Brabant, transcriptie collectie Van Leefdael

Brabant, transcriptie collectie Van Leefdael 1172-1686 - gemaakt door René de Leuw -

Oorspronkelijke bron Archiefinstelling: Archief: Inventarisnummer Omschrijving:

Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC), ‘s-Hertogenbosch Collectie Rijksarchief, toegangsnummer 350 6 Collectie Philips en Rogier van Leefdael pag. 13 - 22

Transcriptie Gemaakt door: Soort: Datum versie 1 Deze versie:

René de Leuw, Goirle Transcriptie 10 april 2013 aangeleverd aan het project 1

Het kopiëren (downloaden) van dit bestand is toegestaan voor persoonlijk gebruik en voor verspreiding op niet-commerciële basis. Commerciële verspreiding is uitdrukkelijk niet toegestaan. Bij gebruikmaking van gegevens uit deze bewerking ten behoeve van publicaties, in welke vorm ook, moet een adequate bronvermelding naar deze bewerking worden aangegeven.

Beschikbaar gesteld voor het projekt "VAN PAPIER NAAR DIGITAAL" http://geneaknowhow.net/vpnd/

Brabant, collectie Van Leefdael 1172--1686 (folio’s 13-22) – pag. 1

[scan 02-001] pag.13

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40.

Jan van Cortenbach ontfanckt te leen thuijs van Helmont die 13 stat met die heerlijcheydt middele ende leege aen toebehoorende Extract uut den hooftleenboeck van den leenhoove van Brabant van die leenen gheleegen in den quartier van Den Bosch aldaer onder andere onder die cappittulatie van Helmont folio 83 recto gheschreeven staet tgheene hier naer volght Joncker Alexander van Cortenbach soone Joncker Adolfs 22 aprilis 1614 bij doode Joncker Charles onder gheschreeven sijne ooms Joncker Charles van Cortenbach 11 mert 1596 bij doode ende achtervolgende den testamente Joncker Adolfs van Cortenbach sijns vaders onder gheschreeven Joncker Adolfs van Cortenbach 8 meert 1560 bij doode Joncker Jans sijns broeders onder gheschreeven Joncker Jean van Cortenbach sterfman voor hem en sijns broeders ende susters 23 december 1560 bij doode Joncker Jean van Cortenbach sijns vaeders onder gheschreeven Joost van Cortenbach 8 december 1533 bij doode Jans van Cortenbach onder sijne jaeren 21 martij 1505 bij doode Jans van Cortenbach sijns broeders onder gheschreeven heer Joost van Gistelle Ridder tot behoef van Jannen van Cortenbach onder sijne jaeren 21 martij 1505 bij wilem Jans van Cortenbach sijns vaeders Iwaen van Cortenbach 5 december 1472 bij doode wilen heer Jans van Cortenbach Ridders tot behoef vanden oire ende kinderen des selfen wilen heren Jans Jan van Cortenbach onder sijne jaeren 22 augustij 1447 bij doode wilen jouffrou Catharina van Berlaer sijnder moeder Jouffrou Catharina van Helmont met Janne van Cortenbach haeren man Jan van Berlaer heere van Helmont hout het huijs van Helmont die stat met die heerlijcheijdt hooge ende needer daer toe behoorende die meulen aldaer het water met die visschereijen beginnende tot Stipdonck ende alsoo voorts gaende tot de heerlijcheijdt van Rixtel. Item den houtschat aldaer, item 15 bunderen lants met eender wildernisse daer aen gheleegen gheheeten den Parrick groot omtrent 100 bunderen gheleegen neven die parochie van Helmont met der enre sijde des heeren van Mierle ende neeven eenen straeten ende aen d'ander streckende met den eenen eijnde op den weirt ende op die beemden van Stiphout

[scan 02-002] pag. 13v

1. 2.

met den anderen eijnde. Item nogh 17 bunderen Bee.... achter t'voorseijds huijs van Helmond gheleegen streckende met den eenen Brabant, collectie Van Leefdael 1172--1686 (folio’s 13-22) – pag. 2

3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.

eijnde op die rietbeemden ende met den anderen eijnde op erffenisse des persoons van Helmont Item dat die heere van Helmont magh patriseren en foretteren alle Peelant door, Item behooren nogh tot de voorschreven heerlijcheijdt 2 mansschappen ende nogh de chijnsen van Helmont ende van Peelant te weetene tot Rode, Liemde, Son, Breugel, Lieshout, Aerle, Beeck, Rixtel, Bakel, Dorne, Vlierden, Zommeren , Lirop, Tongelre, Nunen, Wetten, Stiphout, Erp, Veghel, Schijndel, ende tot Middelroij bedragende tsamen ter somme van 108 ponden outs ende hondert 16 ponden nouw nae het uutwijsen van den chijnsboeck

13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36.

Extract van de reekeningen des rentmeesters van sHartogenbosch die hij is doende van den jaere 1530 alwaer bij seijt als volght Van den waeranden van Peellant te weten St Oeden Roije, Schijndel Sonne, Breugel, Erp, Vechel, Zoommeren, Lierop, Vlierden ende Bakel, de welche niet heeft connen verpachten, want die Joncker van Helmont tot selven actie pretendeert te hebben, alsoo hier niet Appostille hier op bij die van de Reekencaemer ghevolght Bij affirmatie vanden voorschreven rentmeester niet te min sij deese warande voortane verpacht ten hoogsten met uutgange van bernende keerse ende opte beletten die den pachtenaeren ghedaen souden moogen worden bij den heere van Helmont ende andere provisie verworren al soet behoort om d'onderhouden van mijns gheneedighen heeren hoocheijdt ende dommeijnen in deesen Deese stat in vugen en maten voorschreven coomt om toe heer Alexander van Cortenbach burghgrave van Tervuren etc. Deese stat voorschreven heeft wallen grachten ende 4 poorten hebbende onder andere meer privilegien de macht van het inghebot door heel Peelant ende nogh de gherechtsheijdt betreffens seekere andere dorpen om te moogen torven inde moeren diemen int ghemeijn de Peel noemt

[scan 02-003] pag.14

1. 2 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

14 Daer is eene schoone parochiekerck met bescheijden goede fondatien daer patroon is St. Lambert ende is deese kerck eertijts ghewest eene cappelle van de kercke van Rixtel het jus patronatus competeerde den Abt van Floreff op het casteel is oock eene wel ghedoterde cappelle daer patronesse is Onse Lieve Vrou Item is buijten de wallen van de stat gheleegen een gasthuijs daer d'aerme siecken ontfangen ende ghetractert worden Als de generale heerttellinghe door laste des Keijsers Carels den vijfde anno 1526 gheschieden werden binnen de cuijpe van Helmont Brabant, collectie Van Leefdael 1172--1686 (folio’s 13-22) – pag. 3

11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. van 37. 38. 39. 40.

