Capgemini N.V. Jaarverslag/Annual report 2013
People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, res s count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People ma atter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results coun esults count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. Peopl count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matt People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, res esults count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. Peopl ple matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results atter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matt People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, res er, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. P count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matt People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, res esults count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. Peopl atter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matt People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, res People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, res count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matt ple matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results atter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count esults count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. Peopl People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matt People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, res People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, res ple matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People m esults count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. Peopl count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matt atter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, res esults count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. Peopl ple matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results atter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count
People matter, results count.
People matter, results co
results count.
People matter, resu People matter, results count.
People matter,
ount. People matter, results count.
People matter, results count.
ults count. People matter, results count.
s count. People m er, results count. People matter, re matter, results co results count. P s count. People m matter, results co People mat eople matter, res results count. P s count. People m ple matter, resu results count. P s count. People m matter, results co eople matter, res results count. P s count. People m Peop s count. People m results count. P People mat eople matter, res matter, results co Peop results count. P s count. People m Peop s count. People m People mat
matter, results co results count. P eople matter, res Peop s count. People m matter, results co People mat
Inhoudsopgave
4 Profiel Capgemini N.V. 5 Kerncijfers 6 Bericht van de raad van commissarissen 7 Jaarverslag directie 7 Marktontwikkelingen 7 Duurzaamheid 8 Financiële informatie 9 Vooruitzichten 2014
matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results cou . People matter, results People matter, count. People 11 count. Jaarrekening 2013results van Capgemini N.V.matter, results count. People matter, results count. People matter, re esults count. People matter, results count.balans Peoplepermatter, results2013 count. People matter, results count. People matter, results count. Peop 12 Geconsolideerde 31 december (voor resultaatbestemming) ount. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matt Geconsolideerde winst-en-verliesrekening over 2013 People matter, results 14 count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, resu 15 Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2013 matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results cou 16 Toelichting op de geconsolideerde ount. People matter, results count. People matter, results jaarrekening count. People matter, results count. People matter, results count. People matt tter, results count. People results count. matter, results People matter, results count. People matter, results count 52 matter, Enkelvoudige balans perPeople 31 december 2013 (voorcount. resultaatbestemming) sults count. People matter, results count. People matter, results count. 53 Enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2013 People matter, results count. People matter, results count. Peopl People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, resu 54 Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results cou ults count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People m 8 Overige People matter, results 5count. Peoplegegevens matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, resu matter, results count. 58 People matter, resultsvan count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results cou Controleverklaring de onafhankelijke accountant ount. People matter, results count. People matter, results count. People 59 Statutaire bepaling omtrent verwerking resultaat matter, results count. People matter, results count. People matt sults count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. Peopl 59 Verwerking resultaat People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, resu matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results cou 61 People English summary ple matter, results count. matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results cou People matter, results 7count. matter, results 2 VijfPeople jaar Capgemini N.V. count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, resu tter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count sults count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. Peopl ount. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matt ple matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, resu matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results cou ple matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results cou tter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, r ount. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matt People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, resu sults count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. Peopl ple matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results cou Jaarverslag 2009 Capgemini N.V. 3 ount. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matt tter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count
Profiel Capgemini N.V.
Capgemini is wereldwijd actief als aanbieder van consulting-, technology- en outsourcingdiensten, waarmee het klanten in staat stelt succesvol te transformeren en betere prestaties te realiseren. Hierbij werkt Capgemini op een onderscheidende manier samen met zijn klanten: the Collaborative Business Experience TM. Bovendien wordt gebruikgemaakt van het eigen wereldwijde leveringsmodel Rightshore®, dat getalenteerde professionals uit verschillende locaties samenbrengt in één team om de best mogelijke oplossingen voor klanten te creëren en te leveren. Capgemini levert gespecialiseerde oplossingen voor de volgende branches, sectoren en bedrijfssegmenten: Manufacturing, Retail & Distribution: retail, distributie, producten van consumentengoederen, farmaceu-
tische industrie en technologiebedrijven.
Financial Services: banken, verzekeraars en pensioenfondsen.
Public:
lokale en rijksoverheid, sociale zekerheid, onderwijs, jeugd, welzijn, sport & cultuur en gezond-
heidszorg.
Telecom, Travel & Utilities: telecommunicatie, energiebedrijven, transport en reisbranche.
Capgemini N.V. is de holdingmaatschappij van de Capgemini-bedrijven in de Benelux. Tot de kernactiviteiten behoren consulting-, technology- en outsourcingdiensten. Daarnaast beschikken wij met Capgemini Academy over een professioneel opleidingsinstituut dat een breed portfolio aanbiedt met vooral ICT-gerelateerde opleidingen. Verder wordt op kleinere schaal ook interim-management aangeboden. Capgemini N.V. maakt volledig deel uit van Cap Gemini S.A., dat vestigingen heeft in meer dan veertig landen en wereldwijd ruim 131.000 medewerkers in dienst heeft. Cap Gemini S.A. is genoteerd aan de Euronext in Parijs (CAP) en realiseerde in 2013 een omzet van € 10,1 miljard. Meer informatie is beschikbaar op www.nl.capgemini.com
4
Capgemini N.V. Jaarverslag 2013
Kerncijfers
2013 2012
Resultaat (in € miljoen) Netto-omzet 819,4 834,5 Bedrijfsresultaat 23,6 -/- 48,8 Bedrijfsresultaat voor reorganisatiekosten
34,2
Resultaat na belastingen
13,0
Cashflow
-/- 11,2
-/-
16,5 9,3
-/- 133,7
Vermogen (in € miljoen) Eigen vermogen
306,3
298,7
Totaal vermogen
579,7
588,5
Medewerkers Aantal ultimo
5.233
5.518
Gemiddeld aantal (gecorrigeerd voor parttime)
5.100
5.672
Netto-omzet per medewerker (in € duizend)
160
147
Verhoudingsgetallen (in %) Bedrijfsresultaat/netto-omzet 2,9 -/- 5,8 Bedrijfsresultaat voor reorganisatiekosten/netto-omzet
4,2
2,0
Resultaat na belasting/netto-omzet
1,6
1,1
-/-
Jaarverslag 2013 Capgemini N.V.
5
Bericht van de raad van commissarissen Aan de algemene vergadering van aandeelhouders, De jaarrekening over 2013 zoals deze door de directie is opgemaakt, is aan ons voorgelegd. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. heeft verslag van hun onderzoek aan ons uitgebracht en de jaarrekening van een goedkeurende verklaring voorzien. Deze verklaring is opgenomen op pagina 58 van dit jaarverslag. Wij stellen voor de jaarrekening over 2013 vast te stellen en de winstbestemming te bepalen met inachtneming van artikel 25 van de statuten van Capgemini N.V. Wij kunnen ons verenigen met het voorstel van de directie om € 0,57 dividend per aandeel uit te keren, dit betreft 95% van het resultaat na belastingen. Het resterende bedrag zullen we toevoegen aan de reserves.
Werkwijze en activiteiten In het afgelopen jaar heeft de raad van commissarissen twee keer met de directie vergaderd. Ook hebben wij regelmatig schriftelijke informatie ontvangen over de stand van zaken. Voorts heeft de raad bij verschillende aangelegenheden contact gehad met de directie. De volgende onderwerpen zijn onder andere ter discussie geweest: de stand van zaken van de onderneming en de strategie, de financiële resultaten en de verwachtingen, de interne beheersingsystemen, het jaarverslag en de rapportage van de accountant, de samenstelling van de raad van commissarissen en de directie en management development.
Dankwoord De raad wil tot slot graag de medewerkers en de directie van alle dochterondernemingen van Capgemini N.V. bedanken voor hun inzet en betrokkenheid in 2013. Utrecht, 9 mei 2014
Raad van commissarissen P.J. Hermelin O. Sevillia J.J.E.V. Massignon
6
Capgemini N.V. Jaarverslag 2013
Jaarverslag directie Voor Capgemini was 2013 een belangrijk jaar waarin de effecten
geleid tot een gezondere mix tussen applicatieve en infrastruc-
van de in 2012 doorgevoerde ingrijpende hervormingen zicht-
turele dienstverlening, waarmee we aansluiten bij de ambitie
baar moesten worden. De positieve resultaten tonen aan dat we
van de Capgemini Group om ook in het laatstgenoemde domein
in onze doelstellingen zijn geslaagd. Met slechts een fractionele
te groeien. Goed voorbeeld is het Kadaster waarmee we een om-
daling is de omzet gestabiliseerd op € 819,4 miljoen, terwijl
vangrijke overeenkomst hebben gesloten voor de exploitatie en
het bedrijfsresultaat uit 2012, van € 48,8 miljoen negatief, is
het beheer van hun infrastructuur. Ook andere grote contracten
omgebogen naar € 23,6 miljoen positief in 2013. Vooral het
met onder meer Eneco, DUO en het ministerie van Infrastructuur
vierde kwartaal stond in het teken van herstel.
en Milieu zijn van grote betekenis geweest. Voor strategische klanten maken wij jaarlijks ‘Value Reports’, waarin wij op basis
De omzet per medewerker was in 2013 de hoogste van de af-
van interviews met directe opdrachtgevers de uiteenlopende
gelopen vijf jaar. Een compliment voor al onze medewerkers die
projecten beschrijven die we samen met hen hebben gereali-
dit resultaat hebben gerealiseerd in een aarzelende markt en na
seerd.
een stevig transformatieproces met vaak persoonlijke impact. Met de succesvolle hervormingen hebben we het fundament onder onze onderneming verder verstevigd. We vinden dat ook
Duurzaamheid
terug in bekendheids- en imago-onderzoeken van onder meer Blauw Research, Giarte en Ipsos Public Affairs, waaruit blijkt dat
Capgemini hanteert wereldwijd een mvo-strategie, die zich toe-
de markt ons ziet als een sterke, klantgerichte en betrouwbare
spitst op een duurzame omgeving, betrokkenheid bij de maat-
marktleider.
schappij en een mensgerichte ondernemingscultuur. Ten aan-
Marktontwikkelingen
zien van de duurzame omgeving hebben wij de ambitie om in GEN 2016 een energie-efficiencyverbetering van 30% te hebben gereONTVAN E T G O N T U P IN aliseerd en willen we in 2020 CO2-neutraal werken. Ons nieuwe hoofdkantoor in Utrecht Leidsche Rijn levert hieraan een belang-
De behaalde resultaten zijn mede te danken aan de hervorming
rijke bijdrage, evenals onze inspanningen om het reisgedrag van
van ons portfolio, dat in de afgelopen jaren kritisch tegen het
onze medewerkers te veranderen.
licht is gehouden van actuele marktontwikkelingen en klant-
Onze maatschappelijke betrokkenheid focust zich met name op
vragen. Ondernemingen en consumenten nemen steeds meer
de thema’s educatie en diversiteit. Wij vinden het daarbij van be-
producten en diensten af via digitale kanalen, zoals internet en
lang om zo veel mogelijk medewerkers te betrekken bij de maat-
mobiele apparaten. Wij helpen onze klanten daarop in te spelen
schappelijke initiatieven die we nemen en ondersteunen. De
en te transformeren naar digitale organisaties, zodat zij hun
professionaliteit, kwaliteit en diversiteit van onze professionals
afnemers onderscheidend kunnen blijven bedienen met een
vormen de belangrijkste pijlers onder het succes van onze orga-
individuele klantbeleving. Professionals van Capgemini worden
nisatie. Dat succes behalen wij door samen met onze klanten te
daarbij ondersteund door de collega’s van Capgemini Consulting
werken aan duurzame resultaten, ook voor hun eigen klanten.
die van Digitale Transformatie een speerpunt hebben gemaakt.
Daarom hebben we een heldere visie geformuleerd voor de rela-
Belangrijke thema’s in dit kader zijn met name Cloud, Mobile, Big
tie met onze medewerkers. Wij koesteren de diversiteit en indivi-
Data en Social Media.
dualiteit van onze medewerkers en hechten tegelijk veel waarde aan een veilige en plezierige werkomgeving met gelijke kansen
We zien bij klanten ook een vraagverschuiving van inspannings-
en mogelijkheden voor iedereen. Meer over onze mvo- en duur-
verplichting naar resultaatverplichting en een groeiende belang-
zaamheidsinspanning is te lezen in het duurzaamheidsverslag
stelling voor diensten tegen transparante prijzen per gebruiker
2013 dat dit voorjaar verschijnt.
per maand. Het ijken van ons portfolio op de markt heeft ook
Jaarverslag 2013 Capgemini N.V.
7
Financiële informatie
van het balanstotaal (2012: 51%). Capgemini N.V. verwacht in 2014 geen significante wijzigingen in de financieringsstructuur.
De belangrijkste strategische risico’s en onzekerheden lagen ook in 2013 duidelijk op het gebied van de marktontwikke-
Capgemini N.V. investeerde in 2013 € 20,0 miljoen in materiële
lingen. Ondanks een aanhoudende economische tegenwind
vaste activa. Deze investeringen betreffen voornamelijk investe-
is er slechts sprake van een fractionele daling van de netto-
ringen in de inventaris van het nieuwe huurpand in Utrecht. Per
omzet van Capgemini N.V. in 2013 (circa 2% lager) en kwam
1 mei 2013 heeft Capgemini N.V. het nieuwe pand in gebruik ge-
deze uit op € 819,4 miljoen. Het bedrijfsresultaat verbeterde,
nomen en zijn deze investeringen afgerond. Verder worden geen
mede door het in 2012 gestarte transformatieprogramma
significante investeringen verwacht in 2014.
naar € 23,6 miljoen ten opzichte van -/- € 48,8 miljoen in 2012. De eenmalige reorganisatiekosten, voornamelijk als gevolg van
Door de aard van de dienstverlening heeft Capgemini N.V. te
de transformatieprogramma’s, hebben in 2013 een negatieve
maken met risico’s en onzekerheden met betrekking tot project
impact gehad op het bedrijfsresultaat van € 10,6 miljoen (2012:
performance. Om deze risico’s en onzekerheden te beheersen,
€ 65,3 miljoen).
doorlopen contracten een formele procedure voor autorisatie met onder andere een risicoanalyse en een juridische review.
