Reader De zeven gewoontes voor een hoge persoonlijke effectiviteit van Steven Covey

Reader De zeven gewoontes voor een hoge persoonlijke effectiviteit van Steven Covey De basis Deze reader is kun je een ‘spirituele’ reader noemen. Welke kwaliteiten heb ik in me, wat wil ik, wat kan ik, kortom werken aan je persoonlijke ontwikkeling en persoonlijke effectiviteit. Jezelf ontwikkelen, jezelf ontplooien (jezelf ‘ontplooien’ = letterlijk, de plooien eruit halen). Jezelf ontplooien betekent optimaal gebruik maken van je talenten, in harmonie met jezelf en je omgeving om zo uit te komen op je centrum, je kernkracht. Waarom zou je werken aan je persoonlijke effectiviteit.

Een recente studie over topverkopers: De top 3% van de topverkopers werkt het hardst aan zichzelf (1), vervolgens zijn ze vooral strategen (2) en ten derde zit hun aandacht op het koopproces en niet op 'het verkopen' (3). Tenslotte komt dan een afronding, maar daar zijn in wezen geen technieken voor nodig. Het wordt of een win/win of no deal en even goede vrienden (4). Rondvraag / Huiswerk: Waar willen jullie persoonlijk effectiever in worden? Schrijf op maximaal 1 A4 (liefst minder) wat jouw persoonlijke doelen zijn. Hoofdstuk 1

De achterliggende filosofie ZIEN en ZIJN

Je persoonlijke effectiviteit verhogen door te leren werken vanuit je kern, is gebaseerd op het volgende basisprincipe: 1 % van het leven wordt bepaald door wat er in je omgeving gebeurd en 99% wordt bepaald door hoe jij hierop reageert. Of anders gezegd:

'Het leven bestaat uit de dingen waar jij je aandacht op vestigt.' Ralph Waldo Emerson

Marlijn Pagina 1 van 51 9-3-2010

Jouw reactie, gedrag, houding wordt dus bijna volledig bepaald door jouw interpretatie, jouw perceptie, door jouw beoordeling van wat er gebeurt. Hoe jij de zaken ziet, bepaalt vaak hoe ze voor jouw zijn. Deze perceptie, interpretatie hangt weer in hoge mate af van hoe jij in de kern van je hart denkt en bent. Van jouw persoonlijke overtuigingen, normen en waarden. Of te wel jouw persoonlijke paradigma’s. Een paradigma / principes is een richtlijn voor menselijk gedrag, het bepaalt je denken en je handelen. Het bepaalt hoe jij zaken ziet en daarmee hoe ze zijn. Vergelijk dit principe met volgende uitspraak van Napoleon Hill.

'Je kunt de kracht die alle vormen van succes bepaalt niet leren kennen als je niet eerst ontdekt wie je echt bent.' Jouw paradigma’s overtuigingen/principes > bepalen je ZIEN interpretatie -> bepaalt je actie > bepaalt het resultaat, het ZIJN. Van buiten naar binnen Van buiten naar binnen kijken is in basis gestoeld op de principiële levenshouding. Deze theorie zegt dat effectief menselijk gedrag geleid wordt door principes die net zo fundamenteel zijn als bijvoorbeeld de wet van de zwaartekracht. Ze komen overal terug en spreken voor zich of je ze nu erken of niet. Redelijkheid is er bijvoorbeeld een van. Ons hele rechtssysteem is erop gebaseerd of je er nu naar leeft of niet, als principe is iedereen ervan overtuigd dat men zich naar redelijkheid zou behoren te gedragen en handelen. Andere voorbeelden van zulke fundamentele paradigma’s / principes zijn gerechtigheid, integriteit & eerlijkheid, menselijke waardigheid, dienstbaarheid, vermogen (het idee dat we kunnen groeien en ons ontplooien) en dergelijke. Tezamen vormen deze principes de basis van de menselijke effectiviteit en die zorgen voor de basis van vertrouwen, geluk en succes. Pas als je leeft min of meer leeft volgens deze principes ben je gelukkig. Helaas werkt dit in praktijk vaak niet zo. Dit noemt men de benadering van buiten naar binnen. Zien hoe het hoort en/of het zou moeten horen, om vandaar uit proberen dit gedrag te integreren. Dit gedrag leidt in praktijk echter zelden tot nooit tot de gewenste oplossing. Dit komt omdat de benadering van het probleem, juist het probleem is. Dat wil Marlijn Pagina 2 van 51 9-3-2010

zeggen je kunt niet middels het toepassen van trucs, gedrag van de omgeving en dergelijke datgene bereiken wat je zou willen. Van buiten naar binnen werkt niet. Van binnen naar buiten Albert Einstein zei eens: Een belangrijk probleem kun je niet oplossen binnen hetzelfde kader als ze

gecreëerd zijn. Je moet het van een ander niveau benaderen. De 7 gewoontes van hoge effectiviteit gaan over dit nieuwe niveau van denken. Het werkt exact omgekeerd als de bovengenoemde principiële principes. Het gaat van binnen naar buiten. De kern van je identiteit, je eigen paradigma’s / overtuigingen, je persoonlijkheid en je motieven vormen tezamen het vertrekpunt voor het werken aan jezelf. Deze benadering leert je hoe je eerst in je privé leven moet slagen, voordat je dat daarbuiten kunt doen. Dat je eerst in jezelf moet geloven, vertrouwen en jezelf trouw moet zijn voordat je anderen werkelijk iets kunt beloven en nakomen. Als je iets van binnenuit ‘écht’ ontwikkeld is het ‘echt’ en gegarandeerd een succes naar buiten.

Kortom: De weg naar de top loopt via de kern. Voorbeeld: Waarom straalt een echt effectieve manager zo'n energie uit?

Het is letterlijk 'kernenergie', het is energie uit zijn kern, zijn centrum. Het Nederlandse woord 'kern' komt van het Middelnederlandse woord keerne wat staat voor 'zaadkorrel' of 'pit'. Uit de pit van één kers kan een hele kersenboom groeien en uit de pitten van die kersen kan een hele boomgaard worden aangepland. Zo is het ook met een mens die vanuit zijn kern leeft. Wie vanuit zijn kern leeft, ontplooit moeiteloos zijn natuurlijk potentieel. Zoiets als een bloem die vanzelf tot bloei komt. De bloem laat gebeuren wat in haar potentieel besloten ligt. Mensen daarentegen kunnen hun eigen potentieel onderdrukken door zelfsabotage. Ze leven dan niet vanuit hun centrum, maar vanuit de 'periferie'. Die 'periferie' bestaat uit zelfbeperkende overtuigingen en herhaalt via patronen alleen maar het verleden in andere vormen. We zien dan geen groei maar een beweging die zichzelf beperkt, rondjes in een vicieuze cirkel. Als zo iemand zegt dat hij tien jaar ervaring heeft in F&B, bedoelt hij eigenlijk dat hij .. één jaar ervaring heeft en dit tien keer heeft overgedaan.


Meer dan zeventig procent van de mensen leeft niet vanuit hun kern, maar vanuit een verdedigende stelling. Ze leven niet bewust voor iets. Ze hebben geen persoonlijke missie, geen persoonlijke visie. Ze zijn stuurloos omdat ze geen vast centrum hebben en ook geen haven om aan te komen met hun schip. Ze worden rondgeslingerd op de golven van het bestaan. Een wiel of een ui?

Je kern is bewegingsloos zoals de as van een wiel. Effectieve mensen zijn mensen met een vaste kern. Bekijk het een beetje zoals een wiel: het centrale deel van het wiel is de as. De as zelf draait echter niet rond. Ze is vast. En toch komt ze vooruit. Ze laat het wiel het werk doen. Zo ook geldt dit voor effectieve mensen: zij worden niet gekneed door de omstandigheden (blijven 'vast'), maar de omstandigheden komen uit hen voort. Wie echter iets veranderlijks en/of iets wat niet in hem of haar maar in de omgeving ligt, als kern /centrum kiest (zoals opinies of stemmingen van anderen) wordt tamelijk gemakkelijk uit zijn koers gegooid door uiterlijke spanning en druk. Zie bijlage twee voor de mogelijk zaken die je als centrum in je leven zou kunnen kiezen zoals werk, familie, sport en dergelijke en wat de consequenties hiervan zijn. Als je daarentegen niet aan je as werkt maar van buiten naar binnen, werk je aan de buitenste lagen van jezelf. Vergelijk het met een ‘ui’. Je kunt de buitenste schillen wel veranderen en vaardigheden aanleren die je hier effectiever maken (bijvoorbeeld time management cursussen, management cursussen). Het resultaat verwaterd echter vaak, omdat het slechts trucs en kunstjes zijn om nieuwe vaardigheden toe te passen. Vaardigheden die niet geworteld zijn in je innerlijke waarden, principes en die je niet echt het gelooft .Je straalt het niet echt uit en ze zijn in praktijk zelden blijvend van aard.

Deels uitspraken en samenvattingen van Prioriteiten, de zeven gewoontes voor een Hoge Effectiviteit en 'Principegericht Leven' van Stephen Covey.


Hoofdstuk 2

De zeven gewoontes voor een Hoge Effectiviteit

'Het universum lijkt wel vrij baan te maken voor mensen die echt weten wat ze willen. Sterker nog, het lijkt hen te hulp te komen.

Napoleon Hill

Wie in zijn centrum geworteld is, wie innerlijke vrede kent, wie vrij is van innerlijk conflict, heeft een natuurlijk magnetisme voor de goede dingen (is effectief).

Stephen Covey

Wat is een gewoonte / eigenschap ? Een gewoonte/eigenschap is iets wat je als vanzelfsprekend beschouwd, als natuurlijk……, het is toch logisch dat………..Het is iets wat je vanuit je kern denkt en doet. Een principe wordt pas een gewoonte als aan drie voorwaarden voldaan is: 1. Beschikt men over de benodigde KENNIS: WAT moet er gedaan worden en Waarom 2. Beschikt met over de benodigde KUNDE / vaardigheden: HOE zou je het kunnen doen? 3. Beschikt hij over de nodige WIL/AMBIITIE? Is er genoeg motivatie/ambitie om dit streven te doen.

Kennis (wat ken je) waarom)

Gewoonten Gewoonten Kundes

Ambities

(vaardigheden, hoe doe je..)

(wensen, Wat wil je )


Een gewoonte is een gedragspatroon dat het resultaat is van de drie overlappende gebieden:kennis, kunde en de wil/ambities. Omdat vaardigheden in al deze gebieden kunnen worden aangeleerd zijn zij dus niet erfelijk. Daarom kun je ook gewoonten (zij het indirect) ook aan- en afleren. Steven Covey heeft de zeven gewoonten voor een hogere effectiviteit aangereikt als een andere ingang om het probleem te benaderen. Een ander niveau van denken. Tezamen vormen ze het totale groeimodel. De zeven gewoonten zijn geen zeven onafhankelijke formules voor succes en geluk. In harmonie met de wetten der natuur voorzien zij in een sequentiële benadering om verder te komen in het totale groei model van afhankelijkheid tot interafhankelijkheid. Drie fasen:

afhankelijk:

Jij zorgt voor mij!

(jij-jij)

onafhankelijk:

Ik zorg voor mezelf

(ik-ik),

wederzijds- afhankelijk:

Samen zorgen we voor

(wij-wij)

Het groeimodel is gebaseerd op een van binnen naar buiten benadering. Gewoonte 1,2 en 3 zorgen voor zelfvertrouwen en kunde. Zij zorgen voor persoonlijke overwinningen. Het beheersen van de basale principes en ze maken je als een individu onafhankelijk. Het zijn gewoontes om van afhankelijkheid naar onafhankelijkheid te groeien. Gewoonte 4,5 en 6 zijn meer persoonlijkheidsgebonden en zorgen voor publieke overwinningen, door teamwork, samenwerking en communicatie. Het zijn gewoontes om ‘samen met anderen’ te groeien. Het vergt het besef dat je samen met anderen veel meer kunt bereiken en ook veel meer voldoening kunt krijgen. Je weet wat je waard ben en wat je wilt maar je weet ook hoe belangrijk liefde is en dat liefde een “werkwoord” is van geven en nemen. Iets waarvoor ‘vrijwillige’ wederzijdse afhankelijkheid voor nodig is, van twee onafhankelijke individuen. De zevende gewoonde, die van de vernieuwing, zorgt voor een goede inbedding in de vier basis gebieden van het leven (fysiek, emotioneel / sociaal, mentaal en spiritueel). Ze omringt alle andere gewoonten en ondersteunt het totale groeiproces. Het zorgt ervoor dat je op alle gebieden onderhoud pleegt en blijft groeien. Het koesteren en verbeteren van het belangrijkste bezit dat je hebt: jezelf.


Persoonlijke roem (1) groeien van afhankelijkheid naar persoonlijke onafhankelijkheid 1. Wees Proactief. 2. Begin met het einddoel in je hoofd (in zicht). 3. Belangrijke dingen eerst doen. Publieke roem (2) Groeien naar wederzijdse afhankelijkheid (2) 4. Denkt Win-win. 5. Eerst luisteren om te begrijpen, dan pas om begrepen te worden. 6. Zoek naar 'synergie'. Onderhoud en vernieuwing (3) 7. Slijp het mes !