bevonden 137 heertsteeden waer onder waeren aerme leevende van den Heijligen Geest 16 heertsteeden Buijten de cuijpe van de stat in den bijvang der selver werden bevonden oock 137 heertsteeden waer onder waeren aerme van den Heijligen Geest leevende 73 heertsteeden Item onbewoonde 3 item het gasthuijs voorschreven opghehouden bij een man ende sijn huijsvrou ghereeckent voor 1 heertstat Item een vrouwen clooster van den oorden van St. Augustin gheheeten tot Onser Lieve Vrouwen Hage buijten Helmont daer doen die heert tellinghen anno voorschreven gheschiede bevonden werden 36 gheproffeserde susteren 2 jonge maegden nogh niet gheproffessit, eenen pater ende onderpater 7 weerlijche booden maeckende saemen 47 persoonen welck clooster nu teegenwoordigh gheheelijck te niete ende verdistruert is, ende als doen was met de stat contribuerent ende gerekent voor 1 heertstat Reght buijten het district ende jurisdictie van deese stat is gheleegen d Adelijcke abdeije van Binderen van den oorden van St. ernard, weesende rontom singelt ghelijck een eijlant van de reviere d'Aa sijnde eertijts ghefondert bij hoochloflijchen ghedaen Maria suster hartogh Hendrix van Brabant eerstelijck weduwe des graven van Hollant ende daer naer des keijsers Otthonis alles tot wesende der fondatien resorterende deese abdije onder den abdt van Villers de teegenwoordict regerende abdisse is vrouwe Johanna van Eijl de leste priorinne was vrouwe Geertruijt van Boschuijsen ghestorven anno 1644 den ........[niet ingevuld] sijnde nogh geen andere in hare plaetse jouffrou Geertruijt van Heumen , de suppriorinne is jouffrouwe Helena Oss. deese abdeije heeft oock spetiale gherechticheijdt om te moegen torven inde moeren den Peel ghenaemt Ende als anno 1526 de generaele heert tellinghe gheschieden werden alhier bevonden met den abdisse ende jonck ende

[scan 02-004] pag. 14v

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.

out 30 jouffrouwen die proeven hebben, ende 6 oft 7 jonge maghdekens haeren cost coopende bij eenighe van de jouffrouwen om te leeren, eenen pater ende een weerlijck cappelaen 7 ghehuerde knapen ende 11 weerlijche maeten alle binnen den voorschreven goodtshuijs woonende maeckende saemen 56 persoonen contribuerende inde beeden met den staten ende prelaten van Brabant hier uut blijckt dat ijder jouffrouwe alleen plachte te woonen treckende hunne prebenden ijder apart ghelijck oock ghesien kan worden uut de ruijnen van de verscheijder huijsen die daer nogh eenige staen ende met de troubele tijden ghelijck oock de kercke, geheel afghebrant ende verdistruert sijn. seedert welck tijt de jouffrouwen te saemen hebben ghewoont ende eene algemeijne tafel ghehouden ....................... de kercken is. Item hier den brieven der Brabant, collectie Van Leefdael 1172--1686 (folio’s 13-22) – pag. 4

15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43.

fondatien van Binderen ....... andere ad longum te zetten ghelijck ick de selve of mijne aenteeckeningen hebbe [regel 14 tm 16 zijn doorgekruisd] Asten is eene schoone oude heerlijcheijdt herghecoomen van die van Berckel, van deese bij coope aen die van Back ende van die, met vrouwe Adriana Bac dochter heeren Jans ten Houwelijck ghebracht aen heer Wolfaert van Bredero heere van Cloetingen en Swammerdam verweckende tsamen vrouwe Margareta van Brederode dewelche trouden heere Jan van Vijtenhorst heere van der Horst, raet inde canselereije van Aernhem anno 1547 ende heer Reijnout van Brederode heere van Brederode Cloetingen Swammerdam ende van Asten den welche trouden voor sijn eerst vrou, vrouwe Helene van Manderscheijt ende voor de 2 vrouwe Francoise van Monfort verweckende bij beijde kinderen, ende bij d'eerste onder andere heer Henrrick van Brederode heere van Asten den welcken trouden jouffrouwe Margareta van Vladraeken dochter van Geerard heere van Geffen ende van joffrouwe Elisabhet van Bouchoven verweckende tsamen een erfdochter vrouwe Catharina van Brederode vrouwe van Asten dewelcke trouden heer Bernard van Merode heere van Gambais wiens ouste dochter vrouwe .......... van Merode eerstmael weduwe van heer Walraven van Wijtenhorst collonel in dienste van den keijser, ende naermaels weduwe van monsieur N de Mangré lieutenant collonel van t regiment van Roveroy gebleeven inde bataille van Rocroy, de selve heerlijcheijdt over eene out ghebout casteel ende andere goederen nogh is besittend Dit dorp heef sijne costuijmen apart te weeten met den lande van Cuijck hebbende oock verscheijden jaer merckten waer van de vermaerste coomt in novembrij ende dat om de kneghten

44. 45. 46. 47. 48. 49.

[in de kantlijn regel 17] Nota het eerste uutgeeven van Asten Wencelaus en Johanna Asten hooge ende smalen gherichte om de mennighvuldige goeden ende ghetrouwe diensten onsen gheminden man Peeter Cotereel hooge gherighte ende heerlijcheijdt vanden dorpen van Asten anno 1362

[scan 02-005] pag. 15

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

en maghden dewelcke alsdan op de merckt voor ijdere 15 te huer staen, dit dorp is oock gherechticht om te torven inde mo... den Peel ghenaemt daer is eene fraije parochie kercke gheweijt ten eenen Ons Lieve Vrouwe presentatie sijnde een personaetschap waer van collateur is den abdt van Floresse Op seekere plaetse ghenoemt Ommelo onder Asten is gheleegen een vrouwen clooster van den derden regel van St. Franciscus, hebbende eene seer schoone cappelle daer Onse Lieve Vrouwe patronersse plaetse seer fameux door de groote devotie ende miraculen Brabant, collectie Van Leefdael 1172--1686 (folio’s 13-22) – pag. 5

10. 11. 12. 13. 14.

die daer in mennichvuldicheijdt gheschiet sijn. Doen de generalle heert tellinge door laste van keijser Carel de vijfde anno 1526 gheschieden werden tot Asten bevonden 283 heert steeden, waer onder waeren aerme van de Heijligen Geest leevende 41 heert steeden ende onbewoonde 2

15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43.

