NIEUWSBRIEF ARCHITEKT A.J. JOLING STICHTING nummer 1, mei 2013
Beste (achter)nichten en (achter)neven Joling. Allereerst willen wij hen, die zich als donateur van de Architekt A.J.Joling Stichting hebben aangemeld, niet alleen van harte welkom heten maar ook bedanken voor hun donaties aan onze stichting. Zonder jullie bijdragen zou de stichting het levenslicht niet hebben gezien.
Anton Joling, kort na zijn verhuizing van Zevenaar naar Amsterdam
Het grootste deel van de nichten en neven heeft heel positief gereageerd op het verzoek donateur te worden, alleen hebben zich nog betrekkelijk weinig achternichten en achterneven aangemeld. Dit is wel enigszins begrijpelijk, zij zijn immers een generatie meer verwijderd van Opa en Oma Joling, maar om de continuïteit van de stichting te garanderen hopen we dat zij zich alsnog als donateur komen aanmelden. We willen erop wijzen, dat er geen contributie wordt geheven maar alleen een vrijwillige bijdrage wordt gevraagd. Dus mochten er achterneven en -nichten zijn, die financieel wat krap bij kas zitten, dan kunnen zij zich eventueel met een kleinere bijdrage, bijv. van € 25,- aanmelden en de bijdrage op een later tijdstip overmaken. Daarom sturen wij deze keer eenmalig de nieuwsbrief zowel 1
NIEUWSBRIEF ARCHITEKT A.J. Joling Stichting ,nummer 1, mei 2013
aan degenen, die zich al als donateur hebben opgegeven, als aan hen, die dat nog niet hebben gedaan maar dat wellicht binnenkort alsnog gaan doen. INHOUD In deze brief vinden jullie allereerst informatie over de excursie die wij gaan organiseren. Vervolgens een stuk van Anton over de achtergronden van de verbouwing van het Parkhotel en over de wandeling van de Obrecht naar het Parkhotel. Tenslotte heeft Hans de stamboom van de Jolingen uit Zevenaar verder uitgezocht. Het resultaat treft u in deze nieuwsbrief aan. EXCURSIE Een van de activiteiten van de stichting zal, zoals we in de oprichtingsbrief hebben laten weten, bestaan uit het organiseren van excursies naar gebouwen die door grootvader Joling zijn ontworpen. De eerste excursie zal plaatsvinden op zondag 30 juni a.s., de zondag voorafgaande aan de eerste juli, de geboortedatum van Oma Joling, een dag die zij, zoals velen onder ons zich nog zullen herinneren, nooit ongemerkt voorbij liet gaan en waarbij alle dochters en schoonzonen werden opgetrommeld naar Leemzeulder 4a in Laren. Onze excursie voert niet naar Laren maar naar Amsterdam, de stad waar grootvader Joling als architect werkzaam was en al zijn dochters zijn opgegroeid. We komen om ca. 10,45 bijeen in de Obrechtkerk, de parochiekerk van de familie Joling, waar ook de meeste dochters maar ook heel wat kleinkinderen ter doop zijn gehouden. Ook zijn van hieruit de meeste meisjes Joling getrouwd en heeft Opa de meeste dochters hier weggegeven. Daar zal om 11 uur een mis worden opgedragen met als celebrant Henk de Vilder. Na de mis voert een wandeling ons door Oud Zuid langs één van de eerste gebouwen van grootvader als zelfstandig architect en uiteraard ook door de PC Hooftstraat.. Helaas is nr. 172, het huis waar de familie Joling zo lang gewoond heeft en dat door Opa zo prachtig was ingericht, afgebroken, maar het pand er tegenover, nr. 161 waar zij eerst gewoond hebben, bestaat nog. De wandeling eindigt bij één van zijn laatste grote opdrachten: de ingrijpende verbouwing van het Parkhotel. Daar zullen we gezamenlijk de lunch gebruiken. Het programma ziet er als volgt uit: 10.45 uur samenkomst bij de Obrechtkerk 11.00 uur H. Hoogmis gecelebreerd door Henk de Vilder s.j. 12.00 uur Als lid van de evenementen commissie van de Obrecht serveert Els ons samen metde parochianen de koffie 12.30 uur aanvang wandeling van Obrecht naar Parkhotel 14.00 uur aankomst Parkhotel voor lunch met aansluitend korte presentatie over het Parkhotel 16,00 uur einde donateursdag.
