hét magazine voor de overheid
A m b t e n a re n z i jn n o g niet b re e d i n z e t b a a r Opleidingen deel I I Zie pagina 28
21 juni 2007
nr
12
derde jaargang
de nazorg van de veteranen
00 (030) 68 6 70 nl ce s. ur so .re w w w
CWI-bestuursvoorzitter Rens de Groot op de bank bij chansonnière Liesbeth List pagina 24 pSG verdwijnt bij Economische Zaken pagina 6
Recherchechef Woelders over de onderwereld pagina 16
WIA in strijd met internationaal recht pagina 10
De prima donna’s van de overheid pagina 20
Management Development 073-5039320
I.M.
I.M.
Interimmanagement & professional services
In gesprek:
w w w . p o s e r . n l
Buitengewoon teamwork
pagina 12
ig^X bZadY^Zh DPNQPTFECZDFOUSJD
ig^X bZadY^Zh DPNQPTFECZDFOUSJD
CENTRIC MELODIES HET NIEUWE GELUID VAN CENTRIC Tegelijk met de nieuwe Centric Melodies architectuur en de roadmap is een innovatief onderhoudsmodel geïntroduceerd, dat inspeelt op uw budgetproblematiek: Melodies Software Assurance. Dit zonder concessies te doen aan de door u gewenste en noodzakelijke functionaliteit. De basis is de onderhoudsvorm Melodies Classic Assurance. Deze kan uitgebreid worden met de Melodies Upgrade Protection en die vervolgens met de Melodies Suite Assurance. Centric Melodies is een innovatieve overheidsMet dit onderhoudsmodel kunt u zich verzekearchitectuur, waarmee gemeenten de komende ren tegen aanvullende investeringen in bijvoorjaren invulling kunnen geven aan hun beleid. beeld nieuwe versies, additionele functionaliteit De architectuur kent drie lagen, passend binnen XZcig^X bZadY^Zh XZcig^X bZad ^Zh XZcig^X bZad ^Zh het referentiemodel van Y EGEM en binnen deY en nieuwe services. OUSJD DPNQPTFECZDFNORA (Nederlandse Overheid Referentie Architectuur): frontoffice, en bZad back- ^ZhMet Centric Melodies dirigeert u uw organisatie XZcig^X bZadY^Zh XZcig^X bZadY^Zh midoffice XZcig^X Y en ICT in het door u gewenste tempo de office. Door bestaande producten van OUSJD ZDF DPNQPTFEC toekomst in. gestandaardiseerde koppelvlakken te voorzien, XZcig^X bZadY^Zh XZcig^X bZad ^Zh XZcig^X bZad ^Zh Y de drie lagen en metY kunnen gegevens tussen OUSJD DPNQPTFECZDFketenpartners worden Binnen deY^ZhCentric Melodies XZcig^X bZadY^Zh XZcig^X bZadYuitgewisseld. ^Zh XZcig^X bZad OUSJD een architectuur zal de Centric conductor gaan zorgen DPNQPTFECZDFmidoffice Als overheidsorganisatie heeft u voor uw ICT een harmonieuze samenklank nodig. De juiste ICT-instrumenten, die samenwerken in het tempo en op die manier die u op dat moment wenst. Centric Melodies is hiervoor dé oplossing. Centric Melodies staat voor een toekomstgerichte en open architectuur, de bijbehorende roadmap en een flexibel budgetteringsmodel.
DPNQPTFECZ DPNQPTFECZDFOUSJD FOUSJD D CZ E TF QP N DP XZcig^X bZadY^Zh DPNQPTFECZ DPNQPTFDPENCZQPDTFFOEUSCZJDDFOUSJD DPNQPTFECZ DPNQPQPTFTFEECZCZ DPNQPQPTFTFEECZCZDDFOFOUSUSJDJD XZcig^X bZadY^Zh N N DP DP XZcig^X bZadY^Zh JD ^Zh DPNQPTFECZ TFECZDDFOFOUSUSY DPNQPbZad XZcig^X XZcig^X bZadY^Zh NQPTFECZ JD DPNQPTFECZ DP XZcig^X bZadY^Zh JD JD US DPNQPTFDPENCZCZQPDDTFFOFOEUSCZJDDFOUS DPNQPTFECZCZ XZcig^X bZadY^Zh DPNQPTFE DPNQPTFE JD US XZcig^X bZadY^Zh FO DPNQPTFECZCZ DPNQPTFECZCZDDFOUSJD XZcig^X bZadY^Zh TFE DPNQPTFE DPNQPbZad XZcig^X ^Zh XZcig^X bZadY^Zh JD US Y FO DPNQPTFECZCZ DPNQPTFECZCZDDFOUSJD XZcig^X bZadY^Zh DPNQPTFDPENQPDTFFOEUSCZJDDFOUSJD DPNQPTFE XZcig^X bZadY^Zh DPNQPTFECZCZ DPNQPTFECZCZDFOUSJD XZcig^X bZadY^Zh DPNQPTFE DPNQPTFE XZcig^X bZadY^Zh
ig^X bZadY^Zh DPNQPTFECZDFOUSJD ig^X bZadY^Zh OUSJD DPNQPTFECZDF^Zh ig^X bZad XZcig^X bZadY^Zh XZcig^X bZadY^Zh Y OUSJD een correcte doorverwijzing van berichten ZDFOUSJD ZDFvoor een roadmap EC EC QPTF QPTF DPN DPN ig^X bZadY^Zh XZcig^X bZadY^Zh XZcig^X bZadY^Zh en continue, actuele statusinformatie. De uitOUSJD OUSJD ECZDF^Zh een budgetteringsmodel DPNQPTFCentric DPNQPTFECZDF^Zh ig^X bZad XZcig^X bZad XZcig^X bZadY^Zh Y Y gestippelde roadmap van Centric Melodies OUSJD OUSJD ZDF ZDF EC EC DPNQPTFGentseweg 5-11 DPNQPTF Wilt u meer weten over Centric Melodies, kijk voorziet in een bZad geleidelijke groei naar een ig^X bZad XZcig^X bZadY^Zh XZcig^X Y^Zh Y^Zh P.O. Box 35 OUSJD ZDFOUSJD ZDFservice EC EC QPTF QPTF DPN DPN dan op www.centricmelodies.nl. oriented architectuur. ig^X bZad XZcig^X bZadY^Zh XZcig^X bZadY^Zh Y^Zh 2800 AA Gouda OUSJD OUSJD ECZDF DPNQPTFThe DPNQPTFECZDF NetherlandsXZcig^X bZadY^Zh ig^X bZad XZcig^X bZadY^Zh Y^Zh ZDFOUSJD+31 182 55 58 50 DPNQPTFECZDFOUSJD EC Phone QPTF DPN ig^X bZadY^Zh XZcig^X bZadY^Zh XZcig^X bZadY^Zh Fax ZDFOUSJD+31 182 55 57 09 DPNQPTFECZDFOUSJD EC QPTF DPN ig^X bZad XZcig^X bZadY^Zh XZcig^X bZadY^Zh Y^Zh
[email protected] ZDFOUSJD ZDFOUSJD EC EC QPTF QPTF DPN DPN ig^X bZad XZcig^X bZadY^Zh XZcig^X bZadY^Zh www.centricmelodies.nl Y^Zh DPNQPTFECZDFOUSJD DPNQPTFECZDFOUSJD ig^X bZadY^Zh XZcig^X bZadY^Zh XZcig^X bZadY^Zh ZDFOUSJD ZDFOUSJD EC EC QPTF QPTF DPN DPN ig^X bZadY^Zh XZcig^X bZadY^Zh XZcig^X bZadY^Zh consultancy | it solutions | software engineering | e-business | systems integration | managed ict services | training DPNQPTFECZDFOUSJD DPNQPTFECZDFOUSJD
inhoud
PM n ummer 12 21 j uni 2007
12 Veteranen voelen zich in de steek gelaten
Drie verhalen van mannen die op uitzending zijn geweest
16 ‘Een groot aantal liquidaties is niet opgelost’
Recherchechef Woelders over de Amsterdamse onderwereld
20 De prima donna’s van de overheid
16
Feiten en fricties in de communicatie
24 ‘Politici zouden meer naar het theater moeten’
Rens de Groot (CWI) in gesprek met diva Liesbeth List
35 We hebben een match!
Jonge ambtenaren delen hun ervaringen met het bedrijfsleven
NIEUWS 6 t/m 11
6 Afslanktherapieën mogelijk vergoed 7 Toch een Participatietop 8 Tweede Innovatieplatform van start 10 WIA in strijd met internationaal recht 11 PvdA: meer vermogensbelasting voor rijken
20
SPELERS 28 t/m 31
8 Een overvloed aan opleidingen - deel II 2 31 Bert Kreemers verlaat Defensie MENINGEN
7 Column Guikje Roethof: Doofpot Den Haag 19 Column Jorrit de Jong: Bestuurlijke druktemakers SERVICE
4 Kameragenda en evenementen 3 32 Et cetera
24
Omslagfoto: Rob Jongbloed
PM 21 / 6
3
lopende zaken > Algemene Zaken
Defensie
DEBAT • Premier Balkenende is de afgelopen weken op twee fronten
JAARVERSLAG • Minister Van Middelkoop en staatssecretaris Van der Knaap moeten 27 juni in de Tweede Kamer uitleggen waarom het budget dat voor de missie in Uruzgan is uitgetrokken wordt overschreden. De vragen van de vaste Kamercommissie maken deel uit van de behandeling van het jaarverslag over 2006 van het ministerie. HERINNERING • Na zo’n zwaar wetgevingsoverleg is het tijd voor een informatieve én entertainende Veteranendag, op vrijdag 29 juni. Dit jaar worden de veteranen voor de derde keer in het zonnetje gezet. Tijdens een manifestatie op het Malieveld zullen toespraken worden gehouden en militaire fanfares optreden. Bij 200 militairen die onlangs zijn teruggekeerd van een buitenlandse missie wordt een herinneringsmedaille opgespeld.
actief geweest. Gesprekken in het land in het kader van de honderd dagen en bezoeken aan Europese hoofdsteden om terrein te winnen voor de Nederlandse ideeën omtrent de grondwet. Twee grote projecten die elkaar uiteindelijk in de weg zaten, want het zorgde ervoor dat de premier een lang Kamerdebat moest voeren op een moment dat hij beter in Europa actief had kunnen zijn.
BZK AFSCHEID • Minister Ter Horst houdt donderdag 21 juni een toespraak in de Haagse Ridderzaal ter gelegenheid van het officiële afscheid van KLPD-korpschef Peter van Zunderd. Ook is zij die dag in de Kamer voor een AO over ontslagrecht van ambtenaren. Op 27 juni is zij met staatssecretaris Huizinga van Verkeer en Waterstaat in de Kamer voor een AO over rampenbestrijding bij overstromingen. Staatssecretaris Bijleveld is samen met minister Hirsch Ballin van Justitie van 18 tot 22 juni op werkbezoek in Curaçao en Bonaire, waar staatkundige hervormingen en aanpak van criminaliteit op de agenda staan. Op 27 juni gaat Bijleveld, samen met staatssecretaris Heemskerk van Economische Zaken, met de Kamer in debat over de reductie van administratieve lasten voor burgers en bedrijven.
Economische Zaken
Buitenlandse Zaken NETWERKEN • Op vrijdag 22 juni zal minister van der Hoeven een toe-
spraak houden over ondernemerschap tijdens de Ballonfiësta Overijssel, een festiviteit die bedrijven en overheid bij elkaar moet brengen. PNO • Ook staatssecretaris Heemskerk wijdt zich 2 juli aan het ondernemen, met een wandeling over de Amsterdamsestraatweg te Utrecht ter ere van de oprichting van het Platform voor Nieuw Ondernemerschap (PNO), dat door de gemeente Utrecht en de lokale Kamer van Koophandel in het leven is geroepen. Het PNO moet meer enthousiasme opwekken, vooral onder de allochtone ondernemers in Utrecht. MOSKOU • Minister Verhagen is op 21 en 22 juni uiteraard aanwezig op
de Europese Top in Brussel. Op maandag 25 juni vergadert hij in Parijs met de contactgroep Sudan, waar Nederland samen met de VS, het VK, Noorwegen en Canada in zit. Frankrijk, initiatiefnemer van deze bijeenkomst, heeft ook de overige G8-landen, China, Egypte en Zuid-Afrika uitgenodigd. Voor een oplossing van het conflict in Sudan is vooral de aanwezigheid van China, dat veel olie afneemt van het regime in Khartoum, van groot belang. Dinsdag 26 juni bezoekt Verhagen Luxemburg en 27 juni Portugal. Op 28 juni is hij in de Tweede Kamer voor een AO over Iran, om diezelfde avond te vertrekken naar Moskou. Zaterdag 30 juni legt hij zijn eerste bilaterale bezoek af aan Rusland. SCHOKLAND • Van 23 tot en met 28 juni brengt minister Koenders een bezoek aan Nicaragua en Guatemala. Op 30 juni woont hij een groot evenement bij in Schokland, een voormalig Zuiderzee-eiland dat nu deel uitmaakt van de Noordoostpolder. Vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven en de ngo-wereld en het grote publiek (Marco Borsato zingt) komen hier bijeen om bij te dragen aan de millenniumdoelstellingen. TOP • De Europese Top van 21 en 22 juni staat bij BZ te boek als het ‘zwaarste politieke moment van het jaar’. Ook volgende week staat nog in het teken van de Europese Raad. Dinsdag 26 juni is staatssecretaris Timmermans aanwezig bij een bijeenkomst in het Haags Historisch Museum, georganiseerd door Instituut Clingendael en het Nederlandse bureau van het Europees Parlement. Hij zal ingaan op hetgeen in Brussel besloten is. De dag erna doet hij dat ook, dit keer in de Tweede Kamer tijdens een algemeen overleg. De 28e is Timmermans in Utrecht voor een debat over, wederom, de uitkomst van de Europese Raad.
4
PM 21 / 6
Financiën • Nu de Kamerleden het kritische rapport van de Raad van Economisch Adviseurs (REA) Oude problemen van een nieuw kabinet tot zich hebben genomen, staat op 3 juli het debat met minister Bos over de Voorjaarsnota 2007 op de agenda. Het debat zal ongetwijfeld voor vuurwerk zorgen: de REA vindt dat economische kansen door het kabinet niet worden onderkend en vreest dat uitvoering van het voorgenomen sociale beleid grote kosten met zich meebrengt. Op 5 juli woont Bos in de Kamer twee AO’s bij: eentje over het rapport van de commissie-Frijns over aandeelhoudersactivisme. De ander betreft de maandelijkse ontmoeting van de ministers van Financiën en Economische Zaken. In het AO wordt teruggeblikt op de Ecofin van 5 juni en alvast vooruitgegeken naar de vergadering die 10 juli op stapel staat. DOUANE • Staatssecretaris De Jager brengt op dinsdag 26 juni een bezoekje aan de gemeente Rotterdam, waarbij gemeentebelasting en samenwerking van de stad met de douane aan de orde komen. VOORJAARSNOTA
Justitie WERKBEZOEK • Minister Ernst Hirsch Ballin brengt deze week van woensdag tot en met vrijdag een werkbezoek aan Bonaire en Curaçao. Hij voegt zich bij Ank Bijleveld, staatssecretaris van BZK, die maandag al is aangekomen. Op de eilanden zullen de bewindslieden gesprekken voeren over staatkundige hervormingen en eventuele voortzetting van het Plan Veiligheid Nederlandse Antillen tot december 2009 dat de veiligheidssituatie in het gebied moet verbeteren.
lopende zaken < LNV RECONSTRUCTIE • Op maandag 25 juni is minister Gerda Verburg in de Tweede Kamer voor een AO, onder meer over het project Reconstructie zandgebieden, in 1997 opgestart als reactie op de uitbraak van de varkenspest. Gaandeweg heeft de reconstructie meer het karakter van een integrale ontwikkeling van de zandgebieden van Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Brabant en Limburg gekregen. Door rijk en provincie is de afgelopen twee jaar al tussen de 350 en 400 miljoen euro geïnvesteerd in de reconstructie. Voorafgaand aan het AO voert de Kamercommissie een rondetafelgesprek met alle betrokken partijen, zoals LTO Nederland, de VNG en Natuurmonumenten.
amer over het jaarverslag 2006. Donderdag 28 juni vertrekt Aboutaleb K naar Istanbul, waar hij aanwezig zal zijn op het Oeso-forum over armoede en sociale uitsluiting.
Verkeer en Waterstaat
OCW EMANCIPATIE • Donderdag 21 juni ondertekent minister Plasterk met de provincies Zeeland en Drenthe en de gemeenten Heerhugowaard, Enschede, Deventer en Zoetermeer een ‘ambitiestatement’ in het kader van emancipatie, een beleidsterrein waar hij ook verantwoordelijk voor is. Op maandag 25 juni neemt hij in Nieuwspoort een rapport over onderwijskwaliteit en excellentie in ontvangst van het Centraal Plan bureau. Daarna woont hij in de Ridderzaal samen met staatssecretaris Van Bijsterveldt de slotbijeenkomst van de Taskforce Jeugdwerkloosheid bij. Ook prinses Máxima geeft acte de présence. ’s Avonds is Plasterk als PvdA’er aanwezig bij een debat in de Rode Hoed over godsdienstvrijheid. JAARVERSLAG • Op woensdag 27 juni zijn de drie OCW-bewindslieden in de Tweede Kamer voor het debat over het jaarverslag en het Onderwijsverslag. ’s Middags staat er voor staatssecretaris Bijsterveldt alweer een conferentie in Rotterdam op de agenda: Ieder kind wint. Maandag 2 juli brengt ze een werkbezoek aan Almere in het kader van voortijdig schoolverlaten en 4 juli krijgt ze het manifest Ouderbetrokkenheid aangeboden in Nieuwspoort. kinderopvang • Staatssecretaris Dijksma is vrijdag 22 juni in de Amsterdamse Passenger Terminal voor de slotbijeenkomst over arboconvenanten in de kinderopvang. Maandag 25 juni staat een werk bezoek aan een school in Utrecht in haar agenda.
SZW participatietop • Nog net voor het zomerreces is het minister Donner gelukt de langverwachte Participatietop te organiseren. Woensdag 27 juni komen overheid, werkgevers en werknemers bijeen in het Sergebouw in Den Haag. De dag erna is Donner in Brussel voor een informeel overleg met de Europese SZW-ministers naar aanleiding van de wisseling van het EU-voorzitterschap. Portugal neemt op 1 juli het stokje over van Duitsland.
• Op dinsdag 26 juni is minister Eurlings in de Kamer voor een AO over Schiphol. Ook minister Cramer van Vrom zal daarbij aanwezig zijn. De luchthaven mag verder groeien, waardoor er in 2010 maximaal 480.000 vliegbewegingen verwerkt kunnen worden. Vorig jaar waren dat er 423.000. Wel zal de luchthaven maatregelen nemen om geluidshinder aan te pakken.