De verdeling van de netto-omzet per sector is vergelijkbaar met
Het niveau van autorisatie is afhankelijk van omvang, com-
vorig jaar. De in voorgaande jaren ingezette terughoudendheid
plexiteit en risicoprofiel van het project. Daarnaast heeft
van de overheid in het uitbesteden van ICT-werkzaamheden lijkt
Capgemini N.V. een unieke methodologie ontwikkeld om te
zich gedurende 2013 verder te stabiliseren.
waarborgen dat alle projecten geleverd worden volgens de hoogst mogelijke kwaliteit. Interne processen garanderen het
De cashflow bedroeg -/- € 11,2 miljoen. De kaspositie eindigde
continu monitoren van de project performance.
in 2013 op € 10,3 miljoen ten opzichte van € 21,5 miljoen ultimo 2012. Capgemini N.V. neemt ook deel aan internationale cash-
Andere belangrijke operationele risico’s en onzekerheden liggen
pooling van de groep. Per eind 2013 is € 81,0 miljoen gestort
voor Capgemini N.V. op het gebied van debiteurenbeheer en
in de internationale cashpooling van Capgemini Group (2012:
cashflow (betalingstermijn, oninbaarheid). Ondanks de moeilijke
€ 99,0 miljoen). Dit bedrag is rentedragend en binnen drie
marktomstandigheden heeft Capgemini N.V. dit jaar het debi-
maanden geheel opvraagbaar. In de jaarrekening is deze post
teurenbeheer goed in de greep kunnen houden en blijft de ge-
onder de kortlopende vorderingen op verbonden partijen verant-
middelde debiteurentermijn daardoor op het gewenste niveau.
woord.
Daarnaast werd ook de voorziening voor het risico van oninbaarheid op een zeer acceptabel niveau van € 0,6 miljoen gehouden
Capgemini N.V. heeft zijn goede solvabiliteit verder kunnen ver-
(2012: € 1,4 miljoen).
beteren. Het eigen vermogen bedraagt ultimo 2013 circa 53% De verdeling van de netto-omzet per discipline is als volgt:
2013
Consulting Services
60,1
61,1
-/-
2%
Technology Services
505,4
508,8
-/-
1%
Outsourcing Services
253,9
264,5
-/-
4%
Overige activiteiten
-
0,1
8
Capgemini N.V. Jaarverslag 2013
819,4
2012 ontwikkeling
834,5
-/- 100% -/-
2%
Netto-omzet per sector Telecom, Travel & Utilities 24%
vrouwen in bestuurs- en toezichthoudende organen (art. 2:166 Financial Services 21%
BW). Capgemini heeft echter een evenwichtige vertegenwoordiging (op man-/vrouw-gebied als ook diversiteit in bredere zin) als belangrijk streven. Van belang hierbij is wel dat de kwaliteit van eventuele kandidaten vooropstaat. Om tot een meer evenwichtige verdeling man/vrouw te komen is binnen Capgemini reeds gestart met een programma voor meer vrouwen in topfuncties, genaamd ‘Female Leadership’. Medewerkers en organisatie Het aantal medewerkers in de Benelux is afgenomen van 5.518
Public Sector 29%
Manufacturing, Retail & Distribution 26%
in 2012 tot 5.233 eind 2013. Het percentage vrouwen in de organisatie is licht gestegen naar 23,1% (2012: 22,6%). De gemiddelde leeftijd bedroeg 39,0 jaar (2012: 39,2 jaar).
De financiële risico’s die Capgemini N.V. onderkent, vloeien voort uit de gewone bedrijfsuitoefening (zoals valutarisico’s) en zijn
Vooruitzichten 2014
voor een belangrijk deel afgedekt door middel van financiële instrumenten. Capgemini N.V. houdt geen afgeleide financiële
Hoewel er tekenen zijn van lichte verbetering is het herstel
instrumenten aan voor speculatieve doeleinden. Capgemini N.V.
nog te fragiel om een verwachting af te geven voor 2014. Wel
onderkent geen noemenswaardige risico’s en onzekerheden op
staat vast dat de noodzakelijke veranderingen van de afgelopen
het gebied van financiële verslaggeving en wet- en regelgeving.
jaren in 2013 hun vruchten hebben afgeworpen. Onze organisatie heeft daarmee weer een gezonde en stabiele basis om
Aan de algemene vergadering van aandeelhouders, die wordt
daadkrachtig in te kunnen springen op groei als deze zich voor-
gehouden op 15 mei 2014, zal worden voorgesteld het netto-
doet. We zien de toekomst dan ook vol vertrouwen tegemoet.
resultaat over 2013 als volgt te bestemmen: € 12,3 miljoen als dividend uit te keren en het restant van € 0,7 miljoen toe te
Utrecht, 9 mei 2014
voegen aan de overige reserves. Wet bestuur en toezicht
Directie
Het is ons streven om in de toekomst te voldoen aan de vereis-
J. Versteeg
ten over de evenwichtige vertegenwoordiging van mannen en
A.F.G. Berrens
Jaarverslag 2013 Capgemini N.V.
9
s count. People matter, re er, results count. People m People matter, results co matter, results count. Peo results count. People ma s count. People matter, r matter, results count. Peo People matter, resu eople matter, results cou results count. People ma s count. People matter, r ple matter, results count results count. People ma s count. People matter, r matter, results count. Peo eople matter, results cou results count. People ma s count. People matter, re People matte s count. People matter, r results count. People ma People matter, resu eople matter, results cou matter, results count. Peo People matte results count. People ma s count. People matter, r People matte s count. People matter, re People matter, resu People matter, results count. Peo results count. People ma eople matter, results cou People matte s count. People matter, r matter, results count. Peo People matter, resu eople matter, results cou
Jaarrekening 2013 van Capgemini N.V.
esults count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. Peop matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results cou ount. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matte ople matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, result atter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results coun results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. Peop ople matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, result ults count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People unt. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter atter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results coun results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. Peop t. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, re atter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results coun results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. Peop ople matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, result unt. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter atter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results coun esults count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. Peop er, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. P results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. Peop atter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results coun ults count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People unt. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter ople matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, result er, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. P atter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results coun results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. Peop er, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. P esults count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. Peop ults count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People e matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results c ople matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, result atter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results coun unt. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter er, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. P results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. Peop ople matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, result ults count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People unt. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter, results count. People matter
Geconsolideerde balans per 31 december 2013 (voor resultaatbestemming) (in € duizend)
Activa 31 december 2013 31 december 2012 Vaste activa Immateriële vaste activa 1
177.409 190.919
Materiële vaste activa 2
45.045 39.934
Financiële vaste activa 3
45.478 52.626 __________________________ __________________________
267.932 283.479
Vlottende activa Onderhanden werk 4 Vorderingen 5 Liquide middelen 6
51.640 46.529 249.796 237.056 10.299 21.457 __________________________ __________________________
311.735 305.042
579.667
588.521
De bij de rubrieken vermelde nummers verwijzen naar de toelichting, beginnend op bladzijde 16, die onderdeel uitmaakt van de jaarrekening.
12
Capgemini N.V. Jaarrekening 2013
Passiva 31 december 2013 31 december 2012 Groepsvermogen Eigen vermogen 7
306.256 298.733
Voorzieningen Personeelsgerelateerde voorzieningen 8
2.493 3.368
Voorziening latente belastingverplichtingen 9
1.623 3.185
Overige voorzieningen 10
7.407 17.305 __________________________ __________________________
11.523 23.858
Langlopende schulden Financieringsverplichtingen 11
7.436 5.330
Kortlopende schulden Belastingverplichtingen 13 Overige kortlopende verplichtingen 14
962 888 253.490 259.712 __________________________ __________________________
254.452 260.600
579.667
588.521
Jaarrekening 2013 Capgemini N.V.
13
Geconsolideerde winst-en-verliesrekening over 2013 (in € duizend)
2013 2012
Netto-omzet 16 819.356 834.489
Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten 17
349.536
347.928
Lonen en salarissen 18 367.239 445.610 Sociale lasten 18
50.437
56.871
Afschrijvingen op vaste activa 1 en 2 28.574 32.860 __________________________ __________________________ Som der bedrijfslasten -/- 795.786 -/- 883.269 __________________________ __________________________ Bedrijfsresultaat
23.570 -/- 48.780
Overige bedrijfsopbrengsten 19
-
19.913
Rentebaten en soortgelijke opbrengsten 20
403
320
Rentelasten en soortgelijke kosten 20
-/- 677 -/- 2.380 __________________________ __________________________
-/- 274 17.853 __________________________ __________________________ Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen
23.296 -/- 30.927
Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 21 -/- 9.979 Resultaat deelnemingen 22 -/-
21.598
300
-
Resultaat na belastingen 13.017 -/- 9.329 Totaal van de rechtstreekse mutaties in het eigen vermogen van de onderneming als onderdeel van het groepsvermogen 7 -/- 5.494 -/-
164
Totaalresultaat 7.523 -/- 9.493
De bij de rubrieken vermelde nummers verwijzen naar de toelichting, beginnend op bladzijde 16, die onderdeel uitmaakt van de jaarrekening.
14
Capgemini N.V. Jaarrekening 2013
Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2013 (in € duizend)
2013 2012 Bedrijfsresultaat 16 Gecorrigeerd voor: afschrijvingen 16
23.570 -/- 48.780
28.574
32.860
mutatie belasting resultaat 21
-/-
mutatie belastingverplichtingen 9
-/- 1.562 -/- 29.557
mutatie overige financiële vaste activa 4 mutatie voorzieningen 8 en 10
9.979
21.598
7.428 -/- 16.341
-/- 10.773
6.172
mutatie werkkapitaal (excl. liquide middelen en kortlopend bankkrediet) 4, 5 en 14
-/- 23.750 -/- 8.807 __________________________ __________________________
-/- 10.062 5.925 __________________________ __________________________ Kasstroom uit operationele activiteiten
13.508
Investeringen in: immateriële vaste activa 1
-/-
materiële vaste activa 2
-/- 19.977 -/- 25.343
447 -/-
-/-
42.855
-/-
4.099
434
(Des)investeringen in: overige financiële vaste activa 3
-/-
geassocieerde deelnemingen 3
580
1.722
-
43
resultaat verkoop groepsmaatschappij 19 - 19.913 __________________________ __________________________ Kasstroom uit investeringsactiviteiten
-/-
21.004
Rentebaten en soortgelijke opbrengsten 20
403
Rentelasten en soortgelijke kosten 20
677 -/- 2.380
-/-
320
Mutatie langlopende schulden 11 en 12 2.106 -/- 84.487 __________________________ __________________________ Kasstroom uit financieringsactiviteiten 1.832 -/- 86.547 __________________________ __________________________ Netto kasstroom -/- 5.664 -/- 133.501 Rechtstreekse mutaties in het eigen vermogen
-/-
Mutatie liquide middelen 6
-/- 11.158 -/- 133.665
Stand per 1 januari
5.494
-/-
21.457
164
155.122
Mutatie boekjaar -/- 11.158 -/- 133.665 __________________________ __________________________ Stand per 31 december
10.299
21.457
Jaarrekening 2013 Capgemini N.V.
15
Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening
Inhoudsopgave 17 Algemeen 17 Grondslagen voor de consolidatie en de waardering 25 Grondslagen voor de bepaling van het resultaat 29
1. Immateriële vaste activa
30
2. Materiële vaste activa
31
3. Financiële vaste activa
32
4. Onderhanden werk
33
5. Vorderingen
33
6. Liquide middelen
34
7. Eigen vermogen
36
8. Personeelsgerelateerde voorzieningen
38
9. Voorziening latente belastingverplichtingen
39 10. Overige voorzieningen 40 11. Financieringsverplichtingen 40 12. Schulden aan aandeelhouders 41 13. Belastingverplichtingen 41 14. Overige kortlopende verplichtingen 41 15. Niet in de balans opgenomen verplichtingen 43 16. Gesegmenteerde informatie 46
17. Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten
48 18. Lonen en salarissen, Sociale lasten 49 19. Overige bedrijfsopbrengsten 49 20. Rentebaten, rentelasten en soortgelijke opbrengsten en kosten 50 21. Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 51 22. Resultaat deelnemingen
16
Capgemini N.V. Jaarrekening 2013
Algemeen
van een beknopte winst-en-verliesrekening in overeenstemming met art. 2:402 BW.
Relatie met de moedermaatschappij en de voornaamste activiteiten Capgemini N.V is feitelijk gevestigd op Reykjavikplein 1, 3543 KA
rondslagen voor de consolidatie G en de waardering
te Utrecht, Nederland. Utrecht is tevens de statutaire vestigingsplaats. De vennootschap is onderdeel van de internationa-
De gehanteerde grondslagen van waardering en van resultaat-
le onderneming Cap Gemini S.A. (gevestigd te Parijs, Frankrijk),
bepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van het voor-
die alle aandelen in Capgemini N.V. houdt. De jaarrekening van
gaande jaar. De posten in de jaarrekening van de groepsmaat-
Capgemini N.V. is opgenomen in de geconsolideerde jaarreke-
schappijen worden gewaardeerd met inachtneming van de
ning van Cap Gemini S.A. De geconsolideerde jaarrekening van
valuta van de economische omgeving waarin de groepsmaat-
Cap Gemini S.A. is tegen kostprijs verkrijgbaar op het kantoor
schappij haar bedrijfsactiviteiten voornamelijk uitoefent. De ge-
van Capgemini N.V.
consolideerde jaarrekening is opgesteld in euro’s; dit is zowel de functionele als de presentatievaluta van Capgemini N.V.
