Preventiestrategie Overzicht Analysemethodes Musculo-Skeletale Aandoeningen Rug en Bovenste Ledematen
Moeilijkheid aanpak, methode, …
PR EV EN TI E
Expertise
Analyse
J. Malchaire Unité Unité Hygiè Hygiène et Physiologie du Travail, U.C.L.
Observation Observatie
D. Delaruelle
Dépistage Opsporing
Ergonoom
Aantal werksituaties of aantal risicofactoren Alternatieve methodes
1
Rangschikking 37 methodes volgens 4 niveau’s van de strategie Opsporing
Alternatieve methodes
Rangschikking 37 methodes volgens 4 niveau’s van de strategie Observatie
SOBANE Opsporing BORG
SOBANE Observatie HSE
FIOH
QEC
HSE (deel 1)
Alternatieve methodes
2
Lifshitz
Keyserling
Kilbom
Silverstein
OSHA Australie
RULA
Kemmlert
Strain index 3
Alternatieve methodes
4
Rangschikking 37 methodes volgens 4 niveau’s van de strategie Analyse
Rangschikking 37 methodes volgens 4 niveau’s van de strategie Expertise
SOBANE Analyse NIOSH WMSD OCRA PEO TRAC HARBO HAMA ARBAN
Rodgers ERGO OWAS VIRA OREGE Keyserling video
Alternatieve methodes
Armstrong Wells Radwin Ravainosoa
5
Expertise
Expertise
PPR RE EVVEN ETNIO TNI
Analys is Analysis
Analyse
SOBANE Expertise
Alternatieve methodes
6
Checklist voor Opsporing Risico ’s Overbelastingsletsels Kemmlert: Applied Ergonomics 26(3),1995,199-206.
ON
Observation
Screening
Alternatieve methodes
7
Alternatieve methodes
8
Methode
Kemmlert
Kemmlert
• 2 stappen • Checklist te gebruiken op werkvloer voor
– Voorafgaande Observatie werkpost
– bepalen van risicofactoren (voor ganse lichaam)
Gesprek met werknemers
– bepalen van situaties bijkomend onderzoek
• Bepalen representatieve werkperioden • Bepalen taken met risico – Identificatie risicofactoren
• Eenvoudig en snel toepasbaar
Met checklist, risicofactoren Ù lichaamszone
Alternatieve methodes
9
Methode
Alternatieve methodes
Methode
Kemmlert
Kemmlert
• 5 lichaamszones
• 17 risicofactoren - 35 vragen – Oncomfortabele houdingen
– Nek - schouders - bovenste rug
– Vermoeiende handelingen
– Ellebogen - voorarm - handen
– Onaangepaste werktuigen of arbeidsposten
– Voeten
– Omgevingsfactoren
– Heup - knieën - benen – Lage rug
– Organisatorische factoren
Alternatieve methodes
10
11
Alternatieve methodes
12
Checklist •
Checklist
Kemmlert
Is de werkruimte te beperkt om werkhandelingen uit te
•
oefenen of om materiaal te behandelen ? •
Kemmlert
Dienen lasten te worden geduwd, getrokken, gedragen; frequent, langdurig, moeilijk?
Zijn de werktuigen of de machines onvoldoende
•
Wordt repetitief werk met voorarm en hand uitgevoerd
aangepast aan de werknemer of aan de uit te voeren
met
taak?
– Draaibewegingen
•
Is de werkhoogte voor de werknemer slecht ingesteld?
– Kracht tijdens bewegingen
•
Is de werkstoel slecht ontworpen of slecht ingesteld?
•
…
– Ongemakkelijke posities hand – Gebruik van schakelaars of toetsenborden
•
Alternatieve methodes
13
Interpretatie
…
Alternatieve methodes
14
Voordelen
Kemmlert
• Kwalitatief
Kemmlert
Ò Makkelijk te begrijpen en te gebruiken
• Niet in functie van score
Ò Toepasbaar in alle sectoren
• De Observaties dienen als basis voor Ò Ook psychosociale factoren en werksfeer
– Toekomstige verbeteringsvoorstellen – Ergonomische problemen te bespreken
Ò Interfereert niet met activiteit werknemers
– Bepalen van gerichte vorming voor werknemers
Alternatieve methodes
15
Alternatieve methodes
16
Nadelen
Kemmlert
Ô Noodzakelijk Expertise
Expertise
– Kennis ergonomie
PR EV EN TI ON
Analysis
Analyse
– Praktische vorming
Observation
– Interventie preventieadviseur
Ô Vaststellingen
Alternatieve methodes
Screening
17
Alternatieve methodes
RULA
18
RULA
Mcatamney l., Corlett E.N. (1993) Rapid Upper Limb Assessment (RULA): a survey method for the investigation of work-related upper limb disorders. Applied ergonomics,24(2),1993,9199.
