HET GÜNTNER KLANTENTIJDSCHRIFT 14. EDITIE 12 2009
IN DE FOCUS De nieuwe condensor GVX met microox®-technologie en Güntner Motor Management GMM in een praktische wandmontage in een biomarkt bij Nürnberg
2
heat
X change
Inhoudsopgave
2
Editorial
3
Dr. Franz Summerer
4
Het SOS-kinderdorp in Dießen am Ammersee
Jaarbeurzen en evenementen 2010
4
GPC-Nieuws
5
Vers van de pers voor klanten van Güntner
6
GPC-Nieuws voor klanten van Güntner Nieuwe Güntner brochures geven actuele informatie
Eerste installatie van een Güntner GVX-condensor met microox®-technologie in Groot-Brittannië
7
Het grootste indoor-winkelcentrum in Europa 8 Westfield London gebruikt Güntner droogkoelers
10
Energierendement bij Fruchthansa
12
Fruit- en groentenkoeling in een geoptimaliseerde installatie
Güntner heatXchange | 12 | 2009
Güntner Motor Management GMM
16
Ontwikkeling op maat voor een maximaal rendement
Diversiteit dankzij individuele oplossingen 17 Oplossinggerichte samenwerking tussen Combitherm en Güntner
Productvernieuwingen bij de Güntner-Roadshow 2009:
18
Techno Tour in Rusland
18
Duale studie succesvol afgesloten
19
Impressum
19
“Daar is over nagedacht.”
Efficiëntietoename in koude-installaties Eerste BA-afgestudeerde bij Güntner
Nieuw concept: Penthouse-koeler Nieuw concept voor Bauer Frischdienst
14
Onderkoelen, maar dan goed!
Locale ondersteuning voor een goede zaak
Nieuw systeem verovert de Britse markt
De invloed van onderkoeling van het koudemiddel op het rendement van de installatie
heat
X change
Beste lezers, Net als bij een goede theateruitvoering zijn er bij iedere firma acteurs, die op het toneel staan, en zij, die achter de coulissen optreden. En zolang alles probleemloos verloopt, denkt beslist niemand aan deze onzichtbare dienstverleners.
Dr. Franz Summerer, hoofd research & development
Daarbij zijn het juist deze personen, die de uitvoering mogelijk maken – zoals bij Güntner de vele ingenieurs, technici en andere gecontracteerde medewerkers van de Onderzoeks- en Ontwikkelingsafdeling. Zorgvuldig worden de reacties en de wensen van de klanten opgepakt, om ze in marktgeschikte producten te vertalen. Want wat betekent onderzoek en ontwikkeling nu anders, dan het verwerven van nieuwe kennis en de praktische toepassing hiervan? Natuurlijk vereist dit een aanzienlijke investering van tijd, geld en personeelsbronnen. Regelmatig moet men zelfs nog een stap verdergaan en op de behoeften en ontwikkelingen van de markt, zo gezegd, vooruitlopen, omdat men er van overtuigd is, dat de tijd rijp is voor de volgende ontwikkelingsstap. Zo is het ook bij ons, Güntner, gegaan, toen wij 2 jaar geleden besloten, de in de mobiele koudetechniek gevestigde microchannelwarmtewisselaars voor de eisen van de stationaire koudetechniek verder te ontwikkelen, aan te passen en overeenkomstig te dimensioneren: microox® – het grootste project in de geschiedenis van de onderneming – werd in het leven geroepen.
Kosten noch moeite werden bespaard: Meerdere teams, in totaal bijna 50 medewerkers, werkten op hetzelfde moment aan de verschillende aspecten van de nieuwe technologie; alleen al de voor de productie noodzakelijke investeringen voor een nieuwe hal en een omvangrijk machinepark bedroegen 13 miljoen euro. Er werd zeer veel werktijd geïnvesteerd, tot de nieuwe technologie op de Nürnberger Chillventa 2008 in de vorm van de nieuwe condensor GVX kon worden gepresenteerd. Daarbij handelde zich het niet alleen om de ontwikkeling van een nieuwe warmtewisselaar. De aan de basis liggende gedachte was het, een componentensysteem te ontwikkelen, dat de gebruiker in staat stelt tot een zo hoog mogelijke mate van energie-efficiëntie. Niet alleen de nieuwe condensor GVX met microox®-technologie profiteert van de nieuw ontwikkelde regeling door het Güntner Motor Management GMM! (U kunt meer daarover lezen op bladzijde 16). De ontwikkeling van het optimale componentensysteem voor verschillende toepassingen heeft voor ons de hoogste prioriteit. In het geval van de microox®-technologie is de ontwikkeling nog lang niet afgesloten, want microox® moet in steeds meer bouwseries voor de meest uiteenlopende toepassingen worden ingezet. Er zijn nog technologische horden te nemen, maar: bij Günter hebben Onderzoek en Ontwikkeling dit al opgepakt.
Güntner heatXchange | 12 | 2009
3
4
heat
X change
Locale ondersteuning voor een goede zaak Het SOS-kinderdorp in Dießen am Ammersee
Succes wordt in de meeste gevallen via een economisch of monetair kengetal gedefinieerd. Jammer genoeg wordt veel te weinig over successen in het sociale gebied gesproken. Daarbij is een succesvol samenzijn ook een belangrijk component van het economisch succes.
Het SOS-kinderdorp in Dießen am Ammersee, opgericht in 1956, is het oudste kinderdorp van Duitsland, echter heeft het complex niets van haar actualiteit verloren. Ook nu nog vinden kinderen onafhankelijk van hun religieuze, etnische en sociale afkomst hier een thuis en geborgenheid.
Een van de meest bekende en sociale succesverhalen is die van de SOSkinderdorpen. In 1949 in Oostenrijk opgericht door Hermann Gmeiner, zorgt de vereniging inmiddels uitsluitend voor kinderen, die om meest uiteenlopende redenen niet meer bij hun natuurlijke ouders kunnen leven. Elk kind is deel van een eigen kleine familie met pleegbroers en pleegzussen en een kinderdorpmoeder; elke familie heeft in het kinderdorp een klein huis voor zichzelf.