Heze Is eene groote oude heerlijcheijdt met alle jurisdictie gheme..... heijden straten en weegen den heere toe behooreende ende woord bij verscheijden oude bescheeden bevonden dat de heeren hier van plachten te schrijven bij der gratien goodes heeren van Heze deese heerlijcheijdt eenigen tijt besetten gheweest sijnde, bij den huijse van Horne is eijndelijck van vrouwe Sabina van Horne ghetrout met heer Clevardus van Geneve baron dela Bastil eenighe zoone van den marquis de Lulain in Savoyen, vercoft gheweest met de baronnie van Gaesbeeck ende het dorp van Leende hier naer volghende in den jaeren 1617 aen heer Reijnier van Renesse van Edren viscompte de Montenac in eenen coop voor de somme van 380.000 guldens, wiens kinderen deese heerlijcheijdt nogh besitten, van ghelijcken een seer out casteel aldaer gheleegen# [ # in de kantlijn] ghenaemt Emerick als blijckt in den leenhoove van Brabandt van het kartier van s'Hertogenbosch fol. 171 ende soo langen tijt ruineux gheweest dat op de meuren ende fondamenten eenen eijcken boom van meerchelijcke groote ghewassen was, dan is nu in een 30 jaeren herwaert ten deel weeder opghebout van de parochie kercke sijn patroonen St. Marten ende Agatha Jus patronatus competeert d'abdisse van Keijsersbosch Item is ontrent de kerck ghelegen eene cappelle van St. Jop daer veele bevarte gheschieden pour lagalle ou gravelle Item nogh eene cappelle ontrent het casteel gheleegen daer patroon van is St. Anthonis Onder Heze sijn gheleegen seeven ghehuchten oft hameaux waer onder het principaelste is Stercksel in allodium uut ghegeeven bij Herbertus dei gratia dominus in Heze [in kantlijn voor regel 39] nota. de andere 6 ghehuchten heeten Hoigh Geldrop, Hulzel, Riele, vanHout, Ingeennieuwenhuijs ende Gysenrode t verkreygh van seekere ghemeynte ten profyte van heere van Heze nae te sien op mijnen andere memoiren ende te setten op sijn behoirlycke plaetsen

44. 45. 46. 47. 48.

[scan 02-006] pag.15v

1. 2. 3. 4.

Anno 1172 aen den abdt ende convente van Everbode gheschiet binnen Hecksel int lant van Luijck alles naer luijdt des briefes in dato voorschreven Ende is deese concessie bevesticht anno 1200 vicesimo mense may van Brabant, collectie Van Leefdael 1172--1686 (folio’s 13-22) – pag. 6

5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24.

Henricus dei gratia dux Lotharingie etc. Wordende deese plaetse met hoeven ende landereijen in middele ende leege jurisdictie nogh beseeten van die van Everbode voorschreven, hebbende het hooge gherichte den hartoge van Brabant Henricus voorschreven aen sigh behouden ende ghereservert als blickt uut den brief der confirmatie voorschreven Item als de generale heertellinghe anno 1526 gheschiden werden tot Heze bevonden # 430 330 heertsteeden waer onder waeren aerme van den Heijligen Geest leevende 127 heertsteeden ende onbewoonde 5 heert steeden [in kantlijn voor regel 1 e.v.] Item hier de brieven van Stercksel ad longum te stellen met de confirmatie van die .. de welck ick op mijne meemorie stelle.. [in kantlijn voor regel 12] # met de ghehuchten

25. 26.

Leende Is van ghelijcken een schoon groot dorp ghecoomen ende nu toe behoorende in alle jurisdictien conform ghelijck hier voor van Heze gheschreeven is sijnde eene vermaerde plaetse door de valckenieren die daer veele woonen, ende bij alle vorsten en princen de gansche weerelt door jae bij den Turckschen keiser selfs gaen dienen, daer is eene groote kercke met eenen hoogen thoren den patroon aldaer is St. Peeter Jus patronatus competeert Abdisse van Keijsersbosch [verwijzing naar tekst in kantlijn voor regel 24 e.v.] Nota al wat de sucsessie der heeren van Mirle aengaet dat siet in mijne andere aenteeckeningen daer alles vermelt staet

27. 28. 29. 30.

Op seecker ghehuckt Strijp genaemt is eene cappelle daer patroon is St. Jean ten tijden der heertellinge weerden hier bevonden 330 steeden daer onder aerme van den Heijlige Geest leevende waeren 58 steeden ende onbewoond 47

31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48.

Mirle Is een out groot schoon dorp eertijts inden jaeren 1256 besetten van heer Henrick van Rhode ridder, daer naer in den jaere 1300 van # toebehorende die van Moedel van deese ghecoomen op die van Cuijck dewelcke daer heeren waeren in den jaere ............ van deesen op heer Jan van Dicbier grave van Megen die dat besat anno 1475 daernaer op heere Henrick Dicbier wiens dochter Elsbena dat ghebracht heeft aen heer Jan van Grevenbrock wiens naecoomelingen t'selve nogh heeden besitten te weeten heer Jean van Grevenbrock den welchen eerst ghetrout hadde vrouwe Margarete van Vijtenhorst weduwe van heer Charles van Cortenbach heere van Helmont van welchen geene kinderen int leeven sijn, daer naer trouden hij vrouwe Christina Pieck dochter des heeren van Thienhoven ende Zuijlecum waer van eene zoone int leeven is Joncheer Dirick van Grevenbrock ende voor sijn derde mael heeft ghetrout vrouwe Barbara van Leefdael dochter heeren Jans van Leefdael heere der vrijheijdt van Waelwick sonder tot nogh toe kinderen daer bij verweckt te hebben Brabant, collectie Van Leefdael 1172--1686 (folio’s 13-22) – pag. 7

49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62.

De hooge middele en leege jurisdictie behoort toe heere van Mirle voorschreven Erffelijck volgens schoone documenten die den selven daer van sijn hebbende [in de kantlijn vanaf regel 34 e.v. # kan tussengevoegd worden] # van heer Henrick Moedel, ende in seekeren perkementen liggen oft verletboeck vande hertoge van Brabant staet als volght Hendricus de Langel tutor et mamburnus domicelle Elisabhet filie Henrici Moedel ......om predicti de Mierle sue conjugis justitiam et villam de Mierle cum omnibus suis appertinentijs tenet in feudus a duce Brabantie Item in seekeren brief van non prejudie daer ick onder mijne schriften copeije van hebbe ex is gheteeckent M.M blijckt dat heer Goessewijn Moedel deecken van St. Jans tot Luijdick heere van Mierle was anno 1335 Ende heeft de selve heerlijckeijdt in den jaere 1335 op St. Mathijs dagh te leene ontfangen Item .......... [volgende regel niet zichtbaar op scan]

[scan 02-007] pag. 16 [voor regel 1 4 rondjes] 1. Ende de penninghen gheconsingneert onder den rentmeester der 16 2. dommainen Merten Firlans doch anno 1629 inde 3. beleegeringhe van s'Hertoghenbosch ten behoeve vande 4. Cooninck als hertoghe van Brabant de selve penninghen 5. weeder doen lichten door den heere van Grobbendonck. oover sulckx 6. den voorschreven heere hier van noijt eenich ghenot en heeft ghehadt 7. Mirle

[scan 02-008] pag. 17

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.