– Snelle, eenvoudige evaluatie werkomstandigheden met risico – Opsporen van werknemers met risico – Identificatie van belangrijke spierinspanningen – Te integreren in algemene evaluatiemethode
Alternatieve methodes
19
Alternatieve methodes
20
RULA
Methode
RULA
Scores - schouders
Schouders Ellebogen
Score A
Polsen
Houding
Score C +
Spier
+
Kracht
=
Torsie pols Globale score Nek
Score B
Romp
Houding
Score D +
Spier
+
Kracht
=
Benen
Alternatieve methodes
21
Scores - polsen
Score Schouder tussen 20¡ in flexie en 20¡ in extensie
1
Schouder tussen 20¡ en 45¡ in flexie of in meer dan 20¡ in extensie
2
Schouder tussen 45¡ en 90¡ in flexie
3
Schouder in meer dan 90¡ in flexie
4
Indien opgetrokken schouder
+1
Indien schouder in abductie tov lichaam
+1
Als operator steunt of de arm ondersteund wordt
-1
Alternatieve methodes
22
Scores
RULA
RULA
• Onderarm (elleboog) • Torsie van de pols • De nek
Score Neutrale positie van de pols
1
Pols tussen 0¡ of 15¡ in f lexie of in extensie
2
Pols meer dan 15¡ in flexie of in extensie
3
Pols in ulnaire of radiale deviatie
+1
Alternatieve methodes
• De romp • De benen 23
Alternatieve methodes
24
RULA
Methode
Epaule
Schouders 2 Ellebogen 3 Polsen 2 Torsie pols
Score A
Score C
?
+
Spier
+
Kracht
1
=
2
3
Score B
Score D
Houding
+
Spier
+
Kracht
=
4
Benen 5
6
Alternatieve methodes
25
3
4
1
2
1
2
1
2
1
1
1
2
2
2
2
3
3
2 3
2
2
2
2
2
3
3
3
3
3
2
3
3
3
3
3
4
4
1
2
3
3
3
3
4
4
4
2
3
3
3
3
3
4
4
4
3
3
4
4
4
4
4
5
5
1
3
3
4
4
4
4
5
5
2
3
4
4
4
4
4
5
5
3
4
4
4
4
4
5
5
5
1
4
4
4
4
4
5
5
5
2
4
4
4
4
4
5
5
5
3
4
4
4
5
5
5
6
6
1
5
5
5
5
5
6
6
7
2
5
6
6
6
6
7
7
7
3
6
6
6
7
7
7
7
8
1
7
7
7
7
7
8
8
9
2
8
8
8
8
8
9
9
9
3
9
9
9
9
9
9
9
9
Alternatieve methodes
RULA
Methode Schouders 2 Ellebogen 3 Polsen 2 Torsie pols
Poignet 2
Torsion du poignet
Globale score
Romp
Coude 1
1
Nek
RULA
Scores : Houding
26
Aanbevelingen
RULA
• Score van 1 of 2: niveau 1 – Risico is klein Score A
4
Score C +
Spier
+
Kracht
– Wordt als aanvaardbaar aanzien
=
– Indien inspanning niet aangehouden wordt
1
– of repetitief is gedurende een lange periode
Globale score Nek
Score B
Romp
Houding
Score D +
Spier
+
Kracht
• Score van 3 of 4: niveau 2
=
– Meer uitgebreide studie is aangewezen Benen
– Aanpassingen kunnen vereist zijn
Alternatieve methodes
27
Alternatieve methodes
28
Aanbevelingen
RULA
RULA
Voordelen
• Score van 5 of 6: niveau 3
Ò Toepasbaar in alle sectoren
– Een meer uitgebreide studie – Aanpassingen zijn noodzakelijk in nabije toekomst
Ò Interfereert niet met activiteit werknemer
• Score van 7: niveau 4 – Een meer uitgebreide studie – Aanpassingen onmiddellijk
Alternatieve methodes
29
Nadelen
Alternatieve methodes
30
RULA
PR
Ô Noodzakelijk Expertise
– Kennis ergonomie
Expertise
– Praktische vorming
EN
TI ON
Analysis Analysis
Analyse
– Interventie preventieadviseur
Observation
Ô Tijdrovend Ô Vaststellingen
Screening
Ô Kwantificaties
Alternatieve methodes
EV
31
Alternatieve methodes
32
Functionele werkpostanalyse
Functionele werkpostanalyse
Rodgers S. H (1992)
• Semi-kwantitatieve analysemethode
A functional job analysis techniques. Occupational medicine : state of the art reviews, 7 (4),1992,679-711.
