Praktische informatie bij het artikel Heilige grond, bekend en onbekend Nepal, Op Pad 7, pag. 52 t/m 57
Khumbugebied Nepal, bergwandelen
Tekst: Noes Lautier & Robert Eckhardt
NEPAL KARAKTERISTIEK VAN DE TOCHT BESTE TIJD ER NAAR TOE OVERNACHTEN ETEN, DRINKEN, INKOPEN DOEN UITRUSTING VOOR WIE GESCHIKT HET DOEL VAN ONZE TREKTOCHT ZELF DEZE TOCHT LOPEN LODGETREKKING OF TENTENTREKTOCHT SUGGESTIES VOOR FOOIEN HET EVERESTGEBIED PERMITS SAGARMATHA NATIONAL PARK DE EVEREST TRAIL MEDISCH DE REISDOKTER BEKLIMMING UITZICHTSBERGEN HET GELOPEN TRAJECT
De Feiten Activiteit Bergwandelen/ trekking Land: Nepal Het gebied Khumbugebied De tocht Trektocht van 27 dagen. Circa 11 dagen door onbekend Nepal, ten zuiden van de Everest Trail. De overige dagen op de Everest Trail. Zwaarte Iedere dag bergop en bergaf. Goede conditie noodzakelijk. Moeilijkheidsgraad In feite kan iedereen die goed ter been is en goed getraind de Everest Trail lopen
NEPAL Nepal is een klein land, dat groot is in hoge bergen. Want 8 van de 14 achtduizenders liggen geheel of gedeeltelijk op Nepalese bodem. Uiteraard ook de hoogste berg ter wereld: de Mount Everest (8848 m). Nepal ligt immers midden in het Himalayagebergte. De hier beschreven trektocht gaat door het Everestgebied, maar tot het basiskamp zijn we niet gegaan; dat was ons doel niet. Wij wilden door onbekend Nepal trekken en daarna de cultuur van het Khumbugebied proeven en - heel belangrijk - de de Ama Dablam (6856 m) zien, die vanaf de pas boven Khumjung als een fantoom voor je oprijst en de hele omgeving domineert. Van dat standpunt lijkt de Everest zelfs een onbeduidende berg, maar dat verandert als je verder loopt. Dan kun je om zijn indrukwekkende vorm niet meer heen. De Ama Dablam wordt de mooiste berg op aarde genoemd.
KARAKTERISTIEK VAN DE TOCHT Gelopen traject: Trektocht van 27 dagen. Circa 11 dagen door onbekend Nepal, ten zuiden van de Everest Trail. De overige dagen op de Everest Trail. Het deel door onbekend Nepal was onze eigen wens, dat deel hoef je niet te lopen. Je kunt gewoon de hele Everest Trail volgen. Er zijn dus drie mogelijkheden: 1. Start in Jiri en dan de klassieke Everest Trail lopen.
Pagina 1
Nepal
Praktische informatie bij het artikel Heilige grond, bekend en onbekend Nepal, Op Pad 7, pag. 52 t/m 57
Navigatie Op de Everest Trail staan soms wegwijzers, maar als je zelfstandig trekt, zul je toch vaak de weg moeten vragen. Beste tijd April/mei (vóór de moesson), en oktober/november (ná de moesson). Er naar toe Nog (geen) rechtstreekse vlucht. Vliegen op Nepal is duur, auteur vloog met Qatar Airways (2 x overstappen). Overnachten In lodges of een tent
Pagina 2
2. Start in Jiri, twee dagen Everest Trail, dan onbekend Nepal in en bij Jubing de Everest Trail oppikken. 3. Start in Lukla en de Everest Trail doen. Dan heb je weer 3 mogelijkheden: A. naar het Gokyodal en terug (beklimming uitzichtsberg Gokyo Ri mogelijk). B. Naar het Gokyodal en via de Cho La, een pas van 5420 meter, naar de Khumbuvallei. C. Door de Khumbuvallei naar het Everest basiskamp (onderweg beklimming uitzichtsberg Kala Pattar mogelijk). Stijgen/dalen: Het hoogteverschil per dag is bij een trektocht in Nepal niet altijd te zeggen, omdat je telkens een stukje stijgt en dan weer een stukje daalt. Nepali flat heet dat. Van het onbekende deel zijn onvoldoende gegevens beschikbaar. Vaak kun je wel het hoogste en het laagste punt aangeven, maar niet wat de hoogteverschillen daar tussenin zijn. Het eerste deel tot Jubing liepen we voornamelijk op hoogtes tussen de 2000 en 3000 meter, met een uitschieter naar bijna 4000 meter op de dag dat we Pike Peak zouden beklimmen. Na Jubing gaat het geleidelijk omhoog tot circa 4000 meter bij Pangboche. En wie doorgaat naar het Everest basiskamp komt op 5300 meter. Wie naar de Gokyo-meren gaat, komt op 4750 meter; de Gokyo Ri, een trekkingberg met een fabelachtig uitzicht, is 5340 meter en de Cho La 5420 meter. Tijd: Vlak is het vrijwel nergens in Nepal. Óf je stijgt óf je daalt. En je loopt tussen de 4 en 7 uur (effectieve looptijd) per dag. Je kunt de dagindeling soms aanpassen aan de wensen van de deelnemers, maar alleen als je een zogeheten ‘private party’ bent. Oftewel je eigen groepje hebt samengesteld en niet met een groepsreis gaat. Een private party heeft veel voordelen: je kunt de dagetappes onderweg aanpassen (langere of kortere etappes) en meebeslissen waar je overnacht. Bij een groepsreis bepaalt de sirdar de dagetappes, bij een private party kun je daarover met de sirdar overleggen, maar de sirdar bepaalt uiteindelijk wat er gebeurt, omdat hij de verantwoordelijkheid voor de groep heeft. Bijgaand een suggestie voor het aantal benodigde dagen. Hoe lang je over de trektocht doet hangt af van wat je onderweg wilt bekijken, welk traject je kiest en hoeveel dagen je nodig hebt voor acclimatisatie. Jiri - Lukla: ca 7 dagen. Lukla - Namche Bazaar: 2 dagen. Namche Bazaar - Gokyo: 3 of 4 dagen. Namche Bazaar - Everest basiskamp: 5 tot 7 dagen. Jiri - onbekend Nepal - Lukla: ca 15 dagen. Bovenstaand schema is enkele reis. Voor de terugweg heb je minder dagen nodig. De meesten vliegen terug vanaf Lukla. Zwaarte: Iedere dag bergop en bergaf, op bergpaden die variëren van makkelijk tot pittig, is zwaar. Tel daar de hoogte bij op en je zult begrijpen dat je in goede conditie aan de start moet verschijnen. Hoe beter getraind, hoe makkelijker je het zult hebben. Als je een tententrektocht maakt, hoef je, op het lopen, eten en drinken na, niets te doen: de Nepalezen verzorgen alles. Ga je zelfstandig en sjouw je je eigen rugzak, dan verzwaar je de tocht. Je moet dan immers ook zelf onderdak zoeken, het traject bepalen etc. Markering: Op de Everest Trail staan soms wegwijzers, maar als je zelfstandig trekt, zul je toch vaak de weg moeten vragen. De Everest Trail kun je zelfstandig doen. De tocht ten zuiden daarvan niet.