Het dorp is vast in de gemeente geïntegreerd, de kinderen bezoeken de plaatselijke scholen en kunnen zolang in hun familie blijven, tot zij hun opleiding hebben afgesloten en zij op eigen benen kunnen staan. Dit betekent niet, dat het contact daarna wordt verbroken: De kinderen komen graag ook als volwassene terug en zetten zich dan persoonlijk in voor jongere “broers en zussen”. Veel van hun behoren tot de talrijke
Kinderen vinden geborgenheid in het kinderdorp. regelmatige donateurs en zorgen er zo voor, dat de financiering van de noodzakelijke uitgaven is gegarandeerd, want slechts 60% van de benodigde gelden stammen uit openbare middelen. De resterende 40% worden door privépersonen en bedrijven gedekt. Ook Güntner rekent zich tot de financiers van het SOS-kinderdorp. Ook dit jaar hebben wij, in plaats van het kopen van vele kleine kerstcadeautjes voor onze klanten, een donatie gedaan aan het SOS-kinderdorp Dießen.
Jaarbeurzen en evenementen 2010 Jaarbeurs
Land
Plaats
Tijd
VSK
Nederland
Utrecht
01/02/2010 t/m 05/02/2010
UAE Gulfood
VAE
Dubai
21/02/2010 t/m 24/02/2010
Climatherm
Griekenland
Athene
03/03/2010 t/m 07/03/2010
Danske Koledage
Denemarken
Odense
04/03/2010 en 05/03/2010
MCE - Mostra Convegno Expocomfort
Italië
Milaan
23/03/2010 t/m 27/03/2010
bultherm expo energy
Bulgarije
Sofia
13/04/2010 t/m 16/04/2010
IKS Sodex
Turkije
Istanbul
05/05/2010 t/m 08/05/2010
Power GEN
Nederland
Amsterdam
08/06/2010 t/m 10/06/2010
Energie Froid Snefcca
Frankrijk
Lyon
20/09/2010 t/m 30/09/2010
Chillventa
Duitsland
Neurenberg
13/10/2010 t/m 15/10/2010
Energie Froid Snefcca
Frankrijk
Metz
24/11/2010 en 25/11/2010
Güntner heatXchange | 12 | 2009
heat
X change
GPC-Nieuws Praktische noviteiten voor een nog groter nut
Narekenen van deellastbedrijf voor condensor en droogkoeler De Güntner Product Calculator GPC biedt een nieuwe functie die snel, comfortabel en flexibel de meest verscheidene deellastsituaties kan berekenen. Een beperking van de geluidswaarden - door toerental of vermogen te verminderen - is in te voeren, waarbij de uitvoer voor een door de gebruiker bepaald temperatuurbereik plaatsvindt in de vorm van een tabel. Het “maan-ensterren”-icoon symboliseert dat dit narekenwerk het vaakst ’s voor het nachtbedrijf nodig zijn. In tegenstelling tot de vaak gehoorde mening, dat bij een lage buitentemperatuur direct het toerental moet worden verlaagd, wordt hier de hulp geboden voor een echt energierendement. Het toerental van de ventilator wordt pas verlaagd als de minimale condensatietemperatuur is bereikt, respectievelijk als de geluidsdrempwaarde ‘s nachts dat vereist.
Hoe gebruik ik de naberekening? Zodra u een condensor of een droogkoeler hebt geselecteerd, kunt u de menukeuze ‘Nachtbedrijf’ selecteren.
Het “maan-en-sterren”-icoon symboleert het narekenen voor deellastbedrijf. geluid en vermogen - tot op welke waarde de condensatietemperatuur in relatie tot de buitentemperatuur kan worden verlaagd.
tal en verlangde minimum condensatietemperatuur - de bijbehorende drempelwaarden voor de buitentemperatuur af te lezen. De nieuwe functie maakt het ook mogelijk, bij een vastgelegde condensatietemperatuur de prestaties van het apparaat in relatie tot de buitentemperatuur te berekenen. De resultaten van alle berekeningen kunnen op papier worden afgedrukt of als PDF-document worden bewaard. De verschillende keuzemogelijkheden bieden een uitstekende basis voor het selecteren van de meest energiezuinige bedrijfsmodus van het apparaat!
De condensatietemperatuur wordt verminderd in relatie tot de buitentemperatuur.
Een verdere verbetering van het energierendement is te verkrijgen door de keuze van de juiste regeling. Lees daartoe het artikel over Güntner Motor Management op blz. 16.
De tabel toont niet alleen de correcte waarden voor luchtvolumestroom en toerental, maar ook voor het stroomverbruik van de ventilatoren.
Aanpassing aan de verscheidene eisen
Als ’s nachts de eis bestaat tot verlaging van het geluidsdrukniveau, voer dan de verlangde waarde in. De tabel toont dan - bij gelijkblijvende prestaties - de desbetreffende waarde voor de condensatietemperatuur.
De ingevoerde waarden komen aanvankelijk overeen met de configuratie van de apparatuur. Door ‘Berekenen’ aan te klikken verschijnt een tabel, die laat zien – bij ongewijzigd blijvende eisen met betrekking tot
Hierdoor ontstaan nieuwe mogelijkheden voor een energiezuinige inzet: Met behulp van de tabellen is het mogelijk apparaten door te rekenen voor nachtelijke geluidsdrempelwaarden of zijn - bij een gegeven toeren-
Güntner heatXchange | 12 | 2009
5
6
heat
X change
Vers van de pers voor klanten van Güntner Nieuwe Güntner brochures geven actuele informatie
Nieuw informatieblad GHK.2: De nieuwe NH3-verdamper GHK.2 met het pijpensysteem 60 x 52 is het model dat het GHS-model (pijpensysteem 60 x60) opvolgt. Dit model biedt een reeks nieuwe toepassingsvoordelen, alsook een verbeterde afloop van het ontdooiwater en een verbeterde luchtgeleiding dankzij het Günther Incline Design. De opklapbare bekleding van de zijwanden en de optionele, zwenkbare ventilator borgen een goede toegankelijkheid voor onderhoud en schoonmaakwerk. Als eerste serie biedt de GHK.2 bovendien optioneel getrapte lamellen. Daarbij hebben de lamellen bij de luchtinlaat een dubbele afstand. Daardoor worden de intervaltijden tussen het ontdooien verlengd, want de verdubbelde afstand tussen de lamellen voorkomt - bij een hoge luchtvochtigheid en een hoog temperatuurverschil – dat de afzetting van rijp de luchtdoorstroming tussen de lamelspleten te sterk belemmert. Het informatieblad over het nieuwe condensorsysteem GVX, voorzien van microox®-technologie werd herzien en uitgebreid met uitgebreide gegevens over de beschikbare accessoires. Daarmee is dit condensorsysteem nog doelmatiger geworden en is nog beter af te stemmen op de desbetreffende toepassingscondities.