SCHIPHOL
Vrom
• Voor minister Cramer staat deze week een aantal AO’s gepland in de Tweede Kamer. Zo is zij op 27 juni met minister Verburg aanwezig voor een debat over het gebruik van duurzaam hout. In het Beleidsprogramma geeft het kabinet aan dat milieuvriendelijke producten en diensten aantrekkelijker moeten worden ten opzichte van niet-duurzame alternatieven. Uiterlijk in 2010 wil de overheid duurzaamheid als zwaarwegend criterium meenemen in al haar aankopen. LAATSTE WIJKbEzoeken • Voor minister Vogelaar staan deze weken de laatste wijken van haar tournee op het programma. De bewindsvrouw is op 25 juni in Den Haag voor een bezoek aan de Schilderswijk en de Transvaalbuurt. Een dag later bezoekt zij in Utrecht de wijk Overvecht. Het laatste bezoek staat gepland op 27 juni aan de wijk Malburgen Immerloo in Arnhem. DUURZAAM HOUT
VWS • Minister Klink is donderdag 21 juni aanwezig op het High Level Forum van de Oeso waar ministers, beleidsmakers, vertegenwoordigers van bedrijfsleven en liefdadigheidsorganisaties zullen spreken over de economische belangen die zijn gemoeid bij de aanpak van verwaarloosde en opkomende infectieziekten. De bijeenkomst is in de Oranje Hotels in Noordwijk aan Zee en de koningin zal ook aanwezig zijn. FIETSklimaat • Staatssecretaris Bussemaker voert donderdag in de Kamer debatten over maatschappelijke opvang, de wijziging van de Embryowet en de Wet maatschappelijke ondersteuning. Vrijdag 22 juni is ze aanwezig bij de aftrap van Fietsbalans-2 in Haarlem, een onderzoek dat het Nederlandse fietsklimaat in kaart brengt. Minister Rouvoet heeft donderdag een plenair debat over het kindgebonden budget. OECO
JEUGDWERKLOOSHEID • Veertigduizend werkloze jongeren moest de Taskforce Jeugdwerkloosheid aan het werk helpen. Met de economische wind in de rug lukte het de club van Hans de Boer. Net als de bewindslieden van OCW zijn ook minister Donner en staatssecretaris Aboutaleb aanwezig bij de slotbijeenkomst, op 25 juni in de Ridderzaal. Op 26 juni heeft Aboutaleb een wetgevingsoverleg in de Tweede
PM 21 / 6
5
nieuws > Overgewicht kan leiden tot ontslag
Afslanktherapieën zelden vergoed
In de toekomst zullen therapieën om mensen met overgewicht te helpen afslanken mogelijk vergoed worden. Het College voor zorgverzekeringen (CVZ) komt in juli met een advies aan minister Klink van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Intussen sluit in Hilversum ‘s lands enige obesitaskliniek voor kinderen bij gebrek aan subsidie haar deuren. VWS • Volgens Michiel Geldof van het CVZ moet het voornemen de
inister van VWS als muziek in de oren klinken. Want ook dit kabinet m zet in op het terugdringen van overgewicht. De minister heeft het CVZ gevraagd te onderzoeken of er aan de verzekeringskant iets aan preventie van overgewicht kan worden gedaan. VWS-woordvoerder Bas Kuik: ‘Is het bijvoorbeeld mogelijk om mensen die gezond leven daarvoor een bonus te geven, en mensen die dat niet doen meer te laten betalen?’ Het CVZ laat zich daar voorlopig nog niet over uit. Ook kan het college nog niet aangeven welke middelen en therapieën eventueel vergoed zullen worden. Belangrijk criterium voor het CVZ is in elk geval, nu en in de toekomst, of een middel of therapie bewezen doelmatig en effectief is. Dat het het CVZ ernst is ondervond de Hilversumse kliniek Heideheuvel. De enige kliniek in Nederland die uitsluitend kinderen met overgewicht begeleidt moet haar deuren sluiten omdat het ministerie de subsidie heeft ingetrokken. Volgens de minister heeft de therapie namelijk geen bewezen effect. Gezondere keuzes Kwalen die verband houden met overgewicht slokken volgens de Gezondheidsraad een half miljard euro per jaar op. Een op de vijf kin-
deren is te dik en TNO berekende vorig jaar dat bijna een derde van de Nederlandse werknemers te veel weegt; zevenenhalf procent heeft zelfs zwaar overgewicht. Verschillende werkgeversorganisaties nemen daarom sinds 2005 deel aan het Convenant Overgewicht, waarin betrokken ministeries, zorgverzekeraars en de Consumentenbond afspraken maken die burgers een handje helpen ‘gezondere’ keuzes te maken. Maar uiteindelijk is iemand zelf verantwoordelijk voor zijn gewicht. Als hij daardoor niet meer naar behoren zijn werk kan doen, mag een werkgever hem zelfs (in bijzondere gevallen) ontslaan, zo blijkt uit een recente uitspraak van de Rotterdamse kantonrechter, waarbij een 56jarige kok werd ontslagen die al 13 jaar bij dezelfde baas in dienst was. De kok kreeg twee maanden verlof om af te vallen, maar daarna was hij snel weer op zijn oude gewicht. De rechter kende hem geen vergoeding toe: hij had zijn overgewicht aan zichzelf te wijten. Wie van zijn overtollige gewicht af wil, zal dat ook in de toekomst in veel gevallen zelf moeten betalen. Er zijn nog niet erg veel behandelingen die, naar de maatstaven van het CVZ, doelmatig en effectief zijn. ‘Er wordt veel beweerd, maar de meeste methoden zijn niet wetenschappelijk te staven,’ stelt Michiel Geldof van het zorgverzekeringscollege. < [Imre de Roo]
pSG verdwijnt bij EZ Op termijn zal de functie van plaatsvervangend secretaris-generaal niet meer nodig zijn. Dat laat het ministerie van Economische Zaken weten in het bericht dat Eric Wiebes is aangesteld als interim-pSG. EZ • Het idee om op deze manier het departement in te krimpen is af-
komstig van EZ, benadrukken woordvoerders van zowel EZ als Binnenlandse Zaken. De taakstelling waar Roel Bekker aan werkt bij BZK heeft hier niets mee te maken, maar tot de verdwijning van de pSG is wél ‘in overeenstemming met BZK besloten’, zegt voorlichter Vincent van Steen. Judith Thompson-Sepmeijer, voorlichter bij EZ, stelt dat ‘ieder ministerie anders is’ en daardoor dus niet valt te zeggen of dit een goede taakstelling is voor elk departement. ‘Zo strak gaat dat natuurlijk niet.’ De pSG houdt zich in de praktijk vooral bezig met facilitaire zaken. Ict, huisvesting en personeelsbeleid behoren tot het takenpakket van de pSG. In de hiërarchie staat de pSG naast of zelfs onder de DG’s, die inhoudelijke verantwoordelijkheid hebben. Op EZ wil men in de toekomst de taken van de pSG over de DG’s verdelen.
6
PM 21 / 6
Mariënne Verhoef, voormalig pSG bij Financiën, is bang voor ‘versnippering’ bij de taakverdeling tussen de DG’s. ‘Het gevaar is dat iedere directeur-generaal voor zichzelf gaat werken en dat je de interdepartementale visie daardoor kwijtraakt. Een DG die zich bijvoorbeeld met ict bezighoudt, kijkt alleen intern naar EZ.’ De pSG’s hebben nu samen een pSG-beraad waarin alle zaken rijksbreed aan de orde komen. Verhoef vraagt zich ook af of dit nu de manier is om ‘voldoende winst te behalen’ bij het inkrimpen van de departementen. ‘Ik snap goed dat je bij iedere plek die vrijkomt kijkt of je hem wel moet invullen, maar je moet daarbij ook over de grens van je eigen departement kijken.’ Interim-pSG Wiebes volgt Peter Vermeij op, die vicepresident bij het Europees Octrooibureau in München wordt, en heeft specifieke taken gekregen. Het is volgens EZ nog onduidelijk wanneer die afgerond zijn en wanneer de functie dus verdwijnt. ‘Het is een duidelijke interimfunctie,’ aldus Thompson-Sepmeijer. Wiebes gaat onder meer onderzoeken of het mogelijk is meerdere stafdirecties samen te voegen tot één directie bedrijfsvoering. < [Eefje Rammeloo]
nieuws >
Gemeenten ook aanwezig op Participatietop is uitgetrokken. Het geld dat gemeenten besparen op de Wet werk en bijstand mogen ze ook houden, zo is afgesproken. Het kabinet lijkt door deze nieuwe wending aan te sturen op een iets andere invulling van de Participatietop. Eerder leek de versoepeling van het ontslagrecht de boventoon te gaan voeren, in elk geval zorgde verschil van inzicht over SZW • Donner prikte deze week eindelijk een de noodzaak hiertoe ervoor dat de top steeds datum voor de Participatietop die tot nog toe werd uitgesteld. De kans dat het ontslagrecht steeds maar op zich liet wachten. Woensdag 27 een topic wordt op de top wordt nu door de juni moet de top nu plaatsvinden, in het Ser- vakbonden vrijwel uitgesloten. Volgens CNVgebouw. Aan de orde komen het werkgelegen- voorzitter René Paas heeft het kabinet eindelijk heidsbeleid, de arbeidsmarkt, de arbeidsparti- ingezien ‘dat ze de Participatietop beter niet cipatie van groepen die konden laten verongete weinig of nog niet lukken door verschil Versoepeling van het van mening over het werken en de aanpak ontslagrecht is niet in van de problematiek ontslagrecht’. Hij vindt honderd dagen te regelen aan de onderkant van het ‘wat naïef’ van het de arbeidsmarkt, de mensen die niet tot zeer kabinet te denken dat versoepeling van het moeilijk te bemiddelen zijn. Voor dit laatste ontslagrecht in honderd dagen te regelen zou agendapunt is de inbreng van de gemeente zijn. Donner wil extra stimulansen creëren om de gewenst, zegt een woordvoerder van de VNG. Eerder al sloten gemeenten en rijk een arbeidsparticipatie van ouderen, vrouwen, bestuursakkoord voor de gezamenlijke aanpak allochtonen en jongeren te vergroten. Voor de van arbeidsparticipatie, armoedebeleid en onderkant van de arbeidsmarkt komen de Melschuldhulpverlening. Gemeenten verplichtten kertbanen weer terug. Ze zullen nu ‘participazich daarin 75.000 bijstandsgerechtigden naar tiebanen’, ‘brugbanen’, ‘opstapbanen’ of ‘inveseen baan of een vorm van maatschappelijke teringsbanen’ gaan heten, over Donnerbanen participatie (een vrijwilligersbaan bijvoorbeeld) wordt niet gerept. Ze zijn bedoeld om moeilijk te begeleiden in 2011. ‘Meedoen’ is immers bemiddelbare groepen in het UWV-bestand een meer dan arbeidsparticipatie alleen, zo onder- opstapje te bieden naar de reguliere arbeidsstreept het akkoord, waarvoor 1,1 miljoen euro markt. < [Chris van de Wetering]
Yvonne Kroese
Minister Donner heeft nu ook de gemeenten uitgenodigd voor de Participatietop waarin het vergroten van de arbeidsparticipatie centraal zal staan. Volgens een woordvoerder van de VNG is de inbreng van gemeenten vooral gewenst om de toetreding van bijstandsgerechtigden tot de arbeidsmarkt te verbeteren.
doofpot den haag De term ‘doofpot’ doet mij op de een of andere wijze altijd aan Asterix en Obelix denken. Een grote pot op het vuur, toverdrank erin, dorpelingen die erom heen dansen, het geheime recept van de druïde Panoramix dat in staat is de machtsverhoudingen tussen de Romeinen en de Galliërs te veranderen. In Den Haag heeft de term ‘doofpot’ een heel andere connotatie. Het gaat dan om feiten die onder het tapijt worden geveegd, omdat ze belastend zijn voor individuen of organisaties. Kwalijke zaken die ten onrechte worden toegedekt door mensen die misbruik maken van hun positie. De laatste week was er tweemaal sprake van een doofpot. Bij Defensie, waar na twee onderzoeksrapporten nog altijd niet duidelijk is wat er met stroomstokken is gebeurd. En op Justitie: De Telegraaf beweerde op de voorpagina boven een tamelijk wankel verhaal over een topambtenaar van Justitie dat er ‘seksdossiers in de doofpot waren beland’. De doofpot. Daar kan veel in, dat is duidelijk. Alles waar een journalist even niet de hand op kan leggen, kan onderdeel zijn van een samenzwering om bepaalde feiten binnenskamers te houden. Overheidsinformatie die nog niet de benodigde parafen heeft gekregen, mag niet naar buiten. Dat is de grote bulk van de informatie die rondgaat. We zouden dus gerust van doofpot Den Haag kunnen spreken. Als er van al die vertrouwelijke stukken dan toch iets uitlekt, is de pers al snel geneigd aan de inhoud van de ‘scoop’ grote betekenis te hechten. Publicatie van het interne stuk roept vragen op. De antwoorden die ministers daarop geven, trekken het debat vanzelf die kant op. Het is dus niet zo gek dat het kabinet c.q. de voorlichters er alles aan doen om het ‘nieuws’ zo gestructureerd mogelijk naar buiten te brengen. Waar dat toe leidt, hebben we vorige week kunnen zien. Een optreden van drie heren in een tent en een plaatjesboek dat dan wel niet zo spannend is als Asterix en Obelix, maar net als het stripboek geschikt is voor 8- tot en met 88-jarigen. Het bedienen van een groot publiek met beleidsinformatie staat op gespannen voet met transparant bestuur. De overheid verschanst zich steeds meer achter een verdedigingslinie. Om de beurt breken voorlichters uit om een blijde boodschap te verspreiden. Geen wonder dat de pers het publiek steeds vaker in termen van verdachtmakingen gaat informeren. Guikje Roethof
[email protected] PM 21 / 6
7
nieuws > Bestuurder Marjan Oudeman:
‘Nederland moet een sterkere positie i
Innovatie heeft bij dit kabinet prioriteit. De premier geeft leiding aan het zojuist geïnstalleerde (tweede) Innovatieplatform, waarin ook zwaargewichten uit de wetenschap en het bedrijfsleven zitting hebben. Corus-bestuurder en prominent platformlid Marjan Oudeman schetst de ambities: aanjagen en draagvlak creëren. ‘De omslag naar een kenniseconomie maak je niet op korte termijn.’ AZ/EZ/OCW • In het vorige week gepresenteer-
de Beleidsprogramma van het kabinet is er een heel hoofdstuk aan gewijd: innovatie is hard nodig. Er moet meer ondernomen worden, meer vervoerd per spoor, de grensregio’s moeten sterker en er moet meer onderzoek plaatsvinden. Een groep van achttien ondernemers, CEO’s en hoogleraren gaat de komende jaren draagvlak creëren voor innovatieve maatregelen en ideeën. Het platform staat onder leiding van premier Balkenende, terzijde gestaan door de ministers van Economische Zaken (Maria van der Hoeven) en Onderwijs (Ronald Plasterk). Het fenomeen Innovatieplatform is niet
8
nieuw. Ook het vorige kabinet installeerde er een, waar van de kant van het bedrijfsleven en VNO-NCW nogal wat kritiek op was. Toch denkt Marjan Oudeman, prominent lid van het onlangs opgerichte tweede Innovatieplatform, dat ze van die erfenis weinig last zal hebben. ‘Dit is een ander Innovatieplatform dan het vorige.’ Met de kritiek viel het overigens wel mee, vindt ze. ‘VNO-NCW is nu bijvoorbeeld een van de ondertekenaars van de Kennis Investerings
‘wij fungeren nu als aanjager’ agenda.’ Het Innovatieplatform richt zich volgens de Corus-topvrouw vooral op de toekomst: ‘De omslag naar een kenniseconomie maak je niet op korte termijn.’ Gaan jullie het anders doen dan jullie voorgangers? ‘Dit Innovatieplatform bouwt voort op dezelfde basis en met dezelfde bedoeling als het vorige. Innovatie is niet iets waar je mee begint om het vervolgens van de agenda af te halen. Het eerste platform heeft heel veel goede plannen bedacht. Een aantal heel duidelijke projecten is inmiddels van start gegaan. Wij fungeren nu als aanjager.’
stimuleren en benutten. Alleen rapporten schrijven helpt niet zo. We willen een kritische spiegel zijn, ook voor de overheid. Er is inmiddels een aantal websites opgezet zoals Nederlandinnoveert.nl en detoekomstishier.nl waarmee we mensen opzoeken.’ Waar liggen de uitdagingen voor dit platform? ‘Naast zaken als een aantrekkelijke cultuur voor ondernemers en een betere implementatie van kennis en research in het onderwijs richten we ons heel duidelijk op maatschappelijke innovatie. Op dat gebied zijn ambities nodig, omdat de economie ons op internationaal niveau kansen biedt. Kijk bijvoorbeeld naar de zorg: die sector is enorm in beweging. Demografische ontwikkelingen duwen ons in het defensief, maar ze bieden ook internationale kansen doordat wij er in Nederland onderzoek naar doen. Hetzelfde geldt voor de steeds complexere problemen met water. Daar is innovatie nodig, maar de internationale markt is in Nederland maar beperkt ontwikkeld.’
Wat gaan jullie concreet doen? ‘Onze voornaamste functie is om belemmeringen te signaleren en kansen te analyseren,
Hoe wilt u daar iets aan doen? ‘Het Innovatieplatform is een katalysator die ondernemers en wetenschappers aanjaagt. We willen meer uit de economie halen dan erin zit, dan nodig is. Ons uitgangspunt is dat we sectoren met elkaar verbinden, draagvlak creëren voor nieuwe ontwikkelingen in de Nederlandse economie en daar transparantie aan toevoe-
Ook burgers mogen niet roken
Campagne chipkaart misleidend
Vijftig jaar Flying Doctors
VWS • Overheidsinstanties in Liverpool heb-
VenW • De Reclame Code Commissie (RCC)
BZ • Amref Flying Doctors en de waterlei-
ben met het oog op het Britse rookverbod dat op 1 juli van kracht wordt, een nieuw beleid opgesteld voor medewerkers die bij burgers op bezoek gaan, zoals de thuiszorg. Rokende burgers zal worden gevraagd een halfuur voorafgaand aan en tijdens het bezoek niet te roken. Volgens advocaat Stefan Sagel van De Brauw Blackstone Westbroek is dit ‘niet heel irreëel’. Sagel: ‘Naar Nederlands recht heeft de werkgever een verplichting om voor een rookvrije werkplek te zorgen. Dat geldt in beginsel ook voor mensen die op locatie werken.’
adviseert de voorlichtingscampagne voor de ov-chipkaart stop te zetten. De slogan Eén kaart voor tram, bus en metro is misleidend, omdat dit niet het geval is. Veel ov-bedrijven hanteren een eigen kaart, dus kan er ook volgens GroenLinks, dat onlangs over de campagne Kamervragen stelde, geen sprake van één ov-chipkaart zijn. De NS laat via een woordvoerder weten de klachten van de commissie zeer serieus te nemen. Er zal een zinnetje aan de slogan worden toegevoegd: Binnenkort in heel Nederland.
dingsmaatschappijen in Drenthe en Limburg helpen bij de aanleg van nieuwe waterbronnen in Kenia. In dat land is al jaren sprake van droogte, waardoor het oppervlaktewater is vervuild. Op woensdag 27 juni viert Amref Flying Doctors op het Plein in Den Haag zijn vijftigjarig bestaan met een feestelijke lunch. Voor die gelegenheid heeft de ontwikkelingsorganisatie vijftig Afrikaanse vrouwen uitgenodigd. ‘Vrouwen in Afrika weten heel goed hoe belangrijk gezondheid is,’ aldus Amref-directeur Jacqueline Lampe. ‘We moeten dan ook goed naar ze luisteren en met ze samenwerken.’