Ende de hooge opt Hout ende Broeck bij abus gestelt op 17 Mierle eenige jaeren ten profijte van sijne coonincklijcke majesteijt wederom ghelooft [4 rondjes, zie scan 02-007, tussenvoegen tekst] Item heeft den heere aldaer een seer out casteel thorens ghewijse ghebout sijnde, de regte daer nu de peerten stallinghen stallingen staet ertijts afghebrant bij ongeluck met het afschieten van een roer sijnde dit casteel met veele goederen daer aen altemael leenroerich aen de hoven van Brabant Item staet op het Bassecourt naest het casteel eene wel ghedoterde cappelle ghefondert anno 1474 bij heer Johan Dicbier heere aldaer met eenen cappelaen om daer misse te doen den patroonen deeser cappelle sijn St Anthonis .................................. 111 [in kantlijn voor regel 10] 111 Onse Lieve Vrouwe Georgi, Christofhori et Sebastiani martirum, Anthoni et Martini confessorum, Katharine, Lucie et Barbare virginum. de confirmatie van deese fondatie der cappellen voorschreven is gheschiet door Geronimus Vetallus die et Aapostolice sedis gratia archiepiscopus Rossanensis, ac sacri palaty Appostolici causarum Rote locumtenens Brabant, collectie Van Leefdael 1172--1686 (folio’s 13-22) – pag. 8

12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37.

et ad serenissimum principem Carolum Romanorum imperatoren semper Augustum ac germanie hispaniarum .....Regem Catholicum ac ad universam germaniam sanctissimi domini nostri papae et sanctae sedis Appostolicae nuntius cum potestate legati de latere. In den jaere 1544 den 17 aprilis tot Brussel. Ende voordien heeft den Abdt van Tongerlo, aen den welcken het jus patronatus tot Mierle competeert, Johannes Kijnschot sijn placet oover deselve fondatie der cappelle voorschreven ghegeeven anno 1476 den 28 maij Item ontrent een roerscheut weghs van den voorschreven huijse is gheleegen een ander huijsken met grachten ongraven ende eene hoeve daer aen int ghemeijn het Slootjen ghenaemt toebehoorende den heere van Mirle voorschreven Aldaer is eene schoone parochie kercke daer fraie fondatien sijn voor 3 oft 4 pristers de patronersse der selve is Sinta Lucia daer op dien dagh groote besolanghe van veele gheschieden voor het root melesoen [dysentrie] het jus patronatus competert den abdt van Tongelro, hebbende Op seeker ghehucht het Hout ghenaemt staet eene cappelle daer patroon is St. Anthonius noch staet op dit voorschreven ghehucht seeker huijs met eene cappelle met sijne gheracten omsingelt ghenaemt het Appostelhuijs alwaer ghefondert is van den Eerwaerden Heere Cardinael Enckenvort van Mierlo ghesprooten, onderhout voor 12 oude manne van deese cappelle is patroon St. ............... Tot dit voorschreven armhuijs is eenen weerlijcken provisoer den welchen daer woont ende in alles opsight dragende wordt ghenaemt den provisoir ofte rentmeester Item soo woordt op den castheels van Mirlo bij den heere aldaer nogh bewaert den eijgen cardinaelshoet die den voorschreven cardinael Enckenvort ghedragen heeft Item op het ghehucht het Broeck ghenaemt is gheleegen eene cappelle daer patroon is St. Jacop Item doen de generalle heert tellinghen anno 1526 ghescieden werden tot Mirle bevonden 249 heertsteeden waer onder waeren aerme van den Heijlighe Geest leeven 56 steeden ende onbewoonde 10

38. 39. 40. 41. 42. 43.

Baekell Toebehoorende sijne Coonincklijcke Maijesteijt dan weerde anno 1558 beleent bij Jonker Jan van Deurne voor de somme van 954 ... maer is daernaer wederom ghelost ende tot nu toe aen den Cooninck ghebleeven, hebben oock gherechticheijt in de moeren den Peel te moegen torven, heeft eene seer oude parochie kercke wesende de moeder der kercken

[scan 02-009] pag. 17v

1. 2. 3. 4.

van Gemert ende Deurne sijnde eene pastoreije met Deurne voorschreven waervan het jus patronatus competeert den Abdt van Epternaken den patroon des kercken is St. Wilbord hier onder is gheleegen seeker ghehucht ghenaemt Milhese alwaer eene Brabant, collectie Van Leefdael 1172--1686 (folio’s 13-22) – pag. 9

6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49.

cappelle is daer patroon is St. Anthonis waervan het jus patronatus competeert den heere van Helmont van deese plaetse laet hem heere noemen Joncker Robert de Beever woonachtich tot Berlecum hebbende aldaer een chijns boeck ende een laet bancke daer oover deselve chijnsen ghevonnist woordt alles leenroerich aen den huijse van Rixtel Item is nogh een ghehucht onder Bakel ghenaemt Brouhese hebben eene cappelle daer patroon is St. ........[niet ingevuld] jus patronatus der selve competeert den Lantcommandeur van Oldenbissen oft commandeur van Gemert Duijts ordens hier onder is gheleegen seeker huijs met districkt van landereijen ende heden leenroerich aen den hoove van Brabant herghecoomen van die van Polluijn met houwelijck aen die van Baexen ghelijck Joncker Adam van Baexen heere van Wooest Meerbeeck t'selve nu teegen woordigh is besittende noch sijn onder Baeckel gheleegen seekere seer oude hoeven bij naeme Scheepstal, daer men nogh vestigien siet van eenen watermeulen ende wordt vermaent in d'oude brieven der Abdeijen van Binderen, dewelche met haere goederen daer aen paelt, ende oock in die van Helmont ende Bakel wordende deese goederen nu beseeten bij die van de famille van Argenteau [Erkenteel] Ten tijden van de generale heerttellinghen werde onder Bakel anno 1526 ghevonden 207 heertsteeden waeronder waeren aerme van de Heijlighe Geest levende 35 heertsteeden ende onbewoonde 3 Deurne Is een groot dorp lange beleent gheweest bij dije van de famille van Deurne, ende beseeten bij Joncker Jan van Deurne de welche troude vrouwe Josina van Erp ende woonen t'samen eene erfdochter Margareta van Deurne ghetrout met heer Jan van Wijtenhorst heere vander Horst ende ampman vant Lant van Kessel, deese verweckten t'samen onder andere kinderen heer Wolphart Evrart van Wijtenhorst hunnen twe soone den welchen trouden vrouwe N. van Malsen vrouwe van Rossum Keesselt ende Broechuijsen verwecktende te saemen eene erfdochter vrouwe Margareta Wilhelm.. van Wijtenhorst de volche trouden voor haeren eersten man heer Aernout van Huijn heere van Gillain ende Spabeeck ghetrout met vrouwe N. van Huijn erfdochter ende vrouwe van Amstenraij en den twe zoone heer N. van Huijn door successie sijns ooms heere vander Horst ende nae doode sijns moeders pant heere van Deurne is ghetrout met jouffrou N. van Lammersell vrouwe Margareta Wilhelma van Wijtenhorst voorschreven trouden voor haeren man heere ...... N. van Pallant baron de Moriannen heere van Bredebende en Marschal vant lant van Gulix, daer sij bij verweckte eene dochter canonikersse tot Munsterbislen bij Mastricht

Brabant, collectie Van Leefdael 1172--1686 (folio’s 13-22) – pag. 10

[scan 02-010] pag. 18

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24.

