Inhoud. VAUCLUSE: identiteitskaart 4-5 BEROEMDE PLAATSEN 6 LEVENSKUNST 24

LE VAUCLUSE

LIEUX RENOMMÉS

ART DE VIVRE

PATRIMOINE ET CULTURE

INFORMATIONS PRATIQUES

COMITÉ DÉPARTEMENTAL DU TOURISME DE VAUCLUSE : 12, rue Collège de la Croix - BP 147 -F -84008 Avignon Cedex 1 T. 33 (0)4 90 80 47 00 - F. 33 (0)4 90 86 86 08 - www.provenceguide.com - www.degrifprovence.com - [email protected]

VAUCLUSE - GUIDE PRATIQUE 2005

NATURE ET LOISIRS

CDT84_GuidePratique_NL.qxd

13/04/2005

11:21

Page 1

VALLIS CLAUSA? De Romeinen voelden zich er thuis en hebben er theaters gebouwd die altijd voor het publiek zijn geopend. Pausen hebben er hun paleis gebouwd en wijnstokken aangeplant. Enkele landsheren hebben er kastelen gebouwd, opgeluisterd met terrassen en tuinen waar het aangenaam leven is. Onder de Provençaalse zon hebben de boeren bronwater afgeleid om zomervruchten te kunnen verbouwen. En in de koele schaduw van de kelders waken de wijnbouwers over de rijping van de wijn. Schrijvers vinden er een inspirerende afzondering; acteurs, zangers en dansers ontmoeten er het krachtige applaus van een enthousiast publiek. En dan beweert men dat de naam Vaucluse is afgeleid van “vallis clausa” (gesloten dal)! Gesloten voor wie? Ik zie alleen maar een Vaucluse die wijd open staat voor liefhebbers van de Provençaalse natuur, van zon en krekels, van overblijfselen uit een oud en rijk verleden, van lekker eten, van kunst en “dolce vita”. .


13/04/2005

11:21

Page 2

Inhoud VAUCLUSE: identiteitskaart BEROEMDE PLAATSEN

4-5 6

Inleiding: Waar situeert u…? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 01 - Avignon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 02 - Châteauneuf-du-Pape . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 03 - Orange . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 04 - Vaison-la-Romaine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 05 - Carpentras . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 06 - Sault . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 07 - Apt. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 08 - L’Isle-sur-la-Sorgue. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 09 - Cavaillon. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 10 - De zeven mooiste dorpen: Ansouis, Gordes, Lourmarin, Ménerbes, Roussillon, Séguret, Venasque . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 11 - De pauselijke enclave . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 12 - De Dentelles de Montmirail . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 13 - De Mont-Ventoux . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 14 - De site de Fontaine-de-Vaucluse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 15 - Het massief Luberon. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 16 - Okers. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

LEVENSKUNST

24

Inleiding: Aantekeningen Als het geluk in deze wereld lijkt op… . . . . . 25 I - Levenskunst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 • Lavendel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 • Wijngaarden en wijnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 • Een mand vol streekproducten: olijven en olie, spelt, druiven, asperge, tomaat, meloen, kers, aardbei, abrikoos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 • De truffel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 +: bezienswaardigheden, activiteiten en evenementen geschikt

voor een jong publiek.

II - Lekkere smaken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 • Honing, noga, gekonfijte vruchten, berlingot, papalines, ventoulet . 43


13/04/2005

11:21

Page 3

III - Markten en antiekhandelaars . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 • Lijst van markten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 • Antiek en curiosa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 IV - Erkende ambachtslieden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 • Santonmakers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 • Pottenbakkers en keramisten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 – Ateliers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 – Pottenbakkersmakten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 • Meubelmakers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 • Siersmeden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 • Instrumentenmakers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 • Leerbewerkers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 • Edelsmeden en sieradenmakers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 • Boekbinders en lijstenmakers. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 • Steenhouwers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 • Textiel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 • Glaskunstenaars . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 • Speelgoed en creativiteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 V - Lokale feesten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

ERFGOED EN CULTUUR

64

Inleiding: Toen ze de Romaanse kapelletjes bouwden, . . . . . . . . . . . . . .65 I - De Provence van vroeger: kennismaking met het erfgoed . . . . 66 • De Romeinse Provence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 • De Pauselijke Provence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 • De barokke Provence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71 • Kastelen van de Luberon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 • Kerken, Kloosters, Kapellen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 • Joods erfgoed. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 • Landelijk erfgoed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 • Hoog gelegen dorpjes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 II - Musea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80

III - De Provence van vandaag: kunst en voorstellingen . . . . . . . . 88 • Voorstellingen en festivals . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 • Theater . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 • Nachtleven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94

NATUUR EN RECREATIE

98

Inleiding: Landschappen en buitenactiviteiten... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .99 I - Bergen en heuvels: de roep om te wandelen. . . . . . . . . . . . . . . 100 • Uitstapjes en voettochten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 • Fietstoerisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 • Ruitertochten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 • Mechanische sporten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 II - Rivieren, gorges, bronnen en meren: ontspannen in stromend water . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 • Recreatieplassen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 • Kano - kajak, roeien, surfen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 • Vissen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 III - Onder de grond en in de lucht: De Vaucluse verticaal gezien 110 • Klimmen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 • Luchtsporten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 • Speleologie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113 • Acrobatisch avonturenparcours in het bos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113 • Omnisportcentra. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113 • Golfbanen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114 IV - Natuur, parken en tuinen, fauna en flora: In een tuin het lieve leven zien ontluiken . . . . . . . . . . . . . . 116

Lijs van Offices de Tourisme (VVV) 120 Activiteiten en verblijfsaccommodaties in de Vaucluse per gemeente 122 Nuttige informatie 127 3


13/04/2005

11:21

Page 4

OFFICE DE TOURISME (VVV) AFRIT AUTOSNELWEG VLIEGVELD TGV STATION (HSL)

4 Vaucluse - Identiteitskaart


13/04/2005

11:21

De Vaucluse is het kleinste departement van de regio Provence-Alpes-Côte d’Azur; het beslaat 3 574 km². De Vaucluse is begrensd door de Rhône in het westen, de Durance in het zuiden en de uitlopers van de Alpen in het oosten. Het massief van de Luberon, de Monts du Vaucluse en de MontVentoux steken uit boven de vlaktes. Talrijke riviertjes stromen er langs boom- en wijngaarden. Er heerst een Middellandse Zee-klimaat, de zon schijnt gemiddeld 2 800 uur per jaar en de Mistral staat garant voor een heldere lucht. De Vaucluse is een gul land. Een land van oker en lavendel, een land van gekonfijte vruchten en wijn. Het is één van de grootste producenten van meloen, kersen en druiven in Frankrijk. Het is de eerste producent van truffels. Deze natuurlijke geschiktheid voor de landbouw heeft het milieu en de levenskunst tegen aantasting behoed. De levenskunst in de Vaucluse vloeit voort uit een originele geschiedenis. De Romeinen hebben in Orange en in Vaison-laRomaine een bijzonder erfgoed nagelaten en de pausen in Avignon. De waardering voor kunst ging gepaard met tolerantie en een traditie van vakmanschap op het gebied van kunstambachten en tafelgeneugten. Het landschap is er gevarieerd, natuurlijk of door mensenhand gevormd, maar altijd authentiek. Voor vrijetijdsbesteding in de open lucht is dit zonnige departement een paradijs.We zeggen graag “kom naar de Vaucluse”, als een uitnodiging tot nietsdoen en rusten, tot escapades in de buitenlucht, het opdoen van indrukken, het ontdekken van smaken en van emoties. En iedereen wordt de vrijheid gegund te kiezen waar hij of zij plezier in heeft.

Page 5

AVIGNON Pausenstad, toneelfestival, St-Bénezet brug (“le pont d’Avignon”), Châteauneuf-dupape, wijngaard, Côtes-du-Rhône. HAUT-VAUCLUSE, DE PAUSELIJKE PROVENCE Dentelles de Montmirail, de Romeinse beschaving, “Les Chorégies” van Orange, de Pauselijke Enclave, wijngaarden, truffel, markten. MONT-VENTOUX, COMTAT VENAISSIN, PAYS DE SAULT Romaanse kapellen, Joods erfgoed, fonteinen, lavendel, berlingots, wandelingen in de Ventoux.

Treinverbindingen Rechtstreekse HSL-lijn van de S.N.C.F. met Parijs. Lille-Brussel / Nantes / Rouen / Dijon / Genève. Informatie over verkeer, tijden, kaartverkoop en geboden service: 36 35 (m 0,34 incl. BTW/min.): Rechtstreekse verbinding dagelijks van 7.00 tot 22.00 uur www.voyages-sncf.fr www.ter-sncf.com/paca

Wegverbindingen Autosnelwegen: A7 (E714) / A9 (E15) / A51 (E712) Rijkswegen en departementale wegen: N100 / N7 / D94 / D96 / D938 / D950 / D943 / D956 / D976 / D941

LUBERON Abdij van Sénanque, okers, natuurpark, hooggelegen dorpjes, kastelen, bories, gekonfijte vruchten, meloen.

Verkeersinformatie: 33 (0)4 91 78 78 78 Busstations: Avignon: 33 (0)4 90 82 07 35 Orange: 33 (0)4 90 34 15 59 Apt: 33 (0)4 90 74 20 21

MONTS DE VAUCLUSE - PAYS DES SORGUES De koelte van de Sorgues, legendarische fontein, Venetië van het Comtat, middeleeuwse dorpen, Petrarca, antiquairs.

Luchtverbindingen

In cijfers 1 Pauselijk Paleis, 1 “Pont d’Avignon”, 2 Romeinse theaters, 7 dorpjes op de lijst van “mooiste dorpen van Frankrijk”, 30 kastelen, 1000 kerken en kapellen, 400 km rivieren, 4 000 km wandelpaden en -wegen, 4 A.O.C.-wijnen, 74 % van de landelijke truffelproductie, 45% van de landelijke productie van lavendelolie, 2 800 uren zon per jaar. De Vaucluse ligt op: 1 uur van Lyon, 3 uur van Paris, 3 ½ uur van Brussel, 4 uur van Londen.

Luchthaven van Avignon - Caumont: 33 (0)4 90 81 51 51 Luchthaven van Nîmes - Garons: 33 (0)4 66 70 49 49 (35 min. via de A7) Luchthaven van Marseille - Provence: 33 (0)4 42 14 14 14 (45 min. via de A9)

Rivierverbindingen Relais nautique d’Avignon (Scheepvaartrelais van Avignon): PK 241,50 aan de Rhône Kantoor van de havenmeester “Manureva”: 33 (0)4 90 85 65 54 Vaucluse - Identiteitskaart 5


13/04/2005

11:21

Page 6


13/04/2005

11:21

Page 7

WAAR SITUEERT U… Waar situeert u het Pauselijk Paleis en het festival van Avignon. In de Vaucluse! L’Isle-sur-la-Sorgue met zijn antiquairhandelaars, het Romeinse theater van Orange en de vindplaatsen uit de Oudheid van Vaison-la Romaine? In de Vaucluse! Bent u liefhebber van de Châteauneuf-du-Pape wijnen? Volgt u de beklimming van de Mont-Ventoux tijdens de Tour de France? Droomt u van de schilderachtig gelegen dorpjes van de Luberon ?… Dit alles vormt nog maar een begin van uw ontdekkingen in de Vaucluse. Welkom in de Vaucluse!

Beroemde plaatsen 7


13/04/2005

ALS DROOM EN WERKELIJKHEID SAMENKOMEN

“Rabelais noemde Avignon de luidende stad; er zijn inderdaad een massa klokkentorens te zien. Ik zou het eerder de stad van het vrouwelijk schoon noemen; waar u ook kijkt ziet u knappe vrouwen, met ogen zoals u in en rond Parijs nooit heeft gezien. De straten zijn er beschaduwd met doeken vanwege de warmte; ik houd van die gewoonte en van het schemerlicht dat het verschaft.” Stendhal (“Mémoires d’un touriste I”). Zo wordt Avignon al eeuwenlang geprezen om haar erfgoed en haar zoete levensstijl. Ook de ligging tussen de Rhône en de Durance is gunstig, midden aan de grote doorgaande wegen van Europa. In de Romeinse tijd was Avenio een bloeiende stad. Tijdens de middeleeuwen betwistten de koning van Frankrijk, de Germaanse keizer en de graven van Toulouse en van de Provence elkaar deze stad aan de oever van de Rhône: een natuurlijke grens, toentertijd nog volledig overspannen door de brug gebouwd door Saint-Bénézet. Aan het begin van de 14e eeuw kwam er verandering in dit alles. Paus Clemens V vestigde zich in Avignon en vijf van zijn opvolgers kozen er vervolgens residentie. In 1348 kocht Clemens VI de stad van koningin Jeanne en lijfde hem in bij het Comtat Venaissin. Avignon werd het middelpunt van de christenheid en één van de meest schitterende intellectuele centra van Europa 8 Beroemde plaatsen - Avignon

11:21

Page 8

met Petrarca als symbool. Pausen, kardinalen en legaten bleven de stad verfraaien. Avignon werd een trekpleister voor kunstenaars en een trefpunt voor de Franse en Italiaanse kunst. In 1790 kozen de inwoners van Avignon voor aansluiting bij Frankrijk en werd Avignon de hoofdstad (préfecture) van het nieuw departement de Vaucluse. In de 19 eeuw ontwikkelde de stad zicht dankzij de handwerksnijverheid, de handel in zijde en verfstoffen en de ontwikkeling van de landbouw. Het jaar 1947 betekende een renaissance voor de stad toen Jean Vilar het festival van Avignon in het leven riep. Zo’n 50 jaar later is dit festival hét internationale evenement op het gebied van dramatische kunst. Dit alles zou onvolledig zijn als we zouden nalaten te vermelden hoe prettig het leven is in Avignon. Met zijn talrijke musea, schouwburgen, elegante boetieks en uitstekende restaurants, zijn gezellige pleintjes en uitnodigende caféterrasjes is Avignon een stad waar men snel aan gehecht raakt. Een heerlijke plaats om rustig rond te wandelen en te verblijven.

AVIGNON BEZICHTIGEN AVIGNON PASSION De Pass kaart geeft korting op monumenten en musea. Ook kan men er reductie mee krijgen op bepaalde excursies. De PASS kaart is gratis te verkrijgen bij het Office de Tourisme of bij de monumenten. 4 rondwandelingen De monumenten die aan deze routes liggen zijn voorzien van borden met een historische beschrijving en de routes zelf zijn aangegeven met gekleurde cirkels op de grond.

- De Doms, - Joseph Vernet wandeling - Teinturiers straat wandeling - Carreterie straat wandeling

RONDLEIDINGEN Van april tot oktober verschillende rondleidingen per week. Een tocht door het oude centrum om de geschiedenis van Avignon te leren kennen van de oorsprong van de stad tot op heden, via de 14e eeuw met de vestiging van de pausen, de 17e eeuw en de bouw van de patriciërshuizen en de stedelijke ontwikkeling in de 19e eeuw. Rondwandeling van circa 2 uur met een gids. – Stadsbezichtiging in het Frans en het Engels. De kaartjes zijn te koop bij het Office de Tourisme voor het vertrek van de rondleiding. – Van 1 april t/m 31 oktober: elke dinsdag-, donderdag- en zaterdagmorgen om 10 uur. Op donderdag eindigt de rondleiding bij de Hallen (place Pie) met het proeven van streekproducten. – Van 1 november t/m 31 maart: elke zaterdag om 10 uur

THEMABEZICHTIGINGEN Van november tot maart worden 18 bezichtigingen geboden: – Wijkbezichtigingen of themabezichtigingen elke zaterdag om 10 uur en elke zondag om 10:30 uur. (Alleen in het Frans). – Ontdekking van Avignon aan de hand van de straatnamen. Inleiding in de geschiedenis van de stad in de middeleeuwen van de straat waar de mandenmakers waren gevestigd (Banasterie) tot die van de ketelmakers (Peyrolerie). Geschiedenis van straatnamen vernoemd naar beroemde personen: J.H. Fabre, Folco de Baroncelli…


13/04/2005

11:21

– De verzamelingen van het Calvet museum Schilders en beeldhouwers uit de 15e tot d 20e eeuw: schilderijen van de Provençaalse, Italiaanse en Spaanse school. Werken van Joseph Vernet en de meesterwerken van David Chasseriau. – De karmelieten wijk Een levendige wijk in de 13e eeuw waar de bedelorden woonden en de officiële processies doorheentrokken van personen die op audiëntie gingen bij de pausen; ook vandaag de dag nog een dichtbevolkte en populaire wijk. Bezichtiging van de St Symphorien-les-Carmes kerk die hiervoor speciaal wordt opengesteld. – De verzamelingen van het museum van het Petit Palais Voormalige woning van de Bisschop en van de Aartsbisschop. Tijdens de bezichtiging wordt de geschiedenis van de verzameling verteld en worden werken bekeken van de school van Avignon en van de Italiaanse school, met onder andere schilderijen van Carpaccio en Botticelli… – Middeleeuws Avignon verteld aan kinderen en aan hun ouders, elke zaterdag om 14:30 uur (alleen in het Frans) van november tot maart en 2 dagen per week in juli en augustus. +

Talloze andere manieren om uitstapjes te maken in Avignon: – Boottochten op de Rhône van een uur, een halve dag of met maaltijd en voorstelling aan boord. + Les Grands Bâteaux de Provence: T. 33 (0)4 90 85 62 25 - F. 33 (0)4 90 85 61 14 www.avignon-et-provence.com/mireio – Fietstochten op het eiland van la Barthelasse, – Gratis pendeldienst per pont tussen de stad en het eiland van la Barthelasse, + – Rondleiding voor de stad met een taxi met audiocassette in het Engels en Japans, – Tocht door de stad met een toeristisch treintje, + – Talrijke busexcursies door de Provence. Cars Lieutaud - 36, boulevard Saint-Roch T. 33 (0)4 90 86 36 75 www.cars-lieutaud.fr

Page 9

BACCHANALE RUST

De fles gegraveerd met de gekruiste pauselijke sleutels is over de hele wereld beroemd. Ook het dorp Châteauneuf-du-Pape is een dankbare bestemming voor een bucolische en smakelijke bedevaart. De Pausen hebben op deze plaats, hun geliefde zomerresidentie, meer wijngaarden dan architecturale werken nagelaten, hetgeen dit vredige Provençaalse dorp tot eer strekt. Het kasteel is beschadigd in de loop der jaren en tijdens de oorlogen, maar een gedeelte van de gekanteelde donjon is overgebleven, net als de pauselijke wijnkelder waar allerlei manifestaties met betrekking tot wijn plaatsvinden. De kerken zijn romaans, zoals de Eglise de l’Assomption, die is uitgebreid in de 18e eeuw en de SaintThéodoric kapel die met middeleeuwse schilderingen is versierd. Deze doet nu dienst als expositieruimte. De rest van de bezichtiging vindt buiten plaats. Vanuit Châteauneuf overziet de blik alom de wijngaarden die sinds de 14e eeuw constant in omvang zijn toegenomen en in de verte de Dentelles de Montmirail en de Ventoux. Al wandelend tussen de wijnstokken (wandelcircuit van 13 km) zal de liefhebber van deze pittige, stevige rode wijnen en bloemrijke witte wijnen opmerken dat de grond bezaaid ligt met keien uit de Rhône. Zij dragen bij aan de kwaliteit van de wijn door’s nachts aan de

wijnstokken de warmte af te staan die zij zomers opslaan onder de Provençaalse zon. De Châteauneuf-du-Pape is een gemengde wijn (van de beste druivensoorten!). Dertien druivensoorten zijn toegestaan volgens de codificatie die in 1920 werd aangenomen onder beschermheerschap van baron Leroy de Boiseaumarie, grondlegger van de A.O.C. (gecontroleerde herkomstbenaming).

PROVENÇAALSE ESCAPADE De wijngaarden van Châteauneuf-du-Pape op de fiets 3 dagen - 2 nachten U wordt verwelkomd in een Provençaalse “mas” uit de 17e eeuw in het hartje van de wijngaarden van Châteauneuf-du-Pape. De stenen muren, de houten plafonds en de muren met patina ademen de ongekunstelde warme sfeer van huizen van vroeger. Uw gastfamilie kan u de mooiste mountain bike of fietstochtjes adviseren om de Châteauneuf-du-Pape wijngaarden te ontdekken. Laat niet na even halt te houden in één van de vele wijnkelders om de beroemde “Paus van de Côtes du Rhône” te proeven. Prijs voor 2 pers.: m 150 van september tot april - m 180 van mei tot augustus Deze omvat 2 nachten in een tweepersoonskamer met ontbijt, de routebeschrijvingen. Niet inbegrepen: maaltijden en huur van de fiets m 15 / dag / pers. Gesproken talen: F - GB - SP Le Mas Julien Chambre et table d’hôtes Valère Carlin Chemin de Saint-Jean - Quartier Clavin 84100 Orange T. 33 (0)4 90 34 99 49 / 33 (0)6 62 47 99 43 [email protected] www.mas-julien.com Beroemde plaatsen - Châteauneuf-du-Pape 9


13/04/2005

11:21

THEATER VAN EEN GESCHIEDENIS

Zonder enige twijfel is het Romeinse theater van Orange één van de juwelen van het werelderfgoed. Lodewijk XIV beweerde dat al op zijn manier. De stad heeft echter nog meer te bieden…. en een geschiedenis met enkele verrassingen. De Saint-Eutrope heuvel vormde een perfect oppidum voor de Keltisch-Ligurische volksstammen van toen. Het mooie “Arausio” heeft zijn bestaan echter te danken aan Keizer Augustus die veteranen van het 2e Gallische legioen beloonde met een lap grond. Orange werd gebouwd volgens het klassieke model van een Romeinse stad en werd rijk begiftigd met openbare gebouwen. Bezoekers vanuit het noorden worden nog altijd verwelkomd door de triomfboog. Het theater is het best bewaard gebleven dergelijk bouwwerk uit de Romeinse tijd met een toneelwand waarvan Lodewijk XIV zei dat het “de mooiste muur” van het koninkrijk was. Maakte Orange echter volledig deel uit van het koninkrijk Frankrijk? Niets is minder zeker. In de 12e eeuw voerde een vrouw, Thiburge d’Orange, bekwaam onderhandelingen met de Paus en maakte van Orange een onafhankelijk prinsdom. Vervolgens viel Orange in de nalatenschap van Willem de Zwijger. In de 17e eeuw regeerde zijn afstammeling Willem III van Oranje-Nassau 10 Beroemde plaatsen - Orange, Vaison-la-Romaine

Page 10

over Nederland en werd koning van Engeland (tot op heden regeert ditzelfde koningshuis over het Koninkrijk der Nederlanden). Hij bood de protestanten bescherming maar raakte hiermee in conflict met Lodewijk XIV die de vestingwerken van de stad met de grond gelijk liet maken. Orange werd pas definitief Frans in 1713. Dit tumult en deze furie behoren tot het verleden in deze lieflijke Provençaalse stad, behalve op het toneel, wanneer het beroemde operafestival de Chorégies d’Orange in volle gang is en het Romeinse theater weergalmt met de lyrische klanken van grote romantische heldinnen.

BEZIENSWAARDIGHEDEN EN MONUMENTEN (zie hoofdstuk De Romeinse Provence) - Romeins amfitheater (werelderfgoedlijst van de UNESCO) - Triomfboog (werelderfgoedlijst van de UNESCO) - Museum van Orange

EVENEMENTEN Les Chorégies d’Orange, operafestival. Juli en augustus. B.P. 205 - 84107 Orange T. 33 (0)4 90 34 24 24 - F. 33 (0)4 90 11 04 04 www.choregies.asso.fr [email protected]

DE MIDDELEEUWSE, DE COMTADINE.

Enerzijds de luxe van het Romeinse leven in het theater, in de thermen of in de schitterende villa’s. Anderzijds de sereniteit van het romaanse klooster. Vaison is een palimpsest. Het plaatsje heeft vele verschillende gezichten die de weerspiegeling vormen van 2000 jaar geschiedenis. Er vindt ook een beroemde koorzangwedstrijd plaats. Na eerst hoofdstad van de Gallische stam van de Voconces te zijn geweest, veroverde Vaison het hart van de Romeinen. Zij veranderden Vasio Vocontiorum in een stralende stad waar patriciërs villa’s lieten bouwen van ongekende luxe en met indrukwekkende afmetingen (tot 5000 m²!). Er zijn twee grote opgravingsterreinen. De vindplaats La Villasse toont overblijfselen van villa’s en thermen. Op de Puymin heuvel zijn restanten opgegraven van openbare gebouwen, van nog meer villa’s en een theater dat plaats bood aan 6000 personen. Vaison is al vroeg tot het Christendom bekeerd. De Saint-Quenin kapel heeft een zeer oude oorsprong. Lange tijd dacht men dat hij op de plaats van een Romeinse tempel was gebouwd. De architecten, beïnvloed door de Romeinse traditie, hebben zich laten inspireren door de versierde kapitelen van de voormalige kathedraal Notre-Dame-de-Nazareth in de 12e eeuw. In de 14e eeuw trok Vaison zich terug


13/04/2005

11:21

achter de wachttorens en de schietgaten van de bovenstad, aan de voet van het kasteel van de graven van Toulouse. Op het marktplein vindt men nog steeds de Porte de la Juiverie (poort van de Jodenwijk) en de fontein die vroeger de enige waterbron was. De verfraaiingen uit de 17e eeuw illustreren een nieuwe bloeitijd tijdens de comtadine periode.

BEZICHTIGING Individuelen:

Het paspoortticket is verkrijgbaar bij alle bezienswaardigheden (eenmalige betaling, verschaft toegang tot alle bezienswaardigheden en tot het museum). Bezienswaardigheden waarvoor dit paspoort geldig is: - De Gallo-Romeinse vindplaats van Puymin met het huis van Apollo Lauré en het Romeinse Theater. - De Gallo-Romeinse vindplaats van Villasse met de winkelstraat, het Huis van het Zilveren Borstbeeld en het Huis van de Dolfijn. - Het archeologisch museum Théo Desplans. - De Romeinse brug. - De Kathedraal Notre-Dame de Nazareth en het bijbehorende klooster. - De middeleeuwse bovenstad en het kasteel van de Graven van Toulouse.

RONDLEIDINGEN IN HET FRANS Van Pasen tot eind oktober worden rondleidingen georganiseerd: één tot vier per dag, naar gelang het seizoen. Het paspoortticket geeft recht op gratis rondleidingen.

Page 11

Tijdens de Franse schoolvakanties: - februari: 2 rondleidingen per dag - Pasen: 3 rondleidingen per dag - Zomer: 4 rondleidingen per dag - mei en juni: 1 bezichtiging per dag - september: 2 bezichtigingen per dag Het programma van de rondleidingen is verkrijgbaar bij het Office de Tourisme. Rondleidingen in andere talen: inlichtingen verkrijgbaar bij het Office de Tourisme.

Les Nocturiales of “Vertelsels van een Romeinse Nacht”, nodigen u zomers uit de archeologische vindplaats van la Villasse bij avond te komen ontdekken; zodra het donker wordt, zijn de overblijfselen uit de Romeinse oudheid verlicht en komen tot leven met gebruik van elektronische terminals. + EVENEMENTEN (Meer informatie in het hoofdstuk Kunst en Voorstellingen) - Le Printemps baroque: Festival van barokke kunst. Eind maart – begin april. - De Georges Brassens week. Exposities, concerten… April - mei. - Het festival van Vaison-la-Romaine: Dansvoorstellingen in het Romeinse Theater. Tweede helft van juli. www.vaison-festival.com. - Festival van koorzangwinnaars. Eind juli – begin augustus. - Les Choralies: Om de 3 jaar. Eerstkomende van 1-15 Août 2007. - Tréteaux de Nymphée: Toneelfestival ter herdenking aan Shakespeare. Augustus. - Stripverhaalfestival. September. + - Journées gourmands (Lekkere dagen). November (meer informatie in het hoofdstuk Lokale Feesten). +

GUL MET SUIKERGOED

Aantekeningen van een reiziger: “Om de mooie Comtadine te leren kennen, flaneer onder de platanen, wandel door de stad, kijk op naar de gevels, bezichtig de musea in je eigen tempo alsof je een prentenboek bekijkt, dwaal rond op de markt en vergeet niet hoe verzot je als kind was op berlingotsnoepjes en gekonfijte vruchten.” Het Gallische “Carpentoracte” was al een grote plaats toen de Romeinen het omdoopten in Forum Neroni en er de triomfboog bouwden die er nog steeds staat. Eenmaal tot het Christendom bekeerd werd de stad zetel van een bisdom en voorzien van machtige versterkingen door de graven van Toulouse. In 1274 werd Carpentras eigendom van de Heilige Stoel, groeide gestaag en werd de hoofdstad van het Comtat Venaissin van 1320 tot aan de Revolutie in 1791. De stadswallen die in de 19e eeuw werden ontmanteld, hebben plaats gemaakt voor promenades beplant met platanen die het Provençaalse karakter van de stad nog versterken. Tijdens het hele Ancien Régime (het tijdperk voor de Franse Revolutie) bood Carpentras onderdak aan een grote Joodse gemeenschap die werd beschermd door de Paus. De stad heeft nog een synagoge uit de 15e eeuw die in d 18e eeuw is gerenoveerd. De Saint-Siffrein kathedraal in gotische stijl, het barokke pauselijke paleis en het zeer fraaie Hôtel-Dieu, gebouwd in Beroemde plaatsen - Carpentras 11


13/04/2005

1750 dankzij de edelmoedigheid van de bisschop Monseigneur d’Inguimbert, maken het erfgoed van de stad extra bijzonder. Als van lekkernijen houden echt een teken van levenskunst is, heeft Carpentras zijn rang van hoofdstad weten te behouden. Carpentras is de bakermat van de berlingotsnoepjes en de gekonfijte vruchten en staat tevens bekend om zijn bijzondere weekmarkt, onder de plataanbomen, met een rijke keuze aan streekproducten en een grote bloemenmarkt.

MUSEA - Museum Sobirats (sierkunsten) - Museum Comtadin (tradities uit de comtadine periode) - Museum Duplessis (klassieke en oriëntalistische schilderijen) - De apotheek van het Hôtel-Dieu

WEKELIJKSE BEZICHTIGINGEN Van april tot eind september, Carpentras biedt bezoekers de gelegenheid zijn bouwkundige schatten te bewonderen: de middeleeuwse Oranjepoort, de 14e-eeuwse synagoge, het Hôtel-Dieu en de 18e-eeuwse apotheek, het museum van sierkunsten, de Boyer passage en het oude autovrije centrum. EÉN MONUMENT PER DAG Elke dag bieden de gidsen van de COVE (Communauté d’agglomérations Ventoux Comtat Venaissin) de bezichtiging van een ander monument. Gedetailleerd programma bij het Office de Tourisme 12 Beroemde plaatsen - Sault

11:21

Page 12

De Berlingotkaart in Carpentras Van 1 juni t/m 30 september. Voordelen, cadeaus en kortingen op activiteiten op het gebied van cultuur, sport en recreatie. De kaart is gratis en wordt uitgereikt aan personen of gezinnen die buiten het departement de Vaucluse wonen en die tenminste één nacht doorbrengen binnen de gemeente Carpentras. De Berlingotkaart is verkrijgbaar op uw verblijfadres en bij het Office de Tourisme. Enkele voordelen - 1 welkomsttas overhandigd ter gelegenheid van de Apér’Estivales en elke donderdag vanaf 14 uur bij het Office de Tourisme (place Aristide Briand) - 1 kir aangeboden in restaurants, cafetaria’s en brasseries die aan de operatie deelnemen - Voordelen op streekproducten, sport, recreatie en culturele activiteiten.

EVENEMENTEN (Meer informatie in het hoofdstuk Kunst en Voorstellingen en het hoofdstuk Lokale Feesten) - Les Estivales: muziek, dans, toneel en amusement. Juli. - Festival van Joodse muziek: Synagoge en HôtelDieu. Eind juli - begin augustus. - Truffel- en wijnbeurs. Februari - Provençaalse smakenfestival. Vrij toegang, allée des Platanes. Begin augustus. - Saint-Siffren kermis in de hele stad. November - Santonbeurs. November - december

LAVENDEL OP EEN PLATEAU

Het Plateau van Sault is een voorbeeld van harmonie,van landbouw en behoud van fauna en flora, van kleuren van de lavendelvelden en de speltakkers. Hier wordt de Provence hoger. Dat komt door de voortstuwing van de Alpen. Hier zijn het nog geen bergen maar de heuvels hebben een hoogvlakte gevormd. Een rustgevend, groen landschap met linde- en amandelbomen, steeneiken en beuken. De natuur is hier ongerept en de fauna dus overvloedig. De klauwier en de rode patrijs, de zwarte specht en de houtsnip nestelen in de bosjes. Het wilde zwijn, het hert, de ree (en zelfs de kortstaartige muis!) zijn hier niet zeldzaam. De mensenhand heeft wat kleur toegevoegd. Zomers harmonieert het paars van de lavendelvelden met het geel van de speltakkers. De warmte doet de geur nog duidelijker uitkomen en de stilte versterkt het gezoem van de haalbijen. Het silhouet van Sault rijst op uit de lavendelvelden. Het dorp ligt boven de Gorges de la Nesque tegenover de MontVentoux. Het heeft een rariteitenmuseum gesticht in 1859 dat uiting geeft aan de eclectische geest van die tijd.


13/04/2005

11:21

Page 13

SAULT BEZICHTIGEN - Rondleiding voor groepen (op afspraak bij het Office du Tourisme): het leven van de inwoners van Sault in de middeleeuwen met de bewoonde overblijfselen van het kasteel, de kerk (12e eeuw) en het Gemeentemuseum van Sault (zie het hoofdstuk Musea). - Centrum voor natuurontdekking, Maison de l’environnement et de la chasse 600 m² permanente en tijdelijke exposities over de fauna en flora; conferenties, interactieve terminals, educatieve activiteiten. + T. 33 (0)4 90 64 13 96 - F. 33 (0)4 90 64 15 64 Avenue de l’Oratoire 84390 Sault.

OMTRENT LAVENDEL (Meer informatie in het hoofdstuk Lavendel) - Lavendelfeest: 15 augustus. - Lavendelpad in Sault: luswandeling van 4 km door de lavendelvelden met her en der informatieborden. Producenten - Maison des Producteurs: Rue de la République T. 33 (0)4 90 64 08 98 - De lavendelboerderij + Le Jardin conservatoire de la Lavande Route du Mont-Ventoux 84390 Sault T. 33 (0)4 90 64 13 08 - F. 33 (0)4 90 64 08 37 [email protected] www.lafermeauxlavandes.com - Limonaderie - Bier van de Ventoux + Patrice Tétard Route de Saint-Trinit T. 33 (0)4 90 64 02 28 [email protected]

HOOFDSTAD VAN GEKONFIJTE VRUCHTEN

“site remarquable du goût” (opmerkelijke smaakplaats) te danken. Het is dus vanzelfsprekend dat ook de weekmarkt op de lijst van “marchés d’exception” (bijzondere markten) staat.

Aantekening van een reiziger: “Ik lees in Giono dat de schrijver die de Provence het beste heeft beschreven Shakespeare is. Is het uit erkentelijkheid dat de Provence Engeland zijn gekonfijte kers heeft geschonken zonder welke de pudding niet zou zijn wat hij is?”

APT BEZICHTIGEN

Julius Caesar en Augustus zagen met zorg toe op de ontwikkeling van Apta Julia en de keizer Hadrien, de estheet, maakte de stad tot regionale hoofdstad. De late middeleeuwen waren een sombere periode voor de stad die meerdere malen werd verwoest om pas in de 10e eeuw weer uit zijn as te herrijzen. De Sainte-Anne kerk, gebouwd tussen de 11e en de 12e eeuw, herbergt relikwieën van de moeder van de Heilige Maria. Volgens een overlevering die uit de tijd van Karel de Grote zou dateren, zou een pelgrim deze hebben meegenomen uit het oosten en hebben toevertrouwd aan Auspice, de eerste bisschop van de stad. Apt bezit fraaie klassieke gebouwen uit de 17e en 18e eeuw die getuigen van de welvaart van de stad, waar dankzij zijn ligging op het kruispunt tussen de Haute Provence en het Rhônedal een drukke handelsactiviteit plaatshad. De inwoners van Apt gaven blijk van creativiteit met de ontwikkeling van de faiencekunst, de okerindustrie en de techniek van vruchten konfijten. Aan deze laatste heeft de stad zijn label

De musea van Apt (Meer informatie in het hoofdstuk Musea) - Archeologische museum - Paleontologisch museum - Hôtel Colin d’Albertas. Barok consulair paleis met schitterend gipswerk uit de 17e eeuw - Museum van het Industrieel Avontuur: Oker, gekonfijte vruchten, faience en keramiek

In juli en augustus vindt er wekelijks een rondleiding door de oude stad plaats: de Sainte Anne kathedraal, het museum van het Industriële Avontuur met zijn verzameling fijn aardewerk en anekdoten...

ROND APT Saint-Saturnin-Lès-Apt Rondleiding door het dorp. In juli en augustus vindt wekelijks een rondleiding plaats om de historische aspecten van het dorp te leren kennen: de Provençaalse molen uit de 17e eeuw, het kasteel. Gratis, vertrek bij het toeristisch informatiepunt.

PROVENÇAALSE ESCAPADE Lavendel- en aromatische planten weekend 3 dagen / 2 nachten Van vrijdagavond tot zondagmiddag. September 2004 - mei 2005. Beroemde plaatsen - Apt 13


13/04/2005

Het terras van dit mooie huis kijkt uit over een uitgestrekte boomgaard met olijf- en fruitbomen en biedt een prachtig uitzicht op de Mont-Ventoux, de Monts de Vaucluse en de daken van de oude stad. In gezelschap van uw gastheer, een apotheker, zult u via een circuit dat door het gebied tussen de Luberon en de Montagne de Lure voert, de voornaamste gecultiveerde en wilde aromatische planten leren kennen; bezoek aan de akkers, de distilleerderijen en een etnobotanische tuin. Prijs voor 2 pers.: m 192 Deze omvat 2 nachten in een tweepersoonskamer met ontbijt, 1 diner op zaterdagavond, 2 halve dagexcursies. Niet inbegrepen: de maaltijden die niet op het programma staan vermeld, het vervoer, de entreeprijs voor ND-de-Salagon (m 3 / pers. van november tot maart; m 5 / pers. in het hoogseizoen). Voor dit arrangement zijn minstens 4 deelnemers vereist. Programma afhankelijk van de weersomstandigheden. Gesproken talen: F - GB Louis Vincens Les Aigalades - Chambre et table d’hôtes 18, chemin Saint-Vincent 84400 Apt T./F. 33 (0)4 90 04 88 49 [email protected]

-

EVENEMENTEN - Festival van de lach Zygomatic…Tac. Januari - Bloemenmarkt. Mei - Les Tréteaux de Nuit. Muziek- en toneelfestival. 2e helft van juli. - Rommelmarkt en antiekbeurs. Augustus - Pottenbakkersmarkt. Augustus.

14 Beroemde plaatsen - L’Isle-sur-la-Sorgue

11:21

Page 14

MET DE STROOM MEE…

Aantekeningen van een reiziger: “Het Venetië van het Comtat, in het water gebouwd. Ik loop langs het kanaal dat rond de Notre-Dame des Anges kerk loopt. Van bovenaf de fontein blazen grappende engeltjes, geholpen door een lichte mistral, water over de voeten van de verbaasde voorbijganger.” L’Isle-sur-la-Sorgue, gebouwd op palen in een ineenstrengeling van rivieren en kanalen, ademt een zekere gratie en is heerlijk koel in het hartje van de warme Provençaalse zomer. De schoepenraden herinneren aan de textielindustrie uit het verleden. De weelderige barokversiering van de collegiale kerk met zijn schilderijen van de gebroeders Mignard, van Sauvan en van Parrocel getuigt van deze periode van grote bloei. Tegenwoordig leent L’Isle-sur-la-Sorgue zijn poëtisch decor aan de antiek- en curiosamarkten die de plaats opnieuw grote landelijke en internationale bekendheid hebben gegeven. Elk weekend openen 7 antiquairsdorpen en twee nieuwe ruimtes hun deuren voor liefhebbers van snuffelen. Op de rommelmarkt ter gelegenheid van Pasen en van 15 augustus telt men vijfhonderd exposanten extra. Zij maken van L’Isle-sur-la-Sorgue na Parijs de tweede plaats voor de handel in antiek. Naast de streekproducten, herinnert de drijvende markt op de eerste zondag van augustus aan de tijd

waarin de visvangst een belangrijke activiteit was en talrijke vissers dagelijks duizenden rivierkreeftjes vingen. U moet ook niet vergeten dat L’Isle-sur-la-Sorgue de geboorteplaats is van de dichter René Char. In Hôtel Donadei de Campredon bevinden zich herinneringen aan hem en worden exposities gehouden rond grote artiesten die hem na aan het hart lagen.

RONDLEIDINGEN IN DE ZOMER WEKELIJKSE RONDLEIDING Van juli tot augustus. Rondleiding door het oude centrum met een gids: de collegiale kerk Notre-Dame-des-Anges, de kapel van het ziekenhuis, Place de la juiverie (het Jodenplein), de schoepraden, patriciërshuizen. – L’Isle-sur-la-Sorgue Excursies rond l’Isle-sur-la-Sorgue. Fontaine-deVaucluse, Le-Thor, Châteauneuf-de-Gadagne: tegen betaling van twee rondleidingen is de derde rondleiding gratis. – Châteauneuf-de-Gadagne Rondleidingen door Châteauneuf-de-Gadagne Van eind juni tot eind augustus, wekelijkse rondleiding door een erkende gids die u dit mooie dorp zal leren kennen, bakermat van de Félibrige (letterkundige beweging die zich inzette voor de herwaardering van het Provençaals). – Le Thor Rondleidingen door Le Thor In juli en augustus, wekelijkse rondleiding door een erkende gids. Vertrek bij het Office de Tourisme voor een tocht door het oude Thor: de stadswallen, de NotreDame-du-Lac kerk, het Belfort, de Garancine wijk.


13/04/2005

11:21

EVENEMENTEN (Meer informatie in het hoofdstuk Lokale Feesten) - Antiek- en curiosamarkt van L’Isle-sur-la-Sorgue. Begin april. - Jachtavonturen en vissersavonturen. Beurs. Een weekend begin juni. - Ouderwets vissen. 3e zondag van juli, - De artistieke marathon van L’Isle-sur-la-Sorgue. Begin juli - Watercorso. Eind juli - Drijvende markt. 1e zondag van augustus

Page 15

water. Het Saint-Julien kanaal dat in 1171 werd gegraven vanaf de oevers van de Durance en het aquaduct van 1530 hebben van de vlakte een vruchtbare boomgaard gemaakt. Groente en fruit, en in het bijzonder de kanteloep meloen, hebben de stad beroemd gemaakt. Deze overvloed brengt fijnproevers en smulpapen, die op maandagmorgen op de markt worden genodigd om één en ander te proeven, in verrukking.

Zomers Themarondleidingen: Het oude Cavaillon, de Saint-Jacques heuvel, meloencircuit, circuit tussen Durance en Kanalen, vakmanschapsroute, Joods erfgoed … www.cavaillon-luberon.com

BEZIENSWAARDIGHEDEN EN MUSEA (meer informatie in het hoofdstuk Musea)

ZOET, GUL EN VRUCHTBAAR

Het ligt aan de rand van de Luberon, het is de hoofdstad van de meloen, het heeft een naam die zingt. Wat kan het anders zijn dan Cavaillon? Uit de vlakte van Cavaillon rijst een heuvel op en op die heuvel staat de Saint-Jacques kapel. Deze beschermt Cavaillon. Cavaillon was Romeins en heette toen Caballio. De stad had toen een triomfboog waarvan de resten zijn overgebracht naar het onderste gedeelte van de César de Bus straat. Vanaf het einde van de 15e eeuw bood de stad tevens onderdak aan Joden, beschermd door de Paus. Dezelfde ambachtslui die aan de restauratie van de romaanse kerk werkten en van het bijbehorende klooster in de 18e eeuw zorgden tevens voor de versiering van de synagoge. Beide bevatten veel kunstschatten en spirituele schatten. De geschiedenis van Cavaillon is onlosmakelijk verbonden met

- De synagoge, een meesterwerk van kunst uit het 18e-eeuwse Comtat. Dit is voor zover bekend één van de meest opmerkelijke Joodse gebedshuizen. - Joods museum. - Museum van het Hôtel-Dieu. - Museum van de Provençaalse santon

ONTDEKKINGSRONDWANDELING DOOR CAVAILLON Het hele jaar door - Wandelcircuit door het oude Cavaillon: (Romeinse boog, Stadhuis, Grand-Rue en de kloosterkapel, de Avignon poort, Saint-Jacques kapel, Notre-Dame et Saint-Véran kathedraal…). Volg de pijlen. De routebeschrijving is te vinden in de praktische gids uitgegeven door het Office de Tourisme. Praktische, ludieke en speciale kindergids. - Ontdekkingspad over de Saint-Jacques heuvel: ontdekking van het landschap en van de flora, kapel uit de 12e eeuw. +

OM VERLIEFD OP TE WORDEN

Na een wandeling over de kammen van de Luberon in gezelschap van René Char en na een bezoek aan Lourmarin schreef Albert Camus: “Hier zou ik willen wonen, een huis willen vinden dat me aanstaat, me eindelijk een beetje willen settelen.” Niemand ontkomt aan die verleiding bij het zien van de dorpen in de Vaucluse. Wat hebben die Provençalen voor talent, voor natuurlijk gevoel voor schoonheid om zulke dorpjes te bouwen die de bezoeker onmiddellijk zin geven er te blijven, zich er te vestigen? We herinneren ons dat de gevaarlijke tijden in de Middeleeuwen, het feodale leven en de toen ongastvrije vlaktes aan de oorsprong liggen van die smalle straatjes gegroepeerd rond kastelen, van de klokkentorens en de muren rondom. Vandaag de dag echter zorgen de in de zon gebruinde stenen, het spel van licht en schaduw in de straten, de pleintjes en de verfrissende fonteinen, het uitzicht op de vlaktes en de wijngaarden en het gelui van de klokken in hun Beroemde plaatsen - Cavaillon, De zeven mooiste dorpen 15


13/04/2005

11:21

Page 16

open klokkentorens ervoor dat we wegdromen in een vredige, poëtische gemoedsstemming. Zeven van al deze dorpjes zijn uitverkoren om op de lijst van mooiste dorpen van Frankrijk te worden geplaatst: Ansouis, Gordes, Lourmarin, Ménerbes, Roussillon, Séguret en Venasque.

LOURMARIN (Luberon)

ROUSSILLON (Luberon).

Lourmarin ligt in de vlakte. Het renaissance kasteel, bijgenaamd “de kleine villa Médicis van de Provence”, huisvest een stichting voor kunstenaars en schrijvers.

ANSOUIS (Luberon)

Jean Vilar gaf Roussillon de bijnaam het Rode Delphi. Het dorp ligt in het hartje van het okergebied en is beroemd om de kleur van zijn gevels. Zij bieden een uitgebreid palet van kleurnuances.

- De litteraire cricuits Albert Camus en Henri Bosco Kennismaking met de litteratuur en poëzie, verhalen en anektdoten met betrekking tot het verblijf van Albert Camus en Henri Bosco in Lourmarin. De wandelingen starten bij de begraafplaats waar beide schrijvers liggen begraven. In juni, juli en augustus, rondleiding bij avond, om de week op zaterdag, met één van beide schrijvers als thema (inlichtingen bij het Office de Tourisme). Duur: 1:45 uur - Wandeling door het verleden van Lourmarin Zomers één keer per week. De bedoeling van deze rondwandeling is bepaalde plaatsen te laten zien die gewoonlijk niet te bezichtigen zijn (protestantse kerk, katholieke kerk binnenplaatsen van patriciërshuizen, gemeentelijke wasplaats, privépaden door de huizen van Lourmarin). Gratis voor kinderen onder de 10 jaar en voor inwoners van Lourmarin.

De huizen van dit dorp aan de voet van het kasteel waaieren uit in een halve cirkel tegen de heuvelhelling, beschut tegen de mistral. - Het kasteel: Gemeubileerd kasteel uit de 13e en de 18e eeuw, residentie van de graven van Sabran. Terrastuinen in Franse stijl. + - Musée Extraordinaire: Gefossiliseerde vissen en schelpen uit de Luberon. Tentoonstellingen over de onderwaterwereld. Beeldhouwwerk en schilderijen van C. Mazoyer. + (Meer informatie in het hoofdstuk Musea).

GORDES (LUBERON) In Gordes nestelen de huizen van droog gestapelde stenen zich rond een rotsuitloper die over het dal van de Calavon uitsteekt. - Moulin des Bouillons: De oudste olijfoliemolen die intact is gebleven (Grieks systeem) in een GalloRomeinse bouwstijl. + T. 33 (0)4 90 72 22 11 - F. 33 (0)4 90 72 20 - Pol Mara museum (kasteel): Sinds april 1997 herbergt het museum zo’n 200 werken van deze hedendaagse Vlaamse schilder. (Meer informatie in het hoofdstuk Musea).

16 Beroemde plaatsen - De zeven mooiste dorpen

MÉNERBES (Luberon) Dit bolwerk was het toneel van bloedige gevechten tijdens de godsdienstoorlogen. Het belfort, “Tour de l’horloge” genoemd heeft een open klokkentorentje. Patriciërshuis uit de 18e eeuw en oude huizen. e

- 1000 exemplaren van de 17 eeuw tot op heden. (Meer informatie in het hoofdstuk Musea). + - Saint-Hilaire abdij Kleine abdij en kerk uit de 13e eeuw, aangrenzende tuinen. T. 33 (0)4 90 75 88 83

- Het plein voor het gemeentehuis is zeer geanimeerd met winkels en cafeetjes. - De Saint-Michel kerk dateert uit de 12e eeuw. - De Jeu de Paume straat loopt uit op de Aurouse poort vanwaar men uitkijkt over de toppen van de Val des Fées, lage okerbergen waar door mensenhand en erosie een bijzondere vorm aan is gegeven.

SÉGURET (Mont-Ventoux) Séguret komt van het Provençaalse woord “Ségur” (Sûr), dat afkomstig is uit het Latijn Securitas (veiligheid). Het dorp ligt tegen de helling van de heuvels die de laatste uitlopers van de Alpen zijn en kijkt uit over de vlakte van het Comtat bedekt met wijngaarden en het dal van de Rhône. Het middeleeuwse karakter van Séguret stijgt op uit de geplaveide straten, de poternes met oude huizen, de Fontaine des Mascarons (historisch monument) en de ruïnes van het feodale kasteel vanwaar men een prachtig uitzicht heeft. - De St-Denis kerk dateert uit de 10e eeuw, evenals de Notre-Dame-des-Grâces kapel. - Het Belfort met één enkele wijzer is gebouwd in de 17e eeuw. - Op 24 december organiseert Séguret een pastorale (Li bergie de Séguret – Meer informatie in het hoofdstuk Lokale Feesten).


13/04/2005

11:21

Page 17

VENASQUE (Mont-Ventoux) Dit dorp heeft zijn naam gegeven aan het Comtat Venaissin. Het ligt hoog op een rotsuitloper. Om het defensieve aspect te versterken is op de rand van de rots in de Gallo-Romeinse periode een muur gebouwd. Later werden de vestingwerken aangevuld met halfronde torens (Saraceense torens). Langs de hoofdstraat staan huizen uit de 14e tot de 18e eeuw, onderbroken door kleine pleintjes. Eén daarvan wordt verfraaid met een fontein uit de 18e eeuw. - De Notre-Dame kerk dateert uit de 12e eeuw, maar heeft vervolgens talrijke wijzigingen ondergaan (het portaal en de klokkentoren dateren uit de 17e eeuw). Het Baptisterium is zeer boeiend. Het is het voorwerp geweest van een heftige archeologische polemiek. Werd hij gebouwd op de resten van een Romeinse tempel? Was het een episcopale grafkerk herbouwd rond 1130-1150 op een sanctuarium uit de 6e en 7e eeuw? Een lange gang verbindt het Baptisterium met de Notre-Dame kerk. T. 33 (0)4 90 66 62 01 - F. 33 (0)4 90 66 60 46

EEN KLEIN GEBIED MET EEN GROTE GESCHIEDENIS

De paus die de regio van Valréas kocht in de 14e eeuw, zou dit gebied graag hebben verenigd met zijn bezittingen van het Comtat. De koning van Frankrijk gaf er echter voorkeur aan hem een doorgang toe te kennen in de Dauphiné. Toen de bevolking van de Enclave koos voor inlijving bij Frankijk in 1791 accepteerde de Assemblée Nationale dat dit gebied een enclave van de Vaucluse bleef in het departement de Drôme. De vier gemeenten Valréas, Grillon, Richerenches en Visan vormen de pauselijke enclave. De bladzijden van hun geschiedenis worden gesierd door de romaanse kathedraal van Valréas en het kasteel van Simiane, de vestingmuren van Crillon, de commanderij van de Tempeliers in Richerenches en de Notre-Dame-des-Vignes kapel in Visan. In de 19e eeuw deed Valréas zich gelden als hoofdstad van de Franse kartonindustrie. Deze industrie, die wereldbekendheid kreeg aan het begin van de 20e eeuw, is nog altijd levend. Oorspronkelijk was de taak het vervaardigen van geventileerde dozen voor de import van “ zijderupszaadjes”. Vervolgens breidde de productie zich uit tot doosjes voor de parfumindustrie, de farmaceutische industrie,

de juwelenindustrie, de snoepwarenindustrie en totalles waarvoor een verzorgde verpakking nodig was in die tijd. De pauselijke enclave heeft ook zijn banden met de landbouw behouden (wijnbouw, lavendel en olijven). Het gebied is mede bekend om zijn truffels die elk jaar worden gevierd tijdens de truffelmis van Richerenches (Zie pagina’s over de Truffel). Valréas - Museum van de Kartonindustrie en de Drukkunst (Zie details museumpagina’s) + - Bezichtiging: Pauselijke mijlpalencircuit (Zie pagina’s de Pauselijke Provence) - Toneel- en Muziekfestival van de Enclave. Half juli, half augustus (Zie pagina’s Kunst en Voorstellingen) - Kleine Sint-Jansnachten in Valréas op 23 juni. (Zie pagina’s Lokale Feesten) + Richerenches - Truffelmis. In januari (Zie pagina’s over de Truffel en paginas Lokale Feesten) Visan - Saint-Vincent wijnfeest. In januari (Zie pagina’s Lokale Feesten) - Wijnstokfeest. In juli (Zie pagina’s Lokale Feesten)

Beroemde plaatsen - De pauselijke enclave 17


13/04/2005

“DE HEMEL LIJKT HET LAATSTE WOORD TE HEBBEN …” (René Char)

Hier heeft de natuur een decor gebouwd voor wandelaars, trekkers en klimmers. De Dentelles (kantwerk) van de Vaucluse zijn een geologische bezienswaardigheid; een curiositeit ontstaan door de vorming van de Alpen waarbij kalkstenen platen opwaarts gedrukt zijn. In de Oudheid vond men dit natuurverschijnsel al zo mooi dat men het de naam Mons mirabilis (de wonderschone bergen) gaf, die aan de oorsprong ligt van “Montmirail”. Erosie en de uitvinding van het kantwerk hebben de metafoor compleet gemaakt. De rotsbergkam steekt af tegen de hemel, met steile, opengewerkte lijnen die zo’n 755 meter hoogte bereiken. Zij zijn begroeid met pijnbomen, steeneiken en mediterrane aromatische planten en worden omgeven door de wijngaarden van Beaumes-de-Venise, Gigondas en Vacqueyras. Zondagswandelaar, langeafstandswandelaar of klimmer, iedereen benadert ze op zijn manier.

