23-5-2012
Inleiding Het gebruik van marktonderzoeken in IE-procedures
-
-
Gregor Vos 22 mei 2012
-
KLOS
MOREL
VOS
&
S C H AA P
KLOS
Waarde marktonderzoek -
-
-
MOREL
VOS
&
-
-
-
-
S C H AA P
-
&
S C H AA P
MOREL
VOS
&
S C H AA P
Oorzaak wantrouwen rechter
Hoyng in BMMB 2001: studie zaken met marktonderzoeken leert dat als marktonderzoeken al een rol spelen dat meestal is als rechter eerst al zelfstandig heeft beslist. Visser in NJB 2008: onderzoeksresultaat met overeenkomen met eigen perceptie rechter
-
-
-
-
KLOS
VOS
In IE-procedures altijd kwantitatieve onderzoeken Voor marketingonderzoek vaak ook gebruik van kwalitatieve onderzoeken Kwalitatieve onderzoeken komen in rechtspraak niet voor Kan onder omstandigheden toch nuttig zijn, maar zal uitzondering blijven
KLOS
Houding rechter jegens marktonderzoek -
MOREL
Relevant type marktonderzoek
Rechtspraak toont steeds meer gebruik marktonderzoeken Kwantiteit ook kwaliteit? Geen eenduidig beeld in beoordeling marktonderzoek Afgelopen 60 jaar lijkt houding rechter in Nederland jegens marktonderzoek nauwelijks veranderd
KLOS
De waarde van een marktonderzoek als bewijsmiddel Wantrouwen rechter jegens marktonderzoek Algemene vereisten Onderscheidend vermogen en bekendheid Verwarringsgevaar Verwatering en voordeel trekken Modellenrecht Conclusies
MOREL
VOS
&
S C H AA P
Twijfel over mogelijkheid van marktonderzoeken om resultaten te geven op basis waarvan feiten kunnen worden vastgesteld Marktonderzoeken zouden door moeilijkheden die inherent zouden zijn aan hun methodes naar hun aard ongeschikt zijn Er zou geen duidelijke universele opzet en uitvoering mogelijk zijn, Praktijk zou dat aantonen
KLOS
MOREL
VOS
&
S C H AA P
1
23-5-2012
Oorzaak wantrouwen rechter -
-
Oorzaak wantrouwen rechter
In procedures alleen partijonderzoeken Hoyng: onderzoeksbureaus alleen geïnteresseerd in het doen van veel onderzoeken en missen vereiste juridische kennis, zouden alleen “doen wat hun wordt gevraagd door de advocaat van een van de partijen”. Opzet en uitvoering zouden naar het doel toe zijn opgezet, vragen zouden leidend zijn en rapportages tendentieus
KLOS
MOREL
VOS
&
-
-
“Many experts are willing for a generous (and sometimes for a modest) fee to bend their science in te direction from which their fee is coming.”
S C H AA P
KLOS
Oorzaak wantrouwen rechter -
-
-
MOREL
VOS
&
-
-
-
S C H AA P
-
-
-
MOREL
VOS
&
S C H AA P
MOREL
VOS
&
S C H AA P
Wantrouwen rechter terecht?
Marktonderzoeken worden maar weinig serieus genomen Als er één onderzoek is gedaan, zou het te eenzijdig zijn Als er twee onderzoeken zijn gedaan (met tegenstrijdige resultaten) zullen ze allebei wel niet kloppen en worden ze tegen elkaar weggestreept Als er geen onderzoek is gedaan zal de eiser wel wat te verbergen hebben
KLOS
VOS
EU-rechtspraak geeft geen duidelijke beoordelingscriteria voor marktonderzoeken HvJ Chiemsee: Gemeenschapsrecht verzet zich niet tegen marktonderzoek, maar er bestaat geen vast percentage om aan te toetsen Marktonderzoeken zijn duur en duren lang
KLOS
Resultaat wantrouwen rechter -
MOREL
Oorzaak wantrouwen rechter
Criteria die moeten worden onderzocht zijn geen feitelijke maar juridische criteria Rechtsbegrippen kunnen niet empirisch worden onderzocht Opzet en vragen sluiten slecht aan bij rechtsbegrippen
KLOS
Niet alleen onderzoeksbureaus zouden te commercieel zijn, ook experts Posner:
&
S C H AA P
-
-
-
Marktonderzoeken kunnen wel geschikt zijn om feiten achter rechtsbegrippen aan te tonen Wantrouwen van NL-se rechter in andere landen niet gedeeld In VS en Duitsland wél toegang voor marktonderzoek tot bewijs in IE-zaken
KLOS
MOREL
VOS
&
S C H AA P
2
23-5-2012
Wantrouwen rechter terecht?