Güntner heatXchange | 12 | 2009
Drie informatiebrochures geactualiseerd! De aanbevelingen met betrekking tot materiaalkeuze werd aangevuld met informatie over de microox®technologie; de informatie met betrekking tot materiaalkeuze over de finoox®-serie (lamellen/buizenwarmtewisselaar) werd volledig herzien en met additionele informatie nog uitvoeriger uitgebreid. Ook de informatiebrochure over het nieuwe condensorsysteem GVX met microox®-technologie werd aangevuld met de nieuwste gegevens en laat nu overzichtelijk de voordelen en de technische kenmerken van deze revolutionaire nieuwe ontwikkeling zien. Het door Güntner ontwikkelde Motor Management GMM werd aangevuld met een ander belangrijk, en toepasservriendelijke functie. Zo is er nu ook een Low Capacity Motor Management (LCMM), dat bij zeer beperkte koelbelastingen en een minimaal vermogensbereik voor een uiterst energiedoelmatige bedrijfsmodus zorgt. Deze brochures van Güntner zijn verkrijgbaar in de Duitse, Engelse, Franse, Spaanse en Russische taal, en zijn te bestellen via telefoonnummer +49 08141 2420.
Güntner brochures geven actuele informatie.
heat
X change
Nieuw systeem verovert de Britse markt Güntners unieke nieuwe condensorsysteem, de GVX-condensor met microox®-technologie, begint nu ook internationaal voet aan de grond te krijgen. Het product, waarvan de ontwikkeling twee jaren werk vergde, is een doorontwikkeling van de conventionele microkanaaltechnologie, welke werd aangepast aan de eisen die de stationaire koudetechniek stelt. Nadat Güntner erin was geslaagd, de bestaande uitdagingen te overwinnen (bijvoorbeeld de benodigde grote vermogens met de bijbehorende blokmaten, het aanpassen aan de toepassinggebieden, en het rekening houden met de druksituatie van het koudemiddel), werd met de GVX-condensor een systeem geschapen, dat een aantal voordelen in zich verenigt. Dat heeft ook beslissers in Grootbritannië overtuigd.
Eerste GVX-condensor met de innovatieve microox®technologie in bedrijf genomen In Groot Brittannië is de eerste GVX-condensor met de innovatieve microox®-technologie in bedrijf genomen Carrier Refrigeration UK Limited werd de toezegging voor het installateren van deze eerste GVX gegund, welke in een koudeinstallatie voor de Netto Markt te Gosforth werd geplaatst. Omdat de planning van de nieuwe supermarkt in tijd samenliep met de marktintroductie van de GVX, werden de conventionele warmtewisselaars van de installatie vervangen door GVX-condensors. GVX heeft, sinds zijn marktintroductie, al een zekere marktpenetratie behaald en werd in de uiterst moderne Netto Markt te Gosforth geïnstalleerd, en zal worden beproefd op basis van de certificeringsmethode voor milieuvriendelijkheid en duurzaamheid van gebouwen (BREEAM, BRE Environmental Assessment Method).
Netto Markt Gosforth
Overtuigende voordelen De baanbrekende condensortechnologie past uitstekend in het concept van de installatie omdat energiebesparing en milieuvriendelijkheid hier worden gecombineerd. De Güntner GVX-condensor heeft een tot 50 % kleiner volume koudemiddel vergeleken met een conventionele condensor en is volledig gemaakt van aluminium. Daardoor heeft het apparaat een lager gewicht en kan het gebruikte materiaal gemakkelijk worden hergebruikt. De condensor wordt - voor een maximaal energierendement - voorzien van EC-ventilatoren die worden geregeld door het Güntner Motor Management GMM. Het GMM zorgt automatisch voor het parameteriseren van de ventilatoren; hiervoor is geen speciale kennis, noch kennis van apparatuur of programmatuur
vereist. Dat bespaart op kosten voor het in bedrijf nemen en voor onderhoud. De condensors hebben over een condensorvermogen van 60 kW en zijn voorzien van een ingebouwd, zij het gescheiden regelbare onderkoeler voor een extra verhoging van de prestaties van de installatie. De complete oplossing GVX met GMM is optimaal voor markten zoals Netto, die een betere milieuvriendelijkheid nastreven. Derhalve valt te verwachten, dat de GVX op basis van zijn talrijke voordelen - modulair systeem voor wandmontage of vloeropstelling, eenvoudige manier van schoonmaken, laag gewicht – in de komende jaren een sterke afzet op de markt zal vinden.
Güntner heatXchange | 12 | 2009
7
8
heat
X change
Het grootste indoor-winkelcentrum in Europa Een van het grootste en meest prestigieuze winkelcentrum in Europa opende in oktober 2008 zijn deuren
Het in elk opzicht indrukwekkend ingerichte Westfield London Shopping Centre ontvangt dagelijks, op een verkoopoppervlak in een afmeting van 30 voetbalvelden, ongeveer 10.000 bezoekers in meer dan 265 verschillende shops. 40 Luxueuze merken, met daaronder gerenommeerde merken als Mulberry, Louis Vuitton en Prada, presenteren zich sinds 30 oktober 2008 in de totaal 265 shops van de exclusief gecreëerde shopping-wereld van Westfield London. Verdere blikvangers zijn de geïntegreerde multiplexbioscoop alsook de 46 restaurants. Overeenkomstig hoog zijn de eisen aan het drycoolersysteem, voor wiens uitvoering de onderneming Hans Gunter UK Ltd., welke is gevestigd in Sandhurst, Berkshire, nabij Londen, onder leiding van Justin Scofield verantwoordelijk is. „Güntner heeft van de firma Imtech Meica Ltd. de opdracht ontvangen voor het leveren van 61 drycoolers. Om aan de totale verwachtingen van Westfield London te voldoen, waren de speciale uitvoeringen met Günter GDRSsinusregelaars noodzakelijk”, meldde Justin Scofield, UK-Bedrijfsleider.
Het winkelcentrum Westfield is zeer geliefd.