ROND DE DENTELLES DE MONTMIRAIL Séguret (Zie pagina’s Dorpen voorzien van een kwaliteitslabel). Beaumes-de-Venise Het dorp draagt het label “site remarquable du goût” (opmerkelijke smaakplaats) om zijn olijfolie en om zijn muskaatwijn. 18 Beroemde plaatsen - De Dentelles de Montmirail

11:21

Page 18

- Rondleiding. De anderhalf uur durende rondleiding door het dorp, onder leiding van een gids, begint bij de restanten van de eerste kerk van Beaumes-de-Venise waarvan nog een kapel over is op het kerkhof. Vervolgens voert hij het dorp in met op een pleintje rond de fontein (rijksmonument) de vertelling van wat historische achtergronden. Daarna wordt de kerk bezichtigd (de bouwstijl aan de buitenkant, het meubilair en de decoratie van binnen) en tenslotte worden de vestingwerken van het dorp en de middeleeuwse straatjes bekeken. Van april tot oktober, één of twee maal per maand. - Rondleiding door de Notre-Dame-d’Aubune kapel. Dit religieuze gebouw dateert uit de 12e eeuw en heeft een klokkentoren die op de lijst van historische monumenten staat. De kapel wordt slechts opengesteld voor rondleidingen met een gids. Hij is te bereiken met de auto of al wandelend door de garrigue. Gigondas Dit schilderachtige dorp dat tot het voormalige prinsdom van Oranje behoorde, wordt omgeven door middeleeuwse vestingmuren. Tegen de achtergrond rijzen de Dentelles de Montmirail, die volledig op het grondgebied van Gigondas liggen. De Saint-Cosme kapel uit de 11e eeuw heeft zeer fraaie romaanse absidiolen. Een pad is aangelegd om de beelden die op de terrassen van het kasteel staan te aanschouwen. Gigondas brengt een wereldberoemde wijn voort. Deze kan worden geproefd bij een groot aantal producenten en in de wijnkelder van Gigondas (Zie pagina’s Wijngaarden en Wijnen.) Vacqueyras Dit dorp op de top van een heuvel heeft nog een deel van zijn vestingmuren. Vacqueyras produceert één van de drie wijnsoorten van de Côtes-du-Rhône de Vaucluse. - Wijnfeest van Vacqueyras in juli (Zie pagina’s Lokale Feesten.)

La Roque-Alric 84190 La Roque-Alric T. 33 (0)4 90 62 96 71 Dit schilderachtige dorpje ligt tegen een rotspunt in het hartje van de Dentelles de Montmirail. Het kronkelige weggetje dat langs de voet van het dorp voert is erg in trek bij liefhebbers van de wielersport.

PROVENÇAALSE ESCAPADE Klimarrangement in de Dentelles de Montmirail 3 dagen / 2 nachten September 2004 - augustus 2005. Logies in een Provençaalse boerderij uit de 18e eeuw in Suzette. De beveiligde klimplaatsen op het volle zuiden liggen dicht bij het dorp. Prijs voor 2 pers.: m104. Degressieve prijs voor een vierpersoonskamer. Deze prijs omvat 2 overnachtingen in een tweepersoonskamer met ontbijt, de topogidsjes. Niet inbegrepen zijn de maaltijden aan de table d’hôtes (aan de tafel van uw gastheer, reservering verplicht). . m20 per persoon, alles inbegrepen. Gesproken talen: F - GB - SP La Fontaine du Buis Sylvie Favot et Michel Jean Chambre d’hôtes “Fleurs de Soleil” 84190 Suzette T. 33 (0)4 90 65 03 87 [email protected]


13/04/2005

11:21

DE PROVENCAALSE HEMELVAART

De legendarische Mont-Ventoux trekt zowel bewonderaars van Petrarca als onvoorwaardelijke liefhebbers van de Tour de France. De berg is genaakbaar en maakt de mythe toegankelijk voor een ieder die van de natuur wil genieten. De Mont-Ventoux is overal in het departement zichtbaar. Zijn hoogte van 1912 meter zorgt voor een grote verscheidenheid aan landschappen. Deze ontdekken we door tijdens een picknick op de berg in de voetsporen te treden van Henri Fabre, de Provençaalse entomoloog (insektenkenner), die ze zo treffend schreef: “(…) Eerst worden olijfboom en steeneik steeds schaarser. Dan verdwijnen de wijnstokken en de amandelboom. Even later de moerbeiboom, de notenboom en de witte eik. De buksboom neemt in aantal toe. We komen in een zone (…) waar de voornaamste begroeiing bestaat uit bonenkruid, ook wel bekend onder de naam Pèbre d’ase, “ezelpeper”… Sommige kaasjes die deel uitmaken van onze proviand zijn met dit sterke kruid bestrooid. Sommigen snijden ze al aan in gedachten”. Vóór hem, in 1336, was Francesco Petrarca al in verleiding gebracht door de top. Gefascineerd door de berg schreef hij: “eindelijk heb ik toegegeven aan de impuls om echt ten uitvoer te brengen wat ik al zo lang van plan was”. De beklimming was zwaar, er was toen nog geen wandelpad. Dezelfde verleiding drijft de renners van de Tour de France ertoe om de reus van de Provence te beklimmen, waarbij zij de weg banen

Page 19

voor wielersportliefhebbers die hun kracht willen meten met deze topsporters. Sommigen maken liever een afdaling op ski’s dan een klim op de fiets in één van beide skistations, Mont Serein en Chalet Reynard. Weer anderen kiezen voor de bezichtiging van de dorpjes rondom en nemen de top vanuit de verte op, zittend in de schaduw. Het vakantieoord van de Mont-Serein Mont-Serein, op 1350 meter hoogte, biedt eenn scala aan ludieke en sportieve zomeractiviteiten voor jong en oud: “Déval kart” (skelterafdaling), “Trotinherbe” (steppen op de grasbodem), vliegeren, paardrijden, wandelpad met observatieposten voor de fauna. ‘s Winters sleeën, skiën en wandelen met sneeuwschoenen. + T. 33 (0)4 90 63 42 02 - F. 33 (0)4 90 60 78 58 www.stationdumontserein.com

ROND DE MONT-VENTOUX Bedoin Nachtelijke beklimming van de Mont-Ventoux In juli-augustus organiseert het Office de Tourisme van Bedoin de nachtelijke beklimming van de Mont-Ventoux onder leiding van een berggids, in groepen van maximaal 25 personen. Verzameling voor het Office de Tourisme. Vervolgens vertrek vanuit het gehucht Sainte Colombe vóór middernacht. Aankomst boven tegen zonsopgang. Terugkeer op het vertrekpunt in de loop van de volgende morgen. Deze excursie is voorbehouden aan deelnemers van boven de 15 voorzien van een goede wandelen een lichte bivakuitrusting. Inschrijving verplicht. Naar gelang de meteorologische omstandigheden kunnen bepaalde data worden geannuleerd. Malaucène De wonderbaarlijke bron van le Groseau heeft het leven geschonken aan een Gallische god, een romaans klooster, papiermolens en -fabrieken en een levendig stad die rond de Safre heuvel ligt

gewikkeld. Malaucène ontdekken - Van april tot oktober: wekelijkse rondleidingen onder leiding van een door het Ministerie van Cultuur erkende gids (gidsen van de COVE Communauté d’agglomérations du Ventoux et du Comtat Venaissin). Ongeveer anderhalf uur. Verzamelen voor het Office du Tourisme. Gratis voor kinderen onder de 10 jaar. + - In juli en augustus organiseert het Office de Tourisme de nachtelijke beklimming van de MontVentoux. De wandeling bij maneschijn eindigt op de top tegen zonsopgang. Verzameling op vrijdagavond om 20:30 uur voor het Office de Tourisme. Inschrijving verplicht tot uiterlijk vrijdagmorgen 12 uur.

PROVENÇAALSE ESCAPADE Het gebied van de Ventoux te voet 2 dagen / 1 nacht Oktober 2004 - juni 2005 Om de fauna en flora te leren kennen langs de paden op de Mont-Ventoux. Uw gastheer biedt u meer dan 45 wandelroutes, eenvoudige wandelingen of beklimmingen, voor elk wat wils en voor elk niveau. Prijs voor 2 pers.: m69 laagseizoen m76 hoogseizoen (april - mei - juni) Deze omvat 1 overnachting in een tweepersoonskamer met ontbijtbuffet, bruikleen van kaarten en topogidsen. Niet inbegrepen: maaltijden (mogelijk in het restaurant van het hotel tegen voordeelprijzen) en vervoer. Gesproken talen: F- GB - D - I - SP Safari Hôtel +++ Jean-Claude Roux 1, avenue Jean-Henri Fabre 84200 Carpentras T. 33 (0)4 90 63 35 35 - F. 33 (0)4 90 60 49 99 [email protected] Beroemde plaatsen - De Mont-Ventoux 19


13/04/2005

11:21

Page 20

van de verschillende avonturen die op hun beurt bij deze bron aan de menselijke geest zijn ontsproten.

DE MUSEA EEN POËTISCHE UITDAGING

Met de bescheidenheid van een groot schrijven, noteerde Stendhal in zijn reisdagboek: “Ik ben nu bij Fontaine-de-Vaucluse, zo geliefd bij de lezers van de sonnetten van Petrarca, maar men heeft al zoveel mooie zinnen geschreven over deze beroemde plaats dat ik niets zal zeggen…” Mysteries blijven hier bestaan. Dat één van de putten van Fontaine-de-Vaucluse minstens 300 meter diep is, is bekend, maar tot hoe diep de afgrond zelf gaat weet men niet. Geologen begrijpen nog steeds niet waar alle bronnen vandaan komen die deze onafgebroken opwelling van water voorzien en hoe het komt dat deze zo krachtig is. Misschien getuigen dichters als Petrarca en René Char van meer inzicht door er alleen maar inspiratie uit te putten? Één ding is zeker: de aanblik van dit mintgroene water dat opborrelt in het licht en in de hitte van de zomer is een lust voor het oog waar niemand genoeg van kan krijgen. De temperatuur van het water die constant 13° bedraagt, zelfs in de zomer, zorgt voor een weldadige koelte rond het gebied. Het Petrarca museum, het ondergrondse museum en de Vallis clausa molen (waar de traditie van het papiermaken in ere wordt gehouden) geven een levendige voorstelling

DOLCE VITA VAN GROTE ALLURE

(meer informatie in het hoofdstuk Musea) e

- Het Petrarca museum (Originele prenten uit de 16 tot de 19e eeuw, originele werken van Petrarca en René Char). + - Geschiedkundig museum 39-45 “De roep van de Vrijheid” (multidisciplinaire benadering en reconstructie van het vooroorlogse leven tot aan de Bevrijding). + - Het Santonmuseum (1700 santons in alle maten, gemaakt door 60 verschillende santonmakers uit de 20e eeuw). + - Het ecomuseum van le Gouffre (prehistoire en speleologie). +

ROND FONTAINE-DE-VAUCLUSE Saumane-de-Vaucluse Dorpje met keistenen straatjes en gedomineerd door het kasteel (12e - 15e eeuw) van de Markies van Sade (niet te bezichtigen). Klein archeologische museum “La Crémade” + T. 33 (0)4 90 61 64 74

20 Beroemde plaatsen - Le site de Fontaine-de-Vaucluse, Het Luberon massief

De Luberon en een gevoel van dolce vita gaan hand in hand. Hoewel enig tijd nodig is om dit massief te leren kennen, doet de aantrekkingskracht van de Luberon zich al snel voelen. De Luberon is gewoon onweerstaanbaar. De Luberon keten, strekt zich uit van het oost naar west in het zuiden van de Vaucluse. Hij is indirect ontstaan door de vorming van de Pyreneeën. Vervolgens heeft hij langzaam aan vorm gekregen door erosie en door de rivier Aiguebrun die het massief met het ravijn van Lourmarin in twee delen heeft uitgehold. Men vindt hier de nodige contrasten. Het hoogste punt van de kleine Luberon is maar 727 meter. Toch vertoont dit deel diepe kloven en steile wanden. De grote Luberon in het westen met de Mourre Nègre bereikt 1125 meter, maar heeft een reliëf dat veel glooiender en lieflijker is en een uitgestrekte hoogvlakte met het Plateau van les Clarapèdes. De dorpjes in de Luberon zijn vervuld van licht, mildheid en kleuren. Door de zon vergulde stenen muren, met natuurlijke okers gekleurde gevels, terrasjes, schaduwrijke pleintjes en smeedijzeren open klokkentorentjes stemmen tot een milde levensstijl. Het werk op het land neemt hier een belangrijke plaats in: tegen de hellingen groeien wijngaarden


13/04/2005

11:21

en kersenbomen. Hoger op vindt men lavendel en koren en grazen de kuddes in een ongerepte natuur. Het Regionale Natuurpark van de Luberon ziet toe op de bescherming van die natuur en stelt de mensen in staat dit biosfeerreservaat te leren kennen dankzij de aanleg en het onderhoud van 236 km bewegwijzerde fietsen wandelpaden. Huis van het Regionaal Natuurpark van de Luberon (meer informatie in het hoofdstuk Musea).

PROVENÇAALSE ESCAPADE Voettochtarrangement in de Luberon 3 dagen / 2 nachten Herfst 2004 - voorjaar 2005 Om te genieten van de volle natuur en de open lucht biedt de hoteleigenaar verschillende wandelroutes: 4 in het 30 hectaren tellende park van het hotel zelf, volledig bewegwijzerd en 7 in het massief van de Luberon (vertrek op hoogstens 20 minuten van het hotel). Uw gastheer zal u de nodige informatie verschaffen over de verschillende routes en u van kaarten voorzien. Het hotel beschikt over een verwarmd zwembad en een fitnessruimte. Prijs voor 2 pers.: m102,40 in de herfst - m112,40 in het voorjaar. Deze omvat 2 overnachtingen in een tweepersoonkamer met ontbijt, bruikleen van kaarten en routebeschrijvingen, toegang tot het verwarmde zwembad en de fitnessruimte. Niet inbegrepen: maaltijden en vervoer. Gesproken talen: F - GB - D Hostellerie Notre-Dame-de-Lumières Hôtel ++ Sylvain Vinot 84220 Goult T. 33 (0)4 90 72 22 18 - F. 33 (0)4 90 72 38 55 www.notredamedelumieres.com [email protected]

Page 21

WELKE KLEUR IS AARDE?

De aarde is hier rood, of eerder geel. Of nee, eigenlijk meer oranjeachtig, maar daarginds bij ondergaande zon gaat hij meer naar het paars. Zegt men daarom dat de Provence zo kleurrijk is? De vorming van oker dateert uit de het Mesozoïcum, toen de Vaucluse door de zee was bedekt. Het zand is geoxideerd en heeft gele, oranje, paarse en rode tinten aangenomen. Aan het einde van de 18e eeuw ontdekte Jean Etienne Astier uit Roussillon de kwaliteit van het oker en de mogelijkheid er niet te evenaren tinten uit te verkrijgen. Tot aan het midden van de 20e eeuw waren okerafgroeves in exploitatie om het nodige materiaal te verschaffen voor verf, de cosmetica en zelfs voor sommige levensmiddelen (de korst van Hollandse kaas !). Vandaag de dag zijn er op verschillende plaatsen in de Luberon in die afgravingen nog schitterende kleuren te zien die oplichten in de zon (te voet of te paard te bezichtingen). De laatste okerfabriek staat in Apt aan de oever van de Calavon. Daar kan men de fabricagetechniek ontdekken die uit drie stappen bestaat. De oker uit de groeves wordt gewassen om hem van het zand te scheiden. De oker bezinkt dan in grote bassins en vormt een dikke brij die in briketten wordt gesneden die in de zon en de wind te drogen worden gelegd. Deze worden vervolgens vermaald en gebakken. Door dit bakken ontstaan alle tinten en kleurschakeringen. Een

goede okermaker kan 17 kleurnuances halen uit 6 basispigmenten: Sienna, geel oker en Umbria, elk van deze in donkere en in lichte versie.

OMTRENT OKER Het pad van de okergroeves in Roussillon (Luberon) De groeves met hun bloedrode en goudbruine hellingen vormen een geologische bezienswaardigheid die Roussillon tot één van de bekendste plaatsen in de Luberon maken. Panelen met uitleg over het ontstaan en de exploitatie leiden de wandelaar door deze beroemde okergroeves die een veelkleurig labyrint vormen. Betaalde bezichtiging van maart tot half november. ‘s Winters gesloten. Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 05 60 25 [email protected] Conservatorium van Toegepaste Okers en Pigment in Roussillon In een voormalige okerfabriek (“Usine Mathieu”), reeds in 1871 opgericht door pioniers van dit avontuur, kan men bassins, ovens, rode en gele okermolens zien en een tuin met verfplanten. De vereniging OKHRA ontvangt het het publiek en mensen uit het vak en organiseert tijdelijke exposities. + Gesproken talen: GB - D …

Beroemde plaatsen - Het Luberon massief , Okers 21


13/04/2005

Kleurenworkshops voor kinderen Kinderen kunnen hier in de praktijk kennismaken met de oorsprong van producten uit het dagelijks leven (verf, pigmenten…). Vanaf 5 jaar maken zij tijdens de schoolvakanties verf met okers, pastelstaafjes en aquarel op basis van planten en kunnen zij deelnemen aan een workshop verven waar verfplanten worden gebruikt. Deze kleurenateliers vinden ‘s morgens plaats. Inschrijving verplicht. Schoolvakanties (alle vakantiezones) van 10 tot 12 uur van dinsdag tot zaterdag. + Workshops en demonstraties voor Volwassenen Workshops om kennis te maken met verschillende traditionele schildertechnieken: aquarel, tempera op basis van ei, saus op basis van kalk, verf op basis van verse kaas, glacis. Reservering verplicht. De vereniging OKHRA biedt verder het hele jaar door workshops onder leiding van vaklui. De voornaamste thema’s zijn: muren en verf, hout en kleuren, papier en kleuren, metaal en kleuren, emailleren, kleurtheorieën, artistieke benadering. De inhoud van de workshops kan op internet worden geraadpleegd. Reservering verplicht. OKHRA Voormalige Usine Mathieu Route d’Apt - D104 - 84220 Roussillon T. 33 (0)4 90 05 66 69 [email protected] - www.okhra.com De Provençaalse Colorado Paden door de okergroeves in Rustrel (Luberon) Het natuurschoon van deze plaats is te danken aan een combinatie van mensenwerk en natuur. In de 19e en 20e eeuw heeft Rustrel eerst op het ritme van de ijzerindustrie, vervolgens op die van de okerindustrie geleefd. Sinds de exploitatie van de groeves is stopgezet, is het evenwicht tussen okerproductie en landbouw kwetsbaar geworden. De paden voeren 22 Beroemde plaatsen - Okers

11:21

Page 22

over grondgebied van de gemeente maar ook over particulier gebied. Ze zijn aangegeven in het geel, blauw of rood. + Gemeentehuis van Rustrel T. 33 (0)4 90 04 91 09 [email protected] www.mairie.rustrel.net Okerciruit op de fiets (Luberon) Een lus van 50 km via Roussilon Rustrel Gargas en Villars. Smalle bewegwijzerde weggetjes door een kleurig landschap. De tocht kan worden verkort door de okergele pijlen te volgen. Huis van het Park van de Luberon 60, place Jean Jaurès 84400 Apt T. 33 (0)4 90 04 42 00 [email protected] www.parcduluberon.com Bezichtiging van de okergroeves in Gargas (Luberon) De laatste bovengrondse okergroeve die nog geëxploiteerd wordt, ligt in het dorpje Gargas. De bezichtiging begint met een tentoonstelling genaamd “Terre d’ocres, fragments de mémoire”, waarna de groeves en de bassins van de fabriek van de Société des Ocres de France in Apt worden bekeken.+ Gemeentehuis van Gargas T. 33 (0)4 90 74 12 70 [email protected] www.ville-gargas.fr

BEZICHTIGINGEN DOOR INDIVIDUELEN Het hele jaar door, op afspraak met het gemeentehuis. De tentoonstelling alleen kan elke dag worden bezichtigd. Groepen dienen contact op te nemen met het gemeentehuis. “Demoiselles Coiffées” van Bedoin (Mont-Ventoux) Op enkele kilometers van het dorp. Deze pijlers van okerhoudend zand zijn tot in de jaren 50 geëxploiteerd voor de verfindustrie, de wrijfwasindustrie en de cosmetica-industrie. Het door de natuur gemodelleerde landschap is door de mens veranderd en dus gedeeltelijk kunstmatig ontstaan. Afvloeiend water heeft kammen en spitse punten uitgebeiteld waarbij op sommige van deze pijlers een ijzerhoudende korst is ontstaan die ze de naam “cheminée de fée” of “demoiselles coiffées” (jongedames met hoofddeksel) heeft gegeven. Let op: dit gebied is particulier bezit en zeer kwetsbaar. + Voor bezichtiging contact opnemen met het Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 65 63 95 [email protected] Nog een bezienswaardigheid het museum van het Industriële Avontuur in Apt (meer informatie in het hoofdstuk Musea).


13/04/2005

11:21

Page 23

:

Beroemde plaatsen 23


13/04/2005

11:21

Page 24


13/04/2005

11:21

Page 25

ALS HET GELUK IN DEZE WERELD LIJKT OP… Een tuin vol welriekende bloemen, vruchten en schitterende wijnen; Een met smaak ingericht huis, mooi bewerkte voorwerpen; Dorpelingen die je met genoegen ontmoet op kleurrijke, gezellige markten; Vrienden waarmee je herinneringen aan tradities deelt en het plezier van feesten; …dan heeft het geluk in deze wereld een gezicht en dat is de Vaucluse.

Levenskunst 25


13/04/2005

11:21

Page 26

{ | } ~

OP EEN TAFEL, de plooien van een tafellaken gedrapeerd rond fel gekleurde groente. Een schotel met truffels in het midden absorbeert het licht. In een aardewerken schaal steekt het donkerblauw van een tros druiven af tegen de lichte kleur van een in tweeën gesneden meloen. Een kristallen karaf en twee glazen op een blad weerspiegelen een gulle wijn en verlichten een compoteschaal vol glanzende gekonfijte vruchten. Op een bord een paar stukken noga en een restje amandelkruimels. Op de achtergrond wat olijfboomtakken en een bos vers geplukte lavendel. Het doek is genaamd “Provençaalse allegorie”.

Valréas{|~ Richerenches ~ Visan|}~ |Bollène

Ste-Cécileles-Vignes|

Roaix|

Puyméras| Entrechaux}~

Vaison-la-Romaine| Rasteau Séguret|}~ | Sablet| Uchaux| Malaucène| |Gigondas |}Piolenc Suzette| Le Barroux} |Vacqueyras |}Beaumes-de-Venise Crillon-le-Brave| |Orange Sault-en-Provence{} |Aubignan Caromb} Monieux}~ |}Mormoiron Mazan| }Sarrians Châteauneuf-du-Pape Carpentras Malemort-du-Comtat} |}~ }~ ~Monteux Venasque}~ Pernes-lesSt-Saturnin-lesFontaines} Murs| }~Avignon Avignon| Velleron} Gordes}~ Gargas} }Châteauneuf-de-Gadagne Apt| L’Isle-sur-la-Sorgue Roussillon |Caumont-sur-Durance }~ | Maubec/ Robion} Coustellet{ Bonnieux| St-Martin-de-la}Cavaillon Cucuron|} Oppède Ménerbes Brasque} ~ |} |~

Mondragon |~

|Cairanne

Mérindol }

26 Levenskunst

Lavendel Wijngaarden en wijnen Een mand vol streekproducten De truffel

Puyvert | |Pertuis

Ansouis| La Bastidonne }


13/04/2005

11:21

Page 27

DE KRACHT VAN LAVENDEL DE ESSENTIE VAN DE PROVENCE

Lavendel werd in Perzië en op de Canarische Eilanden ontdekt en kwam in de Romeinse tijd terecht in de Provence. Het werd toentertijd gebruikt om het bad te parfumeren en bij het wassen van linnengoed. Door het gebruik kreeg de plant haar naam. Dit is de verklaring voor het verband tussen de blauwachtige, geurige bloem en de “lavandières”, de mooie meisjes die de was doen, langs de oevers van de riviertjes. VAN LAVENDULA VIA SPIJK NAAR LAVANDIN Voordat lavendel in de kruidentuin (tuin met aromatische planten die zonder speciale bereiding geneeskrachtige eigenschappen hebben) terechtkwam, groeide de plant in het wild op de droge, kalkhoudende gronden in de bergen tussen de 500 en 1800 meter. De grote vlucht van de parfumerie in de 19e eeuw heeft geleid tot het kweken van lavendel in de Provence. Uit de “fijne” of “echte” lavendel wordt de essentiële olie gedistilleerd en die uit de Vaucluse heeft het AOC-label “essentiële olie van de Haute Provence”. Spijk is een andere natuurlijke variëteit met breder blad en lange bloemstengels en ruikt kamferachtig. Een kruising tussen beide soorten geeft lavandin dat de ideale eigenschappen heeft voor de zeepindustrie.

Van oudsher wordt lavendel gebruikt om slaapproblemen te verhelpen en vanwege de ontsmettende en helende eigenschappen. Maar lavendel geeft ook een heerlijke smaak. Bijen maken van lavendel de meest verrukkelijke honing. Fijnproevers gebruiken lavendel in sorbetijs, roomijs en snoepjes. En in de linnenkast zorgt de geur voor voortdurende vakantieherinneringen. Lavendel geeft ‘s zomers kleur en geur aan de velden van de Vaucluse - In het Pays de Sault: Sault, Monieux, Saint-Jean de Sault - Rondom de Mont-Ventoux - In het Pays d’Apt, in het noorden van de Luberon - In de Pauselijke enclave waar Valréas de traditie van de “lavandières” in ere houdt Les Routes de la Lavande - Vereniging “Les Routes de la Lavande” biedt uitgebreide documentatie over auto-, fiets- of wandeltochten, individueel of groepsverblijf, workshops, feesten en accommodatie, van het plateau van Sault tot het Pays du Verdon, van Buëch tot de Drôme Provençale. 2, avenue de Venterol BP 36 - 26110 Nyons T. 33 (0)4 75 26 65 91 [email protected] www.routes-lavande.com

PAYS DE SAULT Lavendelroute in Sault Wandelroute in een lus van 4 km door lavendelvelden, voorzien van veel interessante informatieborden over de verschillende variëteiten en distillatieprocédés. Gratis toegang. +

Office de Tourisme de Sault T. 33 (0)4 90 64 01 21 [email protected] www.saultenprovence.com Lavendelfeest 15 augustus in Sault Het dorpje Sault tooit zich in violet gedurende een hele dag vol activiteiten. Op de hippodroom van Deffends wordt een optocht van folkloristische groepen uit de Provence en aangespannen wagens gehouden en daarna een wedstrijd sikkelmaaien. En ‘s middags zijn er opnieuw optochten, een paardenshow en een Provençaals concert. Ook tijdens de boerenmarkt worden diverse activiteiten georganiseerd. Tussen de middag is er een groot maal in de schaduw van de eiken in de open lucht met producten uit het Pays de Sault. + Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 64 01 21 [email protected] www.saultenprovence.com Limonaderie - Bière du Ventoux à Sault De vroegere garage aan de rand van Sault is verbouwd tot een limonadefabriek. Hier wordt op ambachtelijke wijze limonade gemaakt met zuivere rietsuiker, en een limonade met lavendelsmaak, bier van kleine spelt, tamme kastanjes, en een groot assortiment ambachtelijke limonadesiroop (meloen, lavendel, kastanje, dennensmaak, cola). + Bezoek op afspraak mogelijk. Maximaal aantal personen: 50 Patrice Tétard Route de Saint-Trinit T. 33 (0)4 90 64 02 28 [email protected]

Levenskunst - Lavendel 27


13/04/2005

11:22

Maison des Producteurs, Sault Coöperatie van kwekers uit het Pays de Sault. Directe verkoop van lavendelproducten en producten van de boerderij. Openingstijden afhankelijk van het seizoen. Rue de la République T. 33 (0)4 90 64 08 98 Lavande 1100 Biologische producten, Lagarde d’Apt (Mont-Ventoux) Agrobiologie en bijenteelt, verkooppunt, instructieve rondleiding, ontvangst op de boerderij voor groepen (tot 40 personen) of individueel op afspraak. Van half juli tot half augustus kunt u vrij binnen lopen om een kijkje te nemen in de lavendeldistilleerderij; dat is zeer de moeite waard. Maurice Fra La Grande Bastide - D34 T. 33 (0)4 90 75 01 42 / 04 90 64 01 21 F. 33 (0)4 90 75 04 92

LUBERON Distillerie les Coulets, Apt De heer en mevrouw Borde stellen hun distilleerderij open voor het publiek. Ter plaatse zijn ook hun eigen producten verkrijgbaar. Gratis bezichtiging voor particulieren. Voor groepen (tot 25 pers.) reserveren. In juli en augustus. Dhr. en Mevr Borde Route de Rustrel - 84400 Apt T. 33 (0)4 90 74 07 55

28 Levenskunst - Wijngaarden en wijnen

Page 28

Musée de la Lavande, Coustellet (Meer informatie in het hoofdstuk Musea) Directe verkoop van essentiële olie van echte lavendel AOC en natuurlijke schoonheidsmiddelen. + Route de Gordes - Hameau de Coustellet - BP 16 84220 Cabrières d’Avignon T. 33 (0)4 90 76 91 23 - F. 33 (0)4 90 76 85 52 [email protected] www.museedelalavande.com

HAUT-VAUCLUSE ENCLAVE DES PAPES Lavendelcorso, Valréas Begin augustus. Praalwagens (waaronder de wagen van Miss Corso) in optocht met folkloristische groepen, fanfares en majorettes. De Comtadines, bewoonsters van de enclave, delen boeketjes lavendel uit. Na afloop van de optocht ruikt heel Valréas de hele avond naar lavendel. Thema 2005: Strips. + Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 35 04 71 [email protected] www.ot-valreas.info

DE GEEST VAN EEN BESCHAVING

“Een dag zonder wijn is als een dag zonder zon” volgens een oud gezegde. Daar is in de Vaucluse geen kans op, want beide zijn ruimschoots aanwezig! En van de oevers van de Rhône tot de hellingen van de Luberon en de Ventoux wordt de geschiedenis van de wijn in kleurrijke taal verteld. WIJNCULTUUR Scherven van wijnamforen, een Bacchuskop in Vaison-la-Romaine, Villelaure, Gigondas, een bas-reliëf met als onderwerp de wijnoogst in Beaumes-de-Venise… de archeologen hebben niet zomaar beelden blootgelegd, maar een ware verering van wijngaarden en wijn sedert de Oudheid door de Grieken, de KeltoLiguriërs en de Romeinen. Deze verering duurde voort tot in de Middeleeuwen, en dan kunnen we denken aan die inwoner van Vaison die drie wijngaarden aan de Tempeliers gaf voor de verlossing van zijn ziel. En dan natuurlijk het buitenverblijf van de paus in Châteauneuf-du-Pape, dat leidde tot uitbreiding van het wijngebied. Sindsdien heeft die uitbreiding zich voortgezet ondanks de moeilijke tijden in de 18e eeuw, of het einde van de 19e eeuw toen de druifluis bijna alle Franse wijngaarden vernietigde. De wijnstokken worden in de winter gesnoeid.


13/04/2005

11:22

In het voorjaar komen er aan de ranken zachtgroene blaadjes, die schitteren in de zon en de Provençaalse natuur een fris tintje geven. De wijnoogst vindt plaats tussen eind september en begin oktober. De wijngaarden tooien zich in rood, rossig en goud, een voorproefje op de verhalen die later worden verteld tijdens het proeven van de wijn in de geborgenheid van de wijnkelders. Smaken en kleuren. Voor elke heer, alle eer, Châteauneuf-du-Pape: in witte wijn zoekt de liefhebber een bloemig aroma en zuiverheid maar bij rode wijn spreekt hij over veel karakter en een krachtig, complex boeket van grote klasse. Dit krachtige karakter vindt men ook terug in de Gigondas en de Vacqueyras met hun subtiel evenwicht van aroma’s dat men graag kruidig en fruitig ziet. Dit zijn bewaarwijnen die aan karakter winnen als ze ouder worden. Cairanne, Rasteau, Roiaix, Sablet, Séguret, Visan, Valréas produceren Côtes du Rhône Village. Rasteau geeft ook natuurlijke zoete wijnen en Beaumes-de-Venise de beroemde Muscat de Beaumes-de-Venise. De overvloed van geuren en aroma’s van de Côtes de Ventoux is bijna onbeperkt: fruit, kruiden, harsigheid, leder en zelfs truffel. Het boeket van de roséwijnen doet denken aan een muziekpartituur waarin frambozen een contrapunt vormen voor de roos en de brem. De witte wijnen zijn licht en subtiel, met een snufje narcis, geranium en iris en geraffineerde toetsen peer, groene appel, amandel en citrus. De poëzie van de Côtes du Luberon is ook te danken aan de fonkelend rode kleur, variërend

Page 29

van purper tot robijnrood en de rosé tooit zich in kersenrood. De groene weerschijn van de witte wijn verhult aromatische noten van linde en anijs. Eén van de genoegens van wijn is dat hij uitstekend combineert met de kunst van het converseren.

ONTDEKKINGSPADEN HAUT-VAUCLUSE/RASTEAU Wijnroute van Rasteau Een pad van 3 km bewegwijzerd dwars door de wijngaarden en door het dorp. Dit pad is ook botanisch en landschappelijk interessant. Een gids kan u helpen bij het verkennen van de streek en de wijnen. Centre départemental d’animation rurale Vincent Mathieu - 84110 Rasteau T. 33 (0)4 90 46 15 48 - F. 33 (0)4 90 46 10 41

HAUT-VAUCLUSE/MONDRAGON Ontdekkingspad wijngaarden Ontdekkingspad door de wijngaarden van het Massief van Uchaux – Côtes-du-Rhône Domaine de la Cabotte 84430 Mondragon T. 33 (0)4 90 40 60 29 - F. 33 (0)4 90 40 60 62

HAUT-VAUCLUSE/CAIRANNE Korte proefwandeling De wandeling vertrekt vanaf het dorpsplein en slingert door de wijngaarden. Dertig minuten zijn voldoende om de belangrijkste wijnvariëteiten te leren kennen en herkennen van de appellation Cairanne: Grenache, Syrah, Mourvèdre, Cinsaut, enz Caveau du Belvédère - 84290 Cairanne T. 33 (0)4 90 30 85 71

AVIGNON/CHÂTEAUNEUF-DU-PAPE Wandelpad pauselijk paleis Deze wandeling leidt naar de historische plaats van de vroegere zomerresidentie van de Pausen en naar een centrum van de gastronomie. Wandelend door de wijngaarden van Châteauneuf-du-Pape ontdekt u een landschap van stenen en wijnstokken. De wandeling kruist de D 17 en gaat verder tot aan de rivier. De Rhône heeft aan dit deel van de grond van het pauselijk paleis een bijzondere flora en fauna gegeven. De lus van 16 km met als vertrekpunt het pauselijk paleis, is met bruine borden aangegeven. Moeilijkheidsgraad: gemakkelijk. Een wandeling van ca. 4 uur. Office de Tourisme de Châteauneuf-du-Pape T. 33 (0)4 90 39 57 46

LUBERON/CUCURON Het wijnpad van Cucuron U vertrekt vanaf het parkeerterrein van de Cave Coopérative met een folder en ontdekt de wijnbouw van Cucuron door de eeuwen heen. Twee lussen van 3,5 km en 4 km over gemeentelijke wegen en paden. Volg de pijlen (sjabloon van een gestileerde druiventros). Folder verkrijgbaar bij het Office de Tourisme van Cucuron, in het Maison du Parc du Luberon in Apt en het Syndicat des Côtes du Luberon in La Tour d’Aigues. Office de tourisme de Cucuron T. 33 (0)4 90 77 12 74

Levenskunst - Wijngaarden en wijnen 29


13/04/2005

11:22

LUBERON/OPPÈDE Het wijnpad van Oppède Uitnodiging voor een kennismaking met de AOC Côtes du Luberon. Een volledig bewegwijzerde luswandeling van 5 km. U leert alles over de grond, de wijnvariëteiten, tafeldruiven en hoe de wijnen worden gemaakt. De wandeling eindigt met de beschrijving van de wijnkelders van Oppède. Oppède le Vieux. Vertrek vanaf het parkeerterrein Les Terrasses de Sainte-Cécile. Office du tourisme de Bonnieux T. 33 (0)4 90 30 85 71 Toeristische routes door de Côtes-du-Rhône Negen wijnroutes doorkruisen het gebied van de appellation “Côtes-du-Rhône”. Vier daarvan lopen door de wijngaarden van de Vaucluse, elk aangegeven met een eigen kleur: azuurblauw, sepia, indigo en turkoois. De routes lopen door de wijndorpen Beaumes-de-Venise, Gigondas, Vacqueyras en Visan met zo’n 300 wijnboeren. Voor elke route is een gids. Daarin staan een kaartje, toeristische bezienswaardigheden, accommodatie en restaurants en natuurlijk adressen van alle caves die opengesteld zijn voor het publiek, met name de caves die het kwaliteitshandvest “Côtes-du-Rhône, terroir d’accueil” onderschrijven. De gidsen zijn verkrijgbaar bij Inter-Rhône. Inter-Rhône Interprofession des vins A.O.C. Côtes-du-Rhône en het Rhônedal. 6, rue des Trois Faucons 84000 Avignon T. 33 (0)4 90 27 24 00 - F. 33 (0)4 90 27 24 13 [email protected] www.vins-rhone.com.


Page 30

Syndicat général des Vignerons des Côtes-du-Luberon 90, boulevard Saint-Roch - BP 12 84240 La Tour-d’Aigues T. 33 (0)4 90 07 34 40 - F. 33 (0)4 90 07 54 83 [email protected] www.vins-cotes-luberon.com Syndicat Général des Vignerons des Côtes-du-Ventoux Château Durbesson Route de Velleron - 84975 Carpentras Cedex T. 33 (0)4 90 63 36 50 - F. 33 (0)4 90 60 57 59 [email protected] www.cotes-ventoux.com

WIJNKELDERS VERKENNEN In deze wijnhuizen worden proeven en verkoop gecombineerd met culturele activiteiten.

LUBERON Château de Mille, Apt (84400) Een van de oudste wijnhuizen van de streek, vroegere zomerresidentie van de Pausen van Avignon in de 14e eeuw, tevens verblijfplaats van Jean Giono en Frédéric Mistral. T. 33 (0)4 90 74 11 94 - F. 33 (0)4 90 74 56 82 [email protected] www.chateau-de-mille.fr Château Turcan, wijnhuis Wijnmuseum, Ansouis (84240) Eigendom van dezelfde familie sinds 1800. Herbergt een museum, één van de rijkste van Frankrijk, met bijna 2000 voorwerpen die betrekking hebben op de wijnbouw, de wijnbereiding en de kuiperij. Veel stukken zijn uniek en zijn vele eeuwen oud. T. 33 (0)4 90 09 83 33 - F. 33 (0)4 90 09 83 33 [email protected]

Cave de Bonnieux (84480) De oudste Cave Coopérative van de Vaucluse. T. 33 (0)4 90 75 80 03 - F. 33 (0)4 90 75 98 30 [email protected] www.cave-bonnieux.com Château La Canorgue, Bonnieux (84480) Schitterend Provençaals gebouw uit de 17e eeuw, biologische en biodynamische teelt. T. 33 (0)4 90 75 81 01 - F. 33 (0)4 90 75 82 98 [email protected] Chartreuse de Bonpas, Caumont sur Durance Historisch monument, gebouwen uit de 12e, 14e en 18e eeuw en Franse tuinen, opengesteld voor publiek. T. 33 (0)4 90 23 09 59 - F. 33 (0)4 90 23 19 97 Domaine de la Tuilière, Murs (84220) Expositie van aquarellen, foto’s van de flora en fauna uit de streek, Romeinse dakpannen. T. 33 (0)4 90 05 73 03 - F. 33 (0)4 90 05 78 07 [email protected] Wijngoed – Bloementuin, Pertuis (84120) Château Val Joanis is een wijngoed van 400 ha in het hart van de Luberon. Wijnkelder, proeverij en schitterende tuinen opengesteld voor het publiek. Winkel met voorwerpen over wijn, tuinen en Provençaalse souvenirs. T. 33 (0)4 90 79 93 36 - F. 33 (0)4 90 09 69 52 [email protected] www.val-joanis.com Domaine de la Citadelle, Ménerbes (84560) Herbergt het Kurkentrekkermuseum. Unieke collectie van meer dan 1000 kurkentrekkers, van de 17e eeuw tot heden. T. 33 (0)4 90 72 41 58 - F. 33 (0)4 90 72 41 59 [email protected]


13/04/2005

11:22

Château Saint-Pierre-de-Méjans Puyvert (84160) Benedictijner priorij uit de 12e eeuw, zeer mooie binnenplaats. T. 33 (0)4 90 08 40 51 - F. 33 (0)4 90 08 41 96 Domaine Girod Roussillon (84220) Expositie over lithografie, streekproducten. T. 33 (0)4 90 05 84 03 - F. 33 (0)4 90 05 84 70 [email protected]

HAUT-VAUCLUSE Cave des Vignerons de Beaumes-de-Venise (84190) Beginselen van de oenologie, brochures over routes – Tochten per quad en/of 4x4 terreinwagens door de wijngaarden met een professionele gids, schilderijententoonstelling. T. 33 (0)4 90 12 41 00 - F. 33 (0)4 90 65 02 05 www.beaumes-de-venise.com Mas L’Evajade Beaumes-de-Venise (84190) Chambres et table d’hôtes Gerestaureerde mas te midden van wijngaarden, olijfbomen en groepjes bomen, Verblijf op het thema olijven. T. 33 (0)4 90 62 95 84 / 33 (0)6 21 51 16 03 F. 33 (0)4 90 62 95 84 www.ifrance.com/evajade Domaine Château la Croix Chabrière Bollène (84500) Een prachtige plek, stallen uit de tijd van Napoleon III, en honderdjarige platanen. T. 33 (0)4 90 40 00 89 - F. 33 (0)4 90 40 19 93 Domaine Le Bois de la Cour Cairanne (84290) Chambres et table d’hôtes in een mooi 18e eeuwse mas op een wijngoed. T. 33 (0)4 90 30 84 68 - F. 33 (0)4 90 30 84 68

Page 31

Cave de Cairanne (84290) Zintuiglijke wandeling door de wijnkelders. Een nieuw soort wijnrecreatie in een echte wijnkelder. De bezoeker ontdekt in een eigentijdse omgeving met de 5 zintuigen alle facetten van de Cairanne. Een tocht van de oorsprong van de wijn tot de waardevolle producten van de wijnboeren van de Cave de Cairanne. + T. 33 (0)4 90 30 82 05 - F. 33 (0)4 90 30 74 03 www.cairanne.com Domaine La Condamine Crillon-le-Brave (84410) Chambres et table d’hôtes T./F. 33 (0)4 90 62 47 28 [email protected] www.lacondamine.info De Cave van Gigondas (84190) Expositie en verkoop van voorwerpen die te maken hebben met wijn, expositie en verkoop van werken en gidsen over kunst, literatuur en wijn. T. 33 (0)4 90 65 86 27 - F. 33 (0)4 90 28 80 13 [email protected]

Domaine le Puy du Maupas Puyméras (84110) Chambres d’hôtes et table d’hôtes - Ontdekken van een wijnlandgoed. De gasten kunnen de wijnkelder eenmaal per week bezoeken. T. 33 (0)4 90 46 47 43 - F. 33 (0)4 90 46 48 51 [email protected] www.puy-du-maupas.com Château Simian Piolenc (84420) Proeven met uitleg van een sommelier. Herbergt het Musée de la Nationale 7. T. 33 (0)4 90 29 50 67 - F. 33 (0)4 90 29 62 33 www.chateau-simian.com

Domaine Bressy-Masson Rasteau (84110) In een vroegere stal van mooie steen, een mooie wijnkelder en een tentoonstelling van oude gereedschappen. T. 33 (0)4 90 46 10 45 - F. 33 (0)4 90 46 17 78 [email protected] Les Auzières Roaix (84110) Chambres et table d’hôtes Wijnlandgoed temidden van wijngaarden en olijfboomgaarden. T. 33 (0)4 90 46 15 54 / 33 (0)6 89 50 86 60 F. 33 (0)4 90 46 12 75 Domaine de Verquière Sablet (84110) Tentoonstelling van oude gereedschappen. T. 33 (0)4 90 46 90 11 - F. 33 (0)4 90 46 99 69 www.domaine-de-verquiere.com Domaine Le Camassot - Cave les Genêts Sablet (84110) Chambres d’hôtes et gîte T. 33 (0)4 90 46 85 33 - F. 33 (0)4 90 46 84 19 www.domaine.cecile.chassagne.com Cave des Vignerons Réunis Sainte-Cécile-les-Vignes (84290) Schilderijententoonstelling. T. 33 (0)4 90 30 79 36 - F. 33 (0)4 90 30 79 39 www.vignerons-saintececile.fr Domaine de la Présidente Sainte-Cécile-les-Vignes (84290) Drie eeuwen oude woning. Bezoek aan de wijnkelder en de wijnstokkentuin. T. 33 (0)4 90 30 80 34 - F. 33 (0)4 90 30 72 93 www.presidente.fr Levenskunst - Wijngaarden en wijnen 31


13/04/2005

11:22

Page 32

Domaine du Pourra Séguret (84110) Expositie van schilderijen en santons. Workshop schilderen van santons en op doek. Provençaalse kerststal van december tot februari. T. 33 (0)4 90 46 81 35 - F. 33 (0)4 90 46 98 71 [email protected] www.domaine-du-pourra.fr

Domaine des Grands Devers Valréas (84600) Paul-Henri Bouchard & broers Chambres et table d’hôtes Verblijf om kennis te maken met de truffel. Wijndagen. T. 33 (0)4 90 35 15 98 - F. 33 (0)4 90 37 49 56 [email protected] www.grandsdevers.com

Domaine de Beauvalcinte Suzette (84190) Vlakbij de prachtige Dentelles de Montmirail, Chambre en table d’hôtes. Uw gastheer, een biologische wijnboer, biedt verblijven op het thema wijn. T. 33 (0)4 90 65 08 37 - F. 33 (0)4 90 65 08 37 [email protected] www.domainebeauvalcinte.com

Mas des Sources Visan (84820) Chambres et table d’hôtes Wijngoed. Themaverblijven: wijn voor beginners, wijnoogst en truffels. T. 33 (0)4 90 41 95 90 - F. 33 (0)4 90 41 95 90 [email protected] www.mas-des-sources.com

Château d’Hugues Uchaux (84100) De eigenaar is kunstschilder en wijnboer. Op zijn grond biedt hij een wijnwandeling over wijnbouw met zo min mogelijk bestrijdingsmiddelen. T. 33 (0)4 90 70 06 27 - F. 33 (0)4 90 70 10 28 [email protected]

Cave “Les Coteaux” Visan (84820) Schilderijententoonstelling, oplegkelder uitgegraven in de “safre” zoals de kleihoudende zandsteen plaatselijk wordt genoemd. T. 33 (0)4 90 28 50 89 - F. 33 (0)4 90 28 50 81 www.coteaux-de-visan.fr

Domaine L’Oustau des Lecques Vacqueyras (84190) Chambres et table d’hôtes Huis temidden van de wijngaarden. T. 33 (0)4 90 12 37 34 - F. 33 (0)4 90 65 81 19 [email protected]

OMGEVING VAN AVIGNON

Domaine du Gros Pata Vaison-la-Romaine (84110) Rondleiding door de wijnboerin in de wijnkelder en wijnproeven voor beginners met diverse soorten brood en olijven.


Cave Brotte-Père Anselme Châteauneuf-du-Pape (84230) Herbergt het wijnmuseum. Kennismaking met de gewoonten en gebruiken van onze voorvaderen. Overzicht van de tradities van de wijnboeren. Collectie van 300 oude werktuigen voor de wijnbouw waaronder een pers uit de 16e eeuw. Tentoonstelling van stukken, wijnvaten uit de Middeleeuwen, persen, persgereedschap, gereedschap, materiaal, ploegen, handploegen, amforen, enz. T. 33 (0)4 90 83 70 07 - F. 33 (0)4 90 83 74 34 www.brotte.com

Domaine Mousset Châteauneuf-du-Pape (84231) In het hart van het wijngoed ligt Hôtel ++++ Le Château des Fines Roches T. 33 (0)4 90 83 50 05 - F. 33 (0)4 90 83 50 18 www.mousset.com HB Le Pavillon des Vins Châteauneuf-du-Pape (84230) Winkel met een groot assortiment streekproducten (olijfolie, calissons, noga, honing, Provençaalse stoffen, enz.) T./F. 33 (0)4 90 83 58 34 [email protected] http://hbpavillonvins.cite.voila.fr Domaine des Gendalis Saint-Saturnin-les-Avignon (84450) Chambres et table d’hôtes Wijngoed. Verblijf met inleiding in de kunst van de oenologie, bezoek aan het wijngoed gevolgd door wijnproeverij. T. 33 (0)4 90 22 07 54 / 33 (0)6 13 21 26 33 F. 33 (0)4 90 22 05 78 [email protected] www.domaine-des-gendalis.com

MONT-VENTOUX Château Saint-Sauveur Aubignan (84810) Wijnverkoop in een 12e-eeuwse kapel, tentoonstelling van schilderijen, patchwork, schrijnwerkerij. T. 33 (0)4 90 62 60 39 - F. 33 (0)4 90 62 60 46


13/04/2005

11:22

Cave de Beaumont-du-Ventoux in de gemeente Malaucène (84340) Permanente schilderijententoonstelling, toeristische informatie, winkel. T. 33 (0)4 90 65 11 78 - F. 33 (0)4 90 12 69 88 [email protected] www.beaumont-ventoux.com Le Repaire du Géant Mazan Chambres et table d’hôtes Temidden van de wijngaarden, in een 18e-eeuwse mas T. 33 (0)4 90 69 81 93 - 33 (0)6 11 86 36 67 F. 33 (0)4 90 69 81 93 [email protected] www.repairedugeant.com Cave de Canteperdrix Mazan Rondleiding om kennis te maken met het wijnbereidingsproces, op afspraak. T. 33 (0)4 90 69 70 31 - F. 33 (0)4 90 69 87 41 [email protected] www.canteperdrix.com Château Pesquié Mormoiron (84570) Mooi kasteel uit de 13e eeuw, verbouwd in de 18e eeuw. Thema exposities. T. 33 (0)4 90 61 94 08 - F. 33 (0)4 90 61 94 13 [email protected]/www.chateaupesquie.com Cave Terraventoux - Caveau La Montagne Rouge Villes sur Auzon (84570) Proeven en verkoop van wijn. Winkel. T. 33 (0)4 90 61 80 07 - F. 33 (0)4 90 61 97 23 [email protected]

Page 33

PROVENÇAALS AVONTUUR Ontdekken van de Côtes-du-Rhône 3 dagen / 2 nachten September 2004 - augustus 2005 (niet tijdens de Chorégies) Châteauneuf-du-Pape, Vacqueyras, Gigondas, Beaumes-de-Venise… klinkende namen, welbekend bij elke levensgenieter! Breng drie dagen door in het hart van de beroemde wijngaarden van de Côtes-duRhône om uw kennis van wijn en Provençaalse gastronomie aan te vullen in gezelschap van echte kenners. U wordt ontvangen in een van de 12 hotels van de groep waarvan elk lid het handvest “Kwaliteit en hoffelijkheid” heeft ondertekend. Prijs voor 2 pers.: a108 hôtel ++ a164 hôtel +++ Inclusief 2 overnachtingen in tweepersoonskamer, met ontbijt volgens de gewenste categorie, toegangskaarten, ontvangsten en proeverijen in de wijnkelders volgens ons programma Exclusief transport en maaltijden Gesproken talen: F - GB Orange coeur de ville Hôtels ++ en +++ 84100 Orange T. 33 (0)4 90 34 02 01 [email protected] www.orangecoeurdeville.com

DE GESCHIEDENIS VAN DE VAUCLUSE IN GEUREN EN SMAKEN

Om van de Vaucluse de tuin van Frankrijk te maken “hoefde er slechts” een kanaal te worden gegraven om de vlaktes te irrigeren, keihard te worden gewerkt in de brandende zon en een heus vakmanschap te worden ontwikkeld. Uit de combinatie van de inheemse olijfolie en de Peruaanse tomaat is een Provençaalse salade ontstaan. Nieuwsgierigen en fijnproevers gaan op zoek naar de geschiedenis van de mens, zijn reizen, de keuken en levensvreugde. Als de gastvrijheid van de Vaucluse nog zou moeten worden bewezen, zou het voldoende zijn een blik op zijn bord te werpen.

