STUDIEGEBIED VOEDING Patrick Ameye voor alle leraren
Opleidingen Bakkerij, Hotel, Grootkeuken, Slagerij- en Voedingstechnieken 1
Nieuwe leerplannen – schooljaar 2010-2011
1.1
Nieuwe leerplannen Restaurant en keuken BSO tweede en derde graad 2de graad BSO PV + TV Hotel/Voeding Het nieuwe leerplan 2010/011 vervangt 2000/029. 3de graad BSO PV + TV Hotel Het nieuwe leerplan 2010/011 vervangt 2004/034. Grootkeuken BSO derde graad samen met Restaurant en keuken BSO tweede graad 3de graad BSO PV + TV Hotel/Voeding Grootkeuken BSO Het nieuwe leerplan 2010/012 vervangt 1998/024. De nieuwe graadleerplannen worden progressief ingevoerd met name: in het schooljaar 2010-2011 in het eerste leerjaar van de graad – in het schooljaar 2011-2012 in het tweede leerjaar van de graad. De herwerkte leerplannen zijn leerplannen met een duidelijke leerlijn en groei in competenties van 2de naar 3de graad en integratie van TV en PV. In het leerplan Grootkeuken BSO (2010/012) is ook nog de onderliggende 2de graad Restaurant en keuken BSO opgenomen. De leerplannen vind je op de website van het Verbond: www.vvkso.be in de menubalk onder ‘leerplannen’.
1.2
Een vernieuwd concept Hoewel er inhoudelijk niet zo veel veranderd is, is de aanpak totaal verschillend van de huidige leerplannen. Er wordt vertrokken vanuit een breed uitgeschreven studierichtingprofiel met aanknopingspunten bij de algemene vorming. Het leerplan is opgesteld vanuit competenties. Deze competenties zijn gehaald vanuit het beroepscompetentieprofiel (www.serv.be), de beroepsopleidingsprofielen (www.vlor.be) en de functiebeschrijvingen (www.hotbase.be) van de jobs die er bij aansluiten.
DM
september 2010
Studiegebied Voeding http://www.kogent.be/dpb-so-diocmede-home.htm
pagina 1
Het leerplan is opgemaakt voor zowel de tweede als de derde graad. Bedoeling is de leerlijn van het eerste leerjaar van de tweede graad tot het tweede leerjaar van de derde graad uit te zetten en de groeimogelijkheden aan te duiden. Het leerplan is geïntegreerd gedacht. Er is geen onderscheid gemaakt tussen wat TV en PV is. Een samenwerking tussen beide is een noodzaak in de realisatie van het leerplan. Voor de realisatie van enkele leerplandoelstellingen is de samenwerking met AV een noodzaak. Waar dit het geval is, staat dit gemarkeerd bij de didactische wenken. De didactische wenken en suggesties voor evaluatie, zijn in het voorliggende leerplan beperkt tot het essentiële. Tijdens het voorscholingstraject vorig schooljaar zijn enkele modellen voor mogelijke didactische aanpak en evaluatie voorgesteld. Het is de bedoeling dat deze dit schooljaar aangevuld worden met enkele goedepraktijkvoorbeelden uit de verschillende scholen. Tijdens het schooljaar 2010-2011 worden intervisiemomenten voorzien waar we ervaring en kennis, knelpunten en problemen in het werk in verband met de implementatie van het nieuwe leerplan uitwisselen. Noteer alvast maar woensdag 29 september 2010 in je agenda. De uitnodiging naar de scholen ontvang je begin september. 1.3
Organisatorische consequenties Samenwerking TV en PV – Samenwerking met AV De leerplandoelstellingen zijn een cluster van kennis, vaardigheden en attitudes. Kennis kan niet geïsoleerd worden doorgegeven, maar wel in combinatie met de vaardigheden die er op aansluiten. Alle kennis wordt toegepast of omgekeerd, alle toepassingen worden ondersteund door kennis. De leerling leert al doende! Ideaal is wanneer een leerplandoelstelling als één geheel gerealiseerd wordt door één leraar. Dit kan als een combinatie van TV met PV. Toch blijft het mogelijk dat twee leraren aan één doelstelling werken. Maar dan is het belangrijk de synchronisatie te bewaken en goede afspraken te maken. Aanbieden van meerdere contexten in de tweede graad Restaurant en keuken BSO In de leerplandoelstellingen van de tweede graad Restaurant en keuken BSO formuleren we dat leerlingen als keukenmedewerker en als zaalmedewerker moeten kunnen functioneren in drie contexten uit een keuze van vijf met name: burgerkeuken, brasserie – bistro, gezonde snelrestauratie, Grootkeuken BSO en gastronomisch restaurant. Voor de scholen met Grootkeuken BSO als bovenbouw is ‘grootkeuken’ een verplichte context. Het is niet de bedoeling dat aan de drie contexten evenveel aandacht wordt besteed. Het is perfect toegelaten dat aan één context meer aandacht wordt