Pagina 2
Nepal
Praktische informatie bij het artikel Heilige grond, bekend en onbekend Nepal, Op Pad 7, pag. 52 t/m 57
Pagina 3
BESTE TIJD April/mei (vóór de moesson), en oktober/november (ná de moesson). Het is ronduit af te raden buiten deze periodes te gaan, want de moesson is meestal heel heftig. Dagenlang regen is geen pretje. Om nog maar te zwijgen over de aardverschuivingen, gesloten vliegvelden, in de afgrond verdwenen wegen etcetera.
ER NAAR TOE Vliegen: Er zijn op dit moment weinig betaalbare maatschappijen die op Kathmandu vliegen en er is (nog) geen rechtstreekse vlucht vanaf Amsterdam. Wij vlogen met Qatar Airways, met 2x overstappen en dat ging prima. Hopelijk is het aantrekkende toerisme naar Nepal reden voor een luchtvaartmaatschappij om weer vanaf Schiphol rechtstreeks op Kathmandu te gaan vliegen. De laatste jaren was het toerisme drastisch afgenomen vanwege de problemen met de maoïsten. Andere mogelijkheden: Jet Airways en Gulf Air, ook met 2x overstappen. Met KLM naar Delhi en met Jet Airways door naar Kathmandu is slechts 1 overstap, maar dan moet je op het vliegveld blijven of je zult moeten overnachten in Delhi (en dus krijg je extra kosten voor een India-visum, transfer van en naar het hotel en een hotelovernachting; op de terugweg 8 uur wachten in Delhi maar geen overnachting). Kathmandu - Jiri: bus; Kathmandu - Lukla: vliegtuig(je) (spectaculaire landing, een zogeheten STOL-vliegveld: Short Takeoff And Landing).
OVERNACHTEN In lodges of een tent. Een lodge is een hotel op zijn Nepalees. Je hebt ze van heel groot en luxueus tot heel klein met nauwelijks enig comfort. Dat hangt af van de beschikbaarheid van water en elektriciteit in het desbetreffende gebied en de hoeveelheid toerisme.
ETEN, DRINKEN, INKOPEN DOEN Op de Everest Trail kun je de gekste dingen kopen. Niet altijd voor weinig geld, want alles wordt op de rug van lastdieren of mensen gedragen. Op het traject ten zuiden van de route is slechts in een paar dorpen iets te koop. Dus moet je voor dat traject alle tussendoortjes uit Kathmandu of Nederland meenemen.
UITRUSTING Houd er rekening mee dat het – zeker in november – vanaf Lukla richting Everest zéér koud (en winderig) kan zijn. Dat betekent dat een extra slaapmat, een expeditieslaapzak en een donsjack geen overbodige luxe zijn. Aanrader: behalve thermo-ondergoed (hemd en lange onderbroek) ook nog een fleecebroek meenemen. Zie voor een paklijst: www.oppad.nl, Paklijsten.
VOOR WIE GESCHIKT Op de Everest Trail kom je van alles tegen: van kleine kinderen tot broodmagere Japanse vrouwen en mannen van over de tachtig jaar. Dat wil niet zeggen dat deze tocht een makkie is, maar wel dat de aantrekkingskracht van de hoogste berg op aarde mensen er toe brengt boven zichzelf uit te stijgen. Die broodmagere Japanners zijn meestal wel goed getraind. Maar veel Amerikanen en Europeanen niet. Met of zonder overgewicht, hoogteziek of niet, toch zie je ze hier lopen. In feite kan iedereen die goed ter been is en goed getraind de Everest Trail lopen. Maar hoe meer bergervaring je hebt, hoe makkelijker het is. Slecht getrainde mensen die zich in het dagelijks leven niet lichamelijk inspannen, moeten zich realiseren dat de tocht voor hen een dagelijkse kwelling wordt omdat wandelen in Nepal doodgewoon zwaar is.
Pagina 3
Nepal
Praktische informatie bij het artikel Heilige grond, bekend en onbekend Nepal, Op Pad 7, pag. 52 t/m 57
Pagina 4
Qua terrein is de Everest Trail een fikse - en vooral lange - bergwandeling die bergpaden combineert met de grote hoogte waarop je loopt: tot boven de 5000 meter. Geen enkel traject is echt makkelijk. Je loopt van het begin tot het eind op echte bergpaden. Vergelijkbaar met het terrein op weg naar een berghut op 3000 meter. Maar moeilijker dan dat wordt het niet, op het laatste stuk naar het Everest basiskamp na. Dat gaat door ingewikkelder terrein. Wie goed voorbereid en uitstekend getraind op pad gaat, heeft alleen maar met de hoogte te maken. Hoogteziekte kun je niet voorspellen, het kan iedereen overkomen, getraind of ongetraind. Wel vallen goedgetrainde mensen soms nog eerder ten prooi aan hoogteziekte, omdat zij te snel lopen en niet geneigd zijn hun tempo aan de hoogte aan te passen. Bergwandelaars hebben een enorme voorsprong op hen die nog nooit in de bergen gewandeld hebben. Een goede investering (eigenlijk een must) als je geen bergwandelervaring hebt, is dan ook een week bergwandelen in de Alpen voordat je naar Nepal vertrekt. Maar het absolute minimum is toch wel een paar keer een weekend in de Belgische Ardennen wandelen. Goed getraind betekent: in Nederland veel trainen, minstens 3x per week, maanden achter elkaar. Hardlopen of fietsen, fitness, spinning, wandelen (maar dan in de duinen, of in mul zand, en altijd in een lekker tempo). Iedere training betaalt zich in Nepal terug. Want: als je goed getraind bent, herstel je ook sneller: van een diarree-aanval, van hoogteziekte, van de inspanning van het lopen.
HET DOEL VAN ONZE TREKTOCHT We waren met zijn vieren en wilden bekend en onbekend Nepal te voet verkennen. Bovendien wilde ik per se de Ama Dablam zien (de mooiste berg op aarde naar mijn mening), en de boeddhistische sfeer van de Khumbuvallei proeven. In vier weken zijn we van Jiri - waar de klassieke Everest Trail begint - via een onbekende route naar Jubing gelopen. In Jubing kwamen we opnieuw op de Everest Trail en liepen via Ghat (vlak bij Lukla) naar Thame en Pangboche. Eén van ons is ook naar de Gokyo-meren gegaan en heeft de Gokyo Ri (5340 m) beklommen. Het stuk Jiri - Lukla wordt de klassieke Everest Trail genoemd, omdat in de jaren 1950 de Britten en de Zwitsers via deze route naar de Everest liepen. Toen er nog geen vliegveld bij Lukla was, moest iedereen in Jiri starten. Het eerste deel, Jiri - Lukla, is duidelijk minder overlopen dan het tweede deel, Lukla - Everest basiskamp. Maar ook op dit eerste deel kom je veel medetrekkers tegen. Behalve als je onze zuidelijker variant loopt. Het idee voor deze trektocht ontstond doordat we het dorp van sirdar (Nepalese trekkinggids) Kumar Rai wilden bezoeken. Kumar begeleidde ons al voor de derde keer, omdat hij bewezen heeft een uitstekende sirdar te zijn. Kumar had ons verteld dat er nog nooit westerlingen in zijn dorp geweest waren en dat wilden wij met eigen ogen zien. Bovendien houden we wel van pionieren. Toch wilde ik ondanks de drukte ook het bekende Everestgebied zien. Simpelweg omdat daar de hoogste berg op aarde staat.
