Economisch, administratief en ondernemersonderwijs
EB
Nederlands Onderwijs Instituut bv • Baarn
BASISKENNIS BOEKHOUDEN • BKB
Serie ondernemersopleiding aov marketing voor het mkb, met werkboek en studie-app financiering voor het mkb, met werkboek en studie-app organisatie voor het mkb, met werkboek en studie-app administratie voor het mkb, met studie-app opstellen ondernemingsplan rekenen voor het mkb
zelfstandig ondernemen, met werkboek en studie-app elementair boekhouden, met studie-app
Series bkb, bkc en pdb elementair boekhouden • bkb, met studie-app calculaties in de praktijk • bkc bedrijfsadministratie voor pdb financiering voor pdb kostencalculatie voor pdb
Overige uitgaven handelsrekenen voor vmbo bedrijfsadministratie en computer voor vmbo bedrijfseconomie voor het mkb, met studie-app modern boekhouden, met studie-app computerboekhouden met accountview
elementair boekhouden
Serie ondernemerschap
elementair boekhouden
Boekensets mkb-set aov set financieel ondernemer bkb/bkc-set pdb-set accountview-zelfstudiepakket
NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT
ElementairBoekhouden_01V2_15122014.indd 1
12/16/2014 11:22:01 PM
OPLEIDINGEN BASISKENNIS BOEKHOUDEN • BKB BASISKENNIS ONDERNEMERSCHAP
ELEMENTAIR BOEKHOUDEN (BKB) (met bijlage grootboek en studie-app)
Drs. P.F. Pietersen K.P. Pietersen 10e druk, 1e oplage ISBN 978 90 6355 025 7
NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT BV
DE NOI-METHODE VOOR DE DIPLOMALIJN ONDERNEMERSCHAP De Associatie-diplomalijn Ondernemerschap bestaat uit drie examens: • Basiskennis Ondernemerschap • Elementair Boekhouden • NIMA Basiskennis Marketing Voor elk van deze examens wordt een afzonderlijk diploma afgegeven door de Nederlandse Associatie voor Examinering uit Amersfoort (www.associatie.nl). Combinaties van deze diploma's leveren functiegerichte diploma's op: • functiegericht Praktijkdiploma Financieel Ondernemer: Basiskennis Ondernemerschap + Elementair Boekhouden. • functiegericht Praktijkdiploma Commercieel Ondernemer: Basiskennis Ondernemerschap + NIMA Basiskennis Marketing. De NOI-methode 'Ondernemerschap' bestaat uit een studieboek 'Zelfstandig ondernemen' met een studie-app of een werkboek en een studieboek 'Elementair boekhouden' inclusief een gratis studie-app. Deze uitgaven zijn bestemd voor het cursorisch onderwijs en voor het betreffende dagonderwijs. Beide NOI-boeken zijn volledig op maat gesneden voor het behalen van de Associatie-diploma's 'Basiskennis Ondernemerschap' en 'Elementair Boekhouden'.
NOI-UITGAVEN DIPLOMALIJN ONDERNEMERSCHAP DIPLOMA BASISKENNIS ONDERNEMERSCHAP Diploma
NOI-boek
Basiskennis Ondernemerschap
Zelfstandig ondernemen Werkboek Zelfstandig ondernemen of een studie-app
DIPLOMA ELEMENTAIR BOEKHOUDEN Diploma
NOI-boek
Elementair Boekhouden
Elementair boekhouden (BKB) Studie-app Elementair boekhouden
In dit studieboek Elementair boekhouden (10e druk) is het examenprogramma Elementair Boekhouden (versie 02 juni 2014) volledig verwerkt.
DE NOI-METHODE VOOR DE DIPLOMA'S BKB, BKC EN PDB De NOI-serie voor de Associatie-examens BKB, BKC en PDB bestaat uit onderstaande vijf uitgaven. BKB
BKC
Elementair boekhouden (BKB)
Calculaties in de praktijk
PDB Bedrijfsadministratie voor PDB Financiering voor PDB Kostencalculatie voor PDB Examenregeling met ingang van 2016 De diploma's BKB en BKC geven samen recht op het diploma Financial Assistant. De certificaten Bedrijfsadministratie, Financiering en Kostencalculatie geven samen recht op het Praktijkdiploma Boekhouden (PDB).
© Copyright: NOI Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, database, computerbestand, internet of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het NOI.
