weekblad van de Universiteit Twente nummer 13
Donderdag 9 april 2009
UT N I E U W S www.utnieuws.utwente.nl
2 ‘Mijn doel is ogen te openen’
10/11
18
Aerodynamischer en een stuk lichter
Bouwen aan conditie
advies werkgroep enschede
‘Portal nodig tegen braindrain’ Om de braindrain, het weglopen van hoger opgeleiden uit de regio, tegen te gaan, moeten studenten meer in contact komen met Twentse MKB-bedrijven. Dat kan bijvoorbeeld door het opzetten van een internetportal. Dat schrijft de werkgroep Enschede Werkstad, grotendeels bestaand uit studenten, in een advies aan de Enschedese wethouder economische ontwikkeling Eric Helder. Het internetportal moet een centraal informatiepunt worden waar vraag en aanbod elkaar vinden. Studenten kunnen er op zoek naar een baan in de regio. Ondernemingen uit het midden- en kleinbedrijf kunnen er vacatures kwijt. De bedoeling is dat hiermee meer hoger opgeleiden in Twente blijven.Vaak verlaten afgestudeerden de regio, omdat ze de regionale werkgevers niet kennen. De werkgroep Enschede Werkstad werd ongeveer anderhalf jaar geleden opgericht om te onderzoeken wat de gemeente hierin kan betekenen voor de studenten. ‘Het belangrijkste is dat studenten een eigen keuze maken. Ze hoeven niet in de regio te blijven’, legt Sophie van der Ham uit. Ze is voorzitter van de Student Union en een van de opstellers van het advies aan de gemeente Enschede. ‘Studenten moeten echter wel de mogelijkheden kennen. Wij constateren dat veel afgestudeerden naar multinationals kijken en niet weten van het bestaan van regionale MKB-bedrijven. Die ondernemingen hebben voldoende vacatures en vaak krijgt een student in een klein bedrijf zelfs eerder grotere verantwoordelijkheden. Dat zou aantrekkelijk moeten zijn.’ De gemeente heeft beloofd met een reactie op het advies te komen. Van der Ham verwacht die uiterlijk eind mei. Mocht de wethouder inderdaad besluiten tot het opzetten van een portal dan moet dat door een externe partij gemaakt worden, vindt de Union-voorzitter. ‘De werkgroep heeft daar niet de expertise voor in huis. Ik hoop wel dat we daar inhoudelijk bij worden betrokken.’
Brief ondernemers Het gekrakeel over de dreigende teloorgang van de vaste waarde ‘De ondernemende universiteit’ in het UT-logo, krijgt een nieuwe dimensie nu ook de vereniging van ondernemers van het Business & Science Park zich in de strijd werpt. Hun voorman Rob de Koning meldt dat het college van bestuur binnenkort een brief kan verwachten waarin protest wordt aangetekend. ‘De UT wil haar functie in technologie en maatschappij beter etaleren. Dat is prima, maar stel nou eerst vast hoe je dat gaat doen voordat je iets moois en waardevols weggooit. We vrezen dat er dan niets zichtbaars overblijft. Met haar ondernemendheid onderscheidt deze universiteit zich juist van andere universiteiten in Nederland en daarbuiten. Al jaren. Die verworvenheid geef je toch niet zomaar prijs?’
CONGRES. Op het tweedaagse congres dat de faculteit MB vorige week donderdag en vrijdag organiseerde, waren tal van hoogwaardigheidsbekleders uit binnen- en buitenland aanwezig. Zoals V. Kuybida, de Oekrainse minister van regionale ontwikkeling (rechts, met krijtstreep), hier tijdens een rondgang door de wijk Roombeek in het gezelschap van onder meer de CdK in Overijssel G. Jansen (midden).Verslag op pagina 7. Foto: Gijs van Ouwerkerk
Grotere sportzaal, negen beachvelden De oppervlakte van de fitnesszaal in het Sportcentrum wordt verdubbeld. Sporters kunnen vanaf volgend collegejaar cardio- en krachttraining in een en dezelfde zaal beoefenen. Het krachthonk krijgt een andere bestemming. Ook de beachvelden aan de Matenweg worden flink uitgebreid: van drie naar negen stuks. De werkzaamheden, beide uitgevoerd onder de vlag van de VastgoedGroep Drienerlo, zijn in volle gang. Beachsporten worden steeds populairder, weet Jan Willem Hidskes, sectorhoofd Sportcentrum. ‘En dat vraagt om meer en betere faciliteiten. Op verzoek van de Student Union hebben we dit ‘strandproject’ uitgevoerd. De negen velden hebben een grootte van twee sportzalen en vormen samen de grootste beachvolleybalbak van Nederland. We zijn koploper.’ Maar volleybal is niet de enige balsport op het gele zand. ‘Ook beachhandbal en -voetbal
nemen aan populariteit toe. De velden zijn daarom multifunctioneel en geschikt voor deze drie sporten. Langs het veld plaatsen we een tribune. En er komen lichtmasten. Zo creëer je ook ’s avonds meer levendigheid op de campus.’ De nieuwe velden verschijnen op de plek van de drie oude speelvelden plus op een nieuw stuk grond ernaast. ‘De twee basketbalvelden worden daarom verplaatst. Eind april is de oplevering van het nieuwe sportterrein. De studenten spelen nu nog in de zaal, maar zodra de competitie is afgelopen willen ze naar buiten, op het zand. Tot september kunnen ze er terecht, maar als het in de herfstvakantie ook nog lekker weer is, sporten ze gewoon door. Daarna dekken we de boel af en gaan de velden als het ware de winterstop in. De velden vormen in de lente en zomer een extra dimensie
voor de campus.’ Ook aan de uitbreiding van de fitnessruimte wordt gewerkt. ‘Het streven is om begin volgend collegejaar de nieuwe sportzaal klaar te hebben. In de maanden mei en juni is het wat rustiger qua bezoekers, dan kunnen we mooi proefdraaien.’ Door de oppervlakteverdubbeling kunnen sporters naast cardiofitness ook krachttraining beoefenen. ‘Allemaal in dezelfde zaal en dat was zeer wenselijk. We krijgen nieuwe apparatuur en we delen de lege ruimtes zoals het krachthonk opnieuw in. Geen enkele vereniging wordt er in elk geval slechter van.’
ADVERTENTIE
De campus krijgt er zes multifunctionele beachvelden bij, wat het totaal op negen stuks brengt. Sporten die er worden beoefend zijn: beachvolleybal, -voetbal en -handbal. Foto: Arjan Reef.
English Edition Page 6
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
Donderdag 9 april 2009
ut Nieuws
marc pichel, eerst afstuderen dan nog meer vrijwilligerswerk
‘Mijn doel is ogen te openen’ West-Afrika, ZuidAfrika en Indonesië, als kind heeft Marc Pichel veel van de wereld gezien. Samen met zijn moeder en broertje reisde hij mee met zijn vader die als civiel ingenieur ontwikkelingswerk doet. Het onrecht, de vrouwenonderdrukking en de armoede die hij toen zag hebben hem diep geraakt. Daarom maakt hij naast zijn studie biomedische technologie, als vrijwilliger van Amnesty International mensen bewust van misstanden in de wereld. Zijn achternaam is Spaans, zijn vader Chinees/ Indonesisch, zijn moeder Nederlands/Belgisch en zelf heeft Marc Pichel (26) nooit langer dan een paar jaar op dezelfde plek gewoond. Dus de vraag waar zijn wortels liggen is lastig. Dan voelt Harderwijk, waar hij vijf jaar heeft gewoond, nog het meest als zijn thuis. Vorig jaar besloot de derdejaarsstudent naar Enschede te verhuizen. Al snel werd hij actief binnen de besturen van Aziatische vechtsportvereniging Arashi, Young Amnesty Enschede en Young Kivi Niria. Want betrokken zijn is hem door zijn ouders met de paplepel ingegoten. Zijn ervaringen tijdens zijn jeugd in het buitenland hebben hem gemaakt tot de actieve student die hij nu is. Zo’n tien jaar geleden wer-
den Marc’s ogen geopend. Met zijn vader bezocht hij toen sigaretten- en textielfabrieken in Singapore en Indonesië. Wat hij daar heeft gezien staat nog steeds op zijn netvlies gebrand. ‘Daar zitten honderden vrouwen sigaretten te vullen of kleren te naaien omdat mannen daar zogenaamd niet geschikt voor zijn. Zij hebben maar één keus: werken. Vaak zijn zij van hun dorp naar de stad verhuisd in de hoop het beter te krijgen. Werkgevers kunnen hen afpersen want werken doen die mensen toch wel, simpelweg omdat zij moeten eten.’ Bij die eerste ervaring met onrecht bleef het voor Marc niet. Maar tot zijn verbazing zwakt zijn ‘geschoktheid’ steeds iets meer af. ‘Niet dat ik immuun ben geworden hoor. Het is belangrijk dat ik me blijf realiseren dat die situatie niet normaal is. Wij werken hier om te leven maar zij werken om te overleven, dat is een heel ander perspectief.’ Marc maakt zich vooral zorgen om de positie van vrouwen in het buitenland. Daarom heeft hij zich tijdens Internationale Vrouwendag op 8 maart samen met Amnesty International hard gemaakt tegen vrouwenonderdrukking. Met een zogenoemde awareness actie vroegen zij aandacht voor vrouwen in Colombia die gebruikt worden als oorlogswapen en voor vrouwen in Congo die gebukt gaan onder de oorlog. Op de Enschedese markt deelden zij aan passerende vrouwen rozen uit met een kaartje waarop een handtekening gezet kon worden. Een geslaagde actie, vertelt Marc. ‘Want veel vrouwen zeiden: ik wist wel van de situatie maar ik wist niet hoe ik moest helpen. Dat
Marc Pichel. Foto: Gijs van Ouwerkerk
is ook mijn doel, de ogen openen van mensen. Pas als mensen zich er bewust van zijn dat iets bestaat, kunnen zij daar iets aan doen.’ Zelf zag hij in februari nog hoe schrijnend de situatie van vrouwen in Bangladesh is. Marc bezocht zijn vader die daar momenteel werkt. In plaats van vakantie te vieren bezocht hij, gewapend met zijn fotocamera, krottenwijken. Daar verbaasde de student zich over het feit dat vrouwen vaak niet mogen werken van hun man. ‘Ook al wonen ze in sloppenwijken. De man wordt geacht in elke situatie zijn vrouw te onderhouden. Dat is voor
mij moeilijk te begrijpen.’ Ook sprak hij met een docente die als een van de weinige vrouwen werkt op een middelbare school. De mannelijke docenten daar hebben weinig ervaring met vrouwen en voelen zich bedreigd. Daarom schreven ze de docente in een gezamenlijke brief dat haar lessen over bijvoorbeeld socialisme gevaarlijk waren en opstanden konden veroorzaken. Zij was daar kapot van, vertelt Marc. ‘Als je zo wordt benaderd door je collega’s dan voel je je als docente natuurlijk niet meer thuis.’ Volgend jaar hoopt Marc af te studeren maar vrijwilligerswerk zal
Wie: Studie: Op weg naar:
altijd deel uit blijven maken van zijn leven. Als hij daar van zou kunnen leven zou hij dat zelfs fulltime willen doen. Want zijn ambitie ligt niet bij veel geld verdienen en een dure auto kopen. Laatst hoorde hij over Hands on Network, een Amsterdams initiatief waarbij vrijwilligers alleen vrijwilligerswerk doen op een moment dat het hen echt uitkomt. ‘Daar zou ik graag een vestiging van willen oprichten in Enschede, maar eerst maar eens mijn studie afmaken.’
Onafhankelijk weekblad voor personeel en studenten van de Universiteit Twente jaargang 46. Verschijnt donderdag op de campus; vrijdag/zaterdag buiten de UT. Oplage: 8.500 exemplaren. Redactie-adres: Vrijhof kamers 215, 216, 217, 228, 219. Postadres: Postbus 217, 7500 AE Enschede. Telefoon: (053 – 489) 2029 zie verder onder redactie. Fax: (053 – 489) 3439 E-mail redactie:
[email protected]. Internet: http://www.utnieuws.utwente.nl; of via de homepage van de UT. Redactie: Bert Groenman (hoofdredacteur, 2030)
[email protected] Mignon van Dijk (tel. 2028)
[email protected] Latifa van Heerde (3815)
[email protected] Paul de Kuyper (4084)
[email protected] Maaike Platvoet (3815)
[email protected] Sandra Pool (tel. 2936)
[email protected] Office-management: Brigitte Boogaard (2029)
[email protected] Vaste medewerkers: Cariene van Aart, Harold de Boer, Supriyo Chatterjea, Nynke Dirven, Henriëtte van Dorp, Robbin Engels, Stijn van Ewijk, Anindita Ganguly, Egbert van Hattem, Joris van Hoof, Hans van de Kolk, Willem Pieterson, Audrey Rhodes, Daniël van Schoot, Ashok Sridhar, Frans van der Veeken, Bauke Vermaas. Automatisering/internet: Martijn Baars Ivar Engel Christina Höfer Foto's: Arjan Reef / Gijs van Ouwerkerk / Frans van der Veeken Redactieraad: prof.dr. E.R. Seydel (vz). Advertenties: Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, Tel. 023 – 5714745. Site: www.bureauvanvliet.com. E-mail:
[email protected]. Advertentietarieven op aanvraag. HOP: UT Nieuws is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP). Adreswijzigingen: Abonnees (ook studenten) dienen deze schriftelijk door te geven aan de redactie UT-Nieuws Postbus 217, 7500 AE Enschede of per e-mail:
[email protected]. Stage of buitenlands studieverblijf: studenten die op stage gaan of in het buitenland gaan studeren kunnen UT-Nieuws op schriftelijk verzoek opgestuurd krijgen. Wie prijs stelt op deze (gratis) service zendt een adreswijziging naar de redactie o.v.v. faculteit, stagelocatie en periode (zo nauwkeurig mogelijk). Kopij: Bestemd voor de Infomededelingenrubriek dient per e-mail maandag voor 14.00 uur in het bezit te zijn van de redactie UT-Nieuws. Abonnementen: Jaarabonnement: 40 euro. Abonnementen schriftelijk aan te vragen met vermelding van naam, adres, postcode, plaats, telefoonnummer en bank-/girorekening. Abonnementen kunnen wekelijks ingaan. Betaling via factuur. Het jaarabonnement wordt automatisch verlengd, tenzij men minimaal 1 maand voor afloop van de abonnementsperiode schriftelijk opzegt. Technische vervaardiging: Wegener SpeciaalMedia Bezorging Campus: Motorsportgroep UT, coördinator Reinder Hilarius, tel. 053-4892029. E-mail:
[email protected] Copyright UT-Nieuws: Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen schema's foto's of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken in enigerlei vorm of wijze.
