Management & Organisatie
Proeftoets SE 6
vwo 6
Naam:
Beste leerling, Dit schoolexamen voor het vak M&O betreft de nieuwe hoofdstukken 21 tot en met 29 alsmede van de hoofdstukken 33 tot en met 37 en heeft als onderwerpen: - toepassingen van informatie- en communicatietechnologie - voorraadwaardering, kosten-, winst- en break-even-berekeningen. Het bestaat uit 33 opgaven. Er zijn 80 punten te behalen. Je hebt 150 minuten om deze toets af te leggen. De uitwerkingen van deze toets moeten plaats vinden in de kantoortoepassing MS-Excel. Het gebruik van een rekenmachine of andere hulpmiddelen behalve een computer is derhalve niet toegestaan! Het is evenmin toegestaan om andere geautomatiseerde hulpmiddelen of toepassingen bijvoorbeeld internet, memorystick, mp3-speler - te gebruiken. De spreadsheet mag uitsluitend in een daarvoor aangewezen directory worden opgeslagen. Pogingen om afwijkend van deze instructie te werken worden geïnterpreteerd als fraude bij het examen. Daarmee komt ook het recht op een herkansing te vervallen. Het is toegestaan om op dit vragenformulier te schrijven. Het is ook toegestaan om op een (extra) antwoordenblad kladaantekeningen te maken. Lever aan het einde van het examen het volgende in: - het vragenformulier (voorzien van naam) en - je kladaantekeningen (indien van toepassing, eveneens voorzien van naam) en zorg dat je uitwerkingsbestand op de juiste manier is opgeslagen. VEEL SUCCES!
Voorbereiding & werkwijze Voer volgende handelingen uit op de computer - Start Excel en open een nieuw bestand. - Sla het nieuwe bestand op als "familienaam-voornaam.xlsx" op de aangegeven plaats. - Ga naar <Pagina-indeling> <Titels afdrukken> en voer een koptekst in waarbij in de linkerbovenhoek bestands- en tabbladnaam en in rechterbovenhoek een paginanummer komen te staan. - Ga naar <Pagina-indeling><Titels afdrukken> en wijzig voor de pagina de schaal van het afdrukken naar aanpassen aan 1 bij 2 pagina’s; afhankelijk van jouw werkwijze kan kan hier later ook de stand van de pagina worden gewijzigd van staand naar liggend. - Wijzig de naam van “Blad1” in “een”. Verwijder overig aanwezige tabbladen. - Kopieer tabblad “een” en hernoem de kopieën tot er zes tabbladen zijn met de namen "een" tot en met "acht". Het is de bedoeling dat je per tabblad de uitwerking van een hele opgave met dezelfde naam opneemt. - Markeer de gevraagde uitkomsten door deze vet- en schuin-gedrukt weer te geven. - Gebruik nergens de kleur geel!
2011-2012 V6 SE6 MO proef.doc
1/6
Management & Organisatie
Proeftoets SE 6
vwo 6
Opgave een (8 punten)
2p 3p 1p 2p
Gevraagd 1 Noem vier kenmerkende afdelingen voor een industriële onderneming. 2 Noem drie nadelen van ICT. 3 Geef twee redenen waarom de boekhouding zeer geschikt is om te automatiseren. 4 Benoem voordelen die jij persoonlijk hebt ontdekt in het werken met Excel
Opgave twee (10 punten) 10p
Gegeven Piet Construct bv produceert en levert maatsteigers. Voor de kostprijsberekening wordt de verfijnde opslagmethode toegepast en wordt er gedifferentieerd naar de grootte van de order. Zo vereist een order waaraan tot € 500 aan directe grondstofkosten wordt besteed, gemiddeld aan indirecte grondstofkosten 40% van de directe grondstofkosten. Voor een order van meer dan € 500, blijken gemiddeld 35% van de directe grondstofkosten nodig. Volgende opslagpercentages zijn vastgesteld:
10p
-
directe grondstofkosten
tot orderbedrag € 500 orderbedrag vanaf € 500 tot orderbedrag € 3.500 orderbedrag vanaf € 3.500 tot orderbedrag € 2.000 orderbedrag vanaf € 2.000
40% opslag indirecte kosten 35% opslag indirecte kosten 20% opslag indirecte kosten 15% opslag indirecte kosten 45% opslag indirecte kosten 30% opslag indirecte kosten
-
directe loonkosten
-
totale directe kosten
-
Er wordt gerekend met een winstopslag van 25% van de kostprijs. De omzetbelasting bedraagt 19%.