(fysiek, sociaal, mentaal en spiritueel)

Waarom zijn het effectieve gewoontes? De zeven eigenschappen/ gewoontes zijn effectieve gewoontes omdat ze gebaseerd zijn op principes. Ze vormen op den duur het fundament van je denken en daarom hebben ze een zo groot mogelijk rendement op lange termijn. Bovendien zijn ze in overeenstemming met een hele belangrijke natuurwet, “je moet eerst zaaien om te kunnen oogsten.” Marlijn Pagina 7 van 51 9-3-2010

Oftewel je moet willen investeren om het resultaat wat je voor ogen hebt te bereiken. Bovendien moet je ook de middelen die je gebruikt willen onderhouden (wieden, mesten etc.). Zonder tuinman geen tuin. Als je de middelen die je nodig hebt onvoldoende respecteert (slijp het mes negeert), kun je op termijn het gewenste resultaat ook niet bereiken.

Voorbeeld:” De gans en het gouden ei” Er was eens een arme boer die plotseling een gouden ei zag liggen in het nest van zijn lievelingsgans. Zijn verbazing werd enkel groter toen hij iedere dag weer opnieuw een gouden ei vond. Het werd enorm rijk. Maar niet alleen zijn rijkdom werd groter ook zijn hebzucht en ongeduld. Hierdoor besloot hij uiteindelijk om de gans te slachten, om de eieren er allemaal tegelijk uit te kunnen halen. Helaas vind hij geen enkel ei in de gans, en zal hij vanaf dan ook nooit meer een ei vinden, omdat hij het middel / de gans die hem de gouden eieren leverde heeft doodgemaakt. Dit verhaal is te beschouwen als de wet van effectiviteit. De meeste mensen zien effectiviteit vanuit het paradigma van het gouden ei. Hoe meer je produceert hoe effectiever je bent. Maar de fabel laat juist zien dat effectiviteit wordt bepaald door twee factoren. Het resultaat (het gouden ei) en het middel waarmee je het resultaat bereikt hebt (de gans). Effectiviteit is een kwestie van evenwicht. Het willen investeren in zowel het middel als in het gewenste resultaat. Deze middelen kunnen materiële middelen zijn en/of,financiële middelen, maar ook en zelfs zeer vaak zijn het menselijke middelen ( je medewerker, je collega, je partner). Het willen geven aan anderen is dus een zeer belangrijke bron van effectiviteit. Tot slot: Het werken aan je persoonlijke effectiviteit is voor negentig procent een effectiviteitvraagstuk. Als je de prijs (in energie, doorzettingsvermogen etc.) niet wilt betalen, vergeet dan maar de andere lessen. Er is een principe dat we 'De wet van de akker' kunnen noemen: je zult niets oogsten wat je niet eerst gezaaid hebt. Sta nu even stil en beslis of je de negentig procent inspanning wil investeren. Doe dat NU. Met de C van Commitment. Commitment is heel wat anders dan 'proberen'. Het betekent bereid zijn je schepen achter je te verbranden: liever sneuvelen dan opgeven. Laat je JA een JA zijn en je NEE een NEE. Geen halve maatregelen als je uit de collectieve slaap wil losbreken. Oké? Ik ben bereid mij te committeren?

Ja

-

Nee

De zeven gewoontes voor een hoge effectiviteit een voor een besproken.


DE EERSTE GEWOONTE

WEES PROACTIEF

Proactief zijn betekent verantwoordelijk zijn voor je eigen leven. Het is onze natuur te handelen, niet om te reageren. Het is dus in principe tegen onze natuur in om de omstandigheden, de condities of anderen verantwoordelijk te stellen voor de gebeurtenissen. Toch zijn de meeste mensen zodanig geconditioneerd dat zij reactief zijn geworden (het tegenovergestelde van proactief). Reactieven mensen reageren vaak in de trend van; ‘daar kan ik niets aan doen!’, ‘Ja, zo ben ik nu eenmaal!’ Of ‘hij maakt mij zo kwaad!’ Proactief zijn betekent erkennen dat je zelf 100% verantwoordelijk bent voor alles wat je doet. Je gedrag is het gevolg van bewuste keuzes, gebaseerd op jouw waarden en percepties. Niet het product dat gebaseerd is op gevoelens die gevormd zijn door condities en omstandigheden. Onderzoek heeft aangetoond dat wij vaak op een geconditioneerde manier reageren op bepaalde stimuli. Het pro actieve model daarentegen gaat er vanuit dat tussen de stimuli en de respons altijd onze vrijheid van keuze ligt. Juist deze ruimte en vrijheid tussen stimuli en respons onderscheiden ons als mensen van de dieren. • Zelfbewustzijn is onze capaciteit om naar onszelf te kijken en ons denken, onze drijfveren, gewoonten en dergelijke te onderzoeken. • Ons geweten werkt als een intern beveiligingssysteem waardoor we kunnen onderscheiden wanneer wij (overwegen om te) handelen op een manier die tegen onze principes indruist. • Een creatieve verbeeldingskracht geeft ons de mogelijkheid in onze geest ver van tevoren buiten de huidige realiteit, te bedenken en te creëren. • Een onafhankelijke wil geeft ons het vermogen om te handelen, vrij van alle andere invloeden.

Afbeelding 1. De vrijheid van handelen tussen stimuli en respons Proactieve mensen richten hun tijd en energie op dingen die zij kunnen beïnvloeden (hun cirkel van invloed) in tegenstelling tot te reageren op of zich druk maken over die condities waar zij geen of weinig controle over hebben (hun cirkel van zorgen). Hierdoor gebruiken zij positieve energie om de condities te beïnvloeden en vergroten daardoor hun cirkel van invloed. Marlijn Pagina 9 van 51 9-3-2010

DE TWEEDE GEWOONTE

BEGIN MET HET EINDDOEL IN JE HOOFD

Je bent wat je diepe, bezielende wens is. Zoals je wens is, zal je wil zijn. Zoals je wil is, zullen je daden zijn. Zoals je daden zijn, zal je lot zijn. Brihadaranyaka Upanishad IV 4.5 Beginnen met het einddoel in je hoofd betekent iedere dag en/of taak beginnen met een duidelijke voorstelling van de gewenste richting en het te bereiken doel. Door dit in je gedachten te houden weet je zeker dat alles wat je doet niet indruist tegen de criteria die je hebt gedefinieerd als belangrijk zaken. Zo draagt iedere dag van je leven op een belangrijke wijze bij aan het realiseren van je visie van het leven in zijn totaliteit. Het is enorm makkelijk verward te raken in de drukte van alledag. En steeds maar harder en harder te werken om te stijgen op de ladder van succes. Om vervolgens, als je eindelijk boven bent, er achter te komen dat de ladder tegen de verkeerde muur aanstond. Zo realiseren mensen vaak overwinningen die leeg zijn of successen die ten koste gaan van dingen die uiteindelijk veel belangrijker voor hen waren. Als de ladder tegen de verkeerde muur aanstaat, brengt iedere stap die wij maken ons een stap dichter en sneller op de verkeerde plaats. Beginnen met het einddoel in je hoofd is gebaseerd op de gedachte dat alle dingen twee keer gecreëerd worden. Eerst een geestelijke creatie en vervolgens een fysieke creatie. De (tweede) fysieke creatie volgt altijd op de eerste, net zoals men eerst een tekening maakt voordat men gaat bouwen. Hij die niet leeft, wordt geleefd! Dus als wij in ons persoonlijke leven niet een zelfbewustzijn en verantwoordelijkheid ontwikkelen voor het maken van eerste creaties, laten wij anderen en/of omstandigheden ons leven beïnvloeden en vormen naar hun willekeur.


De tweede gewoonte is enerzijds gericht op de verbeeldingskracht - het vermogen te visioneren en mogelijkheden te zien (om in onze gedachten te zien wat we nog niet kunnen zien met onze ogen). En anderzijds gericht op het geweten dat ons het vermogen geeft te onderscheiden wat ons uniek maakt en binnen welke persoonlijke, morele en ethische richtlijnen wij het meest gelukkig en vervuld zijn. Leiderschap is de eerste creatie, Management is de tweede creatie. Een Manager heeft een output focus: “Hoe kan ik het beste bepaalde zaken bereiken?” Een Leider heeft een input focus: “Wat zijn de dingen die ik wil bereiken?” Om met de woorden van P. Drucker te spreken: ‘een manager zijn is de dingen juist doen, een leider

doet de juiste dingen!’ Oftewel een manager is zeer efficiënt in het beklimmen van de ladder van succes. Een leider bepaalt of de ladder tegen de juiste muur aan staat. De meest effectieve wijze om te weten of we beginnen met het einddoel in ons hoofd is door het ontwikkelen van een persoonlijke missiestelling, visie, filosofie. Het focust ons op wie we willen zijn (qua karakter) en wat we willen doen (bijdragen en resultaten). Omdat iedereen uniek is, zal ook iedere persoonlijke missiestelling zowel in vorm als inhoud uniek zijn.

De beste garantie om te falen is: zeer efficiënt werken in de verkeerde richting!


DE DERDE GEWOONTE

BELANGRIJKE DINGEN EERST DOEN

Wat zijn belangrijke dingen? Belangrijke dingen zijn zaken waar jij persoonlijk het meeste waarde aan hecht. Het beweegt je in de juiste richting en het helpt om de doelen te bereiken die in je missiestelling zijn beschreven. De belangrijke dingen eerst doen betekent het managen en organiseren van tijd en gebeurtenissen volgens de persoonlijke prioriteiten met het einddoel in je hoofd (gewoonte 2). De factor die volgens onderzoek van E.M. Gary succesvolle mensen zeer evident gemeen hebben is dat zij allemaal de belangrijke dingen eerst doen. In de samenvatting van ‘the Common Denominator of Success’ schrijft hij: “Succesvolle personen hebben de gewoonte om dingen te doen die anderen (mislukkelingen) niet graag doen.’’ “Zij doen deze dingen evenmin graag maar doen ze toch omdat hun misnoegen onderschikt is aan de kracht van het doel”. In principe kunnen we onze tijd op 4 manieren spenderen (zie figuur 2). De meeste mensen zullen ontdekken dat ze veruit de meeste tijd spenderen aan de urgente crisissen in I en III, met soms een uitvlucht naar de niet urgent en onbelangrijke tijd opslorpers van IV. De meeste time-management tools focussen zich ook op het stellen van prioriteiten en verbeteren van I en III. Onderzoek heeft echter aangetoond dat echt effectieve mensen zich focussen op II. URGENT

NIET URGENT

B

• Crisis

• Voorbereiding

E

• Dringende problemen

• Voorkoming

L

• Projecten, bijeenkomsten of

• Planning

A

voorbereidingen met deadlines

• Relatie bevorderende activiteiten

N

• Spoed bijeenkomsten, telefoon e.d.

• Empowerment / Inspireren / motiveren

G

• Acute maatregelen

• Broodnodige ontspanning

R IJ K

I

II • Normen en waarden ontwikkeling

NIET BELANG RIJK

• Onbelangrijke bijeenkomsten, telefoontjes • Triviale zaken, drukke dingetjes of brieven.

• Sommige telefoontjes

• Onbelangrijke zaken van andere mensen

• Tijdslurpers

• Onnodige onderbrekingen

• ‘uitvlucht’ activiteiten

• Onnodige rapporten

• Onbelangrijke post III

IV

• Overbodige T.V. • Overdreven ontspanning. Marlijn Pagina 12 van 51 9-3-2010

De ideale manier om te werken is door tijd te besparen in III en IV en meer tijd te besteden aan II. Als je meer tijd besteedt aan plannen, voorkomen en relatie-opbouwende activiteiten, heb je namelijk veel minder tijd nodig om branden te blussen in I of dringende vragen te beantwoorden voor III. Bijna alle essentiële activiteiten voor het ontwikkelen van de zeven gewoonten zijn kwadrant II activiteiten. Hiertoe behoort het creëren van een persoonlijke missiestatement, het identificeren van lange termijn doelen, het onderhouden van relaties en het verkrijgen van een regelmatige fysieke, spirituele, mentale en sociaal/emotionele vernieuwing. Zij zijn belangrijk, echt belangrijk terwijl ze niet urgent zijn. En omdat ze niet urgent zijn, worden ze vaak niet gedaan. Kortom alleen door nee te zeggen tegen de onbelangrijke zaken kunnen we ja zeggen tegen de werkelijk belangrijke zaken uit II.

