CO Educational Course - Nov 7, 2012
Nationaal Register, Epidemiologie, Oorzaken, Zin/onzin van CO-detectoren
Epidemiologie
Dr Marijke Fortuin Antigifcentrum Brussels, 7 Nov 2012 Carbon Monoxide Educational Course Military Hospital Brussels
Federaal Register der CO Intoxicaties • Beheerd door het Antigifcentrum • Gesubsidieerd door de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu • (K.B. 13 november 2011, gepubliceerd in Belgisch Staatsblad op 11 januari 2012)
Source of information All victims
Deceased victims
Hospital: 2 Press: 166
Hospital: 649
Press and hospital: 188
Press: 30
(c) Antigifcentrum + CHBO 2012
Gegevensbronnen • Ziekenhuizen • Pers • Parketten • • • •
Minimale Klinische Gegevens Overlijdenscertificaten Dienst 100 Laboratoria voor klinische biologie
Gegevens • Dossier nr:………………… • Datum en uur van opname :………/……./20..
…………u.
• Slachtoffer : Naam* :…………………………………Voornaam* :………………… Geboortedatum : ......../........./........Geslacht : O Man O Vrouw • Plaats van het ongeval (niet noodzakelijk woonplaats van het slachtoffer) Straat* : ...........................................…........Nr............/bus.............. Gemeente : ........................................... Postnummer :.......………..
1
CO Educational Course - Nov 7, 2012
Bestemming
Type intoxicatie
• Hospitalisatie Intensieve zorgen Andere dienst:…………..
• Accidentele intoxicatie
• Transfer naar een ander ziekenhuis : Naam……………………………………………… Adres………………………………………………
• Zelfmoord • Beroepsintoxicatie
• Woonplaats
Evolutie • Genezing • Letsels : welke……………………
• Vermoedelijke blootstellingsduur: • HbCO (1ste dosering) :……..% O Acute intoxicatie O Chronische intoxicatie
• Overlijden
Plaats waar de intoxicatie zich voordeed
Behandeling • Normobare O2 • Hyperbare O2
• Woonplaats : badkamer, woonkamer, keuken, slaapkamer, garage, andere............. • Sport-/vrijetijdsinfrastructuur: caravan, feestzaal, schaatsbaan, karting, andere.......... • Werkplaats: welke.............
(c) Antigifcentrum + CHBO 2012
2
CO Educational Course - Nov 7, 2012
Vermoedelijke oorzaak van de intoxicatie O O O O O O O O O O O O O O O O
Warmwatertoestel, type onbepaald Waterverwarmer (niet aangesloten) O Badgeiser Verwarmingstoestel, type onbepaald Gasverwarmingtoestel, type onbepaald Gaskachel O Gasverwarmingsketel O Butagaz Houtkachel O Houtverwarmingsketel Kolenkachel O Kolenverwarmingsketel Mazoutverwarmingsketel, type onbepaald Petroleumkachel (verplaatsbaar) Mazoutkachel Schoorsteenprobleem: welk………………… Verluchtingsprobleem: welk………………… Uitlaatgassen van de wagen Toestel met motor: welk…………………….. Brand O Aardbeving O Ontploffing Andere:…………………
Resultaten 2011 1003 slachtoffers 459 ongevallen 32 overlijdens
Number Accidents
2000
Victims
1678 1600
Aantal slachtoffers
%
Accidenteel
918
92
Beroepsintoxicatie
41
4
Zelfmoord
11
1
Onbekend
33
3
Totaal
1.003
100
1715 1614
1578
1615
1400
1434
1422
1358
1340
1302 1228
1229
1200 1000
Type intoxicatie
Fatalities
1800
1476 1400
1224 1141
1036
1003
948
890
854
800
774 677
665
613
600
628
675 576
688
640
679
699
564 459
400 200 0
61 1995
54 1996
42 1997
44 1998
49 1999
37 2000
36 2001
26 2002
32
28 2003
2004
29 2005
43 2006
41
11 2007
2008
35 2009
41 2010
32 2011
Number
300 Victims
Unknown
Incidents
Bathroom
176
250 164
200
135
138
Other
108
150
97
100 83 69
50
Work place Living room
71 48
33
16
37
April
57 44
21
14
0 January February March
39
45
May
June
15 7
July
16
20
9
August
Sport infrastructure Garage Kitchen Bedroom
SeptemberOctober NovemberDecember
(c) Antigifcentrum + CHBO 2012
3
CO Educational Course - Nov 7, 2012
Incidents
Andere
43
Ventilatieprobleem
3
Ontploffing
2
250
216
App. met motor
200
19
Ongekend/Niet gepreciseerd
87
Brand
81
Butagaz
150
Aantal ongevallen
2
Uitlaatgassen
11
107
Schoorsteenprobleem
8
Mazoutkachel
100 17
Houtkachel
64
15
Petroleumkachel
50
9
35
Kolenkachel
56
Gaskachel
19
50
Waterverwarmers
205
0
50
100
150
5
3
4
4
6
7
8
9
