Nieuwsbrief Vivicíta – Juli 2015 Deze maand in de nieuwsbrief: Studenten Fysiotherapie maken kennis met mindfulness Genieten bij competitie met mindfulness Zorg voor Jezelf Zorg voor de Natuur Zorg voor de Medemens Thich Nath Hanh ACT, wat is dat?
Vivicíta, Centrum voor Mindfulness T: 06-17166729 W: www.vivicita.nl E:
[email protected]
Genieten bij competitie met mindfulness
Oefenen met studenten In mei ben ik als docent gevraagd om een lezing over mindfulness te geven aan studenten binnen de opleiding Fysiotherapie van de Hogeschool Arnhem Nijmegen in het kader van de minor Pijn. Voor het eerst leerde een volle klas studenten kennismaken met de insteek die mindfulness hanteert bij het omgaan met pijn. Voor sommigen was die insteek nogal zweverig; ze voelden zich er niet comfortabel genoeg bij om deel te nemen aan de oefeningen. Anderen daarentegen waren zeer geïnteresseerd om de oefeningen mee te doen en weer andere hadden al eerder een cursus in mindfulness gevolgd.
In de maand Juni werd Vivicita ook door de studievereniging van Psychologie aan de Radboud Universiteit uitgenodigd om een workshop te organiseren voor studenten. Hoewel er in de studie Psychologie wel het e.e.a. aan bod komt over mindfulness, was er behoefte aan heldere interpretatie van een (ervarings-)deskundige. Hoewel de rationale en de afwezigheid ‘goed’ of ‘fout’ in mindfulness wat vreemd was voor de meeste studenten, waren de meesten zeer geïnteresseerd in deze vorm van therapie. Tijdens de bijeenkomst hebben studenten kennis gemaakt met de achterliggende theorie, de inhoud van de 8-weekse cursus en diverse oefeningen. Niet alleen hebben zij zelf de oefeningen ondergaan, ook hebben zij kunnen ervaren hoe het is om deze oefeningen te begeleiden aan mede-studenten. Hierbij vonden ze het voornamelijk een uitdaging om te variëren in woordgebruik om niet steeds in herhaling te vallen. Al met al, waren de workshops een zeer geslaagde en leerzame ervaring voor zowel mij als de deelnemers. Bent u ook geïnteresseerd in een workshop binnen uw bedrijf, uw school of met een groep vrienden of vriendinnen? Neem dan gerust contact op. Aan de hand van uw wensen, kan Vivicita een aangepast programma voor u maken.
Bij NOS nieuws kijkt Ajax kijkt terug naar hun mooie prestaties tijdens de Champions League van twintig jaar terug. In het fragment zegt de Boer zo in opperste concentratie te zijn geweest tijdens de wedstrijd, dat hij vergat te genieten.
http://nos.nl/video/2049378-ajax-haalt-in-wenenmooie-herinneringen-op.html Kan dat ook anders?, vroeg ik me af. Mindfulness wordt al geruime tijd toegepast in de sportwereld. Amerikaanse Olympische sporters gebruiken het al jaren. Maar niet alleen individuele sporters passen het toe. De beroemde LA Lakers zitten en mediteren samen, als een team, voor iedere wedstrijd. De kwaliteiten die ontwikkeld worden bij meditatie, zijn dezelfde kwaliteiten waar men in het sporten van profiteert; het zoeken we naar een balans tussen moeiteloze ontspanning en gerichte aandacht, concentratie, ruimtelijk inzicht, mentaal uithoudingsvermogen, pijn management, enzovoort. Daarnaast verlaagt meditatie het stress-hormoon cortisol en verhoogt gelukshormonen, genaamd endorfinen. Zou De Boer meer hebben kunnen genieten als hij een ervaren beoefenaar was van meditatie of als het team vooraf in groepsverband aan mindfulness had gedaan? Interessant voor een onderzoek bij Ajax, niet? Ik ben ook erg benieuwd naar jullie sportmeditatie ervaringen. Wie weet iets voor een volgende nieuwsbrief!?!