Güntner droogkoeler GFH met sinusregelaar GDRS De Güntner drycoolers van het GFH-type werden d.m.v. 61 aparte vrachtwagens geleverd. Om het optimaal toe- en afvoeren van de lucht te garanderen, werden de drycoolers in vijf grote rijen op het dak van het shoppingcentrum geplaatst. De langste rij bestaat uit 20 drycoolers, zij aan zij geïnstalleerd, in de uitvoering GFH 080.3A/2X6-N(S)-F6/2P. Omdat de drycoolers met het speciale Güntnerdraagprofiel zijn uitgerust, hebben zij
minder opstellingspoten en minder funderingen nodig. Het resultaat hiervan is niet alleen minder inspanning op de werkplek, echter ook een duurzame lage daklast. Bijkomende voordelen biedt de uitvoering met het deugdelijke Güntner-draagbuissysteem, dat hoge betrouwbaarheid tegen lekkages biedt en daarmee voor een duurzame, betrouwbare werking zorgt.
Lwa [db(A)]
70 60 50 40 0
61 Güntner GFH-drycoolers zorgen voor een geruisarm bedrijf en hoog energierendement.
Güntner heatXchange | 12 | 2009
Toerental [min-1] Volumestroom [m³/h]
200 40000
300 60000
400 80000
500 100000
600 120000
700
De sinusregelaars maken een energetisch optimale traploze regeling van de ventilatoren mogelijk voor een geluidsarme, energie-efficiënt bedrijf.
heat
X change Investeringen ter hoogte van 1,6 miljard £
Geluidsarme werking Omdat Westfield London wordt omgeven door woningen, was bij de uitrusting van de drycooler niet alleen de prestatie, maar ook een bijzonder geluidsarme werking maatgevend. Om aan deze eisen te voldoen, koos Güntner UK voor Westfield London de Güntner GFH-drycooler met ventilatoren in de geluidsinstelling ‘normaal’ en combineerde deze met de voordelen van de Güntner-sinusregelaar. Zo was het mogelijk in plaats van grotere en daardoor kostbare drycoolers met langzame ventilatoren (geluidsinstelling “zeer stil”) ventilatoren in een normale uitvoering worden gebruikt. Daarbij reduceren de Güntner-regelsystemen de ventilatorsnelheden in het nabedrijf tot
een minimum, zodat omwonenden tijdens hun nachtrust niet gestoord worden door het geluid van de installatie. De sinusregelaars maken een energetisch optimale traploze regeling van de ventilatoren mogelijk voor een geluidsarme, energie-efficiënt bedrijf. Door de geïntegreerde sinusfilter wordt de levensduur van de ventilatoren aanzienlijk verlengd. In tegenstelling tot de conventionele fase-aansnijdingregelaars ontstaan met de GDRS-sinusregelaar geen regelingsgelimiteerde motorgeluiden. Ook in het toerentalgebied met 0,5Hz aansturing (voldoet aan 1% van de normsnelheid) functioneert de sinusregelaar zonder extra geluidsontwikkeling.
Westfield Construction, een onderneming van de exploitant Westfield Group, is verantwoordelijk voor de bouw van het centrum in Sheperd’s Bush, een stadsdeel in het London Borough of Hammersmith and Fulham Het zeer moderne complex werd met een uitgavenniveau van 1,6 miljard Engelse ponden in een bouwperiode van vijf jaar door 8.000 werknemers opgebouwd. Sinds de voltooiing geldt Westfield London als het grootste inkoopcentrum in Londen, als derde grootste in zijn vorm in Engeland en als grootste stedelijk indoor-inkoopcentrum in heel Europa.
De apparaten werken uiterst stil.
Güntner heatXchange | 12 | 2009
9
10
heat
X change
Nieuw concept: Penthouse-koeler Nieuw concept voor Bauer Frischdienst
Traditie en vooruitgang in harmonie Traditie en continuïteit betekenen niet, dat er geen ontwikkeling mogelijk is. Dit werd op indrukwekkende wijze door de Bauer Frischdienst bewezen, toen het er om ging een passend koelconcept te vinden voor de nieuw te bouwen Frischdienst-hal in Wasserburg am Inn.
TK -24 °C
TK -24 °C
40kW
40kW
De firma TH. WITT Kältemaschinefabrik GmbH kreeg de opdracht, om voor de al gevonden architectonische oplossing een passende uitvoering voor de koudetechnische vereisten te vinden. Het plan voorzag in een grote opslaghal met drie temperatuurzones voor het koelgebied, die niet te ver van elkaar moesten zijn verwijderd. Bij de componenten voor koude en luchtgesteldheid koos men voor kwaliteitsproducten van de firma Güntner. Erwin Stollmann, Koudeinstallatiedeskundige bij WITT, meldt: „Bauer Frischdienst maakte vanaf het begin duidelijk, dat zij geen conventioneel concept wilden, waarbij de verdamper onder het plafond wordt gemonteerd en de buizen tussen de apparaten door worden gelegd. Men wilde iets innovatiefs.“ Samen met de adviseur van de firma Güntner stelde Erwin Stollmann de alternatieve aanpak voor. Bij dit nieuwe concept handelt het zich om zogenoemde penthousekoelers, die op de Amerikaanse markt al veel worden toegepast. Daarbij worden de verdampers niet in de koelruimte zelf, maar in een aparte ruimte op het dak van de hal gemonteerd. De lucht wordt via kanalen binnen in de hal geblazen.
Güntner heatXchange | 12 | 2009
2 - 4 °C
4 - 6 °C
8 - 12 °C
30 kW each
Machine room
4 °C
Het nieuwe concept heeft veel voordelen: Rangschikking van de penthouse-koelers en luchtverdeling. Wat op het eerste moment op een overbodige aanvullende investering lijkt, herbergt in werkelijkheid talrijke voordelen. Voordelen gebouwen: Omdat de verdampers niet meer onder het plafond waren gemonteerd, kon bij een gelijke opslagcapaciteit de hoogte van het gebouw met ca. 50 cm. worden verminderd, wat de aanvullende kosten voor de ruimteconstructie op het dak (het penthouse) meer dan goed maakte.