Leo Visser (20) werktuigbouwkunde, tweedejaars huis, aan de Matenweg
Leo geniet zichtbaar van het lentezonnetje. In korte broek, T-shirt en zonnebril is hij op weg naar huis. ‘Om te lunchen. Ik heb net even de dagelijkse boodschappen bij de Coop gedaan. Ik denk dat het een eitje wordt. Gebakken!’ In het weekend is Leo bij zijn ouders in Twisk te vinden. ‘Een klein plaatsje in de kop van Noord-Holland. Met de auto doe je er twee uur en een kwartier over. Met het openbaarvervoer vijf uur! En dan is de bushalte nog op vijf kilometer afstand van mijn huis.’ De bedrijfsauto van pa en ma biedt daarom uitkomst. ‘Mijn ouders runnen een installatiebedrijf met onder meer warmwaterketels. Onderweg naar Enschede lever ik pakketjes af bij klanten. En ik werk als loodgieter voor ze. Of ik handig ben? Tja, wat heet handig. Als ik bij een klant wegga lekt het in elk geval niet meer.’ Zijn broertje mag wat hem betreft het bedrijf later overnemen. De ambities van de WB’er liggen namelijk in de wereld van de special effects. ‘Zoals animatronics maken. Dat zijn poppen die bewegen. Je ziet ze in pretparken en in films.’ Belangstelling voor special effects had Leo al van jongs af aan. ‘Tijdens film kijken vroeg ik me al af hoe doen ze dat allemaal? Met deze opleiding moet ik een goede mogelijkheid hebben om die kant op te gaan. Maar, het is een klein wereldje, die filmindustrie. Hoe je binnenkomt? Door de beste te zijn.’
Waar gaat dat heen...? Foto: Arjan Reef
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
Donderdag 9 april 2009
strategische allianties in route
'14
‘We moet meer naar buiten kijken’ De UT moet meer samenwerken met toonaangevende bedrijven en buitenlandse onderwijsinstellingen. Dat stelt de werkgroep strategische allianties en internationalisering die in het kader van de strategische visie Route ’14 is geformeerd. Om de concurrentiepositie ten opzichte van andere universiteiten te verbeteren, zal Twente nieuwe samenwerkingsverbanden moeten aangaan. De koppeling van technologie en sociale wetenschappen staat daarbij centraal. mignon van dijk
De werkgroep strategische allianties onder leiding van hoogleraar communicatiewetenschap Erwin Seydel heeft een plan opgesteld voor de komende jaren, waarin het draait om een betere positionering van de UT in het mondiale krachtenveld. ‘Qua innovatie en onderzoek staan we hoog in de rankings, maar qua onderwijs eindigen we in de middenmoot. Uit verschillende rapporten blijkt iedere keer opnieuw dat de concurrentiepositie van een wetenschappelijk instelling versterkt wordt door samenwerking met partners buiten de kennisinstelling. Wij moeten dus meer naar buiten kijken’, constateert Seydel. Om dat te realiseren worden de bestaande netwerken als uitgangspunt genomen. Die komen nu vooral op individueel niveau voor. Het Twentse onderzoeksinstituut CHEPS hield onder UT-wetenschappers
een elektronische enquête om de huidige relaties in kaart te brengen. ‘Dan zie je dat heel veel connecties elkaar overlappen en dat er duidelijke patronen zijn van onderzoekers, bedrijven en overheidsinstellingen.’ Met het oog op nieuwe samenwerkingsverbanden heeft de werkgroep een alliantiestrategie opgesteld, gebaseerd op de thema’s gezondheid, water, veiligheid, energie & duurzaamheid en lifelong learning. Bij deze onderzoeksthema’s worden partners in het bedrijfsleven gezocht om gezamenlijk onderzoek op touw te zetten en personeel uit te wisselen. Het idee is om zo’n twintig bedrijven te benaderen, die een meerwaarde bieden voor de UT. ‘Dat zullen veelal beursgenoteerde bedrijven zijn die in staat zijn een financiële bijdrage te leveren, maar we zullen ook kleine bedrijven niet uitsluiten. Thales met T-Xchange is een mooi voorbeeld of het RIVM in Bilthoven, dat onderzoek doet gericht op
Certificaat bij bul voor activisme Studenten die minimaal een jaar in het bestuur of een grote commissie van een UT-vereniging hebben gewerkt, kunnen bij de uitreiking van hun diploma een apart activismecertificaat krijgen. Een voorstel hiervoor is geschreven door de Student Union. Het college van bestuur gaat akkoord met een pilot van een jaar en trekt daar tienduizend euro voor uit. De activisme-erkenning komt naast de financiële vergoeding die veel verenigingsbestuurders ontvangen. Alleen studenten die minimaal een jaar actief zijn geweest in een functie van minimaal dertig uur per week komen voor het certificaat in aanmerking. Daartoe moeten ze wel binnen drie maanden een verslag inleveren waarin ze beschrijven wat ze geleerd hebben tijdens hun bestuursjaar. Twee keer per jaar beoordeelt een commissie bestaande uit de rector magnificus, de directeur van het Student & Onderwijs Servicecentrum en een afgevaardigde van de Student Union deze verslagen. Het activismecertificaat kan zowel bij het bachelor- als bij het masterdiploma worden uitgereikt. De Student Union vermoedt dat de activisme-erkenning zal voorzien in de behoefte van studenten om aan te kunnen tonen dat zij zich een jaar lang hebben ingezet voor een vereniging. Na de pilotfase van een jaar zullen de Student Union en het college evalueren of wordt doorgegaan met het uitreiken van activismecertificaten. ADVERTENTIE 8??ÁËËÝj·
ËËjÍ·
Erwin Seydel. Foto: Gijs van Ouwerkerk
risicodetectie. We willen vanuit sociaalwetenschappelijke invalshoeken kijken naar de maatschappelijke effecten van nieuwe technologieën’, licht Seydel toe. ‘We zoeken mensen met een visie die nieuwe ideeën hebben voor onderzoek of richting geven aan onderzoekers. Denk aan boegbeelden uit het bedrijfsleven die tot bijzonder hoogleraar worden benoemd of andersom, aan mensen van hier die in het bedrijfsleven worden geplaatst.’ Wetenschappelijk directeuren, opleidingsdirecteuren en universitair docenten worden als sleutelpersonen gezien bij het benaderen van mogelijke samenwerkingspartners, in het
bedrijfsleven én in het onderwijs. ‘We zouden het ECIU, het netwerk van Europese ondernemende universiteiten, nieuw leven moeten in blazen. Anne Flierman is daar als voorzitter mee bezig. Ook moeten we veel meer doen met onze alumni. Kijk naar het ITC. Dat drijft op alumni. Daarom hebben we een aantal medewerkers van het ITC gevraagd actief te participeren.’ Seydel benadrukt dat allianties niet alleen van bovenaf bedacht moeten worden, maar ook op de werkvloer, waar veel internationale contacten zijn. ‘Iedereen wordt uitgenodigd mee te denken over allianties. Door een bundeling van krachten profiteer en leer je van elkaar.’
jajÁjjËjjwÍËÁjWÍˬË?aÄÁjjÁÄ =#!Ë 0Ë .7-2.Ë 0 Ë.^Ë=!Ë8Ë 0Ë##
UT-onderzoeker voor de klas Wiskunde kan gebruikt worden om een nieuwe tsunami te voorkomen of om behandelmethodes voor de ziekte van Parkinson te optimaliseren. Leerlingen van 6vwo van het Reggesteyn College in Nijverdal leerden tijdens een les van universitair hoofddocent toegepaste wiskunde Michiel Vellekoop, dat wiskunde meer is dan sommen oplossen. Vellekoop nam gisteren samen met andere UTdocenten lessen over van havo- en vwo-docenten die in het kader van de studiedagen Twents Meesterschap een lerarenconferentie op de UT bijwoonden. IJsjes zijn niet alleen maar lekker maar je kunt er ook leuk mee rekenen, dat ontdekten Nijverdalse scholieren gistermorgen tijdens de wiskunde B1,2 les. Zij bogen zich over een opdracht wiskundig modelleren met een zomerse vraagstelling: in 2007 werden op de UT 416 duizend ijsjes gegeten. Een Europese ijsfabrikant met twee vestigingen in Nederland en Duitsland wil wel produceren. Stel op basis van melkprijs, productie- en transportkosten een productieplan op met minimale kosten. ‘Ach, dat lijkt mij niet moeilijk’, zegt zesdeklasser Bram terwijl hij er zijn grafische rekenmachine en etui bij pakt. ‘Alleen begrijp ik nog niet precies wat de bedoeling is. Wiskunde B is meestal zo specifiek maar hier zit een heel verhaal omheen, dat is boeiend. Voor mij is deze les ook nuttig want ik ga natuurkunde studeren.’ Een klasgenoot reageert mopperend: ‘Nou gelukkig word
ik piloot, dan heb ik dit niet nodig.’ De opdracht waar de scholieren aan werken is opgesteld voor 4,5 en 6 vwoklassen. Dus in principe is de stof voor de zesdeklassers goed te doen. Om de vlijtige leerlingen meer uitdaging te geven heeft de Vellekoop een extra vraagstuk meegenomen over pizza’s. Maar hij merkt dat ze daar niet allemaal aan toe komen. ‘Er is veel niveauverschil. Sommige leerlingen hebben het direct door terwijl anderen nog moeten beginnen.’ Bert is de snelste. Binnen een half uur heeft hij beide opdrachten uitgevoerd. ‘Ze waren best grappig. Je hebt er echt iets aan. Het is een heel ander onderwerp dan meetkunde, waar wij nu mee bezig zijn.’ Vellekoop wilde al langer een keer een gastles verzorgen. ‘Mijn vader is docent op een middelbare school en van hem heb ik veel goede verhalen gehoord. Ik wilde dat zelf ook graag eens meemaken. Bovendien is het een mooie gelegenheid om te laten zien dat wiskunde niet alleen draait om sommen maken. Met toegepaste wiskunde kun je concrete problemen oplossen. En natuurlijk hoop ik de leerlingen enthousiast te maken voor de UT, al is dit natuurlijk geen wervingscampagne.’ De studiedagen Twents Meesterschap duren twee dagen. Vandaag komen de docenten nog bij elkaar tijdens een studiedag in het Hengelose Rabotheater. Twents Meesterschap is georganiseerd door Elan, het UT-instituut voor lerarenopleiding, wetenschaps- en techniekcommunicatie en schoolpraktijk. Latifa van Heerde
Michiel Vellekoop, enthousiast bezig als vwo-docent. Foto's: Arjan Reef
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
Donderdag 9 april 2009
kirsten voncken, stuurvrouw
Flierman erelid De Maastrichtse studentenvereniging Circumflex kende dit weekend aan twee weldoeners een erelidmaatschap toe. Een ervan: de huidige CvB-voorzitter Anne Flierman, vijf jaar geleden nog lid van het CvB van de Limburgse universiteit (rechts op de foto), de ander Ed Beuker, voormalig controller bij de universiteit aldaar. Flierman’s verdienste:hij zorgde ervoor dat de gemeente echt werk maakte van de nieuwe sociëteit voor Circumflex aan Capucijnenstraat, hij betrok er woningbouwvereniging Woonpunt bij en bleef ze vervolgens stevig achter de broek zitten. De andere gelauwerde, Ed Beuker, nu met fpu, was tot vorig jaar controller van het studentenservicecentrum. Hij vervulde als deskundige vraagbaak een meer praktische rol: zoeken naar een geschikt pand, beoordelen of een sociëteitsbestemming haalbaar is en het bedenken van slimme financieringsvormen. Rector Gerard Mols, ook aanwezig, stelde dat Circumflex, net als de andere verenigingen, ‘Eindelijk iets gaat doen met de buitenlanders’, want die vormen inmiddels bijna de helft van de Maastrichtse studentenpopulatie. Een herkenbaar probleem: ook in Twente wil de integratie nog niet zo goed lukken.
‘Coachen en cool blijven’ Op het Amsterdam-Rijn kanaal in Houten bij Utrecht laten studentroeiers uit heel Nederland aankomende zondag, eerste paasdag, hun roeiboten weer te water voor de jaarlijkse Varsity. Koningsnummer van deze populairste universiteitswedstrijd is de Oude Vier. Aan de beste vier roeiers van Euros de eer om ‘m te varen. Stuurvrouw Kirsten Voncken staat op scherp om de mannen in ijltempo naar de finish te leiden. Wat is de tactiek van deze student communicatiewetenschap? sandra pool
Wat maakt een stuurvrouw of man tot een goede bootbestuurder? ‘Je moet licht zijn, maar je mag niet minder wegen dan 55 kilo. Daar zit ik meestal wel op. Natuurlijk overwicht is ook nodig. De positie voor in de boot helpt daaraan mee. Aankomende zondag varen we met een ervaren ploeg die bestaat uit Edger Tiemens,
Kirsten Voncken. Foto’s: Gijs van Ouwerkerk
Simon Glazenborg, Edzo Klawer en Aat van den Bos. Ze weten dat jij stuurt en het gaat om een stukje samenspel. We vormen een team. Je mag nooit laten zien dat je zenuwachtig bent. De roeiers hebben één doel voor ogen: zo snel mogelijk naar de finish. Een hyperzenuwachtige stuurvrouw, daar hebben ze niks aan.’ Maar je bent het wel? ‘Oh ja, zeker. En zondag helemaal. Het is best prestigieus.’ Hoe bedwing je dan die zenuwen? ‘Niets laten merken. Vooral cool blijven en zeker niet je zenuwen met elkaar bespreken. Dat schiet niet op.’
Ed Beuker en Anne Flierman (rechts). Foto: Faarjam
Wat doet een stuurvrouw precies? ‘Ik lig voor in de boot en de roeiers zitten met de rug naar mij toe. Ik stuur letterlijk door het stuurtje in het vaartuig te bedienen en koers te houden. Daarnaast geef ik comman-
do’s. Nee, het tempo geef ik niet aan. Dat doet de eerste roeier, maar ik tel wel mee: tik tak of boem tak. We hebben voor zondag een raceplan en ik geef aan wanneer de accenten komen. Tussensprintjes bijvoorbeeld of extra power geven. Ook voel ik dingen zoals de kracht en druk van de peddels in het water. Als dat meer of minder moet worden, geef ik dat aan. Je bent de coach in de boot.’
Hoe bereid jij je voor op de Varsity? ‘Door op gewicht te blijven. Dat gaat wel goed komen. De vier heren hebben vorige week heel hard gevaren. Lange stukken, korte stukken: allemaal superhard. Deze week pakken ze wat rust zodat ze zondag fit zijn. Dagelijks wordt er nog wel wat gevaren, maar niet te intensief.’
Wat zijn je verwachtingen? ‘Het gaat pittig worden. Ik wil heel graag dat we de finale bereiken. De voorrondes zijn ’s ochtends en de finale en tevens de afsluiting van het evenement is om vijf uur. Op papier zijn andere teams wel beter hoor. Neem Rotterdam. Ze hebben vier bondsroeiers. Maargoed, we zullen het zien.’