0 1
200
2
3
4
5
0
0
0
2
10
11
12
13
Victims
250
number of victims 160
14 9 13 8
140 120
114
13 2
unknown 10%
111
female 45%
100
male 45%
88
80 60
48 40
43
70-79
80-89
40 20
5
0 00-09
10-19
20-29
30-39
40-49
50-59
60-69
90-99
age
250
Dodelijke slachtoffers in 2011
229 211 199
193
200
Normobaric oxygen Hyperbaric oxygen
25 ongevallen (5%)
150 129
50
32 slachtoffers (3%)
94
100
82
42 32 28 7
7
1
1
0 0 tot 9
10 tot 19
20 tot 29
30 tot 39
40 tot 49
50 tot 59
60 tot 69
% HbCO
(c) Antigifcentrum + CHBO 2012
4
CO Educational Course - Nov 7, 2012
Oorzaken van de dodelijke ongevallen • • • • •
Brand Waterverwarmer Kolenkachel Gaskachel Verwarmingsketel op gas
• Andere • Onbekend
8 6 3 2 1 3 2
Collectieve intoxicaties • Oorzaken in 2011 vergelijkbaar met ongevallen met <5 slachtoffers • Binnenhalen van een open vuur: o
o
o
Familie van 6 personen vergiftigd door een BBQ in huis. BBQ met gloeiende houtskool wordt in de veranda gezet in de late uurtjes: 7 intoxicaties Vuurkorf binnen: 9 intoxicaties
Collectieve intoxicaties • Artisanale sauna • Karting • Cannabisplantage: chaufageketel omgebouwd om een schuur te verwarmen • Bijverwarming niet aangesloten op een schoorsteen (kerk, kleedkamers voetbal…)
De oorzaken
Bronnen van CO
Menselijke activiteit verbrandingsgassen
• Natuurlijke bronnen: o o
Bos-en prairiebranden, vulkanen Gasvorming in moerassen
• Menselijke activiteit • Endogene bronnen
(c) Antigifcentrum + CHBO 2012
LUCHT (O2)
Koolstofhoudende brandstof Hout Steenkool Stookolie Gas Petroleum
Verbrandings toestel
CO2 CO H20 O2 N2 SO2 (mazout, kolen) NOx roet
5
CO Educational Course - Nov 7, 2012
De oorzaken
CO-intoxicaties in huis
• In huis: elk verbrandingstoestel dat werkt op een koolstofhoudende brandstof • Schoorsteen • Het verkeer: motorvoertuigen op fossiele brandstof of alcohol
• Verbrandingstoestel
• Toestellen op motor
• Luchttoevoer (ventilatie)
• Brand - BBQ
De schoorsteen
Hoogte
Voor een goede trek: • Schoorsteen in goede staat • Voldoende hoog: o
o
Boven de nok van het dak en boven obstakels in de omgeving (bomen, andere gebouwen) Nooit in de gevel (behalve luchtdicht systeem)
• Geen belemmeringen • Geen decoratieve elementen • Geen dynamische afzuiger
Uitmonding
Gevel
terugslagzone
(c) Antigifcentrum + CHBO 2012
6
CO Educational Course - Nov 7, 2012
Belemmeringen
kauw
Decoratieve elementen
Dynamische afzuigkap
Statische afzuigkap
Temperatuursinversie • De temperatuur op enkele honderd meters hoogte is hoger dan op grondniveau
(c) Antigifcentrum + CHBO 2012
7
CO Educational Course - Nov 7, 2012
De verbrandingstoestellen • Toestellen voor de productie van warm water
Badkamer: badgeiser op gas aangesloten op een rookafvoerbuis o
• Kolenkachel: groter aantal ongevallen dan verwacht volgens de consumptie van kolen o
Vanaf 1996 beschikken alle nieuwe toestellen over een terugslagbeveiliging.
Kleur van de vlam
• Mobiele verwarmingstoestellen, niet aangesloten op een schoorsteen
Aansluiting
keuken: niet aangesloten waterverwarmer
Ventilatie hoge en lage min 150 cm 2
Aansluiting van het toestel op de schoorsteen
(c) Antigifcentrum + CHBO 2012
Aansluiting: horizontaal of stijgend
8
CO Educational Course - Nov 7, 2012
de staat van het toestel en de aansluiting
Niet aangesloten toestel
Petroleumkachel
Warmtestraler
Ventilatie
Vuren op (bio) ethanol
• Alle verwarmingstoestellen en toestellen voor de productie van warm water gebruiken voor de verbranding lucht uit het lokaal waar ze geplaatst zijn. • Afmetingen van de kamer • Aanvoer van verse lucht
Onvoldoende luchttoevoer
Omkering van de trek Vensterventilator
• • • •
Dichtstoppen van kieren en gaten Vervanging van het raamwerk Plaatsen van rolluiken Aanwezigheid van twee toestellen in aanpalende ruimte • Wind
(c) Antigifcentrum + CHBO 2012
Droogkast met evacuatie naar buiten
Dampkap
9
CO Educational Course - Nov 7, 2012
Samengevat
Aanwezigheid van een toestel o Uitwendige staat o Is het aangesloten?