PM 21 / 6
nieuws >
nnemen in de wereld’ gen. Dat zijn de belangrijkste ingrediënten van de investeringsagenda.’ U bent een van de machtigste vrouwen in het Nederlandse bedrijfsleven. Wat is uw rol in het platform? ‘Mijn inbreng is vooral te vinden in de internationale oriëntatie. Nederland moet een sterkere positie innemen in de wereld, dat kan door een toename van de concurrentiekracht ten opzichte van het buitenland. Ik kan in het platform mijn achtergrond in het bedrijfsleven gebruiken. Mijn bedrijf, Corus, opereert en concurreert op wereldschaal. Ik ken daardoor mensen op verschillende plekken en posities in de global economy. Dit platform is meer hands-on dan het vorige. Er zitten meer mkb-ondernemers in. Het vorige had ook ondernemers en wetenschappers, maar meer met een bestuurdersachtergrond.’ Een van de doelstellingen van de nieuwe regering is dat de helft van de functies in de publieke sector in 2011 door vrouwen wordt bekleed. Voor de topfuncties moet dat aantal op 25 procent liggen. Is dat een realistisch doel? ‘Sociale innovatie moet breder worden gezien dan alleen man-vrouwverhouding. De arbeidsmarkt kent een steeds diverser samenstelling. We moeten kijken waar kansen liggen en hoe die beter benut kunnen worden. Ik ben een groot voorstander van diversiteit. Het is mijn stellige
overtuiging dat diversiteit leidt tot innovatie en vernieuwing. Mensen met een andere cultuur en een andere achtergrond zien zaken immers op een andere manier en dagen uit. Maar vrouwen moeten wel wíllen participeren.’ En dat willen ze niet altijd? ‘Het is een two-way street. De overheid kan wel willen dat vrouwen meer deelnemen aan de arbeidsmarkt, maar vrouwen moeten zich ook
‘diversiteit leidt tot innovatie en vernieuwing’ aangesproken voelen om te participeren. Daarover moet een goede analyse worden gemaakt. De meeste analyses drijven naar kinderopvang toe, maar ik vraag me af of die inderdaad dé belemmering vormt voor vrouwen om topfuncties na te streven. Ik denk dat het niet alleen aan de kinderopvang ligt. De vraag is: waaraan dan wel?’ Moet de overheid participatie van vrouwen faciliteren? ‘Ik weet niet welke middelen je zou moeten inzetten om participatie te bevorderen. Er zijn al verschillende initiatieven geweest om vrouwen te stimuleren topfuncties na te streven. Het is aan het bedrijfsleven om mee te denken over een stimulans. Alleen waar de overheid werkgever is ligt het vraagstuk bij de overheid zelf.’ < [Eefje Rammeloo]
Marjan Oudeman (1957) begon in 1982 haar carrière bij Hoogovens als bedrijfsjurist, waarna ze aantal managementfuncties bekleedde. De afgelopen jaren is ze directie voorzitter van Corus Nederland en van Corus Staal bv. Toen Neelie Kroes in 2005 naar Brussel vertrok, nam ze bovendien haar commissa riaat bij de NS over. Oudeman s tudeerde rechten en behaalde onder meer een MBA aan de Erasmus Universiteit en de University of Rochester. Ze is governor bij het Ashore Hill Management College, dat een o pleiding verzorgt voor managers in de staalwereld.
Parlement moet ‘tegenwicht bieden’
Regering helpt winterschilder
Kort geding
REA • Om te kunnen voldoen aan de bezui
AZ • Het kabinet gaat schilderwerkzaam
JUSTITIE • De topambtenaar van Justitie
nigingen die het rijk oplegt, denkt de Tweede Kamer erover de Raad van Economisch Adviseurs (REA) af te schaffen. Econoom Eric Bartelsman van de Vrije Universiteit is nog maar net lid van de REA. ‘Alle kleine beetjes helpen, maar bij ons valt weinig te halen,’ licht hij desgevraagd toe. Persoonlijk vindt Bartelsman dat de Kamer juist zwaarder in moet zetten op expertise die hij nodig heeft voor zijn controlerende taak. ‘Daarmee kan het parlement een tegenwicht bieden aan de departementen waar de ambtenaren beroepshalve bezig zijn de eigen minister te dekken.’
heden aan de departementen zoveel mogelijk in de wintermaanden laten uitvoeren. Daardoor redden ze wellicht menig schilder van een noodgedwongen WWuitkering, zegt de RVD. Schilders hebben in het winterseizoen minder opdrachten. Eerder maakten ze onderling al afspraken om het werk beter te verspreiden over het jaar. Om de seizoenswerkloosheid uit te bannen, moeten ook de opdrachtgevers een bijdrage leveren. Het rijk wil met dit initiatief het goede voorbeeld geven. ‘Seizoensgebonden werkloosheid past niet in een moderne solidaire samenleving,’ aldus de RVD.
tegen wie aangifte is gedaan voor pedofilie ontkent de beschuldigingen. Hij liet dit weten via landsadvocaat Daalder, die hem vertegenwoordigt in een kort geding waarin de topambtenaar en twee andere hoge ambtenaren gevraagd wordt intimiderend gedrag te staken jegens de eiser, de gedetineerde Turkse Koerd Hüseyin Baybasin. De hoge ambtenaar bracht op 12 april een werkbezoek aan de gevangenis in Alphen aan den Rijn waar Baybasin in detentie zit. Baybasin had tien dagen eerder aangifte gedaan tegen de ambtenaar wegens pedofilie. De landsadvocaat zei dat het werkbezoek al eerder was gepland.
PM 21 / 6
9
nieuws >
Opvolger WAO strijdig met internationaal recht
Door de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) komt een groep arbeidsongeschikten terecht onder het sociaal minimum. Nederland handelt daarmee in strijd met internationale regelgeving. SZW • De invoering van de WIA als vervanging van de WAO zorgt voor
Ook De Jong denkt dat Nederland met de WIA, als het gaat om beroepsrisico’s, in internationaal perspectief slecht wegkomt. ‘Vroeger lag er een goudschip aan de horizon. Nu hebben we een lek bootje. Een deel van de uitkeringen onder de WIA is naar internationale standaarden nogal laag, zeker voor een rijk welvaartsland als Nederland.’
een spectaculaire daling van het aantal arbeidsongeschiktheidsuitkeOngevallenwet ringen. De nieuwe Arbeidsongeschiktheidswet die begin 2006 werd Voordat in 1967 de WAO werd ingevoerd bestond er in Nederland, net als ingevoerd voldoet daarmee volledig aan de doelstelling. Maar er is ook een schaduwzijde aan deze ontwikkeling, zegt Philip de Jong, hoogleraar in andere landen, een Ongevallenwet. ‘Arbeidsongeschiktheid gaf recht in de economie van de sociale zekerheid aan de Universiteit van op een genereuze WAO-uitkering, ongeacht de oorzaak,’ schetst De Jong. Amsterdam. ‘Werknemers die door hun beroep gedeeltelijk arbeidson‘Maar loonschade door letsel op het werk wordt door de WIA slecht gedekt. geschikt zijn geworden, maken onder de WIA een flinke inkomensval. Om een einde te maken aan die onrechtvaardige situatie, moet er in Die mensen rest niets anders dan via een gerechtelijke procedure tegen Nederland eigenlijk weer een Ongevallenwet komen.’ Eerder lag er een hun werkgever aan een redelijke vergoeding voor hun inkomensschade wetsvoorstel op tafel dat dit regelde: de Extra Garantieregeling Beroepsrisico’s (EGB). De Jong: ‘Dat is nergens op uitgelopen omdat de minister er te komen. Daarmee zijn we feitelijk terug bij de omstandigheden van geen zin in had.’ 1850. Een bizarre situatie.’ In 2004, het laatste jaar dat de WAO gold, werden nog 50.000 aanIn het regeerakkoord belooft het huidige kabinet overleg met de vragen toegekend. In 2006, het eerste jaar van de WIA, is dat aantal sociale partners over de arbeidsmarktpositie van gedeeltelijk arbeidsongeschikte werknemers. De Jong schat dat uiteindelijk maar ongeveer tien gedaald naar 21.000 toekenningen. ‘Veel en veel lager dan we hadden gedacht,’ zegt De Jong, die procent van de gedeeltelijk arbeidssecretaris was van de commissieongeschikten, dat komt neer op ongeveer tweeduizend personen Donner, die in 2001 met een ‘vroeger lag er een goudschip aan de regeringsadvies de basis legde per jaar, onder een beroepsregeling horizon, nu hebben we een lek bootje’ voor de hervorming van de WAO. valt waar de ILO op doelt. ‘Die menDaarmee lijkt de WIA te voldoen sen zouden in andere landen een aan de doelstelling om (gedeeltelijk) arbeidsongeschikte werknemers uitkering krijgen.’ Vooralsnog zijn de arbeidsongeschikten die door een met financiële prikkels aan het werk te houden. ‘Het eigen risico voor arbeidsongeval zijn getroffen aangewezen op een gang naar de civiele bedrijven is simpelweg groter geworden. Tijdig ingrijpen is voor werkrechter, stelt De Jong vast. ‘Maar ik verwacht niet dat de invoering van de gevers veel belangrijker geworden,’ stelt De Jong vast. Zo is ons land WIA zorgt voor een stroom aansprakelijkheidsrechtszaken. Het zal gaan genezen van een situatie die als de Dutch disease bekendstond. om heel kleine aantallen. Toen in de afgelopen jaren de WAO werd afgebouwd is het namelijk ook niet gekomen tot veel rechtszaken.’ Klosse ziet dat ‘echt heel anders’. Zij verwacht wel degelijk dat veel Kopje-onder Hoe positief de daling van het aantal uitkeringen ook wordt beoordeeld, werknemers naar de rechter stappen om schadevergoeding van hun werkeen deel van die uitkeringen is zo laag dat Nederland mogelijk in strijd gever te eisen. Klosse verwijst daarbij naar recent onderzoek van de handelt met het verdrag van de International Labour Organization (ILO), Stichting van de Arbeid, waaruit blijkt dat ruim de helft van werknemers zegt Saskia Klosse, hoogleraar sociaal recht in Maastricht. ‘Het zou kundie voor 35 procent of minder zijn afgekeurd, wordt ontslagen. Klosse: ‘Dat nen dat de WIA kopje-onder gaat als die wet door de ILO tegen het licht heeft er alles mee te maken dat de drempel waarbij je helemaal geen wordt gehouden.’ De WIA strookt niet met de eis in het internationaal uitkering krijgt, in de nieuwe wetgeving is verhoogd van 15 naar 35 recht dat werknemers die door hun werk arbeidsongeschikt zijn geworprocent. Een deel van die mensen valt buiten de boot van de arbeidsongeschikheidsregeling. Dat was vroeger toch echt niet zo.’< den, een uitkering krijgen die gelijk is aan 60 procent van hun laatstverdiende loon. [Maurice Swirc]
10
PM 21 / 6
nieuws <
PvdA-fractie wil meer vermogensbelasting voor rijken Wouter Bos als minister van Financiën en partijleider in lastig parket
zondering van het toptarief dat hij juist wil optrekken naar 55 procent. De lagere belasting van loon zou gecompenseerd moeten worden met hogere tarieven voor andere inkomstenbronnen. De Kam wil het boxenstelsel dat Willem Vermeend in 2001 introduceerde afschaffen en de vele aftrekposten die er nu zijn drastisch verminderen. Hij stelt voor de vermogensbelasting te verhogen, hij wil een vermogenswinstbelasting introduceren, de recente verlaging van de vennootschapsbelasting wil hij terugdraaien en hij zou belasting willen heffen over het vermogen De PvdA’ers reageren met hun uitspraken op het pleidooi van Flip de van pensioenfondsen. De arbeidskorting mag dan wat hem betreft Kam. De Groningse hoogleraar overheidsfinanciën heropende onlangs verhoogd worden, zodat mensen die vanuit een bijstandsuitkering gaan in zijn boek Wie betaalt de staat? Pleidooi voor een progressieve werken meer overhouden en de armoedeval wordt voorkomen. belastingpolitiek de discussie over inrichting en vormgeving van een PvdA’er Paul Tang is voorstander van een toptarief van 55 procent. linkse belastingpolitiek. De Kam wil een progressiever belastingstelsel Hij vindt dat de PvdA na moet denken over andere manieren om de dat meer recht doet aan het draagkrachtbeginsel. De sterkste schouders lasten eerlijker te verdelen. Zo zouden rijke ouderen meer moeten meezouden de zwaarste lasten moeten dragen, was altijd het sociaaldemobetalen, ten gunste van de jongere generatie, vindt hij. Nederland moet cratische uitgangspunt als het gaat om de verdeling van lasten. Mede verder niet meer meegaan in de belastingconcurrentie met andere landen door recente wijzigingen in het huidige belastingstelsel zou dit beginsel om bedrijven aan te trekken (‘dat leidt alleen tot het aantrekken van onvoldoende recht gedaan worden, aldus De Kam in het boek dat hij in opdracht van het wetenschappelijk bureau van de PvdA schreef. witwaspraktijken’). Ook de topinkomens in de publieke sector zouden Tang, woordvoerder belastingen van de PvdA-fractie, vindt dat menvolgens Tang meer moeten worden afgeroomd. ‘De code-Tabaksblat is nu te vrijblijvend. Ik zou hem in een wet omgezet willen zien.’ Paul sen met veel vermogen relatief meer rendementsheffing zouden moeten Kalma vindt dat de PvdA ‘fors in disbetalen. Van een grondige herziening kalma wil forse discussie in pvda over cussie’ moet over de voorstellen van is hij echter geen voorstander. ‘De voorstellen van flip de kam Flip de Kam. Belastingdienst heeft al uitvoeringsproblemen genoeg. Het boxensysteem nu weer afschaffen lijkt me niet verstandig, maar binnen het huidige Weinig animo De kans dat er van linkse belastinghervormingen serieus iets terechtkomt systeem weer de progressiviteit inbrengen zou moeten kunnen,’ vindt is klein. Het CDA lijkt weinig animo te hebben. Het is de vraag hoe hij. Volgens Kalma, voormalig directeur van de Wiardi Beckman Stichting, minister van Financiën Wouter Bos, die toch al verweten wordt met een wordt de huidige vermogensrendementsheffing ervaren als ‘een laag slap excuus te hebben ingestemd met een veel te hoog salaris voor de bedrag voor iedereen’. Hij vindt het onredelijk ‘dat mensen de heffing nieuwe AFM-topman Hans Hoogervorst, zijn PvdA-gezicht gaat redden. ook bij vermogensverlies dienen te betalen, terwijl anderen bij torenBij de ontvangst van het boek van De Kam zei hij meteen al dat hij niets hoge winsten uit aandelenverkoop maar weinig hoeven af te dragen’. PvdA-bewindslieden die in het verleden de kans hadden het belaszag in afschaffing van het boxenstelsel. ‘Immers, als we vinden dat mensen met vermogen in box 3 te makkelijk wegkomen, dan kunnen tingstelsel in linkse zin te hervormen, lukte het, eenmaal op het we dat daar gewoon zwaarder belasten. Ook kunnen we met behoud kabinetspluche, toch steeds niet om hun beleid in overeenstemming te van het boxenstelsel de grondslag verder verbreden en de progressie brengen met de oude ideologische uitgangspunten. Wim Kok (PvdA) verbeteren,’ zei hij. Bos noemde de grote verschillen in relatieve belasverlaagde als minister van Financiën het toptarief van 72 procent naar 60 procent, Willem Vermeend (PvdA) en Wouter Bos (PvdA) brachten dit tingdruk ‘de grootste onrechtvaardigheid in ons inkomenspolitieke systeem’. Een ‘veelverdiener’ houdt volgens hem van elke euro salaristarief in een tweede hervorming nog verder omlaag naar 52 procent. verhoging 48 procent over, terwijl een alleenstaande oudere, die vanuit Sinds 2001 wordt het vermogen ook niet meer bij het arbeidsinkomen de bijstand gaat werken, slechts 10 procent van het extra inkomen opgeteld. Vermogen wordt apart (en vaak lager) belast via de vermooverhoudt. ‘Geen reden om niets aan de top te doen, maar in elk geval gensrendementsheffing (30 procent over een fictief rendement van 4 reden om het lager betaalde werk lonender te maken,’ luidde het crypprocent). Het vorige kabinet-Balkenende verlaagde de winstbelasting tische commentaar van Bos hierop. ook nog fors. In het coalitieakkoord zijn geen voorstellen opgenomen om het belastingstelsel progressiever in te richten, wel moeten mensen die voor Vermogenswinstbelasting Hoe zou het linkse belastingstelsel volgens De Kam eruit moeten zien? hun 65e stoppen met werken mee gaan betalen aan hun AOW. Voor arbeidsinkomen moeten lagere belastingtarieven gelden, met uit< [Chris van de Wetering] FINANCIËN • PvdA-Kamerleden Paul Tang en Paul Kalma willen dat
het vermogende deel van Nederland meer vermogensbelasting gaat betalen. In het huidige stelstel betaalt ieder een gelijke rendementsheffing van 1,2 procent over vermogen in box 3. Meer progressiviteit voor het vermogensdeel zou, volgens beide Kamerleden, tot een rechtvaardiger verdeling van lasten leiden.
PM 21 / 6
11
coverstory >
Veteranen voelen zich in de Defensie heeft te kampen met een toenemend aantal schadeclaims van veteranen die op missie zijn geweest. Wat schort er aan de nazorg van Defensie voor mensen die psychische en lichamelijke klachten ontwikkelen na een missie?
Het aantal klachten over de nazorg van militairen die psychische of lichamelijke problemen ervaren na een uitzending groeit. Alleen al bij de letselschadeadvocaten van de Pals Groep hebben zich inmiddels 180 veteranen en militairen met een posttraumatische stressstoornis (PTSS) gemeld voor een gezamenlijke schadeclaim. Eerder al bleek uit een enquête van EénVandaag dat ruim 40 procent van de uitgezonden militairen vindt dat de nazorg van Defensie tekortschiet. Drie mannen die ‘op uitzending gingen’ vertellen PM aan de vooravond van de Veteranendag over de nazorg die ze ontvingen en met welke problemen ze sinds hun missie kampen.