ADVERTENTIE
Waarom ben je stuurvrouw geworden? ‘Ze hebben mij gevraagd. Normaliter zijn er selecties, maar er is een tekort aan stuwtjes, zo noemen we dat. Vorig jaar heb ik ook de Oude Vier gedaan. De Varsity staat los van andere wedstrijden. Het is een traditioneel roei-evenement met de Oude Vier als hoofdnummer.Alle andere afstanden zijn twee kilometer, maar deze rit zit op drie. Extra pittig dus. Ik vind het daarom een eer dat ik gevraagd ben.’
Mijn job Naam: Werner Heerink (36) Functie:Facilitair Bedrijf, verantwoordelijk voor de collegezalen in gebouw de Horst Locatie:Horst C107 ‘Ik zit hier altijd al om half acht ’s ochtends, want om half negen beginnen de colleges. Voor die tijd moet ik de zalen hebben nagelopen op orde en netheid. Dat is wel vroeg ja, maar dan ben ik ook om vier uur vrij. Heerlijk. De collegezalen in de Horst verschillen trouwens behoorlijk. In de Oosthorst moet alles heel netjes in rijen staan. Als de tafels en stoelen dan in groepen zijn geplaatst, moet ik ze terugzetten. De Noordhorst heeft veel meer multifunctionele zalen. Daar hoef ik dus weinig te verplaatsen. Ik begin altijd met een rondje Oosthorst. Eigenlijk zou ik ook naar de Horsttoren en de Noordhorst moeten, maar daar kom ik niet altijd aan toe. Het is erg leuk om met de zalen bezig te zijn, maar dat doe ik niet de hele dag, hoor. Ik spring ook bij in de interne dienst. Het is een mooi vak, maar minder leuk is dat we steeds vaker moeten optreden als politieagent. Studenten halen hun eten in de kantine en gaan dat uitgebreid opeten in de zalen. Kennelijk weten ze niet dat dat niet mag. Wij moeten ze daar op aanspreken, maar vaak genoeg moeten de we boel nog opruimen. Als je ziet dat er hele dienbladen vol met borden in de collegezalen achterblijven. Er hangen nu ook posters met verboden te eten, maar dat helpt kennelijk niet. Behalve het netjes houden, ben ik ook verantwoordelijk voor de apparatuur en het meubilair in de zalen. Ik zorg dat alles werkt. En als er wiebelende tafels staan of een stoelleuning loszit, dan wordt dat vaak bij mij gemeld door een secretariaat. Het mooiste is natuurlijk als ik het zelf opmerk, maar er zijn hier zo’n 25 zalen. Dan glipt er wel eens iets tussendoor.’
Wermer Heerink (36) Foto: Arjan Reef
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
Donderdag 9 april 2009
promovenda renske van wijk onderzoekt plagiocefalie
Scheve hoofden zijn ‘hot topic’ Sinds de jaren tachtig is het aantal baby’s dat overlijdt aan wiegendood drastisch gedaald. Het aantal kinderen met een scheef hoofd neemt sindsdien echter toe. Daartussen bestaat een verband, weet promovenda Renske van Wijk van de MB-vakgroep Health Technology and Services Research. Zij volgt ruim zeshonderd kinderen om te onderzoeken wat de risicofactoren zijn voor het ontstaan van een scheef hoofd en of de zogenaamde helmtherapie uitkomst kan bieden.
Babyhoofdjes kunnen in de eerste paar maanden vervormen doordat de schedel nog zacht is. Dat kan gebeuren als kinderen altijd in dezelfde houding liggen, bijvoorbeeld als hun bedje richting de deur staat of als ouders hun kind altijd van dezelfde kant benaderen. De baby heeft dan een bepaalde voorkeurshouding waardoor het hoofd scheef kan groeien. Dat kan leiden tot asymmetrie van het gelaat en oren die niet recht staan. Sinds de jaren tachtig mogen jonge baby’s niet meer op hun buik slapen, en tegenwoordig ook niet meer op hun zij, omdat dat wiegendood tot gevolg kan hebben. Het sterftecijfer is behoorlijk teruggelopen. Maar doordat baby’s nu vooral op hun rug liggen en als ze wakker zijn te weinig op hun buik gelegd worden, krijgen steeds meer kinderen te maken met vervorming van het hoofd. ‘Voor zover we weten is het een puur cosmetisch probleem en heeft het geen gevolgen voor de hersenen’, vertelt promovenda Renske van Wijk. Ze studeerde af als bewegingswetenschapper in Maastricht
Dertig procent van de medewerkers van de Vrije Universiteit Amsterdam ging afgelopen jaar aan de bedrijfssport tijdens de actie Fit at work van het Sportcentrum. Een hoge score, want gemiddeld is het in Nederland maar zo’n tien procent van de medewerkers. Om de drempel om te sporten te verlagen, kregen de VU’ers een gratis twaalfrittenkaart, waarbij ze konden kiezen uit acht sporten. Meer dan de helft koos voor fitness.Van het totale aantal deelnemers aan de actie ging een derde door met sporten. Van de deelnemers aan de groepslessen nam zelf bijna de helft een abonnement. Maastrichtse studenten maken zich steeds vaker schuldig aan plagiaat. Vorig academisch jaar plukten 89 van hen teksten van internet of schreven passages over uit boeken of andermans werkstukken zonder de bron te vermelden. De werkelijke cijfers liggen veel hoger, omdat menig docent ervoor kiest om de student zelf te berispen in plaats van een officiële melding te maken bij de examencommissie. De meesten accepteerden een berisping en bekenden schuld. Een enkeling kreeg de zwaarste straf: geen toegang tot de herkansing. De universiteit acht het onwenselijk dat elke faculteit eigen regels en sancties hanteert. Daarom pleit de werkgroep antiplagiaat voor een uniform beleid.
Renske van Wijk. Foto: Gijs van Ouwerkerk
en startte twee maanden geleden bij de faculteit MB met haar onderzoek naar scheve babyhoofden. ‘Je hoort er steeds meer over. Er komen zelfs spreekuren voor scheve hoofden bij kinderfysiotherapeuten. Je kunt bijna spreken van een hype. Daarom is het ook zo belangrijk dat we nu onderzoek doen naar welke kinderen een scheef hoofd ontwikkelen, wat risicofactoren zijn en wat geschikte preventie- en behandelmethoden zijn. Anders gaan mensen hun eigen conclusies trekken.’ In medische termen doet Van Wijk onderzoek naar plagiocefalie en brachycefalie, twee verschillende varianten van een scheefgegroeid hoofd. In samenwerking met 74 kinderfysiotherapeuten in Drenthe, Overijssel en de Achterhoek gaat de promovenda ruim zeshonderd baby’s van twee tot vier maanden met een voorkeurshouding of afgeplat hoofd volgen. Op de leeftijd van vijf maanden, een jaar en twee jaar volgt er een nieuw meetmoment. ‘Het liefst zou je ook na vier en na zeven jaar nog meten, maar dat valt buiten dit onderzoek’, legt Van
Voorbeeld van een baby die lijdt aan plagiocefalie.
Wijk uit. ‘Je hebt namelijk een natuurlijk beloop, misschien groeit het hoofd uiteindelijk vanzelf weer recht.’ Van Wijk baseert haar onderzoek op werk van haar begeleiders. UT-onderzoeker Magda Boere-Boonekamp deed preventieonderzoek naar voorkeurshouding en Leo van Vlimmeren (UMC St. Radboud in Nijmegen) heeft bewezen dat kinderfysiotherapie effectief is bij het behandelen van voorkeurshouding en scheve hoofden. ‘Maar we zijn nog zoekende hoe je kunt behandelen als fysiotherapie is uitgewerkt. Daarom doen we deze studie.We volgen welke keuzes ouders maken, laten ouders en kinderfysiotherapeuten vragenlijsten invullen en kijken welke kinderen na vijf maanden nog een scheef hoofd hebben.’ Zo hoopt Van Wijk inzicht te krijgen in de risicofactoren voor scheve hoofden. Ze heeft daar al wel enkele vermoedens over. ‘Behalve met rugligHarold de Boer
Paul de Kuyper
De bladen
Uit Het Lood
Vol In 1982 komt Hans Janmaat in de Tweede Kamer namens de Centrumpartij. Dankzij zijn gebrekkige charisma en zijn onhandige optreden wordt hij nooit een grote stemmentrekker. Maar zijn slogan ‘vol = vol’ slaat aan. Reden voor ons
ging hangt het samen met de manier van verzorgen. Flesvoeding is bijvoorbeeld een mogelijk risico. Bij borstvoeding ligt de baby afwisselend aan de linker- en rechterborst, terwijl ouders bij flesvoeding vaak de voorkeursarm gebruiken.’ Als Van Wijk deze uitgebreide voorstudie heeft afgerond, onderzoekt ze welke rol de zogenaamde helmtherapie kan spelen. Steeds vaker krijgen ouders van kinderen met een scheef hoofd het advies hun kind 23 uur per dag een helm te laten dragen die het hoofd als het ware recht moet drukken. ‘Zo’n helm wordt vergoed door de verzekeraar, maar we weten helemaal niet of het een goede behandelmethode is. Eigenlijk wordt er dus zorg verleend zonder dat de effectiviteit bewezen is. Jaarlijks worden zo’n 2500 tot 3000 helmen aangemeten. Ook daarom is dit onderzoek juist nu nodig.’
op het hoogste ambtelijke niveau in het grootste geheim een werkgroep te vormen die tot taak krijgt de dreigende overbevolking te keren. Om een volgende Janmaat het gras voor de voeten weg te maaien. Het door ons ingestelde demografische beleid bestaat uit twee elementen. Het streven naar een negatieve natuurlijke aanwas. En het streven naar een negatief migratiesaldo. Met het eerste zijn we snel succesvol. Tegen 2025 zal het aantal sterfgevallen het aantal geboorten inderdaad overtreffen. Tot de geslaagde maatregelen behoren: de legalisering van abortus. Het bevorderen van condoomgebruik, door te dreigen met enge geslachtsziektes en aids. Maar ook postnataal is
De Wageningen Universiteit is sinds januari dit jaar al drie keer het doelwit geweest van het Animal Liberation Front. De dierenactivisten richten zich op deze universiteit, omdat hier experimenten worden uitgevoerd op proefdieren. Ze hebben gebouwen beklad, ruiten ingegooid en auto’s beschadigd. Omwille van de veiligheid moeten medewerkers van de instituten die met proefdieren werken zich stil houden. Aandacht zou immers kunnen leiden tot meer acties. Een anonieme onderzoeker heeft hier weliswaar moeite mee, maar is het er toch mee eens om geen ruchtbaarheid aan de acties te geven, nu het vizier op Wageningen is gericht. Want daarvoor vindt hij de dierenactivisten te gevaarlijk. De nachtopening van de universiteitsbibliotheek in Utrecht blijkt een succes. In de tentamenperiode experimenteert de UB in de Uithof met de openingstijden: het licht gaat niet om half elf, maar pas om twee uur ’s nachts uit. Hoewel het ’s nachts niet zo druk is als overdag, zijn op elke verdieping zeker tientallen studerende mensen te vinden. Ook is er een bibliothecaresse aanwezig om de bezoekers tot in de late uurtjes te woord te staan en desgewenst boeken uit te lenen. Zij is een van de weinigen die het aandurft de late dienst te draaien. Haar collega’s zijn bang dat er ’s nachts enge personen binnenstappen. De Nijmeegse student natuurwetenschappen Tim Smit is overspoeld met media-aandacht voor zijn filmpje ‘What’s in the box?’. Het gaat om een testfilmpje met special effects, waarmee hij zich wilde aanmelden voor een festival van korte films. Nadat hij zijn werk op YouTube had gezet, werd dit bijna negenhonderdduizend keer bekeken, waarmee hij onverwacht een internethype veroorzaakte. Vervolgens werd hij twee weken lang benaderd voor interviews. Vier radiozenders, De Wereld Draait Door en diverse tijdschriften namen contact met hem op. Ook wisten vijf Amerikaanse filmbonzen hem te vinden.
grote winst geboekt. In weinig Westerse landen sterven er zoveel zuigelingen in de eerste week na de geboorte als bij ons. Bijzonder succesvol ook zijn de doelbewuste mislukkingen. Als we een rookverbod instellen, dan doen we dat zo dat de rechter het ongeldig verklaart. Als we vaccinaties aanbieden, dan zorgen we dat bijna niemand er gebruik van maakt. In geen ander Westers land sterven er zoveel bejaarden tijdens een griepepidemie. De oorzaak? Slechts tien procent van onze bejaardenverzorgers haalt jaarlijks een griepprik. De overige 90 procent weet al kuchend de hen toevertrouwde ouderen op efficiënte wijze te ruimen. Een negatief migratiesaldo
is moeilijker te bewerkstelligen. De instroom proberen we met doorwrochte bureaucratie al danig te frustreren. Maar het creëren van uitstroom is toch meer langetermijnbeleid. Willen we ooit mensen massaal het land uitzetten, dan helpt het in elk geval als zo veel mogelijk inwoners als buitenlander staan geregistreerd. Dit is dan ook een taak van de ambtenaren van de burgerlijke stand. Zodra een trotse vader na de aangifte het stadhuis heeft verlaten, gaat de ambtenaar op zoek naar een land om de baby aan te slijten. Is opa wellicht in een jappenkamp geboren? Heeft oma misschien ooit geflikflooid met een Canadees? Meestal wordt er wel wat gevonden.
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
Thursday 09 April 2009
BATAVIEREN RACE HITS THE ROAD
UT readies for Europe’s largest student party
Coordinator: Robbin Engels/UT-Nieuws Contributors: Ashok Sridhar, Supriyo Chatterjea, Anindita Ganguly and Audrey Rhodes. For comments and suggestions, email:
[email protected] For previous editions, see: www.utnws.utwente.nl
Difficult People How do you deal with difficult bosses, coworkers or other people you may encounter in your daily work life? Do they become an obstacle to achieve your goals? These questions, among others, will be discussed at a Female Faculty Network workshop titled ‘Dealing with difficult people.’ The theoretical background of the workshop is based on the work of William Ury, a member of the Harvard Negotiation Project whose strategy presents a helpful tool to deal with work situations using a five step method. Trainer and coach, Linda van der Wal, will share her expertise in communication and personal effectiveness. She wrote the book Old habits, good intentions (available only in Dutch: Oude gewoonten, goede voornemens) and is a specialist on gender issues. For more information visit www.utwente.nl/ffnt or to register for the workshop, send an email to:
[email protected].