Capgemini N.V. is de holdingmaatschappij van de Capgemini-
Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waar-
bedrijven in de Benelux. De Capgemini-bedrijven maken deel
schijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen naar
uit van het wereldwijde Capgemini-netwerk en leveren dien-
de onderneming zullen toevloeien en de waarde daarvan be-
sten en oplossingen in de markt voor consulting, technology
trouwbaar kan worden vastgesteld. Een verplichting wordt in
en outsourcing.
de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met een uitstroom van
In 2013 hebben zich geen stelselwijzigingen en/of schattings-
middelen die economische voordelen in zich bergen en de om-
wijzigingen voorgedaan.
vang van het bedrag daarvan betrouwbaar kan worden vast-
De jaarrekening is opgesteld in € 1.000.
gesteld. De jaarrekening is opgesteld op basis van historische kosten, met uitzondering van de volgende activa en verplich-
Toegepaste standaarden
tingen, die zijn gewaardeerd tegen reële waarde: afgeleide fi-
De jaarrekening is opgesteld volgens de wettelijke bepalingen
nanciële instrumenten, financiële instrumenten aangehouden
van Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek en de stellige
voor handelsdoeleinden en financiële instrumenten geclas-
uitspraken van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, die
sificeerd als beschikbaar voor verkoop. Voor verkoop aange-
uitgegeven zijn door de Raad voor de Jaarverslaggeving.
houden vaste activa en groepen activa die worden afgestoten, worden gewaardeerd op de laagste van de boekwaarde en de
Activa en verplichtingen worden in het algemeen gewaardeerd
reële waarde minus de verkoopkosten.
tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke waarderingsgrondslag is ver-
Gebruik van schattingen
meld vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. In de
Het opmaken van de jaarrekening vereist van de directie dat zij
balans, de winst-en-verliesrekening en het kasstroomover-
oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt,
zicht zijn referenties opgenomen. Met deze referenties wordt
die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de
verwezen naar de toelichting.
gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen en van
Aangezien de winst-en-verliesrekening over 2013 van
baten en lasten. De schattingen en hiermee verbonden ver-
Capgemini N.V. in de geconsolideerde jaarrekening is verwerkt,
onderstellingen zijn gebaseerd op ervaringen uit het verleden
is (in de enkelvoudige jaarrekening) volstaan met weergave
en verschillende andere factoren die gegeven de omstandig-
Jaarrekening 2013 Capgemini N.V.
17
heden als redelijk worden beschouwd. De uitkomsten hiervan
Intercompany-transacties, intercompany-winsten en onderlin-
vormen de basis voor het oordeel over de boekwaarde van
ge vorderingen en schulden tussen groepsmaatschappijen en
activa en verplichtingen die niet op eenvoudige wijze uit andere
andere in de consolidatie opgenomen rechtspersonen worden
bronnen is af te leiden. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen
geëlimineerd, voor zover de resultaten niet door transacties
afwijken van deze schattingen. Schattingen en onderliggende
met derden buiten de groep zijn gerealiseerd. Ongerealiseerde
aannames worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van
verliezen op intercompany-transacties worden ook geëlimi-
schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schat-
neerd tenzij er sprake is van een bijzondere waardevermin-
ting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de
dering. Waarderingsgrondslagen van groepsmaatschappijen
herziening gevolgen heeft.
en andere in de consolidatie opgenomen rechtspersonen zijn waar nodig gewijzigd om aansluiting te krijgen bij de geldende
Consolidatie
waarderingsgrondslagen voor de Groep.
In de consolidatie worden de financiële gegevens van Capgemini N.V. opgenomen, samen met zijn groepsmaatschap-
Overnames van ondernemingen door de groep worden verant-
pijen en andere rechtspersonen waarop zij een overheersende
woord volgens de ‘purchase accounting’-methode. De kosten
zeggenschap kan uitoefenen of waarover zij de centrale lei-
van een overname worden bepaald op basis van de reële waar-
ding heeft. Groepsmaatschappijen zijn rechtspersonen waarin
de van de verstrekte activa, de uitgegeven eigenvermogens-in-
Capgemini N.V. direct of indirect overheersende zeggenschap
strumenten en de verplichtingen die ontstaan of overgenomen
kan uitoefenen doordat zij beschikt over de meerderheid van
zijn op de datum van overdracht, plus de kosten die direct aan
de stemrechten of op enig andere wijze de financiële en ope-
de overname kunnen worden toegerekend.
rationele activiteiten kan beheersen. Hierbij wordt tevens rekening gehouden met potentiële stemrechten die direct kunnen
Overgenomen identificeerbare activa en verplichtingen en
worden uitgeoefend op balansdatum.
voorwaardelijke verplichtingen in een bedrijfscombinatie wor-
De groepsmaatschappijen en andere rechtspersonen waarop
den bij de eerste verantwoording gewaardeerd tegen de reële
zij een overheersende zeggenschap kan uitoefenen of waar-
waarde op de overnamedatum, ongeacht de omvang van even-
over zij de centrale leiding heeft, worden voor 100% in de con-
tuele minderheidsbelangen. Het bedrag waarmee de kostprijs
solidatie betrokken. Het aandeel van derden in het groepsver-
van de overname het groepsbelang in de reële waarde van de
mogen en in het groepsresultaat wordt afzonderlijk vermeld.
overgenomen identificeerbare activa en verplichtingen over-
Samenstelling van de groep De in de consolidatie begrepen vennootschappen zijn:
31 december 2013
31 december 2012
% aandelenbelang
% aandelenbelang
Capgemini Nederland B.V.
Utrecht
100,0
100,0
Capgemini Belgium N.V./S.A.
Brussel
100,0
100,0
Capgemini Sourcing B.V.
Utrecht
100,0
100,0
Dunit B.V.
Utrecht
100,0
100,0
Capgemini Educational Services B.V.
Utrecht
100,0
100,0
Capgemini Retail Solutions B.V.
Amsterdam
-
100,0
Op 29 november 2013 hebben we Capgemini Retail Solutions B.V. geliquideerd. Er zaten geen operationele activiteiten meer in.
18
Capgemini N.V. Jaarrekening 2013
schrijdt, wordt verwerkt als goodwill. Indien de kostprijs van de
haar belang in de geassocieerde deelneming, inclusief even-
overname lager is dan de reële waarde van het groepsbelang in
tuele ongedekte vorderingen, verantwoordt de groep geen ver-
de netto-activa van de verworven dochteronderneming, wordt
dere verliezen, tenzij verplichtingen zijn ontstaan of betalingen
het verschil gepassiveerd op de balans en naar rato van de ac-
zijn verricht ten behoeve van de geassocieerde deelneming.
tiva afgeschreven ten gunste van de winst-en-verliesrekening. Intercompany-transacties, saldi en ongerealiseerde resultaten
Financiële vaste activa
op transacties met geassocieerde deelnemingen worden geëli-
Deelnemingen
mineerd tot een bedrag ter hoogte van het belang van de groep
Deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden uitge-
in de geassocieerde deelnemingen.
oefend worden gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode (nettovermogenswaarde). Wanneer 20% of meer van de
Overige financiële vaste activa
stemrechten uitgebracht kan worden, wordt ervan uitgegaan
Deelnemingen waarin geen invloed van betekenis wordt uitge-
dat er invloed van betekenis is. De nettovermogenswaarde
oefend, worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of duur-
wordt berekend volgens de grondslagen die gelden voor deze
zaam lagere bedrijfswaarde.
jaarrekening; voor deelnemingen waarvan onvoldoende gege-
De leningen aan niet-geconsolideerde deelnemingen worden
vens beschikbaar zijn voor aanpassing aan deze grondslagen,
initieel gewaardeerd tegen de reële waarde onder aftrek van
wordt uitgegaan van de waarderingsgrondslagen van de des-
noodzakelijk geachte voorzieningen. Vervolgens worden deze
betreffende deelneming.
gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs. De overige financiële vaste activa worden gewaardeerd tegen reële markt-
Indien de waardering van een deelneming volgens de nettover-
waarde.
mogenswaarde negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd.
Dividenden worden verantwoord in de periode waarin zij be-
Indien en voor zover Capgemini N.V. in deze situatie geheel of
taalbaar worden gesteld. Rentebaten worden verantwoord in de
gedeeltelijk instaat voor de schulden van de deelneming, dan
periode waartoe zij behoren, rekening houdend met de effec-
wel het stellige voornemen heeft de deelneming tot betaling
tieve rentevoet van de desbetreffende actiefpost. Eventuele
van haar schulden in staat te stellen, wordt hiervoor een voor-
winsten of verliezen worden verantwoord onder rentebaten en
ziening getroffen.
soortgelijke opbrengsten en rentelasten en soortgelijke kosten.
De eerste waardering van gekochte deelnemingen is geba-
Vreemde valuta
seerd op de reële waarde van de identificeerbare activa en
Transacties in vreemde valuta worden in euro’s omgerekend
passiva op het moment van acquisitie. Voor de vervolgwaar-
tegen de geldende wisselkoers per de transactiedatum. In
dering worden de grondslagen toegepast die gelden voor deze
vreemde valuta luidende monetaire activa en verplichtingen
jaarrekening, uitgaande van de waarden bij eerste waardering.
worden per balansdatum in euro’s omgerekend tegen de op die datum geldende wisselkoers. De bij omrekening optredende
Het aandeel van de groep in het resultaat van de geassocieer-
valutakoersverschillen worden in de winst-en-verliesrekening
de deelnemingen na de overnamedatum wordt in de geconso-
opgenomen. Niet-monetaire activa en verplichtingen die in een
lideerde winst-en-verliesrekening opgenomen en haar aandeel
vreemde valuta luiden en op basis van historische kostprijs
in de mutaties in de reserves na de overnamedatum wordt
worden gewaardeerd, worden omgerekend tegen de wissel-
verantwoord in de reserves. De boekwaarde van de investering
koers per de transactiedatum. Niet-monetaire activa en ver-
wordt aangepast voor cumulatieve mutaties na de overname-
plichtingen in vreemde valuta’s die tegen reële waarde worden
datum. Wanneer het aandeel van de groep in de verliezen van
opgenomen, worden in euro’s omgerekend tegen de wissel-
een geassocieerde onderneming groter is dan of gelijk is aan
koersen per transactiedatum.
Jaarrekening 2013 Capgemini N.V.
19
Verbonden partijen
Financiële instrumenten die deel uitmaken
Als verbonden partij worden aangemerkt alle rechtspersonen
van een handelsportefeuille
waarover overheersende zeggenschap, gezamenlijke zeggen-
Financiële instrumenten (activa en verplichtingen) die worden
schap of invloed van betekenis kan worden uitgeoefend. Ook
aangehouden voor handelsdoeleinden worden gewaardeerd
rechtspersonen die overwegende zeggenschap kunnen uitoe-
tegen reële waarde en wijzigingen in die reële waarde worden
fenen worden aangemerkt als verbonden partij. Ook de statu-
verantwoord in de winst-en-verliesrekening. In de eerste peri-
taire directieleden, andere sleutelfunctionarissen in het ma-
ode van waardering worden toerekenbare transactiekosten als
nagement van Capgemini N.V. of de moedermaatschappij van
last in de winst-en-verliesrekening verwerkt.
Capgemini N.V. en nauwe verwanten zijn verbonden partijen.
Gekochte leningen en obligaties Transacties van betekenis met verbonden partijen worden toe-
Gekochte leningen en obligaties waarvan de onderneming de
gelicht voor zover deze niet onder normale marktvoorwaarden
intentie heeft deze tot het einde van de looptijd aan te houden,
zijn aangegaan. Hiervan wordt toegelicht de aard en de om-
en hiertoe ook in staat is, worden gewaardeerd tegen geamor-
vang van de transactie en andere informatie die nodig is voor
tiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode
het verschaffen van het inzicht.
verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen. De overige gekochte leningen en obligaties worden, voor zover
Bedrijfsuitoefening in het buitenland
deze aan een beurs genoteerd zijn, gewaardeerd tegen reële
De activa en verplichtingen van buitenlandse activiteiten, met
waarde. Wijzigingen in die reële waarde worden verantwoord in
inbegrip van goodwill en bij consolidatie ontstane reëlewaarde-
de winst-en-verliesrekening. Niet-beursgenoteerde gekochte
correcties, worden indien afwijkend van de euro omgerekend
leningen en obligaties worden gewaardeerd tegen geamorti-
tegen de geldende koers per balansdatum. De opbrengsten en
seerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode, ver-
kosten van buitenlandse activiteiten worden indien afwijkend
minderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen.
van de euro omgerekend tegen de wisselkoers op de transactiedatum. Valutaomrekeningsverschillen worden rechtstreeks
Afgeleide financiële instrumenten
ten gunste of ten laste van het eigen vermogen gebracht in een
Afgeleide financiële instrumenten worden in eerste instantie
afzonderlijke component.
verantwoord tegen reële waarde op de dag dat een derivaatcontract wordt gesloten en vervolgens gewaardeerd tegen hun
Financiële instrumenten
reële waarde. De wijze van verwerking van waardeveranderin-
Financiële instrumenten omvatten investeringen in aandelen
gen van het afgeleide financiële instrument is afhankelijk van
en obligaties, handels- en overige vorderingen, geldmiddelen,
of er met het afgeleide financiële instrument hedge-accoun-
leningen en overige financieringsverplichtingen, handelsschul-
ting wordt toegepast of niet.
den en overige te betalen posten. Financiële instrumenten, inclusief de van de basiscontracten gescheiden afgeleide fi-
Capgemini past hedge-accounting toe. Op het moment van
nanciële instrumenten, worden bij de eerste opname verwerkt
aangaan van een hedgerelatie, wordt dit door de vennootschap
tegen reële waarde. Indien instrumenten niet zijn gewaardeerd
gedocumenteerd. De vennootschap stelt door middel van een
tegen reële waarde met verwerking van waardeveranderingen
test periodiek de effectiviteit van de hedgerelatie vast. Dit kan
in de winst-en-verliesrekening, maken eventuele direct toere-
gebeuren door het vergelijken van de kritische kenmerken
kenbare transactiekosten deel uit van de eerste waardering.
van het hedge-instrument met die van de afgedekte positie, of door het vergelijken van de verandering in reële waarde van het hedge-instrument en de afgedekte positie.