ZELF DEZE TOCHT LOPEN Wie de tocht in het onbekende gebied (of een variant daarvan) ook wil lopen, kan het beste via reisorganisatie Snowleopard (zie Adressen) Kumar Rai als sirdar vragen. Hij komt uit het gebied, kent de tocht en kan vele varianten aandragen. Een korte tocht in zijn gebied kan ook. Er zijn ontelbare mogelijkheden: de wens van de trekker en de afstand tussen twee plaatsen die met het openbaar vervoer (bus en/of vliegtuig) te bereiken zijn, bepalen hoe lang een tocht moet worden. Neem onze tocht als leidraad, en maak je eigen tocht. Kumar heeft een maand in Nederland doorgebracht en is vaak sirdar voor Nederlanders. Hij spreekt zelfs aardig wat woorden Nederlands.
Pagina 4
Nepal
Praktische informatie bij het artikel Heilige grond, bekend en onbekend Nepal, Op Pad 7, pag. 52 t/m 57
Pagina 5
LODGETREKKING OF TENTENTREKTOCHT Op het traject van de Everest Trail heb je strikt genomen geen sirdar, kok en dragers nodig. In principe kun je overnachten in lodges, is overal voldoende eten te koop, en kun je je eigen spullen dragen. Dan beleef je Nepal als westerling. Niks mis mee, maar je mist wel een deel. Bovendien is het zwaar omdat je zo lang op grote hoogte vertoeft. Het lichaam past zich weliswaar aan de hoogte aan, maar niet zoveel dat bergop wandelen rond de 4000 meter een makkie wordt. In Europa heb je niet per se een reisorganisatie nodig; daar kun je alles makkelijk zelf regelen. Contact met de bevolking is geen probleem en je kunt van dag tot dag beslissen waar je heen gaat. Maar in Nepal is dat anders. Daar is voor mij de mix van contact met de Nepalezen en de natuur belangrijk. Het overleven van de Nepalezen is nauw verbonden met het aantal trekkers dat van hun diensten gebruikmaakt. Ik ben in hun land te gast en wil graag een klein steentje bijdragen aan een iets beter leven. De omstandigheden waaronder zij hun werk moeten doen zijn vaak verre van ideaal, maar daar kun je zelf enige invloed op uitoefenen. Door ze als je gelijken te behandelen en je in hun leven te verdiepen. Door - als je tevreden bent over hun diensten - aan het eind van de reis een fooi te geven overeenkomstig hun status (zie de Suggesties voor fooien). Je zou er in Nederland al rekening mee kunnen houden dat je wat spullen weg wilt geven door niet alleen je nieuwste spullen mee te nemen, maar ook een paar dingen die je niet vaak meer draagt/gebruikt (maar die nog wel waardevol zijn). Heel hoog scoren hoofdlampen (met reservelampjes), telescoopstokken, bergwandelschoenen, slaapmatten (gewone van celschuim ook), regenjacks en trekkingbroeken. Maar sokken, T-shirts en al het andere bruikbare ook. Zelfs stevige plastic bakjes of potjes (de kok!). Tegenwoordig spreken steeds meer Nepalezen een woordje Engels, al moet je in het begin waarschijnlijk flink wennen aan hun uitspraak en woordkeuze. Voor mij is de communicatie met de Nepalezen een grote drijfveer om voor een tententrektocht inclusief sirdar, dragers en kok te kiezen. Ik heb daardoor al veel extra avonturen beleefd die anders niet mogelijk geweest waren, onder andere een tocht naar een Hindoe-heiligdom op 4000 meter (zie het Informatieblad bij het artikel Trektocht naar het Kangchenjunga basiskamp, Op Pad 5/2003). Het grote nadeel van een lodgetrekking vind ik dat je nauwelijks contact met de Nepalezen hebt en juist meer met trekkers. Bovendien is het in het drukke Everestgebied allerminst zeker dat het dorp van je keuze ook plek heeft als je er na een lange en vermoeiende dag aankomt. Op het traject van Jiri via Kumars dorp naar Lukla is het onmogelijk om op eigen houtje rond te trekken. Er zijn nauwelijks lodges, eten kopen kan lang niet overal en de weg vinden is vrijwel onmogelijk als je geen Nepalees spreekt. Zelfs Kumar kwam op trajecten die hij nog nooit gelopen had.
SUGGESTIES VOOR FOOIEN Onderstaand tabelletje is ontleend aan de informatie die Snow Leopard Adventures aan alle trekkers verstrekt die bij hen boeken. Voor Nepalese begrippen verdienen de Nepalezen die voor een gerenommeerde organisatie werken een goed salaris; ze zijn verzekerd en krijgen schoenen, jacks etcetera in bruikleen op grote hoogte. Sirdar (trekkinggids) Hulpgids (sherpa) 1e kok 2e kok Keukenjongens Drager-voorman Dragers
1500 - 4000 roepies per tocht. 1000 - 3000 roepies per tocht. 1200 - 3500 roepies per tocht. 1000 - 2000 roepies per tocht. 800 - 1500 roepies per tocht. 600 - 1000 roepies per tocht. 200 tot 300 roepies per week.
Pagina 5
Nepal
Praktische informatie bij het artikel Heilige grond, bekend en onbekend Nepal, Op Pad 7, pag. 52 t/m 57
Pagina 6
Deze bedragen gelden voor de hele groep, dus alle deelnemers samen geven dit bedrag. Het is een richtlijn, maar je kunt hier natuurlijk van afwijken. Dragers lopen vaak niet de hele tocht mee, want als een mand eten leeg is, is de drager werkeloos. Vandaar het bedrag per week.
HET EVERESTGEBIED Het Everestgebied en de Khumbuvallei behoren tot de beroemdste en bekendste gebieden van Nepal. Maar iedereen bewandelt dezelfde paden. Wijk je van die overbevolkte route af, dan tref je een gebied aan waar soms nog nooit een westerling gesignaleerd is, ontdekten wij. Want niet alleen in Kumars dorp had men nog nooit een westerling gezien, evenmin in de meeste andere dorpen. Elf dagen lang trokken we door dit gebied en we werden meermaals met zang, dans en bloemenkransen ontvangen. Het is een vergissing om te denken dat er in Nepal alleen Sherpa’s wonen. Sherpa is bovendien geen synoniem voor drager. De eerste dragers waar westerlingen gebruik van maakten, kwamen uit het Sherpavolk en zo is het misverstand ontstaan. Er wonen in Nepal meer Hindoes dan Boeddhisten. De Sherpa’s zijn een volk, net als de Rai, de Tamangs, de Gurungs etcetera. Meestal bestaat de groep Nepalezen die een trekkinggroep begeleidt uit mensen van verschillende bevolkingsgroepen. Wat de verwarring trouwens in stand houdt is dat de Nepalezen zelf de hulpsirdar (die erbij is als je met een grote groep bent) sherpa noemen, ongeacht de bevolkingsgroep waartoe hij behoort.
PERMITS Voor de Everest Trail heb je geen permit nodig, wel moet je entree betalen bij binnenkomst van het Sagarmatha National Park. Op dit moment (september 2008) bedraagt de toegang RS 650,-. 1 euro is ongeveer 105 roepies (koers van 9 september 2008).
SAGARMATHA NATIONAL PARK Tijdens een deel van de trektocht loop je door het Sagarmatha National Park, dat in 1976 is opgericht. Het park is in 1979 op UNESCO’s World Heritage-lijst gezet, vanwege het unieke landschap met zijn indrukwekkende hoge bergen. Maar ook vanwege de rijke boeddhistische cultuur en het landschap.