Anatolian spirit and rhythms The Turkish Student Association Twente will hold a cultural evening exploring the spirit and rhythms of Anatolia. The event will start with a traditional Turkish meal followed by folk dances, interactive workshops and a video presentation. Register at
[email protected] or visit the TUSAT office in the Bastille from 12:30 to 1:30 pm on weekdays, April 8 - 17. For more information contact Hulya Tek: 06-21528019. Saturday 18 April, 6 pm, Bastille Atrium, €5 members/ €7 non-members (complimentary first drink).
Warming up for the big day (left to right): Hugo Fernandes, Ana Barradas and Paul Wieringa from the University of Twente get ready for the Batavieren Race. Photo: Gijs van Ouwerkerk
Starting just before the stroke of midnight on April 25 in Nijmegen, a group of students will run through the streets of Holland to reach the city of Enschede. The 37th Batavieren Race, lasting for eighteen continuous hours, has nearly 8,000 runners registered who will compete in this year’s event. The annual event is a relay race covering a distance of 172.5 kms from Nijmegen to Enschede and is divided into 25 parts with distances varying from 3.4 km to 11.9 km. The idea for the race originated at the University of Goeteborg, Sweden, and was called the Sola Race. Originally, a group of students ran through the night to reach the ‘sun city’ of Karlstad, where, in the wee hours of the morning, they were greeted by the statue of an inn keeper called ‘Sola.’ Later in 1972, students from Nijmegen took part in the race and were so thrilled by the idea of a relay race through the night that they decided to organize a similar event in Holland. Since then, the race has steadily gained in popularity, a fact which is confirmed by the ten times increase in the number of participants over the years and an entry in the Guiness Book of World Records. Besides Holland, the Sola Race has also been an inspiration for a similar race in Switzerland. Surprisingly, one does not need to be a superior athlete to take part in the competition. The midnight race is as much a social
event, as it is a competitive event. It is this eclectic mix of fun, team spirit and competition which draws people from all over Europe. Another big attraction is the post-race party. ‘People do not need to participate in the race to enjoy the party,’ says Tonnie Buitink, one of the main organizers of the event. He says more than 103,000 euros are spent on the party alone and around 120,000 people are expected to attend. The party has the reputation of being one of the largest student parties in Europe. Buitink: ‘The security for the event is our biggest challenge. In addition to our own campus security, we have 80 workers, and we’ve hired 20 private security officers to guarantee that law and order is maintained. Absolutely no efforts are spared to ensure that the event runs smoothly. We consider it a matter of pride that the University of Twente has the honor of hosting this event, and the satisfaction that we get when all goes according to plans is something which is difficult to describe.’ Ana Barradas, originally from Portugal and a PhD student in the Tissue
Regeneration group, plans to participant in the race. ‘This is the second time I’m running in the race, and I am really excited. Last year, I had to run at four in the morning. It was cold and dark, but the thrill of participating in an event of such a scale made it worth staying up all night. This year, I will be running the last leg of the race from the city center of Enschede to the university and unlike last year, people will be standing on the sidelines cheering me on.’ Barradas has been training on her own by going regularly to the gym, or on days when the weather is good, for a run outside. ‘I had a speed of 11 kms per hour last
year, and I would like to maintain it,’ she says. The morning after running in the race last year, Barradas fell asleep for a few hours. ‘I had to be fresh again for the whole night of partying. I met a lot of people and made new friends. This is what motivates me to take part in the race for a second year in a row.’ Paul Wieringa, a researcher who studies neural electrodes in the Biomedical Signals and Systems group, is a sports enthusiast. A Dutch-born runner who grew up in Canada, Wieringa has participated in relay races during his undergraduate days at the University of British Columbia. However, he
says, the concept of the Batavieren Race– running through the night and the post-race party afterwards— is very unique. ‘I especially like the team atmosphere of the race even though most people would consider running an individual sport. You're still essentially competing with yourself, but you have the camaraderie of having a team.’ Last year, Wieringa ran 8 kms in 30 minutes. This year he has upped the ante and hopes to run 11 kms in the same amount of time. On April 26, the UT will be transformed with party tents, live bands and many sleep-deprived people. Some may call it a sleepover without any sleep, but in Holland, it is known as the Batavieren Race. Anindita Ganguly For updates on the Batavieren Race, visit the website: www.batavierenrace.nl/en
New laser micro laboratory The Rector Magnificus Ed Brinksma and Bert in ‘t Veld, a professor of applied laser technology, have opened the new laser micro laboratory in the Westhorst. Officials wore protective clothing, caps and glasses because it is semi-clean room, where both temperature and humidity have to be constant, and dust needs to be avoided. During the official opening ceremony, the ribbon was cut using a laser beam. In the laser micro laboratory two lasers are present, and a third one is on its way. The lasers treat all sorts of materials on micro scale, which results in surfaces with special contact properties in the field of friction, abrasion, and repelling dirt or water. On the basis of these properties, new products can be developed, for example, plastic cups that do not need to be cleaned, or crash helmets where flies will not stick to the surface of the helmet. The realization of the micro lab costs one and a half million euros.The investment was paid by the Faculty of Engineering Technology and the spin-off company Lightmotif, which will use one of the three lasers. Other users of the lab are PhD students and post docs from the research group of Mechanical Automation and the Applied Laser Technology group of the IMPACT research institute. At the end of the year, nine researchers will work with the new lasers.
Wearing protective clothing and glasses, Rector Magnificus Ed Brinksma, Professor Bert Huis in ‘t Veld and Ronald Sipkema of Lightmotif at the new micro lab. Photo: Gijs van Ouwerkerk
Trans. Henriëtte van Dorp
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
Donderdag 9 april 2009
Beelden van het congres. Rechts de Finse minister van Public Administration and Local Government, M.Kiviniemi. Foto's: Gijs van Ouwerkerk
internationale conferentie over hervorming decentrale besturen
‘Laat regionale overheden en gemeenten experimenteren’ Hoe kunnen decentrale overheden bestuurlijk worden verbeterd waardoor burgers zich meer betrokken voelen bij lokale en regionale autoriteiten? Het is één van de vragen waarover academici en praktijkdeskundigen zich afgelopen donderdag en vrijdag bogen tijdens het internationale congres over decentraal bestuur op de UT. Geef regio’s de ruimte, luidde een aanbeveling. De hoogleraren Bas Denters (bestuurskunde) en Ramses Wessel (European Studies) tekenden voor de organisatie. Een terugblik. Sandra pool
Waarom dit tweedaagse congres? Wessel: ‘De bijeenkomst was een voorbereiding op de zestiende conferentie van de Raad van Europa in november.Van deze internationale instelling zijn - op Wit-Rusland na - alle 47 Euro-
pese landen lid. Regeringen maken in de Raad afspraken met elkaar. Dit keer ging het over het bestuur van ‘lagere’ overheden. De aanbevelingen worden ingebracht tijdens de conferentie van dit najaar. Het slotakkoord wat
daaruit voorkomt zal misschien niet juridisch bindend zijn voor de lidstaten, maar is wel een belangrijk referentiepunt.’ Wat is dan de zin van een organisatie zoals Raad van Europa? Wessel: ‘Je moet erbij zijn, want elk land is lid. Regeringen kunnen elkaar wijzen op de gemaakte afspraken.’ Denters: ‘Oppositiepartijen grijpen de aanbevelingen aan om in hun eigen land veranderingen in gang te zetten. Het is een soort mechanisme, een middel dat hen verder helpt.’ Wie namen er deel aan het congres? ‘De UT-opleidingen bestuurskunde en European
Studies en het Institute for Governance Studies organiseerden onder meer de conferentie. In totaal deden zo’n 140 mensen mee. De helft was afkomstig uit de wetenschappelijke wereld, de andere helft uit de praktijk. De minister van Openbaar Bestuur uit Finland, mevrouw Mari Kiviniemi, opende de bijeenkomst. Zij is tevens rapporteur van de Raad van Europa.Vanuit onze eigen regio participeerden de Commissaris van de Koningin van Overijssel, Geert Jansen, en de burgemeester van Hengelo, Frank Kerckhaert.’
democratische participatie. Een belangrijk onderwerp was de betrokkenheid van migranten bij decentrale politiek. Denk hierbij aan Nederlanders die net over de grens in Duitsland wonen en omgekeerd. Een van de aanbevelingen luidt dat het belangrijk is om deze groep te betrekken bij de lokale politiek. We hebben het ook gehad over de gevolgen van de economische crisis en onderschrijven in een aanbeveling dat financiële autonomie van gemeenten en provincies, zoals nu ook het geval is, moet blijven bestaan.’
Wat zijn de meest in het oogspringende aanbevelingen? Denters: ‘Samen met UThoogleraar Kees Aarts gaf ik een workshop over
Hoe belangrijk zijn decentrale overheden in een steeds internationalere wereld? Wessel: ‘Elk land heeft een eigen staatsinrichting.
Geweld
career development centre
Activiteiten gebundeld
Bijna twee jaar geleden nam hij afscheid van de UT, maar dinsdagavond was hij weer even terug op de campus: emeritus hoogleraar wijsbegeerte Hans Achterhuis. Hij sprak samen met historicus en bijzonder hoogleraar historische criminologie Pieter Spierenburg op een bijeenkomst van Studium Generale over geweld. In het Amphitheater vertelde hij voor ruim honderd belangstellenden over zijn filosofische zoektocht naar geweld, wat afgelopen najaar resulteerde in een bijna achthonderd pagina’s tellend boek met als titel ‘Met alle geweld’. Achterhuis heeft naar eigen zeggen een obsessie voor geweld. Hij is geïntrigeerd door actuele gebeurtenissen zoals agressie tegen buschauffeurs, tramconducteurs en ambulancemedewerkers, ongeregeldheden tussen voetbalsupporters en de
Wij hebben provincies. Duitsland kent zogeheten Länder. De verschillen zijn groot. Het is niet de bedoeling om dat weg te nemen. Steeds vaker hebben deze overheden een rechtstreekse band met de Europese Unie en omzeilen zo, in ons geval, Den Haag om hun eigen belang in Brussel veilig te stellen. Dat lijkt mij zinvol.’ Denters: ‘Geef regio’s ook die ruimte. Vanuit democratisch oogpunt moeten ze zeker autonomie hebben. Ze staan het dichtst bij de burger en zijn belangrijk om de afstand tussen burger en politiek te verkleinen. En laat regio’s en gemeenten maar met elkaar experimenteren zonder dat meteen de regel van de wet om de hoek komt kijken.’
Hans Achterhuis spreekt. Foto: Gijs van Ouwerkerk
schietpartij op een school in Duitsland. Maar ook door geweld in het verre verleden, in de Middeleeuwen en de tijd van de Grieken en Romeinen. De filosoof verbindt geweld aan de intenties van mensen. Mensen kunnen geweld gebruiken als middel om hun doel te bereiken, maar het kan ook gaan om de strijd om erkenning. Ook spreekt Achterhuis over het wij-zij denken, waarbij
twee groepen tegenover elkaar staan, zoals voetbalsupporters, katholieken en protestanten of moslims en christenen. De voorbeelden maken duidelijk dat geweld van alle tijden is en nooit kan worden beteugeld. ‘Geweld kun je niet afschaffen, hoogstens verminderen’, concludeert Achterhuis. ‘Een samenleving zonder geweld is een onmenselijk vreedzame samenleving.’
De concer ndirectie Personeel Arbeid & Organisatie ( PA&O ) heeft dit voorjaar het Career Development Centre opgericht. Dit ‘bureau’ bundelt alle activiteiten die gericht zijn op de ontwikkeling en mobiliteit van UT-medewerkers, zoals cursussen, trainingen en loopbaanbegeleiding. Het trainingenaanbod wordt bovendien uitgebreid. Tot
nu
toe
was het versnipperd over verschillende medewerkers. Het Career Development Centre moet daarin structuur aanbrengen. Voorbeelden van thema’s in het aanbod zijn het stimuleren van vrouwen in hogere wetenschappelijke functies, workshops voor aio’s en postdocs, en een PA&O -aanbod
cursus leidinggeven. Het bureau wordt gerund door twee PA&O-medewerkers, John Winter en Marjolein Rietman. Naast een regulier aanbod is er ook ruimte voor maatwerktrajecten. Het centrum ondersteunt leidinggevenden dan bij het zoeken naar geschikte externe bureaus voor bepaalde trainingen. Naast het verzorgen van opleidingen en workshops wil het Career Development Centre de mobiliteit onder medewerkers bevorderen. Daarbij gaat het hoofdzakelijk om horizontale mobiliteit, legt projectmanager John Winter uit. ‘We willen medewerkers en leidinggevenden laten zien welke mogelijkheden de organisatie biedt. Ook zullen we proberen meer mogelijkheden te bieden om eens buiten de deur te kijken, zowel intern als extern, om
ook op die manier aan je ontwikkeling te werken.’ Via de PA&O-website kun je doorklikken naar het Career Development Centre. Feitelijk is het bureau al vanaf januari in bedrijf, maar de webpagina’s zijn pas onlangs gelanceerd en nu wil PA&O er ruchtbaarheid aan geven. Winter: ‘We moeten duidelijk maken aan de medewerkers en leidinggevenden wat deze organisatie allemaal te bieden heeft. Het centre is niet alleen een bundeling van bestaande trainingen. We breiden het aanbod ook flink uit. Op de website kan iedereen een overzicht daarvan vinden.’ Paul de Kuyper De website van het Career Development Centre: www. utwente.nl/cursusaanbod/ career_development_centre.