Wantrouwen rechter terecht? -
-
-
-
Probleem in NL is dat er geen vaste richtlijnen bestaan hoe onderzoek moet worden uitgevoerd In Duitsland beoordeelt rechter onderzoeksvoorstel, met inachtneming commentaar partijen, en stelt zelf onderzoek vast. Praktijk heeft geleid tot richtlijnen over onderzoeksopzet en vragenlijsten
-
-
-
KLOS
MOREL
VOS
&
S C H AA P
KLOS
Wantrouwen rechter terecht? -
-
-
-
-
MOREL
VOS
&
&
S C H AA P
KLOS
MOREL
VOS
&
S C H AA P
Van den Berg
OHIM OG (part 5, 8(5)): a. Marktonderzoekbureaus moeten onafhankelijk en deskundig zijn b. Aantal en profiel respondenten moet representatief zijn c. Onderzoeksmethode, -omstandigheden, complete vragenlijst moeten bekend zijn, om leidende vragen te voorkomen d. Duidelijk moet zijn of percentage betrekking heeft op totale aantal of alleen op hen die hebben geantwoord
KLOS
VOS
HvJ 20-2-75 (Sekt Weinbrand): marktonderzoek door moeilijkheden inherent aan onderzoek naar hun aard ongeschikt als bewijsmiddel HvJ 4-5-99 (Chiemsee): Gemeenschapsrecht verzet zich niet tegen opinieonderzoek als bewijsmiddel OHIM 03-04: market surveys are the most suitable means of evidence OHIM 04-08: well conducted opinion polls (…) are particularly persuasive
S C H AA P
Algemene vereisten -
MOREL
Ontwikkeling waardering marktonderzoeken in EU
HvJ en EU-instellingen als OHIM komen met steeds duidelijkere aanwijzingen over nut en toepasselijkheid marktonderzoeken.
KLOS
Wantrouwen tegenover bureaus en experts onterecht, mogelijkheid van certificatie, waardering van kwaliteit van experts Feit dat rechter oordeel moet geven over rechtsbegrip is geen bezwaar Begrippen als “onderscheidend vermogen”, “verband” en “verwarring” kunnen feitelijk worden getoetst Juridisch oordeel moet uit feiten worden afgeleid Ontkennen van feiten leidt niet tot betere beslissingen
MOREL
VOS
&
S C H AA P
Reputatie en expertise onderzoeker en onderzoeksbureau Gebruik van erkende, bestaande of goed onderbouwde onderzoeksmethode Noodzakelijk te controleren of conclusies onderzoeker voldoende zijn onderbouwd
KLOS
MOREL
VOS
&
S C H AA P
3
23-5-2012
Toets algemene methodologische eisen -
-
Toets algemene methodologische eisen
Relevantie Zijn voor onderzoeksvraag juiste vragen gesteld? Is verkregen informatie relevant voor een oordeel over het geschil? Betrouwbaarheid Zijn resultaten reproduceerbaar? Wat is de kans op toevallige fouten?
KLOS
MOREL
VOS
&
-
S C H AA P
KLOS
Gallaerts & Häcker -
MOREL
VOS
&
S C H AA P
&
S C H AA P
CJVNH
5 minimumvereisten: 1. onderzoek moet worden uitgevoerd door betrouwbare onderzoeker met ervaring 2. duidelijke, volledige en gefundeerde verantwoording totale onderzoek 3. goede omschrijving en selectie van dwarsdoorsnede relevant publiek 4. toepassing van juiste, niet-sturende vragen in goede volgorde 5. voldoende steekproefomvang, zonodig met controlegroepen
KLOS
Validiteit Inhoud onderzoek en afwezigheid van systematische fouten Onderzoek moet voldoen aan doel, wordt gemeten wat beoogd wordt te meten Steekproef moet representatief zijn, vragen juist, volgorde doordacht, etc.