20
Capgemini N.V. Jaarrekening 2013
Bij het toepassen van kasstroomhedge-accounting wordt het
Immateriële vaste activa - goodwill
effectieve deel van de herwaardering van het hedge-instrument
Goodwill wordt bepaald als het positieve verschil tussen de
rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt (in de kasstroom-
verkrijgingsprijs van de deelnemingen en het belang van
hedgereserve). Op het moment dat de resultaten van de afge-
Capgemini in de netto reële waarde van de overgenomen
dekte positie in de winst-en-verliesrekening worden verwerkt,
identificeerbare activa en de ‘voorwaardelijke’ verplichtingen
wordt het daaraan gerelateerde resultaat uit het eigen vermogen
van de overgenomen partij, verminderd met de cumulatieve
naar de winst-en-verliesrekening overgebracht en in dezelfde re-
afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen. Goodwill,
gel in de winst-en-verliesrekening verantwoord.
betaald bij de acquisitie van buitenlandse groepsmaatschappijen en deelnemingen wordt omgerekend tegen de koers op
Om het ineffectieve deel van de herwaardering in de juiste
de transactiedatum. De geactiveerde goodwill wordt vanaf
periode in de winst-en-verliesrekening te kunnen verwerken,
moment van ingebruikneming lineair afgeschreven over de
neemt Capgemini op elke balansdatum maximaal het laagste
geschatte economische levensduur, die is bepaald op twintig
absolute bedrag van de volgende twee waardeveranderingen
jaar. Boekwinsten en -verliezen uit de incidentele verkoop van
in het eigen vermogen op:
activa zijn begrepen onder de afschrijvingen.
• de cumulatieve herwaardering van het hedge-instrument sinds het aanwijzen van de hedgerelatie; en
Immateriële vaste activa - software
• de cumulatieve verandering van de waarde van de toekom-
Software wordt gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met
stig afgedekte kasstromen voor zover deze aan het afgedek-
cumulatieve afschrijvingen en bijzondere waardeverminderin-
te risico toegerekend kan worden.
gen. De afschrijving van software is gebaseerd op de verwachte gebruiksduur, die 3 tot 5 jaar bedraagt. De afschrijving vindt
Het toepassen van kasstroomhedge-accounting wordt beëin-
vanaf moment van ingebruikneming plaats volgens de lineaire
digd als:
methode. Boekwinsten en -verliezen uit de incidentele verkoop
• het hedge-instrument wordt verkocht, beëindigd of uitge-
van activa zijn begrepen onder de afschrijvingen.
oefend; het cumulatieve resultaat op het hedge-instrument er nog sprake was van een effectieve hedge, blijft in het ei-
Immateriële vaste activa geactiveerde klantenportefeuille
gen vermogen verantwoord tot de oorspronkelijk afgedekte
De immateriële vaste activa betreffende geactiveerde klan-
toekomstige transactie plaatsvindt;
tenportefeuille hebben betrekking op geïdentificeerde imma-
dat rechtstreeks in het eigen vermogen was verwerkt toen
• de hedgerelatie niet langer voldoet aan de criteria voor
teriële activa van acquisities en worden gewaardeerd op de
hedge-accounting. Indien de afgedekte toekomstige trans-
reële waarde op het moment van overname. De reële waarde
actie nog plaatsvindt, wordt het hiermee samenhangende
bij overname is op dat moment de kostprijs. De kostprijs van
cumulatieve resultaat op het hedge-instrument verant-
de identificeerbare immateriële vaste activa gerelateerd aan
woord in het eigen vermogen. Als de transactie niet meer zal
klanten wordt, op basis van de gebruiksduur per individuele
plaatsvinden wordt het cumulatieve resultaat verantwoord
component, afgeschreven ten laste van de winst-en-verlies-
dat verantwoord was in het eigen vermogen in de winst-en-
rekening. De afschrijving wordt vanaf moment van ingebruik-
verliesrekening.
neming berekend volgens de lineaire methode over de historische kostprijs. Boekwinsten en -verliezen uit de incidentele
Capgemini past kasstroomhedge-accounting toe op valuta-
verkoop van activa zijn begrepen onder de afschrijvingen.
derivaten die worden aangegaan voor het indekken van zijn toekomstige inkopen in Amerikaanse dollars, Britse ponden,
Materiële vaste activa
Poolse zloty’s en Indiase roepies.
Materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de kost-
Jaarrekening 2013 Capgemini N.V.
21
prijs, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen en bij-
opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde. De opbrengstwaarde
zondere waardeverminderingen. De afschrijving op de mate-
is bepaald met behulp van de actieve markt. Een bijzonder
riële vaste activa wordt vanaf moment van ingebruikneming
waardeverminderingsverlies wordt direct als een last verwerkt
berekend volgens de lineaire methode over de historische
in de winst- en verliesrekening.
kostprijs, verminderd met de restwaarde op basis van de geschatte economische levensduur van dergelijke activa. De
Indien wordt vastgesteld dat een bijzondere waardeverminde-
kostprijs omvat uitgaven die direct aan de verwerving van
ring die in het verleden verantwoord is, niet meer bestaat of
het activum kunnen worden toegerekend. Daarnaast omvat-
is afgenomen, dan wordt de toegenomen boekwaarde van de
ten de kosten van verbetering aan gehuurde onroerende za-
desbetreffende activa niet hoger gesteld dan de boekwaarde
ken de geschatte toekomstige kosten van het terugbrengen
die bepaald zou zijn indien geen bijzondere waardeverminde-
van geleasde voorzieningen in hun oorspronkelijke staat, in-
ring voor het actief zou zijn verantwoord.
dien noodzakelijk.
Leaseovereenkomsten Daarop volgende bestedingen worden geactiveerd, mits de toe-
Geleasde activa waarbij Capgemini vrijwel alle aan het eigen-
komstige economische voordelen voortvloeiend uit het actief
dom verbonden risico’s en voordelen overneemt, worden ge-
aan de groep toekomen. Kosten voor reparaties en onderhoud
classificeerd als financiële leaseovereenkomsten. Financiële
worden genomen wanneer ze zich voordoen.
leaseovereenkomsten worden bij aanvang van de leaseovereenkomst geactiveerd tegen de reële waarde van het geleasde
De geschatte gebruiksduur luidt als volgt:
bedrijfsmiddel of de contante waarde van de minimale lease-
computers
3 - 5 jaar
inventaris
5 - 10 jaar
andere vaste bedrijfsmiddelen
7 - 10 jaar
betalingen, afhankelijk van welk bedrag het laagst is. De overeenkomstige huurverplichtingen, na aftrek van financiële lasten, worden opgenomen in de leningen. Het renteelement van de financiële lasten gedurende de leaseperiode
Bijzondere waardeverminderingen van vaste activa
wordt ten laste gebracht van de resultatenrekening volgens
Per balansdatum worden steeds de restwaarde van de ac-
de effectieve rentemethode. Activa die in het kader van een
tiva en hun economische levensduur beoordeeld en zo nodig
financiële leaseovereenkomst worden verworven, worden af-
aangepast. Duurzame materiële activa worden beoordeeld op
geschreven op basis van hun economische levensduur of de
bijzondere waardevermindering wanneer gebeurtenissen of
looptijd van de overeenkomst, afhankelijk van welke periode
gewijzigde omstandigheden erop duiden dat de boekwaarde
het kortst is.
wellicht niet realiseerbaar is. Een bijzondere waardevermindering wordt verantwoord voor het bedrag waarmee de boek-
Leaseovereenkomsten, waarbij een aanzienlijk deel van de
waarde van het activum de realiseerbare waarde overschrijdt.
risico’s en rendementen verbonden aan eigendom bij de lease-
De realiseerbare waarde is de reële waarde min verkoopkosten
gever blijft berusten, worden geclassificeerd als operationele
van een activum of de hogere bedrijfswaarde ervan.
leaseovereenkomsten. Betalingen die gedaan worden in het
Indien het niet mogelijk is de realiseerbare waarde voor het
kader van operationele leaseovereenkomsten, na aftrek van
individuele actief te bepalen, wordt de realiseerbare waarde
eventuele van de leasegever ontvangen incentives, worden
bepaald van de kasstroomgenererende eenheid waartoe het
gedurende de looptijd van de leaseovereenkomst op lineaire
actief behoort. Van een bijzondere waardevermindering is
basis ten laste gebracht van de resultatenrekening.
sprake als de boekwaarde van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde; de realiseerbare waarde is de hoogste van de
22
Capgemini N.V. Jaarrekening 2013
Onderhanden werk
balans is verwerkt, wordt het bedrag van de betaalde vergoe-
Onderhanden projecten in opdracht van derden bestaat uit het
ding, met inbegrip van de rechtstreeks toerekenbare kosten,
saldo van gerealiseerde projectkosten, toegerekende winst, en
als mutatie in het eigen vermogen opgenomen. Ingekochte
indien van toepassing, verwerkte verliezen en reeds gedecla-
aandelen worden geclassificeerd als ingekochte eigen aande-
reerde termijnen. Onderhanden projecten worden afzonderlijk
len en gepresenteerd als aftrekpost op het totale eigen ver-
in de balans onder vlottende activa gepresenteerd. Indien het
mogen. Dividend dat wordt uitgekeerd aan de aandeelhouders
een creditstand vertoont worden deze gepresenteerd onder de
wordt verantwoord als een verplichting in de periode waarin
kortlopende schulden.
het dividend wordt goedgekeurd door de aandeelhouders.
In de waardering van het onderhanden werk worden de kosten
Rentedragende schulden
van direct toerekenbare loon- en overheadkosten begrepen. De
Rentedragende leningen worden bij de eerste opname ver-
opbrengsten, kosten en winstbestemming op het onderhan-
werkt tegen kostprijs, verminderd met toerekenbare transac-
den werk geschieden naar rato van de verrichte prestaties bij
tiekosten. Na de eerste opname worden rentedragende lenin-
uitvoering van het werk (‘percentage of completion method’).
gen gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, waarbij een verschil tussen de kostprijs en het aflossingsbedrag op basis
Vorderingen
van de effectieve rentemethode in de winst-en-verliesrekening
Vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kost-
wordt verantwoord over de looptijd van de leningen.
prijs minus bijzondere waardeverminderingen. Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële
Personeelsgerelateerde voorzieningen
waarde van de tegenprestatie. Vorderingen worden na eerste
Pensioenregeling op basis van beschikbaar premiestelsel
verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs.
Verplichtingen in verband met bijdragen aan pensioenrege-
Voorzieningen wegens het risico van oninbaarheid worden in
lingen op basis van toegezegde bijdragen worden als last in
mindering gebracht op de boekwaarde van de vordering.
de winst-en-verliesrekening opgenomen in de periode waarover de bijdragen verschuldigd zijn. De pensioenregeling, die
Effecten en liquide middelen
is ondergebracht bij de Stichting Pensioenfonds Capgemini
Tot effecten en liquide middelen behoren kassaldi, direct
Nederland, betreft een pensioenregeling op basis van beschik-
opvraagbare banktegoeden en andere hoogst liquide beleg-
baar premiestelsel (‘defined contribution plan’).
gingen met een oorspronkelijke looptijd van drie maanden of minder. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale
Toegezegde pensioenrechten
waarde. Effecten worden gewaardeerd tegen de reële waarde.
Een van de pensioenregelingen van Capgemini in Nederland kan worden aangemerkt als een salaris-/dienstjarenstelsel
Eigen vermogen
(‘defined benefit plan’). De groep verwerkt de kosten van pen-
Gewone aandelen worden geclassificeerd als eigen vermogen.
sioenregelingen en personeelsgerelateerde voorzieningen na
Bijkomende kosten die direct toerekenbaar zijn aan de uitgifte
pensionering in overeenstemming met Richtlijn voor de
van nieuwe aandelen of opties worden in het eigen vermogen
Jaarverslaggeving voor personeelsbeloningen (hierna: RJ 271).
getoond als een vermindering, na aftrek van belastingen, van
Een aanzienlijk deel van de toegezegde pensioenrechten van
de opbrengsten. Bijkomende kosten die rechtstreeks toe-
de groep wordt gefinancierd met gesepareerde beleggingen die
rekenbaar zijn aan de uitgifte van nieuwe aandelen of opties
zijn beperkt tot een pensioenfonds of trust, of die zijn verzekerd
voor de overname van bedrijfscombinaties, worden in de
voor de uitbetaling van de pensioenuitkeringen waartoe de ven-
overnamekosten opgenomen als onderdeel van de koopsom.
nootschap zich heeft verplicht.
Bij inkoop van aandelenkapitaal dat als eigen vermogen in de
Jaarrekening 2013 Capgemini N.V.
23
De nettoverplichting van de groep uit hoofde van toegezegde
Overige voorzieningen
pensioenrechten wordt voor iedere regeling afzonderlijk bere-
Een voorziening wordt in de balans opgenomen wanneer
kend door een schatting te maken van de pensioenaanspraken
de groep een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting
die werknemers hebben opgebouwd in ruil voor hun diensten
heeft als gevolg van een gebeurtenis in het verleden waar-
in de verslagperiode en voorgaande perioden. Deze pensioen-
van een betrouwbare schatting kan worden gemaakt, en het
aanspraken worden verdisconteerd om de contante waarde te
waarschijnlijk is dat voor de afwikkeling van die verplichting
bepalen, en de reële waarde van de fondsbeleggingen wordt
een uitstroom van middelen nodig is. Indien dit een wezenlijk
hierop in mindering gebracht.
effect betreft, worden de voorzieningen bepaald door de verwachte toekomstige kasstromen contant te maken op basis
De disconteringsvoet is het rendement per balansdatum van
van een disconteringsvoet vóór belasting die een afspiegeling
staats- of bedrijfsobligaties met een hoge kredietwaardering
is van de actuele markttaxaties van de tijdswaarde van geld
waarvan de looptijd de termijn van de verplichtingen van de
en, waar nodig, van de specifieke risico’s met betrekking tot
groep benadert. De berekening wordt uitgevoerd door een er-
de verplichting.
kende actuaris volgens de ‘projected unit credit’-methode. Reorganisatie De met de toegezegde pensioenrechten gemoeide kosten
Reorganisatievoorzieningen worden opgenomen wanneer de
vertegenwoordigen met name de toename van de actuariële
groep een gedetailleerd en geformaliseerd reorganisatieplan
contante waarde van de toegezegde pensioenrechten op basis
heeft goedgekeurd, en een aanvang is gemaakt met de reorga-
van dienstjaren in het boekjaar en de rente op deze verplich-
nisatie of deze publiekelijk bekend is gemaakt. Er wordt geen
ting voor dienstjaren in voorgaande boekjaren, na aftrek van
voorziening getroffen voor toekomstige bedrijfslasten.
het verwachte rendement op de beleggingen. Wanneer de pensioenaanspraken uit hoofde van een rege-
Verlieslatende contracten
ling worden verbeterd, wordt het gedeelte van de verbeterde
Een voorziening voor verlieslatende contracten wordt getrof-
pensioenaanspraken dat betrekking heeft op de verstreken
fen indien de door de groep naar verwachting te behalen voor-
diensttijd van werknemers lineair als last in de winst-en-ver-
delen uit een overeenkomst lager zijn dan de onvermijdbare
liesrekening opgenomen over de gemiddelde periode totdat
kosten, om aan de verplichtingen uit hoofde van de overeen-
de pensioenaanspraken onvoorwaardelijk worden. Voor zover
komst te voldoen.
de aanspraken onmiddellijk onvoorwaardelijk worden, wordt de last onmiddellijk in de winst-en-verliesrekening opgeno-
Risico en claims
men.