25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39 40. 41. 42. 43. 44. 45.

18 Daer sijn gheleegen twe casteelen teegen den anderen over d'eene het Out ende het andere het Nieu Huijs ghenaemt, leenroerigh aen den hove van Brabant toe behoorende vrouwe Margareta Wilhelma van Wijtenhorst vrouwe van Deurne voorschreven Aldaer is eene schoone parochie kercke voor patroon hebbende St. Willebort Jus patronatus den selve competeert den Abdt van Epternaken Onder dit dorp is gheleegen seeker kehucht ghenaemt Liesselle hebbende eene schoone chappelle met kerchoff daermen dooden begraef hebbende voor patroon St. Hubert doer veele bevaerten ende beganchenisse gheschiede voor de beeten van rasende honden Alhier is gheleegen een casteel door ordre van keijser Carel de vijfde op costen van de meijerijerije van s´Hartogenbosch ghebout tot een block huijs teegen de Geldersche hebbende aldaer nogh groot eerde lantweeren teegen de selve opgheworpen, welch huijs naerderhant den selven keijser te leene vergunt heeft voor een verheft van een par hant schoenen aen Joncker N. van Deurne wiens naecoomelingen, t´selve nogh besitten namentlijck de kinderen van heer Cornelis Everart van Deurne verweckt bij vrouwe Johanna van Merode heer Bernarts heer van Astens dochter, ende hebben hun de besitters van deesen heeren van Lissel geschreeven, door seeker accort aenghegaen met heer Wolfart Everart van Wijtenhorst heere van Deurne etc. 1569 Item is nogh int dorp van Deurne gheleegen seekere cappelle daer patroon is St Anthonis. siet de heerttellinghe van Deurne hier nae onder Vlierden [ïn kantlijn voor regel 11 volgende aanwijzing] siet d´erectie van deesen huijs van Liessel hier achter opp d´alderleste blat Vlierden Dit dorp is eertijts in beleninghen beseeten gheweest bij die van de famille van Vlierden dan is weederom een tijtlanck van de selve ghelo.. gheweest ende wederom daer ghecoomen in beleningen bij meester Jan van Vlierden secretaris in den secreeten rade des cooninckx ende coomt nu toe successivelijcken van wegen sijnder huijsvrou hier is eene cappelle resorterende onder de parochie van Deurne, daermen h... dit heel dorpken van Vlierden weleer een appendix van gheweest te sijn, hier is patronesse Onse Lieve Vrouwe Jus patronatus competeert d'Abdisse van Binderen de welchen aen merckelijche schoone hoeven, bosch ende watermeulen heeft liggen wesende van het fondatiegoet der voorschreven Abdeijen van Binderen Ten deele onder dit dorp ende ten deele onder Bakel is gheleegen seeker huijs daer aen behoorende 2 hoeven ende eene partije der thiende van Vlierden eertijts herghecoomen van die van Engien ende Erp, nu toebehoorende vrouwe Margareta Wilhelma van Wijtenhorst vrouwe van Deurne Ten tijde doen de generalle heerttellinghe gheschidden weerden tot Deurne ende Vlierden te saemen bevonden 329 heertsteeden waeronder waeren aerme van den Heijlighe Geest leevende 54 heertsteeden ende onbewoonde 12 heertsteeden Brabant, collectie Van Leefdael 1172--1686 (folio’s 13-22) – pag. 11

[scan 02-011] pag. 18v

1. 2. 3. 4.

5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.

Zommeren Is een groot dorp toebehoorende sijne Coonincklijcke Majesteijt den patroon der kercken is St Lambert Jus patronatus competeert den Abdt van Floreff [in kantlijn voor regel 5 e.v de volgende tekst] Item onder de heert telling voor eene heertstat ghereekent een gasthuys opp ghehouden by een vrouwe hier sijn gheleegen twee eelmanswooningen het eene ghenaemt den Eelenburgh toebehoorende Joncker Jan van Wijflijet het tweede coomt toe joffrou N. van Outheusden weduwe van Joncker N. van Polluijn dit dorp heeft meede de gherechticheijdt om te moegen torven in de moeren den Peel ghenaemt Doen anno 1526 de generale heerttellinghe gheschieden werden hier bevonden 341 heertsteeden hier onder arme van den Heijliche Geest leevende 91 heertsteeden ende onbewoonde 7 heertsteeden

14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35.

Vechel Is een schoon dorp gheleegen langs de revire d'Aa de welcke in beleeningen heeft ghehadt heer Walraven van Erp, dan soo de selve nu ghexpirert is coomt voorschreven dorp weer aen sijne Majesteijt Aldaer is eene schoone kercke daer patroon is [niet ingevuld] hebbende een personaetschap den welche het jus hebben om de pastor te stellen Op seekere plaetse ghenaemt Dorhout staet een cappelle daer patron is St. Anthonis Bij het dorp op de revire d'Aa is oock gheleegen een out casteel genaemt Frisschensteijn hebbende eenen grooten dicken thoren lange jaeren toebehoorend aen de famille van Erp die het nogh besitten, hebbende oock de selve famille eene schoone verheeven tumbe met de quartier daer op ghehouden hun titulerende heeren van deesen huijse van Frisschensteijn voorschreven Item sijn daer nogh twe eelmans wooninghen van kleijnder apparentie d'eene toebehoorende Joncker Philips van Daghverlis ende het ander aen die van Surmont Doen de generale heerttellinge anno 1526 gheschieden werden tot Vechel bevonden 283 heertsteeden waer onder waeren aerme van den Heijliche Geest leevende 27 heertsteeden ende onbewoonde 5

36. 37. 38. 39. 40. 41. 42.

Erp Is eene seer oude heerlijcheijdt gheleegen op de revire d'Aa in beleeninghe verkreegen ende gheeijndicht bij den selve persoon ende in veugen ghelijck voor van Vechel ghesijet is den patroon der kercken is St.Servais hebbende eene personaetschap den welcken den pastoer st... ende dotert Brabant, collectie Van Leefdael 1172--1686 (folio’s 13-22) – pag. 12

[in kantlijn voor regel 37 e.v. volgende tekst] Brief waer bij de regeeringe vande dorpe van Erpe wordt gegeeven aen Jan Dicbier schoutet vande Bosch luijdende als vollicht: Jan bijder gratie Goodts hertoge van Lotrijck van Brabant van Limborch ende marckgrave des Heijliche Ryckx doen condt ende kennelijck alle luijden dat wij mechtich hebben ghemaekt ende mechtich maeken Jannen Dicbier nu ter tijt onsen schouthet vanden Bossche onsen dorpe van Erpe met allen sijne heerlijcheeden ende toebehoorten te gouverneeren ende te regeeren ghelijck als

[scan 02-012] pag. 19

1. 2. 3. 4. 5. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26.