MOREL
VOS
&
-
S C H AA P
BX heeft behoefte aan vaste richtlijnen Duidelijke regels en normen over: methodologische eisen wijze van selectie interviewers en respondenten bepaling relevant publiek (doelgroep) omvang steekproef wijze + volgorde vraagstelling per te onderzoeken onderwerp
KLOS
CJVNH
MOREL
VOS
Nlse initiatieven tot standaardisatie
wijze waarop publiek met merk en teken wordt geconfronteerd gelegenheid om “weet niet” te antwoorden wijze en formuleren van vragen het gebruik van controlegroepen (om marktleiderseffect te meten)
-
-
-
KLOS
MOREL
VOS
&
S C H AA P
Initiatief van de Nederlandse Federatie Levensmiddelen Industrie (NFLI) Benoeming deskundige (Van den Berg) voor opzet marktonderzoek en advisering, uitvoering deskundig bureau in Rb Arnhem 9-9-09 (Coca Cola/Superunie) en Rb Den Haag 25-11-09 (GStar/Pepsi Raw II) Korte notitie Rb Arnhem, sector civiel, december 2009: Reglement voor versneld procederen in merken- en reclamezaken in de Rb Arnhem
KLOS
MOREL
VOS
&
S C H AA P
4
23-5-2012
Te onderzoeken onderwerpen -
Onderscheidend vermogen + bekendheid
Onderscheidend vermogen Bekendheid Verband/associatie Verwarring Verwatering Onrechtmatig aanhaken
KLOS
MOREL
-
-
-
VOS
&
S C H AA P
KLOS
Onderscheidend vermogen + bekendheid -
-
-
-
-
-
-
MOREL
VOS
&
S C H AA P
-
-
-
-
MOREL
&
S C H AA P
MOREL
VOS
&
S C H AA P
OV en specialiteitsbeginsel
Basisbeginsel merkenrecht: specialiteit Teken moet als merk worden herkend binnen de soort Onderzoek zonder specificatie legt lat veel te hoog Merk moet dan zo bekend zijn dat het is losgezongen van waar/dienst waarvoor het is geregistreerd Gaat zelfs verder dan nodig is voor bekendheid
KLOS
VOS
Inherent OV is potentiële identificatie OV door gebruik (inburgering) is actuele identificatie Onderzoek naar inherent OV is mogelijk Zelfs als consument merk (nog) niet kent kan hij een herkomst toekennen In praktijk wordt inherent OV zonder bewijslevering beoordeeld Inburgering en bekendheid kan goed met marktonderzoek worden onderzocht
KLOS
OV en specialiteitsbeginsel -
MOREL
Onderscheidend vermogen + bekendheid
OV: merk is teken dat waren/diensten van een onderneming onderscheidt van die van een ander OV is identificatie door betrokken kring van de waar of dienst als afkomstig van een bepaalde onderneming OV kan inherent of door gebruik zijn
KLOS
Onderzoeken naar OV en bekendheid in het algemeen goed geaccepteerd Positieve aanbevelingen OHIM gaan ook daarover GvEA 12-7-06 (Vitakraft): eenvoudige onderwerpen als OV en bekendheid zijn goed te onderzoeken
VOS
&
S C H AA P
-
HvJ (Philips/Remmington): van belang bij marktonderzoek is of de perceptie van de Gut Springenheide consument van de betrokken categorie waren of diensten in aanmerking is genomen
KLOS
MOREL
VOS
&
S C H AA P
5
23-5-2012
OV vraag – Tijdstip onderzoek
OV en specialiteitsbeginsel Hof Den Haag 3-1-08 + Rb Den Haag 8-5-02 (Toblerone) De juiste vraag zou naar het oordeel van de rechtbank aldus hebben moeten luiden: “ik toon u deze foto van een verpakking en ik noem het woord chocolade. Denkt u nu ergens aan?” - NB: verwijzing naar verpakking en product in vraagstelling is dus géén aanwijzing dat verpakking typerend is voor betreffende waar (Hof Arnhem 24-4-12, Mona-pudding)
-
-
KLOS
MOREL
VOS
&
-
-
S C H AA P
KLOS
OV vraag – Wat te onderzoeken? -
-
-
-
MOREL
VOS
&
-
-
-
-
-
S C H AA P
-
&
S C H AA P
MOREL
VOS
&
S C H AA P
OV vraag – representativiteit
2 extremen: internet onderzoek vs nabootsing koopomstandigheden Internetonderzoek in NL algemeen aanvaard Uitzondering: Hof Den Haag 3-1-08 (Toblerone): “In marktonderzoek wordt consument met andere info geconfronteerd dan tijdens normale winkelsituatie, waardoor belang van marktonderzoeken voor normale koopomstandigheden beperkt is (temeer nu het hier gaat om vormmerken)
KLOS
VOS
Bij verpakkingen, hele verpakking onderzoeken, inclusief woordmerk Woordmerk neutralisatie kan, maar geeft minder precies beeld HvJ Lloyd/Loint’s: onvolmaakt herinneringsbeeld Psychologisch onderzoek: woorden minder sterke herkenningsfactoren dan vorm en kleur Alleen onderzoek inclusief woordmerk geeft ook geen goed beeld Bij producten kan foto volstaan (Hof Amsterdam 8-11-07, adidas/Scapa)
KLOS
OV vraag – manier van onderzoeken -
MOREL
OV vraag – Wat te onderzoeken?