‘Je voelt je niet serieus genomen’ Karel Boon (43) ging in 1991 naar Irak als marinier. Hij vermoedt dat hij daar in aanraking is geweest met gifgassen. Al zestien jaar probeert Boon erkenning te krijgen voor zijn klachten bij Defensie, dat, vreemd genoeg, alle eerdere uitslagen van medische onderzoeken kwijt is. ‘De diagnose PTSS kon ik zo krijgen. In 1991 al. Maar ja, dat wilde ik niet. Van een trauma krijg je volgens mij geen huidkanker of lymfeklierontstekingen. Je komt je leven ook niet van zo’n stigma af. Bovendien, áls ik PTSS had, waarom hebben ze me dan een jaar later gewoon naar Cambodja uitgezonden en later nog naar Ethiopië en Albanië? ‘Sinds ik als korporaal verbindingsdienst van de marine in Noord-Irak ben geweest, heb ik last gehad van lymfeklierontstekingen en bulten als tennisballen in nek en oksel. Ik heb onverklaarbare vlekken in het gezicht, bulten
‘Van een trauma krijg je geen huidkanker of lymfeklierontstekingen’ onder mijn oog, maag- en gewrichtsproblemen en van tijd tot tijd aanvallen van hoge koorts. Ik denk dat ik last heb van het Golfoorlogsyndroom. Ik heb gewerkt in een gebied waar gifgas is ingezet tegen de Koerden en tegen Iran. Ik heb overal in de grond lopen wroeten om de kabels aan te leggen. Ook was ik in de buurt toen de Engelsen een grote lading munitie opbliezen. Mogelijk artillerieen mortiergranaten met een biologische lading. Mosterdgas, Sarin, VX, een cocktail van dat alles? ‘Stof, stress, gebrek aan hygiëne of het kli-
12
PM 21 / 6
maat waren mogelijke oorzaken die Defensie vond voor mijn klachten. Alles dus, behalve gifgas, daar wilde Defensie niet aan. Het fenomeen PTSS kwam in de jaren negentig net op. Over het Golfoorlogsyndroom waren toen nog geen onderzoeken en bewijzen beschikbaar. PTSS is inmiddels internationaal erkend en de behandeling is goedkoop.’ Doofpot ‘Onderzoeken over mariniers die mogelijk ziek zijn geworden door blootstelling aan restanten gifgassen in Irak zijn bij Defensie in de doofpot verdwenen. Amerikaans wetenschappelijk onderzoek naar het Golfoorlogsyndroom heeft allang uitgewezen dat tienduizenden Amerikaanse en Britse militairen sinds hun missie in Irak ziek zijn geworden na blootstelling aan gifgassen. Hier in Nederland heeft Defensie slechts een handjevol mariniers onderzocht. Wie van de marine in Irak is geweest, is niet bijgehouden. ‘Sinds mijn missie in Irak ben ik bezig geweest gehoor te zoeken voor mijn klachten. Ik ben nu, na zestien jaar, eindelijk door een onafhankelijke internist onderzocht. Die heeft me behandeling door Amerikaanse artsen aanbevolen, die meer kennis hebben van de effecten van blootstelling aan gifgassen, maar ik krijg daarvoor nog geen toestemming van het hoofd geneeskundige en personele zorg
van Defensie. Ondertussen heb ik mijn ontslag aangeboden, onder de voorwaarde dat mij een schadevergoeding wordt verstrekt. Ik heb daarvoor uitgerekend wat ik zou verdienen als ik tot mijn 53e door zou werken. ‘Ik verwacht niet heel oud te worden. Professor Roberta White van Boston University,
‘Gifgas, daar wilde Defensie niet aan’ die deze maand met een rapport over het Golfoorlogsyndroom komt, zag op MRI-scans dat bij mensen met het Golfoorlogsyndroom delen van de hersenen in vijf jaar tijd met 5 procent afnemen. Dat betekent dat je in vijf jaar vijftien à twintig jaar ouder wordt. ‘Ik heb geen zin meer om mijn laatste jaren bij Defensie door te brengen na alle tegenwerking die ik heb ondervonden. Je voelt je niet serieus genomen. Natuurlijk, gezondheidsrisico’s horen bij mijn vak, maar ik vind dat Defensie nazorg moet bieden en moet erkennen dat ze het al die tijd mis heeft gehad.’ <
steek gelaten
Tekst arne gielen en chris van de wetering
‘Een PTSS’er wil actie, geen bureaucratie’ Alex Hoefnagel (38) ging in 1994 naar Goma om de opvang van Rwandese vluchtelingen te beveiligen. Daarna volgden missies naar Bosnië en Irak. In februari bleek ineens dat hij al dertien jaar met een posttraumatische stressstoornis rondliep.
‘We begonnen met twintig man in Goma, uiteindelijk zaten we er met zo’n honderd Nederlandse militairen. Ze hebben, dat blijkt ook uit onderzoek van het Veteraneninstituut, nagenoeg allemaal PTSS gekregen. We zaten net buiten Rwanda, vielen niet onder de VN. Er was geen mandaat, we waren er voor de humanitaire hulpverlening. ‘Je doet heel veel, maar je krijgt geen voldoening. Je verspreidt water en voedsel, maar je kunt niet voorkomen dat mensen verhongeren en verdorsten. Het vechten, het moorden met machetes kun je niet stoppen. Maar wat je gezien hebt, raak je niet meer kwijt. ‘Ik heb nu zo’n dertig keer per dag herbelevingen. Dan zie ik stervende kinderen, baby’s die aan een infuus liggen dood te gaan op een stretcher. Kinderen die zich aan je vastklemmen omdat ze mee willen. Die je bruut weg moet duwen omdat je door moet. Mensen die elkaar met een kapmes de schedel afslaan om een handjevol graan te
‘Ik heb zo’n dertig keer per dag herbelevingen’ bemachtigen uit een voedselzak die van de vrachtwagen valt. Mensen die zich aan de vrachtwagen vastklampen, zich ervoor werpen. Soms reed je over hen heen. Mensen die liever dollars wilden dan een rechtgezette schouder. ‘Vanaf de grens van Rwanda tot het kamp in Goma liep een 30 kilometer lange weg, waarlangs duizenden en duizenden doden en gewonden lagen. Mensen zonder kleren of met alleen een jutezak aan. Die doodsgeur, het eerste wat ik rook bij aankomst, gaat niet meer weg. Vooral ook van de machteloosheid die ik voelde, heb ik nu last. Ik voel me schul-
dig, natuurlijk. ‘Ik beleef angsten weer opnieuw, van de beschietingen van Goma en de ritten tussen de strijdende partijen door. Ik ben acht uur gegijzeld geweest, heb overnacht in een tentje ver van de compound, terwijl vijandelijke troepen passeerden. We hebben de rits dichtgedaan en gezegd: misschien leven we morgen niet meer. Met twee man en een pistool doe je niks.’ Overlevingsstrategieën ‘Dertien jaar ben ik doorgegaan. Sarajevo noemde ik een vakantieparadijs. Je had er gewoon te eten en je kon douchen. Ik ging graag naar Irak, waar ik als sergeant-majoor van een helikoptereenheid diverse schiet incidenten en een bomaanslag meemaakte. Achteraf begrijp ik dat ik me door de PTSS meer thuisvoelde in oorlogsgebied. Bij PTSS demilitariseer je niet. Je behoudt de overlevingsstrategieën die je in een oorlogssituatie nodig hebt. Bij hevige stress is huilen of radeloosheid bijvoorbeeld een normale reactie. Maar een militair is gedrild en geconditioneerd om te blijven functioneren. Hij wil tegenmaatregelen nemen, wordt bot, gaat relativeren, komt met galgenhumor. ‘Drie jaar geleden heb ik besloten bij Binnenlandse Zaken te gaan werken, om niet meer op uitzending te hoeven. Ik ben hoofd van het Expertisecentrum van het Nationaal Crisiscentrum. Ik leek nergens last van te hebben. Ik zat wel al in mijn derde huwelijk, relativeerde alles en als ik iemand ontmoette was het eerste wat ik me afvroeg of hij wel te vertrouwen was. Ik kreeg onverklaarbare lichamelijke klachten. Een zwelling achter mijn oog. Inderdaad mijn linkeroog, het oog waarmee ik uit het autoraam keek. In januari
kwam ik door griep ineens een paar maanden thuis te zitten. Door de rust kwam ik in een crisis. In februari kwam ik via de bedrijfsarts bij een internist die de diagnose PTSS stelde. ‘Toen ik begon door te draaien heeft mijn vrouw het Veteraneninstituut gebeld. Maar hulp krijgen viel niet mee. In het Centrum ‘45 was geen plek. Hulp voor het gezin dat ontwricht raakt of voor financiële problemen die ontstaan ontbrak. De meeste organisaties kunnen ook pas wat doen als je over een militair invaliditeitspensioen beschikt, maar voor je dat hebt, ben je vaak alweer maanden verder.
‘door de PTSS voelde ik me meer thuis in oorlogsgebied’ ‘Ik ben nu in behandeling bij het Sinaï Centrum in Amersfoort, dat ook ervaring heeft met begeleiding van mensen uit concentratiekampen en jappenkampen, en dat onafhankelijk is van Defensie. Een PTSS’er heeft snel het gevoel niet serieus genomen te worden door Defensie. Het kan wel dat Defensie van goede wil is, maar het voelt toch onveilig. PTSS past niet in de machocultuur van Defensie. Vanuit je oorlogsverleden ben je gericht op actie: je kunt wat moeilijk met bureaucratie omgaan. Defensie zou daar wat meer rekening mee kunnen houden.’ <
PM 21 / 6
13
‘Bij problemen konden we de dominee bellen’
Ruud Kloet (47) diende als Unifil-soldaat in Libanon. Hij had nergens last van, maar nu, bijna dertig jaar later, is de missie weer het middelpunt van zijn leven. Kloet is in behandeling voor PTSS bij het Centraal Militair Hospitaal in Utrecht.
‘Vorig jaar tijdens de Avondvierdaagse in Nijmegen ging het mis. Iemand gooide een strijker onder mijn bed. In één klap was ik terug in Libanon. Ik schreeuwde om een wapen. Ik zag de andere campinggasten voor de vijand aan. Als een wilde begon ik om me heen te slaan. Vier agenten hebben me tot bedaren moeten brengen. ‘Die strijker rakelde alles op. Ik kreeg
‘Vier agenten hebben me tot bedaren moeten brengen’ nachtmerries. Ik zat elke avond tot laat in de nacht met een whiskyfles voor de televisie Libanonfilmpjes te bekijken. Wanneer ik wakker werd, zag ik mijn vrouw aan voor een PLO’er [een lid van de Palestijnse bevrijdingsorganisatie, red.]. Ik durfde niet meer te slapen. ’s Nachts sloot ik de ramen. Uit voorzorg. Een sprong naar buiten was vaak erg dichtbij. ‘Ik kon meteen bij Defensie terecht. Ik ben nu in behandeling bij een maatschappelijk werker en ga elke donderdag voor therapie naar het Centraal Militair Hospitaal in
14
PM 21 / 6
Utrecht. Bij Defensie zien ze tegenwoordig gelukkig ook hoe belangrijk de nazorg is. Ik begrijp de wrok die veel veteranen tegen Defensie koesteren wel. Je werd in de steek gelaten. Toen wij uit Libanon terugkwamen kregen we het telefoonnummer van de dominee met de mededeling dat we die maar moesten bellen als we problemen kregen. ‘Een schadeclaim hoeft voor mij niet, ik ben altijd goed behandeld. Ik heb inmiddels het Draaginsigne Gewonden gekregen en mij is een militair invaliditeitspensioen toegekend. Ik zie dat als een soort vergoeding.’ Struisvogelgedrag ‘Toen wij door de PLO gevangengenomen waren, geslagen, tegen de muur gezet en een schijnexecutie ondergingen, kregen we op ons donder dat we ons in vijandelijk gebied begeven hadden. In Afghanistan zijn er psychologen ter plekke, mensen die terugkomen gaan eerst een paar dagen naar Kreta ter voorbereiding op de normale maatschappij, het Veteraneninstituut doet steeds meer aan nazorg. Voor Unifil-soldaten is er tegenwoordig de Unifil-vereniging, waar je kunt praten met lotgenoten. Een weekend weg met je
makkers van toen is leuk en therapeutisch. De machocultuur van toen is veel minder. Ook in de Unifil-vereniging wordt tegenwoordig menig traantje weggepinkt. ‘Dankzij mijn therapie kan ik de agressie van al die jaren, de vechtpartijen, de drang naar gevaar en het asociale struisvogelgedrag naar mijn gezin nu beter plaatsen. Daardoor en door de medicatie heb ik mezelf
‘Als ik wakker werd zag ik mijn vrouw aan voor een PLO’er’ steeds beter in de hand. Ik leer dat ik ook emoties heb en dat ik daar iets mee kan doen. ‘Vroeger liep ik in de stad expres tegen mensen op. Ik zocht ruzie – alles voor de kick. Ik reed in mijn auto en keek hoeveel tellen ik met mijn ogen dicht op de snelweg durfde te rijden. Gelukkig gaat het nu steeds beter met me. Sinds april werk ik weer twee halve dagen als servicecoördinator bij een handelsonderneming. Daarnaast doe ik veel voor de Unifil-vereniging.’ <
coverstory <
‘Partners praten liever met vrouwen’ Cindy Hoefnagels richtte, toen bleek dat haar man een PTSS had overgehouden aan Rwanda, twee maanden geleden de Stichting Partners van Veteranen met PTSS (SPPV) op.
‘Nu ik met meer inzicht terugkijk, besef ik wel dat hem iets scheelde, maar eerder schreef ik Alex’ gedrag toe aan zijn karakter. Ik vond het irritant dat hij zo vaak moe was en ik had last van zijn nachtmerries. Samen uit eten gaan in een restaurant was niet leuk. Hij zat alleen maar naar de deur te kijken. Hij zit thuis ook altijd bij het raam. Ik vond hem wel erg fana-
‘mijn man zat alleen maar naar de deur te kijken’ tiek in zijn werk. Als jij alleen met werk bezig bent, dan kan ik beter alleen verder met onze drie kinderen, heb ik vorig jaar wel eens gezegd. Met kerst wilde Alex ineens een punt achter onze relatie zetten. Wegloopgedrag, vond ik. ‘In februari werd PTSS bij Alex vastgesteld. Ik ben de stichting Partners van Veteranen met PTSS begonnen, omdat ik vond dat de hulpverlening aan veteranen met PTSS en hun partners anders moest kunnen. Er zijn heel veel loketten. Je moet zelf maar uitzoeken
waar je precies voor welk probleem moet zijn. Er was ook geen crisishulp buiten kantooruren, terwijl de spanningen in gezinnen vaak in het weekend opliepen. ‘Via mijn stichting probeer ik nu in de informatievoorziening en dienstverlening aan partners te voorzien. We organiseren partnerdagen, ontspanningsweekenden en speeldagen voor de kinderen – om te begrijpen wat hun ouders hebben en er beter mee om te leren gaan. Verder hebben we maatschappelijk werkers, psychologen en lotgenoten bij wie partners hun verhaal kwijt kunnen. We hebben na twee maanden al meer dan 300 reacties gehad.’ Spanningen ‘Wij willen niet dat Defensie ons financieel ondersteunt. We willen een onafhankelijke stichting blijven. Anders dan Defensie, waar de hulpverleners vaak man zijn, werken wij uitsluitend met vrouwen, omdat de meeste partners met vrouwen makkelijker praten. Verder is het voor de meeste mensen heel
belangrijk dat we onafhankelijk zijn van Defensie. Partners geven Defensie vaak de schuld van problemen die hun man ondervindt. ‘De meeste PTSS’ers laten een spoor van verbroken relaties achter. Spanningen die de stressstoornis veroorzaakt, hebben vaak een grote impact op het gezin. Bij ons moest
‘PTSS’ers laten een spoor van verbroken relaties achter’ bijvoorbeeld onze jongste zoon van drie jaar ineens vier keer in het ziekenhuis worden opgenomen met epileptische aanvallen. Die had hij steeds in het weekend als mijn man thuis was. Toevallig trof hij een kinderarts die zelf ook een man had met PTSS. Ze herkende het patroon meteen. We hebben nu een door mijn mans huidige werkgever betaalde, gespecialiseerde hulp die ons helpt met de kinderen. We hebben van Binnenlandse Zaken meer hulp gekregen dan van Defensie.’ < Zie ook www.sppv.nl, www.veteranendag.nl
PM 21 / 6
15
interview >
Willem Woelders, chef recherche Amsterdam-Amstelland:
‘Onze toets ligt bij de
16
PM 21 / 6
TEKST JAN SANDERS FOTO’S MARk de rouw
rechter en niet bij de politiek’ Het werkterrein van Willem Woelders staat bijna dagelijks in de krant. Doordat alles ‘breed wordt uitgemeten in de media’, zijn er veel politieke debatten en Kamervragen. Zeker als het om liquidaties van ‘topcriminelen’ gaat. Woelders weet dat de politiek duidelijk stelling heeft genomen tegen de burgerinfiltrant. Zelf zou hij er in extreme gevallen, zoals bij zware terreurzaken, wel gebruik van willen maken.
Al sinds de jaren negentig wordt Amsterdam geteisterd door een aanhoudende golf van liquidaties. De afrekeningen vonden lang niet allemaal plaats op een anoniem industrieterrein, maar vaak in de betere buurten terwijl het openbare leven in volle gang was. Zo werd Willem Endstra even na het middaguur voor zijn kantoor aan de chique Apollolaan geliquideerd en vond Sam Klepper op klaarlichte dag de dood bij het winkelcentrum Groot Gelderlandplein, op de stoep voor Multivlaai. ‘Het grote aantal liquidaties van de laatste tien jaar heeft behoorlijk de aandacht getrokken,’ zegt Willem Woelders, chef van de Amsterdamse recherche, in zijn kamer op het hoofdbureau aan de Elandsgracht. In aanloop naar het Holleeder-proces ver-
‘het klopt dat een groot aantal liquidaties niet is opgelost’ schenen verschillende boeken, en er was geen medium dat geen aandacht besteedde aan ‘het proces van de eeuw’. Wie een willekeurige boekhandel binnenstapt, vind zelfs een apart ingericht hoekje met alle nieuwe uitgaven over de Amsterdamse onderwereld. ‘Wat hier natuurlijk meespeelt is een stukje romantiek. Het gaat om jongens die veelal in de volkswijken van Amsterdam zijn opgegroeid en die ook uitstralen dat ze, wanneer ze bij wijze van spreken een week de Westertoren niet hebben gezien, al beginnen af te haken,’ aldus Woelders. De enorme belangstelling is volgens de recherchechef ‘een factor die niet meer valt weg te denken’. Woelders: ‘Doordat het heel breed in de pers wordt uitgemeten, zit de politiek er heel dicht bovenop. Dat zie je steeds meer. Er hoeft maar wat te gebeuren of het staat vandaag in de krant en er worden morgen Kamervragen gesteld. Of er is, als het even tegenzit, een Kamerdebat.’ Het meest recente voorbeeld is het bericht dat politie-informanten liquidaties zouden hebben uitgevoerd. Hoe kijkt u daartegen-
aan? ‘Ja, dat was weer onvoorstelbaar. Als je nu toch schetst wat er gebeurd is, dan is er wel iets wonderlijks aan de hand. Een van de conclusies naar aanleiding van de IRT-affaire luidde, dat het sluiten van deals met criminelen mogelijk moest worden. Daarvoor is vorig jaar
‘Doordat het breed in de pers wordt uitgemeten, zit de politiek er dicht bovenop’ eindelijk een wettelijke regeling vastgesteld. Vervolgens dient de eerste zaak zich aan in Amsterdam. In de loop van de tijd zijn verdachten aangehouden en zijn de dossiers naar hun advocaten gegaan, wat moet als je mensen in bewaring hebt zitten. En ineens denkt iemand in de gevangenis: laat ik maar eens roepen dat ik in opdracht van de politie van alles heb gedaan. Dat gaat de pers in en het leidt ogenblikkelijk tot een Kamerdebat, waarop er meteen zo’n sfeertje ontstaat van ‘de politie doet maar’. Terwijl ik denk: er is net een regeling van kracht, met een te volgen procedure en een toetsing door de rechter. Wacht eerst eens af wat die ervan vindt. Achteraf kun je dan altijd nog de regeling evalueren. Nu reageer je eigenlijk op een verdachte die iets vindt. Natuurlijk gaat die roepen, want die is in het nauw. Maar goed, voor zover dat voor ons mogelijk is, zullen we daar openheid over betrachten. En uiteindelijk is het de minister die zich moet verantwoorden. Wij zullen hem wel voeden met informatie, maar onze toets ligt bij de rechter en niet bij de politiek.’ Na de IRT-affaire is er paal en perk gesteld aan de opsporingsbevoegdheden van de politie. Is het opsporen sindsdien moeilijker geworden? ‘Nee, dat denk ik niet. De commissie-Van Traa heeft opgeleverd dat een aantal opsporingsmethoden, die toen niet in de wet waren vastgelegd, nu wel zijn geregeld. Je kunt bijna geen opsporingsmethode meer bedenken die niet is geregeld. In grote lijnen vind ik dat we
over genoeg mogelijkheden beschikken om criminelen aan te pakken. Natuurlijk is het af en toe moeilijk. Maar het ultieme opsporingsmiddel bestaat niet.’ Zou het oplossen van liquidaties niet makkelijker gaan met burgerinfiltranten? ‘Misschien wel, maar je komt dan met de rol van burgerinfiltrant te zitten die heel lastig beheersbaar is. Verder kom je ook in ethische discussies. Vind je als overheid dat je burgers strafbare feiten kunt laten plegen? Want dat is dan onontkoombaar. Tien jaar geleden was het inzetten van een burgerinfiltrant niet geregeld, dus moest je het zelf maar interpreteren. Inmiddels heeft de politiek heel duidelijk stelling genomen. De ruimte om een burgerinfiltrant in te zetten, is zo goed als nul. En ik ga daar voor een groot gedeelte in mee. Al kan ik me in heel extreme gevallen, zoals zware terreurzaken, nog wel voorstellen dat je er gebruik van maakt.’ Toch zijn er van al die liquidaties maar weinig opgelost, althans waarvan je kunt zeggen dat ze strafrechtelijk zijn afgerond. ‘Van de relatief onbekende liquidaties zijn er wel een paar opgelost. De liquidatie op Klaas
‘het ultieme opsporings middel bestaat niet’ Bruinsma is ook opgelost. Daar heeft ook iemand voor gezeten, namelijk Martin Hoogland. Maar het klopt dat een groot aantal niet is opgelost. Er lopen nu wel een paar zaken waarvan ik denk dat die tot een veroordeling zullen leiden. Zo hebben we voor de liquidatie op Willem Endstra nu een aantal mensen in voorarrest zitten.’ Erkent u dat toch lang een beeld heeft bestaan dat de politie met de armen over elkaar toekeek hoe de Amsterdamse onderwereld de oorlog uitvocht? ‘Dat beeld was er zeker. 2005 was relatief een rustig jaar, maar ineens werden er in één week
PM 21 / 6
17
interview < ‘Hij zit er veel dichter op. Dat is ook goed, omdat je in voorstadia soms al keuzes maakt zonder dat je opsporingsbevoegdheden nodig hebt. Daarnaast legt hij meer verantwoording af in zijn eigen organisatie, ook een groot verschil met vroeger.’ Op een enkeling na, zijn de officieren van justitie niet afkomstig van de politie, terwijl ze wel een onderzoeksteam aansturen. Ontbreekt zo niet essentiële ervaring? ‘Sommigen hebben die achtergrond, en daar hebben ze zeker hun voordeel van. Maar voor het overgrote deel geldt dat niet. Dat vraagt dus wel iets van de kwaliteit van de officieren en de teamleiders. Ik zou me best kunnen voorstellen dat de politie een rol krijgt toebedeeld bij de raio-opleiding. Nu wordt van daaruit alleen stage gelopen bij de rechtbank, het Openbaar Ministerie en in de advocatuur.’ <
drie omgelegd. Als binnen een week weer iemand wordt doodgeschoten, versterkt dat het beeld alsof we niets zouden doen. Het was natuurlijk zo dat we er bij een aantal gewoon heel moeilijk bij kwamen. En als je er al bij kwam, was je gewoon heel lang bezig. Het is een kwestie van een lange adem.’