Voordelen montage: Bij een traditionele installatie hadden de apparaten apart op acht meter hoogte aan het plafond moeten worden gemonteerd, wat voor een aanzienlijk kostenniveau had gezorgd en vooral meer tijd had gevraagd. Bij de penthouse-constructie konden de apparaten eenvoudig met een kraan op het dak worden gehesen. Na de montage van de apparaten werden de wanden en het dak van de penthouse-constructie rondom
heat
X change
de apparaten gebouwd. Ook het aanbrengen van de buizen is fundamenteel makkelijker, omdat ze niet meer boven het hoofd hoeven te worden gemonteerd, echter gemakkelijk langs de zijkant van het penthouse konden worden geleid. Bovendien bespaart men op de hoeveelheid materiaal en de installatiekosten voor de vangrail: omdat het buizensysteem buiten de hal ligt, kan ze niet meer door de vorkheftuck worden beschadigd. Ook de regenwaterafvoer is in het penthouse aangelegd en loopt niet meer door de hal. Voordelen gebruik en onderhoud:
De apparaten zijn eenvoudig te monteren.
De buizen zijn goed toegankelijk, ook werkzaamheden aan de apparaten kunnen gemakkelijk worden uitgevoerd. Aansluitend zijn vluchtwegen perfect geïntegreerd, omdat er vanuit het penthouse meerdere deuren naar het dak leiden, zodat bij een lek persoonlijke letsels praktisch zijn uitgesloten. Met name bij onderhouds- en servicewerkzaamheden worden de werkzaamheden in de hal niet onderbroken: De apparaten zijn via de montagegang eenvoudig toegankelijk, men heeft geen heftoestel nodig en stoort het normale werkproces in de hal niet resp. de toegankelijkheid van de gangen voor de vorkheftrucks. De conclusie: In nauwe afstemming tussen WITT, Güntner en Bauer vond men voor alle uitdagingen een oplossing. Erwin Stollmann bekrachtigt: “Wij hebben voor de voorgegeven situatie de optimale systeemoplossing gevonden!”
Goede toegankelijkheid
Güntner heatXchange | 12 | 2009
11
12
heat
X change
Energierendement bij Fruchthansa Fruit- en groentenkoeling in een geoptimaliseerde installatie
De nieuwe locatie van Fruchthansa nabij de A555
Energierendement en energiebesparing zijn als thema op alle gebieden actueel. Een voorbeeld uit het Duitse Rheinland toont nadrukkelijk, dat het toepassen van deze begrippen geenszins gelijk staat aan het inperken van de flexibiliteit. Die Firma Fruchthansa in Wesseling bij Keulen besloot bij de nieuwbouw van een koelmagazijn te gaan voor een integraal concept, dat niet alleen de sparende opslag van hun producten borgt, maar dankzij een doordacht concept ook moet zorgen voor optimaal energierendement en daarmee voor duidelijk lagere bedrijfskosten.
Nieuwe locatie De in 1968 te Keulen opgerichte firma Fruchthansa is internationaal actief in de sectoren fruit en groenten. Het familiebedrijf hecht veel waarde aan productkwaliteit en duurzaamheid. Door de gestage groei in de afgelopen jaren was de locatie aan de groothandelsmarkt in Keulen veel te klein geworden, en men besloot nieuw te bouwen in Wesseling, verkeerstechnisch gunstig gelegen aan de A555.
Güntner heatXchange | 12 | 2009
Integraal energieconcept Op de nieuwe locatie (oppervlak: 12 000 m2) zou een integraal energieconcept moeten worden geïmplementeerd met een dubbele strategie: enerzijds het verminderen van het energiegebruik voor het koelen, en anderzijds het zinvol benutten van de onttrokken warmte-energie. De firma Müller Kälte- und Klimatechnik GmbH was verantwoordelijk voor het concipiëren en plannen. Omdat het energierendement op de voorgrond stond, besloot men de gebruikelijke opdeling in een koudeinstallatie en een verwarming te verlaten, hoewel dit bij de aanschaf goedkoper zou zijn geweest. Daarbij kon - door de interieurwarmte te benutten - de gasaansluiting volledig vervallen. Dat bespaarde op de aanzienlijke ontsluitingskosten, de transformatoren konden kleiner worden gedimensioneerd, en ook de kosten voor het aansluitvermogen van de energievoorziening daalden. Van elektrische ontdooivoorzieningen is volledig afgezien. In plaats daarvan werd een integraal, duurzaam systeem geïmplementeerd.
“Het ging er niet alleen om de gebouwen conform EnEV te isoleren en daardoor te besparen op kosten”, aldus Werner Müller, de uitvoerende planner. “Ons doel was veeleer om de koudeverbruikers af te stemmen op de warmteverbruikers. Zo wordt
Werner Müller, uitvoerende planner
heat
X change
bijvoorbeeld de energie van de warmtebronnen centraal opgeslagen en naar behoefte afgegeven aan de verbruikslocaties, zoals verwarmings- en ventilatie-installaties, voor het rijpen van bananen en voor het ontdooien van koellocaties. Alleen voor die situatie, waar in een uitzonderlijke situatie niet voldoende energie beschikbaar is, is een bronwaterwarmtepomp opgenomen in het klimaatregelcircuit.”
afgeschermd van de omgeving. Omdat aan de andere zijde van de autosnelweg een moestuinencomplex is gelegen, moesten de eisen ten aanzien van lawaaibelasting worden gerespecteerd. Ondanks deze bouwkundige maatregelen blijft de werking van de condensor doelmatig en maakt een glijdende vermindering van de condensatietemperatuur tot 28 °C mogelijk tot een omgevingstemperatuur van 20 °C, die enkel in de zomer wordt overschreden.
Toegepaste componenten Alle componenten voor de koude- en klimaatregelkringlopen zouden op elkaar moeten zijn afgestemd en optimaal kunnen worden geregeld om zodoende het principe van het hoogst mogelijke energierendement te kunnen aanhouden. Voor de meeste toepassingsgebieden werd daarom kwaliteitsapparatuur van Güntner ingezet.
“De bereikte energiebesparing is enorm”, aldus Werner Müller. “Als men eenmaal de bedrijfskosten vergelijkend beziet, dan wordt duidelijk dat de hoge investeringskosten snel te amortiseren zijn.”
Commissioneerzone met goede koudeverdeling kwetsbare magazijngoederen zoals fruit, zonder al te veel vochtverlies te veroorzaken. Door een voldoend groot gedimensioneerde oppervlakken van de warmtewisselaar en de continuregeling blijft het temperatuurverschil gering. Zelfs bij geopende deuren kunnen ruimtetemperaturen binnen een grens van +/- 0,2 K worden gehouden.