Merk zoals gedeponeerd en teken zoals gebruikt Bij woordmerken, woordteken zoals gebruikt, kan ook klank zijn (Hof Amsterdam 30-9-04 (TMobile/ID&T Mobile) Onderzoek ID&T afgeschoten omdat alleen officieel gebruik (website, logo, radiocommercials) is onderzocht Ook gebruik buiten die context relevant (bv perspublicaties en mededelingen onder consumenten)
KLOS
Relevant tijdstip voor inburgering, datum depot, voor inbreuk, elke datum, ook tijdens langlopende procedure (HR 16-2-07 adidas/Marca) GvEA Vitakraft: marktonderzoek voor of na datum depot kan nuttig zijn, maar bewijskracht kan variëren naarmate er meer tijd ligt tussen onderzoek en depotdatum. OG: marktonderzoek na depotdatum kan relevant zijn “reputation is usually built over a period of years and cannot simply be switched on and off”
MOREL
VOS
&
S C H AA P
-
-
Veel misverstanden over representativiteit OHIM OG: tenminste 1000-2000 per land Van den Berg: tenminste 100 Gellaerts & Häcker: aansluiten bij commerciële onderzoeken: 150 tot 250 voldoende, mits goed opgezet en uitgevoerd Statistische relevantie van belang
KLOS
MOREL
VOS
&
S C H AA P
6
23-5-2012
OV vraag -
-
-
Controle vraag
Toblerone-vraag is zware toets Consument kan ook andere associaties hebben dan relevant voor merk, b.v. Chocolade, bergen, Zwitserland, lekker, etc. Open karakter van vraag kan respondent tot raden aanzetten Door zware karakter Toblerone-vraag goeie eerste vraag
KLOS
MOREL
VOS
&
-
-
-
S C H AA P
KLOS
OV vraag -
-
-
-
MOREL
VOS
&
-
-
-
-
S C H AA P
-
-
VOS
&
S C H AA P
MOREL
MOREL
VOS
&
S C H AA P
OV vraag – vragen naar merken
Bij eerste twee vragen mag respondent op geen enkele manier worden geholpen Open vragen kunnen eventueel worden gevolgd door geholpen vraag, waarbij lijst wordt getoond van mogelijke relevante merken: “ik toon u een aantal merken op het gebied van (…). Kunt u mij zeggen welke bij het product op de afbeelding hoort?” Nadeel: respondent is al “voorbereid” door eerste twee vragen Getoonde merken moeten roteren en “weet niet” moet antwoordmogelijkheid zijn
KLOS
Beter: “Van wie is dit product afkomstig?” Nadeel: vraagstelling wekt suggestie dat respondent antwoord zou moeten weten en dus “dom” is als hij het niet weet. Raadeffect kan worden verkleind door voorstel Hoyng: “Weet u misschien van wie dit afkomstig is?” En kan nog meer worden verkleind door toevoeging Van den Berg: “of heeft u geen idee?”
KLOS
OV vraag – geholpen vraag -
MOREL
OV vraag
Na open vrije associatievraag, concrete vraag stellen naar herkomst Foute vraag: Van welke fabrikant is dit product volgens u afkomstig? Geen consument weet wie fabrikant is Afkomst kan ook merk zijn: Margarine van Becel ipv Unilever Consument hoeft niet te weten van welk bedrijf product precies afkomstig is, voldoende als deze in staat is te onderkennen dat gemerkt product een andere herkomst heeft
KLOS
-
Alleen identificatie op grond van teken is irrelevant Rb Den Haag 9-6-99 (Mars/Nestlé): waarom vraag stellen: “Waarom denkt u aan (…)?” GvEA 28-10-09 (BCS): “niet was gevraagd naar de reden waarom zij een bepaald antwoord gaven”, dus kon niet worden vastgesteld aan de hand van welk teken respondenten de waren hebben erkend.