‘Het is een kwestie van een lange adem’ Maakt de geraffineerde wijze van liquideren het voor de recherche moeilijk er de vinger achter te krijgen? ‘Ja, de manier van plegen maakt het voor ons heel lastig. Platweg gezegd komt een liquidatie erop neer dat iemand een auto steelt, ter plaatse gaat en de moord pleegt. Er blijven dan wat technische sporen achter, maar als iemand een mitrailleur leegschiet, zijn die altijd zeer beperkt. En als de uitvoerder vervolgens voorgoed vertrekt naar het buitenland, dan is dat – al met al – heel lastig rechercheren.’ Het cameratoezicht is in opmars. In hoeverre is het recherchewerk gebaat bij de inzet van zogenaamde cat scans langs de weg? ‘Die kunnen ons nog wel helpen. Stel dat je zo’n scan plaatst langs de A4 tussen Amsterdam en Den Haag. Softwarematig kun je daar een bestand achter hangen met gegevens over gestolen auto’s of Amsterdamse beroepscriminelen. Op het moment dat zo’n auto langskomt gaat er een piepje en even later halen we die van de weg. Is de auto gestolen, dan is het simpel: dan wordt iedereen aangehouden. Daarnaast draagt het bij aan de informatiever-
18
PM 21 / 6
garing. Je kunt bijvoorbeeld zien wie er nog meer in de auto zitten. In plaats van mobiele scans kun je natuurlijk ook denken aan vaste palen. Iemand die Amsterdam binnenkomt is dan constant te volgen. Van Schiphol tot aan de haven bijvoorbeeld.’ Hoe verhoudt zich dat tot de privacywet geving? ‘De privacywetgeving bevat nog wat hobbels. De discussie is: wanneer mag je de bestanden opnemen? Loopt er een gerechtelijk vooronderzoek, dan is het mogelijk. Maar je hebt natuurlijk heel veel verdachten naar wie nog geen onderzoek loopt. Wat dan? Daar gaan de korpsen nu allemaal verschillend mee om. Amsterdam is er vrij strak in. Ik vind dat we hier verder moeten gaan.’
‘De discussie is: wanneer mag je de bestanden opnemen’
U vindt het Big Brotherargument wat overtrokken? ‘Ik kan me niet voorstellen dat goedwillende burgers ertegen zijn. Het systeem houdt juist een selectie in. Alleen in de beeldvorming naar buiten is het alsof niemand meer kan bewegen zonder dat de politie meekijkt.’ In de bevindingen van de commissie-Van Traa had het Openbaar Ministerie ten tijde van de IRT-affaire te weinig gezag over de politie. Is de officier van justitie sindsdien meer bij het politiewerk betrokken?
willem woelders Willem Woelders (1958) is sinds het voorjaar van 2004 chef van de regionale recherche van Amsterdam. Hij geldt als een ‘veteraan’, die al heel lang is verbonden aan het Amsterdamse politiekorps. Begin jaren negentig zat Woelders bij de groep Ernstige Delicten, de ‘moordbrigade’, waarbij hij onder andere nauw betrokken was bij het onderzoek naar de liquidatie op maffiabaas Klaas Bruinsma. Midden jaren negentig leidde hij het onderzoek naar hasjbaron Charles Zwolsman. Eind jaren negentig werd Woelders chef van het Kernteam AmsterdamAmstelland.
Colofon
Bestuurlijke druktemakers
Er is sinds enige tijd een nieuw onderwerp om ons bestuurlijk druk over te maken: bestuurlijke drukte. Dat het onderwerp niet eerder op de agenda stond, vind ik een beetje verontrustend. Hoe lang heeft dit probleem kunnen dooretteren zonder dat wij er erg in hadden? Heeft het monster al vitale functies aangetast in het openbaar bestuur? Is bestuurlijke drukte, net als global warming, een verschijnsel dat niet teruggedraaid, maar slechts geremd kan worden? Is het al te laat? Help! Hoe leggen wij volgende generaties ambtenaren uit dat, terwijl het land langzaam verlamd raakte door bestuurlijke drukte, wij er geen oog voor hadden en er niets aan hebben gedaan? Simpelweg omdat we het ‘te druk’ hadden… Toen iedereen besefte dat het al te laat was, is er gelukkig direct actie ondernomen. Onder leiding van Frank de Grave werd een commissie Bestuurlijke Coördinatie aan het werk gezet. Die kwam vervolgens met een rapport dat als titel en belangrijkste conclusie had: ‘Je gaat erover of niet.’ Dat adagium resoneerde in bestuurlijk Den Haag, vooral bij het ministerie van Binnenlandse Zaken. Bestuurlijke drukte, daar gaan wíj over en andere departementen dus niet, klonk het in de Leeuwentoren. En zo zag het project ‘bestuurlijke drukte’ het levenslicht. Naast het project ‘bruikbare rechtsorde’ van het ministerie van Justitie vind ik dit het mooiste voorbeeld van de Nederlandse bestuurscultuur van de laatste jaren. Een project ‘bestuurlijke drukte’. Je ziet de Engelse visitekaartjes al voor je: policy adviser administrative congestion. Leg dat maar eens uit aan een buitenlandse collega. Of als je opbelt naar BZK: ‘Kunt u mij doorverbinden met bestuurlijke drukte.’ ‘Sorry meneer, al hun lijnen zijn bezet…’ Als je een probleem te lijf wilt gaan moet je weten hoe het eruitziet. Hoe ziet bestuurlijke drukte er eigenlijk uit? We kennen de overvolle overlegagenda’s, de onleesbare organogrammen, de boordevolle bijeenkomsten. En de metaforen natuurlijk: bestuurlijke spaghetti, kluitjesvoetbal, kluwen wol, mierenhoop, houdgreep, polonaise en ga zo maar door. De commissie-De Grave gebruikte het ‘Mercedes-
beeld’: hetzelfde rijtje Mercedessen steeds voor een ander kantoorgebouw geparkeerd. Binnen zitten de bestuurlijke druktemakers. Waar houden zij zich mee bezig? Met elkaar, naar verluidt. Maar dat wilden we toch juist zo graag? Jarenlang hebben we vurig gepleit tegen verkokering en voor interbestuurlijke samenwerking. We foeterden op bestuursorganen die met oogkleppen langs elkaar heen galoppeerden. En nu ze elkaar voortdurend opzoeken klagen we dat de vaart eruit gaat. Dat er veel vergaderd maar weinig bereikt wordt en dat we aan het ‘echte werk’ niet meer toekomen. Het opmerkelijke hieraan vind ik dat het tegenovergestelde óók weinig oplevert. In periodes van bestuurlijke rust worden evenmin herculeswerken verricht. Het is een beetje zoals het Engelse gezegde no heat no dinner, too much heat, no dinner. Het gaat, zoals altijd, weer om het vinden van de juiste balans. Maar wanneer weet je of je die bereikt hebt en wie bepaalt dat? De commissieDe Grave deed daar destijds één belangrijke aanbeveling over: stel het maatschappelijk probleem centraal en niet de bestuursorganen en organisaties. Vergader niet omwille van het afstemmen, maar omwille van het oplossen van het probleem of het klaren van de klus. Het lastige is dan natuurlijk dat iedereen een andere probleemdefinitie of een andere klus voor ogen heeft. Maar daar mag best lang over vergaderd worden. Het is de kern van een democratische rechtsstaat.
PM is een uitgave van Politieke Pers BV Korte Poten 9 2511 EB Den Haag tel 070 - 31 22 777 fax 070 - 34 56 925 www.pm.nl
[email protected] [email protected] Hoofdredactie Guikje Roethof, Cindy Castricum (adjunct) Redactie Arne Gielen, Eefje Rammeloo, Jan Sanders, Vincent Smits, Maurice Swirc, Sandra Verdel, Chris van de Wetering, Josien Hillen (stagiaire) en Rianne Waterval (projecten) Eindredactie Johan Jansen en Nicoline Maarschalk Meijer Medewerkers aan dit nummer Yvonne Kroese, Imre de Roo en Mark de Rouw Artdirector Rob Jongbloed Opmaak Wim Schoorlemmer en Cindy Versteeg Uitgever Heleen Hupkens Directeur Willem Sijthoff Bladmanager Asha Narain Drukkerij UnitedGraphics, Zoetermeer Advertenties Asha Narain, 070 - 31 22 770,
[email protected] Verschijning PM komt 22 maal per jaar uit in een oplage van ruim 13.500 exemplaren Abonnementen, opzeggingen en adreswijzigingen Uitsluitend via
[email protected] Een jaarabonnement op PM kost € 135,- excl. 6% btw. Abonnementen kunnen uitsluitend schriftelijk tot uiterlijk drie maanden voor het einde van de abonnementsperiode worden opgezegd. Na deze datum wordt het abonnement stilzwijgend verlengd. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen in welke vorm dan ook zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever kan op generlei wijze aansprakelijk worden gesteld voor eventueel geleden schade door foutieve vermelding in het blad. © 2007, Politieke Pers BV
Waar we echter niet al te lang over moeten lullen is het lullen zelf. Er zijn belangrijker zaken om ons druk over te maken dan bestuurlijke drukte. Het besturen zelf bijvoorbeeld. Daaraan herinnert ons het bekende oudHollandse gezegde: “Dikwijls is het zo dat iets mislukte omdat iemand zich bestuurlijk drukte”
Jorrit de Jong Directeur van het Centre for Government Studies, Universiteit Leiden, Campus Den Haag
PM PM 21 21 //6 6
19
achtergrond > Bas
‘Ze bedekken zaken, sussen en bagatelliseren’
De prima donna’s van de overheid Wat is waar? De haat-liefdeverhouding van voorlichters en journalisten is van alle tijden. Ze zijn elkaars vriend en natuurlijke vijand tegelijk. Maar waar voorlichters zich vroeger voornamelijk ontfermden over feitjes en weetjes, hebben zij hun territorium inmiddels verlegd naar het heikele gebied van beeldvorming en publiekscampagnes. Daarbij kan de waarheid een kwestie van perceptie zijn. Over feiten en fricties in de communicatie. Sicco Louw (minister Cramer)
Kennis in Kaart is zo’n voorbeeld van hoe het elkaar veroordeeld. Ze hebben elkaar nodig, toegaat in Den Haag. Caecilia Kroon, directeur maar stoten elkaar ook af. Een journalist is op Communicatie van OCW, beschrijft wat een zoek naar nieuws en legt het liefst bloot waar actieve voorlichtingsstrategie inhoudt. In het het misgaat, terwijl een departement er belang najaar van 2005 presenteert het ministerie van bij heeft het gevoerde beleid zo positief mogelijk Onderwijs, Cultuur en Wetenschap voor de twee- over het voetlicht te brengen. Dit levert nogal de keer Kennis in Kaart, een overzicht van eens tegenstrijdige belangen op. Of op zijn minst opleidingen in het hoger onderwijs. Rector ergernis bij de woordvoerder als er weer eens Douwe Breimer van de Universiteit Leiden is not iets in de krant staat dat de werkelijkheid amused over de publicatie, want de rechten geweld aandoet. studie van Leiden scoort zeer slecht. Kroon: ‘Toen hebben we samen met studentenvereniging 180 graden anders Minerva een debat over het onderzoek georga- De waarheid kan een kwestie van perceptie zijn. niseerd, waarvoor ook de pers is uitgenodigd. Zo Volgens sommigen is het glas halfvol, volgens hebben we de universiteit een podium geboden.’ anderen is het halfleeg, om maar eens een Mark Duursma, op dat moment onderwijsredac- typisch Haagse platitude te gebruiken. Toch kun teur bij NRC Handelsblad, kijkt hier een tikkeltje je stellen dat het resultaat van een feitenonderanders tegenaan. Hoewel hij, net als een aantal zoek moeilijk volledig voorbij kan gaan aan de andere journalisten, door OCW was uitgenodigd, feiten. Neem de opening van de Volkskrant op en een persvoorlichter 9 mei 2007: ‘Hoofd‘Persvoorlichters worden van het departement moot Grondwet EU hem nog speciaal op het vaak gezien als sta-in-de-weg blijft intact’. Op grond naar de minister’ debat heeft gewezen, is van speeches van Duursma stellig: ‘Ik was minister Verhagen en daar niet op uitnodiging van OCW.’ Sterker nog, staatssecretaris Timmermans en een brief aan het departement heeft geen enkele rol gespeeld de Tweede Kamer concludeert journalist Marc in zijn berichtgeving over Kennis in Kaart, meent Peeperkorn dat 95 procent van het grondwetde journalist. ‘OCW was alleen de bron van het telijk verdrag, dat twee jaar geleden door de bevolking in een referendum werd weggestemd, nieuws.’ Wie bepaalt de beeldvorming? De pers of de overeind blijft. Dat is ongeveer 180 graden spindoctors? En hoever mag een ministerie gaan anders dan wat Buitenlandse Zaken probeert om de publieke opinie te sturen? In de praktijk uit te dragen. ‘Het is natuurlijk niet toevallig dat zijn voorlichters en journalisten ongewild tot de Volkskrant juist op deze Dag van Europa dit
20
PM 21 / 6
Vereecken (minister Vogelaar)
Tekst cindy castricum beeld rob jongbloed
Hans van den Broek ( minister Plasterk)
nieuws brengt,’ reageert Peter Mollema, benaderen, omdat ze zouden denken dat ik aan plaatsvervangend directeur Voorlichting en het spinnen ben. Uiteindelijk bepaalt de Communicatie. ‘Elk artikel dat naar onze mening journalist zelf wat hij ermee doet.’ niet de werkelijkheid weergeeft, is natuurlijk droevig. Maar ik begrijp wel dat de Volkskrant Bestuurlijke zorgvuldigheid er anders over denkt. Tot op zekere hoogte is Journalisten mogen onderling graag klagen over het ook onderdeel van het spel,’ relativeert hij de hindernissen die door de directies Voorlichting worden opgeworpen, het blijkt nog niet zo eenmild. Journalisten en voorlichters hebben een haat- voudig om collega’s te vinden die daar on the liefdeverhouding, geeft ook Mollema toe. record harde uitspraken over willen doen. Zo ‘Persvoorlichters worden vaak gezien als sta-in- vertelt Duursma van NRC dat hij over het de-weg naar de minister.’ Hij geeft liever algemeen goed contact heeft met persvoorlichvoorbeelden waarin de partijen met elkaar ters. Hij constateert wel dat er een groot aantal samenwerken. Zo zocht Buitenlandse Zaken voorlichters in Den Haag rondloopt en dat dit ‘het onlangs contact met De Telegraaf om de werk soms lastig maakt’. Duursma: ‘Ze zeggen campagne Wijs op reis in de spotlights te zetten. wel dat ze het voor ons makkelijker maken, maar ‘Dat heeft een mooi artikel opgeleverd,’ stelt ze bedekken zaken, sussen en bagatelliseren.’ Mollema tevreden vast. Het inseinen van jour- Duursma, die tegenwoordig adjunct-chef nalisten in de hoop op een gunstige pers voor Binnenland is bij NRC, wil wel een voorbeeld de eigen minister is noemen. ‘Laatst waren ‘Uiteindelijk bepaalt de we een nieuwtje op het common practice in journalist zelf wat hij met Den Haag. Het ministespoor over het Islamide informatie doet’ rie van LNV bood de tisch College AmsterLeeuwarder Courant dam dat we wilden laatst aan minister Verburg te interviewen verifiëren bij OCW. Onze redacteur kreeg van een omdat de Waddenzee als Natura 2000-gebied persvoorlichter te horen dat hierover bij hen niets was aangewezen. Benno Bruggink, plaatsver- bekend was, maar vlak nadat onze deadline was vangend directeur Voorlichting op LNV, hanteert verstreken ging er een brief naar de Tweede deze techniek wel vaker. ‘Als ik weet dat de Kamer.’ minister gaat spreken in Zeeland, dan check ik De conclusie dat OCW bewust heeft zitten tijdeven of de Provinciale Zeeuwse Courant dat wel rekken totdat de deadline van Duursma verstreweet.’ Bruggink ziet daar niets negatiefs in. ‘Ik ken was, wil er bij hem niet in. ‘Maar het lijkt me zou het niet professioneel vinden om ze niet te sterk dat ze ’s ochtends nog niets wisten van die
PM 21 / 6
21
Henk Brons (premier