[vervolg brief scan 02-011] als wij Buc van Bornel bevoolen hadden ende die oopene brieven die hij van ons daer af hadde in hebben ende begrijpen int ghetuijge ons briefs beseegelt met onsen seegel ghegeeven ter vuren int jaer ons heeren 1350 ende onderteeckent bij den hertoge selver afgheteeckent aen beijde sijde met den uuthangende seegel van het personaetschap competert de collatie alternis viribus, de vrou 19 van Leerode int Lant van Gulik ende d'erfghenaemen van Wouter de Vos borger binnen s'Hartogenbosch hebbende nu lest haren tour ghehadt de vrouwe van Leerode voorschreven ende heeft tselve gheconferert aen haeren jonghsten zoone behoorende tot het voorschreven personaetschap de helft van de thiende tot Erp ende d'andere helft competert de voorschreven vrouwe van Leerode in Efdom Item is onder Erp gheleegen seekere plaetse ghenaemt Ponsendael waervan seekere eedelen van jongere zoonen uut den huijse van Erp ghesprooten hunnere naeme hebben ghenoomen deese famille al verstorven sijnde vorden voor hun wapen den sautoir oft cruijs ghelijck Erp in eenen schilt van lasuir oft blau op den timber twee vleugelen ende tusschen twee eijsere hantschoenen sijnde deese goederen van Ponsendael door singuliere privilegie nogh ten heedigen dagen thindvrij. Onder Erp op seekere plaetse Ophoove ghenaemt aen die revire d'Aa gheleegen heeft weleer ghestaen en casteel indien tijde toebehoorende aen seekere Riddere van de famille Rover, waer van nogh eenige tot Erp inde kercke in hun ridderlijck ghewaert inde ghelaesen staet gheschildert deese plaetse voorschreven met de goederen daer aen behoorende coomen nu toe aen de commandeurie van Gemert nogh op sechere plaetse ghenaemt Opham is gheleegen seecker eelmans wooninghe eertijts ghecomen van die van Erp nu toe behoorende aen ...............[niet ingevuld] Als in den jaere 1526 de generale heerttellingen gheschieden werden tot Erp bevonden 263 heertsteeden, waer onder waeren aerme van de Heijligen Geest leevende 59 heertsteeden ende onbewoonde 9 heert steeden

27.

Schijndell Brabant, collectie Van Leefdael 1172--1686 (folio’s 13-22) – pag. 13

28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44.

Is een groot wel gheleegen dorp daer veele traffic valt met hop die daer seer goet en wel wast deese heerlijcheijdt is weleer beleent ghewest bij den grave van Embden aen den welchen het wederom ghelost is ende nu wederom aen Coonickleijcke Majesteijt toe behoorende den patroon der kercken is St. Servaes jus patronatus competert de facultijt van Leuven, andere seggen den proost van Mastricht en ghelooven die van Leuven bij denominatie daer pastoren stellen Ter plaetsen genaemt het Wijbos staet eene cappelle daer patroon is .............. [niet ingevuld] noch 3 andere cappellekens, int Hermael in den Borne en het 3 int Elschot Doen anno 1526 de generalen heerttellinghe gheschieden werden tot Schijndel bevonden 295 heertsteeden daeronder waren aerme van den Heijligen Geest leevende 46 heertsteeden ende onbewoonde 8 [in de kantlijn van regel 26 e.v. de volgende tekst] Uut gaven van hoogen gherichte van Schijndel en Gestel Philips hartoge van Borgondie etc. vrouwe Johanna vande Leck in handen gheset ende ghegeeven onsen hoogn heerlijcheijdt van onsen dorpe van Ghestel ende van Scheijndel in hooge ende leege ende allen de rechten renthen met den houtschat ende alle sijne toebehoorten bij aldien dat naer haer doot de selve hooge heerlijcheijdt tot Gestel ende tot onsen dorpe van Scheijndel met de heerlijcheeden hooge ende leege etc. ghelijck dije aen den voorschreven weijlen heer Henrick naeder verpant waeren alsoo lange als hij sal leeven bij alsoo dat naer haer doot die selve hooge heerlijcheijdt tot Gestel ende onsen dorpe van Schijndel weeder aen ons ende onse erven ende naecoomelingen coomen sullen. Actum 13 maij 1437 van wat Gestel hier gesprooken wordt en weet ick niet aengesien St. Michielsgestel geen Brabants maer een Luijckx leen is

[scan 02-013] pag. 19v

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Aerle Is in den jaere 1392 als blijckt op den register Q folio 28 in bepandinghe beseeten bij heer Dirick de Rover daer naer in gheliche vugen in den jaere 1476, bij heer Willem van Gent welche van Gent deselve beleeninge met hun huijs aldaer gheleegen meulens ende andere goederen alles in beleeninge hebben oover ghelaeten aen die van Oddart onder conditie dat sij de selve sullen vermogen te losen in seekere tijt van jaeren, de welche oovest... sijnde sonder die weer ghelost te hebben /: ghelijck niet gheschiet en is :/ souden alsdan daer van vervallen ende versteecken blijven Brabant, collectie Van Leefdael 1172--1686 (folio’s 13-22) – pag. 14

11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44.

Ende soo wel de heerlijcheijdt aengaet is ghelost gheweest aen Goddart Oddart ende naermaels weer aen de selven in beleeninghe vergunt gheweest voor sijn leeven lanck onder conditie dat hij soude cederen het innecoomen van dien ghelijck hij ghedaen heeft ende dat alles daer nae weerom vrij soude coomen aen haere majesteijt sonder de beleen penninghen wederom te restitueren, twelck also gheschiede den 16 februarij 1616 blijchende op den register BB folio 222 ende nae de doot Goddarts voorschreven heeft sijnen broeder Joncker Jean Odart de selve wederom op nieus in beleeninghe verckreegen voor den tijt van 20 jaeren, mits geevende 200 gl ghereet gelt twelck gheschieden den 20 jannuarij 1621 als blijckt op den register H folio 94 verso sijnde de gheheele beleeninge sonder restitutie van eenigh gelt doot gheloopen ende ghe..... den 21 januarij 1641 hier is eene fraije gheproportionerde kercke inde trouble tijden miraculeuselijcken bewaert gheweest voor den brant hebbende voor patronersse de ghebenedijde moeder goodts Maria tot wiens eere eene schoone cappelle onder Aerlen is ghebout ende gheleegen seer besoght om den troost ende hulpe die door miraculen aen oovervloedighe mensche daer gheschied, waer in seer goede fondatien sijn ghestatuert voor priesteren ende ghelijck sonderlinck ghedaen heeft /: nu eenighe jaeren gheleeden /: heer Jan van Aerle priester en scholaster van St. Oeden Roij met nogh meer andere beursen tot der studie van aerme studenten het jus patronatus der kercke van Aerle competeert t'cappitel van Eijndhoven Onder Aerle op seekere plaetse ghenaemt Strijp sijn geleegen twe eermans woninghen beijde herghecoomen van die van Berckel, d'eene toe behoorende Joncker Evrart van Eijck ende het ander aen Joncker Jacob van Crehen van die famille der heeren van Crehen in Wals Brabant