VOS
&
S C H AA P
Voorbeeld foute variant: GvEA 15-12-05 (BIC): tonen van plaatje gedeponeerde aansteker met vraag aan welk merk men denkt Fout omdat het veronderstelt dat er een merk is (dat nu juist onderzocht moet worden) het alleen actieve kennis test en niet herkenning als herkomst het bekende merken bevoordeelt - GvEA 8-7-09 (Bounty): ondanks BIC test toch toegelaten -
KLOS
MOREL
VOS
&
S C H AA P
7
23-5-2012
OV vraag – Vormmerken -
-
-
-
OV vraag
Rechtspraak van HvJ geeft speciale test OV voor vorm- en kleurmerken Publiek zou niet gewoon zijn vormen en kleuren als merk te herkennen, dus vorm- en kleurmerk moeten significant afwijken van wat gebruikelijk is Consument moet onderscheidingsteken kunnen herkennen zonder bijzondere analyse/oplettendheid HvJ 10-11-94 (Werther’s Echte): onderzoek zegt alleen iets over OV woordmerk, irrelevant voor vorm
KLOS
MOREL
VOS
&
-
-
-
S C H AA P
KLOS
OV vraag -
-
-
MOREL
VOS
&
S C H AA P
OV vraag - Duitsland
Niedermann: open vragen zouden onvolledig beeld geven, alleen gesloten vragen zouden OV associatie volledig bloot kunnen leggen Hogere rechters zouden open vragen als te weinig neutraal hebben beoordeeld Voorstel Niedermann: “There is a name here on this card. Do you know this name, or does it seem familiar to you, or is this the first time you have ever seen this name?
KLOS
MOREL
VOS
&
-
-
S C H AA P
A. Kaufen Sie egal wie oft, für sich oder andere … (Waren angeben, für die eine Verkehrsdurchsetzung geltend gemacht wird)? a) Ja b) Nein, nie
MOREL
VOS
&
S C H AA P
OV vraag - Duitsland
B. Verwenden/benutzen/essen Sie, zumindest hin und wieder, ... (Ware wiederholen)? a) Ja b) Nein, nie
KLOS
In Oostenrijk, Duitsland, Zwitserland standaard 3-stappen-test van DPMA: “Richtlinien für die Prüfung von Markenanmeldungen”
KLOS
OV vraag - Duitsland -
Andere benadering in Duitsland/OHIM Voor OV geen bewuste kennis van teken als merk nodig, gaat om herkenning (‘recognition’) (OG, Part 5, section 1.3.1) Herkenning vraagt om gesloten vraag en niet om open vraag Open vraag vereist meer kennis, voor enkele herkenning, meten wat als eerste in respondent opkomt, zou gesloten vraag beter zijn
MOREL
VOS
&
S C H AA P
-
1. (Ggf. nur zu beantworten, wenn Frage A oder B bejaht wurde): Haben Sie diese Bezeichnung (Wiedergabe der angemeldeten Marke) in Zusammenhang mit den Waren ... schon einmal gehört oder gesehen/gelesen? a) Ja b) SPONTAN (da dies von der Fragestellung nicht umfasst ist) Kommt mir bekannt vor/glaube schon c) Nein
KLOS
MOREL
VOS
&
S C H AA P
8
23-5-2012
OV vraag - Duitsland -
OV vraag - Duitsland
2. Wenn Frage 1 mit mit „Ja“ beantwortet wurde: Ist die Bezeichnung/Farbe/Form ... Ihrer Meinung nach bei ... (Wiedergabe der angemeldeten Marke) in Zusammenhang mit den Waren ... a) Hinweis auf ein ganz bestimmtes Unternehmen b) Hinweis auf mehrere Unternehmen c) gar kein Hinweis auf irgendein Unternehmen d) oder können Sie nichts dazu sagen?
KLOS
MOREL
VOS
&
-
a) Bei Antwort Nr. 2a): Wissen Sie, wie dieses Unternehmen heißt? b) Bei Antwort Nr. 2b): Wissen Sie, wie diese Unternehmen heißen?
