INVENTARIS FIETSDEELSYSTEMEN IN EUROPA
Studiedag fiets- en autodelen 22 april 2014
1
Fietsdeelsystemen Inventaris Europa Focus op steden met een schaalgrootte Vlaamse steden Welk systeem? Werking? Kostprijs?
Mogelijkheden in Vlaanderen
2
Fietsdeelsystemen
3
Fietsdeelsysteem Kenmerken
publiek beschikbare fietsen goedkoop korte verplaatsingen (in tijd en ruimte) netwerk van onbemande stations (niet verplicht terugbrengen naar hetzelfde station)
4
Fietsdeelsysteem Back-to-many
Fijnmazig
Tussenvormen: - Vrij achter te laten (GPS-tracking) - Tegen bijkomende vergoeding - Boete
Back-to-one
Kleinschalig
5
Systemen van fietsdelen
Fijnmazig
Kleinschalig
1 locatie 6
Ervaringen kleinere Europese systemen Kleinere systemen Vanaf 25 tot 900 fietsen Beperkt aantal hubs Niet de grote reclame-spelers, wel OV-aanbieders of kleinere bedrijven Back-to-one (of back-to-many tegen bijkomende vergoeding) Betalend vanaf eerste minuut gebruik Vaak gebruik van winterpauzes om kosten te drukken
OV-fiets, Call a bike, … aan stations Blue-bike
7
Vaak gebruik van winterpauzes om kosten te drukken Kostendekking Omwille van kleinschalig karakter: goedkoper Back-to-one Minder hubs Minder overheadkost
Meestal combinatie van gebruikersbijdragen, sponsoring, reclame en subsidies (lokale en hogere overheid)
8
Succesfactoren
9
Negatieve factoren
10
Uitdagingen en mogelijkheden voor steden Bepaal waarvoor je fietsdeelsysteem wil inzetten Veel mogelijkheden ook dankzij moderne technologie Durf de vraag te stellen wat het MAG kosten (politieke steun) voor wat het opbrengt Andere mogelijkheden wel binnen handbereik liggen?
Durf onderhandelen Tegen welke prijs wil je een fietsdeelsysteem? Tegen elke prijs? Tegen welke voorwaarden?
11
Studiedag fietsdelen 22 april 2014
Kenmerken van de stad Stedelijke context
• • • •
Oppervlakte: 59,79 km² Bevolking: 59.933 inwoners Bevolkingsdichtheid: 984 inw/ km² Topografie: vlakke stad
Mobiliteitscontext 1. Bestuursakkoord 2013 - 2018
• Focus op autoluwe binnenstad • Groei duurzame verplaatsingen • Stimuleren fietsen
Mobiliteitscontext 2. Beleid • • • •
Circulatieplan Evolutie autovrije binnenstad Uitbouwen fietsverbindingen Herziening OV-aanbod Flankerende maatregelen
• • • •
Invoering beperkt eenrichtingsverkeer Invoering zone 30 (Rumbeke) Ontwikkelen voetgangerszones Herziening parkeertarieven
Mobiliteitscontext 3. Mobiliteitsplan
Huidig plan • • • • •
Leven en omgeving Bereikbaarheid stad Verhogen verkeersveiligheid Stimuleren fietsverkeer Stadsnet OV
Verbreding en verdieping • • • •
Fietsbeleid Parkeerbeleid Categorisering wegen Relatie milieu - mobiliteit
Fietsbezit in Roeselare
2e
2e 1e
4e
2e 3e
Gebruik modi in vrije tijd
4e
2e
2e
Mobiliteitscontext 5. Bestaande initiatieven
• Eco-velo – één uur: € 3 – één dag: € 9,5 • Blue-bike
Mobiliteitscontext 6. Gebruikers
• • • •
Bewoners: 59.933 Studenten: 1.000 Werknemers: 35.404 Toeristen: 16.826 overnachtende
Doelstellingen • Fietsgebruik stimuleren • Aanvullen en versterken OV – Ontwikkeling stadsmodel • Alternatief voor autoverplaatsingen – P+R – Aanleg fietsinfrastructuur – Verhogen comfort fietspaden – Autoluwe binnenstad • Roeselare fietsstad
Scenario’s 1. Kleinschalig • • • • •
Nieuw uit te bouwen Back to many Betalen per uur Verschillende hubs Aantrekkingspolen
2. Blue-bike • • • •
Bestaand systeem Back to one Betalen voor periode (24u) één (of een paar) hub(s)
Scenario’s: kleinschalig Interessante locaties P+R Schiervelde CC De Spil + Stedelijk zwembad Grote Markt Bedrijven Hogeschool …
Scenario’s: kleinschalig Financiële plaatje Investeringskost bij aanvang Inkomsten pas na gebruik Met afschrijving investeringskost op vier jaar Kleinschalig fietsdeelsysteem met hubs
Hoge prijs Veel gebruikers
Intensief gebruik Niet realistisch Beperkt gebruik
Lage prijs
Weinig gebruikers
Veel gebruikers
Weinig gebruikers
- € 52.000
- € 74.503
- € 146.500
Niet wenselijk (- € 112.875)
- € 87.868,69
Niet wenselijk (- € 118.406,25)
Wie betaalt? De (lokale) overheid, reclame, sponsors, bedrijven…
Scenario’s: Blue-bike
Fasen Fase 1: promotie, derdebetaler Fase 2: uitbreiding met nieuwe hubs