Zorg voor jezelf Er verschijnen steeds meer adviezen om goed voor jezelf te zorgen, zoals detox-drankjes om je lichaam te ontgiften, yoga voor lichamelijk en psychisch welzijn, een glutenvrije dieet, mediteren, sauna-bezoeken voor de bloedsomloop, enzovoort enzovoort. Zorgen voor jezelf is een cadeautje aan het lichaam dat jou een leven lang meedraagt en aan de geest om vitaal te blijven in de alledaagse drukte. Maar hoe zit het nu eigenlijk met al die adviezen? Je wordt ermee overspoeld. Bovendien zijn die adviezen trend-gevoelig. Als ik al die adviezen zou opvolgen, heb ik er inmiddels ook een hele dagtaak aan… Vanuit mindfulness is er geen ‘juist’ antwoord te geven. Het gaat erom dat je voor jezelf nagaat wat jíj nodig hebt. Een ander kan immers niet bepalen wat goed voor jou is, op welke manier en hoe vaak. Wees kritisch; niet alleen naar de gegeven adviezen maar ook naar je eigen beweegredenen waarom je iets wel of niet doet voor jezelf. Vanuit intern onderzoek kom je vanzelf bij het antwoord dat bij je past.
Zorg voor de natuur Naast zorg voor jezelf, kun je ook zorgen voor je omgeving. Daarbij kun je denken aan je huis, tuin, stad, land en de natuur in het algemeen. Je kunt bijvoorbeeld voor de natuur zorgen middels water- en energiebesparing, maar ook door het beperken van agressieve producten. Wist je dat shampoo, douchegel, afwasmiddel, waspoeder en schoonmaakmiddelen allemaal biologisch afbreekbaar te verkrijgen zijn? Ook in je tuin kun je veel aanpassingen doen om je tuin vogel- en insect-vriendelijk te maken, zelf al heb je maar een heel klein balkon. Een vogelhuisje of haag waarin ze kunnen nesten, of voederballen in het winterseizoen, vinden onze gevederde buurtgenoten een waar paradijs. In mijn eigen tuin, verzorg ik niet alleen de vogels, maar zorg ik ook dat de bijen, hommels en vlinders een paleisje voor zichzelf hebben door de juiste bloemen en een insectenhotel. Helaas deelt onze kat niet altijd mijn idealen en dat levert soms conflicten op tussen diersoorten in onze tuin, maar ook hier probeer ik zoveel mogelijk maatregelen te treffen zodat ieder genoeg ruimte voor zichzelf krijgt. Gelukkig bieden de vele organisaties, zoals o.a. natuurmonumenten en de vogelbescherming, genoeg tips om mijn ideaal te bewerkstelligen. Daarnaast let ik tijdens het boodschappen doen steeds vaker op de etiketten en logo’s die mij aanwijzen of een product op biologisch verantwoorde wijze is geproduceerd en of het welzijn van de betrokken dieren in acht is genomen. Hoewel er nog steeds slechts aan minimum voorwaarden voldaan hoeft te worden om aan het logo te voldoen, zie ik het als een stap in de goede richting om op mijn manier zorg te kunnen dragen voor de natuur.
insectenhotel
Zorg voor de medemens Mindfulness komt oorspronkelijk voort uit het Boeddhisme. Vandaar dat veel mindfulness beoefenaars zich niet alleen tot doel stellen om hun eigen welzijn te vergroten, maar ook het welzijn van andere mensen, dieren en de natuur. Zorgen voor de medemens kan op verschillende manieren, zoals een vriendelijk woord tegen de kassière, een praatje met een buurtoudere, een leuk kaartje aan een goede vriend(in), producten kopen die fair trade zijn, vrijwilligerswerk of een goede daad verrichten voor iemand. Zelf probeer ik steeds vaker op te letten dat ik iets kan betekenen voor mijn medemens. Wanneer je minder in beslag genomen wordt door je eigen problemen, zie je vaker iemand om je heen die een praatje of een schouderklopje nodig heeft. Het zal je verbazen dat daar vaak een waardevol moment uit ontstaat, niet alleen voor die ander maar ook voor jezelf. Daarnaast schaf ik, behalve biologische en vegetarische, ook steeds vaker fair trade producten aan. Ik vind het voor mezelf prettig om bewuster boodschappen te doen, te koken en te eten, als mijn portemonnee dat toelaat. En in mijn vrije tijd, probeer ik mijn steentje bij te dragen met vrijwilligerswerk bij de Kindertelefoon. Het is vanaf jongs af aan al een wens geweest om op die manier te kunnen bijdragen aan mijn medemens, in dit geval onze ‘jongste’ medemens.