S C H AA P
KLOS
OV vraag – Duitsland - commentaar -
-
-
-
Voorvragen kunnen leiden tot “mindsetting”, beter achteraf stellen Duitse vragen lijken raden te stimuleren, respondent wil niet “dom” lijken Geen controlevraag waarom men teken als herkomst herkend Geen controlevraag naar marktleiderseffect
KLOS
MOREL
VOS
&
-
MOREL
VOS
&
S C H AA P
OV vraag – Duitsland - commentaar -
-
Laatste vraag overbodig, niet nodig om precieze herkomst te kennen DPMA erkent dit, antwoord 2a) is cruciaal Groot voordeel: gestandaardiseerde vragenlijst schept duidelijkheid en is goed voor erkenning marktonderzoek als bewijsmiddel
S C H AA P
KLOS
OV - inburgering -
3. Zuordnung
MOREL
VOS
&
S C H AA P
OV - inburgering
GvEA 21-4-05 (Monbebé) Acceptatie 3-stappen-test van DPMA OV (+ bekendheid) aangenomen 64% herkend merk ivm relevante waren 68% van 64% ziet het als herkomstaanduiding Dus 42% van het totaal OHIM heeft 3-stappen-test in diverse zaken erkend
KLOS
MOREL
VOS
&
S C H AA P
-
-
-
Vzr Rb Den Haag 9-8-11 (G-Star/C&A): 36% noemt G-Star bij het zien van het woord RAW, OV aangenomen Hof Arnhem 26-10-04 (Emmertje): 78,6% had het product in (kale) verpakking wel eens gezien en 66,7% (51,7% totaal) kon de onderneming of het product noemen: inburgering (bevestigd in Rb Arnhem 28-8-09) Vzr Rb Utrecht 8-7-04 (Babyclub): 37% van alle respondenten noemt C&A bij het horen van het woord “Babyclub”
KLOS
MOREL
VOS
&
S C H AA P
9
23-5-2012
OV - inburgering -
-
-
OV - Bekendheid
Hof Den Bosch 29-7-03 (Malibufles): 61% herkent ongemerkte witte fles als afkomstig van Malibu Rb Den Haag 28-5-03 (Taco-ijsje): 28,5% resp. 43% zegt bij het zien van de vorm aan een bepaalde fabrikant te denken Omgekeerd: Vzr Rb Den Haag 6-6-11 (Yellow Pages): 57% ziet in teken beschrijvende aanduiding
-
-
-
-
KLOS
MOREL
VOS
&
S C H AA P
KLOS
OV - Bekendheid -
-
-
CHVNH: Uit rechtspraak wel percentages bekend, maar geen duidelijke regel, aangenomen kan worden dat ondergrens bekendheid ligt tussen 25-50% geholpen bekendheid Reeskamp (BMMB 00-04): omslagpunt tussen 25 en 50% Duitse rechters: tussen 30 en 40%
MOREL
VOS
&
-
-
-
VOS
&
S C H AA P
Vzr Rb Den Haag 5-7-11 (G-Star/C&A): GSTAR heeft 91% bekendheid Hof Den Haag 26-1-10 (Ikea/Multimate): 51% (1e onderzoek), resp. 59% (2e onderzoek) herkent “pure” beeldmerk als IKEA Rb 7-10-09 (Red Bull/Winters): 85% van alle respondenten herkenden verpakking als afkomstig van Red Bull
S C H AA P
KLOS
OV - Bekendheid
-
MOREL
OV - Bekendheid
KLOS
-
HvJ 14-4-99 (Chevy): merk bekend wanneer het bekend is bij een aanmerkelijk deel van het publiek waarvoor de waren of diensten bestemd zijn. Relevante omstandigheden: marktaandeel van het merk, intensiteit, geografische omvang, duur van het gebruik, omvang investeringen voor bekendheid Marktonderzoek kan bekendheid helpen aantonen “Gewoon” OV onderzoek doen
MOREL
VOS
&
S C H AA P
OV - Bekendheid
Hof Amsterdam 27-9-01 (WE/ME): 30% spontane bekendheid als herenkledingzaak, 20% spontane bekendheid als dameskledingzaak, geholpen bekendheid van resp. 60% en 72% Hof Amsterdam 27-7-00 (Beursplein 5): voor een merk om bekend te zijn is niet vereist dat meer dan 50% van het relevante publiek met het merk bekend is
KLOS
MOREL
VOS
&
S C H AA P
-
-
Hof Brussel 23-12-99 (Levi’s): 40% spontane herkenning van stiksel waarvan 26% correcte toewijzing aan Levi’s Pres Rb Amsterdam 7-10-99 (Vola): naamsbekendheid van 35%
KLOS
MOREL
VOS
&
S C H AA P
10
23-5-2012
OV vraag – Marktleiderscontrole -
-
-
OV vraag – Marktleiderscontrole