DE EVEREST TRAIL De Everest (Britse naam) heet in het Nepalees Sagarmatha en in het Tibetaans Chomolungma. Je kunt de Everest Trail op twee manieren doen: 1. Je vertrekt per bus naar Jiri en begint daar te lopen. 2. Of je vliegt naar Lukla (een zeer speciale ervaring, ondanks dat de startbaan een aantal jaren geleden verbeterd is) en begint daar. Voordeel van starten in Jiri: je begint op 1935 meter en hebt meer tijd om aan de hoogte te wennen. Bovendien is het deel tussen Jiri en Lukla landschappelijk zeer de moeite waard. Lukla ligt op 2850 meter. Dat is al hoog, maar in anderhalve dag loop je naar Namche Bazaar en dat ligt op 3450 meter hoogte. En na Namche gaat het alleen nog maar verder omhoog. Jiri - Lukla: circa 7 dagen. Lukla - Namche Bazaar: 1,5 of 2 dagen. Vanaf Namche Bazaar zijn er 3 mogelijkheden: Namche - Gokyo-meren: 3 of 4 dagen. Namche - Everest basiskamp: 5 - 7 dagen. Namche - Gokyo-meren - Cho La - Everest basiskamp: circa 5 dagen extra voor het stuk Gokyo - Cho La - Pheriche. Voor de terugtocht naar Lukla heb je minder dagen nodig, want dan loop je voornamelijk bergaf en ben je geacclimatiseerd.
Pagina 6
Nepal
Praktische informatie bij het artikel Heilige grond, bekend en onbekend Nepal, Op Pad 7, pag. 52 t/m 57
Pagina 7
Wij hebben het traject Namche richting Everest basiskamp gedaan, maar zijn maar tot Pangboche gekomen: de tijd was op! Van Namche zijn we heen-en-weer naar Thamo en het klooster van Thame gegaan, absoluut de moeite waard. Eén van ons, Robert Eckhardt, is naar de Gokyovallei gegaan en heeft de Gokyo Ri beklommen.
MEDISCH Hoogteziekte Over hoogteziekte is al veel geschreven. Dat ga ik hier niet herhalen. Je moet de symptomen te allen tijde serieus nemen en adequate maatregelen nemen. De grootste valkuil van hoogteziekte is echter dat degene die eraan lijdt zelf nauwelijks invloed heeft op de beslissing of men moet afdalen of gewoon de tocht kan voortzetten, ook al is dat naar een nog grotere hoogte. Hoogteziekte gaat namelijk vaak gepaard met lethargie: geen energie om iets te doen. En dus ligt de zieke in de tent terwijl de groep niet wil worden opgehouden door iemand die alleen maar een beetje ziek is. De statistieken wijzen uit dat er vaker een dodelijk slachtoffer door hoogteziekte valt bij een groepsreis, dan bij een tocht van een vriendengroepje. Als je een reis boekt en de deelnemers tevoren niet kent, ben je minder snel geneigd je plannen te laten varen dan wanneer je met vrienden of je partner op stap bent. Een goed boek over hoogteziekte (en een absolute must om te lezen én mee te nemen op reis) is: Hoe blijf ik gezond in de hoogte (zie Literatuur). Kathmandu-quickstep en andere ongemakken In Nepal wordt in lodges en bij het personeel van trekkingorganisaties steeds meer aandacht aan hygiëne geschonken, maar toch moet je voortdurend op je hoede zijn. Vrijwel niemand doorstaat een Nepal-reis dan ook zonder een keer diarree (ook wel de Kathmandu-quickstep genoemd) te hebben, of erger. Water moet ALTIJD gekookt worden, en vers, ongewassen fruit en groente zijn uit den boze. Koks en keukenjongens werken hygiënisch (mits je geboekt hebt bij een gerenommeerde organisatie). Maar ook dan kan er een keer iets misgaan, simpelweg vanwege de omstandigheden waaronder ze hun werk moeten doen. Onontbeerlijk zijn medicijnen tegen diarree, misselijkheid, maagklachten e.d. Verder moet iedereen, ook al boek je bij een reisorganisatie, zijn eigen EHBO-kit meenemen. Vraag advies aan je huisarts of De Reisdokter, en/of lees een goed boek over ziektes die je kunt oplopen in Nepal. Medische handboeken zijn te koop bij de gespecialiseerde reisboekhandels. Veel reisorganisaties geven zinnige tips voor de EHBO-kit. Wat erg op prijs wordt gesteld: wat extra hoofdpijnpillen, smeersels tegen spierpijn, wondhelende zalf, een zwachtel e.d. om aan de dragers, de kok, de keukenjongens of de sirdar te geven als ze ergens last van hebben. Voor hen zijn die middelen veel te duur. Kijk wel uit met medicijnen! Die moet je niet uitdelen als je geen medische achtergrond hebt en niet zeker weet wat iemand heeft.
DE REISDOKTER De Reisdokter is opgezet door huisarts Ronald Hulsebosch, die een ruime wandel-, klim- en expeditie-ervaring heeft. Evenals ervaring als expeditiearts. Via de Reisdokter, die vestigingen heeft in buitensportzaken, kun je je laten vaccineren, EHBO-kits kopen en malariapreventie. Je krijgt advies op maat, voor jouw reis. Maar De Reisdokter vaccineert ook. Er is ook een ANWB Reisdokter. Alleen voor mensen met een ANWB-reisverzekering. De ANWB Reisdokter geeft alleen advies, maar vaccineert bijvoorbeeld niet. Wel kun je er tijdens je vakantie telefonisch terecht met niet-spoedeisende gezondheidsvragen: (00 31) 70 314 14 00.
Pagina 7
Nepal
Praktische informatie bij het artikel Heilige grond, bekend en onbekend Nepal, Op Pad 7, pag. 52 t/m 57
Pagina 8
BEKLIMMING UITZICHTSBERGEN Ga je het Gokyo-dal in, dan kun je de Gokyo Ri (5340 m) beklimmen, een trekkingberg met een fenomenaal uitzicht op Mount Everest, Cho Oyu, Makalu en Lhotse, allemaal achtduizenders. Er loopt een pad naar de top, maar vergis je niet: 5340 meter is echt hoog, zeker als je onvoldoende geacclimatiseerd bent. Hoogteziekte is de voornaamste reden waarom mensen niet op de top komen. In de Khumbuvallei ligt de Kala Pattar (5545 m)ook zo’n makkelijke berg-met-uitzicht. Deze berg heeft een voortop en daar houden velen het voor gezien. Maar het pad loopt door naar de hoofdtop. Je bent pas op de hoofdtop als je de zuidcol van de Everest ziet; de zuidtop zie je ook vanaf de voortop van de Kala Pattar, maar de zuidcol dus niet! Ook hier geldt: velen keren hoogteziek om.