Een voorziening voor risico en claims wordt getroffen voor de operationele activiteiten. De vaststelling van de omvang van
Wanneer de berekening resulteert in een positief saldo voor de
de voorziening geschiedt stelselmatig post voor post, op basis
groep, wordt de opname van het actief beperkt tot een bedrag
van statistische gegevens, rekening houdend met nog niet ge-
dat maximaal gelijk is aan het saldo van eventuele niet opge-
melde schadegevallen.
nomen actuariële verliezen en pensioenkosten van verstreken diensttijd en de contante waarde van eventuele toekomstige
Onderhoudskosten
terugstortingen door het fonds of lagere toekomstige pensi-
Een voorziening voor onderhoudskosten wordt getroffen voor
oenpremies.
herinstaatstelling van gehuurde faciliteiten aan het einde van de huurtermijn. De voorziening wordt gebaseerd op de contante waarde van de te verwachten kosten.
24
Capgemini N.V. Jaarverslag 2013
Handels- en overige verplichtingen
reerde bedragen die betrekking hebben op het doorberekenen
Handelsverplichtingen en overige te betalen posten worden
van kosten of diensten van derden worden niet als opbrengst
gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs.
verantwoord wanneer de groep als agent van de leverancier fungeert.
Grondslagen voor de bepaling van het resultaat
Er worden geen opbrengsten verantwoord indien er belangrijke onzekerheden bestaan met betrekking tot het innen van de verschuldigde vergoeding, de hiermee verband houdende
Algemeen
kosten of eventuele vergoedingen voor creditnota’s die waar-
Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de op-
schijnlijk verstrekt moeten worden, en tevens wanneer er
brengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en
sprake is van aanhoudende managementbetrokkenheid bij de
andere lasten over het jaar. De opbrengsten op transacties
goederen.
worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd. Onderhanden projecten in opdracht van derden
Opbrengsten
De waardering van onderhanden projecten geschiedt tegen de
Verlening van diensten
per balansdatum aan in uitvoering zijnde projecten bestede
De opbrengsten uit contracten op basis van tijd en materiaal
directe uren en de in het kader van de projecten ingekochte
worden verantwoord tegen de contractuele tarieven, naar rato
goederen en diensten.
van de gemaakte uren en directe kosten. Opbrengsten uit con-
De directe uren zijn gewaardeerd op het commerciële voorcal-
tracten met een vaste aanneemsom worden verantwoord vol-
culatietarief. Dit tarief omvat naast arbeidskosten en overige
gens de ‘percentage of completion’-methode. De contractuele
bedrijfskosten tevens een commerciële opslag. De winstne-
opbrengsten en lasten worden in de winst-en-verliesrekening
ming geschiedt naar rato van voortgang van de projecten. De
verwerkt naar rato van de voltooiing van het project. Het stadi-
ingekochte goederen en diensten zijn gewaardeerd op de be-
um van voltooiing wordt bepaald als percentage van de kosten
taalde inkoopprijs.
die zijn gemaakt tot aan een bepaalde datumbeoordeling en
Bij de waardering van de onderhanden projecten wordt reke-
een betrouwbare schatting van de totale kosten om het project
ning gehouden met eventuele verliesgevendheid van projec-
ten uitvoer te brengen.
ten. Reeds gefactureerde bedragen ter zake van projecten worden in mindering gebracht op de geactiveerde kosten van
Indien de uitkomst van een contract niet betrouwbaar kan
deze projecten.
worden bepaald, worden de contractuele opbrengsten slechts opgenomen voor zover de contractkosten naar alle waarschijn-
Lasten
lijkheid verhaalbaar zullen zijn. Verwachte verliezen op projec-
De bedrijfslasten worden bepaald met inachtneming van de
ten worden onmiddellijk in de winst-en-verliesrekening opge-
hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen en toegerekend
nomen.
aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de
Opbrengsten uit de verkoop van goederen worden in de winst-
arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst-en-verliesrekening
en-verliesrekening verwerkt wanneer de belangrijkste risico’s
voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers.
en voordelen van eigendom aan de koper zijn overgedragen. De opbrengsten worden weergegeven na aftrek van belastingen
Leasebetalingen
op toegevoegde waarde, verkoopkortingen en na eliminatie
Leasebetalingen uit hoofde van operationele leasing worden
van de verkopen binnen de groep. Aan opdrachtgevers gefactu-
lineair over de leaseperiode in de winst-en-verliesrekening
Jaarverslag 2013 Capgemini N.V.
25
opgenomen. Ontvangen vergoedingen voor het afsluiten van
van Capgemini heeft op basis van een risicoanalyse bepaald
leaseovereenkomsten worden in de winst-en-verliesrekening
dat een deel van deze valutarisico’s worden ingedekt. Hiervoor
verwerkt als integraal deel van de totale leasekosten.
wordt gebruikgemaakt van valutatermijncontracten.
De minimale leasebetalingen worden deels als financieringskosten opgenomen en deels als aflossing van de uitstaande
Belastingen
verplichting. De financieringskosten worden zodanig aan ie-
Belastingen omvatten de over de verslagperiode verschuldig-
dere periode van de totale leasetermijn toegerekend, dat dit
de en verrekenbare winstbelastingen en latente belastingen.
resulteert in een constante periodieke rentevoet over het res-
De belastingen worden in de winst-en-verliesrekening opgeno-
terende saldo van de verplichting.
men, behoudens voor zover deze betrekking hebben op posten die rechtstreeks in het eigen vermogen worden opgenomen, in
Overheidssubsidies
welk geval de belasting in het eigen vermogen wordt verwerkt.
Overheidssubsidies worden initieel in de balans opgenomen als vooruit ontvangen baten totdat er zekerheid bestaat dat
De over het boekjaar verschuldigde en verrekenbare belasting
de groep zal voldoen aan de daaraan verbonden voorwaarden.
is de naar verwachting te betalen belasting over de belastbare
Subsidies ter compensatie van de door de groep gemaakte stu-
winst over het boekjaar, berekend aan de hand van belasting-
diekosten worden in de winst-en-verliesrekening verantwoord
tarieven die zijn vastgesteld op verslagdatum, dan wel waartoe
onder de overige personeelskosten.
materieel al op verslagdatum is besloten, en eventuele correcties op de over voorgaande jaren verschuldigde belasting.
Rentebaten en -lasten en soortgelijke opbrengsten en kosten De financieringslasten omvatten de rentelasten op opgeno-
Voor latente belastingen wordt een voorziening getroffen voor
men gelden berekend met behulp van de effectieve renteme-
tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde van activa en ver-
thode, rentebaten op belegde middelen, dividendopbrengsten,
plichtingen ten behoeve van de financiële verslaggeving en de
valutakoerswinsten en -verliezen en winsten en verliezen op
fiscale boekwaarde van die posten. Belastinglatenties worden
afdekkinginstrumenten die in de winst-en-verliesrekening
gewaardeerd op nominale waarde.
worden opgenomen.
Er wordt uitsluitend een latente belastingvordering opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er in de toekomst be-
Rentebaten worden in de winst-en-verliesrekening opgenomen
lastbare winsten beschikbaar zullen zijn die voor de realisatie
naarmate deze oplopen, door middel van de effectieve rente-
van het tijdelijke verschil kunnen worden aangewend. Latente
methode. Dividendbaten worden in de winst-en-verliesreke-
belastingvorderingen worden per iedere verslagdatum herzien
ning opgenomen op het moment dat het recht van de entiteit
en verlaagd voor zover het niet langer waarschijnlijk is dat het
op betaling wordt gevestigd. In geval van genoteerde effecten
daarmee samenhangende belastingvoordeel zal worden gere-
is dit de datum waarop het dividend wordt uitgekeerd. De ren-
aliseerd.
tecomponent van de financiële leasebetalingen wordt in de
De berekening van de latente belastingvorderingen en -ver-
winst-en-verliesrekening opgenomen met behulp van de effec-
plichtingen geschiedt tegen de belastingtarieven die op het
tieve rentemethode.
einde van het verslagjaar gelden, of tegen de tarieven die in de komende jaren gelden, voor zover deze al bij wet zijn vastge-
Valutarisico
steld.
Capgemini is voornamelijk werkzaam in de Europese Unie.
26
Het valutarisico voor Capgemini heeft vooral betrekking op
Additionele winstbelastingen naar aanleiding van dividend-
posities en toekomstige transacties in Amerikaanse dollars,
uitkeringen worden op hetzelfde moment opgenomen als de
Britse ponden, Poolse zloty’s en Indiase roepies. De directie
verplichting tot uitkering van het desbetreffende dividend. De
Capgemini N.V. Jaarrekening 2013
verandering in de belastingtarieven komt tot uitdrukking in de periode waarin deze verandering op balansdatum is vastgesteld, dan wel waartoe op balansdatum besloten is, in zodanige mate dat geen wijziging meer verwacht wordt.
Gesegmenteerde informatie Er wordt gesegmenteerde informatie verstrekt over de geografische segmenten en de bedrijfssegmenten van de groep. De primaire segmentatiebasis, die van geografische segmenten, berust op de bestuurlijke structuur en de interne rapportagestructuur van de groep. Segmentinformatie wordt gepresenteerd voor voortgezette bedrijfsactiviteiten. De prijzen voor transacties tussen segmenten worden op een zakelijke, objectieve grondslag bepaald. De resultaten, activa en verplichtingen van een segment omvatten posten die rechtstreeks, dan wel op basis van redelijkheid aan het segment kunnen worden toegerekend. Niet-toegerekende posten bestaan voornamelijk uit inkomsten-genererende activa en opbrengsten, rentedragende leningen, opgenomen gelden en kosten, alsmede algemene bedrijfsactiva en -lasten. De investeringsuitgaven van een segment betreffen het totaal van de in de verslagperiode gemaakte kosten voor de verwerving van activa van het segment die naar verwachting langer dan één verslagperiode in gebruik zullen zijn.
Geconsolideerd kasstroomoverzicht Kasstromen uit bedrijfsactiviteiten worden gepresenteerd op basis van de indirecte methode. Kasstromen in buitenlandse valuta worden omgerekend tegen de wisselkoers op de datum van de kasstroom dan wel op basis van gemiddelden. Koersverschillen op geldmiddelen worden afzonderlijk in het kasstroomoverzicht getoond. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest, ontvangen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. Betaalde dividenden zijn opgenomen onder de kasstroom uit financieringsactiviteiten. Transacties waarbij geen instroom of uitstroom van kasmiddelen plaatsvindt, zijn niet in het kasstroomoverzicht opgenomen.
Jaarrekening 2013 Capgemini N.V.
27
28
Capgemini N.V. Jaarrekening 2013
1. Immateriële vaste activa
goodwill
software geactiveerde
totaal
klanten portefeuille Boekwaarde per 1 januari 2012
197.862
472
Aanpassing aankoopprijs 91
7.353
- -/-
Investeringen - 426
205.687
83
8
-
426
Afschrijvingen
-/- 11.705 -/- 76 -/- 3.421 -/- 15.202 __________________________ __________________________ __________________________ __________________________
Mutaties in de boekwaarde
-/-
11.614
Aanschaffingswaarde 234.073 Cumulatieve afschrijvingen
350
-/-
9.585
3.504
-/-
14.768
18.939 262.597
-/- 47.825 -/- 8.763 -/- 15.090 -/- 71.678 __________________________ __________________________ __________________________ __________________________
Boekwaarde per 31 december 2012
186.248
822
3.849
Investeringen
-
Desinvesteringen
- -/- 3.249 -/- 13.917 -/- 17.166
Afschrijvingen
-/- 11.705 -/-
Afschrijvingen desinvesteringen
-
447
-
190.919 447
713 -/- 3.138 -/- 15.556 3.054
13.917
16.971
Reclassificatie - 1.794 - 1.794 __________________________ __________________________ __________________________ __________________________ Mutaties in de boekwaarde
-/-
11.705
Aanschaffingswaarde 234.073 Cumulatieve afschrijvingen
1.333
-/-
5.894
3.138
-/-
13.510
5.022 244.989
-/- 59.530 -/- 3.739 -/- 4.311 -/- 67.580
Boekwaarde per 31 december 2013 174.543
2.155
711 177.409
De goodwill wordt afgeschreven over een periode van 20 jaar. In 2011 is goodwill en geactiveerde klantenportefeuille ontstaan door de aankoop van de Nederlandse activiteiten van Vengroff Williams & Associates, Inc. In 2012 zijn de totale kosten van deze acquisitie definitief vastgesteld, wat heeft geleid tot een aanpassing van de aankoopprijs. De geactiveerde klantenportefeuille betreft de als onderdeel van de aankoop van BAS B.V., Maxeda IT Services en van de Nederlandse activiteiten van Vengroff Williams & Associates, Inc. verkregen klantcontracten. De contracten hebben een looptijd van 1 tot 5 jaar (de geactiveerde klantenportefeuille wordt overeenkomstig afgeschreven). De software wordt afgeschreven over een periode van 3 tot 5 jaar.
Jaarrekening 2013 Capgemini N.V.