Marktleiderseffect: CHVNH: het effect dat respondenten, wanneer zij worden geconfronteerd met een bepaald product, geneigd zijn om de marktleider voor dat soort producten te noemen, ongeacht de vraag of zij het voorgelegd merk of teken als afkomstig van die marktleider herkennen Percentage controle-onderzoek zou moeten worden afgetrokken van werkelijk onderzoek Van den Berg voorstander en ook Rb Den Haag (zie 7-9-11, TUC/Apéro)
KLOS
MOREL
VOS
&
-
-
S C H AA P
KLOS
Verwarringsgevaar -
-
-
MOREL
VOS
&
-
S C H AA P
-
&
S C H AA P
MOREL
VOS
&
S C H AA P
Verwarringsgevaar
CHVNH: verwarringsgevaar is juridisch oordeel maar feitelijke vaststelling door marktonderzoek moet voldoende zijn om verwarringsgevaar aan te nemen HvJ 22-6-00 (adidas/Marca): Hof heeft (in Puma/Sabel) nationale rechter niet ontheven van noodzakelijke positieve vaststelling van verwarringsgevaar, waarvan bewijs moet worden geleverd
-
-
-
KLOS
VOS
Normatieve uitgangspunten Eigenschappen gemiddelde consument Gedrag gemiddelde consument Niet gelijktijdige waarneming Vaag herinneringsbeeld
KLOS
Verwarringsgevaar -
MOREL
Verwarringsgevaar
HvJ Puma Sabel Globale beoordeling Hoe bekender het merk, des te eerder verwarringsgevaar Compensatie soortgelijkheid waren en gelijkenis merk en teken Grotere rol onderscheidende bestanddelen
KLOS
Controle-onderzoek wat ruwe methode Positie van marktleider is tenslotte ultieme beloning voor bekend merk, zou geen straf moeten zijn Wellicht beter om naar redenen antwoord te kijken, marktleiderseffect filtert er dan vanzelf uit
MOREL
VOS
&
S C H AA P
In NL scepsis tegenover bewijs verwarringsgevaar door marktonderzoek Verwarringsgevaar valt onder discretie rechter, niet onderzoeker Alleen verband/associatie onderzoeken? Scepsis onterecht Gelukkig goede voorbeelden in rechtspraak Geen vast percentage voor verwarringsgevaar Duitse literatuur: 15%
KLOS
MOREL
VOS
&
S C H AA P
11
23-5-2012
Verwarringsgevaar -
-
-
-
-
Verwarringsgevaar
Rb Den Haag 7-9-11 (TUC/Apéro) Onderzoek niet concludent, want geen testonderzoek naar marktleiderseffect Maar onderzoek niet zonder waarde “Tamelijk hoog” percentage denkt aan TUC of LU bij zien Apéro-verpakking = 76%! Reden: verpakking, kleuren, afbeeldingen op verpakking, of combinatie van elementen Geeft wel enige aanwijzing dat verwarringsgevaar kan optreden Daadwerkelijke verwarring immers irrelevant
KLOS
MOREL
VOS
&
-
-
S C H AA P
Rb Den Haag 10-12-10 (G-Star/H&M) T-shirt Raw Beat Experience 30% meent na confrontatie met tekens dat Tshirt van afkomstig is van G-Star Verwarringsgevaar aangenomen
KLOS
-
- Rb Den Haag 26-4-08 (Wrangler/Dogg) - Aan respondenten (n=400) is een gevouwen spijkerbroek van Dogg Label getoond waarbij het teken goed zichtbaar was. - Vraag “Waar denkt u aan bij het zien van deze spijkerbroek?”) - Antwoord: 12% noemt een merk 5% Wrangler - Teken niet louter decoratief en verband aangenomen
-
-
-
Verwarringsgevaar
-
-
S C H AA P
MOREL
VOS
&
S C H AA P
Voordeel trekken/Verwatering
vraag: “Als u luistert naar beide namen/Als u nu kijkt naar beide beeldmerken/namen denkt u dan dat deze afkomstig zijn van één bedrijf of twee bedrijven”. Antwoord 1 bedrijf: 39%, 39%, 31%. Conclusie hof: “Bij aanzienlijke groep consumenten verwarring over de herkomst” Zowel direct als indirect verwarringsgevaar 2e
KLOS
&
Hof Amsterdam 30-9-04 (T-Mobile/ID&T Mobile) 3 groepen: n=264, 269, 267 (klank, woord-, beeldmerk) 1e groep: 2x gesprek aanhoren, dan vraag: “U voert een gesprek over mobiele telefonie. Daarin noemt iemand de naam van een mobiele aanbieder. Welke naam hoorde u?” 2e groep: (idem) “Om welk bedrijf gaat het hier?” 3e groep: beeldmerk tonen Antwoord T-Mobile: 31%, 11%, 10%.