DM
september 2010
Studiegebied Voeding http://www.kogent.be/dpb-so-diocmede-home.htm
pagina 2
besteed dan aan de twee andere die je kiest. De contexten kun je ook spreiden over de twee leerjaren van de derde graad. Bedoeling is de brede inzetbaarheid van leerlingen na te streven, maar eveneens in het leerproces leerlingen hulp te bieden bij het maken van een keuze in de derde graad. Organisatie van stages Het leerplan vermeldt voor Restaurant en keuken BSO minimaal 8 uren stage in de derde graad, en voor Grootkeuken BSO minimaal 6 uren. Dit kan in blokstage, als alternerende stage of als combinatie van beide. Aanbevolen is de stage te spreiden over de twee leerjaren van de derde graad, maar clustering in één jaar behoort ook tot de mogelijkheden. 1.4
De lessentabel VVKSO wordt gewijzigd Restaurant en keuken Frans en Engels behoren als verplichte vakken tot de algemene vorming voor Restaurant en keuken BSO. In de tweede graad is enkel Frans verplicht, maar alle scholen met bovenbouw Restaurant en keuken BSO nemen Engels op vanuit het complementair gedeelte. Voor de lessen TV uit het pakket uren PV/TV – vorming Restaurant en keuken BSO dienen in de tweede graad minimum 3 lesuren TV en in de derde graad minimum 2 lesuren TV aangeboden te worden. Onder TV vallen minimum 2 uren toegepaste economie, 3 uren als het getuigschrift bedrijfsbeheer kan gehaald worden na het tweede leerjaar in de derde graad. Grootkeuken BSO In de tweede graad Restaurant en keuken BSO staat in de huidige lessentabel Frans als verplicht vak van de basisvorming aangeduid. In de derde graad Grootkeuken BSO komt geen vreemde taal voor. Alle scholen kiezen voor Frans vanuit het complementair gedeelte. Vanaf 2010 wordt conform de omzendbrief SO 64 één vreemde taal verplicht in de tweede graad BSO, progressief op te bouwen naar de derde graad vanaf 2012. Scholen kunnen kiezen tussen Frans en Engels. In het leerplan voorzien we de dubbele mogelijkheid. De lessentabel van Grootkeuken BSO derde graad omvat minimaal 8 uren AV en 22-24 uren TV/PV – vorming Grootkeuken BSO. De sociale en communicatieve vaardigheden en toegepaste economie zijn opgenomen in de uren PV/TV vorming Grootkeuken BSO. Het zijn dus geen afzonderlijke uren meer zoals in het vorige leerplan. Voor toegepaste economie is dit eerder in beperkte mate. Indien de school kiest voor het afleveren van een attest bedrijfsbeheer kies je hier het best het leerplan TV Bedrijfsbeheer 2008/048. Dit leerplan van 4 lesuren kun je spreiden over meerdere leerjaren, zelfs tot na het specialisatiejaar Gemeenschapsrestauratie.
DM
september 2010
Studiegebied Voeding http://www.kogent.be/dpb-so-diocmede-home.htm
pagina 3
1.5
Kwalificaties aansluitend bij de opleiding Na de tweede graad zijn de vereiste competenties van de beroepsprofielen van keukenmedewerker en van zaalmedewerker gerealiseerd. Als de school kiest om in de tweede graad de context Grootkeuken aan te bieden, worden ook deze voor Grootkeukenmedewerker en buffetbediende gerealiseerd. Halfweg de derde graad (concreet op het einde van het vijfde jaar) realiseren we best in leerlijn de competenties voor hulpkok en hulpkelner in de opleiding Restaurant en keuken BSO. Voor de opleiding Grootkeuken BSO realiseren we na het vijfde jaar de competenties van Grootkeuken hulpkok. Op het einde van de derde graad Restaurant en keuken BSO kan de kwalificatie kelner en kok bekomen worden. Op het einde van de derde graad Grootkeuken BSO kan de kwalificatie Grootkeuken kok verworven worden.