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
Donderdag 9 april 2009
oratie theo eggen
Toetsen: nieuwe criteria nodig Om de kwaliteit van examens en andere toetsen in het onderwijs goed te kunnen beoordelen, moeten er kwaliteitscriteria komen die aansluiten op de doelstelling van een toets. Daarvoor pleit bijzonder hoogleraar psychometrische aspecten van examinering Theo Eggen. De toetsdeskundige, die verbonden is aan het Cito in Arnhem en één dag per week gedetacheerd is bij onderwijskunde, vindt dat er nieuwe criteria nodig zijn om toetsen in het onderwijs te evalueren. Eggen houdt vanmiddag zijn oratie. In zijn inaugurele rede gaat Eggen in op de kwaliteit van toetsen en dan specifiek op die in het onderwijs. ‘Je kunt de vraag stellen: wat zijn goede toetsen? Daar zijn kwaliteitscriteria voor, opgesteld door de COTAN, de Commissie Testaangelegenheden Nederland. Dan kijk je naar factoren als betrouwbaarheid, validiteit, efficiëntie en specificatie van de doelstelling’, aldus Eggen. Volgens de bijzonder hoogleraar is de kwaliteit van toetsen lastig vast te stellen, omdat er geen goed onderscheid wordt gemaakt tussen de verschillende doelen. ‘Er zijn vier verschillende doelen. Eén doel is het afrekenen van groepen. In dat geval zeggen de resultaten iets over de competenties van een hele klas en niet over individuele leerlingen. Daarnaast zijn er toetsen om de voortgang van leerlingen te bepalen en toetsen om leren tot stand te brengen. Ten slotte heb je nog de traditionele toetsen, waarbij een docent op basis van de uitslag een besluit neemt over een kandidaat’, legt hij uit. ‘Deze vier doelen hebben in mijn ogen niet dezelfde kwaliteitscriteria. Daarom moeten we ervoor zorgen dat we voor die aparte doelstellingen aparte criteria ontwikkelen.’ Dat is volgens Eggen niet zo gemakkelijk. ‘De beoordelaar is de zwakke schakel. Als je twee beoordelaars hebt, kom je altijd op verschillende beoordelingen uit.’ Daarom pleit hij voor de invoering van computergestuurde adaptieve toetsen. Daarbij wordt de moeilijkheid van de opgaven tijdens het toetsen constant aangepast aan het niveau van de leerling. Beantwoordt hij een vraag goed, dan is de volgende opgave moeilijker. Is het antwoord fout, dan is de volgende vraag gemakkelijker. Op die manier is de vaardigheid van een leerling zo nauwkeurig mogelijk te bepalen. Iedere leerling wordt uitgedaagd op zijn niveau. En ook al krijgen de kandidaten verschillende vragen voorgelegd, hun resultaten blijven onderling vergelijkbaar. Een voorbeeld van een computergestuurde adaptieve toets is de rekentoets voor eerstejaars pabostudenten. De verwachting is dat dit type toets de komende jaren een grote vlucht zal nemen. Eggen promoveerde in 2004 op dit onderwerp. Na zijn studie toegepaste wiskunde in Twente werd hij universitair docent bij toegepaste onderwijskunde. Sinds 1986 is hij verbonden aan het Cito in Arnhem. Elke maandag werkt hij op de UT, waar hij zich als bijzonder hoogleraar bezighoudt met de psychometrische aspecten van examinering. Hij doet onder meer onderzoek naar adaptieve toetsen en ontwikkelt statistische modellen. Mignon van Dijk Bijzonder hoogleraar Theo Eggen spreekt zijn rede vandaag (donderdag 9 april) om 16.00 uur uit in het Amphitheater in de Vrijhof. Theo Eggen. Foto: Gijs van Ouwerkerk
De vrouwenfinish, editie 2008. Wageningen, een van de favorieten voor de eindzege, denkt met snellere dames te komen dan vorig jaar. Foto: Gijs van Ouwerkerk
groningen te kloppen bataploeg, twente gaat voor podiumplek
Geen vrees voor UT-team ‘Kunt u me vertellen op welke plaats Twente vorig jaar is geëindigd? O, vierde? Dan zullen we ook met hen rekening houden.’ Over ruim twee weken start de Batavierenrace en zullen de ogen gericht zijn op de universiteitscompetitie. De top drie van vorig jaar heeft weinig angst voor de UT-ploeg. Groningen, Wageningen en Utrecht kijken vooral naar elkaar. ‘Een paar toppers zijn helaas afgestudeerd, maar gelukkig hebben we daar ook goede lopers voor teruggekregen’, zegt Nico Nimeijer, ploegleider van titelverdediger Groningen. ‘We willen onszelf liever geen favoriet noemen, maar we gaan zeker meedoen voor de overwinning. Als ik het een beetje in kan schatten, komt de concurrentie dit jaar uit Nijmegen. Zij hebben een erg sterk team.Van de verrassing van vorig jaar, Utrecht, verwacht ik ook veel. En als altijd Wageningen natuurlijk.Van het UT-team heb ik de laatste tijd niet zoveel gehoord. Afgelopen jaren moesten ze steeds sterke lopers missen die in andere teams liepen. Ik denk niet dat we al te bang voor ze hoeven te zijn.’ ‘Bij de mannen zijn we minder snel dan vorig jaar, de vrouwen verwacht ik iets sneller’, vertelt Martin Linthorst, ploegleider van team Wageningen, de runner-up van 2008. ‘We hebben nog een paar blessuregevallen, maar hopelijk is iedereen snel fit. Dan kunnen we een gemiddelde van 18 kilometer per uur halen.Vorig jaar zijn we met een kwartier geklopt door Groningen. Hun team ziet er ongeveer hetzelfde uit, ik denk niet dat we het
verschil kunnen overbruggen.Van Twente ben ik niet echt op de hoogte, ik ken niet veel Enschedese lopers. Wij zijn vooral gefocust op Groningen, dat wordt de te kloppen ploeg.’ Ook het team van Utrecht, de nummer drie van vorig jaar, is klaar voor de Bata,
laat ploegleider Kirsten Dorresteijn weten. ‘Een paar snelle lopers zijn op trainingskamp, die zullen we echt gaan missen. Een daarvan is Saksia van Vught, die pakt in haar eentje vijf minuten op de slotafstand. Wie er favoriet is voor de eindzege? Dan moet ik natuurlijk eerst Utrecht noemen. Nee, Groningen wint jaar op jaar, zij zijn favoriet. Wageningen eindigde vorig jaar net voor ons. Die moeten we ook in de gaten houden.Van Twente weet ik eigenlijk niet zoveel, behalve dat hun website er goed uitziet. Kunt u me vertellen hoe ze het vorig jaar hebben
gedaan? O, een plaats achter ons? Dan zullen we ook met hen rekening houden.’ De concurrentie kijkt dus hoofdzakelijk naar elkaar en nauwelijks met een schuin oog naar het UT-team. Terecht? ‘We zijn sterker dan vorig jaar en verwachten dus sneller te lopen’, voorspelt Anton van der Stoep, een van de drie Twentse ploegleiders. We hebben een aantal nieuwe snelle mensen die eerder voor hun studentenhuis of vereniging liepen. Ook qua dames staan we er erg goed voor. We gaan voor een podiumplaats!’
ADVERTENTIE
Werken aan het herstel van morgen? Oost NV werkt aan permanente ontwikkeling van een toekomstgerichte economie in Gelderland en Overijssel. Dit vanuit een intermediaire positie tussen bedrijfsleven en overheid. Wij doen dit door het aantrekken van (buitenlandse) bedrijven, het risicodragend investeren in kansrijke en innovatieve ondernemingen, het ontwikkelen en (mede-)uitvoeren van projecten voor het bedrijfsleven en het ondersteunen bij aanleg en revitalisering van bedrijventerreinen in Oost-Nederland.
Wij zoeken een Account Manager/Business Developer Medische Technologie “een inspirerende relatiebouwer met goede kennis van innovatieve medisch-technologische ontwikkelingen”
Standplaats: Arnhem/Enschede Interesse?
Kijk op onze website www.oostnv.nl voor meer informatie. Acquistie naar aanleiding van deze advertentie wordt niet op prijs gesteld.
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
Donderdag 9 april 2009
Godfried van Lieshout. Foto: Arjan Reef
‘mister’ civiele
techniek, godfried van lieshout, zwaait af
‘Deze universiteit is een doorsneetent geworden’ Godfried van Lieshout neemt vrijdag 17 april afscheid van de UT. Na een dienstverband van bijna veertig jaar gaat de opleidingsdirecteur civiele techniek met pensioen. Nog één keer laat hij van zich horen. Met het hart op de tong, want zo kennen de meeste collega’s hem. sandra pool
Samen met zijn vrouw woont Van Lieshout sinds 2000 aan de Drienerbeeklaan op de campus. ‘Het is hier heerlijk wonen’, vertelt hij. ‘Maar ja, voor hoe lang nog?’ Hij doelt op het masterplan van het Kennispark Twente. De medewerkerswoningen maken in dat project plaats voor bedrijfspanden. ‘Ach, dat gebeurt pas in 2015’, wuift Van Lieshout de kwestie weg. ‘Misschien loop ik dan wel achter een rollator, wie weet? Ik maak me er niet zo druk om!’ Toch doet zijn niet geringe aantal ingezonden brieven in het UT-Nieuws anders geloven.Van Lieshout schiet in de lach. ‘Ja, ik kan me boos maken als mensen domme dingen doen en dat verkopen als iets slims. Dat blaten, het hoog van de toren blazen, managerstaal, dat stoort me enorm. En ik vind het ook leuk om een stukje te schijven hoor. Overdag begint er dan iets te malen in mijn hoofd. Neem nou het viaduct van de Hengelosestraat.
Dat moet verdwijnen om oppervlakte te genereren voor bedrijven waardoor het aantal arbeidsplaatsen toeneemt. Dat is zó onzinnig neergezet! Dus ontstaat er ’s avonds, thuis achter de computer, een ingezonden brief. Onder het genot van een borreltje’, glimlacht hij. ‘Veel reacties leverde het schrijfwerk overigens niet op. Ik heb ook nooit de illusie gehad dat het helpt.’ Alleen al het idee dat iemand het toch even gezegd heeft deed hem telkens naar de pen grijpen. Hij kan zich best voorstellen dat kringen zoals die rond het college van bestuur hem beschouwen als een enfant terrible. ‘Al kan ik het persoonlijk uitstekend vinden met de heren.’ Maar sinds de komst van oud-rector Frans van Vught vindt Van Lieshout dat de bestuursstructuur in negatieve zin is veranderd. Die periode onder Van Vught schetst hij als een dieptepunt in zijn carrière. ‘De hele sfeer van optreden sprak mij niet aan. Horkerig. De arrogantie van de macht kwam naar
boven. Sindsdien gedraagt het universiteitsbestuur zich steeds meer als een managementteam met doelen, plannen, streefcijfers en waar het allemaal naar toe moet met de UT.’ De laatste jaren merkte Van Lieshout steeds meer dat deze top-down houding cynisme onder werknemers in de hand werkt. ‘Dat zie ik aan opmerkingen als ‘‘ze doen maar’’ en ‘‘die bestuurders daar in de Spiegel’’. Sinds de professionalisering van de managerslaag gaat het
kost miljoenen. En waarom? Er zijn niet meer studenten dan er zijn. We geven ongekende bedragen uit om een paar studenten weg te snoepen van andere universiteiten! Natuurlijk mag het voorlichtingsverhaal in een mooie verpakking zitten, dat snap ik best. Maar voor miljoenen? Vertel gewoon wat de studie inhoudt!’ Van Lieshout raakt op toeren en maakt van zijn hart geen moordkuil. Hij doet dat met een gezonde dosis relativeringsvermogen en humor.
‘Vanmorgen zag ik nog een groene specht’ behoorlijk achteruit met de UT. Er is weinig meer over van het wij-gevoel. Sterker nog, er ontstaat steeds meer een wij-zij-houding.’ Trots op de UT? Dat was Van Lieshout de laatste tijd niet meer. ‘Deze universiteit is volstrekt een doorsneetent geworden.Vroeger vond ik het wel even nodig om op verjaardagen te zeggen dat ik bij de UT werkte, maar die behoefte werd minder. Het lijkt wel of er steeds meer effort wordt gestoken in de beeldvorming.Voorlichting
‘Ik ben wars van blaten. Het is ongelooflijk dat men tonnen besteedt aan ‘branding’ en dat een extern ingehuurd bureau moet bepalen wat wíj willen. Er lopen hier zoveel mensen rond. Die willen niet één ding. Ze willen allemaal wat anders. Laat dat lekker gebeuren. De faculteiten en onderzoeksinstituten kunnen zelf heel goed hun koers bepalen.’ Dat draagt volgens Van Lieshout ook bij aan het verlangde wij-gevoel. ‘De bovenlaag mag zich wel wat bescheidener opstellen. Ze
hoeven niet met de trompet voorop te lopen.Veranderingen kunnen het beste vanuit de faculteiten zelf komen.’ Door zijn jarenlange onderwijservaring weet hij dat als geen ander.Van Lieshout groeide op in Eindhoven en kwam uit een echt onderwijsnest. ‘Mijn vader was onderwijzer, mijn moeder gymnastieklerares en al mijn ooms waren leraar. Eentje runde een sigarenwinkel.’ Thuis ging het alleen maar over onderwijs. ‘Ik wist wel dat andere vaders in de zakenwereld of in een fabriek werkten, maar ik kon me er niets bij voorstellen.’ Een beperkt wereldje, zo blikt hij terug. Daar kwam verandering in toen hij scheikunde ging studeren in Nijmegen. ‘Ik wilde uiteraard scheikundeleraar worden.’ Zijn carrièrepad liep anders. ‘Ik ergerde mij tijdens mijn studie aan de onderwijskwaliteit. In 1969 kwam ik als faculteitsonderwijskundige naar Twente. Aanvankelijk voor een jaar. Dat zijn er dus veertig geworden.’Van Lieshout bekleedde verschillende functies binnen de UT. Eind jaren zeventig vertrok hij voor drie jaar naar Indonesië en werkte daar aan de Technische Universiteit in Bandung. In de jaren tachtig zat hij bij het toenmalige onderwijskundig centrum en vanaf 1993 was hij betrokken bij de opleiding civiele technologie & management,
nu civiele techniek. Eerst als onderwijskundige en sinds 1995 als opleidingsdirecteur. ‘Ik ben trots op deze opleiding. Die zit leuk in elkaar. Er is veel afwisseling. De studie is twee keer gevisiteerd als een prima opleiding. Dat waren hoogtepunten in mijn loopbaan, want je bent toch een beetje mister civiele techniek, hè!’ Over de faculteit zegt hij: ‘We hebben het getroffen met de decaan (Rikus Eising, red.). Hij is easy going. De staf is plezierig. No-nonsense, daar houden techneuten wel van.’ Van Lieshout zegt niet zo heel veel meer met de UT in zijn hoofd rond te lopen. ‘Dat verbaast mij niet hoor. Dat past bij mijn karakter. Sinds februari heb ik mijn vakantiedagen opgenomen. Bij technische bedrijfskunde doe ik nog een accreditatieklus en af en toe ben ik best bereid hier en daar wat werk te doen als ik gevraagd wordt.’ Thuis brengt hij veel tijd door in de keuken. ‘Koken is mijn grote hobby naast bridgen.’ En die verrekijker op de bank? ‘Vogels kijken. Er zitten hier veel mooie soorten.Vanochtend zag ik nog een groene specht.’ Van Lieshout houdt op vrijdag 17 april om 14.30 uur zijn afscheidsrede in gebouw de Horst, zaal C101. Deze is voor iedereen toegankelijk.