KLOS
-
VOS
Verwarringsgevaar
Verwarringsgevaar
-
MOREL
MOREL
VOS
&
S C H AA P
-
-
Marktonderzoek kan noodzakelijk “verband” aantonen Marktonderzoek kan aantonen dat gebruik teken niet “louter decoratief” is
KLOS
MOREL
VOS
&
S C H AA P
12
23-5-2012
Voordeel trekken/Verwatering -
-
-
Voordeel trekken/Verwatering
Hof Amsterdam 8-11-07 (adidas/Scapa Voldoende aannemelijk dat het publiek een verband legt tussen de Scapa kleding en de strepen van adidas, de resultaten van het markonderzoek ondersteunen dat. 12% denkt spontaan aan adidas bij het zien van de Scapa kleding, 38% noemt adidas bij de vraag door welk bedrijf de kleding werd gemaakt. Marktleiderseffect: 78% noemt adidas bij het zien van 3 strepen kleding. Van deze 78% zegt 88% aan adidas te denken door de strepen.
KLOS
MOREL
VOS
&
Hof Amsterdam 8-11-07 (adidas/Scapa Voldoende aannemelijk dat het publiek een verband legt tussen de Scapa kleding en de strepen van adidas, de resultaten van het markonderzoek ondersteunen dat. 12% denkt spontaan aan adidas bij het zien van de Scapa kleding, 38% noemt adidas bij de vraag door welk bedrijf de kleding werd gemaakt. Marktleiderseffect: 78% noemt adidas bij het zien van 3 strepen kleding. Van deze 78% zegt 88% aan adidas te denken door de strepen.
-
-
-
S C H AA P
KLOS
Marktonderzoek in het modellenrecht Een modelrecht stelt de houder daarvan in staat op te treden tegen voortbrengselen waarin het model is verwerkt of toegepast, dan wel tegen voortbrengselen die bij de geïnformeerde gebruiker geen andere algemene indruk achterlaten.
KLOS
MOREL
VOS
&
-
KLOS
S C H AA P
Het begrip „geïnformeerde gebruiker” kan derhalve aldus worden opgevat dat het betrekking heeft op een gebruiker die niet slechts gemiddeld, maar in hoge mate aandachtig is, hetzij door zijn persoonlijke ervaring, hetzij door zijn uitgebreide kennis van de betrokken sector.
MOREL
MOREL
VOS
&
S C H AA P
In de praktijk -
KLOS
&
Uitleg begrip in HvJEG 20-10-2011 (Pepsico) Tussencategorie tussen de – op het gebied van het merkenrecht gehanteerde – gemiddelde consument, van wie geen enkele specifieke kennis wordt verwacht en die de strijdige merken in de regel niet rechtstreeks vergelijkt, en de vakman met grondige technische deskundigheid.
S C H AA P
De geïnformeerde gebruiker -
VOS
De geïnformeerde gebruiker -
-
MOREL
VOS
&
S C H AA P
-
-
Hof Den Haag, 24-1-2012 (Apple/Samsung) Uit het onderzoeksrapport bleek niet dat selectie van proefpersonen aan de criteria van de ‘geïnformeerde gebruiker’ in de zin van de GmodV had voldaan. Onderzoek ten onrechte niet op een rechtstreekse vergelijking gebaseerd. Gezien de aard van de modellen en de sector in kwestie zal de geïnformeerde gebruiker het Apple-model en de Samsung tablets rechtstreeks vergelijken, waardoor hij de verschillen goed kan waarnemen.
KLOS
MOREL
VOS
&
S C H AA P
13
23-5-2012
In de praktijk -
-
-
Conclusie
Rb Den Haag, 24-8-2011 (Apple/Samsung) De vraag of de algemene indruk van het model en de Galaxy Tab hetzelfde was is te algemeen. Kenbaarheid beschermde elementen van het “minimalistische” model noodzakelijk om tot een reële beoordeling te komen. Geen mogelijkheid om bij het zien van het ene plaatje weer terug te gaan naar het andere plaatje, waardoor eerder sprake is van een geheugentest dan een test van overeenstemming
KLOS
MOREL
VOS
&
S C H AA P
-
-
-
-
Marktonderzoek fungeert nu al als effectief bewijsmiddel voor inburgering en bekendheid Zou meer en beter kunnen worden ingezet voor inbreuk Standaardisatie opzet, methodiek en rapportage onderzoek is wenselijk en zou veel verbetering kunnen geven Grote vraag: willen we dat wel?
KLOS
MOREL
VOS
&
S C H AA P
14