Blue-bike: basiscijfers • • •
Fase één breidt enkel het aantal fietsen uit aan station Fase één loopt over in fase twee Fase twee breidt ook het aantal hubs uit naar vijf
fase 1
fase 2
minimum
maximum
minimum
maximum
aantal fietsen
20
60
60
120
aantal gebruikers
52
230
230
416
2.700
12.000
12.000
21.645
ritten/ jaar
Blue-bike: financiële plaatje fase 1
fase 2
minimum
maximum
minimum
maximum
€ 8.620
€ 38.300
€ 38.300
€ 69.095
Kost/ jaar
- € 16.050
- € 45.000
- € 69.000
- € 104.467
Saldo/ jaar
- € 7.430
- € 6.700
- € 30.700
- € 35.373
Opbrengst/ jaar
Werkt min of meer aan kostprijs In fase twee zijn er extra kosten voor nieuwe hubs
Implementatie
Locatie fietsen: 1 mei 2014: in het stationsgebouw t.h.v. roltrappen Najaar 2014: in nieuwe fietsenstalling
Promotie: Derdebetalersregeling RSL-magazine Digitale en sociale media Affiches en flyers Actie abonnementen De Lijn Bedrijven …
Stavaza
Derdebetalersovereenkomst afgesloten Start 1 mei 2014
Fietsen verplaatst naar stationsgebouw Bestaand aanbod Uitbreiding volgt vraag
Opstart promotie
Conclusie
Kleinere stad
Hoog fietsbezit
Afstemmen op nieuw OV-plan
Afstemmen op uitwerking circulatieplan
Bedankt!
Studiedag 22 april 2014
Pilootproject fietsdelen Tony Martens – Mobiliteitsbedrijf Gent
inhoud • Waarom fietsdeelsysteem? • Witte fietsen • MINT studie • Concept – 2014 • Conclusie
Waarom fietsdeelsysteem? • Past in visie duurzame mobiliteit • Gent Fietsstad!
Witte fietsen - historiek • 2009 een Europese onderhandelingsprocedure voor een nieuw stadsbreed leenfietsenproject. • 4 kandidaten • Onderzoek offertes door de stad
Witte fietsen - conclusie
Project afgevoerd • Te hoge kostprijs of te veel reclame • Hoog fietsbezit in Gent. De Stad Gent verkoos als alternatief de bestaande fietsverhuur/fietsvoorzieningen te versterken en nieuwe nichemarkten te verkennen.
MINT studie – conclusie (I) Kosten-Batenanalyse • 1ste fase private aanbieder voor een kleinschalig fietsdeelsysteem. • In een latere fasen mogelijke uitbreidingen
MINT studie – conclusie (II) Conclusie en aanbevelingen • Voorkeur voor een back to one-systeem. • Uitwerking voor een fietsdeelsysteem met private partner. • In fases – 1ste fase beperkt aantal fietsen aanbieden op diverse locaties. – Na evaluatie: mogelijkheid tot uitbreiding
Concept - 2014 (I) • Starten met 75 tot max 150 tal leenfietsen. • Back-to-one systeem • Operationeel voorjaar 2015 • In een eerste fase wordt gekozen voor een 10 tal verschillende locaties buiten het centrum van de stad.
Concept – 2014 (II) Het systeem richt zich in hoofdzaak tot volgende niches: • P&R parkings (randparkings). • Grootschalige (sociale) woonprojecten. • Bij openbaar vervoerhaltes in buurt van bedrijventerreinen • Grootschalige bedrijventerreinen
Procedure - overheidsopdracht (onder voorbehoud van goedkeuring door GR)
Onderhandeling met bekendmaking Procedure: •Oproep tot deelneming – 1ste fase •Oproep met bestek – 2de fase Timing: 1. Kandidaatstelling – juni 2014 2. Beoordeling kandidaten. 3. Bestek doorsturen – oktober 2014
→ 2 gemeenteraadsbesluiten
Systeemvoorwaarden
• Directe toegang, geen vooraf inschrijven. • Betaalmiddelen: bv. Maestro/Bancontact VISA/mastercard. Geen Cash. • Lage kostprijs voor eindgebruiker
Fiets en installaties • Herkenbaar (kleur volstaat en/of opschrift), geen uniek model • Versnellingen (minstens 3); geen terugtraprem. • Bagagedrager • Verschuifbaar zadel (instelbaar) • Stallingswijze: bv. lockersysteem • Veel extra’s maken systeem duurder
Dienstverlening
• Geen reservatie; geen abonnementsformules met gegarandeerde fiets • Pechverhelping : formule te bepalen, maar er moet een minimum van bijstand zijn • Geregeld onderhoud en nazicht: modaliteiten te bepalen.
Rapportering
• Verhuur per dag per locaties – monitoring op bezetting om bij te sturen naar eventuele andere locaties (tot max 3 per jaar) • Aantal onderhoudsbeurten doorgeven/jaar
Conclusie • Starten met een “basic” systeem (eenvoudig, kleinschalig) • Kosten laag houden, zowel qua investeringen als exploitatie • In eerste instantie: speciale niches bedienen • Na evaluatie: mogelijkheid tot uitbreiding