ut Nieuws wee
10/11
Donderdag 9 apri
solarteam presenteert
Aerodynamischer Een kwart minder luchtweerstand en tien procent minder gewicht moeten er voor zorgen dat de Twentse zonnewagen dit najaar een gemiddelde snelheid haalt van zo’n negentig kilometer per uur. Dat is net zo snel als de winnaar van de World Solar Challenge van 2007 (Delft) en ruim twintig kilometer sneller dan de Twente One in dat jaar. Vooral het innovatieve flexibele kantellichaam en de keuze voor een composiet in plaats van aluminium frame moeten deze winst opleveren. paul de kuyper
Solar Team Twente presenteerde het nieuwe ontwerp gisteren in de Vrijhof aan pers en publiek. Ingezet is op aerodynamica en gewicht. In 2007 woog de auto 260 kilo. Door het frame en het zonnepaneel van carbon of een ander composiet materiaal te maken hoopt het team daar tien procent af te halen. ‘Het vorige team was
vooral bezig met het ontwerp van de auto. Omdat dat nu al bestond, konden wij meer tijd steken in ontwikkelingen en materiaalkeuze. Elk onderdeel is herontworpen, alleen de basis lag er al’, legt IO-student en marketingmanager Marit Lintsen uit. In het oog springt het flexibele kantelli-
chaam. De vleugel met het zonnepaneel kantelt naar de zon toe om het zonlicht rechter op de zonnecellen te laten vallen. De Twente One had ook zo’n kantelmechanisme, maar dat bleek een grote windvanger omdat de ruimte tussen zonnepaneel en frame open was. Dit wordt opgelost door een speciaal thermoplastisch elastomeer, een soort rubber, tussen vleugel en frame te plaatsen. Dit ‘elastiek’ maakt de constructie winddicht en kan tot 600 procent uitrekken. Autofabrikant
BMW heeft met een soortgelijk flexibel materiaal een auto gemaakt (de BMW Gina); dat ontwerp is blijven steken in de conceptfase. Een andere innovatie om winst te boeken in de aerodynamica is het afronden van de vleugel. Hierdoor gaat oppervlakte voor zonnecellen verloren, maar dit heeft het team
opgelost door de cellen te shingelen. In plaats van 2073 cellen naast elkaar te plaatsen, gebruikt het Solarteam nu 2258 cellen waarvan de meeste dakpansgewijs worden geplaatst. Zo heeft de vleugel minder witte randjes en wordt toch de maximaal toegestane zes vierkante meter aan zonnecellen volledig benut. Het lenzensysteem dat het vorige
team heeft ontworpen om meer zonlicht binnen te halen, is bovendien geautomatiseerd. Omdat het voor de weerstand gunstiger was, zijn de voor- en achterwielen omgedraaid. De nieuwe zonnewagen rijdt op twee achterwielen die met slechts één vleugel is opgehangen. In het vorige model waren daar drie vleugels voor nodig. Om breuken te voor-
Twee veren moeten de krachten opvangen waaraan de uit slechts een vleugel bestaande achterwielophanging wordt blootgesteld.
Het kantellichaam: een erg stevig en rekbaar rubber verbindt het zonnepaneel met het frame. Zo wordt er geen wind gevangen. Het thermoplastische elastomeer kan tot 600 procent uitrekken, maar voor deze constructie is slechts 200 procent nodig.
Het gepatenteerde lenzensysteem wordt gemaakt van policarbonaa
ekblad van de Universiteit Twente
il 2009
ontwerp zonnewagen
en een stuk lichter komen zijn twee grote veren aangebracht om de verticale krachten op deze as op te vangen. In de race van 2007 sneuvelde de wielophanging door de klap die ze kreeg toen de wagen over een wildrooster reed. Het voorwiel, het achterwiel van twee jaar geleden, bevat de motor en werkt zowel aandrijvend, remmend als sturend. Daarbij wordt gebruik gemaakt van een flexibele kabel die door er aan te trekken of
te duwen het wiel stuurt. Ook de achterwielen hebben remmen. De studenten van het Solarteam hebben nog twee maanden de tijd om de auto af te bouwen. In juni willen ze hem compleet presenteren. Lintsen verwacht dat ze met deze auto het meest innovatieve team worden in de race voor zonnewagens van ruim drieduizend kilometer dwars door Australië. Deze wordt eind oktober verreden. ‘We willen een topnotering halen en onze zesde plaats van twee jaar geleden verbeteren.
We hebben ingezet op een gemiddelde snelheid van negentig kilometer per uur, dit was twee jaar geleden nodig om te winnen. Hoe onze kansen liggen, is moeilijk in te schatten, omdat de andere teams hun ontwerp nog moeten presenteren. Ik durf wel te zeggen dat Delft minder vooruitgang zal boeken dan wij. Wij hebben het innovatieve ontwerp van vorig jaar doorontwikkeld, terwijl andere teams, waaronder Delft, al vier jaar met dezelfde wagen rijden. Dan kun je minder winst behalen.’
Het zonnepaneel is afgerond en aerodynamischer gemaakt. De zonnecellen zijn dakpansgewijs over elkaar heen geplakt om de verloren ruimte te compenseren.
m van de Twente One waarmee meer zonlicht kan worden opgevangen, wordt volledig geautomatiseerd. De canopy, zeg maar de cockpit, at.
De accu onder de stoel van de bestuurder slaat energie op die in zonarme uren gebruikt kan worden om toch op vol vermogen te rijden.
In het voorwiel bevindt zich de motor. De zonnewagen heeft zowel remmen voor als achter, omdat de reglementen van de Wolrd Solar Challenge eisen dat als een remsysteem uitvalt je toch veilig tot stilstand kan komen.
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
12
Donderdag 9 april 2009
Dierkes hoogleraar Wilma Dierkes, universitair hoofddocent in de CTW-vakgroep Elastomer Technology & Engineering, is per 1 april aangesteld als deeltijdhoogleraar aan de Tampere University of Technology. Zij heeft in Finland de leeropdracht Elastomer Technology en zal zich vooral bezig gaan houden met vulstoftechnologie, verwerkingstechnieken en recycling. Het betreft een aanstelling voor een week in de maand. Daarnaast blijft Dierkes gewoon werkzaam in haar Twentse vakgroep. Vorige week nam de onderzoeker afscheid van de universiteitsraad, omdat ze dat werk niet denkt te kunnen combineren met haar aanstelling in Finland. Ze wordt in de CC-fractie opgevolgd door Jan de Goeijen die werkzaam is bij ICTS.
Lezing IJzerman
Solar Team. Een gemiddelde snelheid van negentig kilometer per uur wil het Solarteam met de Twentse zonnewagen dit najaar halen in de World Solar Challenge in Australië. Gisteren onthulde het team het ontwerp en een schaalmodel. In juni moet de auto klaar zijn. Zie ook pagina’s 10 en 11. Foto: Arjan Reef.
UT-hoogleraar Maarten IJzerman houdt maandag 20 april in de Faculty Club een lezing, getiteld: ‘Help, patiënten kiezen!’ Zijn verhaal gaat over onderzoek naar ‘decision aiding’, ofwel technieken die worden ontwikkeld om als patiënt betere keuzes te maken in de zorg. Maarten IJzerman bekleedt de leerstoel klinische epidemiologie en HTA, is opleidingsdirecteur gezondheidswetenschappen en vakgroepvoorzitter van Health Technology & Services Research. Aanvang: 20.00 uur. Na afloop is er gelegenheid met elkaar in discussie te gaan. De Stichting Qua Art-Qua organiseert de lezing in de reeks ‘Visualisatie’.
ADVERTENTIE
Speciale FMradiozender Wat vorig jaar nog begon als een leuk experiment, neemt deze editie van de Batavierenrace professionele vormen aan. De bataradio gaat live via de ether de lucht in. Een team van zo’n tien studenten verzorgt die nacht en dag van 24 op 25 april bijna vierentwintig uur lang radio vanuit de studio in het Sportcentrum. Ook langs de route staan studenten klaar voor een informerend en amusant verslag van de estafette. Telematicastudent Elger van der Wel stond vorig jaar aan de wieg van Bataradio, toen alleen nog te beluisteren via internet. Samen met de IO-student Thomas van Vliet is hij dit jaar eindverantwoordelijke voor het radiostation. Tijdens de race zijn tot nu toe acht radiomakers actief. Van der Wel, die zelf het ochtendprogramma zal presenteren, hierover: ‘Dj’s verslaggevers, redactiemensen, noem maar op. We zoeken nog extra verslaggevers. Mensen die misschien geen ervaring hebben, maar wel feeling met radio hebben moeten zich zeker melden!’ De student wil met zijn team zowel informatie als entertainment brengen. ‘We houden iedereen constant op de hoogte van de laatste stand van zaken. Als er inhoudelijk wat minder te vertellen is, zoeken we achtergrondverhalen. Wat gebeurt er achter de schermen, hoe is het leven op de camping, zijn er mensen midden in de nacht aan
het feesten, dat soort zaken.’ Bataradio hoopt op veel interactie met de luisteraars. ‘Ze kunnen ons sms’en of mailen, en vervolgens bellen wij ze terug. We zullen sowieso een aantal ploegen regelmatig bellen om informatie uit het hart van de race te krijgen.’ De uitzending begint vrijdagavond om acht uur en duurt tot zes uur zaterdagmiddag. Vorig jaar trokken sommige crewleden de hele nacht door. ‘Deze keer gaan we allemaal een paar uur slapen. Dat is nodig om de kwaliteit te waarborgen. Radio maken is net zo zwaar als hardlopen’, durft Elger zelfs te beweren. Bataradio is dit jaar via de ether te beluisteren. ‘Hiervoor maken we gebruik van de frequentie van de lokale stations in Nijmegen en Enschede. Om de gehele route te dekken, zijn we nog met andere radiostations in gesprek, maar ik verwacht dat het goed komt.’ Een speciaal ingehuurde en professionele radiostudio staat tijdens de race in het Sportcentrum. ‘We vinden het hartstikke leuk als mensen daar langskomen, zomaar wat binnenstormen waarderen we echter niet. Dat stoort de uitzending!’ Naast de studio is er een reportageset beschikbaar en heeft 3FM-dj Domien Verschuuren prachtige jingles gemaakt. ‘Alle ingrediënten zijn aanwezig om er een geslaagde uitzending van te maken. Het wordt vast top.’ Frans van der Veeken
De omstreden kelder met de witte, open balustrade. Foto: Gijs van Ouwerkerk
oosthorst
Onvrede over kelder De kelder in de Oosthorst wordt omgebouwd tot een nieuwe werkruimte voor studenten Industrieel Ontwerpen. IO-docent Robert Wendr ich maakte samen de toekomstige gebruikers een ontwerp. De verbouwing is in volle gang, maar verloopt niet volgens de inbreng van de studenten en docenten. Dit tot grote teleurstelling van Wendrich. ‘Een doodgeboren kind’, zegt de docent over het ontwerp. ‘Aan de bespreking ervan zijn we nooit toegekomen. Het is niet erg als het niet doorgaat, maar zeg dat dan.’ Dat een nieuwe werkruimte nodig was, werd al in 2007 bevestigd in het visitatierapport van de opleiding. ‘Met decaan Rikus Eising maakte ik daarom een rondje door de Oosthorst en ik mocht een ontwerp voor de nieuwe ruimte maken.’ Wendrich
formeerde samen met IOstudenten de Projectgroep Ontwerp Oosthorst (POOH). De kelder bleek na onderzoek een geschikte plaats. IO-student Daniël Poolen: ‘Van de nieuwe directeur bedrijfsvoering Michel Janssen begrepen we later dat ons plan van tafel was. We weten inmiddels dat de kelder voorbehouden is aan Industrieel Ontwerpen, maar qua inrichting zitten we niet op één lijn. Het is de bedoeling dat de nieuwe
ruimte geschikt wordt voor het praktische werk van een IO-student en dat gaat verder dan wat tafels en stoelen.’ Michel Janssen: ‘Er is een gigantisch ontwerp gemaakt in de hoop dat de helft gerealiseerd wordt. Maar het budget bepaalt. Een plan is mooi zolang je het niet zelf hoeft te betalen.’ Docent Wendrich: ‘Er werd gevraagd extra kortingen te bedingen. Dat kan niet als je niet je leveranciers zekerheid kunt bieden. Bovendien was er nog steeds geen budget bekend.’ Ontwerpteam POOH voelt zich gepasseerd. Zowel Janssen als Eising beroepen zich op de financiële onmogelijkheid van het ontwerp. Wat er rest is de huidige verbouwing in de Horst, maar het ontwerp daarvan kan allerminst op Wendrich’s waardering rekenen. ‘Er zit nu een balustrade boven
de kelder. Dat betekent dat er een groot gat in het plafond is waardoor stof en rommel naar binnen komt. Bovendien kan men vanaf de begane grond én de eerste verdieping meekijken. Wij wilden daar een glasplaat met lichtdoorlatende folies die de kelder afsluit van geluid, stof en rommel tegenhoudt maar wel wat zonlicht doorlaat. Er worden hier ontwerpers opgeleid maar hun expertise wordt genegeerd. Wat er nu gebouwd wordt, is een misontwerp.’ Van wie dat huidig ontwerp is, is Janssen onbekend. Eising lijkt bij het horen van de ontevredenheid over het nu gerealiseerde ontwerp onaangenaam verrast: ‘Een gat met een hekje of met glas, vierkant of rond, dat maakt mij niks uit. Maar het moet wel een goed werkbare ruimte worden.’
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
13
Donderdag 9 april 2009
Plastic Soup T-Xchange leidt maandag 20 april een discussie tussen jonge academici en een executive panel over de zogenaamde plastic soup, een drijvend continent van aan elkaar klevend plastic afval, in omvang zo groot als de VS, dat ronddobbert in de Stille Oceaan. De discussie vindt plaats op twee locaties: in het VRlab op de UT en in een theater in Leeuwarden. Twee dagen later wordt het debat uitgezonden op National Geographic. Deelnemers aan het debat zijn onder andere Milieuminister Jacqueline Cramer en prinses Irene. Ook studenten en aio’s kunnen meedoen aan de discussie. Aanmelden moet voor 13 april via T-Xchange, op 16 april is er een proefsessie.
Het VR-lab/ T-Xchange in het Horstcomplex.