HET GELOPEN TRAJECT De tocht door het onbekende gebied kenmerkt zich door meer afwisseling in de kwaliteit van de paden dan op de Everest Trail. Veelal is het pad smaller en van iets slechtere kwaliteit. Je moet de hele tocht opletten waar je je voeten neerzet en kunt niet om je heen kijkend slenteren. Er was afwisseling genoeg in de dorpen en het landschap. Van bos tot en met terrassenlandbouw, rijstvelden etcetera. Pas toen we in de buurt van Jubing kwamen, waar we de Everest Trail weer oppikten, kwamen de hoge bergen in zicht. Onderweg waren weliswaar een paar plekken waar bergen te zien geweest zouden zijn (o.a. Pike Peak), maar het weer zat niet mee. Ontroerend waren de ontvangsten in sommige dorpen. Kumars vrouw had een groot feest voor ons georganiseerd. We werden opgehaald door een fluitspeler en kregen bergen bloemenslingers. Het hele dorp was aanwezig en uit naburige dorpen (2 uur of meer verderop) kwamen mensen speciaal om ons even te zien. Kumars vrouw was op de hoogte van onze komst, maar in de andere dorpen was het een verrassing en werd een aantal keren spontaan zang en dans georganiseerd. In de herfst van 2006 was het zeer nat en heel koud in Nepal. Daarom hebben we soms in lodges overnacht, als zich een bijzonder leuke plek aandiende en de lodge niet overvol was. Hoofdzakelijk hebben we gekampeerd. Ook als we in een lodge zaten, kookte de kok voor ons; dat is in Nepal heel normaal. Het was zijn eerste trektocht als kok, maar koken kan hij. Hij wordt Bibi genoemd, onthoud zijn naam! Vanaf het moment dat we de Everest-route oppikten veranderde het karakter van de tocht. Qua uitzichten en landschap, maar ook qua mensen. Veel trekkers, de hoge bergen lieten zich zien. Grotere dorpen met veel lodges. Hier is meer welstand, alhoewel de afgelopen jaren vanwege het ontbreken van toeristen heel moeilijk zijn geweest. Bovendien werden veel lodge-eigenaren afgeperst door de maoïsten. De Everest Trail is in veel gidsjes beschreven. Ik ga er hier niet gedetailleerd op in. Ik beveel de Everest Trail warm aan, en zeker de onbekende variant. Dit gebied heeft veel extra dat het gebrek aan eenzaamheid compenseert: de hoge bergen en de Nepalezen die hun positieve stempel op iedere tocht in dit onvergetelijke land drukken. En waar op deze aarde kun je zoveel dagen achter elkaar wandelen zonder op een weg met auto’s te stuiten? Vanaf Namche Bazaar zie je iedere dag de mooiste bergen ter wereld. De ene is nog mooier dan de andere. Maar de allermooiste is toch wel de Ama Dablam die het hele dal boven Khumjung beheerst als een adelaar op zijn nest. Ik heb al veel bergen gezien, maar deze zit in mijn hoofd en in mijn lijf gegrift. Ik zou bijna zeggen: eerst de Ama Dablam zien en dan sterven.
Pagina 8
Nepal
Praktische informatie bij het artikel Heilige grond, bekend en onbekend Nepal, Op Pad 7, pag. 52 t/m 57
Pagina 9
Andere trekkers tegenkomen heeft ook zijn charme. Vooral de Japanners die hier in groten getale rondtrekken. Als je ze observeert, zie je dat ze erg goed voor de Nepalezen zorgen die hen vergezellen. Dat kun je niet van iedereen zeggen. Sommige Europeanen beschouwen de Nepalees als minderwaardig. We maakten mee dat een drager, die met zijn last in een afgrond viel en zwaar gewond was, doodgewoon werd achtergelaten door de Europeanen waar hij die last voor droeg. Want als je niet kunt dragen ben je immers waardeloos. Japanners hebben gezorgd dat hij naar een ziekenhuis getransporteerd werd. Anderen hadden een drager met een zwaar verstuikte voet verlaten; hij moest het verder zelf maar uitzoeken. Zonder betaling van zijn loon uiteraard. Dag 1 en 2: Kathmandu - Jiri (bus) - Deurali-pas (ca 2700 m). We zijn na de zinderende busrit door afwisselend landschap aan het eind van de middag nog richting Chitre gelopen. Vanwege de vele regen die er de afgelopen tijd op de paden van leem gevallen was, is het meteen ‘leemglijden’ bergop. Kamp op een idyllische plek met een weids uitzicht. De volgende dag lopen we nog op de Everest Trail, naar de Deurali-pas (2700 m). Een heerlijke tocht met van alles: hellingen vol bebouwde terrassen, veel groen, niet te veel ontbossing (een groot probleem in Nepal). Mensen die naar de markt gaan. Deurali bestaat voornamelijk uit lodges en een 5-rijen dikke manimuur (een muur van stenen waarin mantra’s gebeiteld zijn). Overnachting in een lodge (aanrader: Lama Lodge & Restaurant) bij gebrek aan een goede kampeerplek. Dag 3: Deurali-pas - Namkili (ca 2300 m). Op dag drie begint het avontuur: bij Bhandar (ca 2190 m), waar we geld moeten doneren aan de maoïsten, verlaten we de Everest Trail en beginnen aan onbekend terrein. Kumar heeft zijn ploeg zo gekozen dat er op een aantal trajecten iemand is die de weg weet. Soms de sherpa (hulpsirdar), dan weer de kok of een drager. Toch is het een spannende tocht, want ze kennen de weg wel, maar weten niet altijd of er een geschikte plek is om de tenten op te zetten. Deze dag lopen we door een wildromantisch rivierdal en klimmen aan de andere kant omhoog. In Namkili zetten we de tenten op bij een huis. Er worden een grote houten tafel en krukjes neergezet. En de kok verwent ons met pasta en een bananentaart. Het is normaal om bij een huis of een dorp te kamperen. De dragers kunnen dan droog slapen. Dag 4: Namkili (ca 2300 m) - Ngaur Gompa (ca 3365 m). Een rustige etappe, want geen Nepali flat. Nepali flat betekent voortdurend op en neer. Geloof een Nepalees nooit wanneer hij zegt dat je vandaag alleen zult stijgen, of alleen dalen. Want zelf zijn ze het voortdurende klimmen en dalen zo gewend, dat het ze niet meer opvalt. Dag 5: Ngaur Gompa - richting Pike Peak (ca 3800 m) – Tapting. Het was de bedoeling om Pike Peak te beklimmen (ca 4070 meter). Goed voor de acclimatisatie en met mooi weer heb je een fabelachtig uitzicht op Mount Everest en Lhotse. Kumar had alles prima geregeld; hij gaat niet uit van de kaart, maar van zijn informatie van dorpelingen. Wij willen echter altijd weten hoe dat dan zit op de kaart. Kumars Engels is prima, maar hier schoot onze communicatie te kort, waardoor we Pike Peak niet helemaal konden beklimmen en de keukenploeg in het ongewisse was over waar wij uithingen. Het werd een lange dag, maar aan het eind van de middag dook er op het pad een keukenjongen op, met een ketel drank. En even later werd midden op het pad een maaltijd gekookt: onvergetelijk. Tegenvaller: de eerstvolgende vlakke plek was te smerig om er te kamperen. We moesten door en belandden - in het pikkedonker - in een prachtig huis. Dat hoort allemaal bij het pionieren: de etappes staan niet altijd tevoren vast. Van sommige trajecten is wel bekend waar je
Pagina 9
Nepal
Praktische informatie bij het artikel Heilige grond, bekend en onbekend Nepal, Op Pad 7, pag. 52 t/m 57
Pagina 10