[scan 02-014] pag.20

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.

dit dorp heeft twee jaermerckten waer van de principaelste coomt 20. des dijnsdaghs nae haelf vasten sijnde ordinaris die Jouffrouwen merckt ghenaemt door dien den meesten deele in den quartire daer al om daer plachten t'erschijnen ende den winter met het aencoomende saison des voorsoomers te versetten. Item soo heeft het dorp van Aerlen oock de gerecticheijdt in den moeren den Peel te moogen torven Den casteel van Croy met de spiritualibus onder parochie van Aerlen resorterende, ende ten deele met den selven dorpe ende ten deele met Stipout contribuerende sijnde meede gherechticht de moeren den Peel gghenaemt te moegen torven ende oock int ghebruicken der Brabant, collectie Van Leefdael 1172--1686 (folio’s 13-22) – pag. 15

12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34.

ghemeynte van beyde der voerscreven dorpen van Aerle ende Stiphout voorder is dit eene van die voornamste casteelen van gans Peelant seer massif van meuren met vier stercke toorens aen het boovenste huijs ende twee aen het bassecourt met schoone grachten daer om. hebben booven op t'casteel eene fraije ghedaterde cappelle ghewijdt ter eeren van de heylighen St. Peeter St. Jan Baptist Ste. Margareta ende St Anna. twelck gheschieden van den Biscop Metsio Anno 1571 op St. Barnabasdach berustende inde voorscreven cappelle verscheijden schoone reliquien soo van den Appostel Petrus als andere heyligen alles blijkende bij de certificatien daer van sijnde dit casteel schijnt den naeme te hebben nae de heeren van Croy, ghelijck heer Jacob van Croij domheer van Ceulen ende van Luyck deselve plaetsen nogh heeft beseeten ende toebehoort Anno 1477 ende nae hem heer Cornelis van Sevenberghen heere tot Grevenbroeck anno 1494 daer naer vrouwe Anna van Sevenberghen anno ..... voorders in den 24 jaeren herwarts ghecoomen van Joncker Thonis van Stakenbroeck luitenant general van de cavaillerie ende gouverneur der stat Grave van wegen des gheunierde provintien aen Joncker Geerard van Vladeracken heere van Geffen ende van deesen bij coope aen heer Evrart van Boschuijsen in den jare 1625 ghedaen den welcken het nogh besit met den titel van heere van Croy ghelyck oock sijne voorsaeten sulikx ghequalificert syn gheweest

35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43.

Rixtel Is een seer out dorphen bij Aerlen gheleegen ende met het selve contribuerende ende van ghelijcken ghemet ende treght om in den Peel te moogen torven ende is in bepandinghe ghekregen in voegen ende manieren ghelijck hier voor van Aerle gheseyt is De parochiekerke is gewijdt ter eer van St. Margareta is de moederkercke van de kercke de stat Helmont et ius patronatus competeert den Abdt van Floreff

[scan 02-015] pag. 20v

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.

men vint hier nogh fondamenten daer men seydt de Tempelier heeren plachten de woonen waervan de plaetse ende goederen ten deele toebehoorende vrouwe abdisse van Binderen ende ten deele de Chevaliers van Maltha Ontrent de voorscreven plaetse is gheleegen seeker eelmans woninge leenroerich aen den leenhoove van Brabant herghecoomen van die van Gerwen nu toebehoorende Jan Thomas Coninckx. Op seekere plaetse ghenaemt Overbrugh sijn 2 wooninge d'eene met eene ouden spijker toe behoorende d'erfgenaemen van Joncker Carel van Eyck ende naer t'seggen van sommighe souden die van Eyck hier hunnen oorspronck hebben uut de plaetse van Overbrugh ende hebben hier lange goederen beseetten ghe..... Brabant, collectie Van Leefdael 1172--1686 (folio’s 13-22) – pag. 16

13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20.

uut de brieven van Binderen ende Helmont blijckt. D'andre wooninge wordt beseeten van Joncker Michiel van Eyck soone Geeraerdts van Eyck. nogh staet tusschen Rixtel ende Aerlen op scheyden van de limitien seekeer cappelleken met een autaer reght soo groot dat men missen daer in doen kan, ghebout ten tijden van de generale sterfte anno 1636 ter eeren van St. Anthonis Sebastian ende Rochus op costen van byde de voorscreven dorpen

21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42.

Beeck bij Aerle Is eene wel ghelegen heerlycheydt hebbende aen deene sijde vant dorp reviere d'Aa waer langs leydt eene groote schoone pasturago int ghemeyn het Broeck ghenaemt ten gebruycte van die van Beeck ende van Aerle tesaemen aen dander syde vant dorp heeft synen cours seeker reviercken int ghemeynt den Loop ghenaemt het welcke langs de Beecksche Donck de reviere d'Aa gaet vinden welche twe wateren dit dorp seer leevendigh ende gaet maecken in hoij ende weylanden ende versien met visch ghelyck het oock .... besorgt is met torf als gherechticht ghelyck meer andere in de moeren den Peel ghenaemt. Deese heerlycheydt is ghelyck als Aerle ende Rixtel bij deselve persoonen met de andere in eene beleeninghe van Coonincklycke Majesteyt becoomen ende gheeyndicht den 21 jannuary 1642 hebbende de heeren van Beeck meede de gherechticheyt onder het dorpen jurisdictie van Lieshout aen die cappelle ghenaemt te Door eens jaers de bancke met sijnescheepenen te spannen ende vonnissen aldaer te wijsen en uut te spreecken. Daer is eene parochiekercke met eenen wijt sienden hoogen thooren. den patroon der selve is St. Michiel hebbende hier eene goede fondatien ghedaen bij Wouter van Beeck docter

[scan 02-016] pag. 21

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.

in den rechten tot eenen priester den welche alle sondage en heylige dagen ghehouden is de misse te beginnen reght naer dat het sermoon ghedaen is opdat degeene die te laet in den hooghdienst mochten ghecoomen syn geene misse en versuijmen, moetende dit benefitie beseeten worden bij de naeste van der fondateurs bloet verwanten soo daer ijmant capabel toe is het ius patronatus der pastoreyen competeert de vrouwe van Hoydonck Op seekere plaetse ghenaemt de Donck is gheleegen eene groote cappelle daer patroon is St. Lenart, alwaer veele bevarten gheschieden hier ontrent is gheleegen seker eelmanshuijs toebehoorende de kinderen van Joncker Rogier Monix Item nogh seeker huijs gheleegen ter plaetse ghenaemt de Eeverbest ghecoomen van die van Vladracken nu toebehoorende Joncker Jan van Gerwen. Item siet men nogh seekere vestigien op de Donck aen het reviercken den Loop ghenaemt, daer ghewoont ende een huys ghehadt hebben die van Erp met Brabant, collectie Van Leefdael 1172--1686 (folio’s 13-22) – pag. 17

15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28.