Miranda Damhuis verdiept zich in alle aspecten van de rolstoel. Foto: Arjan Reef
io-studente doet opdracht bij almelo’s bedrijf
Afstuderen op een rolstoel Miranda Damhuis (23) heeft via bemiddelingsorganisatie Integrand een bijzondere masteropdracht gevonden. Voor het Almelose bedrijf Sowecare gaat de studente industrieel ontwerpen een rolstoel ontwikkelen, die daadwerkelijk in productie zal worden genomen. In oktober moet het prototype klaar zijn voor een internationale beurs in Düsseldorf. mignon van dijk
Vanaf februari zit Miranda op kantoor bij Sowecare. Dit bedrijf ontwikkelt en vervaardigt medische hulpmiddelen als de sta-op-stoel en de zogenoemde trippelstoel, een soort bureaustoel waarop de gebruiker zich zittend kan verplaatsen door te trippelen met de voeten. Omdat zorgverzekeraars sinds begin dit jaar de stoelen met een opstafunctie minder vaak vergoeden,
ziet de fabrikant haar afzetmarkt drastisch verkleinen. Daarom wil zij haar assortiment uitbreiden met andere producten. Aan Miranda de taak een rolstoel te bedenken, die anders is dan de al bestaande rolstoelen en gemakkelijk in productie kan worden genomen. De vijfdejaars studente industrieel ontwerpen heeft al ervaring met het uitvinden van producten. Voor haar bachelorop-
dracht ontwikkelde ze een modulair zwembad voor in de tuin. Maar een rolstoel is natuurlijk een ander verhaal. Volgens Miranda moet deze stoel op wielen aan een aantal eisen voldoen. ‘Hij moet comfortabel zitten, veilig zijn, je moet er gemakkelijk mee kunnen manoeuvreren en hij moet compact zijn, want sommigen willen ‘m meenemen in de auto’, noemt ze op. Om tot deze voorwaarden te komen, heeft ze een gebruikersonderzoek gehouden. Ze heeft gesproken met ouderen die slecht ter been zijn, met ergotherapeuten, dealers, zorgverzekeraars en gemeenten die de rolstoel in bruikleen geven. Hoewel Miranda nog geen tekeningen kan laten zien, weet ze al wel in grote lijnen hoe haar idee wordt vormgegeven. ‘Het wordt een redelijk luxe rolstoel
met een vaste zitting en een vaste rug, niet voor incidenteel maar voor permanent gebruik. Ook komen er bepaalde opties op, zoals een zitting die bescherming biedt tegen incontinentie. Het frame en de zitting worden in Almelo gemaakt, want we hebben hier een metaalafdeling, een stofferingsafdeling en een assemblageafdeling. Misschien gebruiken we een paar onderdelen uit China, als dat goedkoper is’, vertelt ze. Als het prototype klaar is, wordt het getest op veiligheid om een CEmarkering te krijgen en maakt Miranda een gebruiksaanwijzing. Haar opdrachtgever wil de rolstoel in oktober presenteren op de Rehacare, een internationale vakbeurs met producten voor mensen met een handicap
Integrand zoekt bestuursleden Integrand Twente is op zoek naar studenten, die een bestuursjaar willen doen bij de bemiddelingsorganisatie. Integrand regelt stages, bachelor- en afstudeeropdrachten bij bedrijven voor studenten. Er is plaats voor drie nieuwe bestuursleden, die zich gedurende een jaar vijftien tot twintig uur per week willen inzetten. Zij zullen twee functies van een half jaar vervullen en zijn dan voorzitter, opleider of pr-functionaris voor bedrijven of studenten. Een bestuursjaar bij Integrand geeft studenten een kans om ervaring met het bedrijfsleven op te doen en trainingen te volgen bij multinationals. Volgens Hannako Bakker, studente communicatiewetenschap en opleider bij Integrand Twente, is het bestuursjaar een mooie opstap voor je toekomstige carrière: ‘Je krijgt de mogelijkheid als professionele recruiter voor bedrijven op zoek te gaan naar geschikte studenten en je leert de perfecte match te herkennen die ontstaat bij een succesvolle plaatsing. Deze meerwaarde is niet alleen op je cv, maar ook voor je persoonlijke ontwikkeling van groot belang.’ of chronische ziekte in Düsseldorf. Sowecare wil uiteindelijk met het
product de markt op in Nederland, België en Duitsland.
ADVERTENTIES
Dé carrièrebeurs voor hoogopgeleide vrouwen en hoogopgeleid multicultureel talent (m/v).
www.diversityworks.nl
Studenten 50% korting
Neem een abonnement ■ Surf naar volkskrant.nl/studenten
(dit aanbod geldt alleen voor uitwonende studenten t/m 27 jaar)
volkskrant.nl/studenten
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
14
Donderdag 9 april 2009
ADVERTENTIE
“Tijdens mijn Leidse master ontwikkelde ik een brede kijk op IT”
Paulus Schoutsen en Tycho Bom. Foto: Arjan Reef
studenten bedenken tankteller.nl
Biertjes tellen via internet Voor wie na een avondje stappen niet meer weet hoeveel bier hij heeft gedronken, bedachten de studenten bedrijfsinformatietechnologie Tycho Bom en Paulus Schoutsen (beiden 22) TankTeller.nl. In de eerste twee weken kon al op 34 borrels worden bijgehouden hoeveel iedereen drinkt. Het motto van de website: ‘Ik tank dus ik tel’. paul de kuyper
Waar kon het anders worden bedacht dan op een borrel? ‘Ik vond het eigenlijk wel grappig om bij te houden hoeveel bier je op een avond drinkt’, vertelt Tycho. Paulus en hij voerden dit kroegidee uit in het kader van een college E-Commerce. Volgens Tycho kan iedereen TankTeller gebruiken. Je hebt alleen een mobiele telefoon met internet nodig. ‘Dat heeft tegenwoordig iedereen. Borrels of feestjes kunnen op de website worden aangemeld en iedereen kan zich als gebruiker registreren. Elke keer als je een biertje, een wijntje of een glas cola bestelt, klik je op
de mobiele website op het icoontje van bier, wijn of fris en het systeem telt je drankjes op bij je andere consumpties van die avond. Het leukste is als een beamer in de kroeg de tussenstand toont. Zo ontstaat er competitie-element.’ De twee BIT-studenten denken niet dat hun webapplicatie drankmisbruik in de hand werkt. Tycho: ‘Je hebt altijd mensen die het stoer vinden om bovenaan te staan, maar die drinken toch wel veel. Er zijn ook mensen die juist niet in de top-10 willen eindigen, omdat ze dat slecht voor hun reputatie vinden. Het competitie-element is ook
zeker niet het belangrijkste, TankTeller is vooral een eyeopener. Na het stappen denk je vijftien biertjes te hebben gedronken, maar dat blijken er dan dertig te zijn. Dat is echt schrikken. Als je weet hoeveel je gedronken hebt, kun je trouwens wel beter inschatten hoeveel water je moet drinken en hoeveel je moet eten om je weer fit te voelen.’ De website bestaat nog maar drie weken, maar telt al meer dan 150 ‘tanktellers’ en is in de eerste twee weken op 34 borrels gebruikt. Geld verdienen Tycho en Paulus nog niet met hun ‘vinding’, maar ze zien daar wel mogelijkheden voor. ‘Met banners op de site en we kunnen de icoontjes van de drankjes vervangen door merknamen’, aldus Tycho. ‘En misschien kunnen we er een sms-dienst voor shoarmazaken aan koppelen. Dat je een sms’je krijgt als je meer dan tien biertjes hebt gehad. Want dan zul je wel trek in shoarma hebben.’
Jorge Osorio, IT management trainee bij KLM, deed zijn master in Leiden.
ICT in Bussiness of Computer Science in Leiden? Kom naar de voorlichtingsdag op 16 april en 28 mei. Kijk voor het programma op www.mastersinleiden.nl Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken.
Escape-project Het ESCAPE-project van de Universiteit Twente heeft een subsidie van 120.000 euro van SURF gekregen. In SURF werken universiteiten, hogescholen en onderzoeksinstellingen samen aan grensverleggende ICT-innovaties. Hierdoor kan het hoger onderwijs en onderzoek optimaal gebruik maken van de mogelijkheden van ICT om zo de kwaliteit van onderwijs en onderzoek te verbeteren. Het ESCAPE-project koppelt informatie uit verschillende vakgebieden aan elkaar en maakt die informatie digitaal toegankelijk. Het gaat niet alleen om wetenschappelijke publicaties maar ook om materiaal van bijvoorbeeld omroepen. De faculteit Gedragwetenschappen en Technische Natuurkunde nemen deel aan het programma. De bibliotheek zorgt voor de technische infrastructuur en de database waar de informatie uiteindelijk te vinden is.
LAATSTE NIEUWS
WK-dammen op campus De tweekamp om het WK-dammen tussen titelverdediger Alexander Schwarzman en zijn uitdager en Russische landgenoot Alexander Georgiev wordt van 5 tot en met 22 juni gehouden in Twente. Zes van de twaalf partijen worden in Enschede gespeeld. ‘De openingsmatch en
–ceremonie op zaterdag 6 juni is op de UT. Een geschikte locatie moeten we met de organisatie daarvoor nog vinden’, vertelt Jan Willem Hidskes van het Sportcentrum. De andere partijen worden in Hengelo gespeeld, vier stuks en twee in de gemeente Twenterand.
MESA+ top
Het drankgebruik volgens TankTeller.nl op de constitutieborrel van de Student Union.
Het onderzoek van het instituut voor nanotechnologie MESA+ is van uitstekende kwaliteit. Het instituut blijkt onder meer succesvol in het ontwikkelen van nieuw talent. Bovendien weet MESA+ wetenschappelijk kwaliteit te koppelen aan een geslaagde commercialisering van kennis. Dat concludeert een commissie bestaande uit hoogleraren uit de hele wereld in een rapport over het UT-instituut. De kwaliteit van de publicaties en het aantal citaties ligt bijzonder hoog. De internationale commissie adviseert om de activiteiten op het gebied van nanomedicine en bionanotechnologie te versterken met nieuwe faciliteiten in het NanoLab dat in aanbouw is.
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente
15
Donderdag 9 april 2009
6266UT pers.adv 2 14-12-2006 11:20 6266UT pers.adv 2 14-12-2006 11:20 Pagina 1 6266UT pers.adv 2
14-12-2006
11:20
Pagina 1
Pagina 1
op zoek naar een andere baan? op zoek
6266UT pers.adv 2
Gebouw Langezijds 17 tweede verdieping. # Fysiotherapeut R. Polman. Behandeling volgens afspraak. Openingstijden: ma.-vr. van 07:30-21:00 uur, tel. 053-4894181 of 0617366657. Gebouw Langezijds 17 tweede verdieping,
[email protected], www.fysiotherapie.nl.
naarzoek een andere baan? op naar een andere baan? A Wetenschappelijk Personeel 14-12-2006 11:20 Pagina 1
lle faculteiten
Vacatures interne werving Onderwijs- en onderzoeksmedewerker vakgroep OPM (09/073) Skillslabmedewerker
Construerende Technische Wetenschappen
Vacatures interne werving
Technische Natuurwetenschappen (TNW) 3 PhD’s Secure Patient-Centric Management of Health Data (09/074)
Promoties
Centre for Telematics and Information Technology
K.P.F. Nichols (TNW) over ‘Droplet based microfluidic systems coupled to mass spectrometry for enzyme kinetics’, 9 april 2009, 13:15 uur, SP2. Management and Governance Technische Natuurwetenschappen (TNW) Skillslabmedewerker Ir. A. Jehangir (EWI) over ‘A security archiUD Human Resource Management Natuurwetenschappen PhDTechnische Interface design for Open System Building(TNW) (09/078) tecture for personal networks’, 9 april 2009, Bedrijf, Bestuur en Technologie (BBT) Engineering Technology 16:45 uur, SP2. (38 uur per week) Mw. drs. M.G.J. Brusse-Keizer (GW) over Technische medewerker (38 uur per week) Construerende Technische Wetenschappen ‘COPD (CTW) exacerbations: treatment and outOndersteunend Beheers Personeel Construerende Technische Wetenschappen (CTW) come’, 16 april 2009, 13:15 uur, SP2. Secretaresse project Limousine (0,5 fte – 0,6 fte) (09/076) Ir. G. van Ouwerkerk (CTW) over ‘CAD impleMeer informatie en vacatures: www.utwente.nl/vacatures Construerende Technische Wetenschappen mentation of design rules for aluminium UD Human ResourceenManagement Bedrijf, Bestuur (BBT) extrusion dies’, 16 april 2009, 15:00 uur, SP2. Medewerker Kwaliteitszorg Onderwijs (0,8Technologie fte) (09/077) Skillslabmedewerker Bedrijf, Bestuur en Technologie (BBT) Drs. M.L. Ehrenhard (MB) over ‘The strucManagement en Bestuur Technische Natuurwetenschappen (TNW) turation of managing for results: a practice Projectleider/Informatieanalist ISA (09/079) perspective on middle managers in the 1,0 fte ICT-Servicecentrum Dutch central government’, 16 april 2009, Technische medewerker (38 uur per week) 16:45 uur, SP2. Construerende Technische Wetenschappen (CTW) HBO-er Werktuigbouwkunde t.b.v. experimenteel stromingsonderIr. H.J. van Gerner (TNW) over ‘Newton verzoekinformatie (09/080) Meer en vacatures: www.utwente.nl/vacatures Meer informatie en vacatures: www.utwente.nl/vacatures sus stokes, competing forces in granular 1,0 fte Construerende Technische Wetenschappen UD Human Resource Management matter’, 17 april 2009, 15:00 uur, SP2. Bedrijf, Bestuur en Technologie (BBT) Ir. M.T. van Staveren (TNW) over ‘Risk, innoOp donderdag 16 april 2009 (week 16) verschijnt er geen UT-Nieuws. Alle nieuwe vation & change: design propositions for vacatures kunt u vinden op de vacaturesite http://www.utwente.nl/vacatures/ van de implementing risk management in organiUniversiteit Twente. zations’, 17 april 2009, 16:45 uur, SP2. E.M. Benetti (TNW) over ‘Molecular engineering of designer surfaces by controlled radiMeer informatie en vacatures: www.utwente.nl/vacatures cal polymerizations: brushes, hedges and hybrid grafts’, 23 april 2009, 13:15 uur, SP2. P.G. Wiloso (MB) over ‘Responses from the region: democratization at district level during the post-suharto era, grobogan, central java, indonesia’, 23 april 2009, 15:00 uur, SP2. Mw. T. Filatova (TNW) over ‘Land markets from the bottem up: micro-macro links in economics and implications for coastal risk management’, 23 april 2009, 16:45 uur, SP2. Mw. Y. Volkovich (EWI) over ‘Stochastic wordt bekeken of de selfmanagementcursus De ruimte voor mededelingen op deze INFOanalysis of web page ranking’, 24 april 2009, wel de aangegeven vorm is om je studeerpagina’s is beperkt. De redactie wijst indieners 13:15 uur, SP2. gedrag te verbeteren. Aanmelding/info: van kopij erop dat hun mededelingen Ir. W.O. Schotborgh (CTW) over ‘Knowledge Studentenbegeleiding/Bureau Studentenalleen worden geplaatst indien deze kort engineering for design automation’, 24 april psychologen, Bastille, 1e verd., rode balie, tel. en bondig zijn. Aanleveren in Word, e-mail 2009, 15:00 uur, SP2. 053-4892035. (
[email protected]) bij de redactie op kamer 217 (Vrijhof). Lengte: maximaal 100 woorden, platte tekst (geen tekens, niet vet, TW niet onderstreept, woorden en/of zinnen niet raties in hoofdletters. Tekst zo veel mogelijk achter elkaar (geen returns gebruiken). Afstudeercolloquim D&S Lever uw mededelingen zoveel mogelijk Prof.dr.ir. T.J.H.M. Eggen, benoemd tot in één bestand aan en mail dit in één keer bijzonder hoogleraar Psychometrische P.W.J. Vaessen over ‘De Veenweiden eilanden; door naar de redactie. Info kopijsluiting Aspecten van Examinering aan de faculteit een educatieve inrichting voor bezoekersvoor de krant van donderdag: maandag Gedragswetenschappen, over ‘De kwaliteit centrum De Veenweiden’, 14 april 2009, 14.00 uur. Kopij die later arriveert wordt in van toetsen’, donderdag 9 april 2009, 16:00 14:00 uur, CU C238. de wacht gezet voor de week daarna. Kleine uur, De Vrijhof. wijzigingen zijn mogelijk tot dinsdagmiddag Afstudeercolloquium IDE/SET 14.00 uur.
op zoek naar een andere baan?