29
2. Materiële vaste activa computers inventaris
andere
totaal
vaste
bedrijfs middelen Boekwaarde per 1 januari 2012 Investeringen
22.860 17.337
9.222 8.006
167 -
32.249 25.343
Desinvesteringen
-/- 14.610 -/- 3.887
- -/- 18.497
Afschrijvingen
-/- 13.452 -/- 4.206
- -/- 17.658
Afschrijvingen desinvesteringen 14.610 3.887 - 18.497 __________________________ __________________________ __________________________ __________________________ Mutaties in de boekwaarde
3.885
3.800
Aanschaffingswaarde
75.174
77.415
Cumulatieve afschrijvingen
-
7.685
445 153.034
-/- 48.429 -/- 64.393 -/- 278 -/- 113.100 __________________________ __________________________ __________________________ __________________________
Boekwaarde per 31 december 2012 Investeringen
26.745 9.870
13.022 10.107
167 -
39.934 19.977
Desinvesteringen
-/- 5.533 -/-
16
- -/- 5.549
Afschrijvingen
-/- 10.293 -/- 2.725
- -/- 13.018
Afschrijvingen desinvesteringen
5.102
443
-
5.545
Reclassificatie 2.987 -/- 4.831 - -/- 1.844 __________________________ __________________________ __________________________ __________________________ Mutaties in de boekwaarde
2.133
2.978
Aanschaffingswaarde
87.618
77.104
Cumulatieve afschrijvingen
-/- 58.740 -/- 61.104 -/-
Boekwaarde per 31 december 2013
28.878
16.000
-
5.111
445 165.167 278 -/- 120.122 167
45.045
De boekwaarde van door middel van financiële lease gefinancierde vaste activa bedroeg € 7,3 miljoen (2012: € 7,9 miljoen). De vennootschap is van deze activa wel economisch, maar geen juridisch eigenaar. De actuele waarde van de materiële vaste activa wijkt niet materieel af van de boekwaarde per jaareinde 2013.
30
Capgemini N.V. Jaarrekening 2013
3. Financiële vaste activa geassocieerde
andere
deelnemingen deelnemingen
overige
totaal
financiële
vaste activa Stand per 1 januari 2012 Toevoeging/onttrekking
43
2.133
35.874
38.050
-/- 43 -/- 1.722 16.341 -/- 14.576 __________________________ __________________________ __________________________ __________________________
Stand per 31 december 2012
-
411
52.215
Toevoeging/onttrekking
- -/-
300 -/- 6.848 -/-
Stand per 31 december 2013
-
111 45.367
52.626 7.148 45.478
Geassocieerde deelnemingen De investering in geassocieerde deelnemingen betrof een belang van 50% in Independent Interim V.O.F. te Amersfoort. Deze deelneming was gewaardeerd tegen kostprijs. Capgemini N.V. is per 1 januari 2012 uitgetreden als vennoot van de V.O.F. en niet langer hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden van Independent Interim V.O.F.
Andere deelnemingen In de overige financiële vaste activa is € 111 (2012: € 411) opgenomen voor een belang van 20% in Capgemini International B.V. te Utrecht en een belang van 6,7% in Capgemini Global Client Consulting Asia Pacific B.V. te Utrecht. Hoewel een belang van 20% wordt aangehouden in Capgemini International B.V., wordt geen invloed van betekenis uitgeoefend in deze entiteit. Beide belangen zijn gewaardeerd tegen kostprijs. Het eigen vermogen van Capgemini International B.V. te Utrecht bedraagt eind 2013 in totaal -/- $ 1.164 en zijn nettoresultaat over 2013 in totaal -/- $ 249. Het eigen vermogen van Capgemini Global Client Consulting Asia Pacific B.V. te Utrecht bedraagt eind 2013 in totaal $ 1.630 en zijn nettoresultaat over 2013 in totaal -/- $ 54.
Jaarrekening 2013 Capgemini N.V.
31
Overige financiële vaste activa Onderdeel van de latente belastingvorderingen is een fiscale faciliteit, die verkregen is uit de acquisitie van BAS B.V. en gerealiseerd dient te worden in de tien jaren volgend op het ontstaan van de faciliteit per 23 juli 2008. Deze faciliteit resulteerde in een latente belastingvordering van oorspronkelijk € 65,0 miljoen. De faciliteit is gewaardeerd voor zover het waarschijnlijk is dat er in de komende jaren belastbare winsten beschikbaar zullen zijn die voor de realisatie van het tijdelijke verschil kunnen worden aangewend, resulterend in een verantwoorde latente belastingvordering van € 28,7 miljoen per 31 december 2013. Naar verwachting zal hiervan binnen een jaar circa € 6,4 miljoen worden gerealiseerd. Verder is verantwoord een bedrag inzake uitgestelde belastingvorderingen betreffende de waardering van de compensabele verliezen van € 11,7 miljoen, verband houdend met negatieve resultaten in Nederland, die door middel van voorwaartse verliescompensatie verrekend kunnen worden met toekomstige winsten. Tevens zijn hieronder opgenomen security deposits van € 580.
4. Onderhanden werk 2013 2012 Onderhanden werk (nog te factureren opbrengsten)
51.640
46.529
Stand per 31 december
51.640
46.529
Vooruit gefactureerde opbrengsten zijn opgenomen onder Overige kortlopende verplichtingen.
32
Capgemini N.V. Jaarrekening 2013
5. Vorderingen 2013 2012 Vorderingen op handelsdebiteuren
122.437
110.849
Vorderingen op verbonden partijen
120.187
109.996
Overige vorderingen
7.137
9.475
Overlopende activa
35
6.736
Stand per 31 december 249.796
237.056
De vorderingen hebben een looptijd van maximaal één jaar. De voorziening op vorderingen op handelsdebiteuren bedraagt per balansdatum € 0,6 miljoen (2012: € 1,4 miljoen). Onder de vorderingen op verbonden partijen is € 81,0 miljoen (2012: € 99,0 miljoen) verantwoord als deelname aan de internationale cashpooling van de groep. Dit bedrag is rentedragend en binnen drie maanden geheel opvraagbaar. De BMG base rate wordt hier gehanteerd.
6. Liquide middelen 2013 2012 Kasmiddelen en banktegoeden
10.299
21.457
Stand per 31 december
10.299
21.457
Tot de liquide middelen behoren kassaldi, direct opvraagbare banktegoeden en andere hoogst liquide beleggingen met een oorspronkelijke looptijd van drie maanden of minder. De door de bankiers afgegeven garanties aan derden zijn opgenomen onder de niet in de balans opgenomen verplichtingen.
Jaarrekening 2013 Capgemini N.V.
33
7. Eigen vermogen
aantal
geplaatst
geplaatste kapitaal
aandelen Stand per 1 januari 2012 21.582.376
2.374
Resultaatbestemming
-
-
Actuariële herwaardering pensioenplan
-
-
Vrijval wettelijke reserves
-
-
Resultaat boekjaar - - __________________________ __________________________ Stand per 31 december 2012 21.582.376
34
2.374
Resultaatbestemming
-
-
Actuariële herwaardering pensioenplan
-
-
Mutatie valuta-instrumenten
-
-
Resultaat boekjaar
-
-
Stand per 31 december 2013 21.582.376
2.374
Capgemini N.V. Jaarrekening 2013
agioreserve
wettelijke
overige onverdeeld totaal eigen totaal eigen
reserves reserves resultaat vermogen van vermogen
aandeelhouders
26.036
71.005
202.280
-
-
-
- -/-
- -/- 71.005
6.531
308.226
6.531 -/- 6.531 164 71.005
-
- -/- -
308.226 -
164 -/- -
164 -
- - - -/- 9.329 -/- 9.329 -/- 9.329 __________________________ __________________________ __________________________ __________________________ __________________________ __________________________
26.036
-
279.652
-/-
-
- -/- 9.329
-
-
-
- -/- 5.784
-
-
26.036
290 -
- 264.829
9.329
298.733
298.733
9.329
-
-
-
290
290
- -/- 5.784 -/- 5.784 13.017
13.017
13.017
13.017 306.256 306.256
Jaarrekening 2013 Capgemini N.V.
35
7. Geconsolideerd mutatieoverzicht van het eigen vermogen (vervolg) Aandelen Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 4.748.123, zijnde 43.164.752 gewone aandelen aan toonder van € 0,11 nominaal. Het aantal geplaatste aandelen bedroeg zowel ultimo boekjaar 2013 als ultimo 2012 21.582.376 stuks.
Wettelijke reserves De wettelijke reserve was gevormd in verband met de gebonden reserves in het eigen vermogen van Capgemini Reinsurance Company S.A. te Luxemburg. Door de verkoop van deze entiteit in 2012 zijn deze wettelijke reserves vrijgevallen gedurende het boekjaar.
Dividenduitkering en resultaatbestemming Aan de algemene vergadering van aandeelhouders te houden op 8 mei 2014 zal worden voorgesteld € 0,57 dividend per aandeel uit te keren, dit betreft 95% van het resultaat na belastingen. Het resterende bedrag zullen we toevoegen aan de reserves.
8. Personeelsgerelateerde voorzieningen toegezegde jubileum- arbeids- pensioen- Stand per 1 januari 2012
totaal
uitkering ongeschikt-
rechten heidskosten 2.263
1.580
187
4.030
Toevoegingen Bestedingen
-/-
79
142
-
221
722 -/-
381
- -/- 1.103
Actuariële resultaten 220 - - 220 __________________________ __________________________ __________________________ __________________________ Stand per 31 december 2012
1.840
1.341
187
3.368
Toevoegingen
35
Bestedingen
-/-
608 -/-
Actuariële resultaten
-/-
387
631 359 -/- -
-
666
187 -/-
1.154
- -/-
387
Stand per 31 december 2013
36
Capgemini N.V. Jaarrekening 2013
880
1.613
-
2.493
Toegezegde pensioenrechten In 2008 is door de acquisitie van BAS B.V. een verplichting ontstaan voor regelingen voor vervroegde uitdiensttreding. De regelingen zijn unfunded. De verplichting heeft een langlopend karakter. 2013 2012 Contante waarde van gefinancierde verplichtingen
880
1.840
Reële waarde van fondsbeleggingen - __________________________ __________________________ Contante waarde van nettoverplichtingen
880
1.840
Totaal toegezegde pensioenrechten
880
1.840
Wijzigingen in de in de balans opgenomen nettoverplichting uit hoofde van toegezegde pensioenrechten 2013 2012 Nettoverplichting uit hoofde van toegezegde pensioenrechten per 1 januari Te betalen premies
-/-
In winst-en-verliesrekening opgenomen last Gerealiseerde actuariële resultaten
-/-
1.840 608
-/-
2.263 722
35
79
387
220
Nettoverplichting uit hoofde van toegezegde pensioenrechten per 31 december
880
1.840
In winst-en-verliesrekening opgenomen last 2013 2012 Rente over de verplichting
17
55
Aan dienstjaar toegerekende pensioenkosten
18
24
387
220
-
-
Gerealiseerde actuariële resultaten
-/-
Verwacht rendement op fondsbeleggingen
Stand per 31 december -/- 352
299
Jaarrekening 2013 Capgemini N.V.
37
Brutoverplichting uit hoofde van toegezegde pensioenrechten (vervroegde uitdiensttreding) Voornaamste actuariële veronderstellingen per de balansdatum: 2013 2012 Disconteringsvoet per 31 december
2,10%
1,70%
Verwacht rendement op fondsbeleggingen
0,00%
0,00%
Toekomstige loonsverhogingen
0,00%
0,00%
Toekomstige pensioenstijgingen
2,00%
2,00%
Jubileumuitkering De voorziening jubilea wordt opgenomen tegen de contante waarde van de verwachte uitkeringen gedurende het dienstverband. Bij de actuariële berekening van de voorziening wordt onder meer rekening gehouden met verwachte salarisstijgingen en de blijfkans. Bij het contant maken is de marktrente van hoogwaardige ondernemingsobligaties ad 2,4% (2012: 2,4%) als disconteringsvoet gehanteerd. De voorziening heeft een langlopend karakter.
Arbeidsongeschiktheidskosten In 2011 heeft Capgemini het risico van de arbeidsongeschiktheid (‘WAO’ en ‘WIA’) verzekerd bij een verzekeraar. Het resterende saldo van € 0,2 miljoen betrof de voorziening voor enkele personen die niet gedekt zijn door de afgesloten verzekering.
9. Voorziening latente belastingverplichtingen 2013 2012 Latente belastingverplichting
1.623
3.185
1.623
3.185
Stand per 31 december
Het verantwoorde bedrag inzake latente belastingverplichtingen per 31 december 2013 betreft met name uitgestelde belastingverplichting op de geactiveerde klantenportefeuille.
38
Capgemini N.V. Jaarrekening 2013
10. Overige voorzieningen reorganisatie 10.204
Toevoegingen
65.839
-/-
501
totaal
en claims
Stand per 1 januari 2012
Vrijval ten gunste van resultaat
risico’s
267
-/-
- 8
-/-
10.471 65.839 509
Bestedingen -/- 58.496 - -/- 58.496 __________________________ __________________________ __________________________ Stand per 31 december 2012
17.046
Toevoegingen
10.574
Vrijval ten gunste van resultaat
-/-
259
7
-
Bestedingen -/- 20.465 Stand per 31 december 2013
-
7.148
-/-
17.305 10.574 7
- -/- 20.465 259
7.407
Reorganisatie De voorziening voor reorganisatie heeft voornamelijk betrekking op nog te betalen kosten voor de afvloeiingsregelingen van medewerkers (€ 5.8 miljoen). Voor een nadere toelichting op de reorganisatiekosten wordt ook verwezen naar paragraaf 18 en 19. De voorziening heeft een kortlopend karakter.
Risico’s en claims De voorziening per 31 december 2013 betreft een door Capgemini Belgium N.V. getroffen voorziening voor risico’s en claims. De voorziening heeft een kortlopend karakter.
Jaarrekening 2013 Capgemini N.V.