twe hoeven, ende dit goet van deese ghecoomen op die van Wijtenhorst ende van deese aen heer Johan van Grevenbroek heere van Mirlo bij doode sijns soon Joncker Jan gheprocreert bij vrouwe Margareta van Wijtenhorst weduwe van heer Charles van Cortenbach heere van Helmont. Item nogh seeker huijs tot Beeck gheleegen ghenaemt Roosenburgh herghecoomen van die van de Lou aen die van Hamersteyn, van deese op die van Cortenbach heere van Helmont de welche het vercoft hebben aen N. van Ghemert ghenaemt Fabrij pensionaris van Peellant wiens zoon Joost Fabrij t'selve nu toebehoort. Ten tijden van de generale heerttellinghe anno 1526 sijn in de dorpen van Beeck, Aerle, ende Rixtel bevonden 331 heertsteeden waer onder waeren aerme van de heijligen geest leevende 8 heertsteeden ende onbewoonde 4 heertsteeden ende staet de weeten dat dit dorp van Beeck soo groot is ende soo veel contribueert als Aerle ende Rixtel bijde tsamen doen

29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44.

Stiphout Is eene heerlijcheijdt verckreegen ende gheeijndicht bij de persoone in voegen ende manieren ghelijck hier voor van de dorpen van Beeck Aerle ende Rixtel gheseijt is dan en heeft de gherechticheyt niet in den Peel te moegen torven ghelijck de andere drij doen Alhier is eene fraije kercke eertijts afghebrant sijnde van de blixem in den jaere 1342 als wanneer seekeren huijsman ghenaemt Jan Balloys synen acker daer ontrent gaen bouwende met consent des pastoors heer Jan Hoocaerts ghenaemt seer miraculeuxselijck door t'midden vant vuren ende vlamme het heijlighe sacrament des antaers daer uut ghehaalt heeft sonder dat den man sijn kleederen oft het minste haerspier van sijn hooft ghekrenckt is gheweest alwaer seedert dien tijt groote menichte van menschen hunnen toeloop hebben ghenoomen ende veele schoone miraculen gheschiedt sijn sonderlinghe aen degeene die geck oft van den duvel beseeten waeren w... van goede notitien aldaer ghehouden sijn

[scan 02-017] pag. 21v

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.

den patroon der kercken is St. Trudo de pastoreye is meede eene van de beste daer ontrent geleegen daer van collatie competert t' cappitel van Cortersum Onder Stipout sijn gheleegen 2 hoeven ghenaemt den Cruyshout alwaer nogh seekere molte met grachte omgraven leijdt daer eertijts een huis op ghestaen heef sijnde dit goet wel eer ghecoomen van die van Gerwen ende nu verscheijden particulieren toe behoorende Doen de generale heerttellinghe anno 1626 gheschieden werden tot Stiphout ghevonden 89 heertsteeden waer onder waeren aerme van den Heijliighe Geest leevende 23 heert steeden. Item een gasthuijs opghehouden bij man ende vrou ghereeckent voor eene heertstat Brabant, collectie Van Leefdael 1172--1686 (folio’s 13-22) – pag. 18

14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29.

Lieshout De hooge jurisdictie behoort sijn Coonincklijcke Majesteijt de middele en leege behoort den abdt van Floreff den welchen aldaer heeft elf oft twelf schoone hoeven, met de thiende meulen chijnsboeck, bos, straten, wegen, ende een groot deel van de heijde ende ghemeijnte Den patroon der kercken is St. Servaes Jus patronatus competeert de selfden abdt van Floreffe voorscreven Onder dit dorpen op seekeren plaetse ghenaemt te Door is gheleegen eene cappelle daer patron is St. Anthonis alhier is den heere van Beeck met den gherechten eens jaers te sitten en ende vonnisse te wijsen ghelijck onder Beeck gheseijt is. doen de generale herttellinge gheschieden werden hier bevonden 150 heertsteeden daer onder onbewoonde 2 ende aerme vande Heijlighe Geest leevende 41 heertsteeden

30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40.

Geldrop Is een wel geleegen dorp op de reviere de Dommele wesende een Gelders leen 't Zutphense rechte, toebehoorende in alle jurisdictie erffelijck aen Joncker Amant de Hornes commistaire des vivres van sijn Coonincklijcke Majesteijt hebbende aldaer een out casteel op het oude fatsoen thoorens ghewijs seer massif ghebout met wijde grachten daer om, dan heeft den voorscreven heere daer nogh een nieu huijs bij sijnen tijden ghetimmert soo dat dit nu fraije edelmans wooninghe is Daer is eene schoone parochie kercke daer patronerssen sijn de Heijligen Maria ende Brigitta

[scan 02-018] pag. 22

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.

De pastoreije is daer goet ende woordt vergeeven bij den heere lant commandeur van Oldenbissen Duijts Ordens het ongeluck dat hier anno 1628 is geschiet is soo memorabel als beklachlijck, te weeten op aldaer kinderen dagh soo den meestendeel der menschen in den dienst der missen meijnden te coomen is door eenen grooten storm den thooren van de kercke omghewait ende dwars door de plue vallende heeft bij de tachgentich menschen doot ghevallen ende ghequest waer onder seeker jonge dochter sittende in haer ghebet int midden van allen de dooden en ghequetste miraculeuxselijck sonder de minste schade is bevrijt gheweest waervan men geen andere oorsaeck en weet te geeven dan de sonderlinghe devotie die sij altijt hadde tot den scapulier van de Carmeliten ghelijck nogh verscheijden meer andere die dien aen hadden bewaert sijn gheweest Ten tijden van de generale heertellinge inden jaere 1526 Brabant, collectie Van Leefdael 1172--1686 (folio’s 13-22) – pag. 19

22

17. 18.

sijn tot Geldrop bevonden 136 heertsteeden waer onder waeren arme vanden Heijlighe Geest leevende 27 heertsteeden

19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35.

Nunen Is eerstmael verkregen in bepandinghe bij Joncker Roloff van Eijck tot behoeve van Joncker Rutgher van Berckel, met den dorpen van Gerwen Op ende Needer Wetten ende Tongelre voor de somme van 1200 gulden tot lossinghe alles blijckende bij de verpand brieven in dato den 11 februarij 1557 ende worden nu alle beseeten in voegen als boeven /: behalven het dorp van Tongelre/: bij Joncker Floris van Eijck bij addoptie ghenaempt Berckel Den patroon der kercken is St Clemens Jus patronatus competeert het cappittel van Cortersum Onder de parochie van Nunen is gheleegen het ghehucht Opwetten ghenaemt hebbende daer eene capelle van St. Anthonis Item is aldaer gheleegen seeker huijs ghebout bij Joncker Rutger van Berckel voorscreven nu toe behoorende Joncker Floris van Eijck heere aldaer voorscreven.

Het project "VAN PAPIER NAAR DIGITAAL” is een onderdeel van Geneaknowhow.net

Brabant, collectie Van Leefdael 1172--1686 (folio’s 13-22) – pag. 20