2
NIEUWSBRIEF ARCHITEKT A.J. Joling Stichting ,nummer 1, mei 2013
Opdat we tijdig aan het Parkhotel kunnen laten weten, met hoeveel personen wij komen lunchen, verzoeken iedereen die deel wil nemen dit vóór 1 juni aan onze secretaris, Els te laten weten. De excursie is gratis, maar de lunch moet men zelf afrekenen.
Van Obrecht naar Parkhotel Hoe vaak zal grootvader als hij samen met Oma van de Obrecht op zondag naar huis liep, aan het Parkhotel hebben gedacht. Een prachtige opdracht met vele hoofdbrekens stonden hem te wachten. De verbouwing zou een van zijn laatste grote opdrachten zijn. Een hele eervolle opdracht, want het Parkhotel moest maximaal uitgebreid worden voor de Olympische spelen die in 1928 gehouden zouden worden. De tijdsdruk zou dus enorm worden, zo wist hij met al zijn ervaring reeds in een vroeg stadium. Het oude Hotel Parkzicht van architekt L.J. Neumeyer jr. dat jullie hier links zien moest verbouwd worden tot een hotel de stad Amsterdam en de Olympische spelen waardig. Maar het nietige extra stukje grond dat beschikbaar was gekomen en daarbij gevoegd de beperkingen die het stadsbestuur hem oplegde bij zijn ontwerp, moeten hem toch wel enige slapeloze nachten hebben bezorgd om er toch een uitgebalanceerde eenheid van te maken. Maar Opa zou Opa niet geweest zijn als hij die belemmeringen niet had weten te omzeilen. Creatief als hij was slaagde hij erin een prachtig gebouw neer te zetten wat voor iedereen nog steeds heden ten dage herkenbaar is. Ondanks de vele verbouwingen die plaats vonden, onder andere ook de verplaatsing van de hoofdingang, konden niet voorkomen dat aan het gebouw nog steeds, zowel van buiten als van binnen, duidelijk zijn signatuur herkenbaar is. Als jullie binnen zijn, moet je maar eens letten op de verhoudingen en maten van de gangen. De route. Na de H. Hoogmis die Henk zal celebreren, ontvangt Els ons als lid van de evenementen commissie van de Obrecht ons achterin samen met de parochianen voor een kopje koffie. Dan gaan we niet helemaal met een lege maag op stap.
3
NIEUWSBRIEF ARCHITEKT A.J. JOLING STICHTING ,nummer 1, mei 2013
We lopen van de Obrecht naar de Willemsparkweg nummers 194 -196. Deze twee huizen, die er nog altijd fraai bijstaan heeft Opa gebouwd in 1893. Één van zijn eerste opdrachten als zelfstandig architekt en daarom bijzonder. De straat heette toen nog de Parkweg en lag niet in Amsterdam maar in Nieuwer Amstel. Twee gelijke, maar oh zo verschillende huizen in opzet. Ook hier zien we weer hoe zorgvuldig hij eenvormigheid wilde voorkomen. Veel architecten zouden ervoor gekozen hebben om twee dezelfde huizen naast elkaar te bouwen. Opa niet. Twee verschillende huizen, maar samen een eenheid vormend. Weer een prachtig voorbeeld hoe eenvoud bijzonder mooi kan zijn.
Daarna lopen we een klein stukje via het Vondelpark, waar de meisjes Joling samen met o.a. de meisjes Jansen speelden, naar de PC Hooftstraat. Daar zullen we eerst bij nummer 161 stilstaan. Opa en Oma verhuisden er naar toe vanuit de Marnixstraat. Daarna steken we de straat over naar nummer 172. Helaas een groot gapend gat na de sloop. Maar met een foto in de hand kunnen we ons er wel iets bij voorstellen. Daarna lopen we de PC uit naar het Parkhotel, waarbij we bij één pand nog even zullen stilstaan omdat daar nog een heel bijzonder verhaal te vertellen is, naar aanleiding van een ontdekking die ik onlangs deed. Tijdens de lunch zal ik jullie vertellen welke tocht Opa door Amsterdam heeft afgelegd vanaf zijn aankomst vanuit Zevenaar tot aan zijn huwelijk met Oma op de Marnixstraat. Na de lunch zal ik nog enige bijzonderheden over het Parkhotel vertellen die ik op mijn speurtocht ben tegengekomen. En zo willen we proberen alle stukjes van de legpuzzel voor ons en voor de komende generaties weer op hun plaats te brengen.
4
NIEUWSBRIEF ARCHITEKT A.J. Joling Stichting ,nummer 1, mei 2013
Voor hen die slecht ter been zijn moeten we in de Obrecht even afspreken wie met zijn auto(’s) de route rijdt. Wellicht handig als de slecht ter been zijnde mensen zich van te voren even melden bij Els op haar e-mail adres:
[email protected].