Omslagontwerp: Ronald Meij
WOORD VOORAF De Nederlandse Associatie voor Examinering in Amersfoort kent een diplomalijn Financieel/administratief en een diplomalijn Ondernemerschap. In beide diplomalijnen is het examen Elementair boekhouden opgenomen. Op dit examen is de NOI-uitgave Elementair boekhouden (BKB) afgestemd. 'Elementair boekhouden' bestaat voor een belangrijk deel uit korte cases die een totaalbeeld van de boekhouding geven. Dit totaalbeeld ontstaat doordat je 'echte' boekingsstukken (voor kas, bank, inkoop, verkoop en diversen) rechtstreeks in het grootboek verwerkt en daaruit zelf balansen en resultatenoverzichten samenstelt. In de cases staat het grootboek centraal:
balans Q boekingsstukken Q GROOTBOEK Q balans/resultatenoverzicht Na de cases wordt, weer met 'echte' boekingsstukken, een aantal praktijkboekingen besproken die extra aandacht vragen (lonen, kortingen, boekingen zaak/privé enz.). Bij de tiende druk, eerste oplage De tiende druk is aangepast aan de in 2015 en 2016 gewijzigde Associatie-eindtermen voor Basiskennis ondernemerschap en voor Elementair boekhouden (BKB). De Associatieexamens worden nu ook binnen het reguliere mbo-onderwijs afgenomen. In verband met de samenvoeging van de eindtermen van Basiskennis boekhouden en Elementair boekhouden is deze tiende druk niet bruikbaar naast de voorgaande drukken van onze uitgaven voor deze examens. In deze nieuwe druk van Elementair boekhouden (BKB) zijn de belangrijkste wijzigingen: • bij de kolommenbalans van de BV is de winstverdeling uitgebreid met behandeling van reserves en dividendbetaling; • aan de tekst over het subgrootboek voorraden zijn enkele opdrachten toegevoegd; • de afdeling Loonadministratie is aan de nieuwe wettelijke regels aangepast; • in afdeling 9 zijn het plaatsen van aandelen, aandelenemissie en agioreserve toegevoegd; • het hoofdstuk over voorinkopen en voorverkopen is weggenomen. Dit onderwerp staat niet meer in de eindtermen. Daarnaast zijn door het hele boek kleine wijzigingen aangebracht. Bij hoofdstuk 8.1 is een - opgenomen. Daarmee wordt aangegeven dat dit hoofdstuk wel interessant is, maar niet tot de examenstof behoort. • Voor uw ervaringen en suggesties houden wij ons van harte aanbevolen. Ons adres is: e-mail
[email protected], telefoon 035-5416743, fax 035-5417341 NOI
afdeling
1
hoofdstuk
INHOUD
DE BALANS
11
BALANSBEGRIPPEN Bezittingen en vermogen 2 Nog een voorbeeld 3 Veranderingen in de balans
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
blz. 12 12 14 16
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2
2
paragraaf
HERHALING AFDELING 1
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
STOMERIJ SCHONEBEEK
11
BALANS EN GROOTBOEK Functie van het grootboek 2 Openen van het grootboek 3 Evenwicht in het grootboek 4 Vragen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
BOEKINGSREGELS VOOR BEZIT EN SCHULD (1) Inkoopfacturen verwerken 2 Vragen
. . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
31
BOEKINGSREGELS VOOR BEZIT EN SCHULD (2) Het bankafschrift 2 Uitbreiding van de boekingsregel voor bezit 3 Uitbreiding van de boekingsregel voor schuld
. . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
41
BOEKINGSREGELS VOOR OPBRENGSTEN EN KOSTEN Het boeken van opbrengsten 2 Het boeken van kosten 3 De proefbalans
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
21
30 30 31 32 33 34 34 39 40 40 41 43 46 46 49 51
GROOTHANDEL WINDHORST
11
KENNISMAKING MET HET BEDRIJF De boekhouding 2 Toepassing van het rekeningschema 3 Het openen van de boekhouding
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
INKOOP VAN GOEDEREN De voorraadrekeningen 2 Het boeken van de inkoop van goederen
31
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
VERKOOP VAN GOEDEREN Het boeken van de opbrengst van de verkopen 2 Het boeken van de inkoopprijs van de verkopen 3 Boekingsschema handelsonderneming
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
56 56 57 58 59 59 60 61 61 62 64
3
41
DE BOEKINGSREGEL VOOR PRIVÉ Het boeken van privé-opnamen 2 Nog enkele kasstukken
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
51
SCHULD AAN DE BANK Bankkrediet 2 Bankstukken 3 De proefbalans
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
61 2 3 4 5 6 7 8
71
EEN BOEKINGSRUN IN DECEMBER De boekhouding per 27 december Retourbon en verkoop-creditfactuur Boekingsschema vaste coderingen Verkoopfacturen en verzendbonnen Inkoopfacturen voor goederen Inkoopfacturen voor kosten Kas- en bankstukken met kosten De afschrijvingen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
GROOTBOEK EN PROEFBALANS Bijwerken van het grootboek 2 De proefbalans 3 Vragen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
81 2 3 4 5 6
4
DE KOLOMMENBALANS De saldibalans De resultaten De eindbalans Vragen Het exploitatieoverzicht Opbrengsten en kosten, ontvangsten en uitgaven
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
65 65 66 68 68 68 71 72 72 73 74 75 77 78 80 82 83 83 83 85 86 86 86 87 90 91 92
WEGMANS BANDENCENTRUM BV
11
HET BOEKEN VAN BTW Kennismaking met het bedrijf 2 Btw in de boekhouding 3 Het boeken van inkoop-creditfacturen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
KAS- EN BANKSTUKKEN Kasontvangsten van debiteuren 2 Kasuitgaven 3 Bankafschriften