• Nagaan of arbeidsposten – Een belangrijke vermoeidheid van verschillende spiergroepen veroorzaken – Nood hebben aan interventies en verbeteringen of een bijkomende analyse
Alternatieve methodes
33
Methode
Alternatieve methodes
34
Rodgers
Risicofactoren
Rodgers
• Niveaus van inspanningen
• 2 stappen
subjectieve schaal
– Observatie & bepalen 3 belangrijkste risicofactoren
3 niveaus per lichaamszone • Duur van de inspanningen
• Niveaus van inspanningen • Duur van de inspanningen • Frequentie van de inspanningen
score = 1
6 - 20 secondes
score = 2
> 20 secondes
score = 3
• Frequentie van de inspanningen
– Interpretatie
Alternatieve methodes
< 6 secondes
35
Alternatieve methodes
< 1/min
score = 1
1 - 5/min
score = 2
> 5 - 15/min
score = 3
36
Lichaamszones
Rodgers
Niveau inspanningen
• Nek
Rodgers
• Voorbeeld schouders – Score 1: laag
• Schouders
» Armen licht verwijderd van lichaam
• Armen / ellebogen
» Armen in extensie met ondersteuning
• Polsen / handen / vingers
– Score 2: gemiddeld » Armen verwijderd van lichaam zonder ondersteuning
• Rug
» Armen boven hoofd
• Benen / knieën
– Score 3: hoog » Krachtinspanning of gewicht dragen met armen verwijderd van lichaam of boven het hoofd
• Enkels / voeten / tenen
Alternatieve methodes
37
Risicofactoren
Rodgers
Alternatieve methodes
38
Verzamelblad gegevens
Rodgers
• Niveaus van inspanningen subjectieve schaal
Lichaamszone
3 niveaus per lichaamszone
Nek/ Schouders R L Rug Armen/ R Ellebogen L Polsen/handen/ R vingers L Benen/Knieën R L Enkels/ R Voeten/Tenen L
• Duur van de inspanningen < 6 secondes
score = 1
6 - 20 secondes
score = 2
> 20 secondes
score = 3
• Frequentie van de inspanningen
Alternatieve methodes
< 1/min
score = 1
1 - 5/min
score = 2
> 5 - 15/min
score = 3 39
Alternatieve methodes
Niveau
Duur
Frequentie
Prioriteit
_____ _____ _____ _____ _____ _____ _____ _____ _____ _____ _____
_____ _____ _____ _____ _____ _____ _____ _____ _____ _____ _____
_____ _____ _____ _____ _____ _____ _____ _____ _____ _____ _____
_____ _____ _____ _____ _____ _____ _____ _____ _____ _____ _____
40
Rodgers
Interpretatie
Rodgers
Voordelen
Pri o r ite iten v a n a an p as s in g M a tig
H oog
Z e e r h oo g
1 1 2 2 2 2 3 2 3 3 3 3 3 3
2 3 1 2 3 3 1 2 1 2 2 2 3 3
3 2 3 2 1 2 2 3 3 1 2 3 1 2
Ò Toepasbaar in alle sectoren Ò Interfereert niet met de activiteit van de werknemer
Alternatieve methodes
41
Nadelen
Alternatieve methodes
42
Rodgers
PR
Ô Noodzakelijk
EV
Expertise
– Kennis ergonomie
Expertise
– Praktische vorming
Analysis
TI ON
Analyse
– Interventie preventieadviseur
Observation
Ô Tijdrovend Ô Vaststellingen
Screening
Ô Kwantificatie
Alternatieve methodes
EN
43
Alternatieve methodes
44
EMG
Alternatieve methodes
EMG
45
Alternatieve methodes
EMG
46
Algemene conclusie • Voldoende methodes • Gericht naar vaststellingen • Epidemiologische studies • Niet praktijkgericht • Moeilijk te verwerken • Langdradig, tijdrovend • Niet participatief
Alternatieve methodes
47
Alternatieve methodes
48