kunt kamperen of overnachten, van andere niet. Dus: je moet kunnen doorhalen als het een keer nodig is en dan niet van uitputting instorten. En: een hoofdlamp in je dagrugzak kan geen kwaad. Dan kun je ook in het donker de weg vinden! Dag 5: Tapting - Patale Bazaar (geen hoogte bekend) Een korte dag. In een dorpje wekken we veel verbazing: hier is nog nooit een westerling geweest. We lunchen in een fantastisch Sherpa-huis waar vliegensvlug ter ere van ons de mooiste spullen worden neergezet. Alle dorpelingen willen wel dat we in hun huis komen lunchen. Het is niet alleen leuk om eens westerlingen over de vloer te hebben, maar ze verdienen er ook iets aan, want de kok betaalt een klein bedrag voor het gebruik van het huis. Dag 6: Patale Bazaar - Salyan (hoogtes onbekend) De grote dag: we komen aan in het dorp van sirdar Kumar Rai. Hij heeft zijn broer (die als drager mee is) de dag tevoren al vooruitgestuurd om te waarschuwen dat we er aan komen en om Kumars maïsstoppelveld van de stoppels te ontdoen zodat onze tenten er kunnen staan. Hoe dichter we bij Kumars dorp komen, hoe meer mensen hij moet groeten. Ze zien nu met eigen ogen hoe zo’n trekking gaat en dat Kumar een verantwoordelijke baan heeft. De ontvangst - georganiseerd door Kumars vrouw - is ongelofelijk ontroerend. Met bloemenkransen, rijstoffers (Kumar is hindoe), zang en dans. We worden in optocht naar Kumars huis gebracht, met een fluitspeler voorop. Speelt een tikkeltje vals. Dag 7: Rustdag We bezoeken een school, waar de kinderen een dans opvoeren en wij hen Engels leren. ’s Avonds is er feest bij Kumar. Nog meer zang en dans. Dag 8: Salyan - Tingla 5 (geen hoogte bekend) Een dag met veel Nepali flat, door rijst- en gierstvelden. Heel groen. Kleine etappe omdat de dragers de dag tevoren op Kumars feest te diep in het glaasje gekeken hebben. Bij Tingla 5, een dorp op een heuvel met een fabelachtig uitzicht op de kloof die we de volgende dag gaan oversteken. Dag 9: Tingla 5 - Nele Bazaar - Amar (hoogtes onbekend) De dragers hebben er vandaag zin in, zeker na Kumars waarschuwing: of je drinkt moet je zelf weten, maar dan moet je de volgende dag wel je werk goed doen. Afdaling in een diepe kloof, veel mensen die onderweg zijn naar de markt in Nele Bazaar. Dan omhoog naar Nele. Lunch op een prachtplek vlak bij een riviertje. We eindigen in Amar, een gehucht waar onze hulpsirdar met zijn kersverse, beeldschone vrouw woont. Het voordeel van trekken in onbekend gebied is dat de mensen niet opdringerig zijn. Ze zijn wel nieuwsgierig, maar als je je na een tijdje terugtrekt, gaan ze weg. Dag 10 t/m 13: Amar - Jubing (1680 m) - Bupsa (hoogte onbekend) Doordat een van ons een ongelukkige val maakt tijdens het lopen, doen we over het traject tot waar we de Everest Trail opnieuw oppikken (vlak bij Jubing) lang; minimaal een dag meer dan normaal. Mooie etappes, veel min of meer horizontaal langs de helling. Op sommige trajecten zijn de paden erg smal terwijl honderden meters onder je de rivier kolkend voorbijsnelt. Maar in Nepal loop je nooit lang vlak, dus er moet ook flink worden geklommen. Veel afwisseling tussen bos, bouwland, overal kleine dorpjes, mensen die het leuk vinden om westerlingen te zien. Het contrast met de Everest Trail is groot: iets vóór Jubing steken we een grote hangbrug over en staan midden in de drukte en het stof van de trekkingroute vol muildieren, dragers en trekkers.
Pagina 10
Nepal
Praktische informatie bij het artikel Heilige grond, bekend en onbekend Nepal, Op Pad 7, pag. 52 t/m 57
Pagina 11
Dag 14 t/m 27: Everest Trail We volgen de Everest Trail: Jubing - Kharikhola (2040 m) - Ghat (ca 2500 m) - Monjo (2840 m) - Namche Bazaar (3440 m) - Thamo (3493 m) - Thame (prachtig klooster, 3493 m) - Khumjung (3780 m) - Thyangboche (3860 m) - Deboche (3930 m). Robert loopt van Khumjung naar Gokyo (4790 m) en de Gokyo Ri (5340 m), en via een wild pad aan de andere kant van de rivier rechtstreeks naar Deboche. De terugweg gaat via dezelfde route als heen: Deboche - Ghat - Lukla. Je kunt simpelweg zo snel mogelijk van dorp naar dorp lopen, of de tijd nemen om de sfeer, het boeddhisme, de kloosters en de mensen op je in te laten werken. Dat laatste doen wij. Wat eruit sprong op de Everest Trail was de tocht naar Thamo langs de rivier Bhote Koshi: heel mooi. Het contrast met het pad dat je verlaat is groot. Iets voorbij Monjo begint namelijk de vreselijke klim naar Namche Bazaar. Lang en zwaar, maar ook mooi. Halverwege zie je de Everest voor het eerst. Dat deel van het pad is permanent overbevolkt. Bij Namche sla je linksaf naar Thamo en dan daalt de rust neer. Landschappelijk is het een genot: spitse bergen, een schuimende rivier en mooie doorkijkjes naar de huizen op de hellingen. Thamo is een prachtdorp om te overnachten. Wij lopen heen-en-weer naar het klooster van Thame. De volgende dag gaan we boven Namche langs naar Khumjung. Schitterend pad met de eerste blik op het bovenste deel van de Ama Dablam. Iets verderop zie je de berg dan in zijn volle omvang. Het klooster van Thyangboche is een leuke plek om te zijn, maar niet om te kamperen. Jammer dat ze een monstureuze Chinese toegangspoort vóór het klooster geplaatst hebben. Je kunt beter doorlopen naar Deboche, daar zijn 2 kampeerterreinen, en het is maar een klein stukje van Deboche naar Thyangboche.
IS NEPAL VEILIG OF NIET? In Nepal is officieel een einde gekomen aan de onderdrukking van de bevolking door maoïsten. Inmiddels zitten de maoïsten in de regering. Wat er achter de schermen allemaal gebeurt komt niet echt naar buiten. Feit is dat het er op het moment (september 2008) rustig is voor toeristen. Officieel mogen de maoïsten geen toegang meer heffen van toeristen. Maar Nepal is een land met weinig communicatiemiddelen en een ontoereikende infrastructuur (daarom kun je er zo geweldig wandelen). De maoistische warlords zijn nu in feite werkeloos en verstoken van hun lucratieve bron van inkomsten: geld vragen aan toeristen en op grote schaal Nepalezen afpersen. Een andere ‘baan’ hebben ze nog niet en het is maar de vraag of alle maoïsten binnen korte tijd werk zullen vinden. Het komt dus nog sporadisch voor dat je onderweg geld moet betalen. Hoe daarmee om te gaan is niet in te schatten. Het zal van de situatie ter plekke afhangen: zijn de maoïsten bewapend en kan de sirdar met ze onderhandelen (of jijzelf als je zelfstandig rondtrekt). De opstand begon acht jaar geleden en had tot doel om in het koninkrijk een communistisch regime naar Chinees voorbeeld te vestigen.
WEBSITES www.nepalnews.com. Hier kun je de ontwikkelingen in de gaten houden. En je kunt naar alle kranten doorklikken. Kijk voor informatie over reisadviezen op: - www.calamiteitenfonds.nl - www.sgr.nl/. (Stichting Garantiefonds Reisgelden). - www.minbuza.nl. www.south-asia.com (kijk onder Sagarmatha National Park). De site van het Sagarmatha National Park, met veel nuttige informatie. Sagarmatha is het Nepalese woord voor Mount Everest. Een deel van de tocht loopt door dit indrukwekkende nationale park, dat op de lijst van werelderfgoederen staat. http://nepal.startpagina.nl. Zeer nuttige site. www.ippg.net. Dragersorganisatie, de International Porter Protection Group. www.dereisdokter.nl. De Reisdokter. Voor vaccinaties, EHBO-kits, malariapreventie en advies op maat. Pagina 11
Nepal
Praktische informatie bij het artikel Heilige grond, bekend en onbekend Nepal, Op Pad 7, pag. 52 t/m 57
Pagina 12
www.anwb.nl (kijk onder Hulpverlening en Reisdokter. De ANWB Reisdokter. Alleen voor mensen met een ANWB-reisverzekering. Voor advies op maat en voor medisch advies onderweg. Ze accineren niet. www.qatarairways.com. De luchtvaartmaatschappij waarmee wij naar Kathmandu vlogen.