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
31
INKOPEN EN VERKOPEN VAN ARTIKELEN De inkoop van artikelen 2 De verkoop van artikelen
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
100 100 102 104 106 106 107 109 111 111 114
4
41
HET JAARWERK Afschrijvingen 2 Nog te betalen bedragen 3 Vooruitbetaalde bedragen 4 Grootboek en proefbalans
51 2 3 4 5 6 7
6
5
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
DE KOLOMMENBALANS VAN EEN BV Journaliseren en coderen Winstverdeling en algemene reserve Overboekingen VpB Overboekingen winstsaldo Het boeken van de betalingen Beoordeling balansgegevens Extra opdracht
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
HERHALING MET JOURNAALPOSTEN
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
119 119 119 121 124 125 128 129 132
SUBADMINISTRATIES
11
HET SUBGROOTBOEK CREDITEUREN Het belang van een subadministratie 2 Openen en bijwerken van de subadministratie 3 Controle van de subadministratie
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
HET SUBGROOTBOEK DEBITEUREN Levering op rekening 2 Boekingsrun Wolf-import
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
6
116 116 117 117 118
HET SUBGROOTBOEK VOORRADEN
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
144 144 145 148 149 149 149 155
DE KASSTAAT
1
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1 2 3 4 5
2
DE KASSTAAT BIJ BEDRIJVEN DIE OP REKENING LEVEREN Het samenstellen van de kasstaat De kascontrole De kasstaat als boekingsstuk Kasboek en overige dagboeken Extra opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
DE KASSTAAT BIJ BEDRIJVEN DIE CONTANT LEVEREN 1 De kassa 2 Het boeken van de kasstaat 3 Het boeken van de bankbijschrijving
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
164 164 165 168 169 170 174 174 174 176
7
LOONADMINISTRATIE
11
SOCIALE VERZEKERINGEN De werknemersverzekeringen 2 De volksverzekeringen
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
HET BOEKEN VAN DE LONEN Van brutoloon naar nettoloon 2 De loonbetaalstaat 3 De premies ten laste van het bedrijf
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
31 2 3 4 5
8
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
HET BOEKEN VAN DE BETALINGEN De betaling van het nettoloon De betaling aan de Belastingdienst De betaling aan het bedrijfspensioenfonds Schema loonkosten en betalingen Extra opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
180 180 181 182 182 183 184 185 185 186 187 188 188
PRAKTIJKBOEKINGEN
11
DOEL EN FUNCTIE VAN DE ADMINISTRATIE Boekhouding en administratie 2 Computerboekhouden
. . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
DE AFDRACHT VAN DE BTW De btw-aangifte 2 De elektronische aangifte 3 De betaling aan de Belastingdienst 4 Extra opdrachten
- 198 - 198 - 198
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
31 2 3 4 5 6 7 8
41
PRIVÉ-POSTEN Zakelijk of privé Kosten voor zaak en privé Privé-stortingen en privé-opnamen Privé-gebruik goederen uit de zaak Privé-gebruik van diensten Privé-gebruik woongedeelte bedrijfspand Vergoedingen aan privé Extra opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
KORTINGEN Korting op de inkoopprijs 2 Korting via inkoop-creditfactuur 3 Verleende korting 4 Extra opdracht
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
200 200 201 204 205 212 212 213 213 214 215 216 216 217 222 222 223 224 226
8 9
51
BANK- EN VERZEKERINGSKOSTEN Bankkosten 2 Verzekeringspremies 3 Kosten arbodienst 4 Extra opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
229 229 231 232 233
DIVERSE ONDERWERPEN
11
BALANSWAARDERINGEN De inkoopwaarde van de omzet 2 Verbouwings- en onderhoudskosten 3 Afboeken van oninbare vorderingen 4 Extra opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
EIGEN VERMOGEN BV Indeling van het eigen vermogen van de BV 2 Plaatsen van aandelen 3 Aandelenemissie en agioreserve 4 Opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
31
DUURZAME PRODUCTIEMIDDELEN Aankoop van inventaris 2 Verkoop van inventaris 3 Inruil van vaste activa 4 Extra opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
41
CORRECTIEBOEKINGEN Correctieboekingen 2 Voorraadverschillen 3 Correcties in subadministraties 4 Extra opdrachten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
61 2 3 4 5
249 249 250 251 253 255 255 256 257 258 261 261 264 265 266
MAANDELIJKSE RESULTATENBEREKENING (PERMANENCE) Permanence en kosten Permanence en opbrengsten Afschrijvingskosten maandelijks boeken Samenvatting permanence
272 272 276 280 284
BIJZONDERE BOEKINGEN Voorafgaande journaalposten Uitbreiding kolommenbalans Het afsluiten van grootboekrekeningen Het samenstellen van grootboekrekeningen Extra opdrachten
285 285 286 286 288 290
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1 2 3 4
242 242 243 245 245
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10
ALGEMENE HERHALING
1
HERHALINGSOPDRACHTEN EB
2
EXTRA OPDRACHTEN KOLOMMENBALANS
3
VOORBEELDEXAMEN EB
TREFWOORDENREGISTER
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
300
. . . . . . . . . . . . . .
332
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
340
..................................................................................
347