DE “AUTOCHTONEN” Olijf, graan en druif (zie ook de pagina’s over wijngaarden en wijn) zijn de drie gewassen die oorspronkelijk uit het Middellandse-Zeegebied afkomstig zijn en de drie basisvoedingsmiddelen leveren: olie, meel en wijn.

OLIJVEN EN OLIJFOLIE De olijf is een boom die van warmte houdt maar ook koude goed doorstaat; die gigantisch kan worden maar waarvan de mens de hoogte wat Levenskunst - Een mand vol streekproducten 33


13/04/2005

11:22

inperkt om de vruchten beter te kunnen oogsten; een boom die eeuwenoud kan worden en dankbaarheid toont. Een beetje zorg is voldoende voor hem om u het honderdvoudige terug te schenken. Er bestaan talloze variëteiten olijfbomen en olijven. De beroemdste uit de Vaucluse heet “Angladau”, ook wel “Verdale de Carpentras” genoemd. “La Tanche”, die wordt verkocht onder de A.O.C. “olijven uit Nyons”, wordt met name in het noorden van het departement geoogst. De olie wordt geproduceerd op basis van een oude techniek die sinds de oudheid niet wezenlijk is veranderd. Olijfolie kent veel goede eigenschappen. Uitstekend om koud toe te passen in salades, maar ook bij het koken (ook al doet de laatste jaren het sprookje de ronde dat er niet in gebakken zou kunnen worden) en zelfs voor gebak. OLIJFMOLENS IN BEDRIJF SARL Moulin du Comtat - Haut-Frères + 108, avenue de la Baisse 84330 Caromb T./F. 33 (0)4 90 62 42 05 Moulin Dauphin Rue du Moulin à Huile 84160 Cucuron T. 33 (0)4 90 77 26 17 - F. 33 (0)4 90 77 10 95 Maurice Jullien Quartier Gravière 84490 Saint-Saturnin-d’Apt T. 33 (0)4 90 75 56 24 Moulin Mathieu Route du Four Neuf 84580 Oppède T. 33 (0)4 90 76 90 66 - F. 33 (0)4 32 52 02 31 34 Levenskunst - Een mand vol streekproducten

Page 34

Coop. Oléicole “La Balméenne” Drie gouden en een zilveren medaille bij het Algemeen Concours van de landbouwbeurs 2004 Avenue Jules Ferry 84190 Beaume-de-Venise T. 33 (0)4 90 62 93 77 - F. 33 (0)4 90 65 03 50 Coop. Oléicole “La Colombe” Route de Blauvac 84570 Malemort-du-Comtat T. 33 (0)4 90 69 91 99 - F. 33 (0)4 90 69 97 26 Moulin du Vieux Château - Boudoire Frères 8, rue du Moulin à huile 84360 Merindol T. 33 (0)4 90 72 86 76 [email protected] Moulin Bastide Galon Chemin du Galon 84160 Cucuron T. 33 (0)4 90 08 90 01 Moulin Saint-Augustin RN 100 - La ferme des Hermitants 84580 Oppède T. 33 (0)4 90 72 43 66 Moulin du Pays d’Aigues CAT Le Grand Réal 84120 La Bastidonne T. 33 (0)4 90 07 55 66

MOLENS VAN VROEGER (zie pagina’s Landelijk erfgoed)

LA TAPENADE Dit is een oud gerecht dat door de maaiers als maaltijd meegenomen werd naar het land, een fijne puree van zwarte olijven, ansjovis en kappertjes met olijfolie erdoor en meestal geserveerd op toast. Het is de “kaviaar” van de Provence. Ook is regelmatig groene tapenade te vinden. Les Délices du Luberon Gouden medaille bij het Algemeen Concours van de landbouwbeurs 2004 voor hun groene tapenade. 1, avenue du Partage des Eaux 84800 L’Isle-sur-la-Sorgue T./F. 33 (0)4 90 20 77 37 www.delices-du-luberon.com Conserverie Artisanale Oliverie du Comtat et des Barronnies Domaine des Amarens Gouden medaille bij het Algemeen Concours van de landbouwbeurs 2004 voor hun zwarte tapenade. 84340 Entrechaux T. 33 (0)4 90 46 00 44 - F. 33 (0)4 90 46 02 33

OLIJVENFEEST Het feest van de olijven en de oliemolens Oktober Groupement des oléiculteurs de Vaucluse [samenwerkende olijvenkwekers] Ieder jaar in een andere gemeente die over een oliemolen beschikt. T. 33 (0)4 90 78 21 61 - F. 33 (0)4 90 71 56 10 [email protected]


13/04/2005

11:22

Open dag van olijfmolens December Groupement des oléiculteurs de Vaucluse [samenwerkende olijvenkwekers] T. 33 (0)4 90 78 21 61 - F. 33 (0)4 90 71 56 10 [email protected]

GRAAN: “PETIT EPEAUTRE” OF “KLEINE SPELT” Deze oude graanvariëteit is opnieuw ontdekt en wordt door gastronomen zeer gewaardeerd. De sterke graansoort kan goed tegen de kou, gedijt op hoogten waar normaal geen graan kan groeien en neemt genoegen met arme grond. Kleine spelt is later dan gewoon graan en hult zich in de zomer in een fraaie gouden kleur. De korrel van deze graansoort heeft een zeer stevig omhulsel dat uit drie lagen bestaat en moeilijk te verwijderen is. Dat is volgens de historici een van voornaamste redenen voor de terugloop van het gewas, dat bijna geheel was verdwenen. In talloze gerechten van chef-koks – continu op zoek naar nieuwe smaken – is dit speciale graan nu echter weer veelvuldig aanwezig. Ze bereiden het op uiteenlopende wijzen, in zowel hartige als zoete gerechten, als couscous, salade, gegratineerde schotels, in het dessert “crême brûlée” of in gebak. Verkenningstocht langs de streekproducten Het Office de Tourisme van het Pays de Sault heeft een bord geplaatst waarop alle producenten van streekproducten (kleine spelt, honing, noga, lam, enz.) zijn aangegeven, evenals de eenvoudigste route erheen. Dit bord bevindt zich recht tegenover het kantoor, in de Avenue de la Promenade te Sault.

Page 35

KLEINE SPELT ETEN (een greep uit de mogelijkheden) Hostellerie du Val de Sault Route de Saint-Trinit - 84390 Sault (Gesloten van november tot eind maart). T. 33 (0)4 90 64 01 41 - F. 33 (0)4 90 64 12 74 http://valdesault.com Restaurant Les Lavandes Route de la Nesque - 84390 Monieux T. 33 (0)4 90 64 05 08 - F. 33 (0)4 90 64 13 99 Ferme auberge Saint-Hubert 84390 Monieux T. 33 (0)4 90 64 04 51

HET FEEST VAN DE KLEINE SPELT Het Syndicat d’Initiative van Monieux Middeleeuws feest rond de kleine spelt, Monieux. 1e zondag van september. T. 33 (0)4 90 64 14 14 - F. 33 (0)4 90 64 14 15

DE DRUIF De druiven die bestemd zijn voor de wijn worden getreden, maar de tafeldruiven worden met veel zorg geplukt. Al enkele jaren wordt in de Vaucluse de massale terugkeer van de zwarte druif geconstateerd. De zwarte muskaatdruif rijpt op de hellingen van de Ventoux (AOC Muscat du Ventoux) en de Lavallée in de Luberon. Het departement is goed voor 43% van de landelijke productie. Over druivensap Vroeger werden er regelmatig druivenkuren gedaan in speciale kuuroorden om nieuwe energie en vitaliteit op te doen. Zelfs het Parijse station Gare St

Lazare had er een. Het is nog steeds mogelijk in Avignon, in het zomerseizoen, op de Square Agricol Perdiguier, net naast het Office du Tourisme.

VERKOOP VAN DRUIVEN DOOR DE PRODUCENT Pierre-Louis Requin 956, route du Thor - 84470 Châteauneuf-de-Gadagne T. 33 (0)4 90 22 40 87 Louis Voux La Croix de maillet - 84110 Séguret T. 33 (0)4 90 46 93 20 Les Sarrières Traverse du Cercle 84760 Saint-Martin-de-la-Brasque T. 33 (0)4 90 77 61 46 Earl fruits Aude Le village - 84220 Saint-Pantaleon/Gordes T. 33 (0)4 90 72 24 66 - F. 33 (0)4 90 72 24 66 Corinne Rinaldi Camping de l’Hérein Route de Bouchet - 84820 Visan T. 33 (0)4 90 41 95 99

VERKOOP VAN DRUIVENSAP DOOR DE PRODUCENT Gagne Hubert Route de Suzette - 84330 Le Barroux T. 33 (0)4 90 62 53 26 Domaine de Landra 2335, chemin Traversier 84210 Pernes-les-Fontaines T. 33 (0)4 90 66 46 73

Levenskunst - Een mand vol streekproducten 35


13/04/2005

11:22

DE VEROVERAARS KNOFLOOK Knoflook is reeds bekend vanaf de 5e eeuw v. Chr. en wordt in Frankrijk vanaf de 14e eeuw gebruikt. Het uitverkoren gebied voor dit product is echter het Zuiden, waar het in de keuken veel wordt toegepast. Interessant is ook dat in de 18e eeuw, met zijn verfijnde culinaire traditie, de aïoli (knoflookmayonaise) voor het eerst het daglicht aanschouwde. In de Vaucluse (2e departement voor de productie van verse knoflook) zijn de knoflookproducenten tegenwoordig geconcentreerd in 14 gemeenten tussen Orange en Avignon, met Piolenc als hoofdstad. Er worden daar 2 soorten knoflook verbouwd: de meest voorkomende witte knoflook en daarnaast de rode knoflook met een schil waarvan de kleur het midden houdt tussen paars en koper. Ze dragen namen als Germidor, Jolimont en Sprint. Knoflook wordt van augustus tot oktober gepoot, afhankelijk van de gewenste oogst. Vervolgens staat het de hele winter op het land. De eerste oogst vindt in mei plaats, voor de groene of vroege knoflook die nog niet volledig is gerijpt. Deze knoflook, met een uiterst sterke smaak, dient snel te worden geconsumeerd. Halfdroge knoflook wordt in juni geoogst. Enkele dagen lang blijven de bolletjes op het land liggen zodat ze kunnen drogen. Deze knoflook wordt in juli met het loof verkocht. Ten slotte wordt ook de gedroogde knoflook, die ook wel bewaarknoflook wordt genoemd, in juli als hij helemaal rijp is van het land gehaald. In de Vaucluse wordt knoflook niet in een droogkamer gedroogd; de traditionele droogwijze is blijven bestaan. 36 Levenskunst - Een mand vol streekproducten

Page 36

Knoflookfeest Het feest van de knoflook, Piolenc. Laatste weekend van augustus Inlichtingen te verkrijgen bij het gemeentehuis: T. 33 (0)4 90 29 63 66

DE ASPERGE De asperge, al bekend in de oudheid en verdwenen van het menu in de Middeleeuwen, verschijnt opnieuw op de tafels van de welgestelden in de 16e eeuw, aangezien er een zinnenprikkelende werking vanuit zou gaan… De asperge werd lange tijd uitsluitend in het wild gezocht. Maar zelfs toen het gewas in cultuur werd gebracht, bleef men het beschouwen als een verfijnd gerecht voor speciale gelegenheden. Zolang de asperge onder de grond zit, blijft de steel wit, maar zodra deze aan het daglicht wordt blootgesteld, verschijnen er iriserende kleuren waarvan Proust zei dat ze niets aards meer hadden. De witte, paarse of groene kleur is afhankelijk van de teeltwijze. De groene asperge wordt met name in de Luberon gekweekt in verwarmde kassen of in onverwarmde tunnelkassen. In februari-maart worden ze geoogst. De witte, die vooral te vinden is in de Comtat Venaissin rond Carpentras, met een in de buitenlucht paars verkleurende punt, wordt in de volle grond gekweekt. Deze asperge wordt gekweekt op verhoogde bedden, wat inhoudt dat de grond wordt opgehoogd om het gewas volledig onder de grond te laten groeien. Hiervan vindt de oogst van februari tot juni plaats. De aspergeproductie wordt ook nu nog hoofdzakelijk handmatig uitgevoerd en vereist nog steeds veel vakmanschap.

Asperges eten In maart/april wordt door Jean-Jacques Prévôt een “festival” aan de asperge gewijd. Restaurant Prévot 353, avenue de Verdun - 84300 Cavaillon T. 33 (0)4 90 71 32 43 www.restaurant-prevot.com Aspergefeest Het feest van de asperge, Mormoiron. Een zondag in april. Inlichtingen te verkrijgen bij het gemeentehuis: T. 33 (0)4 90 61 80 17 - F. 33 (0)4 90 61 89 14 [email protected]

DE TOMAAT En toen kwam de tomaat… Ontdekkingsreizigers veroverden Amerika en de tomaat verliet zijn geboorteland Peru om de Provence te veroveren, langzaam (in het begin was men nog wantrouwig!) maar zeker. Want zonder tomaat zouden we geen zomersalade, coulis (tomatenpuree) of Provençaalse saus hebben gekend en zouden zelfs stoofschotels een andere smaak hebben gehad. Nu begrijpt u waarom de Vaucluse één van de grootste tomatenproducenten is. Vroeger werden ze liefdesappels, appels van Peru of gouden appels genoemd. Elders kregen ze niet snel voet aan de grond behalve voor het laten begroeien van prieeltjes. Langzamerhand gaf de wetenschap toe dat de tomaat goed eetbaar was. Zo kreeg de vrucht meer vertrouwen. Op de markten in de Provence zijn ze verkrijgbaar in allerlei soorten: de minuscule, heerlijk zoete kerstomaatjes; de ronde tomaat met het onberispelijke uiterlijk; de geribde, vlezige en iets afgeplatte Marmande, een klassieker; de Roma-tomaat, die stevig en langwerpig is; en tot slot de sterke en geurige trostomaten. Het


13/04/2005

11:22

departement Vaucluse is het tweede departement voor tomatenproductie en de verwerkingsindustrie is er zelfs het allergrootst van Frankrijk, met een oogst van meer dan 70.000 ton per jaar. De belangrijkste productiegebieden zijn de Comtat Venaissin, de streek rond Orange en het dal van de Durance. De tomaat is een veeleisende plant die met aandacht en zorg moet worden omringd. Er zijn verscheidene teeltwijzen te onderscheiden: de tomaat uit de verwarmde kas, die zelfs in de winter wordt geoogst. Daarnaast de tomaat uit de koude kas, die rond of langgerekt is, van juni tot augustus wordt geoogst en lang houdbaar is. Maar de smaakvolste is zonder enige twijfel de tomaat van de volle grond, die gewoon buiten in de volle zon wordt geteeld, en pas volledig rijp wordt geplukt. Wanneer deze op de markt verschijnt, is dat een teken dat ook de zomer is gearriveerd. Bijgenaamd “streektomaat” is het de goede, oude tomaat die ons doet denken aan die uit onze eigen tuin. Tot oktober kan deze tomaat worden geoogst, maar wat moeten we daarna? De Provençaalse keukenprinsessen hebben met vooruitziende blik de hele zomer hard gewerkt zodat na het invallen van de eerste kou puree, tomaten uit weckflessen en gedroogde tomaten de gerechten kleur geven. TOMATEN ETEN Talloze restaurants hebben tomatengerechten op de kaart, maar slechts één heeft er een heel menu aan gewijd: Restaurant Christian Étienne Deze talentvolle chef-kok heeft al sinds 1993 tussen juni en september een “Menu Tout Tomate” op de kaart, waarmee hij u alle smaken van de fraaie rode vrucht laat ontdekken, van het aperitief tot aan het

Page 37

dessert: Tomatentartaar met olijfolie, Sardinebrood en Roma-tomaat met rozemarijn overgoten met tomatensap, Gekonfijte groene tomaat met sorbetijs van rode tomaten… 10, rue de Mons - 84000 Avignon T. 33 (0)4 90 86 16 50 - F. 33 (0)4 90 86 67 09 www.christian-etienne.fr

IN HET LAND DER VRUCHTEN KLEUREN EN GEUREN VAN DE VIER JAARGETIJDEN MELOEN Wat is een meloen? Plantkundigen uit de 18e eeuw hebben de meloen ingedeeld bij de familie van de komkommerachtigen, maar de naam komt via het Latijn van het Griekse “mîlon” waarmee de appel en iedere vrucht met dezelfde ronde vorm wordt bedoeld. De etymologie zegt niets over de schil en het vruchtvlees. Al zijn er ook oude varianten met groen vruchtvlees en een schil met netpatroon, de Cavaillon-meloen hoort tot de kanteloepvariëteit met oranje vruchtvlees en een gladde schil. Meloenen worden met de hand geplukt vóór13.00 uur en ze mogen nooit groen zijn. Op de markt wordt een meloen gekozen naar hoe hij er uitziet, waarbij erop moet worden gelet of het steeltje bijna loslaat wat betekent dat de meloen rijp is; maar ook naar hoe hij geurt, lekker zoet, maar niet te sterk, en vooral naar het gewicht. Een koele, halve meloen gevuld met muskaatwijn uit Beaumes-de-Venise is een heerlijk fris voor- of nagerecht. Gekonfijt, gedistilleerd of als sorbetijs, van de meloen kunnen wel duizend zoete varianten worden gemaakt tot in het beslag van de “calisson”, het bekende geglaceerde amandelsnoepje.

Proeverij in Cavaillon Het Office du Tourisme van Cavaillon organiseert van eind juni tot half augustus halve-dagexcursies om kennis te maken met de meloen, met bezoek aan kwekers en proeven van producten op basis van meloen. + Iedere woensdagochtend T. 33 (0)4 90 71 32 01 [email protected] www.cavaillon-luberon.com

ROND DE MELOEN In de Vaucluse brengt de meloen een ware hartstocht tot uiting. Verborgen in hun keukens of werkplaatsen hebben banketbakkers, confiseurs, keldermeesters en koks uit Cavaillon enkele specialiteiten ontwikkeld. Ze doen allemaal de meloen eer aan die zo goed past bij en gemengd kan worden met andere zoete, gekruide, warme, koude, vloeibare of vaste producten. Meloenlikeur Aangenaam gezoet drankje dat puur gedronken kan worden of als kir, maar ook gekoeld in sorbetijs of vruchtensalades. Le Clos gourmand (doorverkoop) 8, place du Clos - 84300 Cavaillon T./F. 33 (0)4 90 78 05 22 www.clos-gourmand.com Le Délice de melon “Lou cantaloup” “Délice de melon” is een aperitief met meloenvruchtvlees, op ambachtelijke wijze gemaakt zonder kleur- of conserveringsstoffen, dat koud wordt gedronken op gestampt ijs. Bij de fabricant: Sud Azur Diffusion 84300 Cavaillon T. 33 (0)4 90 76 49 12 Bij de detailhandelaar: Pâtisserie Jarry 84, cours Sadi Carnot - 84300 Cavaillon T. 33 (0)4 90 71 35 85 Levenskunst - Een mand vol streekproducten 37


13/04/2005

11:22

Page 38

Melanis Pastis met meloen, een creatie van chef-kok Prévôt uit Cavaillon. Gemaakt als de gewone pastis, maar bij het samenstellen voegt Prévôt 30% gedroogde meloen en een extract van 40 aromatische planten en kruiden, anijs en amandelen toe. Authentiek genieten maar met mate… het bevat 28% alcohol! Restaurant Prévôt 353, avenue de Verdun - 84300 Cavaillon T. 33 (0)4 90 71 32 43 - F. 33 (0)4 90 71 97 05 www.restaurant-prevot.com

Educatieve boerderij Vlak bij Carpentras ligt een boerderij gespecialiseerd in de meloenproductie van vroeger en nu, die bezocht kan worden en waar kookcursussen en cursussen “meloencreaties” worden georganiseerd. U kunt eten op de boerderij waarbij u meloenen, taarten, sorbetijs, enz. kunt proeven (reservering verplicht). + Domaine de l’Oiselet - Rose et Claude Combe 84260 Sarrians T./F. 33 (0)4 90 65 57 57 www.oiselet.com

Melonnettes Een subtiele ganache van pure chocolade met meloenlikeur die u zeer koud moet nuttigen. L’Étoile du Délice 57, place Castil Blaze - 84300 Cavaillon T. 33 (0)4 90 78 07 51 www.etoile-delice.fr

Meloenfeesten in Cavaillon + juli T. 33 (0)4 90 71 32 01 [email protected] www.cavaillon-luberon.com

Cigales Petitfour gemaakt op basis van meloen, gemarineerd in anijs en met een laagje geroosterde amandelen en honing. Chocolaterie Jarry 84, cours Sadi Carnot - 84300 Cavaillon T. 33 (0)4 90 71 35 85 La Table du melon Jean-Jacques Prévôt is gek op meloen. Van 15 mei tot 15 september maakt hij er een waar festival van door op zijn kaart een volledige meloenmenu – rauw en gekookt – te zetten. Zijn privé meloencollectie van meer dan 600 items is de moeite waard om te bekijken, aardewerk, schilderijen, borden en diverse voorwerpen. Restaurant Prévot 353, avenue de Verdun - 84300 Cavaillon T. 33 (0)4 90 71 32 43 www.restaurant-prevot.com

38 Levenskunst - Een mand vol streekproducten

KERSEN, AARDBEIEN EN ABRIKOZEN Kersen Burlat, Griotte, Belge, Summit en Napoleon zijn voornamen die in de grote kersenfamilie worden gebruikt. Ze hebben langzaamaan hun plaats veroverd (en niet zomaar een plaats, de Vaucluse levert de grootste productie van Frankrijk). De boom is goed aan het klimaat aangepast en de pluk valt, heel praktisch, net tussen die van de olijven en de abrikozen. De rode zijn om zo te eten: de Burlat in mei, de Summit in juni en de Belge sluit het seizoen in juli. De witte worden verwerkt in snoepwaren; de Bigarreau Napoleon is de belangrijkste ervan. De kers van de Monts de Venasque (gedeponeerd handelsmerk) is één van de duurste van Frankrijk. Aardbeien uit Carpentras De aardbei is al vroeg in de geschiedenis het bos uitgekomen en werd reeds in de 14e eeuw

in de tuinen van het Louvre gekweekt. Er is geen tuinder die niet graag zijn eigen aardbeiensoort zou willen kweken sinds de heer Frézier – vandaar het Franse “fraise” – uit Chili een aardbeiplant meenam die hij kruiste met de bosaardbei. De aardbeienteelt heeft zich in Carpentras vanaf het einde van de 19e eeuw ontwikkeld en verving daar de teelt van de in verval geraakte zijde en meekrap. De Pajaro, de Agatha, de Ciflorette (perfect voor in gebak) en de Garriguette (met een verrukkelijke geur) zijn de vier soorten aardbeien uit Carpentras, een gedeponeerd handelsmerk sinds 1987, en die in alle grote restaurants worden geserveerd. Abrikozen De abrikoos heeft er een paar eeuwen over gedaan om zijn reis rond de Middellandse Zee te maken. Hij dankt zijn naam aan het Catalaanse “abercoc” dat van het Arabische “kal barquq” komt (waarbij het lidwoord bleef staan) dat weer van het Latijnse “praecoquus” en het Griekse “prôikarpos” komt, dat wil zeggen ochtendvrucht of juister vroege vrucht. CONFITURIERS Maison Octave Bij het Maison Octave wordt jam nog echt op de oude manier gemaakt in grote koperen ketels. Een vakmanschap dat Christophe Fernandez de titel “Beste Confiturier van Frankrijk 2000” heeft opgeleverd, een titel die door een nationale jury wordt toegekend aan een van de 150 mededingers. “Onze jam smeer je niet op je brood, die eet je met een lepel!”. Quartier Fournigon - 84400 Gargas T. 33 (0)4 90 04 61 21


13/04/2005

11:22

Les artisanales en Provence Een ambachtelijke jamfabriek waar 36 soorten jam op basis van het fruit van het seizoen en kruiden met soms vreemde smaken worden gemaakt. Minguets - 84580 Oppède T. 33 (0)4 32 52 17 85 La Roumanière Arbeidstherapie. Beroemde ambachtelijke jam op basis van fruit van het seizoen. 84410 Robion T. 33 (0)4 90 76 61 21 Aardbeienfeest in Velleron 8 mei Informatie bij het gemeentehuis T. 33 (0)4 90 20 00 71 www.velleron.fr

Page 39

Route de Roquemaure - 84230 Châteauneuf-du-Pape T. 33 (0)4 90 83 50 00 - F. 33 (0)4 90 83 51 85 [email protected] www.hotel-la-sommellerie.com Restaurant Prévôt Kookcursus of culinaire demonstratie afhankelijk van de vraag, voor individuele klanten of kleine groepen. (F). 353, avenue de Verdun - 84400 Cavaillon T. 33 (0)4 90 71 32 43 - F. 33 (0)4 90 71 97 05 www.restaurant-prevot.com Sylvie Lallemand Cursussen voor particulieren en kleine groepen. Inkopen worden gedaan op een markt in één van de omringende dorpen. Lunch en bereiding van het diner. Kookcursussen à la carte. Behalve in juli/augustus. Les Mégalithes - 84220 Gordes T. 33 (0)4 90 72 23 41

KOOKCURSUSSEN (een greep uit de mogelijkheden) École Hôtelière (Hotelschool) Een gastvrije plek met mogelijkheden voor volwassenen en kinderen om culinaire cursussen te volgen. Maandprogramma van november tot maart. + Allée des Fenaisons - 84000 Avignon T. 33 (0)4 90 13 86 61 - F. 33 (0)4 90 13 86 58 Hôtel de la Mirande +++- Le Marmiton Cursussen in een 19e eeuwse keuken gegeven door diverse beroemde koks uit het departement. Individueel, op vaste data. (F/GB). + 4, place de la Mirande - 84000 Avignon T. 33 (0)4 90 85 93 93 - F. 33 (0)4 90 86 26 85 [email protected] www.la-mirande.fr Hôtel Restaurant - La Sommellerie +++ Dag- of weekendcursussen voor individueel of kleine groepen van maximaal 10 personen. (F/GB).

Hôtel Restaurant - Le Mas des Grès Provençaalse kookcursussen (max. 8 pers.) van maart tot november en excursies. Bereiding van maaltijden, na de ingrediënten zorgvuldig te hebben uitgezocht bij verschillende leveranciers. Kookcursussen voor kinderen van oktober tot november. + Route d’Apt - 84800 Lagnes T. 33 (0)4 90 20 32 85 - F. 33 (0)4 90 20 21 45 [email protected] www.masdesgres.com Auberge de la Fontaine Individuele cursussen in een herberg met verblijf te plekke. Cursussen in F/GB/D/SP. Place de la Fontaine - 84210 Venasque T. 33 (0)4 90 66 02 96 - F. 33 (0)4 90 66 13 14 [email protected] www.auberge-lafontaine.com

GEHEIMZINNIG MET STERALLURES

Als u een groene eik of een notenboom bezit die op een kalkbodem staat met een pH van ongeveer 7, als u in een Middellandse-Zeeklimaat woont en uw regenmeter jaarlijks 600 tot 900 mm aangeeft, als het regent op 21 juni, 14 juli of zelfs op 15 augustus en als er nog een paar druppels vallen in de herfst, dan is de kans groot dat u truffels hebt; als u dan ook nog kunt “graven” op het juiste moment tussen half november en half maart… We moeten toegeven dat we van de truffel nog lang niet alles weten. De tuber melanosporum voor plantkundigen, “truffe” in het Frans, “rabasse” in het Provençaals, heeft nog niet al zijn geheimen prijsgegeven. Je kunt hem niet echt kweken en je moet ook nog goed oefenen om handig te kunnen graven. De truffel is onzichtbaar, de mens leert erop te jagen, als hij de “brûlé” (verschroeide plek) kan vinden, wat zoveel wil zeggen als de plek rond de boom waaronder hij groeit waar geen vegetatie is. Een dier kan hem wel ruiken. Het varken omdat het er gek op is, maar het laat zich zijn vondst niet zomaar afnemen, hij slokt deze gulzig op. Een goed afgerichte hond wordt een handige truffeljager. Ten slotte hebben we nog de vlieg die graag in zijn nabijheid eieren legt. Als de truffeljager hem ziet wegvliegen terwijl hij door de aarde roert met zijn “picouloun”, heeft hij misschien het geluk zo’n kostbare paddestoel te Levenskunst - De truffel 39


13/04/2005

11:22

vinden. Ondanks alle moeilijkheden produceert de Vaucluse 3/4 van de Franse truffels en brengt deze op de markt. Het komt erop neer dat de truffelmarkten van Richerenches, Valréas en Carpentras erg druk bezocht worden door professionals, met name door chef-koks. Maar ook hier hebben de truffelmarkten hun regels en gewoonten en hangt er een mysterieuze waas om heen. In de als kletsgraag bekendstaande Provence hangt er rond de truffel een mysterieuze stilte. En toch is het voor een deel komedie. Elk jaar wordt in Richerenches in januari een Truffelmis opgedragen. Het gilde van truffelkwekers defileert in groot ornaat de kerk in. Tijdens de collecte vult de kerk zich met de geur van de “rabasse” want de professionals geven hun bijdrage in natura. De door de pastoor ontvangen truffels worden vervolgens bij opbod verkocht in de feestzaal van het dorp. In 2004 werd met de verkoop van 3,6 kg truffels het bedrag van 4698 euro verdiend. Misschien begrijpt u nu beter waarom deze fijne knol ook wel “zwarte diamant” wordt genoemd.

MARKTEN (‘s morgens van half november tot half maart) Woensdag: markt in Valréas (alleen voor professionals) Vrijdag: markt in Carpentras Zaterdag: markt in Richerenches “Site remarquable du Goût” (plaats met fijnproeversspecialiteiten). De kleine truffelmarkt in Ménerbes Laatste zondag van december. Markt voor particulieren waar truffels schoongemaakt en naar grootte gesorteerd worden verkocht. T. 33 (0)4 90 72 22 05 - F. 33 (0)4 90 72 48 13 [email protected] 40 Levenskunst - De truffel

Page 40

TRUFFELFEESTEN De Truffelmis in Richerenches 3e zondag in januari Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 28 02 00 - F. 33 (0)4 90 28 02 41 [email protected] Le Salon de la Truffe & du Vin (truffel- en wijnbeurs) in Carpentras 1e zondag van februari Office du Tourisme T. 33 (0)4 90 63 00 78 - F. 33 (0)4 90 60 41 02 [email protected] www.tourisme.fr/carpentras/

RESTAURANTS WAAR TRUFFELGERECHTEN WORDEN GESERVEERD (een greep uit de mogelijkheden) Christian Étienne 10, rue de Mons - 84000 Avignon T. 33 (0)4 90 86 16 50 - F. 33 (0)4 90 86 67 09 [email protected] www.christian-etienne.fr Chez Serge 90, rue Cottier - 84200 Carpentras T. 33 (0)4 90 63 21 24 - F. 33 (0)4 90 60 30 71 [email protected] www.chez-serge.com La Garbure 3, rue Joseph Ducos - 84230 Châteauneuf-du-Pape T. 33 (0)4 90 83 75 08 - F. 33 (0)4 90 83 52 34 [email protected] www.la-garbure.com

La Sommellerie Route de Roquemaure - 84230 Châteauneuf-du-Pape T. 33 (0)4 90 83 50 00 - F. 33 (0)4 90 83 51 85 [email protected] www.hotel-la-sommellerie.com Restaurant de l’Horloge 55, rue L. Brieugne - 84160 Cucuron T. 33 (0)4 90 77 12 74 - F. 33 (0)4 90 77 29 90 [email protected] La Petite Maison Place de l’étang - 84160 Cucuron T. 33 (0)4 90 77 18 60 - F. 33 (0)4 90 77 18 61 [email protected] www.la-petite-maison.com Restaurant Saint-Hubert Le Village - 84340 Entrechaux T. 33 (0)4 90 46 00 05 - F. 33 (0)4 90 46 00 06 La Beaugravière RN7 - 84430 Mondragon T. 33 (0)4 90 40 82 54 - F. 33 (0)4 90 40 91 01 Les Lavandes Place Léon Daux - 84390 Monieux T. 33 (0)4 90 64 05 08 - F. 33 (0)4 90 64 13 99 Le Saule Pleureur Quartier Beauregard - 84710 Monteux T. 33 (0)4 90 62 01 35 - F. 33 (0)4 90 62 10 90 La Table du Comtat Le Village - 84110 Séguret T. 33 (0)4 90 46 91 49 - F. 33 (0)4 90 46 94 27 [email protected] www.table-contat.com


13/04/2005

11:22

Le Grand Hôtel 28, avenue Général de Gaulle - 84600 Valréas T. 33 (0)4 90 35 00 26 - F. 33 (0)4 90 35 60 93 La Ferme Champ Rond Chemin des Anthelmes - 84600 Valréas T./F. 33 (0)4 90 37 31 68 Auberge de la Fontaine Place de la Fontaine - 84210 Venasque T. 33 (0)4 90 66 02 96 - F. 33 (0)4 90 66 13 14 [email protected] www.auberge-lafontaine.com

TRUFFELKWEKERS EN CONSERVENFABRIEKEN (een greep uit de mogelijkheden) Soleil de Carpentras “Cavage” (graven) voor groepen en individueel op afspraak. M. Ponce 6, chemin de Saint-Gens 84200 Carpentras T. 33 (0)4 90 60 31 89 - F. 33 (0)4 90 60 53 33 [email protected] www.lesoleildecarpentras.com La Bastide du Clovis “Cavage” (graven) voor kleine groepen op afspraak. Robert Florent Les Blayos - 84220 Gordes T. 33 (0)4 90 72 11 60

Page 41

La Truffe du Ventoux (Truffelkweker - Conservenproducent) “Cavage” (graven) en bezoek aan de conservenproductie voor kleine groepen op afspraak. La Quinsonne - 84170 Monteux T. 33 (0)4 90 66 82 21 - F. 33 (0)4 90 61 04 39 [email protected] www.truffes-ventoux.com La Truffe du Luberon 994, montée des Granets 84800 L’Isle-sur-la-Sorgue T./F. 33 (0)4 90 38 28 99 - 33 (0)6 72 08 15 07 www.truffes-luberon.com Hameau Souquettons Boer, “cavage” (graven) voor kleine groepen op afspraak. Jean Spati 84330 Saint-Pierre-de-Vassols T. 33 (0)4 90 62 57 72 - mob. 33 (0)6 76 31 45 10 Domaine Saint-Alban “Cavage” (graven) voor kleine groepen en individueel op afspraak. Christian Allègre Chemin de Bourbouton - 84600 Richerenches T. 33 (0)4 90 28 01 66 - F. 33 (0)4 90 28 03 96 www.richerenches.fr

PROVENÇAALS UITSTAPJE Een weekend op zoek naar de zwarte diamant 3 dagen / 2 nachten (van vrijdagavond tot en met zondag) januari - februari 2005. Martine en Pierre hebben met zorg een oude boerderij opgeknapt waar gastvrijheid voorop staat. Hier ruikt het heerlijk naar de truffels en de wijn waarmee zij met veel plezier hun liefde voor dit land met anderen willen delen. Tijdens dit weekend leert u zoeken naar truffels met een truffelhond en gaat u naar de geheimzinnige markt in Richerenches. De truffel onthult u al zijn geheimen en de gastvrouw bereidt voor u diners en lunches waarin de truffel een ereplaats inneemt.. Prijs voor 2 pers.: m520 Inclusief overnachting in tweepersoonskamer met ontbijt, 3 maaltijden op basis van truffels, wijn inbegrepen, zoeken naar truffels samen met een boer, bezoek aan het truffelmuseum (gratis entree). Gesproken talen: F - GB - SP Le Mas des Sources Martine Barnouin Chambre et table d’hôtes Quartier Lacoste 84820 Visan T./F. 33 (0)4 90 41 95 90 [email protected] www.mas-des-sources.com

Levenskunst - De truffel 41


13/04/2005

11:22

Page 42

{ | } ~

Valréas{

VERLEIDELIJKE ZONDEN Er begerig naar kijken omdat ze mooi zijn. Er vervolgens van proeven, in gepaste stilte. Daarna kan men niet nalaten erover te praten. Noga uit Sault, gekonfijte vruchten uit Apt, berlingots uit Carpentras, papalines uit Avignon en ventoulet, lekkernijen zijn een zeer serieuze zaak. Paus Clément VI had overigens zelf een “hofmeester voor lekkernijen” aangesteld.

Honing Noga Gekonfijte vruchten Berlingots Papaline

{|Sault-en-Provence Sarrians Châteauneuf-du-Pape

Carpentras}~ St-Didier|

Avignon St-Saturnin-les-Avignon{ Morières-les-Avignon

Gordes{ Apt{} Les Beaumettes} Cavaillon{ Cheval-Blanc{

42 Levenskunst - Lekkere smaken

Bonnieux{


13/04/2005

11:22

Page 43

La Miellerie de Viton Rue d’Olivet - 84400 Apt T. 33 (0)4 90 74 43 09

Tot de komst van suiker in de 18e eeuw heeft honing als natuurlijke lekkernij onverdeeld geregeerd over de productie van desserts. Zo gelukkig als een bij in de Provence. Zij verzamelt haar honing naar gelang de bloei en de seizoenen. In maart en april is de honing afkomstig van rozemarijn of tijm, en in mei gemengde bloemen. In juli en augustus werken de bijen in de lavendelvelden, en lavendelhoning - ongetwijfeld de meest verfijnde - is nog onderverdeeld in de nuances “fijne lavendel”, die goudgeel van kleur is, en “lavandin”, die lichter is.

DIRECTE VERKOOP VAN PRODUCTEN VAN DE BOERDERIJ

Au Rucher de l’Enclave 3, rue du Chemin de Fer - 84600 Valréas T. 33 (0)4 90 35 26 04 - F. 33 (0)4 90 35 01 64 Mellidor Avenue de l’Orme Fourchu - 84000 Avignon T. 33 (0)4 90 14 11 96 Michel Negrin Quartier de la croix - 84480 Bonnieux T. 33 (0)4 90 75 80 98 Miellerie Alain Lombard Quartier Saint-Gilles - 84460 Cheval-Blanc T. 33 (0)4 90 71 01 55

Maison des producteurs Rue de la République - 84390 Sault T. 33 (0)4 90 64 08 98

Miellerie des Butineuses + 189, rue de la source 84450 Saint-Saturnin-les-Avignon T. 33 (0)4 90 22 47 52 - F. 33 (0)4 90 22 36 68 www.miellerie.fr

GAEC Larguier 59, quai Grand Grès - 84300 Cavaillon T. 33 (0)4 90 78 06 60

Francis Bourgue - Apiculteur Les Gros - 84220 Gordes T. 33 (0)4 90 72 26 49

HONINGPRODUCENTEN (een greep uit de mogelijkheden) Le Mas des Abeilles Col du Pointu - 84480 Bonnieux T. 33 (0)4 90 74 29 55 - F. 33 (0)4 90 74 51 66 [email protected] www.mas-des-abeilles.com

De door de Kruisvaarders ontdekte oosterse gebakjes dienden als voorbeeld voor de noga. Zij hadden in het verre Palestina lekkernijen ontdekt met honing en noten: de voorvader

van de noga die sindsdien één van de 13 Provençaalse kerstdesserts is. In noga zit o.a. lavendelhoning, stijf geklopt eiwit, suiker en amandelen. Maar ook al lijkt het recept eenvoudig, de volmaaktheid van het resultaat hangt af van een grondige vakkennis. Het verschil tussen zwarte en witte noga ontstaat doordat de zwarte noga meer tot karamel wordt gebrand, de witte is zachter.

ONZE MEESTER-CONFISEURS Maison André Boyer In Sault word je geen nogabakker, maar word je geboren als nogabakker. Sinds 1887 maken de achtereenvolgende generaties van de familie Boyer noga. De firma is tegenwoordig de exclusieve leverancier van de Assemblée Nationale (vgl. Tweede Kamer). Het Maison Boyer staat in het Guinness Book of Records voor het maken van de mooiste nogareep (180 kg en 12,45 meter lang) en de grootste zak noga, waarin niet minder dan 40.000 brokken zaten. Bezoek aan de werkplaats en video. + Le Vrai Nougat de Sault - 84390 Sault T. 33 (0)4 90 64 00 23 - F. 33 (0)4 90 64 08 99 [email protected] Pierre et Philippe Silvain - “Paysans nougatiers” Deze “Paysans nougatiers” (boeren-nogabakkers) maken een noga waarvoor alle ingrediënten ter plaatse worden geproduceerd: de amandelen komen uit hun eigen boomgaard en de honing uit de 100 bijenkorven die tussen de Mont-Ventoux en de Luberon staan. Proef ook eens de “nougalettes”. Rondleiding door de werkplaats, diasvertoning en proeverij. + 288, route de Pernes - 84210 Saint-Didier T. 33 (0)4 90 66 09 57 - F. 33 (0)4 90 66 12 91 [email protected] Levenskunst - Lekkere smaken - Honing, Noga 43


13/04/2005

11:22

Page 44

Saveurs du Luberon (fabriekswinkel) Les Moulins - 84400 Apt T. 33 (0)4 90 04 83 83

Konfijten betekent in het Latijn vooral bereiden. En deze ambachtelijke bereiding van fruit duurt verschillende weken. De vrucht wordt gekozen als hij helemaal rijp is. Hij wordt geblancheerd, dat wil zeggen kort in kokend water gelegd. Een zwavelbad stopt de fermentatie waarna de vrucht in een eerste bad van suikerstroop wordt ondergedompeld. Er volgen er nog zeven, die ervoor moeten zorgen dat de suiker het water van de vrucht vervangt. Dan moet hij nog in vorm gebracht worden door hem op te vullen met eveneens gekonfijte stukjes en ten slotte wordt hij geglazuurd om hem te laten glanzen: een ware triomf! Als “site remarquable du goût” (plaats met fijnproeversspecialiteiten) behoudt Apt deze ambachtelijke traditie die van deze stad de hoofdstad van het gekonfijte fruit heeft gemaakt.

MEESTER-CONFISEURS EN FABRIKANTEN Confiserie Artisanale Ceccon Quai de la Liberté - 84400 Apt T. 33 (0)4 90 74 21 90 Marcel Richaud (ambachtsman) Quai de la Liberté - 84400 Apt T. 33 (0)4 90 74 13 56 - F. 33 (0)4 90 74 48 42

Kerry Aptunion (fabriekswinkel) Route d’Avignon - 84405 Apt T. 33 (0)4 90 76 31 43 - F. 33 (0)4 90 76 31 63 www.kerryaptunion.com Confiserie Artisanale Bono + 280, allée J. Jaurès - 84200 Carpentras T. 33 (0)4 90 63 04 99 - F. 33 (0)4 90 60 55 22 www.confiseriebono.fr Confiserie Artisanale Saint-Denis + ZA le Plan des Amandiers RN 100 84220 Les Beaumettes T. 33 (0)4 90 72 37 92 - F. 33 (0)4 90 72 10 44 [email protected] Eten met gekonfijte vruchten “Mijn gerechten met de gekonfijte vruchten uit Apt” is het speciale menu dat deze meesterkok aanbiedt: Gebakken eendenlever met gekonfijte vruchten uit het Pays d’Apt, gebakken poon met gekonfijte groente, gestoofd konijn met gekonfijte vijgen, warm geitenkaasje met in draf gekonfijte peren.. Serge Peuzin Auberge du Luberon - 84400 Apt T. 33 (0)4 90 74 12 50 - F. 33 (0)4 90 04 79 49 www.auberge-luberon-peuzin.com

MUSEA Museum van het industriële avontuur, Apt. (meer informatie in het hoofdstuk Musea)

Ets Marliargues (fabriekswinkel) Route de Gargas ZI les Bourguignons - 84400 Apt T. 33 (0)4 90 74 15 30 - F. 33 (0)4 90 74 19 53 44 Levenskunst - Lekkere smaken - Gekonfijte vruchten, Berlingot

Wat kun je doen met de vruchtensiroop die overblijft? In 1840 bedenkt een vernuftige banketbakkerconfiseur een gekleurde karamel; hij geeft er een piramidevorm aan: de berlingot is geboren (maar er wordt nog gediscussieerd over de herkomst van de naam!). De gekookte suiker wordt doorschijnend. Voor dit werk is een ingewikkeld foefje nodig dat bestaat uit het uitrekken, vouwen en nog eens vouwen van het deeg om het dunne lint witte suiker te integreren dat de berlingot zijn strepen moet geven. Vervolgens wordt een piramidevormig staafje gemaakt dat in kussentjes wordt afgesneden. De veelkleurige doos is gevuld met 5 kleuren en smaken: groen met anijs; geel met citroen; bruin met koffie; oranje met sinaasappel. De rode smaakt naar …munt, de oorspronkelijke kleur en smaak van de berlingot.

DE CONFISEURS Confiserie du Mont-Ventoux De confiserie opent haar deuren voor bezichtigingen georganiseerd door de Office du Tourisme van Carpentras van april tot oktober. + 288, avenue ND-de-Santé - 84200 Carpentras T. 33 (0)4 90 63 05 25 / 33 (0)4 90 63 00 78 F. 33 (0)4 90 67 20 00 www.tourisme.fr/carpentras/ Confiserie de Carpentras Berlingotfabriek en fabriekswinkels. + 1013, avenue du Marché-Gare 84200 Carpentras T. 33 (0)4 90 67 31 30


13/04/2005

11:22

Snoeplust maakt creatief. De nieuwste lekkernij uit de Vaucluse (1960) is de “papaline” (als vrolijk eerbewijs aan de vroegere heersers over Avignon, de pausen) die de vorm heeft van een distel: in twee fijne omhulsels van chocolade zit een traditionele en mysterieuze likeur, waarvan de naam, Origan du Comtat, niet alles zegt over de zestig planten waaruit hij is samengesteld en die op de Ventoux worden geplukt

Page 45

Dit is een taart op basis van amandelen, lavendelhoning, abrikozen en Muscat de Beaumes-de-Venise, die mee op reis genomen kan worden. Alle ingrediënten zijn afkomstig van lokale producenten. De taart is verpakt in een rechthoekige doos en kan verscheidene dagen worden bewaard. Te koop in de winkels van de 60 Meester Banketbakkers van de Vaucluse.

PROVENÇAALS UITSTAPJE WAAR KUNT U PAPALINES KOPEN? Een plaatje op het winkelraam van een confiseur of banketbakker geeft aan dat deze lekkernij hier gekocht kan worden. Men kan ze ook direct bij de enige fabrikant kopen: Croquettes Aujoras Route de Saint-Saturnin 84310 Morières-les-Avignon T. 33 (0)4 90 32 21 40 - F. 33 (0)4 90 31 30 97 www.biscuiterie-aujoras.fr

Oreganolikeur (liqueur d’origan) is te koop in alle goede slijterijen of direct bij de producent: Société Blachère Route de Sorgues - Quartier Cansaud 84230 Châteauneuf-du-Pape T. 33 (0)4 90 83 53 81 - F. 33 (0)4 90 83 53 80 [email protected]

Cursus Provençaals koken en banket bakken Halve dag voor 4 tot 7 personen Deze educatieve boerderij in de Provence, met uitzicht op de Dentelles de Montmirail, wordt al sinds meer dan vijf generaties beheerd door de familie Combe. Tegenwoordig worden biologische landbouwmethodes toegepast en groeien groenten van vroeger en vergeten vruchten in een bijzondere tuin. Rose is Meester Banketbakster en opleidster en zeer geboeid door culinaire tradities. Ze doet u de Provençaalse keuken kennen en leert u de foefjes ervan.

Thema’s worden afhankelijk van het seizoen aangeboden, enkele ideeën: - Gerechten: tapenade, anchoïade, pistou, tians, ratatouille, brandade, cassoulet van kabeljauw, enz. - Gebak: amandelkrokantjes, oreillette, panade, noga, pompoentaart, amandelgebak, enz. - Traditioneel gebak: Driekoningentaart, boomstam, noga-ijs, nougatine, taartversieringen, enz. De bereide gerechten worden samen opgegeten. Prijs: m46/pers. In deze prijs is inbegrepen: de cursus, de ingrediënten, de maaltijd. Voor groepen zijn andere data mogelijk. Vraag ons naar de mogelijkheden. Kookcursus voor kinderen vanaf 6 jaar in juli en augustus. + Domaine de l’Oiselet Rose Combe 84260 Sarrians T./F. 33 (0)4 90 65 57 57 www.oiselet.com

Data volgens het volgende schema: januari - februari - maart - april - oktober november - december van 14.00 u. tot 17.30 u. juni - juli - augustus van 16.00 u. tot aan het diner

Levenskunst - Lekkere smaken - Papaline, Ventoulet 45


13/04/2005

11:22

Page 46

{ Markten | Antiek en curiosa

DE HOORN DES OVERVLOEDS Bollène{

Overal in de Vaucluse en van het begin tot het einde van het jaar vindt u altijd diezelfde hoorn des overvloeds die onvermoeibaar de kramen van de groentetelers en de vitrines van de antiquairs en handelaren in curiosa vult. Wanneer markten, jaarmarkten en beurzen met al hun kleur en levendigheid op de pleinen neerstrijken, blazen ze de dagelijkse pleziertjes nieuw leven in. De huisvrouw neemt de tijd om wat te slenteren, de slenteraar en de nieuwsgierige haasten zich om alles te zien.

{Ste-Cécile-les-Vignes

Vaison-la-Romaine{ Malaucène{ Bedoin{

Orange{

{Bédarides {Sorgues Vedène{ {Le Pontet {Avignon Montfavet{

Carpentras{ Monteux{ St-Didier{ Pernes-les-Fontaines{ Gordes{ Le Thor{ L’Isle-sur-la-Sorgue{|

Apt{

Maubec/Coustellet{ Bonnieux{

{Cavaillon {Lauris

St-Martin-de-la-Brasque{

Lourmarin{ Ansouis{ Cadenet{

La Tour-d’Aigues{ Pertuis{

46 Levenskunst - Markten


13/04/2005

11:22

RECEPT VOOR EEN ZONNIGE OCHTEND

Vandaag is het marktdag! Neem een redelijk grote, soepele en stevige mand. (Als u die niet hebt, vindt u er wel een op de markt). U weet wat u wilt en dat hoeft niet lang te duren, maar bereidt u voor op onverwachte verleidingen: kleine muskaatdruiven, kazen uit de streek, olijfolie van de molen, die basilicum die zo lekker ruikt, kleine spelt die zo goed bij het lamsvlees uit de Provence past, en dat leuke bosje asperges… En zou u deze winter de moed hebben om die truffel af te slaan die uw smaakpapillen al in feeststemming brengt? U weet precies wanneer u naar de markt gaat. Maar wanneer u ervan terugkomt is veel minder zeker!. Er zijn pleziertjes die niet uit te leggen zijn. En trouwens, kom! Gun uzelf nog wat tijd in het cafeetje op de markt, proef een glaasje wijn uit de streek en geniet van het schouwspel.

Page 47

Maandag

Bédarrides Bedoin Bollène Cavaillon Lauris Saint-Didier

Bijzondere markten De Nationale Raad voor Kookkunst kent sinds 1996 het label “marché d’exception” toe, waarbij gekeken wordt naar de kwaliteit van de producten, de ligging en de sfeer. Vijf markten in de Vaucluse hebben dit label al gekregen: Apt, Carpentras, Coustellet, L’Islesur-la-Sorgue, Velleron.

Dinsdag

Gordes Montfavet La Tour-d’Aigues Vaison-la-Romaine Vedène

Avondmarkt In het dorp Velleron is een hooggewaardeerde landbouwmarkt die ‘s avonds wordt gehouden: van oktober tot eind maart op dinsdag, woensdag, vrijdag, zaterdag vanaf 16.30 u. De rest van het jaar iedere dag behalve op zon- en feestdagen vanaf 18.00 u.