GIDSEN EN KAARTEN Algemene Reisgidsen Reishandboek Nepal, uitg. Elmar, € 16,55. Dominicus, Nepal, uitg. Gottmer, € 18,95. Rough guide to Nepal, uitg. Rough Guides, € 20,95.
TREKKINGGIDSEN Trekking in the Everest Region, uitg. Trailblazer, € 20,95. Everest: a trekker’s guide, uitg. Cicerone, € 23,-. Gebruikt voor deze tocht. Trekking in the Nepal Himalaya, uitg. Lonely Planet, € 22,75. Dominicus Adventure, Trekking in Nepal, René de Bos en Remko Dalkmann, uitg Gottmer. Uitverkocht; gebruikt voor deze tocht, eventueel nog te koop via reisorganisatie Snowleopard.
KAARTEN Nelles Map, Nepal, 1:480.000/1:1,5 miljoen, € 9,90. Overzichtskaart. Nepal-Kartenwerk (Schneider-Karten), 1:50.000, nr. 5 Shorung Hinku; nr 7 Dudh Kosi; nr 2 Khumbu Himal, € 18,50 p.st. Nepa maps: Khumbu, 1:100.000, Jiri to Everest, € 18,50. Met wandelingen, loopafstanden etc. Als alternatief voor de 1:50.000-kaarten vanaf Jubing naar het noorden
LITERATUUR Voettochten door Nepal - Het Annapurna-circuit en de pelgrimsroute, Hans de Clerq & Mirjam Letsch, uitg. Elmar, € 16,95. Olifantenpolo - Opkomst en ondergang van een hotel in Nepal, Cas de Stoppelaar (consul-generaal van Nepal), uitg. Balans. O.a. te bestellen voor een speciale prijs (€ 12,50) via het Consulaat van Nepal, maar ook te koop in de boekhandel. Zie www. olifantenpolo.nl. Een bijzonder humoristische roman, die deels op waarheid is gebaseerd. Wie in het Summit Hotel in Kathmandu overnacht, begrijpt meteen dat het over dit hotel gaat. Het Summit Hotel is een van de leukste en sfeervolste hotels die ik ken, echt waar. Ik overnacht ook wel eens in andere hotels in Kathmandu, en die zijn ook prima. Maar ik keer altijd terug naar het Summit.
ADRES Summit Hotel, P.O. Box 1406, Kupondole Height, Lalitpur Kathmandu, (00 977) (0)1 552 18 10,
[email protected]; www.summit-nepal. com.
TIJDSCHRIFT Himalaya Magazine, van de Stichting Himalaya te Amsterdam. E:
[email protected]. Wie lid wordt van de Vereniging Nederland Nepal krijgt het informatieve magazine toegestuurd. Hoe blijf ik gezond in de hoogte, Han Willems, uitg. Kit, ca € 11,50. Een must om te lezen en mee te nemen. Over hoogteziekte. De documentatie is doorgaans te koop bij alle gespecialiseerde boekhandels. Bron: Geografische Boekhandel Pied à terre, Overtoom 135 - 137, Amsterdam, (020) 627 44 55; E:
[email protected]; www.jvw.nl; www.reisboekhandel.nl.
Pagina 12
Nepal
Praktische informatie bij het artikel Heilige grond, bekend en onbekend Nepal, Op Pad 7, pag. 52 t/m 57
Pagina 13
REISORGANISATIES DIE TREKTOCHTEN IN HET EVEREST-GEBIED IN HET PROGRAMMA HEBBEN (Mogelijk hebben wij een organisatie over het hoofd gezien, maar onderstaande organisaties bieden in ieder geval trektochten in het Everestgebied aan). Snow Leopard Adventures, The Globe Outdoor- & Travel Center, Waldorpstraat 15-H, 2521 CA Den Haag, (070) 388 28 67,
[email protected], www.snowleopard.nl. Wij hebben geboekt bij Snow Leopard Adventures omdat zij gespecialiseerd zijn in het maken van reizen op maat. Op maat betekent ook dat ze alles uitzoeken en regelen voor echte exploratietochten in onbekende gebieden. En we boekten hier omdat Kumar Rai, onze sirdar, voor Summit Trekking werkt. En Summit boek je via Snow Leopard. Reisorganisatie Adventure 50 plus valt ook onder Snow Leopard. Atma Asia Travel, Lepelaar 44, Groningen, (050) 527 41 83,
[email protected], www.atma-asia.nl. Bianca Travel, Bizetlaan 25, 3055 SB Rotterdam, (010) 461 08 62,
[email protected], www.biancatravel.nl. De Wandelwaaier, Singel 395-I, Amsterdam, (020) 622 69 90, info@wandelwaaier. nl, www.wandelwaaier.nl. Djoser, Breestraat 125, Leiden, (071) 512 64 00,
[email protected], www.djoser. nl. Fair Travel, Beukenlaan 15, Renkum, (0317) 35 10 16,
[email protected], www.fairtravel.nl. HT Wandelreizen, Ten Have 13, Wapse, (0521) 55 13 01,
[email protected], www.htwandelreizen.nl. Intertrek Wandelreizen, Da Costastraat 39-41, Den Haag, (070) 363 64 16,
[email protected], www.intertrek.nl. Mambo Outdoor Travel, Kribbestraat 2, Amsterdam, (020) 471 33 51,
[email protected], www.mambo.nl. Nepal Service, Jan van Heelustraat 5, Eindhoven, (040) 292 82 41,
[email protected], www.nepalservice.nl. OutSight Travel, Ruysdaelstraat 89 bg, Amsterdam, (020) 670 26 56,
[email protected], www.outSight.nl. SNP Natuurreizen, Bijleveldsingel 26, Nijmegen, (024) 327 70 00,
[email protected], www.snp.nl. Shoestring, Meidoornweg 2, Amsterdam, (020) 685 02 03,
[email protected], www.shoestring.nl.
VISUM Een visum is noodzakelijk. Visumformulieren aanvragen bij het Nepalese consulaat: www.nepal.nl. Het visum op het consulaat regelen kan, maar je kunt het paspoort ook opsturen (met voldoende frankering). Consulaat Generaal van het Koninkrijk Nepal, Keizersgracht 463, 1017 DK Amsterdam, (020) 624 15 30, F: (020) 624 61 73,
[email protected], www.nepal.nl. Open: werkdagen van 10 - 13 uur.