Gevraagd 5 Maak een Excelmodel op basis waarvan Misty bv haar offertes kan uitbrengen. Maak het model “Jokebestendig”, dat wil zeggen zorg er voor dat ook secretaresse Joke (een digibete) er mee kan werken…
Opgave drie (10 punten) 10p
Gegeven Industriële onderneming Over de schreef N.V. heeft een aantal vaste activa in bezit waarop ze afschrijft met een vast percentage van de aanschafprijs. Ze heeft daarvan het volgende lijst samengesteld: - fabriekspand aanschaf op 1-1-2000 voor € 1.250.000,-af te schrijven in 50 jaar, geen restwaarde - machines aanschaf op 1-1-2005 voor € 750.000,-af te schrijven in 5 jaar, restwaarde € 50.000 - inventaris aanschaf op 1-1-2005 voor € 250.000,-af te schrijven in 10 jaar, restwaarde € 25.000
2011-2012 V6 SE6 MO proef.doc
2/6
Management & Organisatie
Proeftoets SE 6
vwo 6
Over de schreef N.V. schaft op 1 januari 2008 voor de vervaardiging van een nieuw op de markt te brengen product een machine aan. Met betrekking tot deze machine worden de volgende gegevens verstrekt: - aanschafprijs € 50.000,-- restwaarde € 7.500,-- technische levensduur 10 jaar - economische levensduur 6 jaar De installatiekosten van de machine bedragen € 10.000,--. De kosten van buitengebruikstelling zullen naar verwachting ongeveer € 1.500,-- bedragen. Gedurende het gebruik van de machine is de gemiddelde rentestand 4% per jaar. De afschrijving vindt telkens plaats aan het einde van het boekjaar. Gevraagd 8p
6
2p
7
Maak in Excel een overzicht van 2000 tm 2020 waarin zowel per genoemd actief als (indien van toepassing) in totaal worden opgenomen: - aanschafprijs - aanschafdatum - het afschrijvingspercentage - de jaarlijkse afschrijving - de jaarlijkse boekwaarde na de afschrijving Bereken de jaarlijks in te calculeren interest als deze wordt berekend over het gemiddeld tijdens de gehele levensduur geïnvesteerd vermogen.
Opgave vier (10 punten) 10p
Gegeven Firma Koudveen handelt in één soort gewas. Voor de begroting voor 2007 zijn de volgende cijfers verzameld: - afzet 124.000 eenheden; - vaste verrekenprijs € 2,15, inclusief € 0,25 inkoopkosten; - opslag voor overhead 20%; - opslag voor nettowinst 15%; - omzetbelasting 6%; - verwacht voordelig budgetresultaat op inkoopkosten € 800,-Na afloop van 2007 blijkt het volgende: - afzet 121.000 eenheden; - inkoopprijs € 1,92 per stuk; - inkoopkosten € 31.200,--; - overheadkosten € 53.840,--.
Gevraagd 2p 8 Bereken de consumentenprijs voor 2007. 2p 9 Bereken de voorcalculatorische nettowinst. 4p 10 Bereken de nacalculatorische nettowinst door berekening van het gerealiseerde verkoopresultaat en de gerealiseerde budgetresultaten, gesplitst in resultaat op inkopen en resultaat op overheadkosten. 2p 11 Geef een controleberekening van de nettowinst.
2011-2012 V6 SE6 MO proef.doc
3/6
Management & Organisatie
Proeftoets SE 6
vwo 6
Opgave vijf (14 punten) 10p
1p 2p 2p
1p 1p
2p 1p 1p 3p
Gegeven Truzement BV past de brutowinstopslagmethode toe en heeft de volgende gegevens verzameld over het jaar 2006: - Het gehanteerde brutowinstopslagpercentage in de voorcalculatie bedraagt 50%. - De verwachte afzet was 120.000 artikelen. - In 2006 zijn 124.000 artikelen verkocht voor € 17,60 exclusief omzetbelasting. - De inkoopkosten waren geraamd op € 132.000,-- maar bedragen werkelijk € 138.600,--. - De algemene kosten zijn in 2006 € 309.400,-- terwijl een bedrag van € 303.000,-- was begroot. - De verkoopkosten waren geschat op € 0,50 per artikel; over 2006 werd € 61.200,-daaraan uitgegeven. - De begrote inkoopprijs was € 11,60 per stuk. Begin 2007 blijkt dat in 2006 € 11,90 per stuk is betaald. - Truzement BV verwacht voor 2006 een interestopbrengst van € 35.000,--. Door een stijging van de interestvoet is dat € 42.000,-- geworden. Gevraagd 12 Bereken de verwachte verkoopprijs. 13 Bereken de voor 2006 verwachte nettowinst. Specificeer in je opstelling de overheadkosten. 14 Bereken met behulp van doelzoeken het brutowinstpercentage dat werkelijk wordt gerealiseerd. Beschrijf in je rekenblad welke cel je hebt ingesteld, op welke waarde en welke cel aangepast mocht worden. 15 Bereken de gerealiseerde nettowinst over 2006. 16 Hoeveel procent, in één decimaal nauwkeurig, bedraagt de gerealiseerde nettowinst meer of minder dan de verwachte nettowinst? Bereken en verklaar het verschil tussen de gerealiseerde nettowinst en de verwachte nettowinst. Bereken daarvoor: 17 - het verschil in brutowinst; geef ook een analyse van dit verschil. 18 - het verschil in bedrijfskosten; geef ook een analyse van dit verschil. 19 - het verschil in renteopbrengsten. 20 Vergelijk middels een geschikte grafiek voor- en nacalculatie.