Woensdag

Malaucène Avignon

Donderdag

L’Isle-sur-la-Sorgue Le Pontet Orange

Vrijdag

Bonnieux Carpentras Lourmarin Pertuis

Boerenmarkten Dit label is gecreëerd door het Natuurpark van de Luberon en selecteert markten die in de zomer of de herfst plaatsvinden en waar landbouwers hun eigen producten verkopen: gevogelte, meloenen, aardbeien, kersen, honing, wijn, vruchtensappen, lavendel, bloemen, enz. Op de boerenmarkt vindt men vooral producten uit de streek.

Zaterdag

Avignon Ansouis Apt Le Thor Pernes-les-Fontaines Sainte-Cécile-les-Vignes

Zondag

Avignon Monteux L’Isle-sur-la-Sorgue Sorgues

- Coustellet zondagochtend van mei tot november - Apt dinsdagochtend van mei tot november - Saint-Martin-de-la-Brasque zondagochtend van mei tot november - Pertuis woensdag- en zaterdagochtend, het hele jaar - La Tour-d’Aigues donderdagochtend van mei tot november - Cadenet zaterdagochtend van mei tot november

Levenskunst - Markten - Lijst van markten 47


13/04/2005

11:22

SITES REMARQUABLES DU GOUT (PLAATSEN MET FIJNPROEVERSSPECIALITEITEN) Er zijn er 75 in Frankrijk. Om erkend te worden als “site remarquable du goût” moet de plaats: een erkend voedingsproduct voortbrengen met een rijke geschiedenis, een bijzonder erfgoed hebben en mogelijkheden hebben voor het herbergen van toeristen. Rondritten en evenementen geven een beeld van het product en de streek. Drie gemeenten in de Vaucluse staan op de lijst van de “sites remarquables du goût”: Apt voor de productie van gekonfijte vruchten. Beaumes-de-Venise wegens muscaatwijn en olijfolie. Richerenches voor truffels.

WELKOM OP DE BOERDERIJ Het landbouwschap van de Vaucluse geeft ieder jaar een brochure uit, “Bienvenue à la Ferme” (welkom op de boerderij) waarin de Fermes Auberges (boerderijherbergen), de Fermes Equestres (ruiterboerderijen), de Fermes de Découverte (boerderijen om te verkennen), de Fermes Pédagogiques (educatieve boerderijen) en de Goûters à la Ferme (theetijd op de boerderij) zijn opgenomen, evenals boerderijen die hun eigen producten verkopen. De brochure is verkrijgbaar bij de toeristenkantoren. “Bienvenue à la ferme” is een nationaal gedeponeerd merk, beheerd door het landbouwschap en het wordt gesymboliseerd door een “kleine bloem” die naleving van kwaliteitshandvesten garandeert. +

48 Levenskunst - Markten - Lijst van markten

Page 48

Chambre d’Agriculture de Vaucluse Site Agroparc - 84912 Avignon cedex 9 T. 33 (0)4 90 23 65 65 - F. 33 (0)4 90 23 65 40 [email protected] www.bienvenue-a-la-ferme.com De boerderijherberg Op zo’n boerderij kunt u eten, met of zonder overnachting. Met een inrichting in Provençaalse stijl, een huiselijke ontvangst en een kwaliteitskeuken met maaltijden die grotendeels zijn bereid met producten van de boerderij. In de Vaucluse zijn 17 boerderijherbergen over het hele departement verspreid. Theetijd op de boerderij Om alle facetten van het boerenleven te waarderen en het plezier van een lekker vieruurtje uit uw kinderjaren terug te vinden. Een “goûter” wordt meestal rond 16.00 uur geserveerd en bestaat voornamelijk uit producten van het eigen bedrijf. Voordat het proeven van de taarten, cakes, sorbetijs, kruidentheeën of vruchtensappen begint, wordt een rondleiding door de boerderij gegeven. Let op, u dient altijd te reserveren. + Boerderijen om te verkennen Boeren zetten de deuren van hun bedrijf wijd open en delen graag hun kennis met u. Een verkenningstocht door de boerenwereld voor groot en klein. + Educatieve boerderijen Hier zijn voornamelijk kinderen welkom, maar op de educatieve boerderij in de Vaucluse mogen ouders ook komen. Het doel is om op ludieke en educatieve wijze de activiteiten van het bedrijf te ontdekken. +

Li Granjo Escolo Deze vereniging telt 5 boerderijen, met boeren die enthousiast zijn over hun vak en die op hun bedrijf groepen ontvangen om ze de boerenwereld te laten ontdekken. + Association des Fermes Educatives en Vaucluse T./F. 33 (0)4 90 69 93 02

DE PRODUCTEN VAN DE BOERDERIJ (Rechtstreekse verkoop aan de consument) De producten van de boerderij zijn talrijk: fruit, groente, wijn, honing, olijfolie, enz. Iedere boerderij heeft zijn specialiteit. Achter het bordje “produits de la ferme” (producten van de boerderij) vindt u alleen maar producenten of samenwerkende producenten. De benaming mag alleen worden gebruikt door zorgvuldig geselecteerde boeren. U vindt er verse producten, gezond en smakelijk, en het plezier van een oprechte en hartelijke ontmoeting. Ontvangst bij boeren in de Provence De CETA Accueil en Provence Paysanne (ontvangst bij boeren in de Provence) telt 19 boeren die agrotoeristische activiteiten aanbieden en de producten van de boerderij direct aan de consument verkopen. Ze zijn zowel gîtes ruraux, chambres d’hôtes als boerderijherbergen, ze verhuren gemeubileerde kamers of laten u kennismaken met het boerenleven . Op verzoek ontvangt u een brochure. T. 33 (0)4 90 61 86 06 [email protected] www.accueil-en-provence-paysanne.com


13/04/2005

11:22

DE GOEDE OUDE TIJD HEEFT HANDELSWAARDE

Het Franse woord voor snuffelen “chiner” komt van “s’échiner”, moeite doen, dus de kunst van het snuffelen tussen het grote aanbod om net dat ene mooie exemplaar te vinden. Snuffelen naar antiek en curiosa is in de Vaucluse een echt begrip geworden. Serviesgoed, glaswerk, aardewerk, elegant meubilair uit de oude huizen, gezellige meubelen uit de Provençaalse mas, oude of Indiase spreien, smeedijzer, ouderwetse blikjes… en zo kunnen we nog wel even doorgaan. De rijkdom van het erfgoed, de liefde voor mooie zaken, het genoegen van het uitje, de vaardigheid van de snuffelaar hebben in de Vaucluse een bloeiende markt voor antiek en curiosa doen ontstaan. Met 7 antiekdorpen en 2 nieuwe tentoonstellingsruimten (voor zo’n 300 permanente exposanten), staat L’Isle-sur-laSorgue tegenwoordig op de 2e plaats na Parijs. En verzamelaars weten dat er in de Vaucluse nog vele andere mogelijkheden zijn om dat ene zeldzame exemplaar te ontdekken.

Page 49

Curiosamarkt van L’Isle-sur-la-Sorgue Pasen en 15 augustus (Zie ook pagina’s L’Isle-sur-la-Sorgue) In het zomerseizoen floreert de vlooienmarkt. De bekendste en grootste is die van L’Isle-sur-la-Sorgue, die elk jaar met Pasen wordt gehouden. Een must voor liefhebbers van mooie, bijzondere of eigenaardige voorwerpen, voor snuffelaars, voor slimme verzamelaars of gewoon nieuwsgierigen. Deze markt werd voor het eerst gehouden in augustus 1966 met 14 stands, en telt tegenwoordig meer dan 500 exposanten die door de hele stad heen hun waren uitstallen. Ware schatkamers à la Ali Baba zij aan zij met de verkopers van curiosa die wekelijks op de markt staan.

La Pastorale Élisabeth & Robert Negrel Chambre et table d’hôtes Route de Fontaine-de-Vaucluse D24 Les Gardiolles 84800 Lagnes T. 33 (0)4 90 20 25 18 - F. 33 (0)4 90 20 21 86 [email protected]

Office du Tourisme de L’Isle-sur-la-Sorgue T. 33 (0)4 90 38 04 78 - F. 33 (0)4 90 38 35 43 [email protected] www.oti-delasorgue.fr

PROVENÇAALS UITSTAPJE Antiekweekend 3 dagen / 2 nachten september 2004 - augustus 2005 Verblijf in de omgeving van L’Isle-sur-la-Sorgue en Fontaine-de-Vaucluse. Dhr. Negrel, een zeer gedreven antiquair, leidt u door het labyrint van curiosa- en antiekdorpen. Ook zijn verscheidene speciale brochures met zeer gedetailleerde informatie verkrijgbaar. Prijs voor 2 pers.: m140 Inclusief 2 nachten in een tweepersoonskamer met ontbijt Exclusief maaltijden en transport Gesproken talen: F - GB - D

Levenskunst - Markten - Antiek en curiosa 49


13/04/2005

11:22

Page 50

{ | } ~

Grillon

DE BRON VAN DE LEVENSKUNST {Bollène

Levenskunst, wat is dat? Dat is een manier van zijn, gekenmerkt door openheid en gemakkelijkheid in de omgang, interesse in mooie dingen en dus een mengeling van voorliefde voor creativiteit en respect voor oude vaardigheden. In de Provence is het huis een plaats van warm onthaal en gastvrijheid. Dat begint bij de zorg die aan de decoratie wordt besteed. Zo is de gehechtheid aan oude ambachten die de dagelijkse omgeving verfraaien beter te begrijpen.

12

Vaison-la-Romaine| {|Séguret

Orange

}11 Avignon

50 Levenskunst - erkende ambachtslieden

Beaume-de-Venise

}Courthézon Châteauneuf-du-Pape Sarrians }Sorgues

De Chambre des Métiers van de Vaucluse en het Comité Départemental du Tourisme hebben een overzicht gemaakt van alle kunstambachten. Deze ambachtslieden verbinden zich ertoe hun vakmanschap te laten zien. Zij stellen hun werkplaatsen open voor liefhebbers van schone kunsten. Een blijk temeer van de traditionele Provençaalse gastvrijheid.

11

Puyméras~

Santonmakers Pottenbakkers en keramisten Meubelmakers Siersmeden Instrumentenmakers Leerbewerkers Edelsmeden en sieradenmakers Boekbinders en lijstenmakers Steenhouwers Textiel Glaskunstenaars Speelgoed en creativiteit

Bedoin|

Villes-sur-Auzon

Carpentras}

Monteux 12 Pernes-les-Fontaines{ Entraigues~ Velleron Fontaine-de-Vaucluse{ }Le Thor Gordes L’Isle-sur-la-Sorgue {}Lagnes {Cavaillon

Roussillon Apt

Goult Maubec|

Bonnieux|

Les Taillades} ~Cheval-Blanc |Lauris |Cadenet

Cabrières-d’Aigues| Sannes| La Tour-d’Aigues

Pertuis


13/04/2005

11:22

Page 51

Rue des Poternes - 84110 Séguret T. 33 (0)4 90 46 91 35 - F. 33 (0)4 90 46 91 35 [email protected] www.artisanprovence.com

JE LIJKT OP DE “RAVI” , DE SANTON DIE IN GEEN KERSTSTAL ONTBREEKT

en die uiting geeft aan zijn verrukking door beide armen naar de hemel te heffen. Als de zomer ten einde is en de krekels zwijgen, als de herfst voorbij is en de wijnoogst binnen is, begint een belangrijke periode in het Provençaalse jaar: Kerstmis. Dat is de tijd waarin de santons weer uit de dozen worden gehaald om in de kerststal te zetten. Ieder jaar komen er een paar nieuwe bij de verzameling “kleine heiligen”. In de kersttraditie bestaat de santonverzameling natuurlijk uit de heilige familie, engelen, herders, de koningen en de dieren; en verder personages uit het Provençaalse dorpsleven: de pistacheboer met zijn ezel, de bakker, de scharensliep, de visverkoper en natuurlijk ieder jaar “lou ravi”, de santon die in aanbidding de armen naar de hemel geheven houdt. Maar ook de schilder die vorig jaar in het dorp kwam wonen, de onderwijzer of de dorpsoudste en misschien de kat van de bakker inspireren vaak de santonmakers tot nieuwe personages. Dat alles kunt u ontdekken in de werkplaatsen en op de santonmarkten.

LIJST VAN ERKENDE SANTONMAKERS Philippe Fournier Klein atelier voor santons en beeldjes van beschilderd aardewerk, gelegen midden in het dorp, waarin cultuur en traditie hand in hand gaan. +

Santons de Provence Beeldjes van aardewerk. + Sylvie Roverch 230, rue Prévert - 84500 Bollène T. 33 (0)4 90 30 92 21 Mémoire Comtadine Santon-atelier. Uitleg over de herkomst, traditie en fabricage van de traditionele santons van de kerststal. Workshop voor kinderen mogelijk op aanvraag (groep van 15 tot 20 kinderen). + Yves Michel Rue de la République - 84800 Lagnes T. 33 (0)4 90 20 30 79 [email protected] www.multimania.com/santondeprovence

MUSEA (meet informatie in het hoofdstuk Musea) Musée du santon et de la crèche provençale, Cavaillon + Maison Fléchier - Musée des Traditions Comtadines, Pernes-les-Fontaines + Musée du Santon, Fontaine-de-Vaucluse +

MARKTEN EN BEURZEN Salon des Santonniers, Carpentras. Novembre Décembre. + Salon des santonniers, Apt. Décembre. + Foire aux santons, Pertuis. Décembre. +

DE AARDE VAN DE PROVENCE IS GUL

Zij laat zich bewerken, op voorwaarde dat men weet hoe zij met water en vuur moet worden vermengd. Dat is niet zo eenvoudig! Hier komt de kennis van de oeroude tradities van de Luberon goed van pas. PLATEELWERK VAN APT Pottenbakkerswerk wordt beschouwd als een van de schone kunsten. Tussen de 18e en de 19e eeuw ontstond in de Vaucluse origineel plateel. Rond 1730 werkte César Moulin in Castellet met monochrome aarde die door ijzeroxide een oranjegele kleur heeft; de kunstenaar verfijnde de vormen en de bloemdecoraties. Zijn erfgenamen verhuisden naar Apt, aangetrokken door het mengsel van aarde waarmee polychroom plateel kan worden gemaakt; door hun talent wisten ze nieuwe gespikkelde en gemarmerde tinten te creëren. In het begin van de 20e eeuw vonden Léon Sagy en André Bernard een nieuw mengsel uit, “flamme”. De traditie heeft de vele modes doorstaan en vernieuwt zich. Joseph Bernard na de oorlog en daarna zijn kleinzoon Jean, en tegenwoordig Pierre Faucon, die de oude stijl weer actueel heeft gemaakt. In de musea zijn oude stukken te bewonderen, maar u kunt natuurlijk ook een keuze maken in een honderdtal werkplaatsen en op de talrijke pottenbakkersmarkten.

Levenskunst - erkende ambachtslieden - Santonmakers, Pottenbakkers en keramisten 51


13/04/2005

SIERKERAMIEK De ziel van uw huis De Romeinse dakpan of “canal” tooit de daken in de Provence. Die daken horen in het landschap. De dakpan is rond, en gemaakt van een mengsel van klei en zand. Als de pan vorm heeft gekregen en is gedroogd wordt hij in de oven gebakken. “Tomettes”, zeshoekige terracotta tegeltjes, geven in de zomer charme en koelte aan de huizen in Provence. De tegels van Apt worden met de hand gemaakt van een mengsel van verschillende soorten klei. Ze zijn echt prachtig! Ze worden in een stuk gekleurd en krijgen zo levendige, gevarieerde tinten en tonen aan dat traditioneel handwerk uitstekend past in deze moderne tijd.

LIJST VAN ERKENDE POTTENBAKKERS EN KERAMISTEN Atelier de poterie Alain Bertheas Max. aantal personen: 50 Mas Belair, Route de Vaison 84110 Séguret T. 33 (0)4 90 46 15 58 Poterie Louis et Virginie Brueder Expositieruimte en pottenbakkerswerkplaats. De werkplaats is opengesteld voor bezoekers die Louis aan het werk kunnen zien op de draaischijf en Virginie tijdens het boetseren. De expositieruimte bevindt zich gedeeltelijk in een grot. Muzikale ontvangst. Chemin des Treilles 84410 Bedoin T. 33 (0)4 90 12 84 31- F. 33 (0)4 90 12 84 31 [email protected]

11:22

Page 52

Atelier Leduc Werkplaats en expositieruimte aan de voet van de Luberon, dicht bij het meer van Bonde. Decoratieve en gebruiksvoorwerpen in de kleuren blauwgrijs, blauwgroen en koperrood afhankelijk van de temperatuur. Expositie van werk van plaatselijke pottenbakkers. Groepen op afspraak. Beginnerscursus pottenbakken, draaien, boetseren, werken met drukmallen van 3 tot 5 dagen voor 4 personen van mei tot juni 2005. Route de l’Etang-de-la-Bonde 84240 Sannes T. 33 (0)4 90 77 64 87- F. 33 (0)4 90 77 64 87 Atelier Renzel-Fink Grote expositieruimte, bezoek aan de werkplaats mogelijk, met demonstraties draaien en boetseren. Le Grand Jardin 84360 Lauris T. 33 (0)4 90 08 23 31- F. 33 (0)4 90 08 44 75 [email protected] Au Tour de la Terre Pascal Desmet 14, rue Victor Hugo 84160 Cadenet T. 33 (0)4 90 68 15 35 - F. 33 (0)4 90 68 15 35 [email protected] Poterie Point Fusion Mooie expositieruimte aan de voet van de Mourre Negre. De pottenbakkerswerkplaats ligt middenin de natuur tussen wijngaarden, olijfbomen en kersenbomen. Philippe Duriez La Sierriere de Giraud 84240 Cabrières-d’Aigues T. 4 90 77 73 73 - F. 33 (0)4 90 77 73 73 [email protected] www.point-fusion.com

52 Levenskunst - erkende ambachtslieden - Pottenbakkers en keramisten

Aux Grés du Quai Cursussen, alleen draaien, 8 uur per maand of in één week (van 1 november 2004 tot eind maart 2005). Catherine Pardigon 15, quai des Entreprises - Coustellet 84660 Maubec T. 33 (0)4 32 52 17 71 - F. 33 (0)4 32 52 17 71 [email protected] Atelier Christophe Dariel 30, avenue Jules Ferry 84110 Vaison la Romaine T. 33 (0)4 90 28 83 67 - F. 33 (0)4 90 28 83 67 [email protected]

KALENDER POTTENBAKKERSMARKTEN Pottenbakkersmarkt Bonnieux. Paasweekend. De pottenbakkers steken elkaar naar de kroon met creatief gebruik van materialen, vormen en kleuren. Een meeting-point voor liefhebbers zowel als mensen die beroepsmatig met keramiek te maken hebben. Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 75 91 90 - F. 33 (0)4 90 75 92 94 [email protected] Pottenbakkersmarkt van het Pauselijk Paleis Zaterdag en pinksterzondag in Avignon Het plein voor het Pauselijk Paleis dient als kader voor deze manifestatie van zo’n 70 kunstenaars uit de hele omgeving. Workshops voor kinderen en draaidemonstraties. Office de Tourisme T. 33 (0)4 32 74 32 74 - F. 33 (0)4 90 82 95 03 April (Bollène) Mei (La Tour-d’Aigues) Juli (Beaumes-de-Venise) Augustus (Apt - Roussillon Séguret - Velleron)


13/04/2005

11:22

MUSEA (meet informatie in het hoofdstuk Musea) Plateelmuseum, La Tour-d’Aigues Historisch en archeologisch museum, Apt Musée de l’Aventure Industrielle, Apt Musée Louis Vouland, Avignon Musée Sobirats, Carpentras

Provençaalse meubels hebben een sterke invloed ondervonden van het dolce vita van de 18e eeuw, en zijn vaak versierd met motieven afkomstig uit de natuur: bloemen, takken of halmen. Onder de meubelmakers van de Vaucluse zijn nog veel oude begrippen en technieken bekend en in gebruik. Een ambacht dat een lange leerschool vergt en waarvoor zowel geduld als grote liefde nodig is.

LIJST VAN ERKENDE MEUBELMAKERS Ébénisterie Charles Soto 278, avenue Notre-Dame-de-Santé 84200 Carpentras T. 33 (0)4 90 63 58 36 - F. 33 (0)4 90 63 58 36 [email protected] Meubles Bonjean Meubelmakerwerkplaats met talloze machines (draaien, beschilderen). Winkel en bezoek aan de houtsnijwerkplaats om de houtsnijder aan het werk te zien tijdens een eventuele demonstratie. Cursussen houtsnijden op aanvraag, 1 of 2 dagen in groepen van 3 personen.

Page 53

Atelier des castors - Lokfluitjes Bezoek aan de werkplaats en presentatie van de fabricage van lokfluitjes met een oude houten draaibank, de zgn. “tour à emprunt” met houten wielen en tandwielen. Demonstratie van het draaien van zuiltjes en tafelpoten. + Alain Carpentras 48, impasse Clos Sainte-Catherine 84700 Sorgues T. 33 (0)4 90 39 66 15 - F. 33 (0)4 90 39 12 05 [email protected] www.artisanprovence.com

Jean-Louis Bonjean 747, route de L’Isle-sur-la-Sorgue 84250 Le Thor T. 33 (0)4 90 33 82 94 - F. 33 (0)4 90 33 89 55 [email protected] www.avignon-et-provence.com/bonjean/ L’Empreinte des Jours Thierry Blattes 26, cours Jean Jaures 84350 Courthézon T. 33 (0)4 90 70 83 60 - F. 33 (0)4 90 70 83 60 Michel en Lucie Pointelin Restauratie, vervaardigen van meubels en beschilderen, wanddecoraties (imitatiemarmer, fresco’s...) 7, rue Guillaume Puy - 84000 Avignon T. 33 (0)4 90 85 47 68 Le Mas de Curebourg Hélène Dampeine Route d’Apt - 84800 Lagnes T. 33 (0)4 90 20 30 06 - F. 33 (0)4 90 20 23 42 [email protected] www.mas-de-curebourg.com CIMA Jean-Michel Cima Quartier Bel Air 329, route de Robion 84300 Les Taillades T. 33 (0)4 90 78 06 32 - F. 33 (0)4 90 78 06 32 [email protected] http://c1cima.chez.tiscali.fr Meubles Au Venaissin Jean-Pierre Bianchi 383, route d’Entraigues 84700 Sorgues T. 33 (0)4 90 39 21 56 - F. 33 (0)4 90 39 10 35

Net als de campanile, de toren, waar de klok bovenin is opgehangen in luchtig siersmeedwerk dat toch bestand is tegen de krachtige mistral, zijn ook balustrades, hekken en pergola’s onverbrekelijk verbonden met het Provençaalse landschap. Het ijzer buigen en smeden, er harmonieuze en zelfs wellustige vormen aan geven: ook dat is uitdrukking geven aan de warme gastvrijheid in de tuinen en huizen in de streek.

LIJST VAN GEKWALIFICEERDE SIERSMEDEN La Ferronnerie du Luberon Angélique Juiff Millet 610, chemin de Robion à Orgon 84460 Cheval-Blanc T. 33 (0)4 90 06 21 65 - F. 33 (0)4 90 06 21 66 [email protected]

Levenskunst - erkende ambachtslieden - Meubelmakers, siersmeden 53


13/04/2005

Jean Claude Prunaretty Cursussen siersmeden (kennismaking / beginners / gevorderden) van een week; data in overleg vast te stellen. 530, chemin des Vertes Rives 84320 Entraigues-sur-Sorgue T. 33 (0)4 90 83 24 89 - F. 33 (0)4 90 83 28 33 [email protected] Cuivre Rouge Vervaardiging van decoratieve radiatoren Showroom van 120 m², waar rond de twintig radiatoren met verschillende werking worden getoond. Een kijkje in de werkplaats. Gilles Peruch ZA le Maupas - 84110 Puyméras T. 33 (0)4 90 46 40 27 - F. 33 (0)4 90 46 40 27 [email protected] www.cuivrerouge.com

Het beroep van houtbewerker heeft sommigen ertoe gebracht zich op muziekinstrumenten toe te leggen. Dwarsfluiten, blokfluiten en tamboerijnen worden in lokale werkplaatsen vervaardigd. Doordat talloze ambachtslieden zich echter in het departement hebben gevestigd, heeft het vervaardigen en restaureren van muziekinstrumenten een vlucht genomen: van accordeon tot blokfluit en van kerkorgel tot het lokfluitje waarmee vogels kunnen worden geïmiteerd.

11:22

Page 54

LIJST VAN GEKWALIFICEERDE MUZIEKINSTRUMENTENMAKERS Philippe Bolton Kleine werkplaats in het centrum van het dorp waar blokfluiten worden gemaakt. De instrumenten worden er gedraaid en van gaten voorzien, waarna vervolgens handmatig wordt gezorgd voor de klankkleur (het geluid) en het stemmen (zuiver van toon maken). Le Grand Portail - 84570 Villes-sur-Auzon T. 33 (0)4 90 61 86 11 - F. 33 (0)4 90 61 97 82 [email protected] http://ourworld.compuserve.com/homepages/philippe_bolton Lutherie de Provence Demonstratie en uitleg over de wijze waarop een viool wordt gebouwd van een paar stukken hout. U kunt hier terecht met al uw vragen over dit zo weinig bekende beroep. Het beroep van vioolbouwer omvat ook de restauratie van antieke instrumenten om hen een tweede jeugd te schenken. 103, boulevard Jean-Baptiste Pécout - 84120 Pertuis T. 33 (0)4 90 09 65 50 - F. 33 (0)4 90 09 65 50 [email protected]

Dominique Bonfils 158, avenue Marius Bastidon 84260 Sarrians T. 33 (0)4 90 65 30 47 - F. 33 (0)4 90 65 30 47 Maroquinons Kleine expositieruimte voor eigen creaties, die ook als verkoopruimte dienst doet. Achter in de ruimte kunt u een gedeelte van het naai- en montageatelier zien. In een andere werkplaats ligt het materiaal opgeslagen en wordt het gesneden. Christiane Commessie 20, quai Jean Jaures - 84800 L’Isle-sur-la-Sorgue T. 33 (0)4 90 20 69 66 - F. 33 (0)4 90 20 69 66 [email protected] www.artisanprovence.com

Al in de tijd dat de paus in Avignon zetelde, was men hier deskundig op dit gebied.

LIJST VAN GEKWALIFICEERDE EDELSMEDEN EN SIERADENMAKERS “Huiden” bestaan er in allerlei verschillende kleuren en geuren. Leer blijft een teken van elegantie.

LIJST VAN GEKWALIFICEERDE LEERBEWERKERS Sellerie du Mont-Ventoux Bewerking en onderhoud van leer. Restauratie van oude voertuigen. Bekleding.

54 Levenskunst - erkende ambachtslieden - Instrumentenmakers, leerbewerkers, edelsmeden en sieradenmakers

Bamori - Edelsmid Philippe Bayan Chemin de la Sacristie 84140 Avignon - Montfavet T. 33 (0)4 90 32 24 02 - F. 33 (0)4 90 32 16 87 L’Atelier de Gordes - Sieradenmaker - Juwelier Ontwerp en vervaardiging van originele sierraden Alain Dubert Route Neuve - 84220 Gordes T. 33 (0)4 90 72 04 62


13/04/2005

11:22

CEKAYA - Sieradenmaker - Juwelier Originele zaak met voorgevel in trompe l’oeil. Vervaardiging van unieke en originele sieraden van groen agaat. Ludovic Boumaiz 69, rue Trogue Pompée 84110 Vaison-la-Romaine T. 33 (0)4 90 28 80 89 - F. 33 (0)4 90 66 90 86

Kunst rondom kunst. Een fraai boek en een mooie lijst voor de meest hoogstaande literaire en kunstzinnige uitingen.

LIJST VAN GEKWALIFICEERDE BOEKBINDERS EN LIJSTENMAKERS La Boutique au Coin de la Rue Gespecialiseerd in boekbinden. Marie-Pierre Berengier 43, rue Caristie - 84100 Orange T. 33 (0)4 32 81 14 06 - F. 33 (0)4 90 51 18 19 Galerie du Moulin - Lijstenmaker Kleine ambachtelijke lijstenmakerswerkplaats die is gevestigd in een schitterende molen uit de 19e eeuw gelegen aan de oever van een kanaal. Na een opknapbeurt van het kanaal zal het volledig intacte schoepenrad opnieuw gaan draaien.

Page 55

Odile Ford Le Vieux Moulin Chemin de Saint-Martin - 84600 Grillon T. 33 (0)4 90 35 21 52 [email protected] Galerie Roland Charton - Lijstenmaker Galerie voor schilderijen en beeldhouwwerk en lijstenmakerswerkplaats, restauratie van schilderijen. 15, rue des Trois Faucons 84000 Avignon T. 33 (0)4 90 14 07 03 - F. 33 (0)4 90 82 39 79 [email protected] Een tweede galerie bevindt zich op 23 rue St-Agricol sur Avignon..

Door de geologische rijkdom van de Vaucluse wordt vaak gebruik gemaakt van steen voor decoratie van zowel interieur als exterieur.

LIJST VAN GEKWALIFICEERDE STEENHOUWERS Alain Bidal De werkplaats bevindt zich in Isle sur la Sorgue, een waterrijk stadje dat in het teken staat van kunst en antiek. Op een terrein van één hectare groot worden oude en nieuwe creaties tentoongesteld: fonteinen, schoorsteenmantels, pijlers, sculpturen, tuinen interieurdecoraties… 2420, route du Thor - RN 100 84800 L’Isle-sur-la-Sorgue T. 33 (0)4 90 20 72 83 - F. 33 (0)4 90 20 61 37 [email protected] www.sculptures-bidal.com

Onder in de grote Provençaalse kast liggen stapels lakens van Iers linnen of Egyptisch katoen. Dit alles is doortrokken van een zweem van lavendel. Het beeld grijpt terug op een zeer oude textieltraditie. Bedrukt katoen (indienne) van 18eeeuwse Comtadines, fleurige cretonne of perkaline van boerenmeisjes en edele zijden stoffen afkomstig van Provençaalse zijderupskwekerijen tot de grote crisis in de 19e eeuw. “Boutis” wordt allang niet meer gebruikt om de maliënkolder van ridders op te vullen, maar is nu ter decoratie te vinden op bankjes, bedden, sofa’s en divans in de huizen. Dit is de naam van een katoenen stof versierd met stikwerk (in het Nederlands ook wel trapunto genoemd). De motieven worden extra opgevuld met katoenen draden, waardoor het lijkt of ze boven op de stof liggen.

LIJST VAN GEKWALIFICEERDE ATELIERS Atelier Tessitures Ontwerpatelier voor handgeweven textiel. Gilles en Kiroten Avenard 81, rue Antoine de Très 84240 La Tour-d’Aigues T. 33 (0)4 90 07 50 10 - F. 33 (0)4 90 07 49 10 [email protected] www.tessitures.com Atelier d’Edith Mézard Fabricage van linnengoed - Broderie Een winkel gespecialiseerd in handgeborduurd linnengoed en accessoires van linnen, zijde en kasjmier. Château de L’Ange - 84220 Goult T. 33 (0)4 90 72 36 41 - F. 33 (0)4 90 72 36 69

Levenskunst - Erkende ambachtslieden - Boekbinders en lijstenmakers, steenhouwers, textiel 55


13/04/2005

Atelier Sylune Créations Ontwerpatelier voor modeaccessoires. Gevestigd aan de rand van Châteauneuf-du-Pape Sylvaine Delivré Avenue des Amandiers 84230 Châteauneuf-du-Pape T. 33 (0)4 90 83 74 93 - F. 33 (0)4 90 83 74 93 [email protected] www.sylunecreations.com

11:22

Page 56

De kunst van het spelen. Dit ultieme facet van de levenskunst ontdekken we al in onze jongste jaren. Laten we het niet vergeten.

LIJST VAN GEKWALIFICEERDE WINKELS Van het gekleurde glas-in-lood in de kapel tot aan het kristal dat onze feestdis opluistert, is glas altijd het resultaat van zwaar en precies werk. Bij de minste fout is al het werk voor niets geweest. Des te waardevoller is dan ook ieder geslaagd werkstuk.

LIJST VAN GEKWALIFICEERDE GLASKUNSTENAARS

Passe Temps Créatif Een winkel waar alles te koop is voor creatieve hobby’s: hout, ijzer, karton, verf, polystyreen, kralen, papieren servetjes, boeken, aardewerk, gips en allerlei miniaturen. Op aanvraag cursussen voor volwassenen of kinderen. + Carmen Teston 15, boulevard de Verdun 84170 Monteux T. 33 (0)4 90 66 93 54 - F. 33 (0)4 90 66 93 54

Boutique Atelier d’Art Glasschilderes Ginette Concher 15, rue Petite Fusterie 84000 Avignon T. 33 (0)4 32 76 32 31 - F. 33 (0)4 32 76 32 31

56 Levenskunst - erkende ambachtslieden - Glaskunstenaars, speelgoed en creativiteit


13/04/2005

11:22

Page 57

:

Levenskunst - erkende ambachtslieden 57


13/04/2005

11:22

Page 58

{ Traditionele feesten | Feesten rond producten uit eigen bodem Valréas{ |Richerenches

FEESTEN EEN EEUWIGDURENDE KALENDER Misschien is het uit dankbaarheid voor de gulle natuur, uit trots voor de geschiedenis en de traditie, omdat de zon altijd schijnt en omdat de muziek van de mistral lijkt op fluiten en trommels, dat de inwoners van de Vaucluse het hele jaar door een reden vinden om feest te vieren?

Visan|

Vaison-la-Romaine|

{Mondragon

|Rasteau

Séguret{

|Sérignan-du-Comtat Piolenc|

|Vacqueyras

Suzette

Jonquière{

Sault-en-Provence| Monieux| St-Christol|

|Mormoiron

|Châteauneuf-du-Pape

Carpentras| {Monteux |Avignon

Velleron|

Murs{

L’Isle-sur-la-Sorgue{|

|Cavaillon {Cheval-Blanc

Robion{

{Cucuron

|Villelaure

58 Levenskunst - Lokale feesten


13/04/2005

11:22

WINTER TRADITIONELE FEESTEN Het feest van de “Belles” Februari, Cheval-Blanc Volgens een vastenavondtraditie gaan jongens van 16 tot 23 jaar “Belles”, mooie meisjes, halen om ze ten dans te vragen. De “Laides” (de lelijke meisjes, d.w.z. de “Belles” van vorige jaren) achtervolgen de jongens om geld of ingrediënten op te halen voor de “crespeù”, een soort taart van omeletten die ‘s avonds wordt gegeten na het verbranden van de Caramentran. + Gemeentehuis T. 33 (0)4 90 71 01 17 Het Vijgenballet Februari, Robion (Luberon) Tijdens het Carnaval nemen de boeren wraak op de adel en de burgerij. Het hoogtepunt is het moment waarop een twintigtal met meel wit gepoederde personen, gekleed in nachthemd en slaapmuts een po brengen die gevuld is met 30 kilo vijgen in alcohol die voor uitwerpselen moeten doorgaan! Deze vijgen worden vervolgens geflambeerd uitgedeeld aan het publiek samen met ontelbare “oreillettes”, krokante beignets naar Provençaalse traditie. Dit festijn waar alle dorpelingen ieder jaar weer naar uitkijken wordt afgesloten met een groot bal. + Gemeentehuis T. 33 (0)4 90 76 60 44

FEESTEN ROND PRODUCTEN UIT EIGEN BODEM Feest van Sint Vincentius Januari, Visan De heilige Vincentius is de schutspatroon van de wijnboeren. De leden van de Confrérie SaintVincent, één van de oudste wijngildes, opgericht in 1475, komen bijeen. De ceremonie begint met een proeverij. Iedereen kan zich inschrijven als lid van de jury die overleg pleegt om de beste wijn te kiezen.

Page 59

De ceremonie gaat verder met de huldiging van bekende personen voordat men aanschuift voor het traditionele grote diner. Reserveren T. 33 (0)4 90 28 50 80 [email protected] De Truffelmis 1e zondag na 15 januari, Richerenches Dit is het feest van de heilige Antonius, beschermheilige van de truffelkwekers. De ceremonie begint met de optocht van het Gilde van de Ridders van de Zwarte Diamant (de truffel). De gelovige truffelkwekers leggen bij de collecte een truffel in de mand. De ontvangen truffels worden vervolgens bij opbod verkocht en de opbrengst is voor de parochie. Gemeentehuis T. 33 (0)4 90 28 02 00 De truffel- en wijnbeurs 1e zondag in februari, Carpentras Sinds 9 jaar wordt in Carpentras de truffelbeurs gehouden. Truffel- en plantenmarkt, demonstratie van “cavage” (truffels zoeken) met honden en varkens, kookwedstrijd voor particulieren, fotowedstrijd, diverse recepten uitsluitend op basis van de “rabasse” (de truffel), en proeverij. Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 63 00 78 [email protected]

VOORJAAR TRADITIONELE FEESTEN Carmentran Maart - april Murs Met halfvasten wordt het einde van de winter gevierd en de Carmentran naar buiten gebracht (Carmentran is afgeleid van “carême entrant”, beginnende vastentijd). De pop van papier-maché wordt door de bevolking beschuldigd van alle kwaad in de wereld en ‘s avonds onder grote hilariteit verbrand. + Gemeentehuis T. 33 (0)4 90 72 60 00 De bedevaart van Saint-Gens Mei, Monteux Deze bedevaart is de oudste van de streek. Hij vindt plaats ter ere van de heilige Gens, geboren in 1104, die toen hij ongeveer vijftien was, verkoos zich uit de wereld terug te trekken om dichter bij God te zijn. In processie wordt het beeld van de heilige gedragen van Monteux naar Beaucet tot op de rots waar Gens zou zijn gestorven bij de bron die hij deed ontspringen om een einde te maken aan een periode van grote droogte. Ter plaatse wordt een picknick georganiseerd. + Gemeentehuis T. 33 (0)4 90 66 97 18 - F. 33 (0)4 90 66 32 97 Het feest van de Drac Mei, Mondragon Volgens de legende maakt in Mondragon een draak het water van de Rhône onveilig. Uit de rivier gekomen trekt hij opgetogen door de stad, gevolgd door een grote menigte die hij aantrekt maar ook angst inboezemt. + Feestcommissie T./F. 33 (0)4 90 30 19 41 [email protected] Levenskunst - Lokale feesten - Winter, Voorjaar 59


13/04/2005

11:22

De meiboom De zaterdag na 21 mei, Cucuron In mei eert Cucuron de beschermheilige, Ste-Tulle, die de bewoners in 1720 van de pest heeft gered. De heilige wordt geassocieerd met de komst van het voorjaar. “We planten de mei”. Er wordt een omgehakte populier met een kind erop gezeten door het dorp gedragen. De Provençaalse jongeren dansen de farandole en de boom wordt langs de gevel van de kerk rechtop gehesen. + Gemeentehuis T. 33 (0)4 90 77 22 01 Grote Provençaalse Dag Mei, Jonquières Meer dan 1000 schapen met honden en paarden trekken onder tromgeroffel door het dorp. Na de mis in het Provençaals schenken de wijnboeren een aperitief op het dorpsplein en daarna volgt de Provençaalse maaltijd. In de straten, verkoop van streekproducten, demonstratie van oude ambachten, schilderijententoonstellingen, santonworkshops voor kinderen, enz. + Gemeentehuis T. 33 (0)4 90 70 59 04 - F. 33 (0)4 90 70 59 01 www.jonquieres.com

FEESTEN ROND PRODUCTEN UIT EIGEN BODEM Feest van wijnstok en wijn De vrijdag en zaterdag na Hemelvaart. In alle wijnproducerende dorpen. Sedert 11 jaar bijt Avignon het spits af. Vrijdag is er een wijndorp (Village Vigneron) op het plein voor het Pausenpaleis, met activiteiten om kennis te maken met beroepen die horen bij wijnstok en wijn. Zaterdag zijn meer dan 80 wijnkelders in de Vaucluse voor het publiek geopend. Dit feest behoort tegenwoordig tot de wijntradities van de streek. [email protected] http://www.fetedelavigneetduvin.com 60 Levenskunst - Lokale feesten - Voorjaar, Zomer

Page 60

Aspergefeest April, Mormoiron De hele dag wordt de komst van de lente en daarmee van de asperge op de Provençaalse tafel gevierd. De Confrérie van de Asperge huldigt nieuwe prominenten, de dorpelingen nemen deel aan kookwedstrijden en kwekers organiseren een proeverij van wijnen van de Côtes-du-Ventoux. Gemeentehuis T. 33 (0)4 90 61 80 17 - F. 33 (0)4 90 61 89 14 [email protected] Zeldzame planten en natuurlijke tuin April, Sérignan-du-Comtat In de geest van Jean-Henri Fabre, entomoloog en natuurkenner uit het begin van de vorige eeuw, komen tijdens dit tuinevenement een zestigtal exposanten samen, waaronder kwekers gespecialiseerd in saliesoorten, hosta’s, pioenen, planten van het zuidelijk halfrond, sempervivums en sedums, bonsais, enz. Ook staan lezingen, activiteiten en botanische tochtjes voor iedereen op het programma. Ter plaase vindt u een kruiwagendienst naar uw auto, kinderopvang en restaurant. + Vereniging “Plantes rares et jardin naturel” T. 33 (0)4 90 70 09 02 [email protected] www.plantes-rares.com Aardbeienfeest 8 mei, Velleron De aardbei zwaait de scepter op het dorpsplein. Hij troont in de stalletjes naast de confiture, aardbeienmakronen en scharlaken taarten. De Confrérie van de Carpentras-Comtat Venaissin-aardbei komt er in vol ornaat bijeen en het muziekensemble Le Fraisier (de aardbeiplant) zorgt voor een vrolijke sfeer in de straten. En voor de liefhebbers zijn er natuurlijk tonnen aardbeien van de kwekers uit de Vaucluse. Gemeentehuis T. 33 (0)4 90 20 00 71 - F. 33 (0)4 90 20 00 94

ZOMER TRADITIONELE FEESTEN Kleine Sintjansnachten 23 juni, Valréas De Kleine Sintjan is een kind gehuld in een schapenvacht dat in processie van de Notre-Dame naar het Château de Simiane wordt gedragen voor de plechtige investituur waarna hij de bewoners van Valréas zegent. Hij waakt over de stad tot het volgende jaar. Aan dit schouwspel dat al dateert van 1054 doen 400 mensen in historische kostuums mee. + Office de Tourisme T./F. 33 (0)4 90 35 04 71 [email protected] www.ot-valreas.info Ouderwets vissen 3e zondag van juli, L’Isle-sur-la-Sorgue De vissers halen hun kleine platbodemvaartuigjes, de zgn. “nego chin”, te voorschijn om te laten zien hoe het vroeger toeging in de visserij. Allerlei werktuigen die tegenwoordig verboden zijn, mogen voor de gelegenheid weer even worden gebruikt, zoals de vork met 7 tanden, het stelnet, het werpnet verzwaard met lood dat voorzichtig wordt opgeworpen, de forelfuik en de fles met ellerling. Gekleed in grijze of zwarte velours broek, grijze of bruine “taillole”, een soort vest om de taille gesnoerd, vilten hoed en wit hemd staan de “Pescaires” vanaf 10 uur voor u klaar. De processie en het zegenen van de vis door de dorpspastoor sluiten de feestelijkheden af. + Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 38 04 78 [email protected] www.ot-islesurlasorgue.fr


13/04/2005

11:22

FEESTEN ROND PRODUCTEN UIT EIGEN BODEM Feest van de Vacqueyras wijnen Juli Provençaalse folklore en muziek, proeven van wijnen uit het Rhônedal en kennismaken met de wijnboeren. Ieder jaar een grote maaltijd in de open lucht met meer dan 1000 mensen. Syndicat d’initiative (VVV) T. 33 (0)4 90 12 39 02 - F. 33 (0)4 90 65 83 28 [email protected] Comité de la Fête des vins T. 33 (0)4 90 65 86 72 [email protected] Wijnfeest 2e zaterdag in juli, Visan Het dorp eert de heilige Vincentius, beschermheilige van de wijnboeren. De Confrérie gaat in processie naar de kapel de Notre-Dame-des-Vignes met een wijnstok met linten en met wijnranken op de traditionele muziek die ter ere van de wijn gecomponeerd is. De wijnstok wordt tijdens de Provençaalse mis gezegend. De Confrérie gaat vervolgens over tot de rituele huldigingen. ‘s Middags wordt de “marot” (een stuk muur van het oude kasteel) met een moker afgebroken om de 15.000 genummerde magnums te “bevrijden” die sinds een jaar in de kelders van het kasteel liggen te rijpen. En om te kunnen proeven koopt u uw eigen glas bij de ingang van de wijnkelder. ‘s Avonds wordt de wijnstok verbrand terwijl de dansers een speciale “wijnstokdans” uitvoeren. T. 33 (0)4 90 28 50 80 [email protected] www.coteaux-de-visan.fr

Page 61

Het rijpen van de druiven Augustus, Châteauneuf-du-Pape In de periode waarin de druif rijpt krijgt het dorp weer pauselijke allures. Paus Clemens VI waakt een heel weekend over de stad met het pauselijke kasteel. Het middeleeuwse feest neemt bezit van de citadel op de helling omringd door wijngaarden tot aan de fontein waaruit de wijn rijkelijk vloeit. Vrijdagavond is er een groot middeleeuws maal met attracties, zaterdag avondmarkt tot middernacht en zondag historische optocht en groot middeleeuws spektakel om 22.30 uur. U waant zich helemaal in het verleden! + Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 83 71 08 - F 33 (0)4 90 83 50 34 Nacht van de zoete wijn Augustus, Rasteau Een hele nacht lang fêteert Rasteau de “zoete wijn”. Als u eenmaal uw glas hebt gekocht kunt u gratis proeven bij de talloze stalletjes op het plein. De wijnboeren presenteren hun producten, de “peñas” (Provençaalse fanfare) en de folkloristische groepen dienen ter opluistering van de nacht, ter meerdere glorie van de godendrank. Gemeentehuis T. 33 (0)4 90 46 10 47 Knoflookfeest Augustus, Piolenc De gastronomie heeft veel aan de knoflook te danken. Sedert 26 jaar heeft knoflook een eigen confrérie in Piolenc, de regionale hoofdstad van de knoflook, die er een feest van 2 dagen aan wijdt: knoflookmarkt, vlooienmarkt, paarden, folkloristische groepen, straatattracties, optocht van praalwagens met knoflook, huldigingen en gastronomie staan op het programma van dit smakelijke festival. Gemeentehuis T. 33 (0)4 90 29 63 66

Lavendelfeest 15 augustus, Sault Het dorpje Sault tooit zich in violet gedurende een hele dag vol activiteiten. Op de hippodroom van Deffends wordt een wedstrijd sikkelmaaien gehouden, voorafgegaan door een optocht van folkloristische groepen uit de Provence en aangespannen wagens. En ‘s middags zijn er opnieuw optochten, een paardenshow en een Provençaals concert. Ook tijdens de boerenmarkt worden diverse activiteiten georganiseerd. Tussen de middag is er in de schaduw van de eiken een groot maal in de open lucht met producten uit het Pays de Sault. + Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 64 01 21 [email protected] www.saultenprovence.com Meloenfeest Juli, Cavaillon Drie dagen lang verandert het grote plein in een markt uit de vorige eeuw ter ere van de beroemde meloen. Grote volksbanketten, proeverijen, tentoonstelling van boeken, tekeningen en schilderijen…. het neefje van de pompoen komt hier helemaal tot zijn recht. Een praalwagenoptocht, voorstellingen, een reconstructie van een boerenmarkt in historische kostuums en een “roussaitaio” - 100 wilde paarden worden in de straten losgelaten, onder begeleiding van “guardians”. De Confrérie van de Ridders van de Orde van de Meloen, de Confrérie voor het behoud van Provençaalse tradities en de Confrérie du Muscat de Beaumes de Venise huldigen belangrijke persoonlijkheden. + Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 71 32 01 [email protected] www.cavaillon-luberon.com Levenskunst - Lokale feesten - Zomer 61


13/04/2005

De drijvende markt Augustus, L’Isle-sur-la-Sorgue Vroeger kwamen de vissers van L’Isle op zondag uit hun hutten aan de rand van het dorp om hun producten te verkopen aan boord van hun kleine bootjes, de “nego chin”. Deze zondagmorgen brengt de drijvende markt deze plaatselijke traditie weer tot leven. Een dertigtal versierde bootjes met verkopers, vissers en hun vrouwen in klederdracht leggen aan langs de oevers van de Sorgue om liefhebbers olijven, wijn, kaas, meloen, brood en andere lekkernijen te verkopen. + Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 38 04 78 [email protected] www.oti-delasorgue.fr Lammerenmarkt Augustus, Saint-Christol Deze “agnelles” zijn “maagdelijke” jonge schapen. Al 47 jaar is er een speciale markt voor deze dieren. De herders geven scheerdemonstraties en vertonen de kunsten van hun honden. Op dit boerenfeest vindt u honderden lammeren, talloze stalletjes met ambachtelijke producten en een openluchtmaaltijd. + Gemeentehuis T. 33 (0)4 90 75 01 05 Het feest van het officiële begin van de wijnoogst September, Avignon De traditie van de officiële afkondiging dateert uit de Middeleeuwen. In Avignon wordt elk jaar op deze manier het begin van de oogst van de Côtes-du-Rhône afgekondigd. Alle confréries van het dal nemen er aan deel, ze gaan in optocht door de straten van de pauselijke stad tot aan het pauselijk paleis waar een honderdtal wijnboeren hen opwachten voor een proeverij. Voordat de avond valt kondigt het Côtes-du-Rhône carillon het begin van de wijnoogst aan en worden 62 Levenskunst - Lokale feesten - Zomer, Najaar

11:22

Page 62

de druiven op de wijngaard van de pausen op het hoogste punt van de stad geplukt. Office de Tourisme T. 33 (0)4 32 74 32 74 - F. 33 (0)4 90 82 95 03 [email protected] www.banvendanges.com Feest van de trekdieren en de seizoentrek van ezels en schapen September, Villelaure Vanaf 9.30 uur stromen zo’n 800 schapen, geiten en pakezels de straten van dit dorpje in de ZuidLuberon binnen. De voerlui rijden met hun spannen door het dorp op de klanken van de fluiten en de “peñas” (fanfare). Een reuzenpaella wordt geserveerd in de schaduw van de platanen, hierna volgen demonstaties met trekpaarden, de streekfinale van de ploegwedstrijden, wedstrijden in het ezelspannen, spelletjes en dansen. De dag wordt afgesloten met een partijtje ouderwets aardappelenrooien. + Foyer rural (dorpshuis) T. 33 (0)4 90 09 82 24 Office de Tourisme Pertuis T. 33 (0)4 90 79 15 56 - F. 33 (0)4 90 09 59 06 [email protected] www.vivreleluberon.com Het Middeleeuwse feest van de kleine spelt September, Monieux Het “graan van de Galliërs” heeft weer een plaatsje in de gastronomie. Dit graan inspireert chef-koks op zoek naar nieuwe smaken en prijkt tegenwoordig op de menu’s van de beste restaurants van de streek. Dit feest wordt al 10 jaar in Monieux gevierd. + Syndicat d’Initiative (VVV) T. 33 (0)4 90 64 14 14 - F. 33 (0)4 90 64 14 15

NAJAAR TRADITIONELE FEESTEN Feest rond tradities en goede smaak December, Séguret De zondag vóór Kerstmis ondergaat Séguret een gedaanteverwisseling: een tentoonstelling over santons in de kapel van Sainte Thècle en in de straatjes van het dorp, dat vaak het “kerststaldorp” wordt genoemd, klinken de trommels en de fluiten. De ambachtslui zijn er met hun streekproducten en de Confrérie du GousteSéguret nodigt u uit de streekwijnen te proeven. + Gemeentehuis T. 33 (0)4 90 46 91 06 - F. 33 (0)4 90 46 82 33

FEESTEN ROND PRODUCTEN UIT EIGEN BODEM Het paddestoelenfeest Oktober, Saint-Trinit (Mont-Ventoux) De truffel is alom bekend natuurlijk. Maar er zijn vele andere paddestoelsoorten zoals de boleet, de bloedrode melkzwam, de ridderzwam en de hoorn van overvloed. De truffel heeft zijn eigen beurs, feest en mis, dus ligt het voor de hand dat de paddestoel in het algemeen ook wordt geëerd, en dat gebeurt ieder jaar in de dit dorpje op de Ventoux. Ludiek, smakelijk en leerzaam, het grote feest van de ware aardse geneugten. Office de Tourisme du Pays de Sault-en-Provence T. 33 (0)4 90 64 01 21 - F. 33 (0)4 90 64 15 03 [email protected] www.saultenprovence.com Het feest van de olijf en de olijfmolen Oktober Dit feest vindt ieder jaar in de herfst plaats, telkens in een andere gemeente met een olijfmolen. De olijf in al zijn vormen treedt voor het voetlicht: naturel, met kruiden, met knoflook, in brood, cake of “fougasse” (plaatkoek), verwerkt tot olie uiteraard en ook tot schoonheidsproducten en tot artikelen van olijvenhout. Ieder jaar kiezen de producenten een ander thema


13/04/2005

11:22

maar altijd rond de olijf. En de dag wordt besloten met een grote aïoli (maaltijd op basis van vis, groente en knoflookmayonaise, bereid met olijfolie). Organisatie van olijfkwekers van de Vaucluse T. 33 (0)4 90 78 21 61 - F. 33 (0)4 90 71 56 10 [email protected] De Journées Gourmandes (lekkere dagen) November, Vaison-la-Romaine Vijf mooie dagen in de Provençaalse herfst gewijd aan de geneugten van de tafel en de bekoring van streekproducten. In een grote tent geven mensen uit de voedingsbranche demonstraties van hun specialiteiten. In de Halle Gourmande vindt u markten en restaurants. Op de Salon des Arts de la Table leert u hoe u de verrukkelijke, traditionele gerechten goed tot hun recht kunt laten komen. Office de Toursime T. 33 (0)4 90 36 02 11 - F. 33 (0)4 90 28 76 04 www.vaison-la-romaine.com

Page 63

Doop van de Côtes-du-Rhône Primeurs 3e donderdag van november, Avignon Dit is het grote feest van de Côtes du Rhône en het eerste van de herfst! Indrukwekkend door de schitterende kostuums en de grote aantallen wijnconfréries die met muziek en fakkels door de straten trekken zodra het avond wordt. Het publiek wordt uitgenodigd samen met de wijnboeren het glas te heffen op de primeur. Een groot klanken lichtspel sluit deze langzaamaan tot traditie geworden dag af. Perscontact: InterRhône T. 33 (0)4 90 27 24 16 Office de Tourisme T. 33 (0)4 32 74 32 74 - F. 33 (0)4 90 82 95 03 [email protected] www.ot-avignon.fr

Het soepfestival Half oktober - begin november in het Pays Voconces Velouté, consommé, warm, koud, pompoensoep, champignonsoep, soep met kleine spelt, knoflook of pistou (basilicum). Een familierecept maakt van een gewone soep iets heel bijzonders. Op 14 avonden in 14 verschillende dorpen van het Pays Voconces rond Vaison-la-Romaine worden zo’n 200 soepen bereid door de bewoners, en geproefd en beoordeeld door de Vénérable Confrérie des Louchiers Voconces. En iedere avond is er een winnaar! “La soupe coup de coeur”, de beste soep van het dorp, mag door naar de finale in de grote tent van de Journées Gourmandes in Vaison-la-Romaine. De jury oordeelt, maar iedereen kan aanschuiven in de tot eetzaal omgetoverde feestzalen of gemeentehuizen. Office de Tourisme Vaison-la-Romaine T. 33 (0)4 90 36 51 31 - F. 33 (0)4 90 28 76 04 [email protected] - www.vaison-la-romaine.com Levenskunst - Lokale feesten - Najaar 63


13/04/2005

11:22

Page 64


13/04/2005

11:22

Page 65

TOEN ZE DE ROMAANSE KAPELLETJES BOUWDEN, wisten de middeleeuwse bouwmeesters al dat de Provence een grote historie had. Zij aarzelden niet het voorbeeld te volgen van de al ruim 10 eeuwen oude Romeinse architectuur. De Vaucluse laat zich lezen als een boek over kunstgeschiedenis. Maar het boek is nog niet af. Ieder jaar worden er weer hoofdstukken toegevoegd, met talloze festivals en concerten op de binnenplaats van het Pauselijk Paleis, in de Romeinse theaters van Orange en Vaison-la-Romaine, de steengroeven van Les Taillades of op dorpspleinen.