39
11. Financieringsverplichtingen Hieronder zijn opgenomen verplichtingen uit hoofde van financiële leasing. 2013 2012 Stand per 31 december Kortlopend (<1 jaar)
-/-
10.897 3.461
-/-
10.416 5.086
Tussen 1 en 5 jaar
7.436
5.330
Op grond van de contracten is de vennootschap economisch eigenaar van de betreffende activa, het juridisch eigendom ligt bij de verhuurder. Het gemiddelde rentepercentage bedraagt 4,3% (2012: 3,6%).
12. Schulden aan aandeelhouders Per 22 december 2008 heeft Capgemini N.V. een lening afgesloten bij Cap Gemini S.A. ter financiering van de acquisitie van BAS B.V. De lening was afgesloten voor zeven jaar en liep origineel tot 22 december 2015. Gedurende het boekjaar 2012 is een versnelde aflossing gedaan van € 99,5 miljoen. Het resterende bedrag, dat ultimo 2012 was opgenomen onder Overige kortlopende verplichtingen (zie note 14; Schulden aan verbonden partijen), is afgelost in 2013. Het interestpercentage bedroeg de driemaands euribor met een opslag. Boekwaarde per 1 januari 2012
114.500
Aflossing 2012 -/- 99.500 __________________________ Boekwaarde per 31 december 2012
15.000
Aflossing 2013
15.000
-/-
Boekwaarde per 31 december 2013
40
Capgemini N.V. Jaarrekening 2013
-
13. Belastingverplichtingen 2013 2012 Kortlopende belastingverplichtingen (vennootschapsbelasting)
962
888
962
888
Stand per 31 december
14. Overige kortlopende verplichtingen 2013 2012 Vooruitgefactureerde opbrengsten
38.413
39.419
Schulden aan leveranciers en handelskredieten
45.662
50.538
Schulden aan verbonden partijen
33.569
48.558
Te betalen belastingen en premies sociale verzekeringen
50.759
49.051
Financiële leasing
3.461
5.086
Overlopende passiva
81.626
67.060
Stand per 31 december 253.490 259.712 De verplichtingen hebben een looptijd korter dan één jaar. Schulden aan verbonden partijen betreffen voornamelijk aan de moedermaatschappij verschuldigde management- en logo-fees, aflossing lening en schulden uit hoofde van transacties met overige Capgemini Group-entiteiten. De overlopende passiva bestaan voor het grootste gedeelte uit personeelsgerelateerde passiva (€ 66,4 miljoen).
15. Niet in de balans opgenomen verplichtingen Huur- en leaseverplichtingen Uit hoofde van afgesloten huurcontracten bestaat een verplichting van circa € 73,4 miljoen (2012: € 91,8 miljoen) huur te betalen. Van de totale verplichting heeft € 11,1 miljoen een looptijd van maximaal 1 jaar en € 21,8 miljoen een looptijd van langer dan 5 jaar. Voorts zijn contracten afgesloten inzake lease van personenauto’s ten behoeve van personeel voor circa € 58,7 miljoen (2012: € 72,0 miljoen). Van de totale verplichting heeft € 27,0 miljoen een looptijd van maximaal 1 jaar. De verplichtingen hebben een looptijd die maximaal 5 jaar is. In de winst-en-verliesrekening is een bedrag van € 57,4 miljoen opgenomen voor leasekosten. Ook zijn contracten afgesloten inzake lease van computers ten behoeve van projecten, die circa € 5,4 miljoen (2012: € 7,2 miljoen) bedragen. Van de totale verplichting heeft € 2,6 miljoen een looptijd van maximaal 1 jaar. De verplichtingen hebben een looptijd die maximaal 4 jaar is.
Jaarrekening 2013 Capgemini N.V.
41
De resterende looptijden van de huur- en leaseverplichtingen kunnen als volgt worden gespecificeerd: Niet langer dan 1 jaar
40.401
Tussen 1 en 5 jaar
75.550
Langer dan 5 jaar 21.827 __________________________ 137.778
Garanties Door de bankiers zijn ten behoeve van de vennootschap garanties aan derden verstrekt tot een bedrag van € 5,2 miljoen (2012: € 1,6 miljoen).
Aansprakelijkheid De vennootschap heeft zich op grond van artikel 403, titel 9, Boek 2 BW hoofdelijk aansprakelijk gesteld voor de uit rechtshandelingen voortvloeiende schulden van Capgemini Nederland B.V., Dunit B.V., Capgemini Sourcing B.V., Capgemini Educational Services B.V. en Capgemini Retail Solutions B.V. Aan deze vennootschappen is toestemming verleend hun jaarrekeningen niet overeenkomstig de voorschriften van deze titel in te richten. Capgemini is betrokken bij een aantal rechtsgedingen die samenhangen met de normale bedrijfsvoering. Capgemini verwacht niet dat de totale uit deze rechtsgedingen voortvloeiende verplichtingen van materiële betekenis zijn voor de financiële positie. Voorzieningen zijn getroffen voor alle vorderingen van derden waarvan toewijzing aannemelijk is.
Financiële instrumenten De onderneming maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van uiteenlopende financiële instrumenten die de onderneming blootstellen aan markt- en/of kredietrisico’s. Deze betreffen financiële instrumenten die in de balans zijn opgenomen en valutatermijncontracten ter afdekking van valutarisico’s. Capgemini N.V. is voornamelijk werkzaam in de Europese Unie. Het valutarisico heeft vooral betrekking op posities en toekomstige transacties in US-dollars. Het management bepaalt op basis van risicoanalyse welk deel van deze valutarisico’s worden ingedekt. Hiervoor wordt gebruikgemaakt van valutatermijncontracten. Capgemini houdt geen afgeleide instrumenten aan voor speculatieve doeleinden. De reële waarde van de meeste in de balans verantwoorde financiële instrumenten, waaronder vorderingen, effecten, liquide middelen en kortlopende schulden, benadert de boekwaarde ervan. De vorderingen uit hoofde van handelsdebiteuren zijn niet geconcentreerd bij enkele afnemers. Het kredietrisico is dan ook beperkt. Het renterisico is beperkt tot eventuele veranderingen in de marktwaarde van opgenomen leningen. Bij deze leningen is sprake van een variabel rentepercentage over de gehele looptijd. De leningen worden aangehouden tot het einde van de looptijd. De onderneming heeft derhalve als beleid om geen afgeleide financiële instrumenten te gebruiken om rentefluctuaties te beheersen.
42
Capgemini N.V. Jaarrekening 2013
16. Gesegmenteerde informatie Geografische segmenten Capgemini beschouwt geografie als zijn primaire segmentatiebasis. Bij de presentatie van informatie op basis van geografische segmenten wordt voor de opbrengsten van het segment uitgegaan van de geografische locatie van de leverende entiteit. Voor de activa van de segmenten wordt uitgegaan van de geografische locatie van de activa.
Bedrijfssegmenten Bedrijfssegmenten worden beschouwd als secundaire segmentatiebasis. De groep onderscheidt de volgende drie bedrijfssegmenten: Consulting Services, Technology Services en Outsourcing Services. De herverzekeringsactiviteiten van de Capgemini Reinsurance Company S.A. te Luxemburg zijn hieronder verantwoord als Overige activiteiten. Door de verkoop van deze entiteit in 2012 zijn deze activiteiten in 2012 zeer beperkt van omvang. De opbrengsten kunnen als volgt worden gesplitst over de bedrijfssegmenten: 2013 aandeel 2012 aandeel Consulting Services
61.081
7,3%
Technology Services 505.382
61,6% 508.852
61,0%
Outsourcing Services 253.920
31,1% 264.462
31,7%
Overige activiteiten
60.054
7,3%
-
0,0%
94
0,0%
Stand per 31 december 819.356 100% 834.489
100,0%
Ongeveer 6,2% (2012: 5,9%) van de opbrengsten is gerealiseerd bij verbonden partijen. Deze opbrengsten hebben betrekking op verleende automatiseringsdiensten, waarbij marktconforme tarieven zijn gehanteerd.
Jaarrekening 2013 Capgemini N.V.
43
16. Gesegmenteerde informatie (vervolg)
Nederland
2013
2012
Netto-omzet 713.442 732.826 Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten
-/-
299.597
-/-
303.659
Lonen en salarissen -/- 298.662 -/- 324.494
Sociale lasten -/- 38.567 -/- 44.411
Overige personeelskosten -/- 28.531 -/- 77.395
Afschrijvingen op vaste activa -/- 28.506 -/- 32.782 __________________________ __________________________
Som der bedrijfslasten -/- 693.863 -/- 782.741 Bedrijfsresultaat Overige bedrijfsopbrengsten
19.579 -/- 49.915 -
19.913
Rente en soortgelijke baten en lasten -/- 502 -/- 2.246 __________________________ __________________________ Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belastingen
19.077
-/-
Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening -/- 8.007 Resultaat deelnemingen -/- Resultaat na belastingen
300
32.248
22.385
-
10.770 -/- 9.863
Voorzieningen en schulden per segment 232.491 252.314
Activa per segment 535.243 533.230 Investeringen in materiële vaste activa
* Activiteiten in Luxemburg zijn op 7 september 2012 verkocht.
44
Capgemini N.V. Jaarrekening 2013
19.977
24.945
België
2012
2013
105.914 101.569
-
-
-/-
2013
Luxemburg *
49.939
-/-
44.397
totaal 2012
2013
2012
94 819.356 834.489 128
-/-
349.536
-/-
347.928
-/- 34.986 -/- 36.963
-
- -/- 333.648 -/- 361.457
-/- 11.870 -/- 12.460
-
- -/- 50.437 -/- 56.871
-/- 5.060 -/- 6.758
-
- -/- 33.591 -/- 84.153
-/- 68 -/- 78 - - -/- 28.574 -/- 32.860 __________________________ __________________________ __________________________ __________________________ __________________________ __________________________
-/- 101.923 -/- 100.656
-
128 -/- 795.786 -/- 883.269
3.991
913
-
222
-
-
-
-
23.570 -/- 48.780 -
19.913
228 132 - 54 -/- 274 -/- 2.060 __________________________ __________________________ __________________________ __________________________ __________________________ __________________________
4.219
-/- 1.972 -/-
1.045 708
- - -/-
276
23.296
-/-
79 -/- 9.979 - -/-
21.598
-
-
-
2.247
337
-
40.920
37.474
-
- 273.411 289.788
44.424
55.291
-
- 579.667 588.521
-
398
-
-
197
300
30.927
-
13.017 -/- 9.329
19.977
25.343
Jaarrekening 2013 Capgemini N.V.
45
17. Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten 2013 2012 Kosten uitbesteed werk
173.990
159.171
Autokosten
58.101
63.353
Huisvestingskosten
20.204
25.166
Management- en logo-fees
28.443
29.743
Overige kosten
68.798
70.495
Stand per 31 december 349.536
347.928
De bedrijfskosten zijn voor circa 16,4% (2012: 14,1%) afkomstig van verbonden partijen. Deze post betreft vooral verleende automatiseringsdiensten en verder aan de moedermaatschappij verschuldigde management- en logo-fees.
Honorarium onafhankelijke accountant Voor de opgave van het honorarium van de onafhankelijke accountant wordt gebruikgemaakt van de mogelijkheid tot vrijstelling conform artikel 382a lid 3, titel 9, Boek 2 BW.
46
Capgemini N.V. Jaarrekening 2013
Totaal bedrijfslasten exclusief reorganisatiekosten 2013 2012 Som der bedrijfslasten
795.786
883.269
Opgenomen uit hoofde van reorganisatiekosten onder: personeelskosten
9.376
59.284
overige bedrijfskosten 1.191 6.054 __________________________ __________________________
10.567
65.338
Stand per 31 december 785.219
817.931
Jaarrekening 2013 Capgemini N.V.
47
18. Lonen en salarissen, Sociale lasten 2013 2012 Salarissen 303.684 326.923 Sociale lasten
50.437
56.871
Toegezegde bijdragen aan pensioenopbouw
27.933
32.181
Pensioenpremies t.b.v. salaris-/dienstjarenstelsel
2.031
2.353
Overige personeelskosten 33.591 84.153 __________________________ __________________________
417.676 502.481
Personeelskosten verband houdend met reorganisatie
9.376
59.284
Personeelskosten overig 408.300 443.197 Stand per 31 december 417.676 502.481
Aantal medewerkers Gedurende het boekjaar 2013 bedroeg het gemiddeld aantal werknemers (gecorrigeerd voor parttime) 5.100 personen (2012: 5.672 personen). Hiervan zijn 633 personen (2012: 659 personen) werkzaam in het buitenland. De fte’s per jaareinde zijn als volgt onder te verdelen: 2013 2012 Direct personeel
4.505
Management 77
4.941
76
Verkoop
176
186
Administratie
123
156
Overig 140 159 __________________________ __________________________
48
Indirect personeel
516
577
Stand per 31 december
5.021
5.518
Capgemini N.V. Jaarrekening 2013
19. Overige bedrijfsopbrengsten Op 7 september 2012 is het aandelenbelang in Capgemini Reinsurance Company S.A. verkocht. Vanwege de beëindigde zeggenschap is de vennootschap op dat moment gedeconsolideerd. De verkoopprijs bedraagt € 99,4 miljoen. Het resultaat op de verkoop van € 19,9 miljoen is verantwoord onder de overige bedrijfsopbrengsten.
20. Rentebaten, rentelasten en soortgelijke opbrengsten en kosten 2013 2012 Rentebaten
403
208
Netto-valutakoerswinst - 112 __________________________ __________________________
403
320
Rentelasten -/-
527 -/- 2.380
Netto-valutakoersverlies -/- 150 __________________________ __________________________ -/-
677 -/- 2.380
Rentebaten, rentelasten en soortgelijke opbrengsten en kosten
-/- 274 -/- 2.060
De rentebaten zijn voor circa 19% (2012: 51%) afkomstig van verbonden partijen. De rentelasten zijn voor circa 26% (2012: 69%) vergoed aan verbonden partijen.
Jaarrekening 2013 Capgemini N.V.