2011-2012 V6 SE6 MO proef.doc
4/6
Management & Organisatie
Proeftoets SE 6
vwo 6
Opgave zes (12 punten) 12p
Gegeven In afdeling 71 van de industriële onderneming Hoofdplaat BV wordt het product Turp voortgebracht. Voor de bepaling van de standaardkostprijs per product staan de volgende gegevens ter beschikking: – proportioneel variabele materiaalkosten 1 kg a € 5 – proportioneel variabele loonkosten 1,25 uur a € 25 – proportioneel variabele indirecte fabricagekosten 0,5 machine-uur a € 5 – vaste indirecte fabricagekosten 0,5 machine-uur a € 25 – normale productie/afzet per periode 50.000 eenheden – de verkoopkosten bedragen steeds 10% van de verkoopprijs – de verkoopprijs is € 75 per stuk Over de afgelopen periode levert de administratie de volgende gegeven: – productie/afzet 40.000 eenheden – aantal machine-uren 20.000 – materiaalkosten 38.000 kg a € 4.50 € 171.000 – loonkosten 51.000 uur a € 24 € 1.224.000 – variabele indirecte fabricagekosten € 110.250 – vaste indirecte fabricagekosten € 640.000 – verkoopkosten € 280.000 – totale werkelijke kosten € 2.425.250
1p 1p 1p 1p
2p 2p 2p 2p
Gevraagd 21 Bereken de standaardfabricagekostprijs 22 Bereken de standaard commerciële kostprijs. 23 Bereken voor de afgelopen periode het nacalculatorische kostenbudget. 24 Bereken voor de afgelopen periode het gerealiseerde budgetresultaat. Analyseer het bij vraag 24 bepaalde budgetresultaat in 25 - een efficiencyresultaat per kostensoort 26 - een prijsresultaat per kostensoort 27 - een bezettingsresultaat (op basis van het aantal machine-uren). 28 Bereken voor de afgelopen periode het gerealiseerde bedrijfsresultaat. Specificeer dit resultaat in het verkoopresultaat en het budgetresultaat.
2011-2012 V6 SE6 MO proef.doc
5/6
Management & Organisatie
Proeftoets SE 6
vwo 6
Opgave zeven (10 punten) 10p
2p 2p 3p 3p
Gegeven Tortelduif bv handelt in horloges. De verkoopprijs is gesteld op € 6,95 bij een verwachte inkoopprijs van € 3,95 (beide exclusief btw). Voor 2009 verwacht Tortelduif bv de volgende kosten te maken: – variabele inkoopkosten € 9.000 – vaste inkoopkosten € 21.000 – variabele verkoopkosten € 48.600 – vaste verkoopkosten € 94.300 – variabele algemene kosten € 12.400 – vaste algemene kosten € 34.700 Er wordt aangenomen dat er in 2009 100.000 horloges verkocht worden. Gevraagd 29 Bereken de verwachte nettowinst voor 2009: 30 Bereken met doelzoeken voor 2009 de break-evenafzet en de break-evenomzet. Geef aan welke cel je hebt ingesteld, op welke waarde en welke cel aangepast mocht worden. 31 Controleer de uitkomst bij de vorige vraag met een grafiek. 32 Bereken met doelzoeken de afzet die nodig is om in 2009 een winst te maken van € 126.000. Geef aan welke cel je hebt ingesteld, op welke waarde en welke cel aangepast mocht worden.
Opgave acht (6 punten)
6p
Gevraagd 33 Maak het contoleren en nakijken mogelijk voor de docent: - zorg per tabblad voor een lege kolom A en voeg in de rij van een antwoord de te behalen score in - zorg er voor dat in kolom A behalve de te behalen punten geen cijfers staan - zorg in tabblad “acht” voor een totaaltelling van de punten per opdracht - zorg er voor dat de docent niet moet rekenen om toegekende punten te totaliseren en het cijfer te bepalen - zorg er voor dat er een compliment verschijnt wanneer het cijfer hoger is dan een “7”, er moet een uiting van afkeuring staan bij een onvoldoende - zorg er voor dat het gehele bestand netjes printbaar is
Nu je hier bent aangekomen, ben je klaar met het examen. Nog een tip: bezie je antwoorden nog eens op je gemak! Tenslotte: zoals altijd staat het je vrij om onder het werk vragen of opmerkingen te plaatsen!
2011-2012 V6 SE6 MO proef.doc
6/6