2
Vernieuwd didactisch pakket TECHNIEK
eerste graad A-stroom eerste graad B-stroom
Technologische opvoeding
eerste graad A-stroom
eerste leerjaar eerste leerjaar tweede leerjaar
VOEDINGSTECHNIEKEN TSO tweede graad
2.1
Voeding, voedingstechnologie … daar zit iets in! Hoe zit het technisch proces in elkaar? Hoe ontdekken meisjes en jongens van 11 tot 14 jaar door het leren van biochemische techniek en voedingstechniek hun talenten? Hoe is voedingstechniek belangrijk voor de toekomst? … Wil je dit ontdekken, gebruik dan voor je lessen het gratis didactisch pakket ‘‘ALIMENTO’’.
2.2
ALIMENTO ‘Alimento’ bestaat uit verscheidene didactische instrumenten. Een eerste versie werd gerealiseerd met de steun van ESF en IPV in 2007. Onderstaande onderdelen werden eind 2007 als totaalpakket bedeeld: - een leerwerkboek voor jongeren tussen 11 en 15 jaar, - een handleiding voor leraren, - een spel rond het technisch proces, - een cd-rom met interactieve spelen. Vorig jaar werden het werkboek en de handleiding herwerkt vanuit het onderzoeks- en ontwikkelingsproject 'Gewetech' dat in 2008 en 2009 gesteund werd met de PWO-middelen (PWO: projectmatig wetenschappelijk onderzoek) van de Arteveldehogeschool. Dank zij de inbreng van enkele proefscholen kon ‘Alimento’ verbeterd worden op volgende terreinen:
DM
september 2010
Studiegebied Voeding http://www.kogent.be/dpb-so-diocmede-home.htm
pagina 4
- differentiatie in A- en B-stroom / lager onderwijs derde graad, - meer aandacht voor taal en techniek (taalsteun, stimulering van interactie, digitale oefeningen ...), - geleidelijke aanbreng van de moeilijke delen, - duidelijker afbakening van cognitieve leerstof, hoofd- en bijzaken, - geactualiseerde cijfergegevens, - aanpassing van de tekst aan de TOS21-terminologie. Er is nu een digitale versie voor de eerste graad van de A-stroom van het secundair onderwijs beschikbaar. Voor de B-stroom in de eerste graad van het secundair onderwijs en de derde graad van het lager onderwijs is er een andere versie. De totaalpakketten in de versie van 2007 zijn uitgeput. De meeste onderdelen blijven nog beschikbaar via de website van ‘‘Alimento’’. De nieuwe ’Alimento’-werkboekjes zijn te downloaden via de website www.’Alimento’.be. Heb je belangstelling voor de geactualiseerde handleiding, de oplossingen van de opdrachten in de werkboeken of voor een versie van de werkboeken in hoge resolutie om ze bijvoorbeeld te gebruiken als bronnenboeken, contacteer dan
[email protected].
3
Vak- en leerboeken Uitgeverij ©mjPublishing nv, Eikendreef 21, 2390 Malle, telefoon +32 3 395 92 78, fax +32 3 384 39 22
[email protected], www.mjpublishing.be
3.1
Slagerij NIEUWE DRIEDELIGE REEKS SLAGERIJBOEKEN Speciaal voor de opleidingen slagerij is een handleiding voor de slager uitgegeven. De handleiding verschijnt in 3 delen: Boek 1: Vee & Vlees – Aankoop en versnijding Boek 2: Vleeswarenbereiding Boek 3: Culinaire bereidingen – Koud en warm Er is ook een gebundelde versie van de drie delen voorzien. Deze is in de eerste plaats bestemd voor de professionele slager. Het spreekt vanzelf dat de afzonderlijke delen, losbladig en geperforeerd – handig in een ringmap - voor gebruik veel praktischer zijn. Er verschijnt ook een Franstalige versie.