DE VIERDE GEWOONTE

DENK WIN-WIN

Relaties, huwelijken en zaken kunnen alleen echt effectief zijn als twee of meer mensen zich gezamenlijk inspannen. Het zijn dus wederzijds afhankelijke relaties maar toch worden ze vaak benaderd met een onafhankelijke mentaliteit. Het is net zoiets als golf spelen met een tennis racket. Het materiaal sluit niet aan bij de sport. Onze eigenwaarde en zelfrespect zijn vaak gebaseerd op vergelijking en competitie met anderen. Wij denken aan succes als het verlies van een ander. “Als ik win, verlies jij”. “Of als jij wint, verlies ik”. Het leven is een taart, als jij een groter stuk taart krijgt, krijg ik een kleiner stuk. Mensen met deze ‘schaarsheid mentaliteit’ vinden het moeilijk om hun erkenning en macht te delen en/of om gelukkig te zijn met het succes van anderen, met name van personen waarmee ze nauw verbonden zijn. Win-win gaat uit van het paradigma dat er meer dan genoeg is voor iedereen. Dat het succes van een persoon niet wordt bereikt of ten koste gaat van het succes van anderen. Win-win ziet het leven als een coöperatieve inspanning en niet als een wedstrijd arena vol concurrentie. Win-win komt uit het hart en zoekt continu naar wederzijdse voordelen in iedere menselijke relatie. Het betekent dat afspraken en oplossingen altijd gezamenlijke voordelen hebben waardoor ze tot ieders tevredenheid leiden. Je karakter is de basis van win-win waarop al het andere wordt gebouwd. Marlijn Pagina 13 van 51 9-3-2010

Dit zijn de drie karaktertrekken die essentieel zijn voor het win-win paradigma: • Integriteit - integriteit is een waarde die we onszelf opleggen en echte betekenis geeft aan onze waarden, normen en afspraken. Het maakt dat onze daden overeenkomen met de woorden. • Overvloedmentaliteit - mensen met deze mentaliteit geloven dat er meer dan genoeg is voor iedereen. • Wijsheid - wijze mensen kunnen moedig hun gevoelens en overtuigingen uitspreken en gelijktijdig ook rekening houden met de gevoelens en overtuigingen van anderen. Een win-win afspraak geeft de basis om ook op lange termijn effectief te kunnen zijn. Het kan gecreëerd worden tussen werkgevers en werknemers, leveranciers en bedrijven of tussen twee of meer personen die moeten samenwerken om de gewenste resultaten te bereiken. De vijf volgende elementen zijn altijd expliciet aanwezig in een win-win afspraak: • Gewenste resultaat (niet methodes), onderscheidt wat gedaan moet worden en wanneer. • Richtlijnen, specificeer de randvoorwaarden (principes, beleid etc.) waarbinnen de resultaten bereikt moeten worden. • Bronnen, identificeer de menselijke, financiële, technische en organisatorische ondersteuning die aanwezig is om de resultaten te bereiken. • Verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid, bepalen de standaarden om het gewenste resultaat meetbaar te maken en bepalen het tijdstip van evaluatie. • Consequenties, specificeer goede en slechte, natuurlijke en logische zaken die zullen gebeuren wanneer de gewenste resultaten wel en/of niet worden behaald.

GEWOONTE VIJF

LUISTER EERST OM TE BEGRIJPEN, DAN OM BEGREPEN TE WORDEN

De communicatie gewoonte Communicatie is de belangrijkste kunde van het leven. Bijna iedere minuut die wij wakker zijn communiceren wij. Je hebt jaren nodig om te leren spreken. Jaren om te leren lezen en schrijven. Maar hoe zit het met het luisteren? Welke opleiding of training maakt het mogelijk dat je echt wezenlijk een ander mens met al zijn eigen waarden en referentiekaders beluisterd en begrijpt.


Probeer eerst de ander te begrijpen, oftewel “maak een diagnose voor je een recept uitschrijft” is een wijze uitspraak die op veel gebieden van toepassing is. Zo zal een dokter eerst een diagnose stellen voordat hij het recept uitschrijft en een verkoper eerst de behoeften van de klant proberen te begrijpen voordat hij zijn product aanbiedt. Idem zal men in een effectieve communicatie eerst proberen om de standpunten van de ander proberen te begrijpen, want totdat de ander zich juist begrepen voelt, zal hij niet open staan voor recepten, en/of suggesties van de ander. We zoeken er vaak automatisch naar begrepen te worden. De meeste mensen luisteren niet met intentie om te begrijpen maar met de intentie om te reageren. Ze zijn of aan het praten of zich aan het voorbereiden om te gaan praten. Ze filteren alles door hun eigen ‘waarheden’ en/of ‘referenties’ en horen hun eigen autobiografie in alles wat de ander vertelt. “Oh, Ik weet precies hoe jij je voelt” “Ik heb hetzelfde meegemaakt, namelijk........”. Kortom zij reflecteren continu hun eigen thuisfilms op het gedrag van de ander. Een empathisch luisteraar daarentegen, verplaatst zich volkomen in de referentiekaders en ‘waarheden’ van de ander. Je leeft je compleet in, bekijkt de wereld zoals hij/zij hem ziet en begrijpt hoe hij/zij zich voelt. Dit wil niet zeggen dat je het altijd eens bent, maar wel dat je zijn/haar standpunt volledig begrijpt. Empathisch luisteren heeft een enorme waarde voor de emotionele balans van de ander. Naast fysieke overlevingsbehoeften is de grootste behoefte van de mens de psychologische behoeften. Namelijk gewaardeerd, erkend en begrepen te worden. Als je empathisch luistert geef je de ander die broodnodige psychologische lucht. Het luister paradigma 5. 4. 3. 2. 1.

Empathisch luisteren (binnen het referentiekader van de ander)

Aandachtig luisteren Selectief luisteren

Pretenderen te luisteren

(1,2,3,4,) binnen eigen referentiekader, normen en waarheden)

Negeren


Empathisch luisteren heeft ook een risico. Het behoeft een grote veiligheid echt te kunnen luisteren want het vraagt dat je jezelf helemaal openstelt om beïnvloed te worden. Het is in zekere zin tegenstrijdig. Om invloed te hebben moet je eerst beïnvloed worden. Je moet het eerst echt begrijpen wat de ander zegt. Pas als je het echt begrijpt kun je overgaan naar de tweede stap van de interactie, proberen begrepen te worden. Omdat dan aan de behoefte van de ander om begrepen te worden is voldaan, heb je veel meer invloed en een grotere kans om zelf ook snel echt begrepen te worden. DE ZESDE GEWOONTE

ZOEK NAAR SYNERGIE!

De gewoonte van de creatieve samenwerking Synergie is overal in de natuur. De in elkaar verstrengelde wortels van twee planten die samen groeien om de kwaliteit van de grond te verbeteren. Twee aaneen gebonden stukjes hout die samen veel meer kunnen dragen dan het totale gewicht van ieder afzonderlijk. Het geheel is groter dan de som der delen. Oftewel 1+1 = 3 of meer. Het principe van synergie geldt ook voor sociale interacties. Twee mensen die creatief samenwerken kunnen samen veel betere resultaten produceren dan één alleen. Het maakt gezamenlijke dingen mogelijk die we anders waarschijnlijk niet zouden kunnen en/of leren kennen van onszelf. Het gebeurt als twee mensen elkaar stimuleren en door een idee, andere ideeën gaan genereren. Ik zeg iets wat jou op een idee brengt. Jij deelt je idee waar ik weer op reageer en gestimuleerd word en zo herhaalt zich het proces en worden ideeën verder uitgebouwd. Synergie werkt. Het is het overtreffende resultaat van alle voorgaande gewoonten. Het is effectief in wederzijds afhankelijke relaties. Het is teamwork, teambuilding en ontwikkelt saamhorigheid en creativiteit met anderen. Het waarderen van de verschillen is de essentie van synergie, de mentale, emotionele, psychologische verschillen tussen mensen. Onderkennen dat niemand de wereld ziet zoals hij is, maar zoals zijzelf zijn, is de sleutel om deze verschillen te kunnen onderkennen en waarderen. Wanneer we met wederzijds respect deze verschillende percepties van de wereld kunnen samenvoegen, voelen mensen zich vrij om te zoeken naar het beste alternatief. Het resultaat is vaak het ‘derde alternatief’ dat meestal wezenlijk beter is dan de originelen. Het vinden van ‘het derde alternatief ’ is geen compromis, maar een win-win oplossing voor beide partijen. Marlijn Pagina 16 van 51 9-3-2010

COMPROMIS

SYNERGIE

1+ 1= 1 ½

1 + 1 = 3 Of meer

Iemand die echt effectief is heeft de nederigheid en kracht om zijn eigen gelimiteerde percepties te herkennen en kan de rijke bronnen die beschikbaar zijn door interactie met anderen waarderen. Deze mensen erkennen dat juist het verschil waarde toevoegt aan zijn of haar kennis en/of begrip van de realiteit. Als we alleen van onze eigen ervaringen uitgaan, lijden we aan een continue gebrek aan gegevens. Onzekere mensen daarentegen, verplaatsen anderen in hun werkelijkheid en verzamelen mensen om zich heen die ongeveer hetzelfde denken. Zij verwarren gelijkheid met eenheid en hetzelfde met een zelfde. Echte eenheid betekent tegenstellingen. Maar als twee personen dezelfde mening hebben is er een overbodig. De kans op synergie is groter wanneer mensen de dingen anders zien. Kortom juist de verschillen maken de gelegenheid en creëren de mogelijkheden. DE ZEVENDE GEWOONTE

HET SCHERPEN VAN HET MES

De gewoonte van zelfverwezenlijking. De zevende gewoonte omringt de andere gewoonten en maakt alle andere gewoonten mogelijk. Het is verstandig om de twee zijden, productiecapaciteit en productiedoelen, in balans te houden. Echter wanneer mensen druk gaan produceren of snijden, nemen ze vaak niet de tijd om het mes te slijpen omdat onderhoud zelden direct resultaat oplevert. Het scherpen van het mes betekent het koesteren en verbeteren van het belangrijkste bezit dat je hebt: namelijk jezelf! Het betekent een gebalanceerd, systematisch programma maken voor zelfverwezenlijking in de vier gebieden van ons leven, fysiek, sociaal / emotioneel, mentaal en spiritueel. Zonder deze discipline wordt het lichaam zwak, het verstand mechanisch, de emoties onbehouwen, de geest ongevoelig en de persoon egoïstisch. Om dit te voorkomen moeten we proactief zijn en de tijd nemen om het mes te slijpen (een kwadrant II activiteit). Marlijn Pagina 17 van 51 9-3-2010

Mentaal

Spi r i tueel HET VUUR VAN BINNENUIT

Fysi ek

Soci aal

Het scherpen van het mes is veruit de meest krachtige en waardevolle investering die we kunnen maken in het leven want we investeren namelijk in onszelf. En dit is het enige instrument dat we hebben in dit leven. Het fysieke is ons lichaam. We bouwen aan haar kracht door voeding, beweging en rust. Het emotionele/sociale is ons gevoel. Ieder contact met een ander draagt hier positief of negatief aan bij. We oefenen onze mentale ik door te leren, door lezen, schrijven, uitdagingen en de tijd te nemen om na te denken. We oefenen onze spirituele ik door inspirerende literatuur te lezen, door meditatie of gebed en door tijd door te brengen in de natuur. Het regelmatig oefenen in deze gebieden is als het combineren van elementen in de chemie. Samen zorgen ze voor ontsteking van het vuur van binnen uit: voor visie, passie en een gevoel van avontuur voor het leven. De sleutel voor de ontwikkeling van de zeven gewoonten is minimaal een uur per dag oefenen om deze gebieden te vernieuwen. Vernieuwing is het principe en het proces dat ons beweegt in een continu opwaartse spiraal van groei en verandering en voortdurende verbetering.


Hoofdstuk 3

De zes stappen om de zeven gewoonten te realiseren

De sleutel naar succes om de zeven gewoonten te realiseren is door iedere week circa 30 minuten te besteden aan het 6 stappen proces. Dit consequent aan het begin van iedere week doen heeft zoveel profijt en voordelen in de rest van de week dat het zeker de moeite waard is. Enkele directe voordelen zijn innerlijke rust, balans en verhoogde professionele productiviteit.

6 . E VA LU E E R D E R E SU L TA TE N

5 . WE E S I N TE G E R OP IE DER M OM EN T

4 . O R G A N I SE E R JE Z E LF WE K E LIJK S

1.

VO RM D E M I SSI E

2 .B E Z IE D E ROLLE N

3 . STE L B E LA N GRIJK E D OE LE N

Het kompas van de zeven gewoonten

Stap 1

Vorm de missiestelling (zet de ladder tegen de juiste muur)

De eerste stap is het ontwikkelen van een persoonlijke missiestelling die je kernvisie en al jouw waarden omvat. Kijk naar het geheel, wat is het meest belangrijk voor jou? Wat wil je doen en wie wil je zijn in het leven. Deze missie vormt jouw persoonlijke grondwet, een kader voor alle beslissingen die je dagelijks maakt.