brief.’ OCW spreekt het in ieder geval tegen. ‘Op te zijn’ op dit onderwerp nu de Europese top in het moment dat de redacteur van NRC belde, aantocht is. Soms worden er op BZ uit voorzorg konden wij geen uitsluitsel geven omdat staats- interne afspraken gemaakt. Met Herman van secretaris Van Bijsterveldt nog niet had besloten Gelderen bijvoorbeeld, die binnenkort hoofdreof ze de subsidie aan de school wilde voortzet- dacteur van het televisieprogramma Netwerk ten,’ laat hoofd persvoorlichting Michaël van wordt, maar nu nog woordvoerder is van Wissen van Veen in een reactie weten. En er was minister Verhagen. ‘Hij bemoeit zich op eigen nog een overweging. ‘Het zou onfatsoenlijk zijn initiatief niet meer met de Europese top,’ zegt tegenover de school als deze in de krant moet Mollema. ‘Dat is goed, want het zou in de lezen hoe de zaken ervoor staan.’ Bestuurlijke toekomst problemen kunnen opleveren.’ zorgvuldigheid in de relaties met derden en transparantie staan vaak op gespannen voet met Waan van de dag elkaar. De politieke relatie met de Tweede Kamer, De uitwisseling tussen de twee beroepsgroepen die in principe altijd het maakt op de buiteneerst geïnformeerd moet wereld vaak een merk‘ik heb de reputatie van worden, komt daar nog relnicht die alleen maar aan waardige indruk. Zitten bij. de minister en de pers denkt’ ze bij elkaar op schoot? Joop Hazenberg van Voeden ze elkaar of De Pers is positief fokken ze elkaar op? gestemd over het contact dat hij heeft met de Op de directies Communicatie is de woord meeste persvoorlichters. ‘Maar er is een depar- voering vaak een aparte discipline. Waar de tement, ik zeg niet welk, waar het echt woordvoerder uitsluitend met de hype van de dramatisch is. Ik word nooit teruggebeld en ze dag bezig is, denkt de directeur Communicatie reageren niet op mijn e-mails.’ Dit betreft in elk na over de langetermijnstrategie. Lang niet alle geval niet het ministerie van Algemene Zaken. directeuren of plaatsvervangend directeuren Daarover is Hazenberg lovend: ‘In no time heb Communicatie zijn ook woordvoerder. Zo heeft je de woordvoerder van Balkenende aan de lijn.’ Caecilia Kroon (OCW), die sinds vorige week Over Buitenlandse Zaken is Hazenberg ook overigens met ‘buitengewoon verlof’ is, alleen tevreden, wat niet zo gek is, want tot eind vorig managementtaken, net als Erik den Hoedt (BZK). jaar werkte hij op dat departement. Een lastige ‘Ik kan niet de hele dag achter de minister aanoverstap, of niet? ‘Ik heb juist goed contact met hobbelen en ook nog eens zo’n grote directie BZ omdat ik de medewerkers vrij goed ken. Ze runnen,’ zegt Den Hoedt. Bruggink van LNV reageren altijd heel snel.’ Een keer heeft daarentegen is juist een echte persvoorlichter. Hazenberg de top van het departement tegen ‘Ik heb zelfs de reputatie van relnicht die alleen zich in het harnas gejaagd. In een artikel over maar aan de minister en de pers denkt,’ zegt hij het grondwettelijk verdrag citeerde hij uit lachend. Bas Vereecken van Vrom heeft de leivertrouwelijke stukken. ‘Daar was BZ kwaad ding over het woordvoerdersteam van minister over,’ zegt Hazenberg. ‘Maar de directie Voor- Vogelaar, zijn plaatsvervanger Sicco Louw colichting nam het juist voor me op. Zij realiseren ördineert het team-Cramer. Soms doet Vereeczich heel goed dat ik nu journalist ben en een ken ook zelf de woordvoering. ‘Maar niet al te andere rol heb.’ Mollema beaamt dat. ‘We vaak, ik heb ook managementverantwoordelijkhebben hem ook niet gevraagd wie zijn bronnen heden.’ Vereecken vindt het een lastige dubwaren, dat zou niet zuiver zijn.’ Zijn artikel was belrol, aangezien hij als woordvoerder ‘soms voor de voorlichters wel aanleiding ‘extra alert heel erg bezig is met de waan van de dag’. Dat
22
PM 21 / 6
Elaine de Boer (minister
Loek
achtergrond <
Balkenende)
Rouvoet)
is dan ook precies de reden dat Kroon geen geleden nog kopte de Volkskrant: ‘Aard schiet woordvoering doet. ‘Zo kan ik meer aandacht incident in Irak verzwegen’. Verslaggevers Jan besteden aan de organisatie van de directie.’ Hoedeman en Theo Koelé schrijven dat ‘NederUit ervaring weet Bruggink dat persvoorlichters landse topmilitairen vanaf dag één wisten dat zichzelf het allerbelangrijkst vinden. ‘We worden Eric O. op 27 december 2003 gericht had geschoniet voor niets goudhaantjes genoemd.’ Vereecken ten’. Dit maken ze op uit een transcriptie van het van Vrom heeft een andere benaming voor pers- telefoonverkeer waarover ze beschikken. Het voorlichters: ‘Ze hebben soms de neiging de bericht kwam die vrijdagochtend voor Veen niet prima donna uit te hangen,’ zegt hij. ‘Omdat ze als een verrassing. De avond ervoor ontving hij vaak met de minister op pad zijn, beschikken ze een e-mail van de journalisten met een aantal over veel strategische informatie die ze nogal vragen. ‘We hebben hier uitgebreid antwoord op eens voor zichzelf willen houden.’ Wat Vereecken gegeven,’ zegt Veen. ‘Daarvan is jammer genoeg betreft zouden persvoorlichters zich meer als spel- maar een klein deel in de krant terechtgekomen.’ verdeler moeten opstelEen dag later staat er in len. de Volkskrant een in‘We worden niet voor niets Als er een departeterview met minister goudhaantjes genoemd’ Eimert van Middelkoop, ment is dat de laatste van dezelfde journalistijd veelvuldig op een negatieve manier in het nieuws is, dan is het ten. Er wordt met geen woord gerept over het Defensie wel. Joop Veen, directeur Voorlichting nieuwsbericht van de dag ervoor. ‘Je moet die en Communicatie, lijkt er al aan gewend te zijn. twee zaken ook gescheiden houden,’ vindt Veen. ‘We hebben inmiddels het nodige meegemaakt. ‘De Volkskrant wilde een kennismakingsinterview Het is logisch dat Irak en Afghanistan in de jour- houden, zoals ze met meer bewindslieden doen. nalistieke belangstelling staan.’ Twee weken Daar werken wij graag aan mee.’ <
Mogen ambtenaren met de pers praten? Caubo (minister Ter Horst)
Of ambtenaren contact mogen hebben met journalisten wisselt per departement. LNV doet er niet moeilijk over. Benno Bruggink: ‘Ik vind het niet erg als ambtenaren met journalisten praten. Maar ik wil het wel graag weten en ook het liefst de afspraak regelen.’ BZK is er geen voorstander van, maar Erik den Hoedt wil er ook niet ‘te krampachtig’ mee omgaan: ‘Ik ben ertegen als beleidsmedewerkers hun mening in de krant ventileren. Niet zozeer omdat ze dat niet kunnen, maar vanwege de herkenbaarheid. De minister is het boegbeeld van het departement.’ Vrom sluit niet uit dat het gebeurt, ‘maar het is niet de bedoeling dat wij er geen weet van hebben’, zegt Bas Vereecken. Een medewerker van BZ mag niet met zijn naam in de krant. ‘In goed overleg met DVL mogen ambtenaren best off the record met een journalist praten, dat komt ook wel voor,’ aldus Peter Mollema. OCW’ers kunnen in contact treden met journalisten, mits de bewindslieden en de SG er toestemming voor geven. ‘En Communicatie begeleidt dat gesprek,’ zegt Caecilia Kroon. Defensie wil haar medewerkers geen spreekverbod opleggen, ‘maar als ze worden benaderd door de pers moeten ze altijd de directie Voorlichting inschakelen,’ aldus Joop Veen.
PM 21 / 6
23
in gesprek > Chansonnière Liesbeth List:
‘Een ambtenaar kan net zo goed een
CWI-bestuursvoorzitter Rens de Groot interviewt diva Liesbeth List PM draait de rollen om. In de serie ‘in gesprek’ verplaatst een politicus of bestuurder zich in de rol van interviewer. Diva Liesbeth List ontvangt CWI-bestuursvoorzitter Rens de Groot in haar huiskamer in het upcoming Amsterdam-Noord. ‘Een ambtenaar hoeft niet saai te zijn.’
24
PM 21 / 6
TEKST eefje rammeloo Foto’s mark de rouw
bon vivant met humor zijn’ Hij weet niet waarom, maar toen hem gevraagd werd wie hij zou willen interviewen, noemde hij meteen de naam van chansonnière en actrice Liesbeth List. De zangeres wist na een moeilijke jeugd heel Nederland aan haar voeten te krijgen. Rens de Groot was toen al een fan. Hij gaat in het gesprek met List op zoek naar overeenkomsten tussen bureaucratie en bühne.
groot concern, een fabriek. Er moet zoveel geregeld worden, terwijl het volk altijd zijn eigen mening heeft. Daarom hebben we zoveel partijen. Als we er minder hadden was de fabriek makkelijker te besturen. Hetzelfde geldt voor de kerk. Ik geloof dat er wel 275 verschillende protestantse kerken zijn. Absurd hoe ze diezelfde Bijbel allemaal anders interpreteren.’
Rens de Groot: ‘Ik loop in dat overheids wereldje rond en word dus gezien als b ureaucraat. Er is natuurlijk een groot verschil tussen de wereld van ambtenaren en politici en de wereld waarin u verkeert.’ Liesbeth List: ‘Is dat wel zo? Als een politicus gelooft in wat hij uitdraagt, is hij een voorbeeld
De Groot: ‘Als u zingt is er een eenheid van geluid, gebaar, mimiek. Alles hoort bij elkaar, u bent echt. Wat denkt u als u politici ziet acteren?’ List: ‘Dat is vaak heel erg onecht, ja.’
‘politici zouden naar het heater moeten zodat ze t zien wat acteurs doen’ voor mensen die het niet goed doen. Zo zijn er ook artiesten die doorgaan tot ze erbij neer vallen met dát te doen waarin ze geloven. Daarmee kunnen ze mensen iets meegeven.’ De Groot: ‘Kent u veel van dat soort politici?’ List: ‘Tineke Netelenbos en Erica Terpstra zijn goede vriendinnen. Erica had als politica veel plezier in haar werk. Wim Kok was er ook zo een, een believer. Hij woonde in de buurt van Osdorp en hij kwam naar iedere voorstelling die ik daar gaf. Anoniem. Achteraf hoorde ik dan dat hij er was geweest, samen met zijn vrouw. Hij was daar niet van: “Kijk mij eens”.’ De Groot: ‘Uw zang brengt een betekenis over, niet alleen met woorden, maar ook door de klankkleur en de vibratie van uw stem. Hoe kijkt zo’n Grande Dame, want zo mag ik u wel noemen, naar die vierkante kilometer in Den Haag waar op zo’n andere manier met taal wordt omgegaan? Ik denk vaak: jongens, jullie zeggen dít, maar ik weet dat je dát bedoelt. Ik zeg niet dat het kwade opzet is, maar er ontstaat wel een soort schijnwereld.’ List: ‘Het lijkt mij een vreselijk vak, politicus. Ze maken elkaar zwart en plein public en daarna geven ze elkaar een hand en drinken ze een borrel. Maar het lijkt mij ook erg moeilijk om een land te besturen. Eigenlijk is Nederland een
List: ‘Dat vind ik een heel mooie uitspraak. Door mijn hele jeugd, door alles wat mij is overkomen ben ik mens geworden. Ik was op een gegeven moment de schaamte voorbij. Toen heb ik alle angst en frustratie afgelegd en ben ik gaan zingen. De hele wereld ging voor mij open en ik ging reconstrueren waarom ik dat allemaal deed. De conclusie was dat ik dit deed omdat ik de mens Brel, de mens Theodorakis en natuurlijk de mens Ramses mocht ontmoeten. Dat waren allemaal helden die componeerden, die schreven voor de mensen op straat, over ou-
De Groot: ‘Speelt u ook wel eens toneel?’ List: ‘Nee, alleen als ik me in een lied verplaats. Als ik De oudjes zing van Brel dan word ik langzamerhand het oude vrouwtje. Als ik Het is over van Annie M.G. Schmidt zing, begin ik als een ordinair viswijf. Later slaat dat over en dan word ik heel zielig, dan word ik iemand anders. Ik doe dat vanuit mijn hart. Zo moet een politicus het ook doen: als hij kwaad is dan moet hij dat laten zien.’ De Groot: ‘Zou dat een advies zijn aan politici: laat zien wat je denkt?’ List: ‘Politici zouden eigenlijk naar het theater moeten gaan zodat ze kunnen zien wat acteurs doen. Dan moeten ze eens goed opletten of de acteurs toneelspelen of dat ze zichzelf zijn. Als de acteur weet waar hij het over heeft noem ik dat oprechtheid. Ik sta in het theater niet zomaar iets te doen: ik bén het personage dat ik speel op dat moment.’ De Groot: ‘Sociologisch gezien spelen we allemaal een rol, dan die van echtgenoot, dan weer die van politicus. Je kunt je voorstellen dat je in een bepaalde rol, die je beroeps matig speelt, zo vast komt te zitten dat je hem niet meer los kunt laten.’ List: ‘O ja, ik ken veel mensen die dat doen. Ze kunnen niets anders meer zijn dan de rol die ze spelen, zelfs thuis niet. Dat is heel tragisch.’ De Groot: ‘In 2002 kreeg u een koninklijke onderscheiding. U zei toen: “Ik word niet als artiest, maar als mens gehuldigd.” Koningin Juliana zei eens in een kerstrede: “Het is een grootse roeping mens te zijn”.’
liesbeth list Liesbeth List (leeftijd onbekend) staat binnenkort weer in het theater als Edith Piaf. List werd tijdens de oorlog in Indonesië geboren als Elly Driessen. Toen ze later in Nederland bij pleegouders werd geplaatst, nam ze hun naam aan. Ze brak in 1966 door toen ze samen met Ramses Shaffy de lp Shaffy Chantant uitbracht. Later zong ze ook liedjes van Jacques Brel en werkte ze samen met Mikis Theodorakis, Charles Aznavour en Gilbert Bécaud. Als Edith Piaf in de musical Piaf (2002) vergaarde ze ook roem als actrice. In 2005 werd ze door de ambassadeur van Frankrijk benoemd tot Officier de la Légion d’Honneur. Vorig jaar kwam de dvd Het Carré Vedetten Gala uit.
PM 21 / 6
25
in gesprek < op sommige momenten zit ik dicht tegen de grens aan waar ik mezelf moet verloochenen. Nu doe ik dit werk nog niet zo lang. Maar er zijn mensen die dit al vijftien jaar doen.’ List: ‘Op het moment dat een ambtenaar een hekel aan zijn vak krijgt, moet hij iets anders gaan doen.’ De Groot: ‘Als iemand al vijftien jaar ambtenaar is, kiest hij toch geen ander vak meer?’ List: ‘Je moet dan iets bedenken om niet saai te worden. Ik heb ze wel gezien, de ambtenaar die achter de minister staat. Hij moet alles in de gaten houden en ervoor zorgen dat de minister of staatssecretaris geen fouten maakt. Voor hen is hij onmisbaar.’
van dagen, over corruptie. Zij gingen niet voor het geld op het toneel staan, maar om iets aan mensen door te geven. En ze kregen de liefde van hun publiek terug.’ De Groot: ‘Wanneer je zoveel gegeven is na een moeizame start is het een kunst om mens te blíjven, en jezelf niet te verliezen. Hoe vindt u uzelf terug?’ List: ‘Dat doe ik door te lezen. Als je de boeken van en over Nelson Mandela, de dalai lama en Ghandi leest, weet je dat er een andere wereld
‘Ik houd niet van saaie mensen, dus ik ken er ook geen’ is dan die wereld buiten waarin je constant agressieve mensen tegenkomt.’ De Groot: ‘Als je alleen je eigen referentiekader hebt, dan blijf je vastzitten in jezelf?’ List: ‘Precies. Je komt vast te zitten in je eigen principes die maar niet veranderen. Wanneer je leest over andere werelden, in interviews met grootheden, krijg je een ander wereldbeeld.’ De Groot: ‘Dus u beweert dat een politicus best van gedachten mag veranderen? Dat is not done in Den Haag.’ List: ‘Je moet toch met je tijd meegroeien? Als je maar blijft hameren op hetzelfde wat je twintig jaar geleden al zei, dan klopt er iets niet. Je hoeft je dan ook niet te schamen over iets wat je in die periode vond, als je inmiddels maar van kleur bent veranderd.’ De Groot: ‘Er bestaat een grote kloof tussen politiek en burgerij. Daar wil de politiek vanaf. Wat zouden ze daarvoor moeten doen?’
26
PM 21 / 6
List: ‘De regering gaat het land in om met het publiek te praten, dat vind ik goed. Maar je merkt tijdens verkiezingen of referenda dat iedereen verstand van zaken denkt te hebben. Het is ook weer niet goed als daar te veel naar geluisterd wordt. Ik heb enig verstand meegekregen van de schepper, maar er zijn een heleboel mensen die uit hun nek praten.’
De Groot: ‘Dus daar hebt u wel bewondering voor?’ List: ‘Ja, meer dan voor een minister.’ <
De Groot: ‘In mijn werkkamer staat een bord met daarop de spreuk: “Wat het meest gelijk verdeeld is, is het verstand. Want iedereen denkt er genoeg van te hebben”.’ List: ‘Heel mooi. We zijn allemaal geboren met genen van kilometers mensen die aan je vooraf zijn gegaan. Iedereen is geboren met een ander IQ. Daar moet je rekening mee houden als je politiek bedrijft. Maar ja, hoe doe je dat?’ De Groot: ‘Wij worden door de commerciële wereld uitgemaakt voor saaie bureaucraten. Kent u van die saaie ambtenaren?’ List: ‘Dat is zo’n algemene opmerking. Ik houd niet van saaie mensen, dus ik ken er ook geen. Er zijn saaie mensen en er zijn niet-saaie mensen. Het maakt daarbij niets uit welk beroep ze hebben. Een ambtenaar kan net zo goed een bon vivant met humor zijn.’ De Groot: ‘Denkt u niet dat als je maar lang genoeg ambtenaar bent, je vanzelf saai wordt?’ List: ‘Als een ambtenaar zijn beroep gekozen heeft omdat hij het een mooi vak vindt, kan hij niet saai worden.’ De Groot: ‘Ik werk voor een zelfstandig bestuursorgaan. Dat betekent dat ik nog wel eens iets zelf mag doen. Ik heb wel eens in de krant gestaan, heb in Buitenhof gezeten. Dat mag, als ik maar voorzichtig ben. Maar
rens de groot Rens de Groot (61) is sinds 2002 voorzitter van de raad van bestuur van het CWI. Daarvoor werkte hij als verandermanager Suwi en als algemeen directeur bij het Landelijk Instituut Sociale Verzekeringen. Hij is ook voorzitter van de stuurgroep Digitaal Klantdossier. In de jaren zeventig hield De Groot zich bezig met volkshuisvesting en stadsvernieuwing. Hij leidde enkele bezuinigingsoperaties en werkte als interim-manager voor de gemeenten Utrecht en Rotterdam. Eind jaren tachtig was hij een aantal jaren actief in de ontwikkelingssamenwerking en daarnaast b etrokken bij een initiatief tot innovatie in de bouw.
advertorial
é f a C ! G N REURI
REURING! Café
Bestuurlijke drukte? REURING! Bestuurlijke durf!