Sparende koeling met geringe ontvochtiging Zo worden in de koelruimten (tot -1 °C) de plafondluchtkoelers uit de serie GGHN met koud pekel gebruikt, en worden ze ontdooid met warm pekel uit het reservoir. Afgezien van de energie-efficiënte bedrijfsmodus zijn deze apparaten ook goed geschikt voor het sparend koelen van
Kostenbesparing op bedrijfskosten door nieuw magazijn: Hoewel het gekoelde ruimtelijk volume nu het 2- tot 3-voudige van de oude installatie bedraagt, bedragen de energiekosten maar één derde. De aansluitwaarde is vrijwel gehalveerd, waardoor eveneens kosten konden worden bespaard.
Voor de commissioneerzone werden aan beide zijde uitblazende plafondluchtkoelers uit de serie DGN toegepast. De luchtdoorvoer van de apparaten zorgt voor een trekvrije koeling en een goede koudeverdeling in de ruimte. Als condensor paste men apparatuur uit de serie GVH toe. De condensors zijn op het dak geplaatst en door geluidwerende voorzieningen
Güntner heatXchange | 12 | 2009
13
14
heat
X change
De invloed van onderkoeling van het koudemiddel op het rendement van de installatie De invloed van onderkoeling van het koudemiddel op het rendement van de installatie Over het thema ‘onderkoelen’ is in vaktijdschriften en andere publicaties tot nu toe veel geschreven, wat leidt tot controversiële discussies onder vakgenoten. Deze situatie was voor Güntner aanleiding zich in het thema te verdiepen om de werking van koude-installaties te verbeteren. Hieronder volgt eerst een beschrijving van de principes, die later in een uitvoerig vakartikel zullen worden uitgediept.
Onderkoelen – wat is dat? In de koudetechniek betekent het onderkoelen van een vloeistof het laten dalen van de temperatuur tot onder de condensatietemperatuur bij de daarbij behorende dampdruk. Welke invloed heeft dit op het rendement van de installaties en op het samenspel van de componenten het koudemiddelcircuit? log p (bar)
h(kj/kg)
Δh
Toename van de enthalpie Enthalpiezuwachs
Toename van de enthalpie De beoogde toepassing van onderkoeling moet de bedrijfszekerheid van de koude-installatie verhogen en een economisch nut bewerkstelligen In dit verband is een verbetering van het prestatiecoëfficiënt van de installatie van belang. Commerciële koude-installaties, die in dit artikel nader worden beschouwd, zijn vaak unicaten. Dat betekent, dat de volgende drie aandachtspunten tot symbiose moeten komen om
Güntner heatXchange | 12 | 2009
een optimaal werkende installatie te verkrijgen:
VANWAAR komt de onderkoeling?
Plannen
Uitvoeren
“HOEVEEL is mogelijk respectievelijk nodig?“.
Exploiteren
De volgende drie aandachtspunten tot symbiose moeten komen om een optimaal werkende installatie te verkrijgen. - Planmatige vakmatige competentie en ervaringen (plannen) - Professionele praktische realisatie (uitvoeren) - In de installatietechniek geschoolde gebruikers (exploiteren)
Het onderkoelen van het vloeibare koudemiddel in compressorkoude-installaties is een ‚MUST’! Vakmensen kennen de redenen hiertoe, en worden hier nog eens kort samengevat: 1. Zekerheid dat het koudemiddel voor de expansieventiel bellenvrij is - garandeert een hoge bedrijfszekerheid - vermijdt cavitatie - garandeert het bereiken van de klepprestaties 2. Vergroot de benutbare verdampingenthalpie Het gaat dus niet om een ‘JA’ of ‘NEEN’ met betrekking tot onderkoelen, maar om de vragen “VANWAAR komt de onderkoeling?“ en
Belangrijk! Onderkoelen is principieel pas dan mogelijk als gasopsluiting (reservoir/sifon) in een component van de installatie of in een pijpleiding is ontstaan.
Mogelijkheden om te onderkoelen: 1. ongeregeld - in de luchtgekoelde condensor - in de luchtgekoelde condensor met stuwing van het koudemiddel - in de luchtgekoelde condensor met apart onderkoelregister bij de luchtinlaat (belangrijk is de volgorde van de onderdelen: condensor->reservoir/sifon->onderkoelregister van de condensor) - in het staande reservoir - in de vloeistofleiding respectievelijk de pijpleidingcomponenten - in de inwendige warmtewisselaar, kortweg: IWW (juiste vakterm: zuigdamp/vloeistof-warmtewisse-laar) 2. geregeld - in een aparte luchtgekoelde onderkoeler - in een aparte watergekoelde onderkoeler 3. deelregeling of indirecte regeling (voor compressorrendement) - ‘economischer’-modus van de compressor - onderkoelen in een tweetrapscompressieproces
heat
HOEVEEL onderkoeling is mogelijk – economische grenzen voor de componenten
X change
Veel vragen! Het hierboven genoemde uitvoerige vakartikel geeft antwoorden, aansporingen en praktische tips voor het zinvol toepassen van onderkoelen. Het vakartikel zal – in de Duitse en Engelse taal - vanaf week 52/2009 beschikbaar zijn op de internetsite van Güntner (www.guentner.com).
1 Condensor Is onderkoelen feitelijk wel mogelijk? Hoe zinvol is het onderkoeler in de condensor? Hoeveel presteert een ingebouwde onderkoeler?
2 Reservoir Wat gebeurt er bij het onderkoelen in het reservoir?
8 Compressor
3 Aparte onderkoeler Hoe wordt de onderkoeling respectievelijk het vermogen berekend?
4 Vloeistofleiding Welke invloed heeft de topologie van het pijpleidingstelsel op het onderkoelen?
Hoeveel onderkoeling is mogelijk en zinvol?
Kan bij een zekere compressieprestaties met een kleinere compressor worden volstaan?
5 Ingebouwde
warmtewisselaar
Wat kan die presteren? Wat doet die?
6 Expansieklep Hoe veranderen de klepprestaties onder wisselende onderkoeling? Wat gebeurt er bij zogenaamd flashgas?
7 Verdamper Wijzigen de verdampprestaties door het onderkoelen?
Welke invloed heeft onderkoelen op de afzonderlijke componenten?
Güntner heatXchange | 12 | 2009
15
16
heat
X change
Güntner Motor Management GMM voor EC-ventilatoren Ontwikkeling op maat voor een maximaal rendement
De combinatie EC-ventilator met GMM vormt een intelligent warmtewisselsysteem, dat het mogelijk maakt de warmtewisselaar energetisch optimaal te gebruiken en bovendien onderhoud en instandhouding zo doeltreffend mogelijk in te richten. De EC-ventilatoren met GMM zijn optioneel met condensor of met droogkoeler verkrijgbaar.