Erfgoed en cultuur 65


13/04/2005

11:22

Page 66

{ | } ~

Valréas|

KENNISMAKING MET HET ERFGOED De Romeinse tijd, de Middeleeuwen en de aanwezigheid van de pausen, de Renaissance en het classicisme hebben elk veel bijgedragen tot de rijkdom van het erfgoed van de Vaucluse. Het geestelijk leven, christenen en joden, de landbouw en het leven op het land hebben hebben de mensen ertoe aangezet te bouwen en het landschap vorm te geven. Tegenwoordig biedt deze rijkdom uit vroeger tijden de bezoeker ruimschoots voldoende om zijn nieuwsgierigheid te bevredigen, en een grote keuze aan toeristische routes en uitstapjes. Presentatie per thema.

De Romeinse Provence De Pauselijke Provence De Barokke Provence Kastelen van de Luberon Kerken, Kloosters, Kapellen Joods erfgoed Landelijk erfgoed Hoog gelegen dorpjes

|Bollène Cairanne |Mornas

{Orange |Courthézon |Châteauneuf-du-Pape

{|Avignon

Rasteau

Vaison-la-Romaine{ Brantes Crestet Sablet Malaucène| Aurel }Gigondas Suzette Le Barroux} Beaumes-de-Venise CrillonBedoin Sault-en-Provence le-Brave Monieux {Mazan Villes-sur-Ozon {Carpentras Blauvac Méthamis Séguret

|Pernes-les-Fontaines St-Saturnin-lesAvignon

Venasque Le Beaucet Gordes}~

Apt{ Saignon Goult Castellet Les Taillades {Bonnieux Buoux La Bastide des Jourdans {Cavaillon Ménerbes La Motte d’aigues Lacoste~ Grambois Oppède Cucuron{ Puyvert |Mérindol Lourmarin~ Ansouis~ ~Lauris La Tour-d’Aigues}~ Cadenet

L’Isle-sur-la-Sorgue Lagnes

Villelaure 66 Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger


13/04/2005

11:22

600 JAAR BESCHAVING

Je zou kunnen zeggen dat de Romeinen de Provence niet hebben veroverd maar dat de Provence de harten van de Romeinen heeft veroverd. Zij ontdekten dat dit een gebied was waarin ze zich thuis voelden en waar ze zonder enige moeite konden wonen en noemden het Provincia Romana. De Romeinen kwamen in 125 voor Christus in de Provence en het gebied bleef deel uitmaken van het Romeinse rijk tot in 476 van onze jaartelling. Vanaf het bewind van Augustus (27 voor Christus - 14 na Chr.) bouwden de Romeinen nieuwe wegen en talloze monumenten en steden door de hele streek: Avignon, Orange, Cavaillon, Apt, Carpentras, Vaison-la-Romaine… De triomf van theater en levenskunst De Romeinse stad is gebouwd volgens een vierkant grondplan. Zo’n stad telt vele openbare gebouwen: forum, triomfbogen, tempels, thermen, theaters. De overblijfselen van villæ (de voorlopers van de Provençaalse villa’s, de “bastides”) en de enorme patriciërswoningen getuigen van ware levenskunst. Orange, gesticht door veteranen van de legioenen, heeft een triomfboog en het

Page 67

best bewaarde Romeinse theater. In Vaison-laRomaine zijn, afgezien van de villæ, ook een theater, de resten van een tempel en een mooi badhuis blootgelegd. Carpentras, Apt en Cavaillon hebben ook Romeinse overblijfselen, en niet te vergeten de Pont Julien in Bonnieux. Bezielde verzamelaars ten grondslag aan musea Vanaf het einde van de 18e eeuw begonnen rijke Provençaalse families die geboeid waren door de Oudheid en de geschiedenis van de Vaucluse, verzamelingen aan te leggen die zij vervolgens aan hun stad schonken. Dit GalloRomeinse erfgoed is te zien in het Calvet museum in Avignon, het museum van Orange, het museum Theo Desplans op de Romeinse vindplaats van Vaison-la-Romaine en verder in het Lapidaire museum in het Hôtel Dieu in Cavaillon en de musea van Apt en Sault

ORANGE Romeins theater Het enige Romeinse theater in Europa dat nog een toneelmuur heeft (37 m hoog en 107 m lang) staat op de werelderfgoedlijst van de UNESCO. In het theater vinden “Les Chorégies” plaats, een wereldberoemd muziekfestival (voor meer informatie zie de pagina’s Kunst en theater). Bezoek zonder gids met audiogids in 7 talen. Projectie van een film in het Frans en Engels over de geschiedenis van het monument vanaf de Romeinse tijd. + Rue Madeleine Roch T. 33 (0)4 90 51 17 60 - F. 33 (0)4 90 51 74 70 www.espaces-cultures.com

Triomfboog Avenue de l’Arc de Triomphe Uitzonderlijk monument van Provençaals-Romeinse kunst dat eveneens op de werelderfgoedlijst van de UNESCO staat; het bestaat uit drie bogen, twee attieken, bas-reliëfs met wapenfeiten en overvloedige versiering uitgehouwen in kalksteen. Het is één van de oudste en grootste triomfbogen van Romeins Gallië. De triomfboog ligt aan de Via Agrippa en symboliseert de oppermacht van Rome zowel ter land en ter zee. De boog is voor een triomftocht en opgedragen aan de glorie van de oude stichters, later aan Tiberius. Gratis toegang, rondleiding op afspraak via het Office de Tourisme. T. 33 (0)4 90 34 70 88 [email protected] Museum van Orange (meet informatie in het hoofdstuk Musea)

VAISON-LA-ROMAINE Romeinse stad Twee Gallo-Romeinse wijken van 15 hectare. In de wijk la Villasse, rijke Romeinse woonhuizen en thermen. In de wijk Puymin waren handelaars en ambachtslui gevestigd maar men vindt er ook tuinen en woonhuizen waarvan sommige nog met muurfresco’s. + Centrum van de stad T. 33 (0)4 90 36 02 11 - F. 33 (0)4 90 28 76 04 De Nocturiales of “Conte d'une Nuit Romaine” (Verhaal van een Romeinse nacht) nodigen u in de zomer uit om kennis te maken met de archeologische vindplaats la Villasse; bij het vallen van de nacht worden de ruïnes verlicht en komen ze tot leven. + Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 36 02 11

Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger - De Romeinse Provence 67


13/04/2005

11:23

Romeins theater Dankzij het marmeren beeld van Tiberius kon het bouwjaar worden vastgesteld op ongeveer 20 na Christus. Men vermoedt dat de toneelmuur 17 m hoog , 8 m diep en 23 m breed was. De meeste beelden, ontdekt in 1912 in het Théo Desplans museum komen wit twaalf knilen waarin het decormateriaal werd verborgen. Het theater dient als decor voor het jaarlijkse festival van de stad. De tribunes bieden plaats aan 5000 toeschouwers. + Site de Puymin T. 33 (0)4 90 36 02 11 - F. 33 (0)4 90 28 76 04 Archeologisch Museum Théo Desplans (Zie details museumpagina)

Page 68

APT Historisch en archeologisch museum (meet informatie in het hoofdstuk Musea)

BONNIEUX De Pont Julien Deze brug ligt in de gemeente Bonnieux, 8 km stroomafwaarts van Apt, bestaat uit drie rondbogen en is 68 meter lang. De Via Domitia liep hier over de Calavon. Deze brug is één van de best bewaarde voorbeelden van dit soort Romeinse constructies.

De Romeinse brug van Vaison De architectuur ervan is uniek. De overspanning bestaat uit slechts één boog van 17 m lang. De brug staat symbool voor de geniale Romeinse architectuur. Hij verbindt de middeleeuwse en Romeinse benedenstad met de middeleeuwse bovenstad, die in contrast staat vanwege zijn bouw op een rots, de wallen en het kasteel van de graaf dat er over uitkijkt.

CAVAILLON

AVIGNON

CUCURON

Musée Lapidaire (glyptotheek) (meet informatie in het hoofdstuk Musea)

Marc Deydier museum (meet informatie in het hoofdstuk Musea)

CARPENTRAS

MAZAN

Romeinse boog Overblijfselen van een tetrapyle, een poort op een kruising van twee wegen, die dateert uit de eerste tien jaren van onze jaartelling. Maakt nu deel uit van het oude bisschoppelijk paleis, hiernaar toe verplaatst in 1880. Place Tourel

Gallo-Romeinse sarcofagen Ten noordoosten van het dorp liggen rond het kerkhof 64 monolithische sarcofagen uit de vijfde en zesde eeuw. Vroeger bakenden deze met honderden de Romeinse weg af van Carpentras naar Mormoiron. Ze doen denken aan die van de Alyscamps in Arles. Op reservering worden door het Office de Tourisme van Mazan rondleidingen onder leiding van een gids georganiseerd. T. 33 (0)4 90 69 74 27 www.mazantourisme.com 68 Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger - De Romeinse Provence Romeinse boog De boog is het enige overblijfsel uit de Romeinse tijd. Opgericht in de 1e eeuw van onze jaartelling tijdens het bewind van Augustus ter herinnering aan de overwinning van Rome op de Barbaren. Hij heeft één doorgang. Het beeldhouwwerk op de zijkanten stelt gevangenen voor die rond een trofee van wapens zitten vastgeketend Place d’Inguimbert - T. 33 (0)4 90 63 00 78

BLOEITIJD VAN DE MIDDELEEUWEN

Toen de Vaucluse pauselijk gebied werd - het heette toen het Comtat Venaissin - kreeg het een uniek karakter met een uitzonderlijk erfgoed. En al beschermde de Kerk de vrijheid van de gemeenschappen, met name de joodse, toch ontkwam het gebied niet aan de religieuze botsingen van de Renaissance. Gelegen tussen Frankrijk, het Duitse rijk en Italië werd de Provence in die tijd overheerst door de macht van de Pauselijke Staten en was het een erg gewild gebied. Bij het Verdrag van Parijs van 1274 stond Philips III, de Stoute, het Comtat Venaissin af aan Paus Gregorius X. De Pausen konden toen naar de Provence vluchten terwijl in Rome rivaliserende partijen elkaar bevochten. Bonifacius VIII stichtte in Avignon een universiteit. Clemens V vestigde zich er in 1309. Zijn opvolgers kochten Carpentras en maakten er de administratieve hoofdstad van het Comtat van, vervolgens kochten ze Valréas, Richerenches, Grillon en ten slotte Avignon. Avignon werd een tijdlang de geestelijke hoofdstad van het Christendom. Hierdoor werd het een rijke stad, evenals de steden van het Comtat Venaissin, met kunsten architectuurschatten. Paleizen, huizen van


13/04/2005

11:23

Page 69

kardinalen, kerken, fresco’s en decoraties vormen een voor Europa uniek erfgoed uit de 16e eeuw. Het pauselijk hof was verreweg het meest schitterende van de Europese hoven. In die tijd waarin het niet paste anders te zijn dan de meerderheid, vonden gemeenschappen als de joodse en de waldenzische op het grondgebied van de Kerk een toevluchtsoord waar ze tot bloei konden komen. Deze voortvarendheid overleefde het vertrek van de pausen, van wie het Comtat echter nog tot 1791 eigendom blijft Maar in de 16e eeuw ontkwam het Comtat Venaissin niet aan het geweld van de godsdienstoorlogen en werden de waldenzen, die zich in Lourmarin, Mérindol, Lacoste of Sivergues hadden gevestigd, met geweld onderdrukt, omdat ze de kant van de protestanten hadden gekozen. De inquisitie, gevestigd in de streekt van Apt, verwoeste verschillende dorpen van de Luberon te vuur en te zwaard. Het monument van Mérindol getuigt nu nog van het bloedbad onder de waldenzen.

hebben plaatsgevonden, kapellen met geschilderde decoraties, de privé-vertrekken van de pausen en de terrassen vanwaar u een prachtig uitzicht over de stad Avignon en de Rhône hebt. + Place du Palais T. 33 (0)4 90 27 50 00 - F. 33 (0)4 90 27 50 88 www.palais-des-papes.com

AVIGNON

Stadsmuren van Avignon Om de oude stad liggen nog steeds stadsmuren. Ze zijn 4,3 km lang en de bouw ervan is begonnen in 1355 tijdens het pontificaat van Innocentius VI om de aanvallen af te slaan van de Grandes Compagnies. Ze weren voltooid in 1370 onder Urbanus V. De toegang tot de muren bevindt zich bij de ingang van de brug van Avignon en u kunt doorlopen tot aan het park Rocher des Doms. Het uitzicht over de stad en de Rhône is schitterend. + Gratis.

BEZIENSWAARDIGHEDEN EN MONUMENTEN Pauselijk Paleis Het grootste gotische paleis van Europa. Avignon heeft in de 16e eeuw achtereenvolgens negen pausen gehad. Het Pauselijk Paleis, een indrukwekkende vesting en een luxueus paleis, is het symbool van het christelijk gezag en van de wereldlijke en geestelijke macht die het pausdom in die tijd uitoefende. Het is hoofdzakelijk het werk van twee pausen. Benedictus XII en Clemens VI. Tijdens uw bezichtiging ziet u de grote pronkzalen waarin ceremonies en feesten

Een bezoek aan het Musée de l’Oeuvre maakt deel uit van het bezoek aan het Paleis. In deze nieuwe scenografische ruimte met infozuilen, interactieve maquettes en archeologische voorwerpen wordt op leerzame en ludieke wijze de ontwikkeling van de bouw van het paleis en de realisering van de fabelachtige decoraties getoond, uitgelegd en gereconstrueerd. Entree tegen betaling. Le Petit Palais Het Petit Palais (kleine paleis) is gebouwd in de 19e eeuw door Benedictus XII als residentie voor de bisschop. Het museum bezit de Campana-collectie die bestaat uit driehonderd Italiaanse primitieven, en een verzameling Romeinse en gotische beelden. + T. 33 (0)4 90 86 44 58 - F. 33 (0)4 90 82 18 72 musé[email protected]

Het Livrée Ceccano Het Livrée Ceccano (kardinaalswoning) neemt een uitzonderlijke plaats in in het erfgoed van Avignon.

Het is gebouwd in de 14e eeuw als paleis voor de kardinaal van Ceccano en sinds de 16e eeuw is er het Jezuïetencollege in gevestigd. Het werd in 1960 gerestaureerd en huisvest nu de gemeentelijke bibliotheek. Er zijn prachtige geschilderde plafonds en zeer gevarieerde oude collecties. De mediatheek is voor publiek geopend en bevat een uitleenbibliotheek voor volwassenen, de studie-afdeling (raadplegen van tijdschriften en gespecialiseerde boeken voor onderzoek), een uitleendiscotheek en een jeugdafdeling. Het gebouw ligt op de route van de stadsrondleiding die wordt verzorgd door de gidsen van het Office de Tourisme van Avignon. 2bis, rue Laboureur T. 33 (0)4 90 85 15 59 - F. 33 (0)4 90 14 65 61 Hôtel des Monnaies (de Munt) Gebouwd in 1619 tijdens de legatie van Kardinaal Borghese en staat afgebeeld in het blazoen van Paus Paulus V. De architectuur met Italiaanse trekken steekt af tegen die van het Pauselijk Paleis. Tegenwoordig is hierin het muziekconservatorium gevestigd.

CHÂTEAUNEUF-DU-PAPE Kasteel van de Pausen Het kasteel van de Pausen is gebouwd in opdracht van Paus Johannus XXII. De werkzaamheden begonnen in 1317 onder leiding van Dom Guillaume, pastoor van Cucuron en eindigden in 1333. Paus Johannus XXII liet er een siertuin en een park van 10 hectare aanleggen met wijngaarden en olijf- en fruitbomen. Na het vertrek van de pausen is het kasteel min of meer verlaten, geplunderd en afgebrand tijdens de godsdienstoorlogen en tijdens de Revolutie als nationaal eigendom verkocht. Het werd opgekocht door een groep inwoners van Châteauneuf en in 1892 kwam het onder de monumentenzorg. Tijdens de tweede wereldoorlog werd het door Duitse garnizoenen bezet die er een luchtobservatiepost in

Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger - De Pauselijke Provence 69


13/04/2005

vestigden en er springstof in opsloegen. Bedreigd door de komst van de Amerikanen op 20 augustus 1944 bliezen de Duitsers de donjon op. Het hele noordelijke deel van het kasteel werd verwoest. Het kasteel bestaat uit een groot woongedeelte, vier torens en drie grote zalen: een benedenzaal ofwel pauselijke wijnkelder. Dit vertrek is erg koel en diende als provisieruimte voor wijn, olie en zout. Tegenwoordig wordt er van alles in georganiseerd: feestmalen, lezingen, exposities en de Conseils de l’Echansonnerie des Papes (raadsvergadering van vereniging van wijnschenkers). De pronkzaal op de eerste verdieping en de privé-vertrekken van de paus op de tweede verdieping bestaan niet meer. T. 33 (0)4 90 83 71 08 - F. 33 (0)4 90 83 53 52 http://perso.wanadoo.fr/ot-chato9 [email protected]

MONT-VENTOUX CARPENTRAS Synagoge van Carpentras (Zie pagina’s Joods erfgoed).

MALAUCÈNE Kapel Notre-Dame-du-Groseau Deze kapel valt onder monumentenzorg en bestaat uit twee tegen elkaar staande bouwwerken uit de 12e eeuw: de kapellen Saint-Jean-Baptiste (Johannes de Doper) en Notre-Dame hebben beide een interieur met rijk beeldhouwwerk. Hergebruikte stenen uit de oudheid met bas-reliëfs bewijzen dat deze plek al zeer lang geleden bewoond was. In de 14e eeuw stond dit alles op de binnenplaats van een paleis waar Paus Clemens V graag verbleef. In een landelijke omgeving is er bij een bron een picknickplaats aangelegd. Weg van de Mont-Ventoux

11:23

Page 70

HAUT-VAUCLUSE VALRÉAS Route van de pauselijke grenspalen Ten noorden van de Provence hebben de dorpen van de pauselijke enclave met gemeenten uit de Bas Dauphiné een rijke geografische en soms complexe geschiedenis gemeen. De komst van de pausen in Avignon in het begin van de 14e eeuw maakt deze gebieden van politiek en economisch belang. De pausen probeerden het Comtat Venaissin naar het Noorden uit te breiden met gebieden van de Dauphiné. De pauselijke grenspalen zijn het meest rechtstreekse bewijs van pauselijke bemoeienis. Er zijn tegenwoordig 22 grenspalen gevonden in het kanton Valréas. Deze begrenzen de huidige pauselijke enclave. De grenspalen hebben de vorm van een blok van 30 cm diep, 40 cm breed en een hoogte van ongeveer 150 cm. Op deze gebeeldhouwde stenen staan één of meerdere wapens, aan de ene kant die van de heren, eigenaren van de te begrenzen gebieden, en aan de andere kant het blazoen van het Comtat Venaissin; twee kruislings over elkaar gelegde sleutels. Bij het Office de Tourisme is een routebeschrijving te krijgen voor een korte wandeling langs een paar van deze grenspalen. Duur: 2 1/2 uur, geschikt voor iedereen. Folder op aanvraag bij het Office de Tourisme. T. 33 (0)4 90 35 04 71 - F. 33 (0)4 90 35 03 60

ANDERE MIDDELEEUWSE PLAATSEN AVIGNON De middeleeuwse poorten van Courthézon Oude dorp Vier poorten gaven toegang tot de oude stad. Er zijn er nog drie van over. De Porte Aurouze, de Noorderpoort dankt zijn naam aan zijn ligging recht op de wind “auro”, de mistral. De machicoulis of mezekooien, zijn er nog maar de kantelen zijn verdwenen. Indertijd werd de poort met een zware

70 Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger - De Romeinse Provence

houten deur gesloten. De Porte Belle Croix is beter bewaard gebleven. Hij heeft de vorm van een spitsboog en gaat open met een ophaalbrug. De machicoulis in de muur eromheen zijn intact gebleven. De in 1289 gegraven bedding van de rivier “la Seille” diende als gracht om de stadsmuren van deze zuiderpoort. De naam “Belle Croix” komt van een kruis dat toen op de plaats stond waar nu de fontein staat. Onder het gewelf bracht een trap de verdedigers naar de top. De Porte du Prince werd zo genoemd als eerbetoon aan Willem van Nassau. Hij werd uit Orange verjaagd, gered door de kapitein van het kasteel en bij deze poort in 1604 door de inwoners van Courthézon onthaald.

HAUT-VAUCLUSE Dorp met grotwoningen Barry in Bollène De naam Barry komt van de Keltische woord BARROS-, wat rotsachtige uitloper van een berg betekent. In de natuur, in het bos, zijn deze woonplaatsen uitgehouwen in dit zachte sedimentegesteente uit het Mioceen dat kobaltkalk wordt genoemd. Het is een zachte, kalkachtige zandsteen die zonder moeite wordt uitgehold met een schep of gewoon met een kleine bijl. Het dorp is al vanaf de jonge steentijd bewoond en het erg vervallen kasteel dateert uit de 11e eeuw. In het laagst gelegen deel van het dorp is een speciaal veilig circuit uitgezet voor kleine kinderen. Gratis entree voor kinderen tot en met 3 jaar. Groepen (minimum 20 personen) en rondleiding op afspraak. Picknickplaats. + De vesting Mornas + (Zie pagina’s Kunst en Theater).. T. 33 (0)4 90 37 01 26 - F. 33 (0)4 90 37 09 88 De tempelierstad Richerenches De tempeliers hebben dit gebied in 1136 gekregen. Het bestond toen uit heide en moerassen. Ze hebben


13/04/2005

11:23

Page 71

er een commanderij en wallen gebouwd. Het dorp is in de 1335 verlaten en vanaf 1502 opnieuw bewoond waarbij de wallen uitgebreid zijn. +

MONT-VENTOUX Tour Ferrande in Pernes-les-Fontaines Gekanteelde toren uit de 16e eeuw die hoorde bij het huis van de hospitaalridders van St Johannes van Jeruzalem. De binnenmuren zijn versierd met plantenmotieven maar de vierde verdieping trekt vooral de aandacht door de prachtige fresco’s uit de 13e eeuw waarop de verovering van Sicilië door Karel van Anjou, Hertog van de Provence, staat afgebeeld. Men denkt dat deze schilderingen van de hand van een ridder zijn die met de expedities is mee geweest. + Entree tegen betaling. T. 33 (0)4 90 61 31 04 - F. 33 (0)4 90 61 33 23

LUBERON Castrum, Vieux Mérindol en het monument voor de waldenzen in Mérindol Het Castrum, het oude dorp, wordt bereikt via de Draille du Vieux Mérindol of via de Chemin de Bénézet. (15 minuten te voet vanaf het Office de Tourisme). Het Castrum staat op de aanvullende lijst van de monumentenzorg als een gedenkwaardige plek. Op de top staat een monument voor de waldenzen, dat herinnert aan de vervolging waarvan de waldenzen in de 16e eeuw het slachtoffer waren. Schitterend uitzicht over de Alpilles, de Sainte-Baume en de Sainte-Victoire. Bij archeologische opgravingen van 1992 en 1993 zijn sporen van de kasteelkapel, de donjon, de wallen en de toegangspoorten blootgelegd. Dit heeft een grote hoeveelheid van de inboedel opgeleverd, keramiekscherven, muntstukken en metalen voorwerpen die in het Office de Tourisme staan tentoongesteld. T. 33 (0)4 90 72 88 50

EEN ORIGINELE STIJL OP DE WEG VAN ROME NAAR PARIJS

In de Vaucluse hebben alle grote kunststromingen elkaar opgevolgd. Renaissance, barok en classicisme hebben echter de gematigde vormen overgenomen volgens de grote Attische en Toscaanse traditie. Het natuurlijke decor maakt het mogelijk een te opzichtige luxe uit te bannen en de waarde van de architectuur wordt gemeten naar de harmonie van het gebouw die een weerspiegeling vormt van de kenmerkende milde levensstijl in de Vaucluse. In de Renaissance verschenen in de Provence veel burgerlijke gebouwen in de steden en dorpen en Kasteeleigenaren besloten hun oude middeleeuwse verblijven meer geschikt te maken als vrijetijdsverblijf (zie de kastelen van de Luberon). De kapel van La Tour d’Aigues vormt hierop echter een uitzondering. In de volgende periode, tengevolge van het concilie van Trente waarbij tot de hervorming van het katholicisme werd besloten, bloeiden de barokkerken dankzij de Frankische talenten van een Pierre Mignard of een Royer de la Valfenière die de scenografie van de architectuur verbonden aan geestelijke bezieling. Op het platteland beperkte men zich meestal tot het toevoegen van decoratieve elementen in barokstijl in de oude Romaanse kerken. De interieurs werden echter vaak rijk

versierd. Uit de barok groeide de klassieke architectuur “à la française”, maar onder Italiaanse invloed, gemengd met een bepaalde plaatselijke strengheid, veranderden de regels van deze nieuwe architectuur. We kunnen spreken van een Provençaalse stijl die zich kenmerkt door evenwicht en soberheid, op één lijn met de gematigde levenswijze in deze streek. MONT-VENTOUX Château du Barroux Kasteel uit de 12e eeuw met een indrukwekkende donjon met dikke muren, dat voor de bescherming van de vlakte van het Comtat moest zorgen. In 1538 werd het eigendom van Henri de Rovigliasc die aan het pauselijk hof van Avignon was gekomen en aan wie de verbouwing is te danken. Het kasteel werd zo het mooiste woonhuis uit de Renaissance. Mooi uitzicht over vlakte van het Comtat Venaissin. ‘s Winters gesloten. Entree tegen betaling. Place du château T. 33 (0)4 90 62 35 21 - F. 33 (0)4 90 60 45 91

HAUT-VAUCLUSE Vroegere gasthuis van Gigondas Het gasthuis is gebouwd op de plaats van een feodaal kasteel met wallen. In de 17e eeuw was het een beroemd pelgrims- en gebedsoord. In deze periode of iets later werd het ook ingericht als gasthuis. Er zijn nog verschillende gewelfde zalen. Binnen de muren hebben 3 of 4 zeer oude huizen nog delen van deurlijsten, vensters, plafonds, enz. Gratis entree, picknickplaats, tijdelijke exposities, boekhandel. Bezoek onder leiding van een gids op de Journées Nationales du Patrimoine (monumentendag).. Les Hospices T. 33 (0)4 90 65 80 76 - F. 33 (0)4 90 65 80 76

Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger - De barokke Provence 71


13/04/2005

11:23

Page 72

LUBERON Het kasteel van Gordes Het kasteel is in 1525 herbouwd maar bestond al in 1031. Het is goed behouden, met zorg gerestaureerd en combineert de middeleeuwse architectuur met de nieuwe levenswijze van de Renaissance. De monumentale schouw die de erezaal opmerkelijk verfraait, valt sinds 1902 onder monumentenzorg en het hele kasteel sinds 1931. Nadat het dertig jaar lang plaats heeft geboden aan het werk van Victor Vasarely, wordt nu in het kasteel werk van de hedendaagse Vlaamse schilder Pol Mara geëxposeerd (zie museumpagina’s). Bezoek aan het kasteel en de kunstwerken. Gratis entree voor kinderen onder 10 jaar. + T. 33 (0)4 90 72 02 75 - F. 33 (0)4 90 72 02 26 Kasteel van la Tour d’Aigues Het bijzondere renaissancekasteel van la Tour d’Aigues ligt aan de voet van de Monts du Luberon (zie kastelen in de Luberon). Het terras biedt uitzicht over de heuvels en de wijngaard. Het kasteel dient tevens als theater en voor exposities. Iedere zomer staan artiesten van hoog internationaal niveau op het programma van het festival. Op het voorplein, het grote terras en de gewelfde kelders worden congressen, gala-avonden en recepties georganiseerd. Entree tegen betaling. + BP 48 T. 33 (0)4 90 07 50 33 - F. 33 (0)4 90 07 35 91

HOE HET RUSTIGE LEVEN WERD UITGEVONDEN

Zoals op kindertekeningen hebben alle kastelen een ophaalbrug, donjons en kantelen. Dit geldt voor de kastelen uit de beginjaren van Europa en uit de Middeleeuwen, gekenmerkt door conflicten en oorlogen. Maar in de Renaissance waaide er een rustiger wind. Er werden vensters aangebracht, terrassen opengegooid en tuinen aangelegd en men genoot er van het leven. Driehonderd meter boven het dal van de Calavon ligt Gordes; boven Gordes ligt het kasteel of eigenlijk de vesting, de waakzame wachter, tegenover de Luberon. Boven Ménerbes ligt eveneens een citadel. Deze verbergt onderaardse gangen, gegraven in de tijd van de godsdienstoorlogen toen de katholieken de hugenoten belegerden. Van het kasteel van Lacoste zijn nog alleen wat resten over, maar dankzij deze kunnen we de verwarrende persoonlijkheid van de Marquis de Sade, de eigenaar, voor onze geest halen. Hij meende daar veilig te zijn, maar omdat hij geen weerstand kon bieden tegen zijn uitspattingen, botste hij met justitie die het beter achtte dat hij zijn dagen eindigde in de beschutting van een andere, minder gastvrije donjon. De drie bij elkaar horende kastelen van het Pays d’Aigues waren een ander lot beschoren.

72 Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger - Kastelen van de Luberon

Onder invloed van de elegantie van de Renaissance werden ze verbouwd. Ansouis, dat al sinds duizend jaar aan de familie Sabran behoort, ziet er aan de buitenkant nog middeleeuws uit, maar tuinen en terrassen hebben al sinds lange tijd de wallen vervangen. Het kasteel van La Tour d’Aigues was de renaissanceparel van de Vaucluse. Het is bekend dat het op het kasteel van Ecouen leek, met een eclectische architectuur waarbij zich de donjon en de middeleeuwse delen voegden met daken, vensters en renaissance galerijen en afgesloten door een monumentale deur geïnspireerd door de oudheid. Nu zijn er nog de bewaard gebleven ruïnes na de brand tijdens de revolutie en rest ons slechts de droom van vergane glorie. Lourmarin heeft meer geluk gehad. Het oude en het nieuwe kasteel, door een serie verbouwingen vergroot, zijn door de mecenas Robert Laurent-Vibert gered. En sinds 1920 ontvangt het gerestaureerde kasteel van Lourmarin niet alleen artiesten maar ook publiek in het kader van talrijke exposities en culturele manifestaties. Ten slotte zijn er nog de kleuren van de verfplanten (van meekrap tot indigo), beschermd door het kasteel van Lauris, waarvan de terrassen en de tuinen boven de Durance liggen. Kasteel van Gordes (zie hierboven en de museumpagina’s). T. 33 (0)4 90 72 02 75 - F. 33 (0)4 90 72 02 26 Kasteel van Lacoste Oud kasteel van de familie de Sade. Resten van een vesting uit de 12e eeuw, verbouwd in de 17e eeuw. Niet opengesteld voor publiek. Elke jaar in de zomer wordt hier het Festival van Lacoste gehouden.


13/04/2005

11:23

Kasteel van Ansouis Woning van de familie Sabran sinds de 11e eeuw. Oorspronkelijk was dit een fort in klassieke stijl, maar tijdens de 12e en d 13e eeuw hebben verbouwingen en de toevoeging van onder andere de sierlijke zuidelijke gevel de strengheid van het gebouw wat verzacht. De groepen bomen, tuinen en terrassen die het kasteel met groen omringen dragen nog bij aan de charme van het geheel. Meubilair uit de 13e tot de 18e eeuw. Toegang tegen betaling. + T. 33 (0)4 90 09 82 70 - F. 33 (0)4 90 09 94 83 Kasteel van La Tour-d’Aigues Aardewerkmuseum (meet informatie in het hoofdstuk Musea) Kasteel van Lourmarin Middeleeuwse en renaissance architectuur. Concerten, exposities en lezingen. + Entree tegen betaling. Avenue Raoul Dautry T. 33 (0)4 90 68 15 23 - F. 33 (0)4 90 68 25 19 Kasteel van Lauris Herbouwd in 1733 op de ruïnes van de oude middeleeuwse vesting en volledig verbouwd in de 20e eeuw om het bewoonbaar te maken. Via de monumentale ingang komt men op een binnenplaats die veranderd is in een ruimte voor artiesten en handwerklieden, die ligt boven tuinen met “bancaoù” (terrassen van natuursteen), verfraaid met vijvers en fonteinen uit de 18e eeuw. In het kasteel is de Le Jardin Conservatoire Régional des Plantes Tinctoriales (Regionaal centrum voor verfplanten) gevestigd (zie pagina’s Natuur, parken en tuinen). + T. 33 (0)4 90 08 40 48 www.lauris.com

Page 73

opduikende luchtige campaniles waar de klokken maar nauwelijks op hun plaats gehouden lijken te worden door het lichte, maar stevige smeedijzer. HAUT-VAUCLUSE SPIRITUELE VERHEFFING

In een kloostergang gaan zitten en je gedachten laten dwalen. Het pad nemen met de cipressen erlangs en naar boven lopen tot aan de kapel, die daar afgelegen tussen de wijngaarden staat, genieten van de stilte en het licht. Genieten van de schemer en de koelte van de kerk als de zomerzon het land rondom verhit... De kerken van de Provence geven vaak heel eenvoudig een geluksgevoel. Ze zijn prachtig, schitterend, majestueus, of eenvoudig, discreet en bescheiden. Alle bouwstijlen hebben invloed gehad op de kerken in de Vaucluse. De pracht van de pausen wordt gecombineerd met de gotiek, de barok spreidt zijn charmes ten toon in een jubelende overvloed van decoraties. Maar op het platteland en in de dorpen van de Provence had de Romaanse kunst lang daarvoor al haar uitverkoren land gevonden. De eenvoud van de lijnen is voldoende om te spelen met het zo scherpe meridionale licht. De soberheid vergezelt de natuurlijke schoonheid van de stenen waaraan de Vaucluse zo rijk is. De aanwezigheid van voorbeelden uit de oudheid moedigde het maken van harmonieuze versieringen aan. De middeleeuwse spiritualiteit heeft het gezicht van de Provence vorm gegeven. De mistral heeft zich er zelf mee bemoeid en vormde de inspiratie voor de overal

Kathedraal Notre-Dame-de-Nazareth en de bijbehorende kloostergang, Vaison-la-Romaine Gebouwd op gallo-romeinse funderingen van een gebouw uit de 1e eeuw, de primitieve kathedraal zou uit de 6e eeuw stammen. In de aangrenzende kloostergang staan de stenen overblijfselen bij elkaar, evenals een christelijke sarcofaag. Bezoek georganiseerd door de gediplomeerde gidsen van het Maison du Tourisme in het hoogseizoen of op afspraak. Entree tegen betaling. T. 33 (0)4 90 36 02 11 - F. 33 (0)4 90 28 76 04

MONT-VENTOUX Kathedraal Saint-Siffrein, Carpentras De Kathedraal St-Siffrein is gebouwd tussen 1405 en 1519. De bouw heeft dus meer dan honderd jaar geduurd, wat de verschillende stijlen verklaart. De kathedraal staat op dezelfde plaats waar al eerder drie andere kerken hebben gestaan (we zien nog de overblijfselen van de romaanse kathedraal uit de 12e eeuw op de noordzijde van de koorafsluiting). De architectuur is kenmerkend voor de Zuid-Franse gotiek. We kunnen via twee portalen de kerk binnengaan: via het zogenoemde “joodse” portaal, op het zuiden, een heel mooi voorbeeld van flamboyante gotiek en via de hoofdingang die zich in de klassieke gevel bevindt die in de 17e eeuw is toegevoegd. Het interieur is rijk versierd met een mooi geheel van smeedijzeren hekken, marmeren altaren uit de 17e en 18e eeuw, schilderijen van Mignard, Parrocel, Duplessis, een primitieve schildering van de school van Avignon en vooral een geheel van vergulde standbeelden, van de hand van de talentvolle beeldhouwer uit de Comtat, Jacques Bernus (1650-1728). De schat van de kathedraal bestaat uit religieus zilverwerk (12e-19e eeuw), religieuze ornamenten (18e-19e eeuw) en St-Mors. Place Général de Gaulle T. 33 (0)4 90 63 08 33

Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger - Kerken, Kloosters, Kapellen 73


13/04/2005

11:23

Kerk Notre-Dame-de-Venasque en Baptisterium (zie pagina’s met beschermde dorpsgezichten) Place du Presbytère T. 33 (0)4 90 66 62 01 - F. 33 (0)4 90 66 40 46 Routes ter verkenning van de kapellen van de Ventoux, Bedoin Schatten die ook gevonden kunnen worden door de uitgezette paden te volgen. De dorpen waar u doorheen komt zijn Brantes, Malaucène, Beaumont du Ventoux, Monieux, Aurel, Bedoin, Entrechaux, Le Barroux. Folder verkrijgbaar bij het Comité Départemental du Tourisme van de Vaucluse en in de Offices de Tourisme van Bedoin, Malaucène, Monieux et Sault. Tarief: gratis, vrije wandeling. Publiek: iedereen

LUBERON Priorij van Saint-Hilaire, Ménerbes Onder in een valleitje, met uitzicht op de Luberon, staat een mooi romaans bouwwerk, gebouwd door de karmelieten en regelmatig uitgebreid om te voorzien in de behoeften van het kloosterleven en de wisselvalligheden van de geschiedenis. We zien hier de renaissancetrap, de kloostergang uit de 17e eeuw en de overblijfselen van duiventillen die tot de oudste van de Provence behoren. In 1961 is de priorij particulier eigendom geworden maar is opengesteld voor het publiek (behalve in de winter). Sinds 1975 staat het gebouw op de monumentenlijst. Entree tegen betaling. Abdij Notre-Dame-de-Sénanque, Gordes De abdij is één van de drie cisterciënzer abdijen in de Provence. De kloostergemeenschap biedt de mogelijkheid om tijdens een van rondleidingen die er per week worden gegeven (in het Frans, duur 1 uur, beperkt aantal personen) de gebouwen uit de 12e eeuw te bezoeken: kloostergang, kerk, kapittelzaal, dormter (slaapzaal), verwarmde opvangruimte, enz. De bezichtigingen, die een

Page 74

religieus karakter dragen, dienen te verlopen met eerbied voor deze aan het gebed gewijde plaats (kleding, stilte). Bezoekers worden ontvangen na voorafgaande reservering. + Route de Murs T. 33 (0)4 90 72 05 72 - F. 33 (0)4 90 72 15 70

7 - Séguret: de kapel Notre-Dame-de-Grâces, versierd met fresco’s en oude schilderijen en de kapel St-Thècle, nu expositieruimte, evenals een belfort met slechts één wijzer. Bezoek aan de kapel Notre-Damedes-Grâces. Inlichtingen op 33 (0)4 90 46 91 08.

CIRCUIT VAN DE CAMPANILES VAN DE LUBERON

PROVENÇAALSE ESCAPADE KAPELLENROUTE IN DE DENTELLES DE MONTMIRAIL Afstand: 54 km / Duur: halve dag Tijdens de rit door het massief van de Dentelles de Montmirail ontdekt u de mooiste kapelletjes en de mooiste campaniles van dit deel van de Haut-Vaucluse. 1 - Vaison-la-Romaine: de kapel Saint-Quenin. Romaanse kapel met een driehoekige apsis. Toegang tot het interieur van de kapel tijdens rondleidingen georganiseerd door het Office de Tourisme van Vaison-la-Romaine (T. 33 (0)4 90 36 02 11). 2 - Saint-Marcellin-les-Vaison: in de kapel SteMagdelaine is al het meubilair bewaard gebleven en is in zeer goede staat. Om de kapel van binnen te bekijken moet u de sleutels vragen bij het gemeentehuis. 3 - Lafare: de kapel Saint-Christophe, romaans gebouw uit de 12e eeuw. 4 - Beaumes-de-Venise: de kapel St-Roch, gebouwd in 1586, de kapel St-Sébastien en de kapel Ste-Anne verbouwd in de 19e eeuw. Rondleidingen met een gediplomeerde gids van het Office de Tourisme van Beaumes-de-Venise (T. 33 (0)4 90 62 94 39). De kapel Notre-Dame-d’Aubune met de campanile uit de 12e eeuw herinnert aan een overwinning die Karel de Grote hier heeft behaald. 5 - Gigondas: de kapel Saint-Cosme et SaintDamien, uit de 12e eeuw met zeer mooie apsiskapellen. In Gigondas de kerk Sainte-Catherine. De prachtige campanile, opgetrokken op een belfort, staat dicht tegen de kerk aan. 6 - Sablet: de kapel St-Nazaire uit de 12e eeuw.

74 Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger - Kerken, Kloosters, Kapellen

Afstand: 115 km / Duur: 1 dag De Provençaalse campaniles van smeedijzer met een open structuur om de mistral geen houvast te geven, zijn meestal geplaatst op de dorpsklokkentoren, op het gemeentehuis, of op een poort van de vestingmuur, een enkele keer ook op de kerktoren. Een Italiaanse invloed is niet uit te sluiten. De meeste lijken echter in de 17e en 19e eeuw te zijn gebouwd. Documentatie verkrijgbaar bij het Office de Tourisme van Cadenet. 1 - Villelaure: belfort staat bij de kerk Saint-Marc. De klokken dateren uit de 17e of 19e eeuw. 2 - Ansouis: de campanile staat op de halfronde klokkentoren op de oude vestingwallen (16e eeuw). De oudste vermelding van dit gebouw in de gemeentelijke archieven dateert uit de 17e eeuw. 3 - Cucuron: op een oude stenen poort staat een smeedijzeren campanile waarvan het windijzer als bijnaam “la barbaroto” (Provençaals voor “snuitkever”) heeft. 4 - La Bastide des Jourdans: op een zeer kleine campanile staat een groot kruis. Het belfort uit de 17e eeuw is boven op een heuvel gebouwd. 5 - Grambois: het torentje van de klok zou tijdens restauratiewerkzaamheden na de aardbeving van 1708 zijn gebouwd. In de Occitaanse klokkentorenfronton hangt een klok uit 1584. Op de “faussure” staat een kruis met rankenversiering, met op het kruis de maan en de zon en een klein paneel met een priester voor het altaar. 6 - Céreste: de campanile versiert de klokkentoren van de kerk Saint-Michel (19e eeuw). 7 - Apt: de Tour de la Bouquerie heeft een afgeplat bolvormige campanile die dateert uit de tweede helft van de 17e eeuw.


13/04/2005

11:23

8 - Saignon: een campanile met een complexe structuur uit de eerste kwart van de 15e eeuw. Op de klokkentoren van de kathedraal Sainte Anne staat een afgeplat bolvormige campanile, de mooiste versieringen ervan zijn tijdens de Revolutie vernield. De klok met een diameter van 1,15 m draagt deze inscriptie op een enkele regel uit 1569: XRS VINCIT XRS REGNAT XRS IMPERAT XRS AB OMMALO NOS DEFENDAT 9 - Roussillon: in 1859 werd de toren van de nieuwe klok boven een oude poort gebouwd. De campanile heeft de vorm van een koepel. 10 - Goult: de campanile is bescheiden maar charmant. 11 - Oppède-le-vieux: de oude sier-campanile die in de 18e eeuw op het gemeentehuis is gezet, is het werk van Jérôme Valade die daarvoor 28 Pond per kwintaal gebruikt ijzer ontving. Het “werk” is hem toegewezen per stemming in juni 1758. 12 - Ménerbes: op het pleintje van het gemeentehuis is de afgeplat bolvormige campanile neergezet na de verhoging van de klokkentoren, in het midden van de 17e eeuw. 13 - Lacoste: de campanile met een complexe structuur is in 1620 boven op het gemeentehuis gebouwd. 14 - Bonnieux: in campanile-stijl, zeer kunstig bewerkt, staat op het gemeentehuis. In de gemeentelijke archieven wordt melding gemaakt van tien kwintalen ijzer voor dit werkstuk uit de 17e eeuw. 15 - Het gemeentehuis van Vaugines, gebouwd in het midden van de 19e eeuw, draagt de klokkentoren waarop een mooie kleine campanile en een windijzer staan. 16 - Puyvert: op de klokkentoren staat de campanile, met architectonische structuur, 19e eeuw 17 - Lauris: de campanile is bolvormig. De structuur ervan is zeer fijn bewerkt, een echt kantwerk van smeedijzer, ontworpen door Sollier uit Apt en vervaardigd door de gebroeders Mousquet. Geen klok in de ijzeren kooi die de bel van de gemeentelijke klok bevat, de klok bevindt zich eronder. 18 - Cadenet: op de klokkentoren staat de campanile uit 1876, met architectonische structuur. Op een

Page 75

vierkant onderstel, dient als sokkel voor een achthoekige toren en een spits met hogels. Op de plaats van het oude kasteel staat een kleine belfort, eind 19e eeuw, met daarop een campanile, teruggebracht tot de meest eenvoudige vorm.

“CARRIÈRES” EN SYNAGOGEN

De “Joden van de Paus” hebben in de Vaucluse een rijk erfgoed nagelaten. U kunt er een route volgen in aanvulling op de “Routes van het Joodse erfgoed in Zuid-Frankrijk”. De eerst Joden arriveerden in de Provence in 73, na de val van Messala. In de middeleeuwen waren de Joden tamelijk talrijk in de, ten opzichte van de naburige koninkrijken, redelijk autonome Provence; zij namen deel aan het economische leven in de steden in het zuiden. Toen de Joden uit Engeland (1290) en Frankrijk (1306 en 1394) werden verbannen, kwamen zij naar de Provence. Zodra de Provence echter deel van Frankrijk ging uitmaken (1481) beperkte dat hun vrijheid van vestiging. Zij vestigden zich dus in het Comtat Venaissin onder bescherming van de Paus. In Avignon, Cavaillon, Carpentras of in Pernes-lesFontaines getuigen de namen van straten en pleinen van hun aanwezigheid. De Joden woonden bij elkaar in een gemeenschap in een speciale wijk. In de Provence werd die wijk “carrière” genoemd (van het Provençaals carriera: straat). Zij stonden onder sterke controle en genoten een vaak beperkte vrijheid. Naar gelang de periodes was het hun

verboden bepaalde beroepen uit te oefenen, zoals barbier, chirurg of apotheker. Toch hebben de Joodse gemeenschappen uit het Comtat een zichtbaar erfgoed nagelaten, waarvan de synagogen van Cavaillon en Carpentras de belangrijkste voorbeelden zijn. In 1790 kende de Assemblée Nationale de Joden, die in Frankrijk bekend stonden als “Spaanse Joden, Portugese Joden en Joden uit Avignon”, het recht toe het Franse staatsburgerschap te verwerven. AVIGNON Synagoge (rue Bernheim-Lyon) Deze werd gebouwd in het midden van de 19e eeuw en verving een synagoge uit de Middeleeuwen. Het is de enige synagoge in Frankrijk, gebouwd volgens een ronde opzet. Openingstijden: van 10.00 tot 12.00 uur en van 15.00 tot 17.00 uur, behalve op zaterdag en zondag. De “carrières” De “Place de Jérusalem” en de “rue Jacob” hebben nog enkele overblijfselen uit het Joodse verleden ondanks wijzigingen die in de 19e eeuw aan het stadsbeeld werden aangebracht.

CARPENTRAS Synagoge van Carpentras De synagoge werd gebouwd in 1367 en is één van de oudste van Frankrijk. De baden en de bassins (mikvé) stemmen overeen met de Hebreeuwse riten, zoals ook het primitieve bassin dat dateert uit de 14e eeuw. Zij bevinden zich op de begane grond en in het souterrain, net als de bakkerij voor het ongedesemd brood. De godsdienstige ruimte uit de 18e eeuw bevindt zich op de eerste verdieping. Deze is gerestaureerd in 1954. Andere restauratiewerkzaamheden zijn aan de gang. Gesloten op Joodse feestdagen en in het weekeinde. BP 190 - Place Maurice Charretier T. 33 (0)4 90 63 39 97 - F. 33 (0)4 90 34 69 72

Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger - Joods erfgoed 75


13/04/2005

CAVAILLON Synagoge-Joods museum Dit meesterwerk van kunst uit het comtat van de 18e eeuw is één van de opmerkelijkste Joodse gebedshuizen die bekend zijn. De synagoge die herbouwd werd in de 18e eeuw, beslaat de eerste verdieping en bevat meubilair in Lodewijk XV stijl en een museum over de Joden uit het Comtat. Rue Hébraïque 52, place Castil Blaze T. 33 (0)4 90 76 00 34 - F. 33 (0)4 90 71 47 06 De “Rue Hébraïque” is vrijwel ongewijzigd met alle bijzonderheden uit de voormalige “carrière”.

GEÏNVESTEERD IN STEEN

Om het land in de Vaucluse in cultuur te brengen was het vaak nodig het van stenen te ontdoen. En wat deed men met al die stenen? De vindingrijke boeren bouwden er “bories” mee (stenen hutten), “aiguiers” (waterreservoirs) en gebruikte ze voor de “calades” (geplaveide straten). De kunst om voordeel te halen uit een nadeel!