Café
Tekst rianne waterval foto’s wiebe kiestra
‘We zijn te veel bezig met details’ Oeverloos overleg, bestuurlijke spaghetti en een rij Mercedessen op elke vergaderplek. Verschillende begrippen voor een bron van ergernis die steeds weer opduikt: bestuurlijke drukte. Hoe maken we een einde aan de ellenlange overlegcultuur tussen politici en ambtenaren? Wankelt het huis van Thorbecke op zijn grondvesten? Genoeg stof tot discussie op 13 juni tijdens het laatste Reuring!Café van dit seizoen. ‘Bestuurlijke durf is misschien wel de beste remedie om bestuurlijke drukte te verminderen,’ stelt Gerard Beukema, directeur van het IPO. Hij snijdt niet graag in eigen vlees en ziet dus weinig in het opheffen van de provincies: ‘Dan hebben we binnen de kortste keren een soortgelijk orgaan.’ Beukema krijgt direct bijval van Harry Borghouts. ‘Het midden bestuur is er niet voor niets. We kunnen natuurlijk wel wat schoffelen,’ aldus de Commissaris van de Koningin van de provincie NoordHolland. Ook Joep Thönissen, directeur van de Vereniging Recreatieondernemers Nederland (Recron), is geen voorstander van het schrappen van de
bestuurslaag. ‘Provincies kunnen iets wat departementen niet kunnen, namelijk het beleid integreren.’ CDA’er Liesbeth Spies is in ieder geval blij met haar overstap van de provincie Zuid-Holland naar de Tweede Kamer: ‘Nu heb ik meer het idee dat ik aan de knoppen kan draaien.’ Thönissen erkent dat het ‘in een klein landje met zestien miljoen mensen altijd druk is’ en spreekt daarom liever over bestuurlijke onmacht. Als belangrijkste oorzaak hiervan ziet hij het ontbreken van de koppeling tussen beleid maken en de financiering van plannen: ‘Dat is de fundamentele weeffout van Nederland.’ Simpel De gasten krijgen steun uit de zaal. De meerderheid vindt dat het afschaffen van de provincies geen uitkomst biedt. ‘Je moet er toch niet aan denken de gemeentelijke herindeling op rijksniveau uit te voeren. Daar
is Nederland toch iets te groot en divers voor,’ roept een aanwezige. Een ander is sceptischer: ‘Het huis van Thorbecke stamt uit de tijd dat we nog koloniën hadden. Het biedt een mooie plek voor politici die ’t om wat voor reden dan ook niet meer zien zitten in Den Haag.’ Niet alleen het voortbestaan van de provincies staat vandaag ter discussie. Ook het functioneren van de rijksoverheid komt aan bod. ‘Er is altijd te veel werk in Den Haag. Door minder mensen aan te stellen, wordt men gedwongen prioriteiten te stellen,’ vindt Frans Nauta, lector innovatie en voormalig secretaris van het Innovatieplatform. ‘We zijn te veel bezig met details. Het komt erop neer dat je het simpel moet houden.’ Als het aan Nauta ligt, kunnen de departementen inkrimpen tot een derde van de huidige bezetting. De Tweede Kamer zou voldoende hebben aan zo’n honderd leden. Doorzettingsmacht De vermindering van de bestuurlijke drukte staat hoog op de politieke agenda. Het nieuwe kabinet is ambitieus en stelt dat er in de toekomst maximaal twee bestuurslagen betrokken zullen zijn bij een project. Hoewel het enigszins tegenstrijdig klinkt, is er op het ministerie van Binnenlandse Zaken en nieuw initiatief gestart om het eindeloze overleg tussen bestuurders en politici te beteugelen en de bestuurlijke drukte te verminderen. ‘De samenwerking lukt alleen als de inhoudelijke opgave centraal staat,’ aldus projectleider Jan Andries Wolthuis. Borghouts vraagt zich af wat het ministerie precies gaat doen. Bestuurlijke drukte kan volgens hem alleen worden tegengegaan met doorzettingsmacht: ‘Als je ergens over gaat, maak dan ook de beslissing. Decentraliseer waar men het aankan.’ Hij benadrukt dat er best wat meer naar de provincies geluisterd mag worden. ‘Wij hebben bijvoorbeeld de discussie omtrent de A4 bij de ministeries aangekaart, maar dit was als zaad op rotsgrond.’ Fieke Krikhaar, interim-manager bij Intermin, blijft echter optimistisch: ‘De kern is de houding en het gedrag van de bewoners van het huis van Thorbecke.’ Als dank voor haar advies mag zij een dagje meedraaien met Harry Borghouts in de provincie Noord-Holland.
spelers > Opleidingen deel 2
‘Departementen gaan niet strategisch genoeg met opleiden om’
Twee weken geleden constateerde PM dat de regie in het opleidingenaanbod van het rijk voor hogere managers ontbreekt. Deze week gaat de zoektocht naar overzicht in de rimboe van opleidingen en cursussen verder, ditmaal voor beleidsmedewerkers. P&O • De muren van de nieuwbouw achter het statige ROI-gebouw een bepaalde bagage vereist. Daarvoor moeten er bepaalde opleidingen aan de Korte Poten zijn bontgekleurd. ‘Helemaal feng shui,’ vertelt in zijn koffertje zitten.’ strategisch adviseur Vincent Janssen. Paars staat voor dynamiek en Het nieuwe loopbaanbeleid van SZW werkt goed, al zegt Hennephof samenwerking, geel stimuleert logica en intellect. Bijna alle leslokalen het zelf. Hij raadt het ieder departement aan. ‘Het bevordert ook de zitten vol. Rijksambtenaren buigen zich, samen met gemeenteambteuitwisselbaarheid’, vindt hij. En daar is Jan Louvenberg, directeur naren, over cursussen als ‘Effectief leidinggeven’ of de ‘Leerkring Mobilitieit Overheid van P&O Services Groep, het roerend mee eens. management & leiderschap’. Hij begeleidt ambtenaren in hun loopbaan en helpt ze, bijvoorbeeld De drukte bij het ROI is te begrijpen. Het cursusaanbod voor de na een reorganisatie, bij boventalligheid of als gewoon de ‘chemie’ op ‘eenvoudige’ beleidsmedewerker is zo mogelijk nog breder dan dat is in de huidige werksituatie, op weg naar een functie waar ze beter voor het hogere management, waar PM twee weken geleden over op hun plek zitten. Ambtenaren zijn naar zijn ervaring nog te weinig schreef. Er valt met een opleidingsinstituut voor ambtenaren dan ook flexibel en niet breed inzetbaar. Dat wordt een probleem op het moment een goede boterham te verdienen. Uit het Sociaal Jaarverslag 2006 dat er gereorganiseerd moet worden. ‘Departementen gaan niet blijkt dat de werknemers van SZW op cursusgebied vorig jaar het meest strategisch genoeg met opleiden om: het opleidingenaanbod is vaak te besteden hadden (1.906 euro), Vrom gaf het minste geld uit aan nog te veel een eenzijdige wens van de medewerker,’ vindt hij. cursussen (604 euro). Per ambtenaar gaven de departementen het ‘Strategisch opleidingsbeleid koppelt de ontwikkeling van ambtenaren afgelopen jaar gemiddeld 282 euro meer uit aan opleidingen dan in aan de doelstellingen van het departement of zelfs, in de ideale situatie, aan de interdepartementale doelstellingen. Je moet al na gaan 2005. Loopt het niet een beetje uit de hand? denken over een ander departement vóórdat het nodig is. De verantPeter Hennephof, plaatsvervangend SG bij SZW, ontkent stellig dat iedere beleidsmedewerker ongelimiwoordelijke leidinggevende kan daar teerd mag shoppen voor bijspijkereen belangrijke stimulerende rol in ‘Ambtenaren zijn nog te weinig flexibel en niet breed inzetbaar’ cursussen. ‘Opleidingen zijn in onze spelen.’ Al tijdens functioneringsgesprekogen in de eerste plaats functioneel. ken moet worden gekeken welke opleiding de medewerker vooruit Daarom kennen we per functiegroep ook een verplicht opleidingen zou kunnen helpen. Als die koers bovendien interdepartementaal is pakket. Daarnaast zijn opleidingen nodig om horizontale of verticale mobiliteit te bevorderen.’ SZW stelt werknemers zelf verantwoordelijk afgestemd, krijgt verstarring geen kans meer, meent Louvenberg. Ook voor hun loopbaan. Dat stimuleert hen volgens Hennephof om na te Vincent Janssen van het ROI pleit ervoor dat leidinggevenden standenken over hun eigen belangen: ‘De werkgever stelt deze voorwaardaard opleidingsmogelijkheden bespreken tijdens loopbaangesprekden aan mij, maar wat wil ik zelf eigenlijk?’ ken. ‘Dat biedt een sterkere ondersteuning vanuit de departementen, wat zorgt voor een verhoging van het rendement. Kennis stroomt op Bagage die manier beter de organisatie in.’ Bij SZW komt sinds twee jaar het onderwerp opleiding bij ieder functioneringsgesprek uitvoerig aan bod. Hennephof verklaart: ‘Als een Niet bespreekbaar beleidsmedewerker naar bepaalde functies wil doorgroeien, is ook Door opleidingen strategisch in te zetten, kunnen ze een grotere rol
28
PM 21 / 6
spelers > spelen dan tot nu toe het geval was. Het strategisch inzetten van soms betrekken de docenten of coaches de leidinggevende bij de ontwikkeling in de breedste vorm kan bovendien goed van pas komen cursus. ‘Om de cursus zo goed mogelijk te laten aansluiten bij de bij de naderende taakstelling waarbij werknemers van de departewerkvloer,’ aldus Janssen. menten zich flexibel zullen moeten opstellen. De vraag is echter of Het wordt vaak aan de medewerker overgelaten een cursus te ambtenaren, gezien het enorme aanbod aan cursussen, door de bomen kiezen. In sommige gevallen wordt een cursus aanbevolen of ontwikhet bos nog wel zien. kelt het departement zelf een leergang. De P&O-afdelingen en de Het ROI ervaart dat ambtenaren zich bij de kortere opleidingen vaak opleidingsinstituten hebben daarom nauw contact met elkaar om vraag inschrijven ‘omdat ze dit jaar nog een cursus willen volgen’. Over het en aanbod op elkaar af te stemmen. Uiteindelijk wordt een keuze al dan niet volgen van een eenvoudiger, op vaardigheden gerichte gemaakt op basis van een offerte of een aanbesteding. ‘Dat heet marktcursus vindt tussen leidinggevende werking,’ zegt Hennephof laconiek. ‘Iemand ontslaan betekent vaak en werknemer soms niet eens overHij zegt te vertrouwen op de gehanjarenlang procederen’ leg plaats, laat een ambtenaar bij BZK teerde selectiecriteria in de aanbeweten, en evenmin een evaluatie na steding. ‘Er zullen ongetwijfeld ook mindere opleidingen zijn, maar die vallen aan de hand van gesprekken afloop. Zolang een opleiding maar werkgerelateerd is, is het ‘vrij gedan wel uit de procedure.’ makkelijk’ om ervoor in aanmerking te komen, zegt een andere beleidsmedewerker. Dat geldt niet voor de duurdere en langere opleidingen: ‘Een MBA is niet bespreekbaar vanwege de hoge kosten.’ Vastgeroest Een cursist zou wellicht enige druk kunnen voelen wanneer hij of zij Toch is het niet zo eenvoudig. Janssen: ‘Het cursusaanbod is te groot, weet dat de werkgever duizenden euro’s in hem of haar investeert. waardoor de kwaliteit varieert. Dat zou eigenlijk door de overheid Cursusprijzen lopen immers uiteen van 400 tot 12.000 euro voor een aangepakt moeten worden, bijvoorbeeld door selectiecriteria te leergang waar ‘bijzondere sprekers’ aan het woord komen. Janssen is ontwikkelen. En de branche moet zelf certificeren.’ echter nog geen deelnemers tegengekomen die dat als druk ervaren. Het cursusaanbod op ‘de markt’ mag dan groot zijn, de departemen‘Ze zien het als een goede kans om verder te komen in de organisatie.’ ten ontwikkelen ook hun eigen cursussen. Als pSG is Hennephof voorzitter van de Alliantie van Rijksacademies: ‘Sommige gebieden Langere opleidingen worden bij het ROI opgenomen in een ‘opleidingenpad’. Deelnemers krijgen in dat geval een intakegesprek en zijn zo specialistisch dat er geen cursus voor verkrijgbaar is op de
MENSEN IN BEWEGING
advertentie
gezocht:
Publieke organisatie in verandering Gezocht: Als werkgever zoekt u een ervaren peoplemanager die beschikt over politiek/ bestuurlijke- en organisatiesensitiviteit. Een manager die zijn inbreng toetst aan zijn meerwaarde voor het primaire proces. Een manager die de werkomstandigheden voor de medewerkers optimaliseert met de focus op het eindresultaat. Aangeboden: Een manager met een ruime ervaring in het aansturen van grote groepen medewerkers op verschillende niveaus, ervaring heeft met multidisciplinaire samenwerkingsverbanden, in staat is makkelijk te schakelen op verschillende niveaus, bestuurlijke prioriteiten in concreet beleid vertaalt en strategisch inzicht combineert met een ‘hands on’ mentaliteit Functie-eisen: U heeft voor deze universitair geschoolde professional een structurele en passende functie. Interesse? Voor meer informatie of een uitgebreid Curriculum Vitae kunt u contact opnemen met Jan Louvenberg; directeur Mobiliteitsbureau Overheid, telefoon 06-53427239. Wij ontvangen uw functieaanbod graag vóór 1 juli 2007 en bij voorkeur per e-mail. Dit kunt u sturen naar:
[email protected] P&O Services Groep: de creatieve mobiliteitspartner voor de overheid! Acquisitie n.a.v. deze advertentie wordt bijzonder op prijs gesteld!
w w w. p o s e r. n l
spelers > markt.’ De academies voor wetgeving, financiën en communicatie ontwikkelen gezamenlijk een cursus in bedrijfsvoering voor nieuwe medewerkers. ‘Zo wordt de kennis van de academies onderling gedeeld.’ Janssen vindt het ‘zonde als departementen denken dat ze het alleen kunnen’. Het ROI was voorheen onderdeel van BZK en is tegenwoordig een geprivatiseerde marktleider op het gebied van opleidingen bij het rijk. ‘Gebruik onze expertise.’ De overheid doet veel moeite om vastgeroeste medewerkers weer in beweging te krijgen. Ambtenaren zitten in een ‘schijnbare luxepositie’, meent Louvenberg. ‘Want als er weinig is geïnvesteerd in strategisch opzicht, zijn ambtenaren minder bemiddelbaar op de arbeidsmarkt en blijven ze langer zitten dan gewenst. Iemand ontslaan betekent vaak jarenlang procederen. Dan is het efficiënter om ambtenaren aan de hand van cursussen op een plek te krijgen waar ze hun expertise en interesses wél kunnen gebruiken.’ Het eenvoudigweg aannemen van nieuwe, jonge mensen is dus geen optie? Hennephof is even stil. ‘We moeten investeren in onze eigen organisatie, maar we willen ook fris blijven. Het is én, én. Je kunt niet allemaal nieuwe mensen aannemen. Dan gooi je wel heel veel kennis weg.’ Het voordeel zit volgens hem in een ‘gezonde mix’ van oude en nieuwe krachten. ‘We moeten investeren in een instroom van buiten én in het opleiden van de eigen mensen.’< [Eefje Rammeloo]
WIE ZIT WAAR? Renée Bergkamp wordt met ingang van 1 september de nieuwe directeur-generaal Ondernemen en Innovatie bij het ministerie van Economische Zaken. Tot die tijd is ze nog DG op het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Bergkamp volgt op EZ Chris Buijink op die enkele maanden geleden is gepromoveerd tot SG. Bram de Klerck is per 1 juni enoemd tot directeur Financib eel-Economische Zaken bij het ministerie van Justitie. Hiervoor vervulde hij de functie van plaatsvervangend directeur FinancieelEconomische Zaken bij hetzelfde ministerie.
Alex Vermeulen heeft op Vrom een nieuwe baan. Sinds 1 juni is de voormalig accountdirecteur Frontoffice Rijksgebouwendienst werkzaam als directeur Architect en Adviesbureau. Peter Steenwijk gaat de overstap maken van het bedrijfsleven naar het rijk. Vanaf 1 september treedt hij in dienst van het ministerie van Economische Zaken als directeur Personeel en Organisatie. Tot die tijd is hij nog executive manager Business Risk Services bij Ernst & Young.
MENSEN IN BEWEGING
advertentie
gezocht:
Werkgever met behoefte aan bestuursondersteuning Aangeboden:
Onze enthousiaste en standvastig professional, deskundig en ervaren op het gebied van ondersteuning en advisering van het openbaar bestuur maakt een weloverwogen vervolgstap in zijn loopbaan. Als werkgever treft u in mij een professional die het bestuur adviseert en ondersteunt bij de uitvoering van effectieve besluitvormingsprocessen. Hij zorgt ervoor dat besluiten van uw bestuur in de organisatie “landen” en bewaakt de daadwerkelijke uitvoering ervan.
Gezocht:
Voor deze gemotiveerde, geïnspireerde en inspirerende professional zijn wij op zoek naar een werkgever in of in de omgeving van Amsterdam die behoefte heeft aan een “linking-pin” tussen bestuur en werkorganisatie. Een werkgever die erop vertrouwt dat zijn professionals, binnen de door hem aangegeven kaders, in een open en informele sfeer zelfstandig hun werk uitvoeren.
Functie-eisen:
Voor deze academisch geschoolde professional heeft u een passende functie (indicatief schaal 12, 13). Het dienstverband wordt bij voorkeur aangegaan voor onbepaalde tijd.
Interesse:
Voor meer informatie of een uitgebreid Curriculum Vitae kunt u contact opnemen met Jan Louvenberg; directeur Mobiliteitsbureau Overheid, telefoon 06-53427239. Wij ontvangen uw functieaanbod graag vóór 1 juli 2007 en bij voorkeur per e-mail. Dit kunt u sturen naar:
[email protected]
P&O Services Groep: de creatieve mobiliteitspartner voor de overheid! Acquisitie n.a.v. deze advertentie wordt bijzonder op prijs gesteld!
w w w. p o s e r. n l
spelers <
Eric Wiebes begint op 20 augustus als interim plaatsvervangend secretaris-generaal op het ministerie van Economische Zaken. Hij volgt Peter Vermeij op die vanaf 1 juli vicepresident van het Europees Octrooibureau is. Wiebes is sinds 2004 directeur Marktwerking op EZ. Wouter Raab is vanaf 1 juli de nieuwe directeur Financieringen bij het ministerie van Financiën. Hij is momenteel nog op hetzelfde departement werkzaam als directeur Buitenlandse Financiële Betrekkingen. Andries Heidema (ChristenUnie) volgt op 2 juli James van Lidth de Jeude (PvdA) op als burgemeester van Deventer. Over deze benoeming is in de ‘rode’ Overijsselse stad nogal wat ophef ontstaan. De regionale krant De Stentor sprak zelfs over een ‘politieke aardverschuiving’. Dat heeft de koningin er niet van weerhouden toch in te stemmen met de voordracht. Heidema stelt in dezelfde krant de inwoners van Deventer gerust: ‘Laten ze me eerst maar beoordelen. De raad bepaalt de politiek. Een burgemeester is meer een bestuurder, ik heb er alle vertrouwen in.’ PvdA’er Sicko Heldoorn wordt met ingang van 2 juli de nieuwe burgemeester van Assen. Nu bekleedt hij hetzelfde ambt in de gemeente Opsterland. Hij volgt in Assen zijn partijgenoot Dineke van As-Kleijwegt op die begin juni met pensioen is gegaan.