Als basisfuncties zijn er drie belangrijke eigenschappen: 1.) Systeemmanager De regeleenheid bestuurt de EC-ventilatoren tijdens het in bedrijf nemen, in geval van service en tijdens het gebruik van de installatie. Dit “plug and play”-systeem voert verscheidene programma’s, passend bij het specifieke inzetgebied van de warmtewisselaar, automatisch uit en toont gedetailleerde, actuele informatie. 2.) Procesregelaar Het GMM regelt het toerental van de ventilatoren in relatie tot de druk of de temperatuur, stuurt de processen aan en verschaft zo een qua energie geoptimaliseerd warmtewisselsysteem. 3.) Informatiemanager Het GMM biedt communicatieinterfaces met regelsystemen op een hoger besturingniveau en met de EC-ventilatoren. Het toont alle voor het bedrijf belangrijke informatie op het beeldscherm en stelt deze via een bussysteem of via standaardinterfaces ter beschikking van systemen op een hoger niveau. De communicatiemogelijkheid biedt meer veiligheid en transparantie voor het gebruik van de installatie.
Güntner heatXchange | 12 | 2009
Het GMM communiceert via een bussysteem
Flexibel inzetbaar Er zijn bedrijfsmodi, waarbij het GMM zelfstandig regelt, en andere waarbij het GMM als slaaf de gegevens volgt van een regeling op een hoger niveau.
Energierendement Alle regelfuncties zijn optimaal afgestemd op warmtewisselaars van Güntner. Bovendien biedt het GMM functies zoals bijvoorbeeld het Low Capacity Motor Management (LCMM), dat een energetisch optimaal gebruik garandeert, ook in het onderste vermogensbereik van de warmtewisselaar. Deze functie is vereist omdat de EC-ventilatoren een minimum toerental van ongeveer 10 % hebben en daarmee een regeling in het 5 %-bereik van de warmtewisselaar zonder LCMM niet mogelijk is (bijvoorbeeld bij gebruik in de winter).
Bedrijfszekerheid Bij condensors biedt het GMM stabiele drukverhoudingen in het koudecircuit en verhoogt daarmee de bedrijfszekerheid van de installatie. Alle bedrijfkri-
tische componenten van de installatie worden doorlopend bewaakt. In geval van een bedrijfsstoring schakelt het systeem automatisch over op noodbedrijf. Dit ‘omloopbedrijf’ is te activeren en in te stellen met behulp van het tekstuele beeldscherm van de GMM. Een intelligent systeem met een diversiteit aan voordelen, die hier niet allemaal kunnen worden opgesomd. Vraag onze informatiebrochure aan!
Het GMM met tekstueel beeldscherm en invoertoetsen
heat
X change
Diversiteit dankzij individuele oplossingen Oplossinggerichte samenwerking tussen Combitherm en Güntner
Klimaatregeling voor vliegtuigen
nes vooral een verwarmingsfunctie gewenst kan zijn, wordt in zuidelijker streken vooral de koelfunctie benut.
De markt voor kwalitatief hoogwaardige apparatuur voor grondgebonden koeling van vliegtuigen groeit doorlopend. De firma Combitherm GmbH sprong al enkele jaren geleden in op deze trend en heeft eigen grondgebonden klimaatregelinstallaties ontwikkeld, de zogenaamde TRACUs (Truck Air Conditioning Units). Deze mobiele apparaten hebben als voordeel, dat ze aanzienlijk stiller en ecologischer werken dan de tot nu toe vaak toegepaste hulpturbine-aggregaten. De TRACUs verbruiken in tegenstelling tot deze geen kerosine.
Kwaliteitseisen
Deze apparaten vallen met name op door hun flexibiliteit en individualiteit. Grondgebonden klimaatregelinstallatie moeten niet alleen voldoen aan de desbetreffende lokale voorschriften, maar moeten ook zijn afgestemd op de klimatologische omstandigheden op de plaats van inzet. Waar in noordelijke klimaatzo-
Afgezien van het regelen van temperatuur en luchtvochtigheid zijn de eisen ten aanzien van betrouwbaarheid, levensduur, milieuvriendelijkheid en bedrijfskosten van elementair belang. Om tegemoet te komen aan de zelf opgelegde eisen ten aanzien van kwaliteit en stand der techniek stelt Combitherm daarom hoge eisen aan de leveranciers van componenten. Niet alleen de productkwaliteit, maar ook het vermogen individuele oplossingen te verwezenlijken en toepassingspecifieke apparaten te kunnen leveren, waren doorslaggevend bij de keuze voor warmtewisselaars van Güntner. Met het unieke productscala aan condensors, drycoolers, verdampers en luchtkoelers is verzekerd dat voor iedere toepassing het
passende apparaat beschikbaar is. Om geschikt te zijn voor alle situaties zijn de koperen buizen en lamellen van de apparaten versterkt om trillingen en hoge luchtdrukken beter te kunnen weerstaan. Om redenen van corrosiebescherming zijn alle warmtewisselaars voorzien van een epoxybeschermlaag om ook in agressieve omgevingen met woestijnzand of zoute atmosfeer kunnen worden ingezet.
Individuele oplossingen Deze diversiteit aan varianten is ook vereist, want de grondgebonden klimaatregelinstallaties van Combitherm bestrijken een breed spectrum aan koelend vermogen in een temperatuurbereik van -20 °C tot 55 °C En daarmee kan men voor praktisch elk vliegtuig op elke luchthaven op aarde een passende vliegtuigklimaatregeling bieden.
Mobiele klimaatregeling voor vliegtuigen
Güntner heatXchange | 12 | 2009
17
18
heat
X change
Productvernieuwingen bij de Güntner-Roadshow 2009 “Samen staan we sterk” was het motto van de Güntner Roadshow die in het voorjaar in eerste instantie in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland begon. Samen met de leidende vakgroothandels, Fischer Kälteklima, Frigotechnik, Reiss Kälte-Klima en Schiessl Kälte- und Klimaanlagenbedarf, informeerden de medewerkers van Gúntner, onder hen de voor de vakgroothandel verantwoordelijke Key-accountant manager Thomas Penning, over de nouveautés van het huis Güntner: De nieuwe plafondverdamper GDF en GDM en de condensor GVX met microox®-technologie werden met interessante vaklezingen en productpresentaties gepresenteerd. De Güntner-wagen stond klaar voor de bezoekers, waar ze de producten konden zien en “begrijpen”.