Thich Nath Hanh & Plum Village Op 14 Juli heeft Plum Village in een laatste update laten weten dat Thay in staat is geweest om steeds duidelijker te communiceren, hoewel nog niet middels spraak. Ook heeft hij zijn mindfulness beoefening steeds voortgezet in Plum Village te Frankrijk. Hij heeft een zeer sterke wens uitgedrukt om zijn herstel programma te intensiveren en was vastberaden om zijn fysieke beweging en spraak terug te krijgen. Thay heeft het besluit genomen naar de Verenigde Staten te reizen om een intensiever revalidatie programma te volgen dat specifiek kan worden aangepast aan zijn behoeften te ontvangen. Per 11 Juli heeft is hij veilig aangekomen op zijn nieuwe bestemming.
ACT, wat is dat? Mindfulness is binnen het werkveld van de Pyschologie een zogezegde ‘derde generatie’ therapie, evenals de Acceptance and Commitment Therapy (in het kort, ACT). ACT is een opvolger van cognitieve gedragstherapie en is ontwikkeld door de Amerikaan Steven C. Hayes. ACT is erop gericht om mensen een rijk en zinvol leven te laten leiden. Volgens ACT zijn pijn n lijden onvermijdelijk en daarom biedt het handvatten om met dit pijn om te leren te midden van een rijk en zinvol leen. Binnen ACT leer je diverse technieken aan, zoals: Contact met het hier en nu, Acceptatie, Waarden, Defusie, Zelf als context en Toegewijde Actie. Veel van deze technieken tonen overlap met Mindfulness, namelijk Contact met het hier en nu, Acceptatie en Cognitieve Defusie. Bij Defusie leer je op een andere manier met gedachten om te gaan. In plaats van ze automatisch en onbewust te laten afspelen, leer je er met een afstandje naar te kijken. Daarmee zorg je ervoor dat je gedachten niet langer onderdeel zijn van je ‘identiteit’ en kan het effect en de invloed van negatieve gedachten op jouw leven minder worden. Doordat gedachten minder een onderdeel vormen van je identiteit, leer je jezelf ook meer te zien als een persoon die bestaat uit een denkend zelf en een observerend zelf. Het denkende zelf is voortdurend onderhevig aan impulsieve associaties van het brein op de omstandigheden waarin je je bevindt. Het observerend zelf (jij die de dingen opmerkt) is onveranderlijk en altijd in staat om afstand te nemen van de impulsieve associaties. Dat stelt de observerende kant van onszelf in staat om rijke en zinvolle reacties en gedragingen te kiezen, ongeacht in wat voor omstandigheden we ons bevinden. Deze techniek wordt het Zelf als Context genoemd. Vanuit dat Zelf als Context ga je je levenswaarden verkennen; datgene wat voor jou belangrijk is, wat voor jou zinvol is en waar je wilt dat je leven voor staat. Wanneer de omstandigheden onstuimig worden, ben je vanuit dit Zelf in staat om altijd terug te vallen op jouw Waarden en steeds opnieuw acties te ondernemen die daarbij passen. Dit noemen ze bij ACT: Toegewijde Actie. A = Accept, aanvaard je gedachten en gevoelens en wees aanwezig C = Choose, kies een door waarden geleide richting T = Take action, onderneem actie.
Vivicíta, Centrum voor Mindfulness T: 06-17166729 W: www.vivicita.nl E:
[email protected]