Als je de week begint, haal je de missie voor ogen, besef je opnieuw wat echt belangrijk voor je is en visualiseer je dat je de missie beleeft. Door dit iedere week te doen ben je dicht bij je werkelijke waarden en principes, op het moment dat je besluit wat je de komende zeven dagen gaat doen (de ladder tegen de juiste muur aanzetten). Stap 2

Bezie jouw rollen in het geheel (overzicht houden en koers bepalen)

Een rol is een belangrijke relatie en verantwoordelijkheidsgebied in je leven. Het leven is niet één rol maar bestaat uit je persoonlijke relatie, je werk, je familie, je vrienden, alles bij elkaar. Het identificeren van de rollen helpt de balans hiertussen te bewaren. Het helpt de missie te verdelen in specifieke delen van het leven die aandacht behoeven. Het iedere week opschrijven van al deze rollen in het kompas herinneren je aan alle belangrijke gebieden en zorgt ervoor dat je de ‘belangrijke, maar niet urgente dingen’ niet vergeet! Stap 3

Maak belangrijke doelen (doe kwadrant II activiteiten)

Maak iedere week doelen, voor iedere rol, waardoor je ook bereikt wat je echt belangrijk vindt. Neem deze doelen op in je wekelijkse kompas. Formuleer deze doelen niet als doe-dingen of acties maar als kwadrant II activiteiten zoals plannen, relatie opbouwende activiteiten en persoonlijke ontwikkeling. Voor het opstellen van de weekdoelen, vraag je jezelf af; “wat is het belangrijkste dat ik deze week zou kunnen doen om het grootste positieve effect te hebben?” Limiteer jezelf tot maximaal 1 à 2 belangrijke doelen per rol. Een wekelijkse doel kan een focus zijn zoals ‘luister meer deze week’ of een activiteit zoals ‘lunchen met een collega’. Stap 4

Organiseer jezelf wekelijks

De scope van een week is klein genoeg om zeer relevant te zijn en groot genoeg is om toch context en perspectief te houden. Jezelf wekelijks, i.p.v. dagelijks organiseren geeft het meest accurate perspectief voor het creëren van een balans in je leven. Blokkeer tijden in je schema om te werken aan de belangrijke doelen op het wekelijkse kompas. Geef onderlinge prioriteit terwijl je de afspraken en commitments en andere activiteiten voor die week bekijkt, hierdoor geef je prioriteit aan de activiteiten die je dichter bij je missie brengen in plaats van te werken aan de crisissen zoals die komen. Marlijn Pagina 20 van 51 9-3-2010

Stap 5

Wees integer op ieder moment

Als de week moment na moment voortschrijdt heb dan de moed om nee te zeggen tegen urgente, maar niet belangrijke activiteiten. En ja te zeggen tegen de werkelijk belangrijke dingen. Als de nadruk ligt op integriteit wordt je geholpen om je missie te vertalen naar het moment. Het helpt om belangrijke zaken eerst te doen. Ongeacht of dit nu betekent dat je je vasthoudt aan je plan of juist dat het plan verandert om een belangrijker doel te bereiken. Stap 6

Evalueer en reflecteer

Het proces zou niet compleet zijn zonder tijd te reserveren voor evaluatie en reflectie van de bereikte doelen en tegenslagen van die week. Als we niet leren van het leven, hoe voorkomen we dan dat we dezelfde fouten maken en telkens dezelfde problemen op moeten lossen? Terwijl je de komende week in kaart brengt, kijk dan terug en evalueer wat goed ging en wat anders moet om de doelen te bereiken. Een effectieve manier om iedere week te evalueren is door middel van een persoonlijk journaal. De volgende vragen zouden hierin naar voren kunnen komen: • Wat heb ik van mezelf geleerd? • Straal ik inderdaad het persoonlijk imago uit wat ik graag wil? • Gedraag ik mij volgens de principes die ik zo belangrijk vindt? • Welke doelen heb ik gesteld en wat gaf mij de energie om deze te bereiken? • Welke doelen heb ik niet volbracht en waarom niet? • Welk patronen van succes of mislukking zie ik in het zetten en bereiken van mijn doelen? • Zijn de doelen realistisch, maar uitdagend? • Besteed ik voldoende tijd aan de 3 of 4 dingen in het leven die ik het meest belangrijk vind? • Leef ik volgens mijn persoonlijke missie? • Welke uitdagingen ben ik tegengekomen en hoe heb ik hierop gereageerd? • Heb ik tijd genomen voor het vernieuwen, reflecteren en ontwikkelen van mijzelf?


Hoofdstuk 4

Werkbladen ter ondersteuning van de invoering van de 7 gewoontes

Werkbladen ter ondersteuning van de eerste gewoonte

Wees Proactief

Denk en handel ik Proactief of Reactief? Hieronder worden drie fasen van de menselijke ontplooiing aangegeven. Meer dan zeventig procent van onze soortgenoten komt slechts sporadisch boven niveau één, het reactieve. Een ruime twintig procent van de bevolking zijn de proactieven. Het zijn de mensen die voor tachtig procent van de effectieve actie zorgen (nogmaals de Pareto-regel bevestigend).Een kleine groep van drie procent echter staat daar nog torenhoog boven. Het zijn de vernieuwers, initiators, de wegbereiders, de pioniers, de ondernemers, de topverkopers. Het zijn de zelf ontplooide mensen Reactief We gedragen ons reactief als we onze emoties, onze stemmingen, onze impulsen en ons humeur de overhand laten nemen bij de bepaling van ons gedrag. We gedragen ons reactief als wij onszelf uitroepen tot 'slachtoffer van de omstandigheden', of 'slachtoffer van het gedrag van anderen.' Wij gedragen ons reactief als we het hebben over 'moeten' en 'zouden moeten' over 'alles', ' niets', 'nooit', 'altijd' en 'overal' en 'iedereen', over wat... ' anderen allemaal anders zouden moeten doen’. Proactief We gedragen ons proactief als we ons gedrag bewust laten afhangen van zelfgekozen principes en als we handelen in lijn met onze levensmissie. We zijn proactief als we bewust gebruik maken van onze vrije wil om, NU, zelf, ons gedrag te bepalen, onafhankelijk van ons verleden en wat onze ouders en opvoeders met ons gedaan hebben. We verwerven dan wat Stephen Covey 'effectieve habbits' noemt: dat zijn ook patronen, maar dan bewust gekozen effectieve patronen. Proactiviteit vergt heel veel zelfdiscipline, het gaat niet moeiteloos. De hoogste uiting van proactiviteit bestaat misschien wel uit nietoordelen. De vernieuwers We gedragen ons intuïtief en creatief als we spontaan en in harmonie handelen met onze principes zonder dat we daarbij hoeven na te denken of zonder enige zelfdiscipline.


Werkblad 1.1

Gebruik ik proactieve (voedende) of reactieve (giftige) denkattitudes

Is mijn denkattitude voedend (proactief) of vergiftigend (reactief) voor mijn zelfbeeld en zelfwaarde? Versterk ik mijn slachtofferschap of verbreek ik mijn ketens? Reageer ik reactief of proactief. Kijk eens naar onderstaande patronen en zie wat je herkent aan beide kanten. Wat ga je ermee doen? PROACTIEF / VOEDEND

REACTIEF / GIFTIG

•

•

Zit ik te wachten tot het vanzelf gebeurt?

•

Laat ik anderen eerst beslissen en pas ik mijn

Neem ik actie om situaties die me spanning geven aan te pakken?

•

Beslis ik zelf over de richting van mijn leven?

leven en mijn acties dan volgzaam aan? •

Durf ik risico's te nemen?

•

Hou ik me vast aan mijn comfortzone?

•

Leg ik de focus in het NU?

•

Zit ik vast aan spijt over het verleden of zorgen over de toekomst?

•

Doe ik 1 ding tegelijk?

•

Probeer ik veel teveel tegelijk?

•

Neem ik verantwoordelijkheid voor mijn

•

Verwijt ik anderen hoe ik me voel?

emoties ? •

Leef ik voor groei en ontdekking?

•

Verdedig ik wat verworven is?

•

Geef ik aandacht aan anderen?

•

Vraag ik om aandacht?

•

Zie ik dat ik de oorzaak ben van de zaken die

•

Verwijt ik anderen of de situatie?

mij overkomen?

omstandigheden?

•

Durf ik mijn motieven te heronderzoeken?

•

Wil ik gelijk halen?

•

Leer ik van mijn fouten?

•

Lijd ik onder mijn fouten?

•

Durf ik nu te genieten?

•

Plan ik om later te genieten?

•

Ben ik mezelf in mijn relatie tot anderen?

•

Speel ik een rol uit angst afgewezen te worden?

•

Accepteer ik mezelf zoals ik nu ben en geef ik

•

Ben ik ontevreden en kritisch over mezelf?

mezelf met liefde de tijd om stap voor stap te groeien? •

Kan ik vergeven?

•

Ben ik rancuneus?

•

Wil ik echt luisteren?

•

Wil ik alleen maar van repliek dienen?


Reactieve Actie?

Proactieve Actie?

REACTIEVE TAAL

PROACTIEVE TAAL

Ik kan er niets aan doen.?

Laat ik eens kijken of er geen alternatieven zijn.

Zo ben ik nu eenmaal

Ik kan het ook anders aanpakken

Hij maakt mij zo kwaad.

Ik bepaal zelf mijn gevoelens

Ik kan het niet

Ik kan kiezen

Ik moet

Ik geef daaraan de voorkeur

Als ik maar…

Dat ga ik doen|

Ja, maar………..

Ja, en…..

P.S. Niet mee doen met oefeningen en/of oefeningen overslaan is een van de reactieve, zelfdestructieve denkattitude. Je ontloopt daarmee de zelfconfrontatie maar je blijft ook de gevangene van je eigen schaduwen. De keuze is aan jou


Werkblad 1.2

Welke reactieve (giftige) gedachtepatronen gebruik ik vaak

Reactieve (giftige) zelfdestructieve gedachtepatronen zijn manieren waarop iemand reageert op dingen. De 10 bekendste en meest voorkomende zijn: 1. Alles-of-niets-denken: denken in absolute termen, binair denken: zwart of wit, categorisch denken. 2. Generaliseren: een of ander ding gaat mis en je praat meteen over altijd en overal... 3. Mentale filter. Filteren door een negatieve instelling (de zwarte bril). 4. Zelfontwaarding: je eigen kwaliteiten onderschatten of afbreken. 5. Jumping-to-conclusions: tot een negatieve conclusie komen zonder voldoende gegevens of bewijzen. Twee subcategorieën: a. Gedachtelezen: je gaat ervan uit dat anderen negatief over je denken. b. Kristallen bol: je 'weet' dat het slecht zal aflopen. 6. Opblazen of miniaturiseren : je vergroot dingen buiten proportie of je krimpt ze kunstmatig. 7. Emotionaliseren: je gaat uit van hoe je je voelt i.p.v. feiten en observaties. 'Ik heb het gevoel dat dit fout gaat.' - 'Ik voel me stom' (maar ben je het ook?). 8. Zouden en moeten: je wringt dingen in een irrationeel kader. 'Mensen zouden van elkaar moeten houden', 'Je had beter moeten opletten...' 9. Labelen: actie en persoon door elkaar halen. I.p.v. te zeggen 'Ik maakte een fout' zeg je: 'ik ben een echte kluns'. 10. Beschuldigen: je zoekt niet naar oorzaken maar naar schuldigen, inclusief jezelf.

Opdracht: Wat herken ik vooral bij mezelf? …………………… …………………………. Schrijf voorbeelden op van patronen die je bij jezelf herkent en herkader ze. Voorbeeld. 'Ik ben een mislukkeling. Ik kan ook niets goed doen. Herkadering. 'Een en ander in mijn leven is niet gegaan zoals ik het verwacht of gehoopt had. Daar kan ik nu niets meer aan doen. Alle hoop op een beter verleden is onzinnig. Ik kan wel mijn toekomst meebepalen Wat ik nu concreet anders ga doen om sterker te worden met betrekking tot is: …………….. Welke patronen wil ik herkaderen?…………


. Werkblad 1.3

MOETEN VERSUS WILLEN

Gedachten en woorden creëren onze toekomstige ervaringen. Iets moeten heeft heel veel voordelen. Hieronder staan er een paar opgesomd: Voordelen van het moeten.. (het hoort zo.. e.d.) Dwayne Dyer •

Je kunt troost zoeken in het een goede jongen of meisje zijn. Jezelf een schouderklopje geven omdat je gehoorzaam bent.

•

De gehoorzaamheid aan het externe moeten geeft de de gelegenheid de verantwoordelijkheid voor je houding te leggen op het moeten i.p.v. op jezelf.

•

Je moetens maken het mogelijk de anderen te manipuleren. Door iemand anders voor te houden dat iets zo of zus moet gebeuren, kun je de ander iets laten doen wat jij graag wilt.

•

Het is makkelijker je op moeten te kunnen beroepen als je het zelfvertrouwen mist.

•

Je kunt jezelf rechtvaardigen en vijandig gedragen als anderen de moetens die jij voor jezelf en anderen hebt niet onderschrijven.

•

Je kunt goedkeuring winnen door je te conformeren. Je voelt je goed als je je aanpast, het vervult de oude behoefte aan goedkeuring.

•

Zolang je je op anderen instelt en op hun successen en falen afstemt hoef je niet aan jezelf te werken.

Allemaal voordelen van het moeten. Wat moet jij allemaal in je leven? Opdracht 1

Wat moet jij……..?