Vacatures interne werving Construerende Technische Wetenschappen (CTW) Skillslabmedewerker (09/075)
Technische (38 uur per week) Assistant Professor ofmedewerker Sociology of Governance and Migration
Technische medewerker
Vacatures UD interne Human werving Resource Management
I
nfo
C
O
A
lgemeen
Minorvoorlichtingsmarkt
Op do. 23 april is er in de Vrijhof een minorvoorlichtingsmarkt. Van 10:30-15:30 uur vind je daar stands van alle minors met veel informatie en minstens één deskundige contactpersoon. Om 11:00 uur, om 12:45 uur en om 14:00 uur is er een algemene uitleg over minors in een aparte zaal. Het programma voor die drie informatiebijeenkomsten is identiek. Tip 1: tijdens de twee algemene informatiesessies die je niet bezoekt is het rustig op de markt. Tip 2: bereid je voor door te kijken op de Major-minorwebsite: www. utwente.nl/majorminor. Selfmanagementcursussen
Van 28 april t/m 23 juni 2009 en van 23 april t/m 26 juni 2009 worden weer twee selfmanagementcursussen georganiseerd bestemd voor studenten die zich voornemen om te gaan studeren maar er op één of andere manier steeds niet toe komen. Duur: 8 (wekelijkse) bijeenkomsten op di. van 13:30 -15:30 uur of op do. van 10:30 –12:30 uur. Wie zich inschrijft dient ook i.v.m. de onderwijsroosters aanwezig te zijn. Is dit niet haalbaar, dan bestaat de mogelijkheid tot individuele ondersteuning. Aanmelding: t/m do. 16 april 2009. Kosten: geen. Vooraf
S
pe
Iedereen is gekneed uit hetzelfde deeg, maar niet gebakken in dezelfde oven (Jiddisch spreekwoord). Ga naar: www.utwente.nl/ spe.
V
estingbar
Elke zo. hebben we het gratis kaasplankje met elke week verschillende soorten kazen. Op ma. hebben we gratis nootjes en op di. onze gratis pubquiz (start om 21:30). Verder is elke wo. i.s.m. de Belletrie een gratis film. Op 15-04 Vratné Lahve. De zaal is open vanaf 20:30, de film begint om 21:00. Onze reguliere openingstijden: zo-di 21:00, wo 20:30, do-za 22:00. Verder is in overleg altijd een borrel of film in de Vestingbar mogelijk: maak hiervoor een afspraak via
[email protected].
M
edisch centrum
Campus huisartsenpraktijk, open voor nieuwe patiënten. www.campushuisarts.nl, tel. 053-4898000. # Tandarts H. Huizinga. Behandeling volgens afspraak. Inschrijving dagelijks. Openingstijden: ma.do. van 08:00-16:00 uur, tel. 053-4894600.
M.B. Timmerman over ‘Design of a PVThermal panel - Integrated design with solar energy technology’, 15 april 2009, 14:30 uur, HR N109. Afstudeercolloquia ME
R.J.B. Veldhuis over ‘Supply chain collaboration as an inventory reduction tool’, 14 april 2009, 14:00 uur, HR N109. R.M. Hartkamp over ‘Optimization of airfoils in inviscid transonic flow using discrete adjoints’, 17 april 2009, 14:00 uur, ZH 286.
E
WI
Roosterwijziging Codesign project (214515)
INF B2. In week 18, 19, 20 en 22 zijn er op vrijdag het 1e en 2e uur hoorcolleges in SP6. In plaats van een hele ochtend project is er die weken dus alleen project tijdens het 3e en 4e uur. De zaal voor het project blijft ongewijzigd, ZI 4054. Informatiebijeenkomst mogelijkheid individuele minor
INF/EL/TW/TEL. Jullie hebben in het derde jaar de mogelijkheid een minor van je keuze te doen. Er is meer mogelijk dan de minormarkt. Je kunt ook je minorruimte op een ander manier invullen door een individuele minor samen te stellen: bestaande uit vak-
ken (samenhangend thema); projecten (samenhangend thema) en/of universiteit in buitenland (een semester naar een van onze partneruniversiteiten). Kom op 21 april in de middagpauze om 12:45 uur naar Citadel T300, zodat je voorgelicht kunt worden over deze mogelijkheden. Real-time systems 2 (213021)
Voor CS-studenten. In verband met personele aangelegenheden zal bovenstaand vak in het komende kwartiel niet op de aangekondigde manier gegeven kunnen worden. Studenten die het vak willen volgen, kunnen aansluiten bij het vak 121109 Real-time software development, docent dr. ir. J.F. Broenink. Dr. Mader zal een bijdrage leveren aan het vak, in de geest van Real-time systems 2. Voor het vakkenpakket zal 121109 Real-time software development gelden als een gelijkwaardige vervanging van 213021 Real-time systems 2.
G
W
Afstudeercolloquia CW
L. Kers over ‘Informatiebehoefte over vervolgstudie bij havisten en de rol van studiemotivatie’, 9 april 2009, 16:00 uur, CU C238. E. Dijkman over ‘Overgewicht en ouderen: een onderzoek naar de invloed op de kwaliteit van leven en de preventie van overgewicht’, 17 april 2009, 11:00 uur, SP6. R. Jeeninga over ‘Werken aan gezondheid: evaluatie onderzoek naar de VGZ gezondwerkentest’, 17 april 2009, 15:30 uur,CU C238. L. Flierman over ‘De invloed van een elite identiteit op het behoud van medewerkers’, 21 april 2009, 16:00 uur, CU C238. M. Jongerius over ‘FNV Bondgenoten en haar koers op de arbeidsmarkt: een onderzoek naar de arbeidsmarktcommunicatie met hoogopgeleide jongeren’, 22 april 2009, 16:00 uur, CU C238. N. Davelaar over ‘Een kleurrijke beleving in de paskamer: het effect van kleurgebruik in paskamers op pleasure, arousal en kledingevaluatie’, 24 april 2009, 16:00 uur, CU B101. Afstudeercolloquia OWK
K. Dumpelmann over ‘De invloed van de fit tussen organisatieklimaat en organisatiestrategie op strategisch gedrag van medewerkers’, 17 april 2009, 11:00 uur, CU B200a. K. Verschuuren over ‘Onderzoek naar factoren die belangrijk zijn voor 6VWO scholieren met wiskunde B bij het maken van een bètatechnische studiekeuze’, 23 april 2009, 16:00 uur, CU B209. K. Wilde over ‘De attitudes van geneeskunde studenten en experts ten opzichte van voortgangstoetsing’, 24 april 2009, 16:00 uur, CU C238. Afstudeercolloquia MPS
K. Jongkind over ‘Validatie onderzoek van het intake instrument de MATE, gebruikt door Tactus, instelling voor verslavingszorg, en de prevalentie van psychiatrische ziektebeelden bij cliënten van Justact’, 16 april 2009, 15:00 uur, CU B103. S. Wessels over ‘Empowering processen en uitkomsten bij online lotgenotencontact voor mensen met een kortdurende of langdurende eetstoornis’, 17 april 2009, 13:30 uur, HO B1224. M. Maurer over ‘Why don’t we agree on what we see?: The influence of status differences and need to belong on group members’ perceptions of the level of intragroup conflict’, 21 april 2009, 14:00 uur, CU B101. Zaalwijziging Introductie cognitieve ergonomie (295102)
PSY B1 en Premaster. Het college van dit vak op do. 28 mei, het 5e en het 6e uur is in SP1. Zaalwijziging Gezondheidspsychologie (296101)
PSY B1 en Premaster. Het college van dit vak op do. 14 mei, het 3e en 4e uur is in SP1. Ook op do. 28 mei, het 3e en het 4e uur is het college in SP1. Media en communicatie (243123/243124)
CW B1. Door het samenvallen van twee tentamens op 16 april a.s.: het tentamen Media en communicatie en het tentamen Modelontwerp in de communicatiewetenschap (246050) is besloten voor onder-
/P WO DEC JL IS DE )/ /NDERWIJSPRIJS UIT LEREN VAN LEERDOELEN HET ONDERHOUDEN VAN CON KELEN VAN EEN WEBSITE ORGANISEREN EEN KENNIS GEREIKT $E WINNAAR IS 'EORG 3TILL 7ISKUNDE # (IJ TACT MET DOCENTEN EN HET BEWAKEN VAN DE VOORT MAKINGSEVENEMENT GAAN ALLE UITINGEN OMZETTEN WORDT GEROEMD OM DE LEUKE EN BEGRIJPELIJKE MANIER GANG VAN HET PROJECT 7E VRAGEN EEN STUDENT DIE NAAR DE NIEUWE HUISSTIJL EN BETREKKEN MEDEWER WAAROP HIJ WISKUNDE DOCEERT 3' $AEDALUS FELICI COMMUNICATIEF VAARDIG IS EN GOED IS IN SCHRIJVEN KERS VIA INTRANET ZOVEEL MOGELIJK BIJ DE ONTWIKKE TEERT HEM MET HET WINNEN VAN DEZE PRIJS VAN TEKSTEN $E STUDENT KRIJGT EEN TRAINING IN HET LINGEN MBT DE FUSIE ENOF IN DE MARKT $E STAGI ut VAN LEERDOELEN weekblad van de -AIL Universiteit Twente FORMULEREN "ELANGSTELLING AIRE KRIJGT EEN OF MEERDERE EIGEN PROJECTEN TOEGE 0!2!$/+3 (ANS 2OMKEMA OPLEIDINGSCOÍRDINATOR ROM WEZEN EN HELPT VERDER MET DIVERSE VOORKOMENDE EWIUTWENTENL WERKZAAMHEDEN )NFORMATIE WWWINTEGRANDNL 16 KEMA Donderdag 9 april 2009 6ANAVOND IS HET WEER TIJD VOOR HET 0ARADOKSGALA OPDRACHT !- 02/'2!--%2%. ,EES JE DIT NOG OP TIJD EN HEB JE NOG GEEN KAARTJE #/,,%'% ).,%)$).' !2"%)$3 %. /2'!.)3! N IS ER EEN INFOR KOM DAN SNEL NAAR DE 0ARADOKSKAMER /OK WOR 4)%039#(/,/')% 6%20,!!434 DEN DE "-4' AWARDS HIER UITGEREIKT (EB JIJ IN RONICA $E DAG IS 6OOR ")4 ).& 4%, " STUDENTEN $E HERKANSING EEN COMMISSIE GEZETEN 3TUUR DAN JE COMMIS N PRÀ MASTERSTU 0ROGRAMMEREN IS NIET IN JANUARI MAAR OP APRIL Colloquium staande lS OCHTENDS wijziging: het tentamen van dit vak SIEFOTO NAAR BESTUUR PARADOKSUTWENTENL :IJ DE APARTE -ASTER -EDEDELING NAAST BA 039 " OOK BEDOELD VOOR DENTEN DIE OVER ZORGEN ERVOOR DAT DIE IN DE 0ARADOKSKAMER KOMT 0REMASTER EN -INOR 039 (ET RESERVE COLLEGE DAT IS is op donderdagochtend 16 april a.s. van 9:00 TE HANGEN $IT GELDT NATUURLIJK NIET VOOR NIET ATIE -ECHANICAL GEPLAND van OP DONDERDAG MAART KOMT TE VER work I.S.H. Ewijk over ‘Post-retirement tot 12:30 uur. 0ARADOKSCOMMISSIES FEB $E )NDEX TRIP FEB PLEIDING 7" 7E VALLEN %XTRA VERROOSTERD WORDT EEN COLLEGE WOENS decisions in the Netherlands: Research EPROGRAMMA EN 0ARADOKSSYMPOSIUM 6OOR MEER INFORMATIE WWW DAG MAART HET UUR WEDEROM IN 7! Communicatiekundig ontwerpen on the participation of people of age PARADOKSUTWENTENL 65 OEN NA AFSLUITING (241303/241304) and beyond in paid or unpaid and career IS DAAROM OP DE $)-%.3)% N /LDENZAAL EEN '7 (dis)continuous employment’, 17 april 2009,
WLCBNL
Nieuws
ADVERTENTIE
GW
IED VAN MECHAT CW B1. Door het samenvallen van twee !&345$%%2#/,,/15)5- %$-VERZORGT OOK HET tentamens op 17 april a.s.: het hertentamen -EER INFORMATIE Communicatiekundig ontwerpen en het WENTENLRTWEB + +EMNA "ACHELOR OVER k+ENNISPRODUCTIVITEIT tentamen Interview, observatie enquête +ENNISONTWIKKELING ALS SOCIAAL en COMMUNICATIEF (196213)PROCESl is besloten voor onderstaande wij DECEMBER UUR -ALIEBAAN )3#(% 5TRECHT ziging: het tentamen van dit vak is op vrij-
dagochtend 17 april a.s. van 9:00 tot 12:30 !&345$%%2#/,,/15)5- 039 uur.
BELANGSTELLEN STOELVOORDRACHT "* $IEPERINK -ASTER OVER k2ETROACTIVE INTERFE Intekenen 4e LEARNING blok studiejaar S HET UUR IN RENCE vakken IN ANATOMICAL USING A VIRTUAL LEA 2008-2009 ERINK WERKZAAM RNING ENVIRONMENTl DECEMBER UUR OEPASSINGEN VAN #5 " RIEl $EZE CW/MCS. VOOR Wil je in het 4e blok (werk)colleges !&345$%%2#/,,/15)! 4#7 VAN HET " PRO
en/of practica volgen, dan kun je je via ORMING EN STAAT deVAN TeleTop-vakwebsite inschrijven. De EN 5 WORDT . 2EIMERT -ASTER OVER k/VERVECHT IN BEWEGING als 1. G TE ZIJN inschrijfprocedure /NTWIKKELING EN verloopt EVALUATIE VAN EEN volgt: WEBSITE VOOR INTERMEDIAIRS IN DE WIJK /VERVECHTl DECEMBER Aamelden voor het vak via TeleTop. 2. Klik op UUR #5 " 'Inschrijven'. Kies een werkgroep en klik 4 (OFSTEDE -ASTER OVER k)NCLUSIVE )NNOVATION $E op 'Opslaan'. Bachelor 1: 241230 OR THE &UTURE