3.2
Horeca GASTHEERSCHAP IN DE HORECA
DM
september 2010
Studiegebied Voeding http://www.kogent.be/dpb-so-diocmede-home.htm
pagina 5
Boek
WAT IS HOTEL? – 2de druk
Wat is gewijzigd? Het volledige aangepaste logiesdecreet vervangt het vroegere hoteldecreet. Er zijn updates, nieuwe formulieren, nieuwe illustraties en verbetering van onnauwkeurigheden. Is er nog voorraad van de eerste druk? Er is geen voorraad meer van de eerste druk. Gezien de talrijke wijzigingen is het niet opportuun eerste en tweede druk binnen eenzelfde klassenomgeving te gebruiken. Boek WIE DOET WAT IN DE HORECA? – 2de druk Wat is gewijzigd? Er zijn updates, aangepaste en nieuwe illustraties en verbetering van onnauwkeurigheden. Toevoeging van kassasystemen. Is er nog voorraad ven de eerste druk? Er zijn nog exemplaren beschikbaar. Zolang de voorraad strekt, kunnen deze exemplaren gereserveerd worden voor de nieuwe leerlingen in het 4de, 5de en 6de leerjaar, zodat je in de klas met hetzelfde boek kunt werken. Alvorens te bestellen, neem je best even contact op met de uitgeverij. Meteen weet je dan of de eerste druk nog kan worden besteld. Bij de start van de 2de graad of bij de start van een nieuwe cursus is het best met een nieuwe uitgave te starten. Zorg alvast dat de leraren over de nieuwste uitgave beschikken. Boek
HOE GASTEN ONTVANGEN IN DE HORECA? – 2de druk
Wat is gewijzigd? Veel! Naast de updates en het verbeteren van onnauwkeurigheden werd het illustratiemateriaal grondig aangepast. Een primeur: bij het boek is er vanaf heden nieuw, prachtig filmmateriaal beschikbaar dat gratis wordt aangeboden aan de gebruikers van het boek. Een 50-tal prachtige filmpjes worden via internet gratis aan de school, de leraren (en eventueel de leerlingen) ter beschikking gesteld. Deze filmpjes sluiten volledig aan bij het boek. Er is nog meer! Dank zij de moderne technologie en de hulp van specialisten uit de universitaire wereld, zijn we er in geslaagd vanuit de film identieke schitterende foto’s over te brengen in het boek. Voor meer informatie i.v.m. de filmpjes, contacteer de uitgeverij. Is er nog voorraad van de eerste druk? Er zijn nog exemplaren beschikbaar. Zolang de voorraad strekt, kunnen deze exemplaren gereserveerd worden voor nieuwe leerlingen in het 4de, 5de en 6de leerjaar, zodat je in de klas met hetzelfde boek kunt werken.
DM
september 2010
Studiegebied Voeding http://www.kogent.be/dpb-so-diocmede-home.htm
pagina 6
Alvorens te bestellen, neem je best even contact op met de uitgeverij. Zo weet je meteen of de eerste druk nog kan worden besteld. Bij de start van de 2de graad en de start van een nieuwe cursus is het best meteen met de nieuwe uitgave te starten. Zorg er alvast voor dat de leraren over de nieuwste uitgave beschikken. 3.3
Bakkerij NIEUWE TWEEDELIGE REEKS BAKKERIJBOEKEN Voor de opleidingen bakkerij en banketbakkerij verschijnt een 2-delige handleiding voor de (banket)bakker: - boek 1: Bakkerij - boek 2: Banketbakkerij Deze handleiding kan gebruikt worden zowel in het secundair onderwijs als in de opleidingen voor het volwassenenonderwijs. Er wordt ook een gebundelde versie van de beide delen voorzien. Die is meer bedoeld voor de professionele bakker. Het spreekt vanzelf dat de afzonderlijke delen, losbladig en geperforeerd – handig in een ringmap - veel praktischer zijn.
4
Vormingsactiviteiten
4.1
Het nascholingsaanbod van het Eekhoutcentrum vind je op volgende site www.eekhoutcentrum.be.
4.2
Vakgerichte aanvangsbegeleiding schooljaar 2010-2011 Voor het studiegebied Voeding heeft deze namiddag voor beginnende leraren plaats op woensdag 20 oktober 2010 - DPB Brugge d’ABDIJ – Baron Ruzettelaan 435 8310 Assebroek Brugge – www.dpbbrugge.be.
Duurzame voedselproductie heeft voeten in de aarde Doelgroep: leraren 1ste en 2de graad ASO-KSO: aardrijkskunde, economie en PAV; leraren 2de en 3de graad TSO-BSO: aardrijkskunde, economie, PAV, voeding; leraren 2de en 3de graad ASO: aardrijkskunde en biologie Docent: Bart Verhaeghen Datum en uur: woensdag 13 oktober 2010, van 09.00 u. tot 14.00 u. Plaats: Open Huis Vakantiehoeve, Ieperstraat 157, 8840 Staden Inschrijfprijs: gratis Cursuscode: S11/035/A
DM
september 2010
Studiegebied Voeding http://www.kogent.be/dpb-so-diocmede-home.htm
pagina 7