Maak deze zin af op 5-6 manieren. Ik moet…… Ik Moet.. Ik moet…… Ik moet…… Ik moet……


Vraag jezelf vervolgens per zin af, waarom… waarom…..waarom…….waarom…. 4-5 keer doorvragen per zin. Hierdoor kun je ontdekken waar je zelf vast zit in jouw persoonlijke overtuigingen en wat je zelf ziet als jouw beperkingen. Denk nu een na over het woord moeten. Het is een van de meest schadelijke woorden in onze taal. Elke keer dat we moeten gebruiken, brengen we dwang in ons leven. Om de ruimte en keuzevrijheid in het leven te vergroten zou je de dwang moeten minimaliseren. Door moeten te vervangen door mogen, willen, kunnen geeft je jezelf de vrijheid en de verantwoordelijkheid om te kiezen in plaats van dat er sprake is van dwang. Neem nu de moet lijst eens opnieuw voor ogen en vervang het begin eens door “Als ik echt wil kan ik,…….” Dit werpt vaak een volledig nieuw licht op de zaak. Vraag je zelf vervolgens bij elke zin af: Waarom heb ik het dan nog niet gedaan. Vaak zie je nu antwoorden komen als: “Ik wil niet”, “Ik durf niet” “Ik ben bang” “Ik weet niet hoe” “Omdat ik niet goed genoeg ben” e.d. Vaak ontdek je hierdoor je jezelf als jarenlang verwijten hebt gemaakt omdat je iets deed wat je eigenlijk helemaal niet wilde doen. Vaak was het iets waar iemand anders van heeft gezegd dat ze het moesten. Als je dit inziet, kun je al je moetens van de lijst schrappen. Wat een opluchting. Opdracht 2

Let op je taalgebruik

Begin te luisteren naar wat je zegt. Als je hoort dat je negatieve of beperkende woorden gebruikt verander ze. Wat vertel je het meest door? Als je en naar verhaal hoort, vind je het nodig dat het verder gaat of kun je het loslaten?? Als je en positief verhaal hoort, vertel het dan aan iedereen. Kijk of je verband ziet tussen wat mensen zeggen en de ervaringen die ze in hun leven hebben. Veel, veel, veel mensen leven een leven vol met moeten. Moeten is een woord waar je oren gespitst op zijn. Alsof er een bel gaat rinkelen, elke keer als je het hoort. Vaak hoor je mensen in een gesprek wel 10 keer moeten gebruiken. Deze mensen vragen zich af hoe het komt dat hun leven zo star en dwangmatig is en waarom ze niet uit bepaalde toestanden weg Marlijn Pagina 27 van 51 9-3-2010

kunnen komen. Ze willen controle over dingen die ze niet onder controle hebben. Ze keuren of zichzelf of iemand anders af en vervolgens vragen ze zich af waarom ze niet vrij zijn in hun leven. Als je moeten uit je woordgebruik en uit je gedachten kunt weglaten zal er heel veel zelfopgelegde dwang uit je leven verdwijnen. Je creëert namelijk een enorme hoeveelheid dwang door te zeggen: ik moet naar mijn werk, ik moet dit of dat doen. Als je in plaats hiervan het woord kiezen gebruikt . Ik kies er nu voor om naar mijn werk te gaan, want dan kan ik de huur betalen. Ergens voor kiezen stelt je leven in een totaal ander perspectief. Alles wat je doet wordt hierdoor een keuze. Ook al lijkt het in praktijk zeker niet altijd zo. Nog een uitdrukking waar je op kunt letten is ‘vergeet niet.. we zijn er aan gewend om te zeggen: vergeet niet om dit of dat te doen. En wat gebeurt er We vergeten het. We willen het wel onthouden, maar in plaats hiervan vergeet je het. Probeer voortaan i.p.v. vergeet niet te zeggen: onthoud alsjeblief. Als je 's morgens wakker wordt, vervloek je dan het feit dat je naar je werk moet? Klaag je over het weer? Mopper je omdat je rugpijn of hoofdpijn hebt? Schreeuw je naar je kinderen dat ze moeten opschieten? De meeste mensen zeggen iedere morgen min of meer dezelfde dingen. Hoe beïnvloeden deze dingen die je zegt jouw begin van de dag. Zij het positieve, opgewekte en mooie dingen. Of is het geklaag en veroordeling. Als je moppert en klaagt en kreunt, bereid je je voor op zo’n dag. Welke gedachten heb je vlak voor je naar bed gaat. Zijn het krachtige helende woorden of gedachten van armoede en zorgen. En ik bedoel met armoedige gedachten niet alleen gedachten over gebrek aan geld het kan ook een negatieve manier van denken zijn over je leven. Over een deel dat niet goed gaat. Maar je je zorgen over morgen. Lees eens iets positiefs voordat je ga slagpen. Ben je ervan bewust dat er in je slaap een heleboel zaken worden verwerkt, wat je weer voorbereidt op de volgende dag. Het helpt enorm om problemen en vragen die je hebt over te geven aan je dromen. Je dromen kunnen je je helpen bij het hanteren van wat er gebeurt in mijn leven. Je bent de enige persoon die denkt in jouw hoofd. Niemand kan jou dwingen om op een andere manier te denken. Jij kiest jouw gedachten en jij vormt de basis van je zelfspraak. Als je dit meer bewust wordt, wordt het je ook duidelijker hoe dit proces werkt. Als je je gedachten en woorden goed in de gaten houdt en je jezelf kunt vergeven dat je nog niet perfect bent, sta jezelf toe om jezelf te zijn in plaats van te vechten om een supermens te zijn die slechts in andermans ogen acceptabel is Zo ga je langzaam het leven meer vertrouwen en het als iets vriendelijks zien. Zo ga je het jezelf een stuk gemakkelijker maken. Ga werken aan het loslaten, minder veroordelen, loslaten van kritiek. Stop met nare verhalen vertellen, .. en dergelijke. Marlijn Pagina 28 van 51 9-3-2010

Opdracht 3

Neem eens op wat je allemaal zegt op een cassetterecorder

Een leuke slot oefening. Leg een cassetterecorder bij de telefoon en druk elke keer dat je belt of opgebeld wordt de opname knop in. Als het bandje vol is luister je naar wat je gezegd hebt en hoe je het zei. Waarschijnlijk zul je zeer verrast zijn. Je zult de woorden die je gebruikt beginnen te horen en de stembuigingen. Je zult je er bewust van beginnen te worden en als je jezelf iets drie keer of vaker hoort zeggen, is het een patroon en kun je het even opschrijven. Sommige kunnen positief en steunend zijn, maar je kunt ook een aantal hele negatieve patronen hebben die je steeds maar weer herhaalt. (Uit “ Je kunt je leven helen” van Louise Hay)


Werkblad 1.5

De belemmering om vanuit je kracht te werken

Vaak kunnen we niet de kracht in ons ontwikkelen omdat we in de praktijk gehinderd worden door een aantal flinke belemmeringen. Belemmeringen die wij zien als ‘de waarheid’. Belemmeringen waar wij letterlijk op steunen, die fungeren als ons steunpunt. De kracht die je kunt ontwikkelen, hangt boven alles af van het steunpunt. Wie vanuit zwakte onderneemt, kan nooit echt effectief zijn. Wie maar op 1 been staat, kan makkelijk omvergeduwd worden. Wie met de rug tegen de muur steunt, kan veel meer kracht stoppen in een voorwaartse beweging. Waar het steunpunt voor een hefboom zich bevindt, bepaalt hoeveel kracht met die hefboom kan worden uitgeoefend. Het steunpunt: jouw 'aandacht' heeft scheppingskracht. Als je aandacht (ook en zelfs vooral onbewust) op angst, pijn en beperking is gericht, dan zul je dat in je leven opnieuw en opnieuw blijven ervaren in steeds andere vormen. Je onbewuste overtuigingen worden dan de hele tijd bevestigd en sterker en sterker. Beslis nu dat je: •

dat niet zult laten gebeuren

•

dat je vanaf nu de zelfdiscipline zult opbrengen om je aandacht anders te gaan focussen

•

dat je geen deel meer wilt zijn van de soap opera die andere mensen 'het leven' noemen

•

dat je gaat opletten wat je leest en met wie je omgaat dat...


Werkblad 1.6

Overwin je angsten om in je 'centrum' te komen

De meeste mensen leven met een lading onderdrukte angst en kunnen daarom nog niet eens in de buurt van hun ‘centrum' komen. Napoleon Hill onderscheidt zeven basisangsten:

1. De angst voor materieel gebrek of voor verlies van wat je nu hebt. Je leeft dan eerder om niet te verliezen dan om te winnen.

2. De angst voor kritiek. De angst voor 'wat zullen ze over me denken' of zeggen'. Je gaat je dan conformeren aan de meerderheid. Vaarwel minderheid aan de top. De top drie procent van effectieve mensen bestaat uit non-conformisten, uit wegbereiders, niet uit mensen die zich in bochten wringen om de meerderheid te behagen.

3. De angst voor fysieke pijn en ziekte. Het is veel beter om te leven voor een optimale fysieke conditie, dan tegen ziektes en ongevallen. Wie het meeste bang is voor ziektes, krijgt ze het makkelijkst. Hetzelfde geldt ook voor ongevallen.

4. De angst om niet (meer) bemind te worden. De angst om afgewezen of verlaten te worden. De angst om niet meer 'aardig' gevonden te worden. Je leeft dan van het ene compromis naar het andere. Relaties worden gevangenissen. Wie jou laat vallen omdat je trouw bent aan jezelf was, om te beginnen, al niet zo'n bijzondere vriend of levenspartner. Wat verlies je dan eigenlijk? Klanten/ gasten hebben bijvoorbeeld veel meer respect voor iemand die op waardige wijze zijn prijs verdedigt dan voor iemand die makkelijk toegeeft en korting geeft.

5. De angst om je vrijheid te verliezen. Daarom wordt opsluiting in een kleine cel gezien als zo'n grote straf. Wat weinigen echter beseffen is dat ze omwille van angst om iets te verliezen, een onzichtbare cel bouwen in en rond zichzelf. De enige echte vrijheid is om je attitude tegenover het leven te kiezen.


6. De angst om oud te worden. Om je jeugd te verliezen, om af te takelen. Echte jeugd is echter geen kwestie van fysiek, maar van innerlijke houding. 7. De angst voor de dood. Deze vormt de basis van alle bovenstaande angsten. Angst voor de dood heeft te maken met leven vanuit iets anders dan het 'centrum'. Onderzoek dit eens echt voor jezelf. Geloof niets van iemand anders over dit soort onderwerpen, maar bepaal je waarheid zelf.

Opdracht 1

Zelfonderzoek naar eigen angsten

Van welke van de zeven angsten heb jij last? Schrijf ze hieronder neer en zoek voorbeelden van situaties die je duidelijk maken welke prijs je hiervoor betaalt. Op deze manier kun je bewuster omgaan met die 'schijnkrachten'. Inzicht leidt tot uitzicht !

Ik heb last van onder meer in de volgende voorbeelden: Wat me dat kost……………………………… Welke overtuigingen me vooral kwetsbaar maken:…………………… Wat levert het me op om deze overtuigingen los te laten?………………………. Wil ik ze loslaten? Nu?………………………………. Wat ik nu anders ga doen :……………………………….


Werkbladen ter ondersteuning van de tweede gewoonte Begin met het einddoel in je hoofd Artikel

Waarom visie ontwikkelen zowel persoonlijk als collectie?

Onder persoonlijke visie versta ik hier datgene wat ik wil. Waar ik voor kies, waar ik naar verlang, waar ik van droom. Onder organisatie visie versta ik datgene waar het de organisatie werkelijk om gaat. Een visie is iets anders dan doel, beleid, strategie of ‘mission statements’. Dat zijn allemaal rationele uitspraken die in een organisatie trouwens wel mede door de visie zijn beïnvloed. Maar een visie is niet alleen iets van het hoofd, het is ook iets van het hart en van de ziel. Waarom is visie belangrijk? Zonder visie geen motivatie van binnenuit, dat geldt zowel op individueel niveau als op organisatieniveau. Visie brengt in beweging. Visie beïnvloedt ons handelen waardoor we de werkelijkheid beïnvloeden in de richting die we willen. Visie leidt ook tot een zekere uitstraling, zichtbaar en onzichtbaar, waardoor we de situaties en de mensen aantrekken die we eventueel onbewust- willen aantrekken, hetzij door er naar toe te bewegen, hetzij doordat deze situaties en mensen naar ons toe bewegen. Dit geldt zowel voor individuen als voor organisaties. Een visie is een belangrijke voorwaarde voor het behalen van successen en de resultaten die we willen behalen. Een visie hoort bij ondernemen. Het belang van visie kan moeilijk worden overschat. Waarom een visie toch vaak ontbreekt? Het is daarom verbazend hoeveel mensen en organisaties geen duidelijke visie hebben. Hoe komt dat? Op individueel niveau komt dat vooral doordat we bang zijn voor teleurstelling en met reden. Een visie komt uit verlangen of behoeften voort en roept ook weer verlangen op. Verlangen naar de situatie die we willen bereiken of het resultaat dat we willen behalen. Maar als we onze verlangens werkelijk toelaten, dan lijkt de vervulling ervan vaak ver weg of onmogelijk. Dat stelt teleur, zoals het ook teleurstelt als de realisering van een visie die wel haalbaar lijkt zoals bevredigend werk, een prachtige woning of een vervullende relatie, toch geruime tijd uitblijft. Of erger nog: de visie wordt wel gerealiseerd maar daarna gaat het resultaat weer verloren. Teleurstelling is een gevaarlijk gevoel - we zijn er terecht bang voor. Als teleurstelling niet verwerkt wordt ondermijnt het de hoop en het vertrouwen beide. En daar zonder kunnen we echt niet. Marlijn Pagina 33 van 51 9-3-2010