11:23

Page 76

herders. Het Natuurpark van de Luberon heeft er 1610 van geïnventariseerd, rond Gordes, Bonnieux, op het Plateau des Clarapèdes en in de streek van Viens tot Forcalquier. De twee oudste daarvan dateren uit 1643 (dikwijls graveerde de bouwer de datum boven de ingang). In sommige bories vindt men een “Ayguier”. Die naam komt van het Provençaalse Aigo: water. De “Ayguier” (of “aiguier”) is een waterreservoir, uitgehouwen in de kalkrotsen. Hierin werd water opgevangen om het vee en de mensen van drinkwater te voorzien. De “restanques” (“bancau” in het Provençaals) zijn karakteristiek in het Provençaalse landschap. Zo heten de terrassen tegen de hellingen, gestut door muren van droog opgestapelde stenen. Zij dienden (en dienen soms nog) voor de cultuur van gewassen. “Caler” betekent “de natuurlijke neerwaartse helling volgen, afdalen”. De “calado” is de steen waarmee de paden worden geplaveid. De ronde keien, afkomstig uit riviertjes worden minutieus naast elkaar geplaatst en vormen zo een kunstig plaveisel dat ook wel gebruikt wordt voor binnenplaatjes. LUBERON

Het boriedorp in Gordes Het boriedorp dat werd gerestaureerd tussen 1969 en 1976 ziet er nog net zo uit als toen de laatste inwoners het verlieten, zo’n 150 jaar geleden. Voor Een puntig hutje, ergens midden op het groepen bejaarden stelt het gemeentehuis gratis een pendeldienst ter beschikking (behalve op platteland, handig gebouwd van droog zaterdagmiddag, zon- en feestdagen); reservering bij opgestapelde stenen zonder metselspecie: dat is het Gemeentehuis. + wat hier een “borie” wordt genoemd. Zij Toegang tegen betaling. werden gebouwd als schuilplaats of Les Savournins opslagruimte voor gereedschap door boeren en T. 33 (0)4 90 72 03 48 - F. 33 (0)4 90 72 04 39 76 Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger - Landelijk erfgoed

CAVAILLON Circuit langs het Kanaal Saint-Julien Tussen de oevers van de Durance en kanalen. Rondtocht met gids in een busje. Reservering verplicht, want het aantal plaatsen is beperkt. Dit circuit leert u de geschiedenis van het oudste kanaal in de Provence, het kanaal Saint-Julien. De oudste getuigenissen omtrent de loop van het kanaal gaan terug tot in 1171. Dit helpt de ontwikkeling van de landbouw in de streek te begrijpen. De tocht voert langs de laatste elektriciteitsfabriek die nog in werking is aan het kanaal, het pompstation en het aquaduct “La Canau”, gebouwd rond 1530. Elke donderdag van 9.00 tot 12.30 uur van half juni tot september. Vertrek vanaf het Office de Tourisme van Cavaillon. + Place François Tourel BP 176 T. 33 (0)4 90 71 32 01 - F. 33 (0)4 90 71 42 99 [email protected]

PAYS DES SORGUES De pestmuur in Lagnes/Cabrières d’Avignon In 1721 werd een 25 km lange muur van droog gestapelde stenen opgetrokken door de Monts de Vaucluse om het Comtat Venaissin te beschermen tegen de pestepdiemie die in 1720 in Marseille was uitgebroken. Deze sanitaire barrière werd in 5 maanden tijd aangelegd en stond onder bewaking van een duizendtal soldaten om te voorkomen dat ook maar iemand deze grens zou overschrijden. Maar de pest bereikte Avignon via de Rhône en richtte in het hele Comtat verschrikkelijke verwoestingen aan. De vereniging “Pierre Sèche” in de Vaucluse heeft sinds enkele jaren de renovering van de muur ondernomen, die weer bijna over zijn hele lengte kan worden gevolgd (tekst ter beschikking gesteld door het Office de Tourisme van Fontaine-de-Vaucluse). De routebeschrijving van deze voettocht is te verkrijgen bij het Maison du Tourisme in Fontaine-de-Vaucluse. + T. 33 (0)4 90 20 32 22 - F. 33 (0)4 90 20 21 37 [email protected]


13/04/2005

11:23

Page 77

FONTEINEN- EN WASPLAATSENROUTE IN HET PAYS DES SORGUES EN DE MONTS DE VAUCLUSE

IDEE VOOR EEN UITSTAPJE

MOLENCIRCUIT VIA AVIGNON, PAYS DES SORGUES EN PETIT LUBERON

1 - L’Isle-sur-la-Sorgue: langs de kanalen van de Sorgue zijn talloze wasplaatsen te zien: Quai Jean Jaurès, Bassin de Bouïgas, Esplanade Robert Vasse, Quais de la Charité, Lices Berthelot, le Portalet, Avenue Fabre de Sérignan U vindt er bovendien een tiental schoepenraden die nog in werking zijn. 2 - Saumane: aan de ingang van het dorp, aan de voet van het kasteel bevindt zich een overdekte fontein waar nog helder, zuiver water opwelt. 3 - Fontaine-de-Vaucluse: na een bezoek aan de beroemde “bodemloze put” is er een schitterende fontein te zien op het Place de la Colonne. 4 - Le Thor: Op het Place du 11 Novembre is een mooie fontein te bewonderen. 5 - Châteauneuf-de-Gadagne: wasplaats en fontein onderaan het dorp en een schitterende overdekte fontein bij de Renault garage. Vervolgens kunt u langs de wallen lopen en door de smalle staatjes tot aan het dorpsplein om de fontein en de wasplaats in het bovenste deel van het dorp te bekijken.

HET “AYGUIERS” CIRCUIT IN HET PAYS DE SAULT (MET DE AUTO)

Afstand: 111 km Duur: één dag Vanuit Avignon volgt het circuit het netwerk van riviertjes en meelmolens en voert u langs de mooiste molens en bergdropjes van de Luberon. U maakt kennis met het vakmanschap van de olijvenkwekers die hun molens voor u openstellen en u versgeperste olie laten proeven. Een wandeling temidden van de schoepenraden in een schilderachtige straat, de Rue des Teinturiers, in Avignon bekroont deze dag.

MONT-VENTOUX Het dorpje Pernes-les-Fontaines 40 fonteinen (de meeste uit de 18e eeuw) verspreid door het dorp. La Grand Font is 4 meter hoog. La Fontaine du Cormoran heeft zijn naam te danken aan de aalscholver die erop staat. Volgens de legende maakt het water van de Fontaine de la Lune de personen die er van drinken maanziek. Bekijk ook zeker de Fontaine de l’Hospice en de Fontaine du Gigot (die zijn naam heeft te danken aan zijn gelijkenis met een schapenbout), de weelderige Fontaine des Dauphins en de Fontaine Villeneuve vlakbij de versterkte poort.

Afstand: 28 km Duur: een halve dag Deze tocht vanuit Villes-sur-Auzon voert over de kronkelige weg tussen Sault en Carpentras, op ontdekking naar de waterreservoirs of “aiguiers” en het steile reliëf van de Gorges de la Nesque. Hij eindigt bij Castelleras, waar zich een schitterend uitzichtpunt bevindt. 1 - Villes-sur-Auzon: verlaat de plaats in de richting van Monieux via de D942. Volg de richting van het ravijn van Malaval. Parkeer uw auto en loop naar het ravijn waar u de “aiguier” van la Veillère zult zien, dichtbij de bedding van de Nesque. 2 - La Lauze: vervolg de weg in de richting van de buurtschap La Lauze. Parkeer uw auto en loop 100 m verder om de “aiguier” van les Liquettes te bekijken. 3 - Le Gîte: vervolg uw weg over de D942 en stop bij de “gîte d’étape”. Hier zult u de “aiguier” van les Annelles zien. 4 - L’Ancien Relais: rijd weer verder in de richting van Monieux en stop bij de “ancien relais”, vroeger een verplichte stopplaats op de weg naar Sault. Hier ziet u de “aiguier” van Fayol, een voormalig dorp dat tegenwoordig is verlaten. 5 - Combe de Puits Verrier: vervolg uw weg langs de Nesque en stop dichtbij de Combe de Puits Verrier (ravijn). Parkeer hier en loop iets verder door om de “aiguier” van Puits Verrier te bekijken. 6 - Castelleras: rijd weer verder tot aan het voormalige oppdium van Castelleras. Bekijk hier de “aiguier”, een uitzichtpunt, de Rocher du Cire (wassen rots) en de kathedraal. Rijd vervolgens terug naar Villes-sur-Auzon of naar Carpentras.

1 - Avignon: molen in het Chico Mendes park. Deze molen uit de 18e eeuw aan het kanaal van de Vaucluse diende voor het fijnmalen van de meekrap (verfstof); deze was onder andere eigendom van de filantroop Sixte Isnard die een gedeelte van zijn fortuin aan de stad Avignon vermaakte in 1845. 2 - Saint-Saturnin-les-Avignon: wanneer u StSaturnin uitrijdt ziet u aan de linker kant aan het kanaal van de Vaucluse de meelmolen Tarascon. Deze molen, gebouwd in 1859, bezit twee schoepenraden. De hydraulische energie werd vanaf 1920 vervangen door elektrische energie. 3 - Gordes: rijd verder naar Gordes via Le Thor (overblijfselen van de hydraulische molen Poussel die meerkrap vermaalde, dichtbij de wijk la Garancine) via l’Isle-sur-la-Sorgue (kanalen en schoepenraden) en Coustellet. In Gordes: Caves du Palais St-Firmin, bezichtiging van de olijfoliemolens, ondergronds gevestigd in de kelders. Inlichtingen: 33 (0)4 90 72 02 75. Museum van de oliemolen van les Bouillons: pers en werktuigen in een oliemolen gebouwd in 1762. Inlichtingen: 33 (0)4 90 72 22 11. 4 - Goult: de molen van Jérusalem (windmolen voor het malen van meel) bovenaan het dorp. Panoramisch uitzicht over de vlakte van Calavon. 5 - Bonnieux: tussen Goult en Bonnieux aan de D36,

Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger - Landelijk erfgoed 77


13/04/2005

bezichtiging van de Pont Julien (brug). In Bonnieux het bakkerijmuseum: bakkersoven, technologieën van de graancultuur, de meelfabricage, en de bereiding van brood. Inlichtingen 33 (0)4 90 75 88 34 6 - Oppède: oliemolen Mathieu. De familie Mathieu bereidt al vier generaties lang olijfolie. De olijven worden er nog net als vroeger door grote molenstenen verbrijzeld. Van eind november tot het einde van de maand. Vanaf 15 november t/m 30 december, kan men zien hoe de olie wordt gemaakt. Inlichtingen 33 (0)4 90 76 90 66. Ook het dorpje Oppède-le-Vieux is een bezoek waard. 7 - Les Taillades: de St-Pierre molen, gelegen aan de D31 en aan het kanaal van Carpentras. Watermolen en voormalige fabriek uit 1860 gebruikt voor het malen van meerkrap, meel en leem. U kunt de molen aan de buitenkant bekijken en een wandeling maken langs het kanaal. Bezienswaardigheden in de omgeving: een gerestaureerd hydraulisch rad van een voormalige dakpannen- en bakstenenfabriek aan het kanaal van Carpentras in Cheval-Blanc. 8 - Terug naar Avignon: In de Rue des Teinturiers (verversstraat) zijn nog vier schoepenraden over die vroeger werden aangedreven door de Sorgue. In 1817 telde men 23 raden waarmee tot in 1894 fabrieken van bedrukte stoffen (de beroemde “indiennes”), zijde en leerlooierijen werden aangedreven. Deze straat staat sinds 1932 op de lijst van “natuurmonumenten, van artistiek, historisch, wetenschappelijk, legendarisch of schilderachtig belang”.

IDEE VOOR EEN UITSTAPJE Wandelpad van de molens van la Véroncle Aan de D2 richting Joucas. Een bord geeft de parkeerplaats aan en het begin van de wandeling. De 5 uur durende wandeling - met enkele sportieve

11:23

Page 78

passages - voert langs 10 meelmolens aan het riviertje de Véroncle. Elk daarvan is voorzien van een bord met informatie. De routebeschrijving is te koop bij het Office de Tourisme van Gordes en te vinden in de topogids FFRP “Le Luberon à pied”. T. 33 (0)4 90 72 02 75 - F. 33 (0)4 90 72 02 26 [email protected] www.gordes-village.com

Hoe hoger, hoe zuiverder de lucht. Hoog boven de vlakte voelde men zich veiliger. Bovendien was men er dicht bij het “castro”, de citadelle, het fort. Door de eeuwen heen hebben de mensen zich verzameld en voor de veiligheid dorpjes hoog tegen de hellingen gebouwd. In veiliger tijden verlieten ze deze om zich in de vlakte te vestigen om soms later weer terug te keren. Deze dorpjes hebben het beeld van de Provence bepaald. Le Barroux ligt in concentrische cirkels onder het kasteel gebundeld, terwijl de huizen van Venasque de rotswand volgen en één lange straat vormen. Le Crestet bestaat uit parallelle straten terwijl het ontwerp van het kasteel is aangepast aan het langgerekte reliëf. De vorm van het dorp wordt bepaald door de topografie, maar de motivering is overal eender: ontkomen aan het moerassige laagland en aan de invallen van

78 Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger - Hoog gelegen dorpjes

vijandige bevolkingen. Hoe hoger gelegen echter, hoe moeilijker te bevoorraden en hoe geïsoleerder. Zo heeft men in Mornas, dat tegen de voet van de helling ligt aangebouwd, een combinatie proberen te zoeken van bescherming door het kasteel en nabijheid van de Rhônevlakte. Toen het platteland tijdens de vorige eeuw ontvolkt raakte, werden de hooggelegen dorpjes vaak verlaten. Nu herleven ze weer en krijgen weer kleur. De smalle straatjes maken druk verkeer onmogelijk, de schaduwrijke pleintjes en gezellige caféterrasjes vragen erom rustig neer te strijken en de fonteinen en oude wasplaatsen zorgen voor een verfrissende noot.


13/04/2005

11:23

Page 79

Vier hooggelegen dorpjes in de Vaucluse staan op de lijst van de mooiste dorpen van Frankrijk ( ) en met Roussillon, Lourmarin en Venasque komt hun aantal op zeven.

Luberon

Ansouis Bonnieux Buoux Cadenet Castellet Cucuron Gordes La Motte d’Aigues La Tour-d’Aigues Lacoste Ménerbes Oppède-le-Vieux Saignon

MontVentoux

Aurel Blauvac Brantes Crillon-le-Brave Le Barroux Le Beaucet Méthamis Monieux

HautVaucluse

Cairanne Crestet Gigondas La Roque Alric Rasteau Séguret Suzette Erfgoed en cultuur - De Provence van vroeger - Hoog gelegen dorpjes 79


13/04/2005

11:23

Page 80

OP ONTDEKKING NAAR HET VERLEDEN In de 19e eeuw ontstonden musea om archeologische ontdekkingen of privé verzamelingen ten toon te stellen. Ook vandaag de dag blijft het de rol van musea het geologische, agrarische of artistieke verleden onder de aandacht te brengen, tradities te tonen en de ontwikkeling van de hedendaagse kunst. Wij presenteren hier 53 musea, gegroepeerd per thema, naar de aard van hun verzamelingen.

{ | } ~

Valréas

Rasteau Piolenc

Archeologie Kunst Hedendaagse kunst Decoratieve kunsten Geschiedenis Ambachten Natuurwetenschappen Tradities

Vaison-la-Romaine{

Sérignan-du-Comtat}

{Orange

Caromb

Sault-en-Provence{

Mormoiron

Châteauneuf-du-Pape

Carpentras|~ St-Didier Pernes-les-Fontaines {|}~Avignon

}L’Isle-sur-la-Sorgue Fontaine-deVaucluse| Cavaillon

Gordes} Roussillon Apt{ Cabrières d’Avignon Ménerbes

Bonnieux Cucuron{ Ansouis

Mérindol Cadenet

80 Erfgoed en cultuur - Musea

La Tour-d’Aigues~


13/04/2005

11:23

ARCHEOLOGIE AVIGNON Glyptotheek De grote barokkapel van het Jezuïetenlyceum (17e eeuw) biedt plaats aan verzamelingen uit opgravingen in Avignon en elders in het departement en fraaie archeologische stukken: Egyptische, Griekse, Etruskische, Gallo-Romeinse en vroegchristelijke beelden; vazen, oud brons- en glaswerk. 27, rue de la République T. 33 (0)4 90 86 33 84 - F. 33 (0)4 90 14 62 45 www.fondation-calvet.org

CUCURON Museum Marc Deydier Het museum Marc Deydier werd gesticht in 1970 en is gevestigd in een patriciërswoning uit de 17e-18e eeuw. Het toont archeologische verzamelingen uit het Neolithicum en de Bronstijd, met name een Iberische zuil waarin een helm, een zwaard en een schild staan gegraveerd. De Romeinse periode is vertegenwoordigd met meubilair afkomstig uit een Romeinse villa (graffito van een Romeinse boot) en uit een mausoleum van een aristocratische Gallo-Romeinse familie. De andere zalen zijn gewijd aan het leven in Cucuron rond de jaren 1900, geïllustreerd met foto’s gemaakt door Marc Deydier tussen 1903 en 1916 (meer dan 3200 exemplaren zijn bewaard gebleven). Marc Deydier was notaris en een autodidactisch fotograaf en prehistoricus (1845-1920). + Rue de l’Église T. 33 (0)4 90 77 20 82

ORANGE Museum van Orange Het museum is gevestigd in een voornaam herenhuis uit de 17e eeuw tegenover de ingang van het Romeinse theater. Het doet de geschiedenis van Orange herleven

Page 81

van de prehistorie tot op heden. U vindt er talloze archeologische stukken, zoals friezen met een afbeelding van amazones en centauren, afkomstig van het theaterdecor, een grote mozaïek getiteld “Aux Amphorettes” en het Romeinse kadaster uit de eerste eeuw, gegraveerd in marmer. Het museum bezit ook een verzameling schilderijen en tapijtwerk. Culture Espace 1, rue Madeleine Roch T. 33 (0)4 90 51 17 60 - F. 33 (0)4 90 51 74 70

SAULT Gemeentemuseum van Sault Dit museum bezit archeologische verzamelingen: uit de prehistorie, de Egyptische oudheid (waaronder een mummie die door een inwoner uit Sault uit Egypte is meegenomen), de Gallo-Romeinse periode en de Middeleeuwen. Verder heeft het een verzameling wapens en mineralen en een serie doeken van de plaatselijke schilder Evariste de Valernes. In de zeer fraaie bibliotheek bevindt zich een origineel exemplaar van de Encyclopedie van Diderot en d’Alembert. (Zie Sault). Rue du Musée T. 33 (0)4 90 64 02 30 - F. 33 (0)4 90 64 08 59

VAISON-LA-ROMAINE Archeologische museum Théo Desplans Het archeologisch museum Théo Deplans biedt een rijke verzameling imperiale beelden van marmer, maquettes van huizen, fresco’s en de schitterende mozaïek van de Pauw; talloze voorwerpen getuigen van het dagelijks leven van de Gallo-Romeinen. + 6, cours Taulignan T. 33 (0)4 90 36 50 05 - F. 33 (0)4 90 36 50 29

KUNST AVIGNON Museum Calvet Het Museum van schone kunsten van Avignon: schilderijen, beelden en kunstvoorwerpen uit de 15e tot de 20e eeuw, in het voormalige hotel VilleneuveMartignan, gebouwd in 1742. Het gebouw en de verzameling vormen samen één van de meest poëtische en historisch beladen plaatsen van Avignon. Toegang tegen betaling. 65, rue Joseph Vernet T. 33 (0)4 90 86 33 84 - F. 33 (0)4 90 14 62 45 www.fondation-calvet.org Museum Angladon De verzameling is bijeengebracht door een stel artiesten, erfgenamen van Jacques Doucet, de beroemde Parijse modeontwerper en verzamelaar. U vindt er werken van Daumier, Degas, Cézanne, Van Gogh, Sisley, Picasso, Modigliani, Manet en Foujita. De zalen uit de 18e eeuw zijn gesierd met meubilair en kunstvoorwerpen. Rondleidingen op afspraak. + Toegang tegen betaling. 5, rue Laboureur T. 33 (0)4 90 82 29 03 - F. 33 (0)4 90 85 78 07 www.angladon.com Maison Jean Vilar Het 17e-eeuwe Hotel de Crochans bevat talloze verzamelingen gewijd aan de toneelkunst, de geschiedenis van het theater sinds 1945 en de archieven van het toneelfestival van Avignon sinds het begin. Gratis videotheek. Bibliotheek. Gratis toegang met uitzondering van speciale tentoonstellingen. 8, rue de Mons T. 33 (0)4 90 86 59 64 - F. 33 (0)4 90 86 00 07

Erfgoed en cultuur - Musea - Archeologie, Kunst 81


13/04/2005

CARPENTRAS Musée Duplessis Kunst, Schone Kunsten Het Museum Duplessis presenteert de verzamelingen schone kunst van de stad uit de 16e tot de 19e eeuw. Deze zijn afkomstig uit het rariteitenkabinet van Monseigneur d’Inguimbert en verrijkt met werken van kunstenaars uit het Comtat Venaissin, zoals J.S. Duplessis (1725-1802), Joseph Vernet, Pierre Parrocel. Workshop en activiteiten voor volwassenen op speciale dagen (“Printemps des Musées”, e.d.), gratis tot 12 jaar en voor schoolklassen. Toegang tegen betaling. 234, boulevard Albin Durand T. 33 (0)4 90 63 04 92 - F. 33 (0)4 90 63 19 11

11:23

Page 82

5, rue Violette T. 33 (0)4 90 16 56 20 - F. 33 (0)4 90 16 56 21 www.collectionlambert.com

GORDES Museum Pol Mara Sinds april 1997 herbergt het museum zo’n 200 werken van deze Vlaamse hedendaagse schilder (1920 - 1998). Bekijk in het kasteel ook de Renaissance schouw, de grootste van Europa, en de trappen. Toegang tegen betaling. Le Château T. 33 (0)4 90 72 02 75 - F. 33 (0)4 90 72 02 26

L’ISLE-SUR-LA-SORGUE FONTAINE-DE-VAUCLUSE F. Petrarca museum en bibliotheek Verzameling originele prenten (16e - 19e eeuw). Oude uitgeversfondsen van werken van Petrarca en leerlingen van Petrarca. Kleine verzameling moderne kunst rond René Char. Linker oever van de Sorgue T. 33 (0)4 90 20 37 20 - F. 33 (0)4 90 20 53 45

HEDENDAAGSE KUNST AVIGNON Lambert Verzameling De Lambert Verzameling is geopend in Avignon in 2000. Yvon Lambert wilde 850 werken tonen aan het publiek, waarvan er 350 bij de stad Avignon in bewaring zijn gegeven. De Lambert Verzameling is een museum van hedendaagse kunst gesteund door overheidsinstellingen (de stad Avignon, het Ministerie van Cultuur en Communicatie, de Conseil Général van de Vaucluse, de Conseil Régional) en particuliere mecenaten (Stichting Cartier voor de Hedendaagse Kunst en LVMH). Toegang tegen betaling. +

Museum Campredon - Maison René Char Moderne / hedendaagse kunst Het patriciërshuis uit de 19e eeuw, gebouwd tussen 1773 en 1775 voor de Markies van Campredon telt drie verdiepingen rond een binnenplaats die uitkomt op een tuin met een prachtige fontein. Een van de verdiepingen is gewijd aan de dichter René Char. Het museum is sinds 1984 een kunstcentrum waar tijdelijke tentoonstellingen worden gehouden. Toegang tegen betaling. 20, rue du Docteur Tallet T. 33 (0)4 90 38 17 41 - F. 33 (0)4 90 38 65 47 www.campredon-eypos.com

SÉRIGNAN-DU-COMTAT

Werner Lichtner museum atelier Deze schilder, geboren in Berlijn in 1939 en overleden in München op de leeftijd van 48 jaar, woonde in de jaren 70 in Sérignan. De gemeente had hem een middeleeuws huis geschonken dat in slechte staat verkeerde in ruil voor zijn belofte het te restaureren. Zijn atelier, waarvan nu een museum is gemaakt, vertoont schilderijen, beelden, tekeningen en zo’n 260 lithografieën. Rue Saint-Roch - Montée du Château T. 33 (0)4 90 70 01 40 82 Erfgoed en cultuur - Musea - Hedendaagse kunst, Decoratieve kunsten

DECORATIEVE KUNSTEN AVIGNON Museum Louis Vouland Deze fraaie patriciërswoning met een aangename tuin herbergt de beroemde verzameling decoratieve kunst van Louis Vouland, de voormalige eigenaar, die deze zijn hele leven lang heeft aangelegd met een uitgesproken voorkeur voor de 18e eeuw. Commodes, klein meubilair, stoelen uit de Lodewijk XV en XVI periode, vervaardigd door bekende meubelmakers, faïence- en porseleinwerk, edelsmeedkunst, klokken, tapijtwerk, schilderijen en dagelijkse gebruiksvoorwerpen geven de woning weer zijn intieme, luxe en geraffineerde sfeer. Een nieuwe verzameling werken van regionale kunstenaars, in het bijzonder van de School van Avignon tot aan het einde van de 19e, begin van de 20e eeuw geven dit museum bovendien een Provençaalse tintje. Toegang tegen betaling. 17, rue Victor Hugo T. 33 (0)4 90 86 03 79 - F. 33 (0)4 90 85 12 04 www.vouland.com

CARPENTRAS Sobirats museum Het Sobirats musuem, gevestigd in een patriciërswoning uit de 18e eeuw, herschept met zijn tapijtwerk, zijn meubilair en aardewerk, de levenssfeer in een rijke stadswoning. Workshop en activiteiten voor volwassenen op speciale dagen (“Printemps des musées”, e.d.) Vrije bezichtiging of rondleiding met gids in het Frans. Toegang tegen betaling 112, rue du Collège T. 33 (0)4 90 63 04 92 - F. 33 (0)4 90 63 19 11


13/04/2005

11:23

Page 83

LA TOUR-D’AIGUES

AVIGNON

CAVAILLON

Faiencemuseum van La Tour-d’Aigues Twee gewelfde zalen van het weelderige kasteel van la Tour-d’Aigues hebben schitterende aardewerken voorwerpen waarvan de meeste tussen 1750 en 1780 zijn vervaardigd in een huis vlakbij het kasteel. U kunt er het servies van het kasteel zien, het witte, onbeschilderde faience en beschilderd faience waaronder een aardewerken schotel in verschillende schakeringen oranje. Château de La Tour-d’Aigues BP 48 T. 33 (0)4 90 07 50 33 - F. 33 (0)4 90 07 35 91 www.chateau-latourdaigues.com

Pandjeshuis Museum - Archieven Het oudste pandjeshuis (“Mont-de-Piété”) van Frankrijk (17e eeuw), archieven van de stad Avignon en een verzameling met betrekking tot de zijdecultuur. 6, rue Saluces T. 33 (0)4 90 86 53 12 - F. 33 (0)4 90 27 98 38

Joods museum - Rue Hébraïque Het museum is gevestigd in de synagoge en doet de geschiedenis herleven van de Joodse gemeenschap, geïllustreerd met religieuze boeken en liturgische voorwerpen. 52, place Castil Blaze T. 33 (0)4 90 76 00 34 - F. 33 (0)4 90 71 47 06

“Musée de l’OEuvre” in het Pauselijk Paleis De expositie “Monument de l’Histoire” in 2002 vormde het eerste hoofdstuk van dit omvangrijke project. Eerder werd de geschiedenis van het Pauselijk Paleis in drie delen gepresenteerd, hetgeen een groot gedeelte van de rondleiding in beslag nam: de bouw in de 14e eeuw, de verbouwingen in de 15e en 18e eeuw, de herbestemming en de restauratie in de 10e en 20e eeuw. Het museum heeft tot doel vanaf het begin van de bezichtiging een beter inzicht te geven in het Pauselijk Paleis en zijn geschiedenis. Zeldzame en waardevolle voorwerpen, fragmenten van pauselijke bullen, maquettes, lutrijnen met informatieborden en verlichting maken dit nieuwe bezichtigingscircuit de moeite waard. Toegang tegen betaling. T. 33 (0)4 90 27 50 00 - F. 33 (0)4 90 27 50 88 www.palais-des-papes.com

Museum van het Hôtel-Dieu Het museum is gevestigd in het toegangsgebouw en de kapel van het Hôtel-Dieu (gasthuis) dat in 1907 werd aangekocht. Het bezit een indrukwekkende verzameling getuigenissen met betrekking tot de geschiedenis van Cavaillon en zijn grondgebied. Ook het oude Hôtel-Dieu wordt weer voor de geest geroepen. Filmprojectie op een groot scherm. Porte d’Avignon T. 33 (0)4 90 76 00 34 - F. 33 (0)4 90 76 00 34

GESCHIEDENIS APT “Maison du Parc” Het Huis van het natuurpark van de Luberon is gevestigd in een 18e-eeuwse patriciërswoning in het oude centrum van Apt. De tentoonstelling “De wording van een opmerkelijk gebied” vestigt de aandacht op de specifieke kenmerken van de Luberon; enerzijds het geologisch erfgoed, de paleontologie, het natuurlijke milieu en anderzijds de sporen van het leven van vroeger, de woonvormen en de hooggelegen dorpjes. Er vinden ook tijdelijke exposities plaats. (Interactieve zuil, videovertoningen) Het Maison du Parc omvat ook een winkel met boeken, kaarten, topogidsen en affiches. Elke dag geopend (behalve zondags). + 60, place Jean Jaurès BP 122 T. 33 (0)4 90 04 42 00 - F. 33 (0)4 90 04 81 15 www.parcduluberon.com

CARPENTRAS Museum van het Comtat Dit museum brengt de geschiedenis en de cultuur van dit gebied weer tot leven aan de hand van een verzameling ex-voto’s in Notre-Dame-de-Santé, giften aan het pandjeshuis en de diverse vormen van vakmanschap die men in het Comtat beheerste. Workshops en activiteiten voor volwassenen tijdens speciale dagen (“Printemps des Musées”, e.d.). Gratis voor scholen en kinderen tot 12 jaar. Gesloten wegens renovatie. Toegang tegen betaling. 234, boulevard Albin Durand T. 33 (0)4 90 63 04 92 - F. 33 (0)4 90 63 19 11

FONTAINE-DE-VAUCLUSE Geschiedkundig museum 39-45 “De roep van de Vrijheid” Het museum vertelt het dagelijks leven van de Fransen onder de bezetting volgens een multidisciplinaire benadering met historische, litteraire en artistieke aspecten. Ook de geschiedenis van het Verzet in de Vaucluse wordt belicht. Rondleidingen en workshops voor scholen op afspraak. + Chemin du Gouffre T. 33 (0)4 90 20 24 00 - F. 33 (0)4 90 20 53 45

MÉRINDOL Museum La Muse La Muse is zowel het hoofdkantoor van de Vereniging voor Waldenzische en Historische Studies van de Luberon als een (particulier) Waldenzisch museum. U vindt er alle documentatie over de geschiedenis van deze religieuze minderheid in de wereld en in het bijzonder in de Luberon. Erfgoed en cultuur - Musea - Geschiedenis 83


13/04/2005

Rondleiding voor groepen (maximaal 50 personen) op afspraak. Gratis bezichtiging voor individuelen. Association d’Études Vaudoises Historiques - BP 4 T. 33 (0)4 90 72 91 64

PIOLENC Museum van Rijksweg 7 Zoals de naam aangeeft is dit museum, gelegen in de rustgevende omgeving van de Côtes du Rhône wijngaarden, gewijd aan de legendarische rijksweg de “Nationale 7”. Er vinden gerichte evenementen plaats zoals de Rally van Oldtimers die deze weg volgt van Parijs naar Menton. Het biedt een permanente expositie van voorwerpen uit de jaren 1910 tot 1980 en om het jaar of om de twee jaar een tijdelijke expositie. Individueel te bezichtigen of met een groep (groepstarief vanaf 10 personen). + Château Simian T. 33 (0)4 90 29 57 89 - F. 33 (0)4 90 29 57 89

LA TOUR-D’AIGUES Museum over de woonvorm op het platteland in het Pays d’Aigues Dit museum, gevestigd in een gewelfde kelder, presenteert de woonvormen van de periode van de holbewoners tot op heden, aan de hand van panelen, maquettes en audiovisuele presentaties die de traditionele en huidige bouwtechnieken toelichten. Het museum is ontstaan op initiatief van het Regionale Natuurpark van de Luberon. BP 48 T. 33 (0)4 90 07 50 33 - F. 33 (0)4 90 07 35 91 www.chateau-latourdaigues.com

AMBACHTEN ANSOUIS Wijnmuseum op Château Turcan De wijngaard van Château Turvan, gelegen tegen de kalkhoudende, aan de wind blootgestelde hellingen 84 Erfgoed en cultuur - Musea - Ambachten

11:23

Page 84

van het zuiden van de Luberon, is een voorbeeld van perfecte harmonie. De oude wijnstokken hebben hun volle rijpheid bereikt. Het museum toont een pers uit de 16e eeuw en biedt een overzichtstentoonstlling van wijnbouw- en kuipersgereedschap en -werktuigen. Het hele jaar geopend. Groepen op afspraak. Toegang tegen betaling. Château Turcan Route de Pertuis T. 33 (0)4 90 09 83 33 - F. 33 (0)4 90 09 83 33

APT Museum van het Industriële Avontuur Het museum is gevestigd in de voormalige fabriek van gekonfijte vruchten Marliagues en beoogt de verschillende etappes en de voornaamste aspecten van de periode van de industrialisering te belichten die de streek van Apt sinds de 18e eeuw een ander gezicht heeft gegeven. De eerste verdieping is gewijd aan de “Allegorie van de Industrie” en doet de geschiedenis en de techniek van de gekonfijte vruchten herleven. Ook is er een boeiende tentoonstelling over de oker- en zwavelwinning. De tweede verdieping biedt een tentoonstelling van faience en keramiek uit Apt en een pedagogische afdeling. Het museum heeft verder een winkel met streekproducten. Toegang tegen betaling.+ Place du Postel T. 33 (0)4 90 74 95 30 - F. 33 (0)4 90 04 52 48

BONNIEUX Bakkerijmuseum Dit museum vertelt de geschiedenis van de technieken van de verbouwing van graan, de vervaardiging en handel van meel en de bereiding van brood door de eeuwen heen. Mooie verzameling bakkerij attributen. Het museum is gevestigd in een oud gebouw uit de 17e eeuw waar een oven en gereedschap aanwezig waren. Gratis voor kinderen onder de 12 jaar. + Rue de la République T. 33 (0)4 90 75 88 34 - F. 33 (0)4 90 20 53 45

CABRIÈRES-D’AVIGNON Lavendelmuseum De familie Lincelé, producenten en distilleerders van lavendel, stellen hun Provençaalse boerderij, temidden van lavendelvelden, voor u open. De verzameling koperen distilleerkolven doet de geschiedenis herleven van de lavendel en de distilleermethodes sinds de 16e eeuw tot op heden. Een documentaire over het oogsten en distilleren van lavendel wordt op een reuzenscherm geprojecteerd. Van 1 juli tot 25 augustus kunt u dagelijks deelnemen aan het distilleren in een distilleerkolf uit de jaren 1900 en met een sikkel lavendel oogsten op het veld. Uniek in de Provence! Rechtstreekse verkoop van etherische lavendelolie (AOC: gecontroleerde herkomstbenaming) en natuurlijke cosmetica. Bezichtiging met audiogids (Frans, Engels, Duits). Toegang tegen betaling. + Route de Gordes Hameau de Coustellet - BP 16 T. 33 (0)4 90 76 91 23 - F. 33 (0)4 90 76 85 52 www.museedelalavande.com

CADENET Mandenmakers museum Het Mandenmakers museum van Cadenet maakt deel uit van het netwerk van musea die betrekking hebben op het hedendaagse economische leven. Het is gevestigd op de plaats van het voormalige mandenmakers atelier van la Glaneuse, in een gerenoveerd complex. Het heeft een verzameling voorwerpen die getuigen van een ambachtelijke, semi-industriële activiteit en van het dagelijks leven van de bevolking die bij deze activiteiten was betrokken. Er wordt tevens uitleg gegeven over de fabricagetechnieken van manden en toont een audiovisuele montage, getiteld “eerbewijs aan de mandenmaaksters” Het hele jaar rondleidingen voor groepen. Op afspraak. Toegang tegen betaling. + La Glaneuse Avenue Philippe de Girard T. 33 (0)4 90 68 24 44


13/04/2005

11:23

CAROMB Museum van Oude Gereedschappen Museum van oude landbouwwerktuigen en wijnbouwgereedschappen uit de 18e eeuw tot op heden. Tentoonstelling van mineralen. Cave Saint-Marc T. 33 (0)4 90 62 40 24 - F. 33 (0)4 90 62 48 83

Page 85

draaiorgels, accordeons. U kunt er een heel scala van instrumenten horen spelen zoals serinettes (kanarieorgeltjes), muziekdozen, orkestrions en carrouselorgels (Gasparini). De rondleiding met gids duurt ongeveer 1 uur. Rondleidingen in het Duits en Engels uitsluitend op afspraak.+ Route de Carpentras T. 33 (0)4 90 61 75 91 - F. 33 (0)4 90 61 75 90

CHÂTEAUNEUF-DU-PAPE Wijnmuseum/Cave Brotte/ Père Anselme Het museum laat u kennismaken met de gebruiken en gewoontes in de wereld van de wijnbouwers. U ziet er een verzameling van 300 oude wijnbouwerswerktuigen: persgereedschap, persen, waarvan één uit de 16e eeuw, middeleeuwse wijnvaten, materiaal, ploegen, handploegen, kruiken... Het museum verschaft ook informatie over de wijnen uit de Rhônevallei, de druivensoorten, de wijnbouw en het proeven. Gratis bezichtiging en wijnproeven, elke dag van de week. Rechtstreekse verkoop. Route d’Avignon T. 33 (0)4 90 83 70 07 - F. 33 (0)4 90 83 74 34

MÉNERBES Kurkentrekkersmuseum Het kurkenstrekkersmuseum stelt meer dan 1000 exemplaren ten toon, uit de 17e eeuw tot op heden. Het is een unieke verzameling die dit gebruiksvoorwerp toont door de eeuwen en landen heen, van de eerste met de hand gesmede stalen kurkentrekker tot een waar kunstvoorwerp van massief goud, ivoor of zilver. Domaine de la Citadelle T. 33 (0)4 90 72 41 58 - F. 33 (0)4 90 72 41 59 www.domaine-citadelle.com

RASTEAU Wijnbouwersmuseum Verzameling oude werktuigen en vinotheek (meer dan 2000 flessen). Audiovisuele vertoning over de Côtes du Rhône en Châteauneuf-du-Pape wijnen. Proefkelder (gratis). Domaine de Beaurenard Route de Roaix T. 33 (0)4 90 46 11 75 - F. 33 (0)4 90 83 78 06

De Muziekmolen Het museum biedt een uitgebreide, interessante verzameling instrumenten: muziekdoos, pierementen,

VALRÉAS Museum van de Kartonindustrie en de Drukkunst Dit departementale museum, uniek in Frankrijk laat zien hoe kartonnen verpakkingen worden vervaardigd en bedrukt. Het bezit een uitgebreide verzameling originele dozen en verpakkingen, litho’s en de reconstructie van een werkplaats. Elke jaar wordt er een andere tijdelijke tentoonstelling ingericht. Het museum beschikt tevens over een winkel en boekwinkel. Toegang tegen betaling. + 3, avenue Maréchal Foch T. 33 (0)4 90 35 58 75 - F. 33 (0)4 90 35 32 51

ROUSSILLON Conservatorium van Toegepaste Okers en Pigmenten In een oude okerfabriek, in 1871 opgezet door pioniers in deze bedrijfstak, kunt u bassins, ovens, gele en rode okermolens zien en een tuin met verfplanten. De vereniging OKHRA ontvangt het publiek en vakmensen voor rondleidingen, cursussen, pedagogische workshops voor scholen en voor iedereen (volwassenen en kinderen). Gesproken talen: GB - D + Ancienne usine Mathieu Route d’Apt - D104 T. 33 (0)4 90 05 66 69 - F. 33 (0)4 90 05 66 69 www.okhra.com

SAINT-DIDIER MORMOIRON

dieren uit de streek te zien. Vervaardiging en rondleiding door de werkplaats. Toegang tegen betaling. + Place Neuve T. 33 (0)4 90 66 13 13 - F. 33 (0)4 90 66 17 92

Ecomuseum van lokfluitjes en van de fauna Dit museum, uniek ter wereld, is gewijd aan “appeaux” (lokfluitjes voor vogels). Naast een verzameling van 200 lokfluitjes, zijn er opgezette

NATUURWETENSCHAPPEN ANSOUIS “Musée Extraordinaire” De middeleeuwse gewelven van het museum herbergden vroeger het atelier van de schilder en duiker Georges Mazoyer Nu zijn er fossielen van vissen en dieren tentoongesteld uit alle wereldzeeën, maar ook gevonden in het massief van de Luberon. Verder presenteert het museum werken van de kunstenaar; schilderijen, monumentale beelden, keramieken, glas in loodwerk... en de sprookjesachtige blauwe grot versierd met koralen, ook van de hand van de kunstenaar. Elke middag geopend van 14.00 tot 19.00 uur (‘s winters 18 uur). Toegang tegen betaling. + Rue du Vieux Moulin T. 33 (0)4 90 09 82 64 - F. 33 (0)4 90 09 82 64

Erfgoed en cultuur - Musea - Natuurwetenschappen 85


13/04/2005

11:23

Page 86

AVIGNON

MORMOIRON

SÉRIGNAN-DU-COMTAT

Museum Requien “Musée de France”, centrum voor onderzoek, studie, documentatie en pedagogie op het gebied van natuurlijke historie; Expositie van fossielen, mineralen, opgezette dieren. Openbare bibliotheek met studiemateriaal. Alleen raadpleging te plaatse, geen uitleen. Vrije toegang. + 67, rue Joseph Vernet T. 33 (0)4 90 82 43 51 [email protected] www.museum-avignon.org

Museum van Mormoiron In dit museum komt u alles te weten over gips, de pleisersteen uit Mormoiron, van de winning en de verwerking tot de toepassing, aan de hand van oude foto’s, panelen met veel interessante informatie, documenten en een groot aantal monsters van verschillende vormen gips. Het museum herbergt ook het skelet van een fossiel zoogdier (uit het paleotherium), zo’n 38 miljoen jaar oud, opgegraven in één van de groeven van Mormoiron in 1904. Het is één van de zeldzame volledige skeletten die tot nu toe zijn gevonden. Voorwerpen afkomstig uit diverse verzamelingen geven een beeld van de archeologie van het bekken van Mormoiron, van het MiddenPaleolithicum tot de Gallo-Romeinse periode. Toegang tegen betaling. Rue de la Mairie T. 33 (0)4 90 61 96 35

Jean-Henri Fabre Harmas museum De beroemde entomoloog Jean-Henri Fabre (1823-1915) vestigde zich in 1879 in zijn huis in Sérignan waar hij in alle rust de flora, de insecten van de streek kon bestuderen en onderzoek kon doen. Van een braakliggend stuk grond, eeen “harmas”, maakte hij een schitterende botanische tuin met meer dan 800 soorten planten. Jean-Henri Fabre had een zeer brede belangstelling: voor natuurwetenschappen, scheikunde, natuurkunde en astronomie. Schitterende verzamelingen insecten, fossielen, mineralen en 300 aquarellen met afbeeldingen van paddestoelen. Bij zijn dood werd het huis door de staat aangekocht (1922) en verbonden aan het Nationaal Museum van Natuurlijke Historie. Wegens werkzaamheden gesloten tot eind 2006. Route d’Orange T. 33 (0)4 90 70 00 44 www.museum-paca.org/harmas-collection.html

SAULT

TRADITIES

CARPENTRAS

Apotheek Hôtel-Dieu Een 18e-eeuwse apotheek in zijn oorspronkelijke staat met stopflessen van aardewerk uit Italië, Montpellier en Moustier. De ruimte is versierd met panelen beschilderd door Duplessis, hofschilder van Lodewijk XVI. Toegang tegen betaling. Hôtel-Dieu Place Aristide Briand T. 33 (0)4 90 63 00 78 - F. 33 (0)4 90 60 41 02

FONTAINE-DE-VAUCLUSE Speleologiemuseum - Norbert Casteret In een decor op ware grootte vertoont het museum de resultaten van onderzoek en verkenning van de Fontaine de Vaucluse en andere speleologische plaatsen (afgrond, waterval, onderaardse rivier, prehistorische fresco’s en sporen, stalactieten). Een expositie van 400 stalactieten verzameld door Norbert Casteret gedurende 50 jaar onderzoek sluit de bezichtiging af. Rondleiding in het Frans, ca. 40 minuten, toegankelijk voor jong en oud. Groepen op afspraak. Toegang tegen betaling. + Chemin du Gouffre T. 33 (0)4 90 20 34 13 - F. 33 (0)4 90 20 34 13

Centrum voor de Ontdekking van de Natuur Huis van het Milieu en de Jacht Bezoekerscentrum voor klein en groot op zoek naar informatie over de natuur. Permanente en tijdelijke exposities over thema’s zoals De Grote Zoogdieren van de Ventoux… Conferenties, educatieve activiteiten en sportactiviteiten, themadagen, informatiedagen en cursussen. Interactieve zuil, computers, video’s. Permanente exposities: De grote zoogdieren van de Mont-Ventoux, Beelden van Enrique Picot, Kleine sedentaire fauna van de vlakte, Het bos van gisteren en vandaag, Bij mijn boom, Het bos in de Vaucluse, water in de Vaucluse en Lijsters en traditionele jacht. Gratis tot 8 jaar. + Avenue de l’Oratoire T. 33 (0)4 90 64 13 96

86 Erfgoed en cultuur - Musea - Natuurwetenschappen, Tradities

CAVAILLON Museum van de santon en van de Povençaalse kerststal Het museum heeft een indrukwekkende verzameling santons en beschrijft de Provençaalse kersttradities.+ Route de Robion (Les Taillades) T. 33 (0)4 90 71 25 97 - F. 33 (0)4 90 71 47 46

FONTAINE-DE-VAUCLUSE Santonmuseum Een verzameling van meer dan 2000 santons in alle maten en grootten. Gratis tot 5 jaar. + Place de la Colonne T. 33 (0)4 90 20 20 83 - F. 33 (0)4 90 22 36 62 www.musee-du-santon.org


13/04/2005

11:23

L’ISLE-SUR-LA-SORGUE Oude Poppen- en Speelgoedmuseum Op initiatief van Huguette Jeanselme, geboren in L’Isle-sur-la-Sorgue, werd dit museum met speelgoed en oude poppen uit haar privé-collectie een feit. Het museum toont originele stukken uit de periode tussen 1880 en 1920: poppen, speelgoed en oude automaten. De voorwerpen zijn opmerkelijk door hun authentieke karakter, hun zeldzaamheid, de kwaliteit van het materiaal, de goede staat van bewaring en niet te vergeten de kleding en de dozen (die allemaal ooorspronkelijk zijn) en de accessoires. Het hele jaar geopend, ook tijdens de schoolvakanties. Groepen op afspraak. + 26, rue Carnot T. 33 (0)4 90 20 97 31 - F. 33 (0)4 90 20 97 31

Page 87

Het Oude Schoolmuseum Dit museum roept ongetwijfeld nostalgische gevoelens op. U betreedt er een klaslokaal met oude lessenaars, schoolbord en inktpotten en allerlei ongebruikelijke voorwerpen die vrijwel volledig in de vergetelheid zijn geraakt. + Gemeentehuis Valayans T. 33 (0)4 90 61 31 04 - F. 33 (0)4 90 61 33 23

PERNES-LES-FONTAINES Museum van de klederdracht in het Comtat Tentoonstelling, in een voormalige 19e-eeuwse winkel, van klederdracht uit het Comtat en volkstradities in verband met textiel. + Magasin Drapier Rue de la République T. 33 (0)4 90 61 61 93 - F. 33 (0)4 90 61 33 23 Maison Fléchier - Museum van tradities uit het Comtat Reconstructie van het atelier van de laatste santonmaker uit Pernes en een beschrijving van de tradities in het Comtat Venaissin en van tradities rond Kerstmis in de Provence. + Place Fléchier T. 33 (0)4 90 61 31 04 - F. 33 (0)4 90 61 33 23

Erfgoed en cultuur - Musea - Tradities 87


13/04/2005

11:23

Page 88

{ Voorstellingen en festivals | Theater } Nachtleven

Grillon{ Valréas{| {Richerenches

KUNST EN VOORSTELLINGEN Als u houdt van toneel, dans, opera en allerlei soorten muziek, houdt u ongetwijfeld van de Vaucluse. De muzen zijn hier in hun element, want in de Vaucluse worden het hele jaar door voorstellingen georganiseerd waarvan de kwaliteit de prachtige omgeving naar de kroon steekt.

Visan{ {}Bollène {Mondragon {Mornas

Ste-Cécile-les-Vignes{ {Cairanne {Gigondas

{}Camaret-sur-Aygues {|}Orange {Châteauneuf-du-Pape

Vaison-la-Romaine{} St-Marcelin-les-Vaisons} Séguret{ Sablet{

|Beaumes-de-Venise

Bedoin{ Sault-en-Provence{

Jonquières{ }Sarrians }Monteux {Pernes-les-Fontaines

Mormoiron{ Carpentras{ Venasque{

{|}Avignon |Le Thor L’Isle-sur-laGargas{ Viens{ Sorgue{} Gordes{ }Châteauneuf-de-Gadagne {Roussillon Apt{|} Fontaine-deCabrière d’Avignon{ Vaucluse{ Saignon{ }Caumont-sur-Durance Goult{ Maubec} Bonnieux{ {|Cavaillon Ménerbes Lacoste{ Lourmarin{ {Pertuis

88 Erfgoed en cultuur - De Provence van vandaag


13/04/2005

11:23

RIJKDOM EN OVERVLOED

De levenskunst in de Vaucluse is ook af te lezen aan de culturele rijkdom. Het jaarlijkse programma is altijd overvol en zeer eclectisch hetgeen aantoont hoe levendig de kunst hier is. Aan de top staat het festival van Avignon, met naast het officiële progamma (het “In” festival) dat ten uitvoer wordt gebracht op een twintigtal locaties in de stad, het “randfestival” (“Off” festival) met zo’n 450 voorstellingen; het operafestival “les Chorégies” maakt van het Romeinse theater in Orange één van de mooiste lyrische podia van de zomer. Beide evenementen zijn inmiddels internationaal een must. Ook andere festivals krijgen elk jaar steeds meer bekendheid zoals het zomerfestival “les Estivales des Taillades” of het muziek- en toneelfestival van Carpentras. In het Romeinse theater van Vaisonla-Romaine schitteren choreografische sterren en ook in de Luberon en de Pauselijke enclave worden podiumkunstenaars met open armen ontvangen.