ACHTDUIZENDERS IN NEPAL Er zijn op aarde maar 14 toppen hoger dan achtduizend meter. Ze liggen alle in Azië: tien in de Himalaya en vier in de Karakoram. Acht liggen in Nepal. Tussen [ ] het jaar waarin de top voor het eerst beklommen werd en daarachter of dat wél of níet met kunstmatige zuurstof gebeurde. Mount Everest (8848 m) (Tibet/Nepal) [1953, zuurstofapparatuur] Kangchenjunga (8586 m) (Sikkim/Nepal) [1955, zuurstofapparatuur] Lhotse (8516 m) (Tibet/Nepal) [1956, zuurstofapparatuur] Makalu (8463 m) (Tibet/Nepal) [1955, zuurstofapparatuur]
Pagina 13
Nepal
Praktische informatie bij het artikel Heilige grond, bekend en onbekend Nepal, Op Pad 7, pag. 52 t/m 57
Pagina 14
Cho Oyu (8201 m) (Tibet/Nepal) [1954, ‘clean’] Dhaulagiri (8167 m) (Nepal) [1960, ‘clean’] Manaslu (8163 m) (Nepal) [1954, zuurstofapparatuur] Annapurna (8091 m) (Nepal) [1950, ‘clean’] Deze acht waren lang onbereikbaar, ze lagen immers in het verboden Nepal, dat pas na de Tweede Wereldoorlog z’n grenzen opende. Alleen op de Everest en de Kangchenjunga werden vóór de Tweede Wereldoorlog pogingen gedaan. De eerste berg vanuit Tibet en dan alleen maar door Britse expedities. De tweede door Duitsers vanuit Sikkim (Brits-Indië). Na de Tweede Wereldoorlog opende Nepal zijn grenzen. De Nepalese achtduizenders zorgden voor bijna een verdubbeling van het aanbod aan achtduizenders, want de Manaslu (8163 m), de Dhaulagiri (8167 m) en de Annapurna (8091 m) waren tot dan toe totaal onbereikbaar geweest. Andere achtduizenders, die op de grens van Tibet en Nepal lagen, zoals de Mount Everest en de Kangchenjunga, konden nu vanuit Nepal geprobeerd worden. De Lhotse (8516 m), de Makalu (8463 m) en de Cho Oyu (8201 m) waren vanaf de Tibetaanse kant nog nooit benaderd en konden nu misschien vanuit Nepal voor het eerst beklommen worden. Alle Nepalese achtduizenders werden tussen 1950 en 1960 ‘veroverd’.
DE EERSTE ACHTDUIZENDER De eersten die toesloegen waren de Fransen. Een zeer sterk team onder leiding van Maurice Herzog gunde zich drie weken de tijd om de totaal onbekende achtduizenders Dhaulagiri en Annapurna te verkennen. Hun keus viel op de Annapurna. Na slechts 17 dagen beklommen Herzog en Louis Lachenal op 3 juni 1950 vanuit kamp V (7300 m) de eerste achtduizender. Het was een briljante overwinning die bijna in een tragedie eindigde.
MOUNT EVEREST Door de Annapurna-beklimming zat de schrik er goed in bij de Britten. Als een sterk team uit één van de alpenlanden in één keer, zonder voorafgaande verkenning, een achtduizender kon beklimmen. Wat zou er dan gebeuren als zo’n team toestemming kreeg om de Everest vanuit het zuiden (Nepal) te beklimmen? In 1951 gingen de Britten dus direct naar Nepal om vanuit het zuiden de route via de gevaarlijke Khumbu-ijsval te verkennen. Onder leiding van Eric Shipton bereikten ze de Westelijke Cwm (kom). Shipton ging echter niet door. De overweging was dat het passeren van de Khumbu-ijsval een dermate hachelijke zaak was, dat hij het leven van de dragers niet wilde riskeren door ze keer op keer met zware lasten door die ijsval te sturen. Deze nobele instelling kostte Shipton het leiderschap voor de succesvolle expeditie van 1953. Om de Everest te beklimmen moesten de opvattingen over veiligheid en onaanvaardbare risico’s aangepast worden; alleen een nieuwe generatie naoorlogse klimmers was daartoe in staat. Zo langzamerhand hadden de Britten de Everest geclaimd. Geen enkele andere natie had de berg ooit zelfs maar kunnen benaderen. Daar kwam direct verandering in en het was een enorme tegenvaller voor de Britten toen de Zwitsers in 1952 toestemming kregen de berg te beklimmen via de Khumbu-ijsval, die nota bene door de Britten verkend was. Zowel vóór als ná de moesson deden de Zwitsers een poging, waarbij die in het voorjaar het succesvolst was. Vanuit kamp VII (8400 m) op de zuidoostgraat bereikten de Sherpa Tenzing Norgay en Raymond Lambert, met zuurstofapparaten, een hoogte van 8600 meter. Zo hoog had nog geen kamp gestaan en zo hoog was nog nooit iemand gekomen. In 1953 stond de Brits/Nieuw-Zeelandse expeditie met de rug tegen de muur. Ze moest slagen! Voor 1954 was de toestemming naar de Fransen gegaan en daarna waren de Zwitsers weer aan de beurt (er mocht maar één expeditie per jaar naar de berg).
Pagina 14
Nepal
Praktische informatie bij het artikel Heilige grond, bekend en onbekend Nepal, Op Pad 7, pag. 52 t/m 57
Pagina 15
De militair geleide expeditie van 1953, onder John Hunt, klom als het ware op de schouders van de Zwitsers en op 26 mei deden Charles Evans en Tom Bourdillon vanaf de zuidcol een topaanval. Het bleek een onmogelijke opgave. Wel bereikten Evans en Bourdillon de 8763 meter hoge zuidtop: het hoogste punt dat toen door mensen betreden was. Op 28 mei begon de tweede toppoging waarbij, net als bij de Zwitsers, een kamp op de zuidoostgraat geplaatst werd. Het stond op de recordhoogte van 8500 meter. De volgende dag bereikten de Nieuw-Zeelander Edmund Hillary en Sherpa Tenzing Norgay al om 09.00 uur de zuidtop. Eén obstakel scheidde hen nog van de hoofdtop (8848 m): een graattoren die uit rots en sneeuw bestond (later ‘Hillarystep’ genoemd; die graat is soms ook helemaal met sneeuw bedekt). Hillary slaagde erin deze misschien wel lastigste passage van de hele route te beklimmen en op 29 mei 1953 betraden Hillary en Tenzing om 11.30 uur het hoogste punt op aarde. De Everest was de tweede achtduizender die beklommen werd.
DE OVERIGE ACHTDUIZENDERS Op de Cho Oyu (8201 m) bereikten in 1954 de Oostenrijkers Herbert Tichy en Sepp Jöchler met Sherpa Pasang Dawa Lama de top. Nadat in 1953 een grote Japanse expeditie faalde, werd in 1954 de Manaslu (8163 m) beklommen door de Japanner T. Imanishi en de Sherpa Gyalzen Norbu. De Kangchenjunga (8586 m) werd in 1955 beklommen door de Britten George Band en Jo Brown. Een dag later stonden Norman Hardie en Tony Streather op de top. De Makalu (8463 m) werd ook in dat jaar beklommen. Acht Fransen en twee Sherpa’s bereikten op drie verschillende dagen de top. De eersten waren Lionel Terray en Jean Couzy. In 1956 keerden de Zwitsers terug naar de Everest. Niet alleen om de Everest te beklimmen, maar ook om in een dubbelslag zijn satelliettop, de Lhotse (8516 m), te veroveren. Ernst Schmied en Jürg Marmet waren de eerste Europeanen die op de Everest stonden, een dag later gevolgd door Hans-Rudolf von Gunten en Dölf Reist. Vlak daarvoor beklommen Ernst Reiss en Fritz Luchsinger, eveneens vanuit de Westelijke Cwm, de Lhotse. Een expeditie van Zwitsers en Polen en de Oostenrijker Kurt Diemberger bereikte in 1960 de top van de Dhaulagiri (8167 m).
Pagina 15