Teleurstelling kan dus de levensenergie, de vitaliteit ondermijnen, wat kan leiden tot hele nare gevolgen zoals depressie, rancune of ziekte. Als teleurstelling niet goed verwerkt wordt, of onderdrukt of genegeerd. Als het daarentegen ten volle gevoeld wordt en gedeeld kan worden met een aandachtige gesprekspartner kan het slijten en is teleurstelling pijnlijk maar niet fataal. Onze angst voor teleurstellingen wordt ook vaak gevoed door vroegere teleurstellingen die we bewust of onbewust hebben meegemaakt en vaak slecht verwerkt. Zoals een baan die we niet hebben gekregen, een tentamen waarvoor we hard gewerkt hebben en waarvoor we gezakt zijn, iemand die ons bedrogen heeft, iemand die ons in de steek heeft gelaten of ons niet echt gezien heeft. Bij een nieuwe teleurstelling kan de oude teleurstelling weer naar boven komen en onze nieuwe teleurstelling versterken. Soms realiseren we ons dat niet eens. Maar de weg blijft: teleurstellingen voelen, uitspreken en delen met een ander. Als we ons door onze bewuste en onbewuste teleurstellingen laten stoppen ontwikkelen we niet echt een visie. Daardoor wordt ons leven vlakker, armer. We halen niet werkelijk uit het leven wat er in zit en dat laat ons onvoldaan, onvervuld en ontevreden. We zouden ook moeten bedenken dat, geheel in tegenstelling tot wat men meestal denkt, voldoening in het leven niet wordt bereikt door het behalen van het gewenste resultaat, al kan dat er toe bijdragen. De diepste voldoening wordt bereikt door de beweging in de richting van het resultaat en zolang die beweging maar gevoeld wordt, kunnen we heel gelukkig zijn. Een heel andere reden waarom we vaak geen duidelijke visie hebben is dat we soms van onszelf niet te veel mogen willen. Op wensen, vooral op veel en groot wensen, rust een taboe. Dat is egoïstisch. “Kinderen die willen, die krijgen voor hun billen”. Maar er staat ook geschreven: Ge zult uw naaste liefhebben als uzelf. U moet dus wel eerst voor uzelf opkomen, als u iets voor uw naaste wil betekenen. Nog afgezien van het feit dat u ook iets kan willen waar niet allen u, maar ook anderen, ja zelfs de hele wereld van kan profiteren Op organisatieniveau is er nog een andere reden voor het ontbreken van een visie. De vrees dat er zeer veel verschillende visies zijn bij de leden van de organisatie en dat dat zou kunnen leiden tot conflict als je er eenmaal expliciet over gaat praten. De kans daarop is echter uitermate klein als je het gesprek over visie op de goede manier voert (zie hieronder). Een andere reden voor het ontbreken van een organisatievisie is, dat men vaak niet weet hoe te komen van individuele visies naar een gezamenlijke visie. Daar zal ik zo iets over zeggen, maar eerst gaan we in op de vraag hoe we een persoonlijke visie ontwikkelen. Marlijn Pagina 34 van 51 9-3-2010

Het ontwikkelen van een persoonlijke visie De meeste van ons hebben wel een vaag idee van wat we willen of van wat ons doel is, maar hebben zelden een volledige visie. Hoe ontwikkelen we nu onze visie en maken ons deze bewust? Stelt u zich voor, het is wenstijd. Het visje in de zee van Piggelmee of de goede fee is nu gekomen en heeft u gezegd dat u mag wensen wat u maar wilt, voor uzelf, uw familie, uw bedrijf of de wereld. Schijf eens op wat er in u opkomt. Ga na wat uw diepste verlangen is, uw droom. Misschien zijn er ook nog oude wensen uit een ver verleden, bijna vergeten maar toch nog aanwezig. Schrijf het eens op. Bekijk eens of er dingen, situaties, relaties zijn in uw leven die u niet wilt en ga na hoe u het wel zou willen. Denk er daarbij om dat u opschrijft wat u werkelijk wilt, niet alleen maar de afwezigheid van wat u niet wilt. Dus bijvoorbeeld niet: geen hoofdpijn, maar wel: me goed voelen. Of niet: geen ruzie met de buren, maar bijvoorbeeld wel, een goede verstandhouding met iedereen waar ik mee te maken krijg. Kortom: formuleer positief. Denk bij het voorgaande groot: het gaat er niet om of het haalbaar is, maar of een beweging in die richting mogelijk is. En trouwens: u wilt wat u wilt. Geloof in wonderen. Ogenschijnlijk tegenstrijdige wensen zijn toegestaan. Het leven zal wel uitmaken hoe dat verder gaat in uw leven. Misschien zijn er merkwaardige combinaties mogelijk die u nu totaal niet kunt overzien of blijkt dat uw prioriteiten in uw leven vanzelf uit kristalliseren. U mag bij het opbouwen van een visie niet iets specifiek van één of meer anderen verlangen. Want dat is het terrein van hun visie. Dus niet: ik wou dat mijn vrouw eens wat minder jaloers was. Maar wel: ik wil een uitstekende relatie met mijn vrouw. Of niet: ik wou dat mijn medewerkers eens wat meer verantwoordelijkheid zouden nemen. Maar wel: ik wil gelukkig zijn in mijn werk. Maak eens een visueel beeld, een gedachtefilmpje, van een situatie zoals die eruit ziet als uw visie zou bereikt zijn. Als u totaal niet visueel bent: een verhaaltje kan ook. Dit laatste punt is tevens een toets of u op de goede weg bent. Dit ‘filmpje’ moet u met opwinding of ontroering vervullen. Als dat zo is, dan hebt u uw visie gevonden . Als u zover gekomen bent, dan laat u het onderwerp even rusten. U geeft uw visie nu en dan aandacht, door er weer eens naar te kijken of er over te mediteren, maar zorgt dat u niet fanatiek wordt. U moet uw visie ook van tijd tot tijd los kunnen laten, zodat de natuur haar werk kan doen (zie hierboven). Naar een collectieve visie Het is niet zo makkelijk voor een organisatie om zonder deskundige hulp van een procesbegeleider naar een collectieve visie te komen, maar het kan wel. Veel hangt af van het niveau van vertrouwen in de organisatie en de kwaliteit van de communicatie. Marlijn Pagina 35 van 51 9-3-2010

Hier volgen de stappen. Er wordt vastgesteld waar het proces begint. Het proces begint in één groep (bijvoorbeeld het managementteam, of de bedrijven top twintig, of een “visiegroep’) of een paar kleine groepen waarvan de leden later weer een begeleidingsrol spelen in andere groepen. In deze groep worden de leden eerst uitgenodigd hun eigen persoonlijke visie te ontwikkelen zoals boven omschreven en deze met elkaar te delen. Daarbij is het van groot belang dat men zichzelf durft te laten zien en dat er open en zonder oordeel wordt geluisterd. Daarna worden de groepsleden uitgenodigd hun visie in en voor het bedrijf te ontwikkelen aan de hand van vragen als: Wat wil ik voor mezelf in het bedrijf echt heel graag bereiken? Wat voor een soort organisatie wil ik dat dit wordt? Wat wil ik dat de organisatie in de wereld bereikt? Waar zou het ons eigenlijk om moeten gaan, als het aan mij ligt. Voor welke waarden staan we in en welke waarden willen we realiseren? Ook deze visies worden uitgewisseld. Als er nu niet een proces van onderlinge inspiratie tot stand komt, dan heeft men intussen het contact met het eigen hart en met de eigen persoonlijke visie verloren en moet men terug naar vorige stappen. Door een proces van dialoog komt men tot een gemeenschappelijke visie. Dialoog is geen discussie.

Discussie is een woordenstrijd waarbij argumenten gebruikt woorden, en waarbij het doel is het beste argument te laten winnen. Dialoog is een proces van uitwisseling, waarbij bij de gespreksdeelnemers de bereidheid bestaat de eigen (diepe, gevoelige) waarheid te laten zien en echt te luisteren naar die van de ander. De visie wordt voorgelegd aan andere groepen in de organisatie, maar niet dan nadat deze eerst door een analoog proces zijn gegaan als de stappen 2 tot en met 4 hierboven. Dan vindt ook in deze groepen dialoog plaats, onder begeleiding van leden uit de oorspronkelijke groep. Het resultaat wordt weer voorgelegd aan de oorspronkelijke groep. De stap 6 wordt zo nodig een of meer keren herhaald, net zolang tot er sprake is van een werkelijk gemeenschappelijke visie. Ter afwisseling kunnen ook grotere bijeenkomsten worden belegd. Een proces van visieontwikkeling in organisaties kan heel veel tijd kosten, maar deze tijd kan uitgesmeerd worden over een langere periode. AI tijdens de dialoog begint de visie voor de organisatie te werken. In hele grote organisaties moet men noodgedwongen vaak zijn toevlucht nemen tot vereenvoudigde procedures. Van belang is echter dat iedereen meespreekt, gehoord wordt en ook het gevoel krijgt gehoord te worden. Mijns inziens is het proces ten volle de moeite waard


Werkblad 2.2.

Bepaal je persoonlijke missie

Leg nu een, twee of drie woorden vast in een levensmotto. Herhaal je motto zeer vaak in je geest, vooral als iets moeilijk gaat in de omgeving. Je zult er kracht uit halen. Het motto van de Franse Revolutie was:

'Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap'. Wat is het motto van jouw persoonlijke revolutie? Voorbeelden van levensmotto's:

'Iedereen kan groot zijn want iedereen kan dienen. ' (Martin Luther King) 'Waarheid is het eerste hoofdstuk in het boek van de wijsheid. ' (Thomas Jefferson), 'Elke droom is mogelijk voor wie de moed heeft trouw aan te blijven. (Walt Disney) "Mijn credo is dienstbaarheid. ' (Albert Schweitzer) 'Schoonheid en waardigheid. ' (Aristoteles) 'Niet heersen maar dienen. ' (Einstein) 'Doe altijd meer dan je plicht. ' (Generaal Patton) Mijn levensmotto vanaf vandaag is: ………………………………………………………


Werkblad 2.3

Volgens welk persoonlijk imago leef jij? Kies de principes waarvan waaruit jij wilt leven

Voor een top-drie-procent effectieve persoon wordt de kwaliteit van een managementdaad, een gesprek... niet gemeten aan het wel of niet halen van het budget, het halen van de order... maar aan de vraag of hij trouw is geweest aan zichzelf en zijn principes.

Voorbeeld. Als een klant, nadat ik echt mijn best gedaan heb en wanneer ik trouw geweest ben aan mezelf en mijn principes, beslist om niet van me te kopen dan houdt het gewoon op. Mijn aandacht richt ik nu op de volgende kans. Zo zit dat. Niet dat ik niet wil leren hoe ik het beter zou kunnen maar ik weiger te lijden onder dingen die ik niet kan veranderen. Daaronder valt het gedrag van die ander. Het enige gedrag dat onder mijn wil valt, is mijn eigen gedrag. Een doorsnee leidinggevende of verkoper is even manipuleerbaar als een doorsnee medewerker of klant. We gaan even door op het voorbeeld van verkopen. De reactieve klant die een reactieve verkoper onder druk wil zetten, kan dat gemakkelijk. Doorsnee verkopers vallen onder een menselijk soort 'macht', met name straf- en beloningsmacht. De klant kan zo'n verkoper belonen met de order en straffen met het inhouden van de order. De verkoper handelt dan uit angst. Hij is bang de order te missen. Hij is uit op de beloning en daarom is hij kwetsbaar. Een top drie procent effectieve persoon valt niet te manipuleren met straf- en beloningsmacht. Hij leeft onder andere wetten dan menselijke wetten. Hij leeft op basis van principemacht. Er is geen sterkere kracht dan principevastheid. Mensen oordelen in termen van goed en kwaad, de natuur zelf is neutraal. Het is gewoon een gegeven dat je niet aan iedereen zult verkopen. Het is gewoon een gegeven dat je niet van elk van jouw leidinggevenden applaus zult oogsten. Dat maakt je niet goed of slecht. Dat is een feit. Het is ook een feit, dat als je aan jezelf blijft werken, je aan steeds meer mensen zult kunnen verkopen, dat je meer en meer invloed kunt uitoefenen bij jouw leidinggevenden. Waar kun je dan het beste je energie in stoppen: in spijt of zelfontplooiing? Bovendien de beste remedie tegen geleefd worden door angst is Vertrouwen en Handelen vanuit je eigen Principes.


Prent jezelf de volgende zin maar goed in: Principes (en hun vertaling in gedrag/ je attitudes) zijn oneindig veel belangrijker dan technieken (bijvoorbeeld inzake effectiviteit).

Opdracht werkblad 2

Welke principes bepalen jouw persoonlijk imago?

Hier volgt een lijst van principes. Even voor de duidelijkheid: principes zijn niet hetzelfde als waarden. Principes zijn een soort natuurwetten: ze staan boven de tijd, zijn transpersoonlijk en transcultureel. Waarden daarentegen veranderen in de tijd en verschillen van cultuur tot cultuur. Als kind hechtte je bijvoorbeeld waarde aan andere dingen dan als volwassene. Hier is een reeks (uiteraard onvolledig) : 1. Respect (tracht eens de natuurwetten niet te respecteren). 2. Evenwicht (afgewisseld met groei). 3. Harmonie. 4. Overvloed (voor 1 graankorrel kun je in de natuur miljoenen terugkrijgen). 5. De Extra Mijl (meer doen dan je moet en dat doen met plezier). 6. Win/win. 7. Gulheid, geven zonder iets terug te verwachten (dat is wat de natuur doet). 8. Vreugde (vreugde is een principe, niet een emotie). 9. Beweging afgewisseld met rust. 10. Creatie - groei - vernieuwing. 11. Concentratie van energie (denk aan een laserstraal en haar kracht). 12. Moeiteloosheid (het gras groeit vanzelf, niet door er aan te trekken). 13. Eenpuntigheid (het vermogen en de wil om je reven af te stemmen op 1 levensdoel en geen compromissen te sluiten in dat verband). 14. Geduld (de natuur heeft eindeloos geduld en laat ons steeds weer opnieuw beginnen). 15. Vergevingsgezindheid. 16. Ritme. 17. Vertrouwen. 18. Waarheid. 19. Eerlijkheid.