Ventilatie o Laag ventilatierooster o Hoge ventilatie of schoorsteen o Aanwezigheid van een droogkast, dampkap, vensterventilator
Aanwezigheid van een aansluiting o Luchtdichtheid van de aansluiting
Rookafvoerkanaal o Kwaliteit van de trek (afdalende helling, roestsporen, gaten, schoorsteensleutel, bochten)
Plaats waar het rookkanaal uitmondt
Het verkeer Alle voertuigen met een motor wagens, vrachtwagens, locomotieven, boten, vliegtuigen Lucht (O2)
Motor
uitlaatgassen
Brandstof
Uitlaatgassen
0,1 à 8% CO (wagen) 30% CO (vrachtwagen)
Toestellen met een motor • Oorzaak van werkongevallen
• Gesloten ruimtes: tunnel, garage
• Gebruik in een weinig geventileerde ruimte o
• Zelfmoord (7 op 11 in 2011)
o o o
Generator Zaagmachine Boomzaag Pomp
Het doel
CO detectors
• Het volgen van de CO-concentratie in de lucht en een alarmsignaal geven wanneer de CO concentratie een bepaalde drempel gedurende een bepaalde tijd overschrijdt.
Voor huishoudelijke gebruik
(c) Antigifcentrum + CHBO 2012
10
CO Educational Course - Nov 7, 2012
Eigenschappen
Betrouwbaarheid • Levensduur van de electrochemische cel
Een efficiënte CO-detector geeft geen alarm bij lage CO-concentraties (roken),
• Geen gevoeligheid voor andere substanties dan CO vb solventen • Blijven functioneren ondanks de aanwezigheid van stof (wasplaats), vet (keuken), vocht (badkamer), intense hitte (kolenkachel) of grote temperatuurschommelingen (kelder, zolder).
maar verwittigt wel op tijd zodat het slachtoffer nog in staat is om te reageren.
• Geluidssignaal bij platte batterij kortsluiting, vervuiling van de cel of wanneer het toestel opnieuw geijkt of vervangen moet
Campagne CO-detectoren FOD Economie
Resultaten voor des 11 batterijgevoede detectoren
• 2009 Wet van 9 februari 1994 betreffende de veiligheid van goederen en diensten.
Resultaten
• Een product of dienst wordt verondersteld veilig te zijn wanneer het voldoet aan geharmaoniseerde normen, wat de risico’s en risicocategorieën betreft. • Norme NBN EN 50291:2001 • NBN EN 50292
Gevolg
Aantal
Conform
2
« CE »
Laag veiligheidsrisico
1
Product conform bij de volgende invoer of productie
Gemiddeld risico
5
Stop verkoop
Hoog risico
3
Uit de handel
Ernstig risico
0
Le prijs
Evolution de la concentration de CO 2500
2139 2000
1983 1818,6 1638
1500
1467,9
CO ppm
• tussen 30 en 80 Euro • voor elke ruimte met een verbrandingstoestel (op hout, kolen, gas, petroleum of mazout) • voor elke ruimte waar een schoorsteen doorkomt • CO-detectoren moeten regelmatig vervangen worden
1270,2 1078,2
1000 880,5 688,2 500
494,4 348 241,2 0,6
0 1
0,25 2
0,6 3
0,46 4
0,3 5
0,6 6
0,6 7
0,6 8
18,6
0,6 9
10
11
144,9
76,8 12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
Minutes
(c) Antigifcentrum + CHBO 2012
11
CO Educational Course - Nov 7, 2012
Besluit • CO-detectoren kunnen een vals gevoel van veiligheid geven • Het plaatsen van een CO-detector neemt de oorzaak van de blootstelling niet weg
Maximale veiligheid • Luchtdichte toestellen • Toestellen met een ingebouwde beveiliging die het toestel uitschakelt van zodra grote hoeveelheden verbrandingsgassen vrijkomen.
• Het plaatsen van CO-detectoren stelt niet vrij van andere maatregelen om blootstelling aan CO te voorkomen
http://www.poisoncentre.be/
Meer informatie
Dank u voor uw aandacht
(c) Antigifcentrum + CHBO 2012
12