‘Ik kan mijn ervaring met beleidsevaluaties uitstekend kwijt’ DEFENSIE/VWS • Bert Kreemers (52) is per 2 juli benoemd tot adjunct-algemeen secretaris van de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg, een onafhankelijk adviesorgaan dat aan regering en parlement strategische adviezen uitbrengt over de gezondheid van de burger en de kwaliteit en de toegankelijkheid van de gezondheidszorg. Het betreft hier een aanstelling van de Algemene Bestuursdienst Interim voor een periode van anderhalf jaar. Kreemers, hiervoor onder andere directeur beleidsevaluatie bij het ministerie van Defensie, is blij met de nieuwe uitdaging: ‘Ik vind dit een mooie klus. Het sluit erg goed aan bij mijn persoonlijke interessesfeer. Ik heb onderzoek gedaan naar beleid bij Instituut Clingendael en ben voorzitter van een rekenkamercommissie van zes Zuid-Limburgse gemeenten die veel onderzoek voor deze gemeenten doet.’ Volksgezondheid mag volgens Kreemers tot een van de belangrijkste beleidsterreinen in onze samenleving worden gerekend. ‘Er gaat 60 miljard ‘Er zijn 1,1 miljoen mensen euro om in de zorg en er zijn 1,1 milwerkzaam in de zorg. We spreken joen mensen werkzaam in deze sec- een kolossaal beleidsgebied’ tor. Kortom: we spreken hier over een kolossaal beleidsgebied,’ aldus Kreemers. Kreemers heeft geen medische achtergrond en zal binnen de raad dan ook geen specifiek kennisgebied hebben. Voor zijn functie is het hebben van een medische achtergrond ook niet nodig. ‘De Raad voor de Volksgezondheid en Zorg houdt zich voornamelijk bezig met beleidsproblemen en ik kan hier mijn ervaring met beleidsevaluaties uitstekend in kwijt.’ Er speelt op dit gebied een groot aantal uiteenlopende beleidsproblemen, zoals de relatie tussen arts en patiënt of de nieuwe financiering van het zorgstelsel. Toch is zijn interesse voor Defensie nog niet helemaal naar de achtergrond verschoven. De a fgelopen maanden heeft hij hard gewerkt aan zijn proefschrift Hete hangijzers, over de aanschaf van Nederlandse gevechtsvliegtuigen, waarop hij in november hoopt te promoveren. Veel wil hij daar nog niet over kwijt. ‘Ik hoop dat mijn onderzoek veel belangstelling zal krijgen en veel mensen zal aanspreken.’ < [Josien Hillen]
advertentie
over
et cetera > Participatiedag 2007 op BZK
Wat wil Hillary
Onder het motto Weet wat er leeft! organiseren het ministerie van innenlandse Zaken en het Instituut voor Publiek en Politiek op donderdag B 28 juni een bijeenkomst over burgerparticipatie bij het tot stand komen van rijksbeleid: de Participatiedag 2007. Op het programma staan diverse werkgroepen, waaronder een interactieve sessie: De burger ben je zelf, of toch niet? waarin de discussie centraal staat of ambtenaren ‘net even andere’ burgers zijn. Ook zal staatssecretaris Ank Bijleveld de Participatieprijs uitreiken. De genomineerden zullen zich in de loop van de dag presenteren aan het publiek.
Op 16 juni is Hillary Rodham Clinton, de biografie verschenen, het spraakmakende politieke portret van Hillary Clinton, die als kandidaat van de Democratische Partij kans maakt om de eerste vrouwelijke president van de Verenigde Staten te worden. Op verzoek van uitgeverij Artemis & Co is de biografie gelezen door vijf Nederlanders met kennis van Amerika en ervaring in de politieke arena. Tijdens een avond in De Balie zullen journalist Sanderijn Cels, oud-Kamerlid Lousewies van der Laan, econoom en columnist Heleen Mees en auteur Beatrijs Ritsema onder leiding van Jeltje van Nieuwenhoven, voormalig voorzitter van de Tweede Kamer, met elkaar in discussie gaan over het boek en de kandidaat. Daarbij zullen niet alleen Amerika en de wereld aan de orde komen, maar hoeven de debaters een vergelijking met de situatie in Nederland niet te schuwen.
Wat Participatiedag 2007 Wanneer Donderdag 28 juni, 14.00 uur Waar Ministerie van BZK, Schedeldoekshaven 200, Den Haag Informatie en reserveren www.minbzk.nl/weetwaterleeft Toegang Gratis
Wat Debat Wat wil Hillary Wanneer Zaterdag 23 juni, 20.30 uur Waar De Balie, Kleine-Gartmanplantsoen 10, Amsterdam Informatie en reserveren 020 553 51 00 Toegang 5 euro
advertentie
Op 13 juni is de Reuring Sixpack DVD gepresenteerd tijdens het laatste ReuringCafé van het seizoen. Ontvang nu de DVD en word lid van de VOM voor 75,euro voor de rest van 2007 en zodat je volop kunt genieten van de VOM activiteiten die al geweest zijn en nog gaan komen.
Hear, see, swing and absorb…!
Hoor en zie meer informatie op de DVD. Meer weten, inschrijven en bestellen, mail naar
[email protected] en www.vom-online.nl . Het Reuring!Café is een initiatief van de Vereniging voor OverheidsManagement, een netwerk van (meestal leidinggevende) vernieuwende ambtenaren.
Wat staat er op Reuring!Sixpack?
6x Wizardz of AZ: 1) Before you accuse me - Eric Clapton • 2) Moondance - Van Morrison • 3) Baby when you're gone Bryan Adams • 4) Honky Tonk Woman - Rolling Stones • 5) What's up - Four Non Blondes • 6) Let's stick together - Bryan Ferry. 3x het afgelopen seizoen... te beluisteren: 31 januari 2007: Personalities in het Openbaar Bestuur, met Laurens-Jan Brinkhorst, Mariënne Verhoef en Tjibbe Joustra + column Jorrit de Jong! 21 februari 2007: Een slimme overheid met ICT?!, met Willem Vermeend, Arthur Docters van Leeuwen,Tom Rodrigues en Mariëtte van Wieringen + column Jorrit de Jong! 14 maart 2007: De overheid door de bril van bedrijven: Het moet beter!, met Bernard Wientjes, Pieter Kalbfleisch en Rein Willems + column Jorrit de Jong! 3x het afgelopen seizoen... te bekijken: Portretten van bezoekers van Personalities in het Openbaar Bestuur. Foto’s van Een slimme overheid met ICT? Portretten van bezoekers van Kracht door Flexibiliteit. 6x het komende seizoen aan de orde...? Video-interviews met: Chris Kalden • Tjibbe Joustra • Peter Heij • Philippe Raets • Robert Wester • Koos van der Steenhoven.
et cetera <
Maatschappelijke stage ‘leuk’ voor even ‘Ik ga liever naar de toneelschool’ Het kabinet wil inzetten op een maatschappelijke stage voor alle leerlingen die met ingang van aankomend schooljaar in het voortgezet onderwijs instromen. Ter oriëntatie brachten minister Rouvoet voor Jeugd en Gezin en staatssecretaris Van Bijsterveldt van Onderwijs op maandag 18 juni een bezoek aan het Meridiaan College ’t Hooghe Landt in Amersfoort, een van de eerste scholen die vrijwilligerswerk voor leerlingen op het programma heeft staan. VWS/OCW • Met een glaasje cola worden Rouvoet en Van Bijsterveldt door directeur Lou Brouwers ontvangen in de aula van de school. De leerlingen hebben collages en filmpjes gemaakt over hun stage en staan te trappelen deze aan de bewindspersonen te tonen. ‘Wij hebben de frequenties van de televisies van ouderen veranderd,’ vertelt een van de leerlingen enthousiast. ‘Hè, wat flauw,’ reageert Rouvoet, maar het blijkt om een project te gaan waarbij een groepje technische jongeren oudere buurtbewoners hebben geholpen met programmeren na de frequentiewijziging van Casema. Een andere leerling heeft meegeholpen in het restaurant van een bejaardentehuis. Ze heeft er een film over gemaakt. ‘Ik vind het echt leuk om deze mensen te helpen,’ vertrouwt ze de bewindslieden toe. Ze ziet zich echter nog niet aan het werk in de sector, antwoordt ze op een vraag van de minister. Liever gaat ze naar de toneelschool. De directeur van de school geeft de bewindslieden nog enkele tips mee voor hun plan van aanpak. Zo adviseert hij maatschappelijke stages niet verplicht te stellen. ‘Je moet kinderen zelf laten ontdekken wat vrijwilligerswerk voor je kan doen, dat kun je niet afdwingen,’ aldus Brousnijdt het mes aan twee kanten.’ Van Bijsterveldt vindt het een intereswers. Door het vrijblijvende karakter van de maatschappelijke stages op ’t sant gegeven dat ze zeker mee zal nemen naar Den Haag. Rouvoet merkt Hooghe Landt zijn de leerlingen volgens Brouwers veel enthousiaster. Ook hierbij wel op dat de maatschappelijke stage niet moet vervallen in bevraagt hij het kabinet rekening te houden met de extra vraag naar begeroepsoriëntatie. ‘Het vrijwilligerswerk moet centraal blijven staan,’ vindt leiding die de maatschappelijke stages met zich meebrengen, zowel op de de minister. scholen als in de organisaties. Hier moet voldoende geld voor beschikbaar Ter afsluiting ontvangen de bewindspersonen het adviesrapport van het worden gesteld. Jeugdkabinet. Bij de installatie van het Jeugdkabinet, begin dit jaar, vroeg Ook het bedrijfsleven is voor de bijeenkomst uitgenodigd. De rol die Rouvoet de jongeren een advies uit te brengen over maatschappelijke bedrijven kunnen spelen bij de maatschappelijke stage leidde eerder tot stage, aansluiting op de arbeidsmarkt en het hoge percentage schooluitdiscussie, maar volgens Margot van Sluis, directeur van Fortis Foundation, val. Een van de opvallendste adviezen vormen bedrijfsleven en maatschapvan de jongeren is een schooldag van pelijke stage zeker een goede com‘Het vrijwilligerswerk negen tot vijf, waarbij er naast kennisbinatie. Fortis Foundation organiseert moet wel centraal blijven staan’ overdracht ook ruimte is voor andere diverse vrijwilligersprojecten voor de activiteiten als sport, kunst en cultuur. werknemers van de bank. ‘De werkVolgens de jeugdminister van Werken en Onderwijs, Faouzi Achbar, is nemers vinden het goed dat hun werkgever zich hiervoor inzet en dragen het dé manier om schooluitval te beperken. Een opvallend advies van de graag een steentje bij,’ aldus Van Sluis. Maar liefst 27 procent van de jongeren. De leerlingen van ’t Hooghe Landt reageren dan ook minder werknemers van Fortis doet mee met de vrijwilligersprojecten. ‘Zij zouden enthousiast, maar minister Rouvoet belooft serieus naar de adviezen van kinderen kunnen begeleiden bij hun maatschappelijke stage, en tegelijk de jongeren te kijken. < [Sandra Verdel] iets vertellen over werken in het bedrijfsleven,’ stelt Van Sluis voor. ‘Zo
PM 21 / 6
33
service Kameragenda
26 juni t/m 4 juli
Plenaire vergaderingen Woensdag 27 juni brengen premier Balkenende, minister Verhagen en staatssecretaris Timmermans in de Kamer verslag uit van de Europese top die 21 en 22 juni plaatsvindt in Brussel. Bij het ter perse gaan van PM is nog niet bekend wat de uitkomst van deze belangrijke top is. De week erna, vlak voor het zomerreces, staat de Voorjaarsnota 2007 nog op de agenda van de Tweede Kamer.
Commissievergaderingen
12.15-14.15 VenW, BZK, Algemeen Overleg Kabinetsstandpunt rampen beheersing, overstromingen en waterveiligheid in de 21e eeuw 12.30-16.00 Financiën, BZK, EZ, Algemeen Overleg Beleidsprogramma reductie administratieve lasten en evaluatie Actal 14.00-17.00 Jeugd, Algemeen Overleg Beleidsprogramma Jeugd en Gezin 14.30-16.30 Defensie, Wetgevingsoverleg Jaarverslag en slotwet 2006
10.00-13.00 Justitie, Wetgevingsoverleg
Mantelzorg
4 juli 10.00-11.30 Financiën, Europese Zaken,
10.00-13.00
10.00-14.00
13.00-15.00
10.00-12.00 SZW, Algemeen Overleg
14.30-16.30 SZW, Algemeen Overleg
Jaarverslag 2006
17.00-19.00 VenW, Vrom, Algemeen Overleg Schiphol
27 juni 10.00-12.00 Vrom, LNV, Algemeen Overleg
Duurzaam hout 10.00-14.00 OCW, LNV, SZW, VWS, Wetgevingsoverleg Jaarverslag 2006 en Onderwijsverslag 2005-2006 11.00-13.00 Justitie, Algemeen Overleg Aanpak synthetische drugs 12.00-14.00 LNV, Vrom, Algemeen Overleg Voortgang mestbeleid
Jaarverslag 2006 Informele Raad Werkgelegenheid en Sociaal Beleid
14.00-17.00
Algemeen Overleg Ecofin EZ, BZ, Defensie, Algemeen Overleg Wapenexport SZW, Algemeen Overleg 13e Voortgangsrapportage Suwi Vrom, Algemeen Overleg Duurzame productie biomassa VenW, Algemeen Overleg Project mainportontwikkeling Rotterdam Jeugd, Algemeen Overleg Jeugdzorg
16.00-18.00 SZW, Wetgevingsoverleg
14.30-16.30 EZ, OCW, Algemeen Overleg
15.00-17.00 VenW, Algemeen Overleg
Jaarverslag en Infrastructuurfonds 2006 11.30-14.30 BZ, Algemeen Overleg Iran 12.00-14.00 LNV, Algemeen Overleg Diverse onderwerpen 12.00-15.00 WWI, BZK, Jeugd, Algemeen Overleg Hangjongeren 14.00-16.00 EZ, Algemeen Overleg Evaluatie Elektriciteitswet, Gaswet en toezicht
28 juni
29 juni
Jaarcongres Vormgeving van kennis intensief beleid NPO Theater Concordia, Den Haag www.publiekonderzoek.nl
Verdiepingsdag Gegevensuitwisseling in gemeenten Elsevier Congressen Meeting Plaza, Maarssen www.elseviercongressen.nl
Studiedag Nieuwe Wet politiegegevens Elsevier Congressen Holiday Inn, Leiden www.elseviercongressen.nl
22 juni
28 juni
2 juli
Landelijke praktijkdag Inburgering Elsevier Congressen Jaarbeurs, Utrecht www.elseviercongressen.nl
Landelijke slotconferentie Jeugdbeleid Congres- en Studiecentrum VNG Apenheul, Apeldoorn www.congresenstudiecentrum.nl
Bijeenkomst voor jonge ambtenaren ‘Herontwerp de overheid’ EPN EPN en VNG, Den Haag 070-4277622 /
[email protected]
26 juni
28 juni
3 juli
Themadag Transparantie voor provincies Advies.overheid.nl en e-Provincies NH Hotel, Utrecht www.e-provincies.nl
Bijeenkomst Good practices leren van elkaar E-Inspecties Den Haag
[email protected]
PM 21 / 6
Innovatieplatform
HSL-beveiligingssysteem ERTMS 16.00-18.00 Nederlands-Antilliaanse en Arubaanse Zaken (NAAZ), Algemeen Overleg Voortgang staatkundige vernieuwing 17.00-18.30 EZ, Algemeen Overleg Regionale ontwikkelings maatschappijen
21 juni
Nationale conferentie Infrastructuur NVI Figi, Zeist www.vastgoed-instituut.nl
Arbeidsongeschiktheid
11.00-13.00 VenW, Wetgevingsoverleg
evenementen
34
13.30-14.30
28 juni
26 juni
15.00-16.30 VWS, Algemeen Overleg
beau monde Kijk eens over je grenzen heen! Met dit devies wisselden jonge ambtenaren van Jong VenW, Jong VWS, Jong EZ, Jong Vrom en collega’s uit het bedrijfsleven ervaringen uit. Geheel in lijn met de ontkokering verruimden zij hun blik en ruilden zij, voor heel even, van plek.
We hebben een match! Wat: Terugkomdag MeiMatchMaand Waar: Ministerie van Verkeer en Waterstaat Wanneer: Donderdag 14 juni 2007
In de maand mei namen de deelnemers van verschillende bedrijven en ministeries een kijkje in elkaars keuken. (Vlnr) Merel Baas-van Vloten (VWS), Femke van der Heu (Deloitte) en Robin de Haan (EZ) luisteren aandachtig naar de ervaringen van de anderen.
Gastspreker Jaap ‘t Hart vormt zelf een goed voorbeeld van uitwisseling tussen de publieke en private sector. Als directeur projecten was hij medeverantwoordelijk voor het PPS-contract voor de verbouwing van het ministerie van Financiën. Nu is hij directeur projectmanagement bij adviesbureau PRC.
Jonge Vrom-ambtenaar Joost van Hoek (l) is gematcht aan Bert Alberts, adviseur bij PRC. Ze zijn het erover eens dat hun werk inhoudelijk niet zo heel anders is. ‘Het enige verschil is dat Joost er überhaupt aan dacht om met de trein te komen,’ grapt Alberts.
Volgens gastspreker Wim Leen dertse, werkzaam bij de Bouwdienst van Rijkswaterstaat, is een publiekprivate samenwerking (PPS) de ultieme vorm van matchen: ‘Samenwerken betekent per definitie dat je elkaar een kijkje in je keuken dúrft te geven.’
Hoewel Pascal Mousset, bestuurslid van Jong VenW, niet heeft meegedaan aan de MeiMatchMaand is hij nu toch van de partij. ‘Ik heb geholpen bij de voorbereiding en ben vandaag aanwezig voor het impliciet aanjagen van de discussie.’
Sander van Ameijde deed mee namens Strukton Betonbouw. Zijn match met VenW-ambtenaar Antoine Giezen is goed bevallen. Toch werd er geen volledige openheid van zaken gegeven. Tijdens de gesprekken over contracten en budgetten ging af en toe ‘de handrem’ erop.
Op de dag dat het kabinet zijn conclusies van de honderddagentoer bekendmaakte, verzamelden de gematchten zich voor een evaluatie van de MeiMatchMaand. Hoewel er wel degelijk spanning wordt gevoeld tussen markt en overheid en de financiële prikkel wel eens gemist wordt, is er uiteindelijk niet zo veel verschil in de manier van werken, zo luidt de teneur.
Gespreksleider Leon Klinkers is erg benieuwd naar de ervaringen. In rap tempo vuurt hij een keur aan vragen af op de deelnemers. ‘Ben je verrast? Wat waren de tegenstellingen? En hoe zit het met vooroordelen? Heb je je mening moeten bijstellen?’
Leendertse kan op steun rekenen van Deloitte-consultant Edith van Weg. Deze gastspreker is gespecialiseerd in PPS bij gebiedsontwikkeling. ‘Ik heb zelf nog nooit aan een dergelijk uitwisselingsprogramma mee gedaan,‘ biecht zij op. Toch is het matchen Van Weg niet onbekend: ‘Ik ben door een collega gekoppeld aan mijn vriend.’
De match van Menno Lammers, voorzitter van de Nieuwbouw, met organisator en Jong VenW’er Peterianne van Oel was voor Lammers een eyeopener: ‘Ik had bij een ministerie het beeld van een nogal sloom bedrijf, waar het gesprek over ‘koffie lijkt op thee’ zou gaan. Dat bleek bij VenW in ieder geval niet te kloppen.’ Foto’s: Wim Spaans, Rob Jongbloed
PM 21 / 6
35
Verbeter uw innovatiekracht met Vedior HR Performance
U wilt succesvol zijn, een mooi rendement maken, groeien. Daar hebt u de kracht van mensen voor nodig. Want mensen maken het verschil. Zíj zorgen voor innovatiekracht, productiviteit, concurrentiekracht, tevreden klanten. Om de goede mensen te vinden, te boeien en te binden, hen te motiveren, en hun kracht te benutten, hebt u hoogwaardige HRM-oplossingen nodig. Met Vedior HR Performance kunnen wij u helpen die te realiseren. Wilt u weten hoe wij dat bij andere organisaties hebben gedaan? Kijk op www.krachtdoormensen.nl