20. Betrouwbaarheid. 21. Openheid. 22. Dienstbaarheid. 23. Bijdragen aan het geheel - steun aan anderen. 24. Voeding geven aan anderen - ook emotioneel. 25. Ontwikkeling van potentieel. 26. Uniekheid (niemand kan terecht vergeleken worden met iemand anders). 27. Stapsgewijze voortgang, afgewisseld met kwantumsprongen. 28. Je oogst wat je zaait. 29. Vrijheid. 30. Verbondenheid. 31. Vriendschap. 32. Verdraagzaamheid. 33. Schoonheid. 34. Verscheidenheid. 35. Orde. 36. Integriteit. 37. Innerlijke zekerheid. 38. Vrede. 39. Waardigheid. 40. Volharding. 41. Goedheid. 42. Wederzijdse afhankelijkheid (niet op elkaar leunen, maar bewust kunnen vertrouwen dat elk zijn bijdrage zal leveren. Je kunt bij wederzijdse afhankelijkheid echt op elkaar rekenen zoals de lever kan rekenen op het hart om het bloed te blijven pompen naar de lever en het hart kan rekenen op de lever om de toxines uit het bloed te halen). 43. Commitment. 44. Trouw. 45. Samenwerking. 46. Synergie. 47. Neutraliteit (in de natuur bestaan geen waardeoordelen). 48. Moed. Marlijn Pagina 40 van 51 9-3-2010

49. Onvoorwaardelijkheid (het leven geeft zonder voorwaarden). 50. Liefde: liefde bevat alle voorgaande principes. Is liefde misschien het centrale principe van het bestaan?

Test om uw behoefte aan urgentie te meten.

Zoek het uit voor jezelf. Je hoeft niets zomaar te geloven. Geef jezelf voor sterk principe een cijfer van 1-10. Ga dat niet analyseren. Doe

het op basis van eerlijkheid en spontaniteit. Welke principes verdienen op het eerste zicht meer aandacht? Wat kost het me om niet of te weinig vanuit deze principes te leven? Welke 3-5 principes kies ik op korte termijn uit als ankers voor mijn centrum? Je kan zowel principes kiezen die nu wat laag scoren, als principes waar je nu al goed op scoort en die je nog bewuster wil beleven. Wij stellen voor dat je in je lijstje van de 5, de factor evenwicht opneemt, want zonder evenwicht, ook tussen principes, kan de hele zaak toch nog uit de bocht vliegen. Mijn 5 sleutelprincipes (ankers) : 1. …………………………………….. 2. …………………………………….. 3. …………………………………….. 4. …………………………………….. 5. …………………………………….. Kies voor elk van je sleutelprincipes (ankers) een concrete toepassing waar je mee zult beginnen: welke relatie, welke situaties, welk deel van je leven? Tezamen vormen deze principes het persoonlijk imago. Het bepaalt waar jij voor staat en dit straal je uit naar anderen. Dus als je leeft volgens deze principes, zal op jouw grafrede precies dat over jouw gezegd worden waar je zelf voor gekozen hebt.


Werkblad bij gewoonte 3: Test uw urgentie behoefte 1. Ik lijk het best te presenteren als ik onder druk sta.

/0/1/2/3/4

2. Ik verwijt meestal de haast en druk van externe zaken dat ik niet toekom aan diepe introspectieve momenten voor mijzelf

.

/0/1/2/3/4

3. Ik raak vaak gefrustreerd door de traagheid van mensen en dingen om mij heen. Ik haat het om in een rij te staan wachten. 4. Ik voel mij schuldig wanneer ik vrij neem.

/0/1/2/3/4 .

/0/1/2/3/4

5. Ik lijk altijd van hot naar haar te rennen tussen plaatsen en gebeurtenissen. 6. Ik merk regelmatig dat ik mensen wegduw zodat ik mijn project af kan maken.

/0/1/2/3/4 /0/1/2/3/4

7. Ik krijg het benauwd wanneer ik langer dan een paar uur geen contact met mijn kantoor kan krijgen.

/0/1/2/3/4

8. Ik word vaak door een bepaald ding in beslag genomen, ook wanneer ik iets anders doe.

/0/1/2/3/4

9. Ik ben op mijn best wanneer ik een crisissituatie afhandel.

/0/1/2/3/4

10. De adrenalinestoot van een nieuwe crisis is voor mij bevredigender dan de gestage prestatie van resultaten op de lange termijn.

.

/0/1/2/3/4

11. Ik moet vaak qualitytime met belangrijke mensen uit mijn leven inruilen voor het bezweren van een crisis.

.

/0/1/2/3/4

12. Ik neem aan dat mensen het mij vanzelfsprekend zullen vergeven wanneer ik hen moet teleurstellen of dingen moet laten vallen teneinde een crisis af te handelen.

/0/1/2/3/4

13. Ik vertrouw op het oplossen van de een of andere crisis om mijn dagbesteding zin en een doel te geven. 14. Ik nuttig mijn lunch en andere maaltijden meestal onder het werk. 15. Ik blijf erin geloven dat ik op een dag zal kunnen doen wat ik werkelijk wil doen.

/0/1/2/3/4 /0/1/2/3/4 /0/1/2/3/4

16. Een grote stapel in mijn 'uit'-bakje aan het eind van de werkdag geeft mij het gevoel dat ik echt productief ben geweest.

/0/1/2/3/4


Uitslag Test Urgentie verslaafdheid. Testuitslag De mate waarin je je kunt vinden in deze uitspraken, geeft aan tot op welke hoogte je leven wordt overheerst door het paradigma van urgentie. Streep bij iedere uitspraak het cijfer aan dat je antwoord aangeeftTel na dat je het overzicht hebt doorgelezen je totaalscore op en beoordeel jezelf volgens deze sleutel : 0- 25 26-45

niet sterk op urgentie ingesteld sterk op urgentie ingesteld

46+ verslaafd aan urgentie. Verslaafd aan urgentie Sommigen onder ons raken zo gewend aan de stoot adrenaline die bij de bezwering van een crisis vrijkomt, dat zij er afhankelijk van worden voor een gevoel van opwinding en energie. Hoe voelt urgentie aan? Gestrest? Gejaagd? Gespannen, Uitputtend, Ongetwijfeld. Maar laten we eerlijk zijn: urgentie kan ook stimulerend werken. Wij voelen nuttig. Wij ruiken aan succes. Ons gevoel van eigenwaarde wordt versterkt. En wij worden er steeds beter in. Zodra een probleem de kop opsteekt, trekken wij onze stoute schoenen aan, laten onze handen wapperen, wassen het varkentje en aan het eind van de dag trekken wij een welverdiende fles champagne open.

Urgentie levert instant resultaten en instant-voldoening op. Wij ervaren een tijdelijk geluksgevoel bij het oplossen van urgente problemen. En ook als het om minder gewichtige zaken gaat, is de hunkering naar urgentie zo groot dat wij ons voelen aangetrokken tot alles wat naar urgentie zweemt, al was het maar om aan het werk te blijven. De mensen verwachten dat wij bezig zijn, dat wij nog net niet overwerkt zijn. Dat is in onze samenleving een statussymbool: als wij druk bezig zijn, zijn wij belangrijk. Als wij niet druk bezig zijn, kost het ons bijna moeite om dat toe te geven. Onze drukke bezigheden geven ons als het ware een gevoel van rust, van veiligheid: zij geven ons een gevoel van eigenwaarde en populariteit, en zodoende geven zij ons voldoening. Zij vormen dan ook een goed excuus om geen rekening te houden met de werkelijk belangrijke dingen in ons leven.


"Ik wil graag quality time met jou doorbrengen, maar ik moet werken. “Overmorgen is mijn laatste deadline. Het is dringend, je begrijpt wel. " Deze kenmerken zijn wonderbaarlijk goed van toepassing op de verslaving aan urgentie. En onze samenleving wordt er letterlijk mee overspoeld. Overal waar we kijken wordt de verslaving aan urgentie in ons leven en onze cultuur versterkt. Verdere voorbeelden uit je werkomgeving …………….. Het is belangrijk te realiseren dat urgentie zelf niet het probleem is. Dat is het pas als urgentie in plaats van belangrijkheid de DOMINANTE FACTOR in ons leven wordt. Wat wij meestal als 'prioriteiten' beschouwen zijn urgente zaken! Wij worden er zodanig door in beslag- genomen dat wij er niet eens bij stilstaan of wij werkelijk moeten doen wat wij doen. Als gevolg daarvan vergroten wij de kloof tussen het kompas en de klok. "Ik heb geen tijd voor fitness. Ik weet hoe belangrijk training is, maar er zijn zoveel dringende zaken nu. Misschien weer als alles wat rustiger is.” Verslaafd zijn aan urgentie is net zo gevaarlijk als alle andere erkende vormen van afhankelijkheid: (zoals roken, drank e.d.) Kijk maar eens naar de kenmerken die horen bij een dergelijk ‘chemische’ verslaving en zie hoeveel overeenkomsten er zijn: Schept voorspelbare, betrouwbare gevoelens Wordt de primaire focus en eist alle aandacht op,. Wist tijdelijk de pijn en andere negatieve gevoelens uit. Schept een kunstmatig gevoel van eigenwaarden, macht, controle, veiligheid, intimiteit en prestatie. Verergert de problemen en gevoelens waarvoor het een oplossing zou moeten bieden. Verslechtert het algemeen functioneren, kost vriendschappen. De meeste instrumenten uit het traditionele tijdmanagement wakkeren deze verslaving aan. Dagelijkse planning en 'actielijstjes' houden onze aandacht gericht op het vooropstellen en uitvoeren van urgente zaken. En hoe meer urgentie wij in ons leven ervaren, des te minder aandacht hebben wij voor hetimportante, het echte belangrijke… Conclusies?


Werkbladen ter ondersteuning van de vierde, de vijfde en de zesde gewoonte Denk win- win Luister eerst om te begrijpen dan om begrepen te worden Creëer Synergie Werkblad Vijfde gewoonte

Spiegelen Luister eerst om te begrijpen dan pas om begrepen te willen worden.

Bij meningsverschillen, c.q. conflicten, vliegt er vaak een spervuur van argumenten en meningen heen en weer. Argumenten die inhoudelijk, naar mate het conflict vordert, steeds agressiever en met steeds meer overdrijvingen en emoties gebracht worden. Het lijkt wel of het enige doel uiteindelijk is de ander zoveel mogelijk schade te berokkenen. Men ‘schreeuwt’ letterlijk om echte aandacht naar elkaar. Het feit dat men hierdoor enkel negatieve aandacht krijgt, wordt voor lief genomen (dezelfde redenen waarom kinderen gaan huilen, treiteren, pesten e.d.). Het gevolg van dit gedrag is vaak dat de ander hierdoor ook steeds emotioneler wordt, hetgeen vaak uitmondt in het meer beschadigen van elkaar dan effectief communiceren met elkaar. Doel: Deze oefening leert je goed te luisteren naar wat de ander zegt en nauwkeurig in eigen woorden weer te geven wat je hebt gehoord. Het leert je de boodschap van wat de ander zegt los te koppelen van jouw oordeel / mening over wat de ander zegt en/of over het onderwerp dat ter sprake is, zodanig dat je werkelijk kunt horen wat de ander zegt en de ander weet dat jij de boodschap echt ontvangen, gehoord en begrepen hebt. Resultaat: Het beoogde resultaat van spiegelen is om de ballonnen vol emoties leeg te laten lopen, waardoor je echt de inhoudelijke standpunten van de ander begrijpt en de ander ook voelt en weet dat je hem/haar echt begrijpt. Vanuit dit begrip creëer je bij de ander zoveel rust, goodwill en acceptatie dat zijn/haar bereidheid om inhoudelijk te luisteren naar jouw argumenten toeneemt. Kortom het resultaat is een veel effectievere dialoog. Dus in plaats van een simultaan spervuur van argumenten die vaak tot gevolg hebben dat de emoties enkel meer geladen worden, voer je nu als het ware een achtereenvolgende discussie waardoor beide partijen echt de individuele tijd en aandacht krijgen om hun argumenten naar voren te brengen en men Marlijn Pagina 45 van 51 9-3-2010

