling is de toestemming van de wijkagent niet relevant. De publicatie van de foto van de betrokken agenten is in feite noodzakelijk en relevant gerechtvaardigd voor de goede werking van de diensten van een lokale politiezone. Die publicatie draagt bij aan de vooropgestelde transparantie in het organisatorische beleid van de politiediensten en ligt in de lijn van de wettelijke definitie inzake wijkwerking. De Commissie acht het inderdaad aangewezen dat de verwerking in overeenstemming is met artikel 5 van de WVP, en dus dat een recht op verzet wordt erkend en toegekend vooraleer de foto gepubliceerd wordt. De wijkagenten moeten hiervoor een redelijke termijn krijgen.” De communicatie via een papieren folder komt tegemoet aan de vereiste van gepaste gebruikte middelen voor de welbepaalde doeleinden gelet op het feit en aangezien: - de publicatie gebeurt op initiatief van de hiërarchische overheid van de betrokken agenten; - de publicatie uitsluitend verspreid zal worden op het grondgebied waar de agent werkzaam is Nood aan technische veiligheidsmaatregelen: beperking van de toegang in de zoekrobot op de website. Einde van de functie – foto verwijderen

39

Transparantie, openbaarheid, private levenssfeer, toegang tot registers, plichten van het personeel VI. In de praktijk – bescherming van de persoonlijke levenssfeer binnen de gemeente -

Gebruik van internet en netwerken op de werkplek (Privacycommissie, aanbeveling nr 8/2012 van 2-5-2012)

•

Verplicht respect voor de pesonlijke levenssfeer van de werknemers, maar ook de goede werking van het overheidsbestuur moet gewaarborgd blijven. Anders kan het leiden tot een toename van verhuld en ongecontroleerd toezicht, wat uiteindelijk de persoonlijke levenssfeer van de werknemers niet beschermt.

•

De autoriteit van de werkgever is de juridische toelating om kennis te nemen van bepaalde berichten ontvangen of verzonden door de werknemers via het netwerk van het openbaar bestuur.

•

De eventuele instemming van de werknemer ivm een zeker toezicht of diens afwezigheid, voegt niets toe of doet niets af aan het principe van het recht van de werkgever om het gebruik door de werknemers van online communicatiemiddelen waarover zij beschikken te controleren, kennis te nemen van hun online communicatiegegevens en deze persoonlijke gegevens te verwerken, aangezien die verwerking noodzakelijk is met het oog op de uitvoering van verplichtingen en specifieke rechten van de werkgever wat het arbeidsrecht betreft.

•

Op basis van de privacywet kan de werkgever slechts toegang krijgen indien 3 grote beginselen nageleefd worden. De naleving ervan wordt immers beschouwd als essentieel voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van werknemers: toegang voor legitieme doeleinden (toegang krachtens een doel), conform het proportionaliteitsbeginsel (proportionele toegang) en met medeweten van de betrokken gebruikers (voorspelbare toegang).

40

20

11/01/2016

Transparantie, openbaarheid, private levenssfeer, toegang tot registers, plichten van het personeel VII. Enkele hulpmiddelen

-

Docstop (diefstal of verlies van identiteitskaart, paspoort of Belgische verblijfstitel)

https://www.docstop.be/DocStop/

-

RobinsonRobinson-lijst

www.robinsonlist.be

41

Merci de votre attention! Dank voor uw aandacht!

Boryana Vermeulen – Nikolova Conseillère juridique / Juridisch adviseur [email protected]

42

21

Transparantie, openbaarheid, persoonlijkelevenssfeer, toegang tot registers, plichten van het personeel

Recommend Documents