STAMBOOM VAN DE JOLINGEN IN ZEVENAAR (bron: grotendeels ontleend aan schriftje met genealogische aantekeningen van Miep)
I Antonius Joling (? – 1/12/1776), op 7/5/1733 gehuwd met Margareta ten Broek (? – 5/3/1776). Uit dit huwelijk zijn vier kinderen bekend: Henrica (gedoopt op 26/5/1734 en waarschijnlijk kort daarna gestorven); Henrica (gedoopt 14/9/1735); Helena (tweelingzusje van Henrica, gedoopt 15/9/1735); Johannes [II] (ca. 1740 – 24/5/1795 II Johannes Joling (ca. 1740 – 24/5/1795), op 20/11/1766 in eerste echt gehuwd met Maria Kruitwagen ( ? – 7/1/1770). Uit dit huwelijk: Johanna Joling (8/10/1767 –?) Op 19/11/1771 in tweede echt gehuwd met Antoinette Otten (ca. 1735 – 20/2/1814). Uit dit huwelijk zeven kinderen: Nicolaas [III] (5/11/1772 – 17/12/1855); Johanna Maria (24/12/1773 – 10/4/1801); Henricus (26/7/1775 – 10/5/1799); Christine Margaretha (19/12/1776 – ?); Margaretha (30/6/1778 – ?); Antonius (30/6/1778 – ?); Bernardus (8/4/1780 – 28/10/1837) III Nicolaas Joling (5/11/1772 – 17/12/1855) op 17/5/1808 gehuwd met Marie Elisabeth Sloot (29/1/1785 – 25/9/1867)
Uit dit huwelijk zes kinderen: Johannes Franciscus (13/3/1809 – 5/4/1884); Johanna Maria (30/12/1810 – 17/11/1814); Margaretha (12/3/1814 – 1/8/1881); Antonius [IV] (19/7/1816 – 18/6/1901); Jacobus (16/10/1818 – 13/11/1884);Hendrik (6/2/1822 – ?) (N.B. De hier afgebeelde pastelportretten van Nicolaas Joling en Marie Elisabeth Sloot bevinden zich bij Miep) 5
NIEUWSBRIEF ARCHITEKT A.J. Joling Stichting ,nummer 1, mei 2013
IV Antonius Joling (19/7/1816 – 18/6/1901) in april 1854 met Antonia van de Pavert (1/3/1829 – 30/1/1915)
Uit dit huwelijk acht kinderen: Franciscus Andreas Nicolaas (21/4/1855 – ca. 1932); Antonius Jacobus [V] (25/3/1857 – 4/1/1934); Johannes Wilhelmus (18/8/1859 – 3/1/1941); Anna (18611862 ca. 14 maanden oud); Anna Catharina (12/11/1862 – 3/9/1932, in 1890 ingetreden als non bij de congregatie Jezus, Maria, Jozef in 's-Hertogenbosch onder de kloosternaam Soeur Marie Leonita); Wilhelmus Bartholomeus (24/8/1865 – 4/2/1949); Dora (12/8/1867 – 2/4/1917); Maria (12/8/1867 – 22/8/1867) V Antonius Jacobus (25/3/1857 – 4/1/1934) op 22/9/1902 gehuwd met Adriana Henrica Schwiep (1/7/1882 – 15/2/1961)
6
NIEUWSBRIEF ARCHITEKT A.J. Joling Stichting ,nummer 1, mei 2013
Uit dit huwelijk zeven dochters: Anna Bernardina (28/8/1904 – 4/8/1998); Theodora Johanna Maria (10/3/1906 – 8/7/1997); Henriette Wilhelmina Maria (11/5/1909 – 19/1/2003); Paulina Fernardina Maria (16/7/1911 – 20/2/2005); Agnes Francisca Maria (13/8/1913 – 10/3/1938); Elisabeth Jeanetta Maria (16/12/1914 – 23/12/1991); Maria Josephina Theodora (31/5/1921)
(De stamboom van Oma Joling-Schwiep komt in de volgende nieuwsbrief)
Bestuur Architekt A.J. Joling Stichting: Anton de Vilder, voorzitter
A,
[email protected]
Els Wamsteeker, secretaris
[email protected]
Hans Defoer, penningmeester
[email protected]
Correspondentieadres: Sandenburch 48, 1082 GN Amsterdam Bankrekeningnummer: (ING) 7878532
7