uiteindelijk veel meer begrip voor elkaars standpunten heeft. Aanwijzingen Oefen met een neutrale eenvoudige bewering. Bij voorkeur bij een ‘veilig’ persoon. (dit om je de techniek eigen te maken). De stappen bij spiegelen: 1. Bewering inbrengen: Laat de ander beginnen met een eenvoudige bewering, die een gevoel of gedachte van de ander beschrijft. Deze bewering begint altijd met het woord “Ik………” bijv. “ik stond vanmorgen op en was bang om naar mijn werk te gaan” 2. Vereenvoudigen: Als de zin te ingewikkeld is (of niet met ik begint), vraag dan om vereenvoudiging. Bijv. “Kun je dat in minder woorden zeggen? “ of “Ik begrijp niet goed wat je bedoelt, kun jij wat je zegt in andere woorden nogmaals herhalen? 3. Samenvatten/ in eigen woorden weergeven: Op het moment dat je denkt dat je de bewering begrijpt, geef je de boodschap in je eigen woorden weer en/of vat je deze in eigen woorden samen. Bijv. ‘Vanmorgen stond je op met het gevoel dat je liever thuis wilde blijven dan naar je werk te gaan” 4. Bevestiging vragen: Sluit altijd af met een vraag om bevestiging: deze vraag is belangrijk omdat je toont dat je graag wilt begrijpen wat je partner zegt c.q. voelt. Bijv. ” Heb ik goed begrepen wat je zei en voelde?” Kortom je vraagt of jouw samenvatting om verheldering correct is. 5. Bevestiging of correctie: De ander zal antwoorden “Ja dat klopt”of maakt een verhelderende opmerking zoals: ‘Nee, niet precies. Toen ik vanmorgen opstond wilde ik wel naar mijn werk, maar vreesde ik voor wat er zou gaan gebeuren” De stappen 2,3,4 en 5 gaan door totdat de ander aangeeft dat zijn gevoelens en gedachten juist zijn weer gegeven. “bijv. Ik vreesde dat jij af zou keuren wat ik gisteren gedaan heb”. 6. Tegenargument inbrengen: Nu je zeker weet dat de ander weet dat je hem/haar en zowel gehoord als begrepen hebt, kun je tijd en begrip vragen voor jouw argument. Pas nu mag je ‘jouw mening c.q. oordeel’ over de bewering inbrengen. Bijv. ‘ik kan mij voorstellen dat je vreesde voor mijn reactie, aangezien ik het inderdaad niet eens was met jouw handelen. Ik begrijp nu waarom jij zo gehandeld hebt en kan mij hier (deel waar je het wel mee eens bent)….. wel in vinden., maar hier…(tegen argument)…. niet in vinden. 7. Vraag om bevestiging : Begrijp wat ik zeg / bedoel? Herhaal stap 6 en 7 totdat je zeker weet dat Marlijn Pagina 46 van 51 9-3-2010

de ander begrijpt wat je bedoelt 8. Zoek naar de win-win / het leermoment en/of de 1 + ! = 3 mogelijkheid : Nu beiden partijen eerlijk hun mening en argumenten op tafel hebben gelegd, een voor een volgens de bovenstaande procedure, kun je samen ‘inhoudelijk’ bespreken, wat je hieruit geleerd hebt. Wat een mogelijke win-win zou kunnen zijn voor beiden partijen en/of hoe je samen tot een derde oplossing / aanpak / mening kunt formuleren, waar je je wel beiden in kunt vinden. Het bovenstaande kun je op twee wijzen aanpakken. In geval van een conflict kun je een eerste gesprek totaal wijden om de ander beter te begrijpen. En dit ook het doel van het gesprek maken. Om vervolgens een nieuwe afspraak samen te maken om jouw eigen mening/ zienswijze hierover te bespreken. Dit tweede gesprek begin je natuurlijk weer met een volledige samenvatting van alle genoemde argumenten / c.q. meningen. Om vervolgens per item eerlijk jouw mening te zeggen. Hiermee geef je de ander tijd en ruimte om te wennen aan jouw gewijzigde opstelling en houding. En jezelf de tijd om inhoudelijk na te denken over wat de ander heeft aangedragen.


Werkblad

Zoeken naar een win-win

Het zoeken naar een gezamenlijke win-win lijkt in theorie veel gemakkelijker dan in praktijk het geval is. Al te vaak wordt een verlies – win of win - verlies verward met een werkelijke win. Heel wat mis communicatie wordt veroorzaakt door (grotendeels ook voor jezelf onbewuste) verborgen agenda’s en wins. Het vergt een hoge mate van assertiviteit, integriteit en doorzettingsvermogen om de werkelijke wins boven water te halen. Doel van deze oefening Achterhalen van de ‘werkelijke wins’ voor beiden partijen. Resultaat Pas als je de werkelijke win voor je zelf en voor de ander duidelijk in beeld hebt gebracht, kun je echt elkaars doelen/ agenda verwoorden en kunnen daarop beiden partijen integer een keuze maken of ze wel of niet samen tot een win-win kunnen komen in deze situatie. Of dat je besluit om geen deal te maken, op dat moment. Achterliggende filosofie

Motivatietheorie van Hertzberg

Wat zijn de echte motieven tot actie?: Motivatie: Motiv a(c)tie) = (motief tot actie) In veel organisaties klaagt men over het beleid, de werkomstandigheden, leiding, e.d. (zie tabel 1) Dit noemt Hertzberg demotivatoren. Enkele kenmerken van demotivatoren zijn dat er altijd wel iets op aan te merken valt en/of iets meer / mooier altijd mooi meegenomen is. Een ander kenmerk van deze demotivatoren is dat zij nooit een medewerkers echt kunnen motiveren, hoe perfect ze ook zijn. Als men kijkt wat voor iedere mens vaak de echte motieven tot actie zijn komt men terug op een paar basis motieven, het krijgen van een stuk waardering /erkenning, het boeken van succes, het aangaan van uitdagingen, het leren, groeien en goed zijn in iets en het hebben van een duidelijke eigen gebied (verantwoordelijkheid) waar men kan groeien, succes e.d. mee kan boeken (zie tabel 1)


Motivatietheorie van Hertzberg Demotivatoren:

Motiverende krachten:

- status

- waardering / erkenning

- werkomstandigheden

- uitdagend werk

- intermenselijke relaties

- toegenomen verantwoordelijkheid

- supervisie

- groei & ontwikkeling

- beleid & beheer

- succes

- zekerheid - salaris De werkelijk win in een conflict heeft heel vaak met de relatie te maken. Het krijgen van een stuk waardering, erkenning voor wat je gedaan hebt. ‘Dat de ander zegt hoe goed het wel niet van jouw is dat je………..” Dat de ander je aardig blijft vinden……… Dat de ander dankbaar is voor jouw inspanning e.d. Jouw persoonlijke win heeft waarschijnlijk meer bijbedoelingen dan jezelf zou willen toegeven. Ook jij hebt een verborgen agenda.

Werkblad

Moeten versus willen

Gedachten en woorden creëren onze toekomstige ervaringen, Opdracht: Maak deze zin af op 5-6 manieren. Ik moet…… Ik Moet.. Ik moet…… Ik moet…… Ik moet…… Vraag jezelf vervolgens per zin af, waarom… waarom…..waarom…….waarom…. 4-5 keer doorvragen per zin. Hierdoor kun je ontdekken waar je zelf vast zit in jouw persoonlijke overtuigingen en wat je zelf ziet als jouw beperkingen.


Denk nu een na over het woord moeten. Het is een van de meest schadelijke woorden in onze taal. Elke keer dat we moeten gebruiken , brengen we dwang in ons leven. Om de ruimte en keuzevrijheid in het leven te vergroten zou je de dwang moeten minimaliseren. Door moeten te vervangen door mogen, willen, kunnen geeft je jezelf de vrijheid en de verantwoordelijkheid om te kiezen in plaats van dat er sprake is van dwang. Neem nu de moet lijst eens opnieuw voor ogen en vervang het begin eens door “Als ik echt wil kan ik,…….” Dit werpt vaak een volledig nieuw licht op de zaak. Vraag je zelf vervolgens er zin af. Waarom heb ik het dan nog niet gedaan. ……. …… Vaak zie je nu antwoorden komen als: Ik wil niet Ik durf niet Ik ben bang Ik weet niet hoe Omdat ik niet goed genoeg ben e.d. Vaak ontdek je hierdoor je jezelf als jarenlang verwijten hebt gemaakt, omdat je iets deed wat je eigenlijk helemaal niet wilden doen. Vaak was het iets waar iemand anders van heeft gezegd dat ze het moesten. Als men dit inziet, kunnen ze het van hun moeten lijst schrappen. Wat een opluchting. Begin te luisteren naar wat je zegt. Als je hoort dat je negatieve of beperkende woorden gebruikt verander ze. Wat vertel je het meest door? Als je en naar verhaal hoort, vind je het nodig dat het verder gaat, of kun je het loslaten?? Als je en positief verhaal hoort vertel het dan aan iedereen. Kijk een of je verband ziet tussen wat mensen zeggen en de ervaringen die ze in hun leven hebben. Veel, veel, veel mensen leven een leven vol met moeten. Moeten is een woord waar je oren gespitst op zijn. Alsof er een bel gaat rinkelen, elke keer als je het hoort. Vaak hoor je mensen in een gesprek wel 10 keer moeten gebruiken. Deze mensen vragen zich af hoe het komt dat hun leven zo star en dwangmatig is en waarom ze niet uit bepaalde toestanden weg kunnen komen. Ze willen controle over dingen die ze niet onder controle hebben. Ze keuren of zichzelf of iemand anders af. En dan vragen ze zich af waarom ze niet vrij zijn in hun leven. Als je moeten uit je woordgebruik en uit je gedachten kunt weglaten zal er heel veel zelfopgelegde dwang uit je leven verdwijnen. Je creëert namelijk een enorme hoeveelheid dwang door te zeggen: ik moet naar mijn werk, ik moet dit of dat doen. Als je in plaats hiervan het woord kiezen gebruikt . Ik kies er nu voor om naar mijn werk te gaan, want dan kan ik de huur betalen. Ergens voor kiezen stelt je leven in een totaal ander perspectief. Alles wat je doet wordt hierdoor een keuze. Ook al lijkt het in praktijk zeker niet altijd zo. Nog een uitdrukking waar je op kunt letten is ‘vergeet niet.. we zijn er aan gewend om te zeggen: vergeet niet om dit of dat te doen. En wat gebeurt er We vergeten het, We willen het wel onthouden, maar in plaats hiervan vergeet je het. Probeer voortaan i.p.v. vergeet niet te zeggen onthoud alsjeblief. Als je 's morgens wakke wordt, vervloek je dan het feit dat je naar je werk moet? Klaag je over het weer? Mopper je omdat je rugpijn of hoofdpijn hebt? Schreeuw je naar je kinderen dat ze moeten opschieten, Marlijn Pagina 50 van 51 9-3-2010

De meeste mensen zeggen iedere morgen min of meer dezelfde dingen. Hoe beïnvloeden deze dingen die je zegt jouw begin van de dag. Zij het positieve, opgewekte en mooie dingen. Of is het geklaag en veroordeling. Als je moppert en klaagt en kreunt, bereid je je voor op zo’n dag. Welke gedachten heb je vlak voor je naar bed gaat. Zijn het krachtige helende woorden of gedachten van armoede en zorgen. En ik bedoel met armoedige gedachten niet alleen gedachten over gebrek aan geld het kan ook een negatieve manier van denken zijn over je leven. Over een deel dat niet goed gaat. Maar je je zorgen over morgen. Gewoonlijk lees ik iets positiefs, voordat ik ga slagpen. Ik ben me ervan bewust dat ik in mijn slaap een heleboel zaken verwerk, wat me voorbereidt op de volgende dag. Het helpt enorm om problemen en vragen die je hebt over te geven aan je dromen. Je dromen kunnen je je helpen bij het hanteren van wat er gebeurt in mijn leven. Je bent de enige persoon die denkt in jouw hoofd. Niemand kan je dwingen om op een andere manier te denken. Jij kiest jouw gedachten en jij vormt de basis van je zelfspraak. Als je dit meer bewust wordt, wordt het je ook duidelijker hoe dit proces werkt. Als je je gedachten en woorden goed in de gaten houdt en je jezelf kunt vergeven dat je nog niet perfect bent. Sta jezelf toe om jezelf te zijn, i.p.v. te vechten om een supermens te zijn die slechts in andermans ogen acceptabel is Zo ga je langzaam het leven meer vertrouwen en het als iets vriendelijks zien. Zo ga je het jezelf een stuk gemakkelijker maken. Je humor werk minder scherp en meer echt grappig. Ga werken aan het loslaten, minder veroordelen , loslaten van kritiek. Stop met nare verhalen vertellen, .. ed. Een leuke slot oefening. Leg een cassetterecorder bij de telefoon en druk elke keer dat je belt of opgebeld wordt de opname knop in. Als het bandje vol is luister je naar wat je gezegd hebt en hoe je het zei. Waarschijnlijk zul je zeer verrast zijn. Je zult de woorden die je gebruikt beginnen te hoeren en de stembuigingen. Je zult je er bewust van beginnen te worden als je jezelf iets drie keer of vaker hoort zeggen, is het een patroon en kun je het even opschrijven. Sommige kunnen positief en steunend zijn, maar je kunt ook een aantal hele negatieve patronen hebben die je steeds maar weer herhaalt. Voordelen van het moeten.. (het hoort zo.. e.d.) • • • • • • •

Je kunt troost zoeken in het een goede jongen of meisje zijn. Jezelf een schouderklopje geven omdat je gehoorzaam bent. De gehoorzaamheid aan het externe moeten geeft de gelegenheid de verantwoordelijkheid voor je houding te leggen op het moeten i.p.v. op jezelf. Je moetens maken het mogelijk de anderen te manipuleren. Door iemand anders voor te houden dat iets zo of zus moet gebeuren, kun je de ander iets laten doen wat jij graag wilt. Het is makkelijker je op moeten te kunnen beroepen als je het zelfvertrouwen mist. Je kunt jezelf rechtvaardigen en vijandig gedragen als anderen de moetens die jij voor jezelf en anderen hebt niet onderschrijven. Je kunt goedkeuring winnen door je te conformeren. Je voelt je goed als je je aanpast, het vervult de oude behoefte aan goedkeuring. Zolang je je op anderen instelt en op hun successen en falen afstemt hoef je niet aan jezelf te werken.


Reader De zeven gewoontes voor een hoge persoonlijke effectiviteit van Steven Covey

Recommend Documents