Page 89

WINTER

VOORJAAR

Festival van de Lach - Zygomatic…Tac Januari, Apt Drie dagen lang non-stop vrolijkheid. Humoristen, jonge talenten, publiek en jury zijn de voornaamste ingrediënten om een goed beeld te krijgen van de humor in onze streken. Office de Toursime T. 33 (0)4 90 74 03 18 - F. 33 (0)4 90 04 64 30 www.ot-apt.fr

“Printemps Baroque” April, Vaison-la-Romaine De “Printemps Baroque” gaat alweer het zesde seizoen in: theater- en muziekvoorstellingen Commedia dell’Arte, vocale en instumentale uitvoeringen van Italiaanse opera’s uit de 17e en 18e eeuw. Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 36 02 11 - F. 33 (0)4 90 28 76 04 www.vaison-la-romaine.com

“Cheval Passion” Januari, Avignon Het festival “Passie voor Paarden” vindt plaats in het Parc des Expositions van Avignon. Het trekt jaarlijks meer dan 100 000 bezoekers. Het Gala van de gouden manen, concours hippique, pedagogische activiteiten, fokkerijshows, paardencabaret, e.d. Cheval Passion, het tweede evenement van Avignon na het Festival International de Théâtre, behoort tot de allermooiste paardenevenementen van Europa, samen met grote evenementen als dat van Essen in Duitsland en het Fiera Cavalli van Verona in Italië. + Office de Tourisme T. 33 (0)4 32 74 32 74 - F. 33 (0)4 90 82 95 03 [email protected] www.cheval-passion.com

“Les Floraisons Musicales” Mei - juni in Châteauneuf-du-Pape, Venasque en Valréas Een mooie naam voor dit internationale muziekfestival! Het muziekprogramma is zeer gevarieerd, aantrekkelijk en rijk met klassieke en romantische werken geïnterpreteerd door gevestigd en jong talent. Office de Tourisme de Châteauneuf-du-Pape T. 33 (0)4 90 83 71 08 - F. 33 (0)4 90 83 50 34

“Les Hivernales de la danse” Februari, Avignon Dit festival van hedendaagse dans viert binnenkort zijn 30 jarig bestaan. Naast voorstellingen die de vitaliteit van de moderne danskunst in Europa aantonen, biedt het “winters dansfestival” cursussen voor beginners, gevorderden of beroepsdansers, films, bijeenkomsten en exposities. T. 33 (0)4 90 82 33 12 - F. 33 (0)4 90 14 00 29 [email protected] www.hivernales-avignon.com

JazzFestival in de Luberon Mei, Sault, Goult, Saint-Saturnin-les-Apt, Cavaillon, Roussillon, Saignon, Bonnieux, Gargas, Viens Jazz betekent feest! Van 18.00 uur tot ver in de nacht ontmoet het publiek de swingende muzikanten op straten, pleinen en marktplaatsen. De concerten worden gevolgd door jam-sessions, dansfeesten en improvisaties. De meeste evenementen zijn gratis en de kwaliteit krijgt u op de koop toe! Office de Tourisme d’Apt T. 33 (0)4 90 74 03 18 - F. 33 (0)4 90 04 64 30 [email protected] www.jazzluberon.net

Erfgoed en cultuur - De Provence van vandaag - Voorstellingen en festivals 89


13/04/2005

11:23

“La Valse des As” Mei, Valréas Meer dan zomaar een wals, is dit een werveling! Een festival met meer dan 50 straatvoorstellingen. Een “must” op het gebied van nationaal en internationaal straattheater! + Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 35 04 71 - F. 33 (0)4 90 35 03 60 www.ot-valreas.info Antiek- en curiosamarkt in L’Isle-sur-la-Sorgue April In het voorjaar ontspringen overal weer antiek- en curiosamarkten, of vlooienmarkten. De bekendste en de meest indrukwekkendste is beslist die van L’Isle-surla-Sorgue, die elk jaar met Pasen wordt gehouden. Een must voor liefhebbers van bijzondere, eigenaardige of mooie voorwerpen, voor snuffelaars, voor slimme verzamelaars of gewoon nieuwsgierigen. Deze markt werd voor het eerste gehouden in augustus 1966 met 14 stands. Tegenwoordig telt hij meer dan 500 exposanten die door de hele stad heen hun waren uitstallen. Al deze “grotten van Ali Baba” vormen een aanvulling op de 7 wijken (“dorpen” genaamd) met 300 permanente antiquairswinkeltjes die elk weekend open zijn. Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 38 04 78 - F. 33 (0)4 90 38 35 43 [email protected] - www.oti-delasorgue.fr

ZOMER Het “In” en “Off” toneelfestival van Avignon Juli Dit festival, in het leven geroepen door Jean Vilar in 1947, is één van de oudste en beroemdste toneelfestivals ter wereld. Het festival presenteert drie weken lang in juli het neusje van de zalm van Europa op het gebied van theaterproducties. Het is zowel een avant-garde gebeurtenis als een referentie. Op het programma van het officiële “In” festvial staan zo’n 40 voorstellingen die

Page 90

op een twintigtal locaties ten gehore worden gegeven, variërend van een kapel met 150 zitplaatsen tot de binnenplaats van het Pauselijk Paleis dat plaats biedt aan 2000 personen. Het “Off” festival neemt de hele stad in met meer dan 150 voorstellingen. + Kantoor van het “In” festival T. 33 (0)4 90 14 14 14 [email protected] - www.festival-avignon.com Kantoor van het “Off” festival T. 33 (0)1 48 05 01 19 [email protected] - www.avignon-off.org ALFA T. 33 (0)6 86 72 63 55 [email protected] - www.avignon-alfa.org Watercorso Juli, L’Isle-sur-la-Sorgue ‘s Nachts ter afsluiting van het Festival van la Sorgue vindt een watercorso plaats met een stoet van versierde, verlichte praalboten en een bloemengevecht. + Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 38 04 78 - F. 33 (0)4 90 38 35 43 www.oti-delasorgue.fr De “Polymusicales” van Bollène Juli Deze “polymusicales” worden gekenmerkt door een verscheidenheid aan stijlen met veel aandacht voor nieuwe werken, nieuwe ontwikkelingen en hulp aan jong talent. De straten van Bollène, het plein voor het gemeentehuis en de tuinen van de collegiale kerk zijn het decor van deze evenementen. + T. 33 (0)4 90 40 51 17 - F. 33 (0)4 90 40 51 47 [email protected] - www.bollene.com “Les Estivales de Carpentras” Juli Het zomerfestival “Les Estivales” staat open voor alle takken van kunst, muziek, dans, toneel en variété. Het programma biedt voorstellingen van grote

90 Erfgoed en cultuur - De Provence van vandaag - Voorstellingen en festivals

kwaliteit en beroemde artiesten. Het zomerevenement in het Comtat Venaissin! Kaaartverkoop: T. 33 (0)4 90 60 46 00 Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 63 57 88 - F. 33 (0)4 90 60 41 02 www.ville-carpentras.fr “Les Chorégies” van Orange Juli - augustus De eerste operavoorstelling vond plaats in 1869. Het muziek- en operafestival vindt plaats in het schitterende Romeinse theater van Orange en geldt tegenwoordig als één van de grote lyriekevenementen. De grootste namen op het gebied van opera en symfonische muziek trekken jaarlijks vele muziekliefhebbers overal vandaan. T. 33 (0)4 90 34 24 24 - F. 33 (0)4 90 11 04 04 [email protected] - www.choregies.asso.fr Festival van Vaison-la-Romaine Juli Het Festival van Vaison wordt al meer dan 70 jaar gehouden in het bijzondere Romeinse theater van de stad. De afgelopen jaren hebben Philippe Noël en zijn team ervoor gekozen de nadruk te leggen op dans en beweging, de basis expressie van het leven die alle vormen van kunst omvat. Zij bieden een brede, eclectische visie op de hedendaagse schepping. Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 36 02 11 - F. 33 (0)4 90 28 76 04 www.vaison-festival.com Internationaal strijkkwartetfestival in Gordes Van juli tot september Fontaine-de-Vaucluse, Roussillon, Goult, L’Isle-sur-la-Sorgue, Cabrières d’Avignon De hele zomer door kunnen muziekliefhebbers genieten van een serie mooie concerten op de mooiste plaatsen. Het festival is vooral bijzonder omdat het wordt georganiseerd door vrijwilligers die met de musici de ambitie delen van elk concert een feest en een moment van perfecte harmonie te willen maken.


13/04/2005

11:23

Ondanks het gewilde bescheiden karakter, begint het festival internationale bekendheid te krijgen. [email protected] www.festival-quatuors-luberon.com “Les Musicales du Luberon” Van mei tot juli in Cavaillon, Ménerbes, les Taillades. Ogenblikken van geluk en emotie verzorgd door artiesten die allen door dezelfde klanken worden geïnspireerd. Office de Tourisme de Cavaillon T. 33 (0)4 90 71 32 01 - F. 33 (0)4 90 71 42 99 Zomermuziek op het Kasteel van Lourmarin Van juni tot september Dit muziekfestival, gehouden in de intieme sfeer van de zalen van het kasteel of in de open lucht op de terrassen, biedt zowel klassieke muziek als jazz of cabaretavonden. Office de Tourisme T./F. 33 (0)4 90 68 10 77 [email protected] Historische reconstructie Van april tot juni in Mornas Op zaterdagen, zon- en feestdagen: 5 voorstellingen per dag op vaste tijden. Juli, augustus en september: elke dag 5 voorstellingen op vaste tijden. Meer nog dan een historische reconstructie is dit een reis terug naar de 13e eeuw om kennis te maken met het dagelijks leven in het fort van Mornas. Een wachter vangt de bezoeker op bij de Porte de la Barbacane en vertelt over de geschiedenis van de plaats. Vervolgens voert hij hem naar de kasteelheer die hem in de wapenzaal en de keukens inwijdt in de wapenkunst en de kunst van het tafelen, alvorens hem uit te nodigen in zijn slaapkamer waar legendes en historische feiten worden verteld. + Vrienden van Mornas T. 33 (0)4 90 37 01 26 - F. 33 (0)4 90 37 09 88 [email protected]

Page 91

Middeleeuwse markt Eerste zondag van juli in Mornas (Haut Vaucluse) Elk jaar, sinds 12 jaar, staat de tijd stil in Mornas. Paarden, jonkvrouwen en jonkers, onverschrokken soldaten en troubadours nemen de stad over. De straten liggen bezaaid met stro, de verkeersborden zijn verborgen onder takken en bloemen, tenten worden opgeslagen en marktkraampjes met kooplieden in middeleeuws kostuum vullen de straten, terwijl in de schaduw van de platanen wordt gebrast. + Vrienden van Mornas T. 33 (0)4 90 37 01 26 - F. 33 (0)4 90 37 09 88 Gemeentehuis T. 33 (0)4 90 37 00 97 Theatrale en Muzikale Nachten van de Enclave Eind juli - half augustus Valréas, Richerenches, Grillon, Visan Een dynamisch en levendig programma kenmerkt het festival “de Nachten van de Pauselijke Enclave” met een evenwichtige combinatie van toneel, muziek en beeldende kunst. Dit regionale festival, met populaire, klassieke en eigentijdse werken, brengt het publiek in vervoering in het schitterende decor gevormd door Valréas en de Pauselijke Enclave. Office de Tourisme van Valréas T. 33 (0)4 90 35 04 71 - F. 33 (0)4 90 35 03 60 www.ot-valreas.info Zomeravonden van Gordes Eerste twee weken van augustus in Gordes Een festival in een intieme sfeer met muziek en theater in een magische omgeving met grote namen op het programma... Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 72 02 75 - F. 33 (0)4 90 72 02 26 [email protected] Culturele Dienst T. 33 (0)4 90 72 01 52

De Boekendagen Juli, Sablet Dit boekenfeest viert al bijna zijn 20e verjaardag. Een honderdtal schrijvers doen mee aan dit weekend dat is gewijd aan het boek. Zij presenteren er hun boeken en signeren ze. Wijn is ook van de partij want de auteurs dragen een speciale kuip wijn, de “cuvée du livre” ten doop. Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 46 82 46 Muziek in de wijngaarden Juli - augustus Sainte-Cécile-les-Vignes, Bollène, Cairanne, Jonquières, Camaret, Vaison-la-Romaine, Séguret, Gigondas Concerten en recitals van grote kwaliteit op zomeravonden in één van onze wijndorpen. Een proeverij van de beste wijn van het dorp besluit de avond. Een festival voor het oor en voor het gehemelte! Gemeentehuis T. 33 (0)4 90 30 90 78 “Tréteaux de Nuit” (nachtelijk openluchtpodium) Derde en vierde week van juli in Apt In het Cour Jean Giono vindt een veelzijdig festival plaats met, jazz, wereldmuziek, toneel en humor, een ware enscenering van woord en muziek. Geestverrijkende en vermakelijke avonden in de zwoele zomernacht. Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 74 03 18 - F. 33 (0)4 90 04 64 30 www.ot-apt.fr



13/04/2005

11:23

“Féria des Fontaines” Juli in Pernes-les-Fontaines Het dorpje Pernes, in het hartje van het Comtat Venaissin, leeft 3 dagen lang op het ritme van tradities uit Spanje en de Camargue rond stieren en paarden. In de arena vinden een ruitergala en een stierenfestival plaats en in het dorp allerlei gratis festiviteiten als de abrivado, Sevilliaaanse en flamenco dansavonden, peña en bandas (Provençaalse fanfarekorpsen) en een grote ruiteroptocht op zondag. Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 61 31 04 - F. 33 (0)4 90 61 33 23

Page 92

“soupe au pistou” (groentesoep met basilicum) te eten aan de oever van de Nesque. Muzikale omlijsting. Reservering verplicht. + Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 61 31 04 - F. 33 (0)4 90 61 33 23 www.ville-pernes-les-fontaines.fr

Festival van Joodse muziek Eind juli - begin augustus in Carpentras In de synagoge en in het Hôtel-Dieu. Concerten met muziek uit landen rond de Middellandse Zee (Spanje, Noord-Afrika, Griekenland, Italië…) T. 33 (0)4 90 63 00 78 - F. 33 (0)4 90 60 41 02 www.ville-carpentras.fr

Font'Arts - festival voor straattheater en -muziek Augustus, Pernes-les-Fontaines Font’Arts, het festival voor straattheater en -muziek, wordt langzaam bekend dankzij mond-tot-mond reclame. Tijdens het festival verandert het oude centrum van Pernes-les-Fontaines in een podium met volledig gratis voorstellingen. Ongeveer dertig groepen bezetten alle plaatsen, pleinen, fonteinen, binnenplaatsen en straten. Het is een mengeling van circus, acrobatie, muziek, toneel, marionetten, jongleurs en dansers en bewijst eer aan alle straatkunst. + T. 33 (0)4 90 61 31 04 - F. 33 (0)4 90 61 33 23 www.ville-pernes-les-Fontaines.fr

Feest van de rijpende druiven (“Véraison”) Augustus, Châteuneuf-du-Pape Het dorpje leeft weer als in de Middeleeuwen. Tegen het vallen van de avond wordt er een groot middeleeuws banket gehouden bij kaarslicht in tenten die zijn versierd met pauselijke wapenschilden. + T. 33 (0)4 90 83 71 08 - F. 33 (0)4 90 83 50 34 http://perso.wanadoo.fr/ot-chato9-pape

Festival voor piano en kamermuziek van de Ventoux Augustus, Bedoin, Mormoiron en Sault. Muziek van Alabieff, Glinka, Prokofiev, Rubinstein, Shostakovich en Moussorgski op dit festival. De concerten vinden plaats in kerken en kapellen van de dorpen. Musique et amitiés à Mormoiron T. 33 (0)4 90 61 92 41

De Nacht van de Legendes Augustus, Pernes-les-Fontaines Vanaf 21.00 uur worden de toeschouwers bij het licht van fakkels door de straten van het oude dorpscentrum geleid. Op een pleintje, dichtbij de wasplaats, one een mooie poort van een patriciërshuis of in de 18e-eeuwse markthal doen vertellers hun verhaal. Wanneer de klok middernacht slaat zorgen straatartiesten ervoor dat de magische sfeer blijft hangen. Later komt iedereen bijeen om een heerlijke

Kunstmarathon in L’Isle-sur-la-Sorgue Juli Een uitdaging! 24 uur non-stop creativiteit door ongeveer dertig beeldende kunstenaars, schilders, beeldhouwers, grafische kunstenaars, ontwerpers van recyclekunst en fotografen, allen aan het werk midden in L’Isle sur la Sorgue, in de tuinen langs de Sorgue die als een reusachtig atelier zijn ingericht. Van vrijdag 17.00 uur tot zaterdag einde namiddag laten de kunstenaars hun inspiratie de vrije loop onder de blik

92 Erfgoed en cultuur - De Provence van vandaag - Voorstellingen en festivals

van liefhebbers die soms de hele nacht bij hen blijven. Tijdens deze 24 uur worden al samenwerkend een serie spectaculaire projecten gerealiseerd. De marathon wordt afgesloten en de expositie geopend met een groot aperitief voor iedereen. Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 38 04 78 - F. 33 (0)4 90 38 35 43 www.oti-delasorgue.fr Festival van Lacoste Juli - augustus Bij het festival dat is opgezet door de couturier Pierre Cardin en wordt geleid door Eve Ruggiéri, draait alles alleen om het allermooiste. Opera met als decor de steengroeven van Lacoste, ontmoetingen met jonge internationale kunstenaars, en vervolgens maakt zangkunst plaats voor toneel, dans en lied. Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 75 93 12 Festival de l’Enclos Juli in Pertuis Ragga, reggae, rock en wereldmuziek, daar gaat het om tijdens dit kwaliteitsfestival voor ieder publiek midden in de stad. + Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 79 15 56 [email protected] Big Band Festival Augustus in Pertuis Een zomerse week vol jazz. T. 33 (0)4 90 79 15 56 [email protected] Tréteaux de Nymphée Augustus in Vaison-la-Romaine Toneelfestival geïnspireerd door de Shakespeariaanse traditie. Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 36 02 11 - F. 33 (0)4 90 28 76 04 www.vaison-la-romaine.com


13/04/2005

11:23

Festival Durance Luberon Augustus in verschillende dorpen in het zuiden van de Luberon Iedere plaats waar een voorstelling plaatsvindt draagt de sporen van vroegere tijden en biedt een rijk decor (barok, klassiek, gewijde dansen, muziekcircus, chansons). U kunt eventueel een Pass'festival aanschaffen. Office de Tourisme van Lauris T. 33 (0)4 90 08 39 30 - F. 33 (0)4 90 08 28 86 www.festival-durance-luberon.com

NAJAAR Parcours de l’art Oktober in Avignon Een kunstwandeling waarvan het succes van jaar tot jaar groeit. Er worden werken tentoongesteld van ongeveer zestig hedendaagse kunstenaars (schilderijen, beelden, foto’s, video, installaties, enz.) uit de streek en van elders op ongeveer veertig zeer gevarieerde plekken. Er staan vernissages van exposities, films, lezingen en discussies op het programma. Gratis toegang. Espace Gaillanne T. 33 (0)4 90 85 11 05 - F. 33 (0)4 90 82 25 76 www.espacegaillanne.com Internationale denksporttoernooien Oktober - november, Avignon Bridge, scrabble, schaken, go, pyramide (denksport met woorden en taal), dammen. 1500 deelnemers uit heel Europa staan in ieder van de disciplines verschillende dagen tegenover elkaar. De sportbonden laten u kennismaken met hun sport en organiseren activiteiten. Deze manifestatie die elk jaar meer bezoekers trekt, is bedoeld voor leden van sportbonden maar de vrije toernooien zijn toegankelijk voor iedereen. + Office de Tourisme T. 33 (0)4 32 74 32 74 - F. 33 (0)4 90 82 95 03

Page 93

Festival voor de korte film “Cinambule” November in Cabrières-d’Avignon Voor liefhebbers van de 7e kunst. Gemeentehuis T. 33 (0)4 90 76 92 04 “Rencontre de Musiques et saveurs de terroir” (muziek en streekgastronomie) November in Mondragon Een herfstfestival gewijd aan instrumentale en vocale traditionele muziek, elk jaar uit een andere Franse streek. Tijdens een groot volksmaal maakt u kennis met de gastronomie van de streek die in de spotslights staat. Comités des Fêtes T./F. 33 (0)4 90 30 19 41 [email protected]

Feest van het Boek en het Stripverhaal November in Pertuis Er vinden ontmoetingen plaats tussen publiek en auteurs, boeken worden gesigneerd en van een opdracht voorzien, een forum voor lezingen en waar auteurs voorlezen, literaire cafés en concerten. + Maison de la Culture T. 33 (0)4 90 09 07 05

“Les Automnales de l’Orgue” (festival van orgelmuziek) November in Avignon Al 13 jaar bieden de Automnales een serie concerten en recitals in kapellen en kerken, maar ook masterclasses, lezingen en kennismakingen. Goede smaak en kwaliteit spelen een grote rol bij deze manifestaties waarvoor het publiek steeds enthousiaster wordt. Office de Tourisme T. 33 (0)4 32 74 32 74 - F. 33 (0)4 90 82 95 03 Festival voor amateurtheater “les Dyonisies” November in Pertuis Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 79 15 56 [email protected]



Talrijke theatergezelschappen animeren het hele jaar door het culturele leven in de Vaucluse. Avignon alleen al heeft een twintigtal zalen met een constant wisselend programma. APT Vélo Théâtre Toneel- en muziekvoorstellingen Avenue des Bories T. 33 (0)4 90 04 85 25

AVIGNON

13/04/2005

11:23

Page 94

Les Amis du Théâtre Populaire Salle Benoît XII 12, rue des Teinturiers T. 33 (0)4 90 27 66 50 Opéra Théâtre d’Avignon et des Pays de Vaucluse Place de l’Horloge T. 33 (0)4 90 82 42 42 33 (0)4 90 82 81 40 F. 33 (0)4 90 82 81 41 Théâtre de l’Auzé/ Théâtre Le Cabestan 15, rue du 58e Régiment d’Infanterie T. 33 (0)4 90 85 41 02 Théâtre des Carmes 6, place des Carmes T. 33 (0)4 90 82 20 47 F. 33 (0)4 90 86 52 28 http://perso.wanadoo.fr/ forum.theatre

Compagnie Sylvie Boutley Salle Roquille 3, rue Roquille T. 33 (0)4 90 85 43 68

Théâtre de l’Etincelle Cie La Tarasque 14, place des Études T./F. 33 (0)4 90 85 43 91

Compagnie Saliéri Pagès 13, rue Louis Pasteur T. 33 (0)4 90 27 02 03 F. 33 (0)4 90 18 98 99

Théâtre des Doms 1bis, rue Escaliers SainteAnne T. 33 (0)4 90 14 07 99 F. 33 (0)4 90 85 53 95 www.lesdoms.org

94 Erfgoed en cultuur - De Provence van vandaag - Théâtres, Nachtleven

Théâtre du Balcon 38, rue Guillaume Puy T. 33 (0)4 90 85 00 80 F. 33 (0)4 90 82 94 83 Théâtre du Bourg Neuf 5bis, rue du Bourg Neuf T. 33 (0)4 90 85 17 90 F. 33 (0)4 90 82 97 11

BEAUMESDE-VENISE T.R.A.C. Rondtrekkend theater. Place du Marché T. 33 (0)4 90 65 05 85

CAVAILLON

Théâtre Rex Toneelstukken, operettes, zangers, cabaretiers. T. 33 (0)4 90 28 11 07

Théâtre de Cavaillon Rue du Languedoc T. 33 (0)4 90 78 64 64 www.theatredecavaillon.com

Het nachtleven speelt zich af in de levendige en warme sfeer van clubs, bars en discotheken.

LE THOR

APT

Auditorium de Vaucluse Gehoorzaal voor het hele departement. 971, chemin Estourans T. 33 (0)4 90 33 97 32

Dakota Discotheek, biljarttafels. Les Peyrolières T. 33 (0)6 88 48 78 11 33 (0)6 88 81 34 81

ORANGE

AVIGNON

Théâtre du Chien qui Fume 75, rue des Teinturiers T. 33 (0)4 90 85 25 87 F. 33 (0)4 90 86 80 68 www.chienquifume.com

Théâtre du Sablier 37, cours Aristide Briand T. 33 (0)4 90 51 14 03

Corto Maltese Diner met voorstelling in het weekend. Les Peyrolières T. 33 (0)6 88 48 78 11 33 (0)6 88 81 34 81

Théâtre La Luna 1, rue Séverine T. 33 (0)4 90 86 86 28 F. 33 (0)4 90 14 65 85

Théâtre du Rond-Point Toneelstukken, concerten, voordrachten. 32, rue des Cordeliers T. 33 (0)4 90 37 44 94 www.theatredurondpoint.org

Théâtre du Chêne Noir 8bis, rue Sainte-Catherine T. 33 (0)4 90 86 58 11 F. 33 (0)4 90 85 82 05 www.theatreduchenenoir.asso.fr Théâtre des Halles Rue Noël Biret T. 33 (0)4 90 85 52 57 www.theatredeshalles.com Théâtre du Bélier Cie Théâtrale André Morel 51, rue du Portail Magnanen T./F. 33 (0)4 90 82 51 83

VALRÉAS

MOM’S 799 Discotheek. Avenue de Lançon T. 33 (0)4 90 74 58 84


A.J.M.I La Manutention 4, rue Escaliers Sainte-Anne T. 33 (0)4 90 86 08 61 F. 33 (0)4 90 86 40 87 www.jazzalajmi.com L’Amazonia Discotheek. 120, avenue de Tarascon T. 33 (0)4 90 87 45 60

13/04/2005

11:23

Le 5-5 1 Discotheek. Rue Rempart Saint-Roch T. 33 (0)4 90 82 61 32 Le Pingo After night café. 23, route de Montfavet T. 33 (0)4 90 89 77 02

Les Ambassadeurs Cabaret, discotheek. 27, rue Bancasse T. 33 (0)4 90 86 31 55

Le Sholmes Discotheek. Chemin de Vaujus Rochefort du Gard T. 33 (0)4 90 31 73 43

Bokao’s 9bis, boulevard Quai Saint-lazare T. 33 (0)4 90 82 47 95

Le Blues Piano bar, karaoké. 25, rue Carnot T. 33 (0)4 90 85 79 71

Cadillac Café 11bis, route de Lyon T. 33 (0)4 90 86 99 57 The Cage (gay) 5, avenue Monclar T. 33 (0)4 90 27 00 84 L’Esclave Bar (gay) 12, rue du Limas T. 33 (0)4 90 85 14 91 SUNRAY 455 Rue JM Tjibaou C.C. Courtine T. 33 (0)4 90 14 92 39

Page 95

Le Cid (gay) Entertainment met DJ. 11, place de l’Horloge T. 33 (0)4 90 82 30 38

Délirium Bar, concerten. Periodiek geopend. 23, rue de la République T. 33 (0)4 90 85 44 56 Le Lounge Concerten, DJ… Cie des comptoirs 83, rue J. Vernet T. 33 (0)4 90 85 99 04 L’Opera Café Elke avond D.J., enkele thema-avonden. 24, place de l’Horloge T. 33 (0)4 90 86 17 43 Les Passagers du Zinc Regelmatig concerten. Programma verkrijgbaar bij het Office de Tourisme. 23, route de Montfavet T. 33 (0)4 90 89 45 49

La Comedie Revues, dancing met orkest, concerten. Courtine 178, rue de l’Aulanière T. 33 (0)4 90 85 33 02

Pub O’Neill’s Elke dinsdag een muziekband, Eerste zondag van de maand Ierse muziekgroepen. Cours Jean Jaurès T. 33 (0)4 32 76 33 40

Cubanito Café Muziek uit Latijns Amerika, salsa. 52, rue Carnot T. 33 (0)4 90 27 90 59

The Red Lion 2 x per week concert, 2 x per maand thema-avond. 21, rue Saint-Jean-le-Vieux T. 33 (0)4 90 86 40 25

Red Zone Bar concert. 25, rue Carnot T. 33 (0)4 90 27 02 44

La Mirande Piano bar, concerten. 4, place de l’Amirande T. 33 (0)4 90 14 20 20

Belle Arti Napolitaanse muziek. 19, rue des Lices T. 33 (0)4 90 27 30 24

La Mangrove Zomers. La Barthelasse Chemin des vignes T. 33 (0)4 90 86 52 08

La Croisière s’amuse 23, route de Montfavet T. 33 (0)4 32 75 02 51 D’Ici et d’Ailleurs Concerten op vrijdag- en zaterdagavond. 4, rue Galante T. 33 (0)4 90 14 63 65 L’Empreinte Vertellingen, filosofisch café. 33, rue des Teinturiers T. 33 (0)4 32 76 31 84 Les Fers Ailleurs Concerten. 8, route de Lyon T. 33 (0)4 90 27 00 99

Le Mireio Restaurant-boot. Boottochten met diner en voorstelling, Braziliaanse avonden, diners met dansavond. Allées de l’Oulle T. 33 (0)4 90 85 62 25 Au Plan d’eau Elke vrijdag en zaterdag avond met DJ. Zomers avonden rond het zwembad. 3, rue du Confluent ZI Courtine T. 33 (0)4 90 86 80 50

Jardin de la Tour Elke donderdagavond jazz of Braziliaanse muziek. Diners met voostelling alleen op verzoek. 9, rue de la Tour T. 33 (0)4 90 85 66 50

Erfgoed en cultuur - De Provence van vandaag - Nachtleven 95


13/04/2005

11:23

Page 96

Le Rouge Gorge Cabaret diner met show (vrij - za), rock-, blues concerten en lichte muziek. 10, bis rue Peyrolerie T. 33 (0)4 90 14 02 54

La Table des Agassins Pianobar rond het zwembad lieu dit le Pigeonnier. Le Pontet T. 33 (0)4 90 32 42 91 F. 33 (0)4 90 32 08 29

La Régence Karaoké. 32, cours Jean Jaurès T. 33 (0)4 90 82 67 16

BOLLÈNE

Tache d’Encre Theater en muziek. 22, rue des Teinturiers T. 33 (0)4 90 85 97 13 La Tarasque Muziekavonden. 18, rue des Teinturiers T. 33 (0)4 90 14 98 44 La Treille Jazzavonden. Chemin de l’île Piot T. 33 (0)4 90 16 46 20 VALLI restaurants du soleil Muzikale omlijsting van oktober tot juni. C.C. Cap Sud - Route de Marseille T. 33 (0)4 90 87 66 54 F. 33 (0)4 90 87 17 78 Le Woolloomooloo 16, rue des Teinturiers T. 33 (0)4 90 85 28 44

L’ISLE-SUR-LA-SORGUE

SAINT-MARCELLIN-LES-VAISON

Wheel River - Provençau & Irish Pub Talrijke thema-avonden. 15, rue Danton T. 33 (0)4 90 38 00 46

Le Java Discotheek. Avenue de l’Ouvèze T. 33 (0)4 90 28 74 96

MAUBEC Equinoxe Café Discotheek Route Lapalud T. 33 (0)4 90 30 11 11

CAMARET-SUR-AIGUES Le Winston Discotheek. Route de Travaillan T. 33 (0)4 90 37 72 21

CAUMONT-SUR-DURANCE Dancing Le Bataclan 85, route de L’Isle-sur-La-Sorgue T. 33 (0)4 90 23 07 25 Just’B Discotheek. 19, rue Boscodomini T. 33 (0)4 90 78 99 10

CHÂTEAUNEUF-DE-GADAGNE Akwaba Voorstellingen, exposities... Chemin des matouses T. 33 (0)4 90 22 55 54

96 Erfgoed en cultuur - De Provence van vandaag - Nachtleven

La Gare Open podium voor hedendaagse muziek. Place du Marché T. 33 (0)4 90 76 84 38 http://avec.lagare.free.fr

MONTEUX Dancing Roaljorero Route d’Avignon T. 33 (0)4 90 66 24 04

ORANGE Le Boomerang Discotheek. 38, chemin Colline T. 33 (0)4 90 69 53 07

PERTUIS Le Prestige Discotheek. Rue Roserval T. 33 (0)6 21 42 49 37

SARRIANS Le Ramses Discotheek. Route de Vacqueyras T. 33 (0)4 90 65 48 20

VAISON-LA-ROMAINE Le César Discotheek. Rue Villedieu T. 33 (0)4 90 36 29 88


13/04/2005

11:23

Page 97

:

Erfgoed en cultuur - De Provence van vandaag 97


13/04/2005

11:23

Page 98


13/04/2005

11:23

Page 99

LANDSCHAPPEN EN BUITENACTIVITEITEN: DE NATUUR IS IDEAAL VOOR SPORT EN SPEL Het eerste wat opvalt in de Vaucluse is de grote afwisseling van landschappen. Van de top van de Ventoux tot aan de kammen van de Luberon, van de hoogvlakte van het Pays de Sault tot aan de Gorges de la Nesque, tussen de rivieren van het Pays des Sorgues en de garrigue van de Monts du Vaucluse, gaat er een wereld open van natuurlijke recreatiemogelijkheden. Bovendien is deze voor iedereen toegankelijk: langzaam aan, in alle rust, op uw gemak, of in volle vaart, sportiever, waarbij men zijn grenzen tot het uiterste verlegt.

Natuur en recreatie 99


13/04/2005

11:23

Page 100

{ | } ~

DE ROEP OM TE WANDELEN Er zijn in een jaar van die ogenblikken waarop je zin hebt weg te gaan, ontspanning te zoeken of gewoon een luchtje te scheppen en jezelf te zijn tijdens een wandeling door een park. Dan is er gewoon de Vaucluse, natuurlijk, ongerept en gastvrij.

Uitstapjes en voettochten Fietstoerisme Ruitertochten Mechanische sporten

{}Bollène Entrechaux} }Cairanne

~Orange }Caderousse

Malaucène}

{Gigondas

|Piolenc

Bedoin{|}

{Beaumes-de-Venise

Crillon-le-Brave~

Courthézon} }Loriol-du-Comtat

Carpentras} |St-Didier

}Entraigues-sur-Sorgue {|Avignon

Monieux}

}Mazan

L’Isle-sur-la-Sorgue}

Venasque{ Le Baucet}

St-Saturnin-les-Apt|

Joucas} Apt}

}Caumont-sur-Durance |Robion |Cavaillon

St-Martin-de-Castillon}

Buoux{

Les Taillades|} Lacoste{

Cucuron}

}Lauris La Bastidonne{

100 Natuur en recreatie - Bergen en heuvels


13/04/2005

11:23

Page 101

GIDSEN AVIGNON

De Ventoux beklimmen, met het hele gezin door de okergroeven van Roussillon zwerven, fietsen langs de hellingen van de Luberon, slenteren over de hoogvlakte van Sault en wandelen door de wijngaarden van Châteauneuf-du-Pape… Met 4 000 km uitgestippelde wandelpaden, 700 km ruiterpaden en 236 km fiets-en mountainbikeroutes alleen al in de Luberon nodigt de Vaucluse tot het maken van tochten. Het Comité départemental de randonnée pédestre en het Comité départemental du Tourisme hebben een selectie van 10 uitgestippelde wandelingen voor u klaarliggen. Ze duren 1 tot 4 ½ uur en zijn gemakkelijk te doen voor het hele gezin. Deze trajecten zijn geïntegreerd in het toeristische netwerk en zijn aangegeven met gemakkelijk te herkennen tekens. Comité départemental de randonnée pédestre du Vaucluse (voettochten) 1, rue Bourguet 84000 Avignon T./F. 33 (0)4 90 85 65 04 [email protected] http//rando84.fr

Transhumance Rondwandelingen met deskundige begeleiding. Met veel mogelijke thema’s. 52, boulevard Saint-Roch T. 33 (0)4 90 95 57 81 - F. 33 (0)4 90 95 66 41 [email protected] Attitude Nature - Marielle Soumille + 100, avenue de la Trillade T. 33 (0)6 83 79 73 38 [email protected]

BEDOIN Jean-Pierre Bianco - (Natuurgids) Chalet Reynard T. 33 (0)6 62 50 95 14 - F. 33 (0)4 90 60 48 25 [email protected]

Améthyste La Baume - Quartier Combe T./F. 33 (0)4 90 74 05 92 [email protected] http://amethyste1901.free.fr Régis Leroy Gids voor de Dentelles de Montmirail Le Village T. 33 (0)4 90 65 80 85 - F. 33 (0)4 90 65 63 44 [email protected]

LACOSTE

Joël Fabreguettes 7, boulevard André Delorme T. 33 (0)6 11 97 62 81 www.rando-guide.com - [email protected] Agarrus + Maison des Dentelles place du Marché T. 33 (0)6 80 43 12 12 - F. 33 (0)4 90 22 10 35 www.agarrus.com - [email protected]

BUOUX

GIGONDAS

Walk Inn Provence - Yann Delord 30, boulevard Paul Floret T. 33 (0)4 90 87 70 66 - F. 33 (0)4 90 87 70 55 [email protected] www.walkinnprovence.com

BEAUMES-DE-VENISE

Passe Montagne Route de Carpentras T. 33 (0)4 90 65 60 25 [email protected]

Martine Tempier - Pascal Chemin de Saint-Hilaire (gids van de streek) T./F. 33 (0)4 90 75 82 82 - 33 (0)6 80 65 34 96

LA BASTIDONNE Cèdres Claude Lopez Natuurtochten door de Luberon T./F. 33 (0)4 90 07 54 02 - 33 (0)6 20 39 80 75 [email protected]

VENASQUE Paroles de Végétaux Jeanne-Marie Pascal Fonssagourle + T./F. 33 (0)4 90 66 00 58 - 33 (0)6 22 93 55 31 [email protected] www.mas-des-lavandes.com

Natuur en recreatie - Bergen en heuvels - Uitstapjes en voettochten 101


13/04/2005

11:23

De fiets is het middel bij uitstek om kennis te maken met het fietsparadijs, de Vaucluse. De 12 circuits die het Comité départemental de cyclotourisme du Vaucluse en het Comité départemental du Tourisme aanbieden, liggen verspreid over het hele departement. Een tocht dwars door landschappen heeft vaak een thema (lavendel, wijngaarden, hooggelegen dorpen, enz.). De clubs uit de Vaucluse bieden ook thematochten en verblijven aan. Comité départemental de cyclotourisme du Vaucluse (fietstoerisme) Hôtel de Ville - BP 27 84420 Piolenc T./F. 33 (0)4 90 29 64 80 [email protected] http//perso.wanadoo.fr/cyclo-provence-alpes

TOERTOCHTEN OF ATB AVIGNON Transhumance Tochten met deskundige begeleiding. Met veel mogelijke thema’s. 52, boulevard Saint-Roch T. 33 (0)4 90 95 57 81 - F. 33 (0)4 90 95 66 41 [email protected]

Page 102

BEDOIN

SAINT-SATURNIN-LES-APT

Serge Froissart Begeleider van mountainbike-tochten Rue Eymard T./F. 33 (0)4 90 60 90 08

Club Cyclo Aptésien Begeleider van fietsen mountainbike-tochten Route de Rustrel T. 33 (0)4 90 75 41 90

CAVAILLON

VILLENEUVE-LES-AVIGNON

Vélo Roc Cavaillon Begeleider van mountainbike-tochten Place Paul Gauguin T. 33 (0)4 90 71 32 41 - 33 (0)6 16 56 59 08 F. 33 (0)4 32 50 10 28 [email protected]

C.T. Avignon Begeleider van fietstochten 58, avenue du Général Leclerc T. 33 (0)4 90 25 15 26 - F. 33 (0)4 90 28 77 47

LES TAILLADES Jean Louis Delpian Begeleider van fietsen mountainbike-tochten 353, route du Stade T. 33 (0)6 80 06 25 08 [email protected]

PIOLENC Club Cyclo Piolenc Begeleider van fietsen mountainbike-tochten Chemin des Passadoires T. 33 (0)4 90 29 62 10 - F. 33 (0)4 90 29 71 87 [email protected]

Eveneens op www.provenceguide.com: ideeën voor tochten, maar ook adressen van reparateurs van toerfietsen, mountainbikes, hybridefietsen, tandems, enz

OP DE FIETS DOOR DE LUBERON Een uitgestippelde tocht van 236 km die u laat kennismaken met het plateau van de Luberon met al zijn rijkdom. Bij elke etappe krijgt u bij ‘relais information service’ (informatiepunten) informatie over accommodatiemogelijkheden, winkels en dienstverlening en over andere routes in de omgeving.

ROBION Club VTT Robion Begeleider van fietsen mountainbike-tochten Route des Taillades T. 33 (0)4 90 76 55 20

SAINT-DIDIER

Walk Inn Provence Christine Grosjean Sébastien Laurent Begeleider van fietsen mountainbike-tochten 30, boulevard Paul Floret 25, rue du Four T. 33 (0)4 90 87 70 66 - F. 33 (0)4 90 87 70 55 T. 33 (0)6 18 05 84 36 [email protected] www.walkinnprovence.com 102 Natuur en recreatie - Bergen en heuvels - Fietstoerisme, Ruitertochten

De Vaucluse biedt tochten en verblijven voor ervaren ruiters. Er zijn uitgezette paden en de routes gaan van de ene gîte équestre naar de andere waar ruiter en paard welkom zijn.


13/04/2005

11:23

In de maneges kunt u in een halve of een hele dag kennismaken met de rijkunst. LAURIS Comité départemental de tourisme équestre de Vaucluse de la FFE (CDTE 84)(ruitertoerisme) Mas de Recaute T. 33 (0)4 90 08 41 44 - F. 33 (0)4 90 08 41 37

MANEGES APT L’École du Cheval (rijschool) Roquefure T/F. 33 (0)4 90 74 37 47

BEDOIN Les Cavaliers de la Louvière La Talène - Route de Flassan T. 33 (0)6 73 37 99 40

Page 103

CARPENTRAS

JOUCAS

Manege Saint-Ponchon Route de Saint-Didier T. 33 (0)4 90 60 08 40

Manege van Joucas T. 33 (0)4 90 05 80 11 - 33 (0)6 07 60 04 18 F. 33 (0)4 90 05 80 09 [email protected]

CAUMONT-SUR-DURANCE AAE Pégase 13, chemin de Picabrier T. 33 (0)6 16 56 52 88 - F. 33 (0)4 90 23 15 23

COURTHÉZON Manege SCA Ranch La Rebousse Chemin Saint-Laurent T./F. 33 (0)4 90 70 88 42 Cheval et Provence 1448, Chemin du Plan T. 33 (0)4 90 70 79 80

LAURIS Cap Rando Chemin de Recaute T. 33 (0)4 90 08 41 44 - F. 33 (0)4 90 08 41 37 [email protected] www.caprando.com

LES TAILLADES Ranch El Dorado Route de Cavaillon T. 33 (0)4 90 71 03 04

ORANGE CUCURON Les Cavaliers du Luberon Le Vabre T./F. 33 (0)4 90 77 22 19

Écuries du Plan d’eau Quartier Russamp - Chemin de Veysonne T. 33 (0)4 90 29 64 53 - F. 33 (0)4 90 29 67 47 [email protected]

Manege Camping la Simioune Quartier Guffiage T. 33 (0)4 90 30 44 62 - F. 33 (0)4 90 30 44 77 [email protected] www.la-simioune.fr

ENTRAIGUES-SUR-SORGUE

PERTUIS

Ranch de l’Étalon Blanc Chemin Sève T. 33 (0)4 90 83 17 68 - F. 33 (0)4 90 83 23 58 [email protected]

CADEROUSSE

Les Écuries de la Durance Quartier de Croze T./F 33 (0)4 90 79 53 07 mob. 33 (0)6 18 11 63 97 [email protected]

ENTRECHAUX

BOLLÈNE

Manege Les Écuries de Caderousse Route de Saint-Michel T. 33 (0)4 90 51 91 77

CAIRANNE Les Écuries du Muzet Quartier le Muzet T. 33 (0)4 90 46 12 99 - 33 (0)6 09 88 38 14 F. 33 (0)4 90 30 68 50

Les Trois Rivières La Jonche T. 33 (0)4 90 46 01 72

Cheval et Soleil La Castellane T. 33 (0)4 90 79 13 63 - F. 33 (0)4 90 79 62 11


Les Piboules Route de Villelaure T. 33 (0)4 90 09 92 95

PoneyClub van Mousquety + Quartier Mousquety T./F. 33 (0)4 90 20 30 86

Natuur en recreatie - Bergen en heuvels - Ruitertochten 103


13/04/2005

SAINT-MARTIN-DE-CASTILLON Manege Par Monts et par Chevaux Le Griffon T. 33 (0)4 90 75 13 16 - 33 (0)6 80 42 82 40 F. 33 (0)4 90 75 12 49 [email protected] www.luberon-news.com/par-monts-et-par-chevaux

SAINT-TRINIT Paardenboerderij Les Bayles Les Bayles T. 33 (0)4 90 75 00 91 - F. 33 (0)4 90 75 00 91 [email protected] http//: lesbayles.free.fr

SARRIANS Les Sabots d’Éole La Bastide du Grand Chêne T./F 33 (0)4 90 65 31 57 mob. 33 (0)6 03 73 69 87 www.la-bastide-du-grand-chene.com

VELLERON Le Relais des Murets Chemin des Murets T. 33 (0)4 90 20 01 53

11:23

Page 104

EZELTOCHTEN MET BEGELEIDING MAZAN Le Mas des Tuilières Uitstapjes en trektochten met paard en wagen. 722, chemin de Mormoiron T./F. 33 (0)4 90 69 77 91 [email protected] www.guideweb.com/provence/bb/mas-des-tuilieres

L’Âne Rit + Chemin le Mourre-des-Puits T. 33 (0)4 90 65 36 72 - 33 (0)6 24 75 75 67 F. 33 (0)4 90 65 36 72 [email protected]

BEDOIN La Petite Ferme + Domaine de Bélézy T. 33 (0)6 77 56 63 49

LE BEAUCET Ezelboerderij van Devens (GB) + Le Fraischamp T./F 33 (0)4 90 66 14 53 [email protected] http://asidudevens.free.fr

MALAUCÈNE Ezelboerderij Provenc’Ane + Plaine de Piochier T. 33 (0)6 88 72 39 64

TOCHTEN MET PAARD EN WAGEN

MONIEUX

VENASQUE

Les Ânes des Abeilles + Les Isnards T. 33 (0)4 90 64 01 52

Ranch de la Vallée Verte La Ferme du Bresquet Route de Saint-Didier T. 33 (0)4 90 66 04 29 - 33 (0)6 09 58 23 93

LORIOL-DU-COMTAT

SAINT-MARTIN-DE-CASTILLON Vivre au pas des Ânes (GB) (leven in het tempo van een ezel) + Le petit Jas - N100 T./F 33 (0)4 90 75 12 49 mob. 33 (0)6 84 07 04 61 [email protected] www.vivre-au-pas-des-anes.com

104 Natuur en recreatie - Bergen en heuvels - Ruitertochten, Mechanische sporten

Liefhebbers van de autosport laten hun machines graag los op de pistes op zoek naar een vleugje raid en avontuur QUAD ORANGE Quad Evasion 84 Verhuur van quads voor volwassenen en kinderen (vanaf 4 jaar) op pistes. Quadtochten van 1 uur tot een dag op verzoek. + Quartier Haut Albrian T. 33 (0)6 60 89 16 22 - 33 (0)4 32 81 15 04

CRILLON-LE-BRAVE Ventoux Quad Kennismaking op circuit (kinderen vanaf 10 jaar en volwassenen) en op tochten op de hellingen van de Mont-Ventoux. + Route de la Madeleine T. 33 (0)6 19 06 05 92 www.ventoux-quad.com


13/04/2005

11:23

Page 105

:

Natuur en recreatie - Bergen en heuvels 105


13/04/2005

11:23

Page 106

{ Recreatieplassen | Kano - kajak, roeien, surfen } Vissen

ONTSPANNEN IN STROMEND WATER Water, water en nog eens water! Dit is in de hele Provence iets bijzonders. In de zomerse hitte over de vredige en koele Sorgue in een kano. Of liever over de Rhône die als het ware vraagt om boottochten per groep of om eenzame peddelaars onder de bogen van de brug van Avignon. Voor zwemmers, surfers en waterliefhebbers zijn hier meren en plassen in overvloed. En in de gorges kunt u het genot van een tocht combineren met zwemmen in een rivier. Of misschien bent u liever die onbeweeglijke, oplettende visser die een hengeltje uitwerpt om een forel of een grondeling te vangen.

Lapalud{} Bollène{

{Piolenc Caderousse{}

Mormoiron{

Châteauneuf-du-Pape} Pernes-les-Fontaines{ {|Avignon

}Velleron Fontaine-de-Vaucluse} |}L’Isle-sur-la-Sorgue }Lagnes

Apt{

Cabrières-d’Aigues{ |Lauris

106 Natuur en recreatie - Rivieren, gorges, bronnen en meren

Cadenet{


13/04/2005

11:23

Page 107

CADENET

Een duik in het koele water geeft het sein tot het begin van de vakantie. Vervolgens kan men naar eigen keuze in de zon luieren of het zeil hijsen op zoek naar nieuwe avonturen AVIGNON Recreatieplas van Courtine Zeilen, surfen T. 33 (0)4 32 74 32 74

APT Watersportcentrum la Riaille Zeilschool FFV (Franse zeilfederatie), zeilbootjes, surfplanken, zeilen voor gehandicapten, mountainbike, boogschieten, enz. Plan d’eau de la Riaille T. 33 (0)4 90 04 85 41 - 33 (0)4 90 74 00 34 F. 33 (0)4 90 74 28 13 [email protected]

BOLLENE Recreatieplas van ‘Trop Long’ Zeilschool FFV (Franse zeilfederatie), zwaardbootjes, windsurfen T. 33 (0)4 90 40 82 18

CABRIERES D’AIGUES Meer van la Bonde Zwemmen onder toezicht, zeilen, surfen T. 33 (0)4 90 77 61 84

Meer van de Camping Val de Durance Zwemmen onder toezicht Les Routes T. 33 (0)4 90 68 37 75 - F. 33 (0)4 90 68 16 34 [email protected] www.homair-vacances.fr/francais/cadenet/index.html

Voor informatie over zwemwater: Direction Départementale des Affaires Sanitaires et Sociales (DDASS) T. 33 (0)4 90 27 70 94 www.baignades.sante.gouv.fr

CADEROUSSE Meer van Revestidou Zeilen, surfen T. 33 (0)4 90 51 90 69 [email protected]

LAPALUD Recreatieplas ‘Les Girardes’ Zeilschool FFV (Franse zeilfederatie), zeilcursus in bootjes met spinnaker van april tot oktober T. 33 (0)4 90 40 21 74 - 33 (0)6 79 22 47 77 F. 33 (0)4 75 50 55 14 [email protected]

MORMOIRON Recreatieplas van les Salettes Zwemmen onder toezicht, windsurfen, avonturenparcours T. 33 (0)4 90 61 80 17

PERNES-LES-FONTAINES Prato Plage Zwemmen onder toezicht, bar, restaurant 534, chemin Prato Plage T. 33 (0)4 90 61 37 75 - F. 33 (0)4 90 61 41 78 [email protected] www.pratoplage.com

De rivier de Sorgue is geschikt voor kano- of kajakvaren; de Rhône en de Durance voor roeien. Meren en plassen voor surfen. Er zijn clubs die stages voor beginners organiseren. U kunt ook materiaal huren voor individueel gebruik. Comité départemental des sociétés d’aviron de Vaucluse (roeiverenigingen) 19, rue Sainte-Catherine - 84000 Avignon T. 33 (0)6 78 26 89 71 [email protected] - www.cdaviron84.free.fr Comité départemental de Vaucluse - Fédération française de Canoë-kayak (Franse kano/kajakfederatie) 1, rue Bourguet - 84000 Avignon T./F. 33 (0)4 90 27 90 63 www.canoe-alpeprovence.com Comité départemental de voile de Vaucluse (zeilcomité) 408, chemin des Muraillettes - 84840 La Palud T. 33 (0)6 79 88 47 77 - F. 33 (0)4 75 50 55 14 [email protected]

Natuur en recreatie - Rivieren, gorges, bronnen en meren - Recreatieplassen, Kano - kajak, roeien, surfen 107


13/04/2005

11:23

Page 108

KANO- EN KAJAKVAREN

ROEIEN

GIDSEN EN VISCENTRA

AVIGNON

AVIGNON

CHÂTEAUNEUF-DU-PAPE

Canoë Vaucluse (Comité Départemental de la FFCK - kano/kajakfederatie) - Alain Moutte Afzakken van rivieren, cursussen en organisatie activiteiten 1, rue Bourguet T./F. 33 (0)4 90 27 90 63 [email protected] www.canoe-alpesprovence.com

Société Nautique d’Avignon (watersportvereniging) Ile de la Barthelasse T. 33 (0)4 90 82 02 54 [email protected] www.snavignon.com

Glen Grapinet Cursussen, visvakanties. BP 54 T./F. 33 (0)4 90 83 55 34

FONTAINE-DE-VAUCLUSE Kayak Vert Verhuur en afzakken van de Sorgue onder begeleiding. Afzakken van het kanaal van Carpentras. + Quartier de la Beaume T. 33 (0)4 90 20 35 44 - F. 33 (0)4 90 20 20 28 [email protected] www.canoefrance.com/sorgue

L’ISLE-SUR-LA-SORGUE Canoë Evasion - BP 23 Verhuur en afzakken van de Sorgue onder begeleiding. + T./F. 33 (0)4 90 38 26 22 www.canoe-evasion.com

LAURIS A.F.D.A. Kano- en kajakvaren “Au Fié de l’Aigo” Ornithologische tochten onder begeleiding. 2 tochten over de Durance van 8 km en 18 km. + T. 33 (0)6 86 88 50 76

CADEROUSSE Société Nautique de Caderousse (watersportvereniging) Quartier Les Mians T. 33 (0)4 90 34 36 98

FONTAINE-DE-VAUCLUSE Pêche à la truite de l’Aqueduc (forelvissen) + Vissen per stuk (geschikt voor groepen), in het seizoen dagelijks, buiten het seizoen in het weekend. T. 33 (0)4 90 20 35 44 - F. 33 (0)4 90 20 20 28 [email protected] www.canoefrance.com/sorgue


In de jaarlijks verschijnende gids “La pêche en Vaucluse” (vissen in de Vaucluse) staan de reglementen en de visgebieden. Deze is verkrijgbaar bij de vereniging. Voor vissers die op doorreis of vakantie zijn in de Vaucluse zijn vakantie- of dagkaarten beschikbaar op verkooppunten van viskaarten. Fédération de Vaucluse pour la Pêche et la Protection du Milieu Aquatique (Federatie voor visserij en bescherming van het watermilieu) 5, boulevard Champfleury 84000 Avignon T. 33 (0)4 90 86 62 68 / 33 (0)4 90 86 11 90 [email protected] www.unpf.fr www.club-halieutique.com

108 Natuur en recreatie - Rivieren, gorges, bronnen en meren - Kano - kajak, roeien, surfen, Vissen

École de Pêche (Visschool) Vissen met de vlieg. 34, route de Fontaine-de-Vaucluse T./F. 33 (0)4 90 38 23 02 mob. 33 (0)6 08 98 98 98

LAPALUD Laurent Paoloni Cursussen vissen op vleesetende vissen met aas. 5, rue des Barrinques T. 33 (0)6 30 70 60 56

LAGNES Le Sorguett Viscircuit, vissen per stuk, op forel en zalm. + Domaine de Mousquety T./F. 33 (0)4 90 38 23 02 mob. 33 (0)6 08 98 98 98


13/04/2005

11:23

Page 109

VELLERON (CDIPE) Centre Départemental d’initiation Pêche et Environnement (hengelsport en milieu) Kennismaking met en in praktijk brengen van de hengelsporttechniek en ontdekking van het milieu. + Route du Thor T./F. 33 (0)4 90 20 09 57 mob. 33 (0)6 19 12 41 35 [email protected]

Natuur en recreatie - Rivieren, gorges, bronnen en meren - Vissen 109


13/04/2005

11:23

Page 110

{ | } ~

Klimmen Luchtsporten Speleologie Acrobatisch avonturenparcours in het bos Omnisportcentra Golfbanen

Visan|

DE VAUCLUSE VERTICAAL GEZIEN Tussen twee siësta’s door, languit gelegen in een hangmat, kom je al snel in de verleiding de Vaucluse verticaal te gaan bekijken. Begin met de beklimming van de Dentelles de Montmirail, de Mourre-Nègre of de steile rotsen van Buoux. Of misschien kiest u voor een luchtballon, een zweefvliegtuig of parapente om de lucht in te gaan. Ondergronds spoort de geologische rijkdom van de Vaucluse aan tot speleologie. En tussen hemel en aarde nodigen de bomen in Mormoiron, Rustrel of Buoux u uit tot avonturen in een acrobatisch avonturenparcours.