De positieve reacties op de Roadshow in het Duitstalige deel leidde er toe, dat de Roadshow ook in Frankrijk, in Polen en in Hongarije werd gehouden. Deelnemende groothandels waren GFF en Le Froid in Frankrijk, Termo Schiessl in Polen en Soós és Társa Zrt. in Hongarije. De organisatoren kunnen tevreden terugblikken op de Roadshow: “Daar is over nagedacht”, werd door veel vakbezoekers geopperd, die zich heel tevreden toonden over het evenement. In het bijzonder de nieuwe features van de series GDM en GDF kwamen precies overeen met de wensen van de gebruikers. Natuurlijk mocht ook een presentatie van de voordelen en de technische kenmerken van het nieuwe condensorsysteem GVX met microox®-technologie niet ontbreken. De nieuwe technologie kon dan in detail in de Güntnerwagen worden bekeken.
Thomas Penning (midden) licht technische details toe aan bezoekers van de Roadshow. Meer uitgebreide informatie over de series GVX, GDF en GDM vindt u in de Güntner informatiebrochures (lees meer hierover op pagina 6).
Techno Tour in Rusland De organisatoren van de Techno Tour kunnen op een succesvol presentatiejaar terugkijken: In december 2008 startte de Techno Tour in Rusland, die nog tot eind december 2009 wordt gecontinueerd. In het kader van de Techno Tour, worden vakpresentaties over het thema koudetechniek in elf Russische steden gehouden. De eerste aanzet voor het idee, ook in Rusland gemeenschappelijk een presentatiereeks te organiseren, was de infotour die gedurende meerdere jaren gezamenlijk door de firma’s Güntner, Bitzer, Danfoss, Dupont en Testo in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland wordt georganiseerd. De positieve weerklank op de info-tour leidde er toe, dat dit idee bereidwillig door de Russische vertegenwoordigingen van
Güntner heatXchange | 12 | 2009
de firma’s Bitzer, Danfoss, Testo en Güntner opgepakt werd en nu voor de eerste keer plaatsvindt. Bij deze presentatiereeks draait het om de efficiëntietoename in koudeinstallaties. Dit actuele thema wordt vanuit de verschillende gezichtshoeken van de deelnemende firma’s belicht en stoot op toenemend interesse in vakkringen. Bovendien verkrijgen de toehoorders uit eerste hand informatie over de productinnovaties van de deelnemende firma’s op het koude-/conditioneringsgebied. Er is ook voor de inwendige mens gezorgd : Aansluitend aan de presentatie staat een buffet klaar, dat een ontspannen kader voor vaktechnische gesprekken creëert.
Oleg Romanyuk, medewerker van het Güntner-kantoor Moskou Hier leest u meer over de Techno Tour (website in de Russische taal): www.techno-tour.ru
heat
X change
Duale studie succesvol afgesloten Francesco Ianní is de eerste BA-afgestudeerde bij Güntner
Met een uitmuntend diploma heeft de uit Mannheim komende Italiaan Francesco Ianní op 30.09.2009 zijn duale studie op het gebied van koudesysteemtechniek bij Güntner AG & Co KG afgesloten en is daarmee de eerste BA-afgestudeerde in de traditionele onderneming. Na zijn opleiding tot koudeinstallatiebouwer bij de firma Rütgers in Mannheim voltooide Franscesco zijn hogere beroepsopleiding. Aan de ESaK (Europäische Studienakademie Kälte Klima Lüftung) kwam hij in aanraking met het studieaanbod van de firma Güntner. “Een ieder, die werkzaam is in de koudebranche heeft al eens van deze onderneming gehoord; Güntner behoort nu eenmaal tot de marktleiders”,
lacht Francesco. „In de collegevrije perioden werkt men in het bedrijf. Een uitdaging, echter juist hier ligt het grote voordeel: Door de nauwe verwevenheid van praktijk en theorie kon ik het op de beroepsopleiding geleerde bijna direct toepassen en tegelijkertijd een beetje geld verdienen”, vertelt Francesco. „In mijn afstudeeropdracht heb ik de nieuwe microox®-technologie heel nauwkeurig bestudeerd en met de oude vertrouwde fioox®-techniek vergeleken. Daardoor heb ik een zeer goed inzicht in de Güntnerproducten gekregen en gelijktijdig het microox®-project versneld. Vooral zijn coach Peter Roth speelde hierbij een grote rol: „Hij heeft mij tijdens de studie voortdurend bijgestaan
Francesco Ianní verheugt zich over zijn diploma. (v. l. n. r.: Dr. Franz Summerer, Dirk Obländer, Bernd Gantner, Francesco Ianní) met constructieve kritiek en is tot op heden nog steeds mijn adviseur.” En hij blijft met hem samenwerken: Intussen is Francesco als testingenieur werkzaam bij Güntner.
Impressum heatXchange Het klantentijdschrift van Güntner AG & Co. KG Het Güntner-klantentijdschrift is als gemeenschappelijk productsamengesteld door medewerkers van de Güntner-groep.
De artikelen beschrijven de persoonlijke meningen van de auteurs. Er kan geen wettelijk aansprakelijkheid voor Güntner AG & Co. KG uit worden afgeleid. Het klantentijdschrift is beschikbaar in het Duits, Engels, Frans, Nederlands en Russisch.
Uitgever: Güntner AG & Co. KG Hans-Güntner-Str. 2 – 6 82256 Fürstenfeldbruck GERMANY Tel.: +49 8141 242-0 Fax: +49 8141 242-155 www.guentner.de
[email protected]
Redactie: Roland Handschuh, Stefanie Neuhs, Leslie Faust
Güntner heatXchange | 12 | 2009
19
20
X
„Snel gemonteerd – de condensor GVX.“ heat change
De nieuwe condensor GVX met microox®-technologie.
Voorsprong met systeem. – Eenvoudig en snel gemonteerd dankzij montagestrip – Uitgebreide accessoires verkrijgbaar – Ventilatoren af fabriek verbonden met reparatieschakelaar en regeling
Nadere informatie vindt u op: www.guentner.de Güntner Benelux Weteringpad 62 Postfach 289 3760 AG SOEST NETHERLANDS Tel.: +31 35 6032588
Güntner heatXchange | 12 | 2009
...keep(s) your quality.