Beaumont-du-Ventoux {Gigondas {Beaumes-de-Venise

St-Hippolyte-le-Graveyron{ Bedoin| Sault-en-Provence Mormoiron{} St-Christol-d’Albion} Carpentras|

|Monteux

Vedène Pernes-les-Fontaines| Morières-les-Avignon Montfavet| {Gordes Joucas| {}Avignon Saumane }Lagnes

Fontaine-deVaucluse

{Robion

|Puget-sur-Durance

110 Natuur en recreatie - Onder de grond en in de lucht

Saint-Saturnin-les-Apt| Rustrel|} Apt{ Buoux{}


13/04/2005

11:23

Bergbeklimmers zijn gek op de kalkrotsen van de Provence. Ze bieden kwaliteit, afwisseling, alle mogelijke moeilijkheidsniveaus en veilige voorzieningen. Dankzij het mediterrane klimaat van de Vaucluse is het bovendien mogelijk het hele jaar door te klimmen (in de winter op de zuidelijke hellingen en in de zomer op de noordelijke hellingen). De klimplekken van Buoux in de Luberon en de Dentelles de Montmirail zijn wereldwijd erkend. Comité départemental F.F.M.E. du Vaucluse (Franse federatie bergbeklimmen) 54, route de Morières - Les Aubépines A1 84000 Avignon. T. 33 (0)4 90 71 05 23 T./F. 33 (0)4 90 14 06 10 [email protected] ou [email protected] www.ffme.fr

Page 111

APT

BUOUX

Aptitudes Plan d’Eau - 140, avenue de Viton T. 33 (0)6 81 46 19 73 - T./F. 33 (0)4 90 04 85 41 [email protected]

Améthyste La Baume - Quartier Combe T. 33 (0)4 90 74 05 92 - F. 33 (0)4 90 74 05 92 http://amethyste1901.free.fr [email protected]

Compagnie Lézards Bleus Cursussen en workshops klimmen op rotsen of in een zaal. Eveneens voorstellingen en cursussen verticale dans. 248, avenue Philippe de Girard T. 33 (0)4 90 74 17 23 [email protected]

GIGONDAS Régis Leroy Gîte des Dentelles de Montmirail Le Village T. 33 (0)4 90 65 80 85 - F. 33 (0)4 90 65 83 44 [email protected]

AVIGNON André Charmetant 98, avenue de Tarascon T. 33 (0)4 90 82 20 72 - F. 33 (0)4 90 65 03 08 [email protected] - www.charmetant.org

GORDES

Olivier Gaude 18ter, rue Ledru Rollin T. 33 (0)6 11 99 04 06

MORMOIRON

Thierry Nief Quartier le Poulety - Le Touron T. 33 (0)4 90 72 06 23 Sophie Bocher Villa Borel T. 33 (0)6 08 68 01 28

Alain Hantz - Sport et Nature 50, rue Carnot T. 33 (0)4 90 85 61 45 - F. 33 (0)4 90 85 51 41

ROBION

Le Pan d’Avignon Klimzaal (600 m²), uitstapjes, arrangement met bergbeklimmen canyoning 82, route de Monfavet T. 33 (0)4 90 88 19 92 - F. 33 (0)4 90 88 19 92 [email protected] - www.lepandavignon.com

BEAUMES-DE-VENISE Bureau des Moniteurs du Ventoux (instructeurs) c/o Jean-Luc Bonnefon - Saint-Véran T. 33 (0)4 90 65 07 53 - 33 (0)6 09 65 47 23 [email protected]

André Eutrope 55, rue D. Bertrand T. 33 (0)4 90 76 66 73 - F. 33 (0)4 90 76 62 65 [email protected]

SAINT-HIPPOLYTE-LE-GRAVEYRON Fan de Lune Chemin de la Roque-Alric T. 33 (0)6 16 86 68 45 [email protected]

Natuur en recreatie - Onder de grond en in de lucht - Klimmen 111


13/04/2005

De Mont-Ventoux, de Monts du Vaucluse of de Luberon zijn fantastische vertrekpunten om de Vaucluse vanuit de lucht te verkennen. De Vaucluse telt zes vliegclubs,verschillende clubs voor deltavliegen en parapente en clubs voor ballonvaarten. Op de Mont-Ventoux worden cursussen met verblijf georganiseerd om de grondbeginselen van parapente te leren.

11:23

Page 112

T. 33 (0)4 90 05 76 77 - 33 (0)4 90 05 79 21 F. 33 (0)4 90 05 74 39 [email protected] www.montgolfiere-provence-ballooning.com

SAINT-SATURNIN-LES-APT Montgolfière Vol-Terre Ballonvaart van een uur over de okergroeves. Iedere ochtend. + Hameau des Goubauds T./F. 33 (0)4 90 05 60 93 - mob. 33 (0)6 03 54 10 92 [email protected] - www.vol-terre.com

ZWEEFVLIEGEN Comité départemental de vol à voile (zweefvliegen) Valla d’Hubert - 84360 Mérindol T. 33 (0)4 90 60 08 17 - F. 33 (0)4 90 72 87 97

PUGET-SUR-DURANCE

Comité départemental de vol libre de Vaucluse (vrij vliegen) La Lause - Route de Suzette - 84330 Le Barroux T. 33 (0)4 90 62 36 18 - 33 (0)6 87 73 68 39 [email protected]

PARAPENTE

ULV CARPENTRAS Association Alcove Kennismakingsvluchten en vliegschool. Vliegveld van Carpentras nr. 4 T. 33 (0)4 90 67 06 11

LUCHTBALLONNEN JOUCAS Provence Ballooning (GB, D, NL) Rondvlucht in een luchtballon over de vallei van de Calavon. + Le Mas Fourniquière

Le Luberon sous le Vent Kennismakingsvluchten en cursussen + Mairie (gemeentehuis) T./F. 33 (0)4 90 57 43 86

BEDOIN Club “Fan de Lune” + T. 33 (0)4 90 04 96 53 - 33 (0)6 87 73 68 39 [email protected] - [email protected]

RUSTREL Rustr’aile Colorado + Le Stade T./F. 33 (0)4 90 04 96 53 mob. 33 (0)6 09 40 05 74 Voler au Pays Kennismakingsvluchten, uitstapjes met deltavliegers en parapente. + Rue du Barry T. 33 (0)6 80 40 23 42 www.voler-au-pays.com

112 Natuur en recreatie - Onder de grond en in de lucht - Luchtsporten

TOCHTJES IN EEN VLIEGTUIG - LUCHTDOOP PERNES-LES-FONTAINES Ventoux Air Club Vliegschool, vluchten in een zweefvliegtuig, luchtdoop en kennismakingsvluchten. + Aérodrome E. Soumille T. 33 (0)4 90 63 16 00 - 33 (0)4 90 60 32 61 [email protected]

MONTEUX Air Ventoux Vluchten rond de Mont-Ventoux, luchtdoop, vertrek vanaf de vliegvelden van Avignon en Carpentras. + 115, chemin du Soultadou T./F. 33 (0)4 90 66 35 81 mob. 33 (0)6 77 86 87 95 [email protected] http://monsite.wanadoo.fr/airventoux

MONTFAVET Aéro club Vauclusien Vliegschool + Vliegveld Avignon-Caumont T. 33 (0)4 90 84 17 17 - F. 33 (0)4 90 84 17 28 [email protected]

VISAN Aéroclub du Haut-Comtat Luchtdoop, vliegschool, cursussen stuntvliegen. + Vliegveld Valréas-Visan T./F. 33 (0)4 90 41 91 71 mob. 33 (0)6 14 33 70 03 [email protected] http://achc.free.fr


13/04/2005

11:23

Page 113

SAINT-RÉMY-DE-PROVENCE

SAINT-CHRISTOL-D’ALBION

RUSTREL

De Provence gezien vanuit een vliegtuig (vertrek Avignon) 5, rue Carnot T. 33 (0)6 14 81 34 85 - 33 (0)4 90 92 22 84 F. 33 (0)4 90 54 44 00 [email protected] www.provence-vue-avion.com

Accueil spéléologique du Plateau d’Albion (ASPA: speleologie op de hoogvlakte van Albion) + Centrum om kennis te maken met allerlei sporten, uitstapjes, speleologiearangementen, gîte d’étape ter plaatse. Rue de l’Église T. 33 (0)4 90 75 08 33 [email protected] - www.aspanet.net

Colorado Aventures (GB) Avonturenparcours in de bomen voor kinderen en volwassenen + Forêt Notre-Dame des Anges T. 33 (0)6 78 26 68 91

HELIKOPTERVLUCHTEN

BUOUX Améthyste (GB) + Uitstapjes en verblijf met bergbeklimmen, jungleparcours La Baume - Quartier Combe T./F. 33 (0)4 90 74 05 92 [email protected] http://amethyste1901.free.fr

AVIGNON - MONTFAVET Vliegveld Avignon Michel Félix T. 33 (0)4 90 81 51 36 - 33 (0)6 89 33 96 24 F. 33 (0)4 90 81 51 07 [email protected] www.provencehelicoptere.com

Tijdens een avonturenparcours maakt u kennis met de natuur en het bos van tak tot tak, van boom tot boom. Er zijn verschillende niveaus voor kinderen en volwassenen. De begeleiding wordt verzorgd door een gids met een staatsdiploma.

De liefhebbers van karst, holen, onderaardse gangen en spelonken vinden in de Vaucluse de ondergrondse uitstapjes die ze zoeken. Maar let op! Speleologie is geen solitaire sport. 10 clubs en verenigingen ontvangen de liefhebbers ‘onder’ het gehele departement. Comité Départemental de Spéléologie de Vaucluse (FFS) Informatie over clubs, plaatsen om de sport te beoefenen en evenementen. 6, rue Julien de la Rovère - 84000 Avignon T. 33 (0)6 70 75 72 20 - 33 (0)4 90 70 88 98 [email protected]

JUNGLEPARCOURS

AVONTURENPARCOURS IN HET BOS MORMOIRON Ventoux Aventure (GB) Meertje van Salettes + T. 33 (0)4 90 61 98 67 - 33 (0)6 14 02 46 77 [email protected] www.ventouxaventure.com

FONTAINE-DE-VAUCLUSE Centre Départemental de Plein Air et de Loisirs (recreatiecentrum) + Bergbeklimmen, mountainbike, fietstoerisme, oriëntatieloop, wandeltochten, kano-kayak. Cursussen voor groepen - Verblijfsmogelijkheid (maximaal 75 pers.). Uitsluitend voor verenigingen. T. 33 (0)4 90 20 32 33 - F. 33 (0)4 90 20 22 13 [email protected]

... LAGNES Passerelle des Cîmes (GB) 4 parcours in de lucht voor kinderen en volwassenen, in het bos. + Les Cadenières - RD 24 T. 33 (0)4 90 38 56 87 - 33 (0)4 90 20 29 94 [email protected] Natuur en recreatie - Onder de grond en in de lucht - Speleologie, Acrobatisch avonturenparcours in het bos, Omnisportcentra 113


13/04/2005

11:23

Page 114

SAULT Centre Départemental de Plein Air et de Loisirs (recreatiecentrum) + Bergbeklimmen, ATB, fietstoerisme, oriëntatietocht, wandeltocht, speleologie, canyoning. Verblijfsmogelijkheid voor maximaal 60 pers T. 33 (0)4 90 20 32 33 - F. 33 (0)4 90 20 22 13 [email protected]

BEAUMONT-DU-VENTOUX Chalet d’Accueil du Mont-Serein + Zomer- en wintervakantieoord: skiën en langlaufen, snowboard, paden voor sneeuwschoenwandelingen, wandelen mountainbike tochten, devalkart (kleine kart zonder motor), trottin’herbe (step-piste in het gras), enz Mont-Serein T. 33 (0)4 90 63 42 02 - F. 33 (0)4 90 60 78 58 [email protected] www.stationdumontserein.com

SAINT-CHRISTOL ASPA Accueil Spéléologique du Plateau d’Albion + Bergbeklimmen, mountain bike en wandeltochten, speleologie, afdaling in canyons, boomwandelen, oriëntatietochten, klimparcours. Verblijfsmogelijkheid Place de l’Église T. 33 (0)4 90 75 08 33 [email protected] www.aspanet.net

BEAUMES-DE-VENISE Agarrus - Sports Nature en Provence + Allerlei soorten tochten, bergbeklimmen, parapente, ATB, enz. Place de l’Église T. 33 (0)6 80 43 12 12 - F. 33 (0)4 90 62 93 25 [email protected] www.agarrus.com

Met de “Golf Pass de Provence” heeft u toegang tot 5 golfbanen in de Provence; 3 ervan bevinden zich in de Vaucluse. MORIERES-LES-AVIGNON Golf Club van Châteaublanc 1 internationale 18-holes baan (6070 m par 72) 1 9-holes oefenbaan, Practice. Route de Châteaublanc - Les Plants T. 33 (0)4 90 33 39 08 - F. 33 (0)4 90 33 43 24 [email protected] www.golfchateaublanc.com

SAUMANE Provence Country Club Practice, 9-holes compact (1100 m par 28) 18-holes (6045 m par 72) Route de Fontaine-de-Vaucluse T. 33 (0)4 90 20 20 65 - F. 33 (0)4 90 20 32 01 [email protected]

VEDENE Golf du grand Avignon Practice on water, 9-holes compact course (961 m) 18holes baan (6046 m par 72) Les Chênes verts T. 33 (0)4 90 31 49 94 - F. 33 (0)4 90 31 01 21 [email protected] http://www.golfgrandavignon.com

114 Natuur en recreatie - Onder de grond en in de lucht - Golfbanen


13/04/2005

11:23

Page 115

:

Natuur en recreatie - Onder de grond en in de lucht 115


13/04/2005

11:24

Page 116

{ Parken en tuinen | Botanische paden } Musea en observatoria

IN EEN TUIN HET LIEVE LEVEN ZIEN ONTLUIKEN De natuur opnieuw ontdekken betekent ook planten herkennen en ze bij hun naam noemen. In de Vaucluse, de tuin van Frankrijk en een paradijs voor aromatische planten die 1500 plantensoorten herbergt, wil de wandelaar graag botanicus zijn. Hij loopt door de tuinen van een kasteel, over de in cultuur gebrachte terrassen en over de bergpaadjes in de voetsporen van Jean-Henri Fabre. Op het platteland van de Haut-Vaucluse zijn talrijke botanische paden uitgezet en natuurlijk ook op de Mont-Ventoux en in het Regionaal Natuurpark van de Luberon, die beide op de lijst staan van het werelderfgoed van de UNESCO als biosfeerreservaat. 116 Natuur en recreatie - Natuur, parken en tuinen, fauna en flora

Uchaux| }|Sérignan-du-Comtat |Piolenc

|Beaumont-du-Ventoux

Savoillans|

Bedoin| Sault-en-Provence}{ Monieux|

{Mormoiron

St-Christol| }St-Didier

Venasque|

{Sorgues {Avignon Apt|

|Caumont-sur-Durance Robion| }Mérindol

Goult| Bonnieux| Oppède{ Lauris{

Ansouis{ Pertuis{


13/04/2005

11:24

AVIGNON AVIGNON Jardin et Allée de la Queyrelle Gratis voor studenten en onderzoekers. T. 33 (0)4 90 88 13 90 Museum Requien Zie de pagina’s over musea

SORGUES De tuin van het kasteel van Brantes Florentijnse tuin in bloei in een park met platanen. De in 1780 geplante magnolia is de oudste van Europa. Bezoek op afspraak, dagelijks. Domaine de Brantes T. 33 (0)4 90 39 23 91 - F. 33 (0)4 90 39 23 36

HAUT-VAUCLUSE SÉRIGNAN-DU-COMTAT Museum Harmas Jean-Henri Fabre De beroemde insectenkenner Jean-Henri Fabre (1823-1915) ging in 1879 in zijn huis in Sérignan wonen waar hij in alle rust de flora en de insecten van de streek kon bestuderen en zijn onderzoek kon voortzetten. Van een braakliggend terrein (in het Provençaals “harmas”) maakte hij een prachtige botanische tuin, met meer dan 800 plantensoorten. Jean-Henri Fabre was overal in geïnteresseerd: natuurwetenschappen, scheikunde, natuurkunde en astronomie. Prachtige verzamelingen insecten, fossielen, mineralen en 300 aquarellen van paddenstoelen. Bij zijn dood werd de Harmas door de staat gekocht (1922) en veranderd in een museum verbonden aan het Muséum National d’Histoire Naturelle. Wegens werkzaamheden gesloten tot eind 2006 Route d’Orange T. 33 (0)4 90 70 00 44

Page 117

Botanisch pad van Sérignan du Comtat Met groene bewegwijzering, vertrek Route de Lagarde-Paréol, links in de bocht ter hoogte van de boerderij Ratoneau. Ongeveer 1 uur. Zomerwandelingen georganiseerd door de Association Plantes Rares et Jardin Naturel (vereniging voor zeldzame planten en natuurlijk tuin) Van mei tot augustus, 2 of 3 data per maand. Plantkundigen organiseren botanische themauitstapjes voor kleine groepen van 15 tot 18 personen van een halve dag of langer. In april komen in Sérignan boomkwekers, sprekers, liefhebbers van planten en tuinen bijeen tijdens de manifestatie “Plantes Rares et Jardin Naturel” (plantenmarkt, activiteiten, workshops voor kinderen en volwassenen, uitstapjes en wandelingen, enz.). T. 33 (0)6 30 24 45 31 www.plantes-rares.com

UCHAUX Botanisch pad van Uchaux Vertrek vanaf de parkeerplaats van de begraafplaats van Uchaux; neem de weg ten noorden ervan, de “Voie romaine” (Romeinse weg) genoemd, en volg het botanische pad.

PIOLENC Het Massief van Uchaux Tussen Sérignan-du-Comtat en Uchaux strekt zich een bosrijk massief uit over verschillende honderden hectaren. Dit bos is zo bijzonder omdat het groeit op een kalk- en kiezelhoudend terrein; dat bevordert de aanwezigheid van de kermeseik, de witte cistus of de Zuid-Europese jenerverbes en de ontwikkeling van een flora die goed op kiezel gedijt, met heide en aardbeibomen, cistusroos, zeeden en andere soorten bomen en planten die op zuurhoudende grond groeien. Een gebied om doorheen te trekken over de

bewegwijzerde paden (langs wijngaarden, botanische paden) in de voetsporen van de beroemde insectenkenner Jean-Henri Fabre. T. 33 (0)4 90 29 46 10 www.ccayguesouveze.com

MONT-VENTOUX BEAUMONT-DU-VENTOUX Circuit Jean-Henri Fabre Op de Mont-Ventoux valt veel te ontdekken. 2 luswandelingen van 1 uur of 2 ½ uur in de voetsporen van de beroemde insectenkenner. Uitgezette routes met informatieborden over fauna en flora. Vertrek vanaf de Bergerie de l’Avocat. Routebeschrijving verkrijgbaar bij het Office de Tourisme van Malaucène Chalet d’accueil du Mont-Serein T. 33 (0)4 90 63 42 02 - F. 33 (0)4 90 60 78 58

BEDOIN Het Labyrinthe de l’Aube Van eind juni tot half september. Het Labyrint van l’Aube is een reuzendoolhof van 1,7 ha in een maïsveld, waarin klein en groot het leuk vinden te verdwalen. Een verhaal, met ieder jaar een nieuw thema, is de rode draad bij de tocht door de doolhof. Er worden eveneens raadsels opgegeven om de goede richting te vinden in deze maïsdoolhof. + Duur van het bezoek: tussen 1 en 1 ½ uur Route de Crillon-le-Brave T. 33 (0)6 83 75 48 74 - 33 (0)4 90 61 93 87 [email protected]

Natuur en recreatie - Natuur, parken en tuinen, fauna en flora 117


13/04/2005

11:24

Page 118

MONIEUX

SAINT-CHRISTOL

Botanisch pad van Saint-Hubert Het Syndicat Mixte d’Aménagement et d’Equipement du Mont-Ventoux (samenwerkende verenigingen voor inrichting en uitrusting van de Mont-Ventoux) en de gemeente Monieux hebben de wandeling over het botanische pad van Saint-Hubert georganiseerd. U kunt hier met de belangrijkste plantensoorten kennismaken, die karakteristiek zijn voor deze regio: bomen, struiken en vaste planten. Over dit pad trokken vroeger de kudden of er werd kreupelhout gehakt, dat in de omtrek van de boerderijen Lausemolan en Saint-Hubert groeide. De plantengroei mag zich hier nu al weer jarenlang op natuurlijke wijze ontwikkelen waardoor een grote variëteit aan planten is ontstaan en verschillende milieus naast elkaar voorkomen. Lengte: 4 ½ km, duur: 2 ½ uur. Route de Méthamis T. 33 (0)4 90 64 14 14

Botanisch pad van Saint-Christol Route van ongeveer 1 km met de verschillende soorten bomen in het Grand Bois de Saint-Christol T. 33 (0)4 90 60 68 38

MORMOIRON Le Jardin des Peyrollets “De natuur kennen en begrijpen om haar beter in ere te houden”. Deze tuin van 5000 m² heeft een educatief doel, gericht op milieuvoorlichting. De tuin bestaat uit delen met ieder een thema: twee delen laten het verschil zien tussen planten in een vochtige en in een droge omgeving; in een ander deel groeien verschillende medicinale planten en wordt het gebruik ervan uitgelegd, weer andere delen hebben een experimenteel karakter. Activiteiten en workshops voor scholen, organisatie van verschillende workshops en ludieke activiteiten voor kinderverjaardagen, kennismaking en cursussen op zaterdagochtend over tuinieren. Rondleiding of vrij bezoek van de tuin van mei tot eind september (fruit, groente, planten, bloemen en vijvers). T. 33 (0)4 90 61 76 10

SAINT-DIDIER Ecomuseum over lokvogels en fauna (meet informatie in het hoofdstuk Musea)

SAULT De Jardin Conservatoire de la Lavande Collectie van 102 variëteiten van de Lavandula, op nationaal niveau goedgekeurd door het Conservatoire Français des Collections Végétales Spécialisées (Franse overheidslichaam ter bescherming van speciale plantencollecties). Programma: bezoek van het bedrijf, presentatie van de lavendelcollectie en themaworkshops rondom tuinieren, geur, gastronomie en ambachtskunst. La Ferme aux Lavandes Route du Mont-Ventoux T. 33 (0)4 90 64 13 08 - F. 33 (0)4 90 64 13 08 Centre de Découverte de la Nature (centrum voor het ontdekken van de natuur) Maison de l’environnement et de la Chasse (huis voor milieu en jacht) (meet informatie in het hoofdstuk Musea)

SAVOILLANS Botanisch pad van Saint-Agricol Het Syndicat Mixte d’Aménagement et d’Equipement du Mont-Ventoux (samenwerkende verenigingen voor inrichting en uitrusting van de Mont-Ventoux) en de gemeente Savoillans hebben een wandeling georganiseerd over het botanische pad van Saint-Agricol dat over de helling van de heuvel van Roche Guérin slingert, waarbij u al wandelend met de belangrijkste soorten van de Provençaalse vegetatie kennismaakt:

118 Natuur en recreatie - Natuur, parken en tuinen, fauna en flora

eiken, jeneverstruiken, dennen, enz. Het pad werd vroeger bebouwd, begraasd door kudden of gebruikt voor de kap van hakhout. De plantengroei mag zich hier nu alweer jarenlang op natuurlijke wijze ontwikkelen waardoor een grote variëteit aan planten is ontstaan en verschillende milieus naast elkaar voorkomen. Lengte: 2 ½ km, duur: ongeveer 2 uur. Vertrek vanaf de boerderij, volg de bewegwijzering (geen rondleiding). Het gebied is beschermd of ingeschreven bij de DRAC (regionaal directoraat voor culturele zaken) T. 33 (0)4 75 28 80 97

VENASQUE Mas des Lavandes - Etnobotanisch pad Botanische wandelingen o.l.v. een gids, van april tot september. Iedere vrijdag in juli van 18.30 u. tot 19.30 u., legenden, tradities, geneeskrachtige eigenschappen en anekdotes over lavendel. Reserveren verplicht. Verblijfsmogelijkheid. Gesproken taal: GB Fonsargoule T. 33 (0)4 90 66 00 58 www.mas-des-lavandes.com

LUBERON ANSOUIS Tuin van het Château d’Ansouis In het zuiden van de Luberon. De opeenhoping van groepjes bomen, tuinen en terrassen rondom het kasteel uit de 12e en 13e eeuw vormt misschien wel de grootste charme van Ansouis. T. 33 (0)4 90 09 82 70 - F. 33 (0)4 90 09 94 83

APT Botanisch pad van Bosque Een wandeling van ongeveer een uur om kennis te maken met mediterrane planten. Vertrek vanaf het Centre de Loisirs van Bosque aan de uitvalsweg van


13/04/2005

11:24

Apt, Route d’Avignon aan de RN100. Vrije toegang. 20, avenue Philippe de Girard T. 33 (0)4 90 74 03 18

BONNIEUX Het cederbos van Bonnieux Op 700 meter hoogte, boven Bonnieux, strekt zich een bos van honderdjarige ceders uit over 10 km. Via de wandelpaden en het fietspad kan men het bos doorkruisen en genieten van het schouwspel dat elk seizoen verandert. Verschillende informatieborden over de typische plantensoorten van de Luberon wijzen op dit ontdekkingspad de weg. Betaald parkeren.

CAUMONT-SUR-DURANCE Botanisch pad van Piecaud Op de Saint-Jacques heuvel, die zijn naam dankt aan de Italiaanse route van de pelgrims naar Santiago de Compostella, ontdekt u langs een botanisch pad talrijke soorten van de Provençaalse flora (volg de borden). Vanaf de oriëntatietafel op de top is er uitzicht over de Mont-Ventoux, de Alpilles, de Luberon en de Monts de Vaucluse. Jardin du Clos-de-Serre Chemin des Plaines - Croix Saint-Jacques T. 33 (0)4 90 01 20 16

GOULT De terrassen voor de verbouw van gewassen van Goult Het landelijke weggetje leidt naar het Conservatoire des Terrasses de Culture (vereniging tot behoud van de terrassen voor verbouw van gewassen). Op de hellingen van de heuvels vinden we bories (stenen hutjes), buitenhuisjes en “zwevende trappen” op de plek waar men olijfbomen en amandelbomen kweekte voordat iedereen naar de stad trok en vóór de ontwikkeling van landbouwtechnieken. Informatieborden wijzen de weg. Rue de la République T. 33 (0)4 90 72 38 58 - F. 33 (0)4 90 72 38 58

Page 119

LAURIS

PERTUIS

De Jardin conservatoire régional des plantes tinctoriales (regionale tuin met verfplanten) Deze tuin ligt op de terrassen van het kasteel van Lauris. U ontdekt er 100 planten die traditioneel worden gebruikt voor de fabricage van verf, inkt en voor het verven van textiel. Tijdens het zomerseizoen is de tuin geopend voor publiek voor rondleidingen en activiteiten rond het thema plantaardige verfstoffen (voor kinderen en volwassenen). Rondleidingen dagelijks om 18.00 u. van half mei tot eind september (behalve op dinsdag). Groepen op afspraak. Association couleur Garance Le château - 84360 Lauris T. 33 (0)4 90 08 40 48 http://couleur-garance.filensoie.com

De tuin van het kasteel Val Joanis In het zuiden van het Regionaal Natuurpark van de Luberon ligt het kasteel Val Joanis op de plaats van een oude Romeinse villa. De Franse tuin, aangelegd in 1978, bestaat uit terrassen met een groentetuin, boomgaard en bloemen. De tuin heeft een Provençaals karakter en herbergt eveneens een olijfgaard (sommige olijfbomen komen van de berg Athos, in Griekenland), een vijver en een grote vierkante binnenplaats. Wijn van het landgoed en olijfolie proeven, rondleiding door de wijnkelder en de tuinen, iedere donderdag om 16.00 u. van april tot eind oktober; donderdag, dinsdag en zaterdag in juli. De mogelijkheid bestaat ter plaatse een lichte maaltijd te gebruiken in juli en augustus. Rondleidingen eveneens in het Engels. De vereniging van journalisten voor tuinen en tuinbouw heeft met 12 andere tuinen in Frankrijk de tuin van het kasteel Val Joanis geselecteerd voor de “grand prix” voor tuinen 2004. Route de Cavaillon T. 33 (0)4 90 79 20 77 - F. 33 (0)4 90 09 69 52

MÉRINDOL Observatoire Ornithologique de la Durance (vogelobservatorium van de Durance) Oever van de Durance. Met een verrekijker en met behulp van informatieborden ontdekt u, verstopt in een hut, fauna en flora in een natuurlijke milieu, in het wild. Voor meer informatie over fauna en flora van de Luberon kunt u terecht bij het Maison du Parc du Luberon in Apt Maison du Parc T. 33 (0)4 90 04 42 00 www.parcduluberon.com

OPPÈDE De Jardin Paysager d’Oppède (landschapstuin) De Terrasses Sainte-Cécile. Een siertuin van 3 ha aangelegd op de oude terrassen van Ste-Cécile waar men zowel met de flora als met oude fruitsoorten uit de streek kennismaakt. Een leuk tochtje voor kinderen. In het seizoen kunt u vanaf een grote parkeerplaats naar het oude dorp lopen waar geen auto’s mogen komen. T. 33 (0)4 90 76 90 06

ROBION Botanisch pad van Robion Kennismaking met mediterrane planten met als vertrekpunt het Théâtre de Verdure (openluchttheater). Gratis toegang Gemeentehuis Robion T. 33 (0)4 90 76 60 44

Natuur en recreatie - Natuur, parken en tuinen, fauna en flora 119


13/04/2005

11:24

Page 120

Offices de Tourisme (o.t.) - VVV’s (s.i.) Avignon Avignon (84000) - O.T. •••• 41, cours Jean Jaurès T. 33 (0)4 32 74 32 74 - F. 33 (0)4 90 82 95 03 Elke dag geopend. Ontvangstruimte SaintBénezet van april tot oktober www.avignon-tourisme.com / www.ot-avignon.fr [email protected]

Châteauneuf-du-Pape (84230) - O.T. •• Place du Portail T. 33 (0)4 90 83 71 08 - F. 33 (0)4 90 83 50 34 perso.wanadoo.fr/ot-chato9-pape [email protected]

Courthézon (84350) - O.T. • 1, place Nassau T./F. 33 (0)4 90 70 26 21 [email protected]

Haut-Vaucluse Beaumes-de-Venise (84190) - O.T. ••

Orange (84100) - O.T. •••

Caromb (84330) - O.T. •

5, cours A. Briand T. 33 (0)4 90 34 70 88 - F. 33 (0)4 90 34 99 62 www.ville-orange.fr [email protected]

64, place du Cabaret T. 33 (0)4 90 62 36 21 - F. 33 (0)4 90 62 36 22 [email protected]

Carpentras (84200) - O.T. •• Sablet (84110) - S.I. Rue du Levant T. 33 (0)4 90 46 82 46

Vacqueyras (84190) - S.I. Place de la Mairie T. 33 (0)4 90 12 39 02 - F. 33 (0)4 90 65 83 28 www.vacqueyras.tm.fr [email protected]

Malaucène (84340) - O.T. ••

Vaison-la-Romaine (84110) - O.T. ••

Mazan (84380) - O.T. ••

Place du Chanoine Sautel T. 33 (0)4 90 36 02 11 - F. 33 (0)4 90 28 76 04 www.vaison-la-romaine.com [email protected]

83, place du 8 Mai T. 33 (0)4 90 69 74 27 - F. 33 (0)4 90 69 66 31 [email protected]

Maison des Dentelles - Place du Marché T. 33 (0)4 90 62 94 39 - F. 33 (0)4 90 62 93 25 Toeristische balie - Cours Jean Jaurès [email protected]

Valréas (84601 Cedex) - O.T. ••

Bollène (84500) - O.T. ••

Mont-Ventoux

Place Reynaud de la Gardette - BP 51 T. 33 (0)4 90 40 51 45 - F. 33 (0)4 90 40 51 44 www.bollenetourisme.com [email protected]

Gigondas (84190) - O.T. •• Place du Portail T. 33 (0)4 90 65 85 46 - F. 33 (0)4 90 65 88 42 [email protected] 120 Nuttige informatie

Hôtel-Dieu - Place Aristide Briand Tél. 33 (0)4 90 63 00 78 - F. 33 (0)4 90 60 41 02 www.tourisme.fr/carpentras/ [email protected]

Avenue du Maréchal Leclerc - BP 28 T. 33 (0)4 90 35 04 71 - F. 33 (0)4 90 35 03 60 www.ot-valreas.info [email protected]

Aubignan (84810) - O.T. • Bld Louis Guichard - Route de Caromb T. 33 (0)4 90 62 65 36 - F. 33 (0)4 90 62 75 15 [email protected]

Bedoin (84410) - O.T. •• Espace M.-L. Gravier - Place du Marché T. 33 (0)4 90 65 63 95 - F. 33 (0)4 90 12 81 55 www.bedoin.org [email protected]

Place de la Mairie T. 33 (0)4 90 65 22 59 - F. 33 (0)4 90 65 22 59 [email protected]

Monieux (84390) - O.T. • Place Léon Doux T. 33 (0)4 90 64 14 14 - F. 33 (0)4 90 64 14 15

Monteux (84170) - O.T. •• Parc du Château d’Eau T. 33 (0)4 90 66 97 18 - F. 33 (0)4 90 66 97 19 [email protected]

Mormoiron (84570) - S.I. Les Terrasses du Ventoux T. 33 (0)4 90 61 89 73


13/04/2005

11:24

Page 121

Pernes-les-Fontaines (84210) - O.T. ••

Cadenet (84160) - O.T. •

Pertuis (84120) - O.T. ••

Place Gabriel Moutte T. 33 (0)4 90 61 31 04 - 33 (0)4 90 66 47 27 F. 33 (0)4 90 61 33 23 www.ville-pernes-les-fontaines.fr [email protected]

Place du Tambour d’Arcole T. 33 (0)4 90 68 38 21 - F. 33 (0)4 90 68 24.49 [email protected]

Le Donjon, Place Mirabeau T. 33 (0)4 90 79 15 56 - F. 33 (0)4 90 09 59 06 www.vivreleluberon.com [email protected]

Sarrians (84260) - S.I. Place Jean Jaurès T. 33 (0)4 90 65 56 73 - F. 33 (0)4 90 65 41 12 [email protected]

Sault (84390) - O.T. •• Avenue de la Promenade T. 33 (0)4 90 64 01 21 - F. 33 (0)4 90 64 15 03 www.saultenprovence.com [email protected]

Venasque (84210) - O.T. Intergemeentelijk •

Grand’Rue T. 33 (0)4 90 66 11 66 - F. 33 (0)4 90 66 11 66

Place François Tourel - BP 176 T. 33 (0)4 90 71 32 01 - F. 33 (0)4 90 71 42 99 www.cavaillon.com [email protected]

Roussillon (84220) - O.T. ••

Cucuron (84160) - O.T. •

La Tour-d’Aigues (84240) - O.T. ••

Rue Léonce Brieugne T. 33 (0)4 90 77 28 37 - F. 33 (0)4 90 77 17 00 [email protected]

Le Château - BP 48 T. 33 (0)4 90 07 50 29 - F. 33 (0)4 90 07 35 91 [email protected]

Gordes (84220) - O.T. ••

Pays des Sorgues

Le Château T. 33 (0)4 90 72 02 75 - F. 33 (0)4 90 72 02 26 [email protected]

L’Isle-sur-la-Sorgue (84800) - O.T. ••

Grambois (84240) - S.I.

Luberon Ansouis (84240) - O.T.

Cavaillon (84305) - O.T. •••

•

Place du Château T. 33 (0)4 90 09 86 98 - F. 33 (0)4 90 09 86 98 [email protected]

Apt (84400) - O.T. 20, avenue Philippe de Girard T. 33 (0)4 90 74 03 18 - F. 33 (0)4 90 04 64 30 www.ot.apt.fr ot.apt@fr

Bonnieux (84480) - O.T. • Intergemeentelijk (Bonnieux, Buoux, Lacoste, Ménerbes, Oppède, Sivergues) 7, place Carnot T. 33 (0)4 90 75 91 90 - F. 33 (0)4 90 75 92 94 www.bonnieux.com [email protected]

Rue de la Mairie T. 33 (0)4 90 77 96 29 - F. 33 (0)4 90 77 94 68 www.grambois-provence.com [email protected]

Lauris (84360) - O.T. •• 12, place de l’Église T. 33 (0)4 90 08 39 30 - F. 33 (0)4 90 08 28 86 [email protected]

Lourmarin (84160) - O.T. •• 9, avenue Philippe de Girard T. 33 (0)4 90 68 10 77 - F. 33 (0)4 90 68 11 01 [email protected]

Place de la Poste T. 33 (0)4 90 05 60 25 - F. 33 (0)4 90 05 63 31 [email protected]

Place de l’Église T. 33 (0)4 90 38 04 78 - F. 33 (0)4 90 38 35 43 www.oti-delasorgue.fr [email protected] ANNEXES Fontaine-de-Vaucluse (84800) “Maison du Tourisme” Chemin du Gouffre T. 33 (0)4 90 20 32 22 - F. 33 (0)4 90 20 21 37 [email protected] Le Thor (84250) - Maison du Tourisme Place du 11 Novembre - BP 80 T. 33 (0)4 90 33 92 31 - F. 33 (0)4 90 33 92 31 [email protected]

Mérindol (84360) - O.T. •• Rue du Four T. 33 (0)4 90 72 88 50 - F. 33 (0)4 90 72 88 95 [email protected] Nuttige informatie 121

Gemeentes

Althen-les-Paluds Ansouis Apt Aubignan Aurel Auribeau Avignon Beaumes-de-Venise Beaumont-de-Pertuis Beaumont-du-Ventoux Bédarrides Bedoin Blauvac Bollène Bonnieux Brantes Buisson Buoux Cabrières-d’Aigues Cabrières d’Avignon Cadenet Caderousse Cairanne Camaret-sur-Aigues Caromb Carpentras Caseneuve Castellet Caumont-sur-Durance Cavaillon Châteauneuf-de-Gadagne

122 Nuttige informatie

M. 33 (0)4 90 62 01 02 O.T. 33 (0)4 90 09 86 98 O.T. 33 (0)4 90 74 03 18 O.T. 33 (0)4 90 62 65 36 M. 33 (0)4 90 64 00 76 M. 33 (0)4 90 75 20 65 O.T. 33 (0)4 32 74 32 74 O.T. 33 (0)4 90 62 94 39 M. 33 (0)4 90 08 01 05 M. 33 (0)4 90 65 21 13 M. 33 (0)4 90 33 01 48 O.T. 33 (0)4 90 65 63 95 M. 33 (0)4 90 61 81 41 O.T. 33 (0)4 90 40 51 45 O.T. 33 (0)4 90 75 91 90 M. 33 (0)4 75 28 09 46 M. 33 (0)4 90 28 90 20 O.T. 33 (0)4 90 75 91 90 M. 33 (0)4 90 77 61 84 M. 33 (0)4 90 76 92 04 O.T. 33 (0)4 90 68 38 21 M. 33 (0)4 90 51 90 69 M. 33 (0)4 90 30 82 12 M. 33 (0)4 90 37 22 60 O.T. 33 (0)4 90 62 36 21 O.T. 33 (0)4 90 63 00 78 M. 33 (0)4 90 75 20 01 M. 33 (0)4 90 75 21 66 M. 33 (0)4 90 01 20 20 O.T. 33 (0)4 90 71 32 01 M. 33 (0)4 90 22 41 10

Page 122

Activiteiten en Verblijfsaccommodaties

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O O O

O

O

O

O

O O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O O

O

O

O O

O O

O

O

O

O O

O

O O

Gîte de France

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O

Chambre d’hôtes (Bed & Breakfast) Groepsaccommodaties

Servicehaven voor campers

Vakantiewoningen

O

O

O

O

O

O

O O

O O

O

O O

O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

Camping

O O

O

Hotel

Klimmen - Ski Parapente Deltavliegen U.L.V. - Vliegclub Ballonvaart

Verblijfsaccommodaties Botanisch pad Tuin

Ruitercircuit

Mountainbike circuit

Fietscircuit

Kano- en kajakvaren Circuit wandeltocht

Zeilen - Windsurfen

Hengelsport

Zwemgelegenheid

Recreatieplas met voorzieningen

IJsbaan - Bowling

Openluchtrecreatie Golf - Mini Golf

Tennisbaan

Voorzieningen

Zwembad

Activiteiten en Verblijfsaccommodaties in de Vaucluse per gemeente

11:24

Discotheek Toeristisch treintje

13/04/2005

Bioscoop - Theater


O

O

O

O

O

O

O O O

O

Gemeentes

O

O O

O

O

O

O

O

O O

O

O O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O

O

O O

O

Gîte de France O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O O

O

O

O

O

O

O

O O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O

O O

O

O

O

O

Chambre d’hôtes (Bed & Breakfast) Groepsaccommodaties O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

Vakantiewoningen

O


O

Camping

O


O

O

O

O


Fietscircuit


Zeilen - Windsurfen

Hengelsport

Zwemgelegenheid


IJsbaan - Bowling

Golf - Mini Golf

Tennisbaan O

Verblijfsaccommodaties

Hotel

O

Openluchtrecreatie Botanisch pad Tuin

O.T. 33 (0)4 90 83 71 08 M. 33 (0)4 90 71 01 17 S.I. 33 (0)4 90 70 26 21 M. 33 (0)4 90 36 06 72 M. 33 (0)4 90 65 60 61 O.T. 33 (0)4 90 77 28 37 M. 33 (0)4 90 83 17 16 M. 33 (0)4 90 46 00 11 M. 33 (0)4 90 46 40 25 M. 33 (0)4 90 61 81 22 O.T. 33 (0)4 90 20 32 22 M. 33 (0)4 90 74 12 70 M. 33 (0)4 90 74 20 74 O.T. 33 (0)4 90 65 85 46 O.T. 33 (0)4 90 72 02 75 M. 33 (0)4 90 72 38 58 S.I. 33 (0)4 90 77 96 29 M. 33 (0)4 90 35 00 81 O.T. 33 (0)4 90 38 04 78 M. 33 (0)4 90 22 42 69 M. 33 (0)4 90 70 59 00 M. 33 (0)4 90 05 78 00 M. 33 (0)4 90 77 81 04 M. 33 (0)4 90 09 63 95 M. 33 (0)4 90 77 62 09 M. 33 (0)4 90 62 96 71 M. 33 (0)4 90 66 53 33 O.T. 33 (0)4 90 07 50 29 O.T. 33 (0)4 90 75 91 90 M. Fax 04 90 62 96 17 M. 33 (0)4 90 75 00 93

Activiteiten en Verblijfsaccommodaties Voorzieningen

Ruitercircuit

Châteauneuf-du-Pape Cheval-Blanc Courthézon Crestet Crillon-le-Brave Cucuron Entraigues-sur-Sorgues Entrechaux Faucon Flassan Fontaine-de-Vaucluse Gargas Gignac Gigondas Gordes Goult Grambois Grillon L’Isle-sur-la-Sorgue Jonquerettes Jonquières Joucas La Bastide-des-Jourdans La Bastidonne La Motte d’Aigues La Roque-Alric La Roque-sur-Pernes La Tour-d’Aigues Lacoste Lafare Lagarde d’Apt

Page 123

Zwembad


11:24


13/04/2005

Bioscoop - Theater


O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

Nuttige informatie 123

Gemeentes


O

O

O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O O

O

O

O

O

O O O

O

O

O

O

O

O

O O

O O O

O

O

O

O

O

O

O O O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O

O

Gîte de France

O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O



Botanisch pad Tuin O

O

O O

O

O O

O O

Vakantiewoningen

O

Verblijfsaccommodaties Servicehaven voor campers

O O

Ruitercircuit


Fietscircuit


Zeilen - Windsurfen

Hengelsport

Zwemgelegenheid


IJsbaan - Bowling

Golf - Mini Golf

Tennisbaan

Openluchtrecreatie

Camping

M. 33 (0)4 90 30 81 91 M. 33 (0)4 90 20 30 19 M. 33 (0)4 90 30 20 32 M. 33 (0)4 90 40 30 73 O.T. 33 (0)4 90 08 39 30 M. 33 (0)4 90 62 43 11 M. 33 (0)4 90 66 00 23 M. 33 (0)4 90 31 66 00 O.T. 33 (0)4 90 33 92 31 M. 33 (0)4 90 72 22 60 M. 33 (0)4 90 71 09 98 M. 33 (0)4 90 05 61 64 M. 33 (0)4 90 12 91 10 O.T. 33 (0)4 90 68 10 77 O.T. 33 (0)4 90 65 22 59 M. 33 (0)4 90 69 71 11 M. 33 (0)4 90 76 92 09 O.T. 33 (0)4 90 69 74 27 O.T. 33 (0)4 90 75 91 90 O.T. 33 (0)4 90 72 88 50 M. 33 (0)4 90 61 81 02 M. 33 (0)4 90 77 00 04 M. 33 (0)4 90 62 41 89 M. 33 (0)4 90 40 82 51 S.I. 33 (0)4 90 64 03 09 O.T. 33 (0)4 90 66 97 18 M. 33 (0)4 90 83 87 12 S.I. 33 (0)4 90 61 89 73 M. 33 (0)4 90 37 00 97 M. 33 (0)4 90 72 60 00 M. 33 (0)4 90 76 90 06


Hotel

Lagarde-Paréol Lagnes Lamotte-du-Rhône Lapalud Lauris Le Barroux Le Beaucet Le Pontet Le Thor Les Beaumettes Les Taillades Lioux Loriol-du-Comtat Lourmarin Malaucène Malemort-du-Comtat Maubec Mazan Ménerbes Mérindol Méthamis Mirabeau Modène Mondragon Monieux Monteux Morières-les-Avignon Mormoiron Mornas Murs Oppède

Page 124

Zwembad


11:24


13/04/2005

Bioscoop - Theater


O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

11:24

Gemeentes

O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O

O

O O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O O

O O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O O

O

O

O

O O

O

O

O

O O

O

O O

O O

O

O O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O O

O

Gîte de France

O

O

O


Vakantiewoningen


Botanisch pad Tuin

Ruitercircuit


Fietscircuit

O


O

O


O

O

Zeilen - Windsurfen

O

Hengelsport

O

Zwemgelegenheid

O


O O

Camping

O

O O

Verblijfsaccommodaties

Hotel

O

O

IJsbaan - Bowling

O

Golf - Mini Golf

O

Openluchtrecreatie

Tennisbaan

Orange O.T. 33 (0)4 90 34 70 88 Pernes-les-Fontaines O.T. 33 (0)4 90 61 31 04 Pertuis O.T. 33 (0)4 90 79 15 56 Peypin d’Aigues M. 33 (0)4 90 77 76 01 Piolenc M. 33 (0)4 90 29 63 66 Puget-sur-Durance M. 33 (0)4 90 08 21 96 Puyméras M. 33 (0)4 90 46 40 90 Puyvert M. 33 (0)4 90 08 38 24 Rasteau M. 33 (0)4 90 46 10 47 Richerenches M. 33 (0)4 90 28 02 00 Roaix M. 33 (0)4 90 46 11 46 Robion M. 33 (0)4 90 76 60 44 Roussillon O.T. 33 (0)4 90 05 60 25 Rustrel M. 33 (0)4 90 04 91 09 Sablet S.I. 33 (0)4 90 46 82 46 Saignon M. 33 (0)4 90 74 16 30 Saint-Christol-d’Albion M. 33 (0)4 90 75 01 05 Saint-Didier M. 33 (0)4 90 66 01 39 Saint-Hippolyte-le-GraveyronM. 33 (0)4 90 62 41 73 Saint-Léger-du-Ventoux M. 33 (0)4 75 28 02 27 Saint-Marcellin-les-Vaison M. 33 (0)4 90 36 04 08 Saint-Martin-de-Castillon M. 33 (0)4 90 75 20 08 Saint-Martin-de-la-Brasque M. 33 (0)4 90 77 61 02 Saint-Pantaléon M. 33 (0)4 90 72 23 08 Saint-Pierre-de-Vassols M. 33 (0)4 90 62 41 10 Saint-Romain-en-Viennois M. 33 (0)4 90 46 41 98 Saint-Roman-de-Malegarde M. 33 (0)4 90 28 92 28 Saint-Saturnin-les-Apt M. 33 (0)4 90 75 43 12 Saint-Saturnin-les-Avignon M. 33 (0)4 90 22 63 00 Saint-Trinit M. 33 (0)4 90 75 01 85 Sainte-Cécile-les-Vignes M. 33 (0)4 90 30 80 17


Zwembad


Page 125


13/04/2005

Bioscoop - Theater


O

O

O

O O

O O

Nuttige informatie 125

Gemeentes

Sannes Sarrians Sault Saumane Savoillans Séguret Sérignan-du-Comtat Sivergues Sorgues Suzette Travaillan Uchaux Vacqueyras Vaison-la-Romaine Valréas Vaugines Vedène Velleron Venasque Viens Villars Villedieu Villelaure Villes-sur-Auzon Violès Visan Vitrolles


M. 33 (0)4 90 77 62 29 S.I. 33 (0)4 90 65 56 73 O.T. 33 (0)4 90 64 01 21 M. 33 (0)4 90 20 32 79 M. 33 (0)4 75 28 80 97 M. 33 (0)4 90 46 91 06 M. 33 (0)4 90 70 00 03 M. 33 (0)4 90 74 02 93 M. 33 (0)4 90 39 71 00 M. 33 (0)4 90 62 96 39 M. 33 (0)4 90 37 24 01 M. 33 (0)4 90 40 62 40 S.I. 33 (0)4 90 12 39 02 O.T. 33 (0)4 90 36 02 11 O.T. 33 (0)4 90 35 04 71 M. 33 (0)4 90 77 25 08 M. 33 (0)4 90 23 76 76 M. 33 (0)4 90 20 00 71 O.T. 33 (0)4 90 66 11 66 M. 33 (0)4 90 75 20 02 M. 33 (0)4 90 75 40 01 M. 33 (0)4 90 28 92 50 M. 33 (0)4 90 09 83 83 M. 33 (0)4 90 61 82 05 M. 33 (0)4 90 70 92 11 M. 33 (0)4 90 28 50 90 M. 33 (0)4 90 77 82 01

Page 126

Activiteiten en Verblijfsaccommodaties

O O O

O O

O

O

O

O

O

O O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O O O

O O O O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

Gîte de France O

O

O O

O

O O

O


O

O

O

Vakantiewoningen


Camping

Hotel


Verblijfsaccommodaties Botanisch pad Tuin

Ruitercircuit


Fietscircuit


Zeilen - Windsurfen

Hengelsport

Zwemgelegenheid


IJsbaan - Bowling

Openluchtrecreatie Golf - Mini Golf

Tennisbaan

Voorzieningen

Zwembad


11:24


13/04/2005

Bioscoop - Theater


O

O

O

O

O

O

O

O O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O

O


13/04/2005

11:24

Page 127

Nuttige informatie UMIH - Union des Métiers et des Industries de l’Hôtellerie 12, rue Collège-de-la-Croix - BP 364 - 84073 Avignon Cedex 4 T. 33 (0)4 90 86 15 17 - F. 33 (0)4 90 85 25 83

Association des Logis de France du Vaucluse 12, rue Collège-de-la-Croix - BP 364 - 84073 Avignon Cedex 4 T. 33 (0)4 90 86 29 16 - F. 33 (0)4 90 85 25 16

Direction Départementale de la Concurrence, de la Consommation et de la Répression des Fraudes 13, rue Neuve Saint-Charles - 84000 Avignon T. 33 (0)4 90 14 71 71

Compagnie des Circuits Touristiques de Provence (Excursions SNCF) T. 33 (0)4 90 86 36 75

Maison du Parc Naturel Régional du Luberon 60, place Jean Jaurès - BP 122 - 84404 Apt Cedex T. 33 (0)4 90 04 42 00 - F. 33 (0)4 90 04 81 15

Inter Rhône: Interprofession des Vins AOC Côtes-du-Rhône et Vallée du Rhône : Maison des Vins - 6, rue des 3 Faucons - 84000 Avignon T. 33 (0)4 90 27 24 00 - F. 33 (0)4 90 27 24 13

Reserveringsdiensten

www.degrifprovence.com www.provencedeals.com

Avignon + - ++: “1 of 2 sterren rond het Paleis” T. 33 (0)4 90 85 07 00 - F. 33 (0)4 90 27 16 58 +++ en meer: “Club Destination Vaucluse” T. 33 (0)4 90 82 21 21 - F. 33 (0)4 90 86 22 72

Bollène Office de Tourisme T. 33 (0)4 90 40 51 45 - F. 33 (0)4 90 40 51 44 “HORECA” (Hotels, Restaurants, Campings) T./F. 33 (0)4 90 40 45 16

Vaison-la-Romaine Hôtel le Beffroi T. 33 (0)4 90 36 04 71

Pays des Sorgues Hostellerie la Grangette T. 33 (0)4 90 20 00 77 - F. 33 (0)4 90 20 07 06

Automobile Club Vauclusien 185, route des Rémouleurs Z.I. de Courtine - 84000 Avignon T. 33 (0)4 90 86 28 71

Gedrukt in januari 2005 door drukkerij Rimbaud in 80 000 exemplaren op offset PrintSpeed. Ontwerp en redactie: Les Frères de la Côte. Fotoverantwoording: © E. Laurin.

De hotels in de Vaucluse heten u het hele jaar welkom tegen verlaagde prijzen… Aan u de keuze!


13/04/2005

11:24

Page 128

LE VAUCLUSE

LIEUX RENOMMÉS

ART DE VIVRE

PATRIMOINE ET CULTURE

INFORMATIONS PRATIQUES

COMITÉ DÉPARTEMENTAL DU TOURISME DE VAUCLUSE : 12, rue Collège de la Croix - BP 147 -F -84008 Avignon Cedex 1 T. 33 (0)4 90 80 47 00 - F. 33 (0)4 90 86 86 08 - www.provenceguide.com - www.degrifprovence.com - [email protected]

VAUCLUSE - GUIDE PRATIQUE 2005

NATURE ET LOISIRS

Inhoud. VAUCLUSE: identiteitskaart 4-5 BEROEMDE PLAATSEN 6 LEVENSKUNST 24

Recommend Documents