49
21. Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Capgemini N.V. vormt samen met zijn Nederlandse 100%-dochters een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting. De vennootschapsbelasting is in elk van de vennootschappen opgenomen voor dat deel dat de desbetreffende vennootschap als zelfstandig belastingplichtige verschuldigd zou zijn, rekening houdend met voor de vennootschap geldende fiscale faciliteiten. De vennootschapsbelasting wordt via de rekeningcourant-verhouding afgerekend op basis van het commerciële resultaat. Het gewogen gemiddelde toepasselijke belastingtarief bedraagt 25,0% (2012: 25,0%). De belastingbate in de winst-en-verliesrekening over 2013 bedraagt € 10,0 miljoen, ofwel 42,8% van het resultaat vóór belastingen (2012: 69,8%) en bestaat uit de volgende componenten.
Opgenomen in de winst-en-verliesrekening 2013 2012 Acute belastinglast/bate: huidig boekjaar -/- 1.972 -/- correctie voorgaande perioden
659
293
4.006
Uitgestelde winstbelasting: ontstaan en verbruik tijdelijke verschillen
-/-
4.050
5.661
last resp. bate uit hoofde van opgenomen fiscale verliezen
-/-
4.250
12.590
-/- 9.979
21.598
Berekening van de effectieve belastingdruk 2013 aandeel 2012 aandeel Resultaat voor belastingen Winstbelasting op basis van het lokale belastingtarief -/-
23.296 5.824
Tariefverschillen buitenland
-/-
Niet-aftrekbare kosten
-/- 3.610
Vrijgestelde opbrengsten
533
100,0%
-/-
25,0% 2,3% -/-
30.927
100,0%
7.732
25,0%
195 -/-
0,6%
15,4% -/- 3.894 -/- 12,6%
-
-
3.728
12,0%
opgenomen belastingvoordelen
-
-
55
0,2%
Aanpassing waardering tijdelijke verschillen
-
-
9.507
30,7%
12
0,1
4.665
15,1%
Niet in de winst-en-verliesrekening
Correctie voorgaande jaren
-/-
-/- 9.979
42,8%
Van de niet-aftrekbare kosten heeft 11,8% betrekking op de fiscale positie in België (2012: 9,0%).
50
Capgemini N.V. Jaarrekening 2013
21.598
69,8%
Mutaties in tijdelijke verschillen gedurende het boekjaar
balans verantwoord verantwoord
balans
1 januari in de v&w- in de balans 31 december 2013 rekening
2013
Materiële vaste activa
-/-
385
1.724
-
1.339
-
28.380
97
39
Immateriële vaste activa
34.274
-/-
5.894
Personeelsgerelateerde voorzieningen
228
-/-
92
Overige voorzieningen
-/-
1.042
-/-
212
-
-/-
830
Fiscale waarde van opgenomen fiscaal compensabele verliezen Currency hedges
15.955
-/-
-
4.250
-
11.705
-
2.531
2.531
49.030 -/- 8.300 Uitgestelde belastingvorderingen Uitgestelde belastingverplichtingen
2.434 43.164
52.215
-/- 3.185 _______________________
Netto uitgestelde belastingpositie
44.787
-/- 1.623 _______________________
49.030
43.164
22. Resultaat deelnemingen Hieronder is het aandeel in de resultaten van de op nettovermogenswaarde gewaardeerde deelnemingen opgenomen.
Jaarrekening 2013 Capgemini N.V.
51
Enkelvoudige balans per 31 december 2013 (voor resultaatbestemming) (in € duizend)
Activa 31 december 2013 31 december 2012
Vaste activa Immateriële vaste activa 23 167.689 178.931 Financiële vaste activa 24 en 25 354.803 314.240 __________________________ __________________________ 522.492 493.171 Vlottende activa Vorderingen 26 115.970 105.487 Liquide middelen 5.025 1.093 __________________________ __________________________ 120.995 106.580 643.487 599.751
Passiva 31 december 2013 31 december 2012 Eigen vermogen 27 Geplaatst kapitaal Agioreserve Overige reserves
2.374 26.036 264.829
2.374 26.036 279.652
Onverdeeld resultaat 13.017 -/- 9.329 __________________________ __________________________ 306.256 298.733 Langlopende schulden 28
1.254
2.410
Kortlopende schulden 29 335.977 298.608 643.487 599.751
De bij de rubrieken vermelde nummers verwijzen naar de toelichting, beginnend op bladzijde 54, die onderdeel uitmaakt van de jaarrekening.
52
Capgemini N.V. Jaarrekening 2013
Enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2013 (in € duizend)
2013 2012
Aandeel in resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen, na belastingen 24 36.872
-/-
10.684
Overig resultaat na belastingen
-/-
23.855
1.355
Nettoresultaat -/- 13.017 -/- 9.329
Jaarrekening 2013 Capgemini N.V.
53
Toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening
Inhoudsopgave 55 Algemeen 55 23. Immateriële vaste activa 55 24. Financiële vaste activa 56 25. Latente belastingvorderingen 56 26. Vorderingen 56 27. Eigen vermogen 56 28. Langlopende schulden 57 29. Kortlopende schulden 57 30. Niet in de balans opgenomen verplichtingen 57 31. Bezoldiging bestuurders en commissarissen
54
Capgemini N.V. Jaarrekening 2013
Algemeen De vennootschappelijke jaarrekening maakt deel uit van de jaarrekening 2013 van Capgemini N.V. Aangezien de vennootschappelijke financiële gegevens van Capgemini N.V. in de geconsolideerde jaarrekening zijn verwerkt, is volstaan met een verkorte vennootschappelijke winst-en-verliesrekening overeenkomstig het gestelde in artikel 402 Boek 2 BW. Voor zover posten uit de balans en winst-en-verliesrekening hierna niet nader zijn toegelicht, wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans en winst-en-verliesrekening. De grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling zijn gelijk aan die voor de geconsolideerde balans en winst-en-verliesrekening. Het aandeel in het resultaat van ondernemingen waarin wordt deelgenomen omvat het aandeel van de onderneming in de resultaten van deze deelnemingen. Resultaten op transacties, waarbij overdracht van activa en passiva tussen de onderneming en haar deelnemingen en tussen deelnemingen onderling heeft plaatsgevonden, zijn niet verwerkt voor zover deze als niet gerealiseerd kunnen worden beschouwd.
23. Immateriële vaste activa 2013 2012 Stand 1 januari 178.931 190.173 Afschrijvingen -/- 11.242 -/- 11.242 Stand per 31 december 167.689
178.931
Aanschaffingswaarde 224.835 224.835 Cumulatieve afschrijvingen -/- 57.146 -/- 45.904 Boekwaarde per 31 december 167.689
178.931
De immateriële vaste activa betreft goodwill, die volgt uit de acquisitie van Business Application Services B.V. (BAS B.V.), die op 1 december 2008 is afgerond. De goodwill wordt in 20 jaar afgeschreven.
24. Financiële vaste activa 2013 2012 Stand 1 januari 264.761 356.253 Resultaat
36.872 -/- 10.684
Verkoop deelneming
- -/- 79.519
Dividend -/-
844 -/- 1.289
Stand per 31 december 300.789 264.761 264.761
Jaarrekening 2013 Capgemini N.V.
55
De financiële vaste activa betreffen investeringen in groepsmaatschappijen, die tegen nettovermogenswaarde worden verwerkt. Het dividend betreft de uitkering van dividend door Capgemini Belgium N.V./S.A. vanuit de resultaatsbestemming 2012. De verkoop deelneming betrof de verkoop van het aandelenbelang in Capgemini Reinsurance Company S.A. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar paragraaf 19.
25. Latente belastingvorderingen 2013 2012 Stand 1 januari
49.479
35.692
Ontstaan en terugdraaiing tijdelijke verschillen
4.535
13.787
Stand per 31 december
54.014
49.479
26. Vorderingen 2013 2012 Vorderingen op groepsmaatschappijen
85.658
75.170
Belastingvorderingen
30.312
30.317
Stand per 31 december
115.970 105.487
De vorderingen hebben een looptijd korter dan één jaar. Onder de vorderingen op verbonden partijen is € 84,1 miljoen (2012: € 75,2 miljoen) verantwoord als deelname aan de internationale cashpooling van de groep. Dit bedrag is rentedragend en binnen drie maanden geheel opvraagbaar.
27. Eigen vermogen Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de toelichting op de geconsolideerde balans.
28. Langlopende schulden De langlopende schulden betreffen uitgestelde belastingverplichtingen.
56
Capgemini N.V. Jaarrekening 2013
29. Kortlopende schulden 2013 2012 Schulden aan groepsmaatschappijen Overige schulden
335.919
298.555
58
53
Stand per 31 december 335.977 298.608 De schulden hebben een looptijd korter dan één jaar.
30. Niet in de balans opgenomen verplichtingen Faciliteiten De vennootschap kan beschikken over een General Banking Faciliteit voor een bedrag van € 2,5 miljoen en een General Guarantee Faciliteit voor een bedrag van € 5,0 miljoen.
Fiscale eenheid De vennootschap maakt onderdeel uit van de fiscale eenheid voor de omzet- en vennootschapsbelasting van Capgemini N.V. en is op grond daarvan hoofdelijk aansprakelijk voor de belastingschuld van de fiscale eenheid als geheel.
31. Bezoldiging bestuurders en commissarissen De bezoldiging van de huidige en voormalige leden van de directie bedroeg € 980 (2012: € 675). Bevat zowel vaste (waaronder pensioenaanspraken) als variabele salariscomponenten. Deze wordt vastgesteld door Cap Gemini S.A. Zowel in 2013 als 2012 waren drie commissarissen in functie. De bezoldiging van commissarissen was in beide jaren nihil. In de periodiek betaalde beloningen 2013 is een bedrag opgenomen voor af te dragen crisisheffing. Deze heffing komt volledig ten laste van Capgemini Nederland B.V. Utrecht, 9 mei 2014
Directie
Raad van commissarissen
J. Versteeg
P.J. Hermelin
A.F.G. Berrens
O. Sevillia
J.J.E.V. Massignon
Jaarrekening 2013 Capgemini N.V.
57
Overige gegevens Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: de raad van commissarissen en aandeelhouders van Capgemini N.V., Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit jaarverslag op pagina 11 tot en met pagina 57 opgenomen jaarrekening 2013 van Capgemini N.V. te Utrecht gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en enkelvoudige balans per 31 december 2013 en de geconsolideerde en enkelvoudige winst-en-verliesrekening over 2013 en de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen.
Verantwoordelijkheid van de directie De directie van de vennootschap is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het directieverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). De directie is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als de directie noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.
Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de vennootschap. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door de directie van de vennootschap gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.
Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Capgemini N.V. per 31 december 2013 en van het resultaat over 2013 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW).
58
Capgemini N.V. Jaarrekening 2013
Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het directieverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Utrecht, 9 mei 2014
PRICEWATERHOUSECOOPERS ACCOUNTANTS N.V. drs J.W. Middelweerd RA
Statutaire bepaling omtrent verwerking resultaat Artikel 25 van de statuten luidt: 1. Van de winst, zoals deze blijkt uit de door de algemene vergadering vastgestelde jaarrekening, zullen zodanige bedragen worden gereserveerd als de directie, onder goedkeuring van de raad van commissarissen, zal bepalen. De daarna resterende winst staat ter vrije beschikking van de algemene vergadering. 2. De vennootschap kan aan de aandeelhouders slechts uitkeringen doen voor zover haar eigen vermogen groter is dan het bedrag van het geplaatste kapitaal, vermeerderd met de reserves die krachtens de wet moeten worden aangehouden.
Verwerking resultaat Aan de algemene vergadering van aandeelhouders op 15 mei 2014 zal worden voorgesteld e 0,57 dividend uit te keren, dit betreft 95% van het resultaat na belastingen. Het resterende bedrag zullen we toevoegen aan de reserves.
Jaarrekening 2013 Capgemini N.V.
59
60
Capgemini N.V. Jaarrekening 2013
English summary
62 Profile Capgemini N.V. 63 Key figures 64 Summary of the report of the supervisory board 65 Summary of the report of the executive board 65 65 66 67
Market developments Sustainability Financial information Forecast for 2014
68 Consolidated balance sheet at 31 December 2013 (before profit appropriation) 71 Consolidated statement of income for the year 2013
This summary in English is for information purposes only. The annual report in the Dutch language is the only authentic text and therefore prevails.
Jaarrekening 2013 Capgemini N.V.
61
Profile Capgemini N.V.
Capgemini is a worldwide provider of consulting, technology and outsourcing services that enable its clients to transform themselves successfully and improve their performance. Capgemini has a unique way of working with clients known as the Collaborative Business Experience TM. The Group also relies on its global delivery model called Rightshore®, which brings together talented professionals from multiple locations, working as a single team to create and deliver optimum solutions for its clients. Capgemini provides specialist solutions for the following industries, sectors and business segments: Manufacturing, Retail & Distribution: retail, distribution, manufacturers of consumer products, pharma-
ceutical industry and technology companies.
Financial Services: banks, insurance companies and pension funds.
Public: local and central government, social security, education, youth services, welfare, sport & culture
and healthcare.
Telecom, Travel & Utilities: telecommunications, energy companies, transport and the travel industry.
Capgemini N.V. is the holding company for the Capgemini businesses in the Benelux countries. Its core activities comprise consulting, technology and outsourcing services. With Capgemini Academy we also have a professional training institute that offers a wide portfolio of mainly ICT-related traning and courses. On a smaller scale, the company also provides interim management services. Capgemini N.V. is wholly owned by Cap Gemini S.A., which has offices in more than fourty countries and employs just over 131,000 people worldwide. Cap Gemini S.A. is listed on Euronext in Paris (CAP) and generated 2013 revenues of € 10.1 billion. Further information is available at www.nl.capgemini.com
62
Capgemini N.V. Annual report 2013
Key figures
2013 2012
Results (in € million)
Revenue 819.4 834.5 Operating result
23.6
Operating result before restructuring costs
34.2
Profit for the year
13.0
-/-
9.3
Cash flow
11.2
-/-
133.7
-/-
-/-
48.8 16.5
Capital (in € million) Shareholders’ equity
306.3
298.7
Total assets
579.7
588.5
Employees Number at year-end
5,233
5,518
Average number
5,100
5,672
Revenue per employee (in € thousand)
160
147
Operating result/revenue
2.9
5.8
Operating result before restructuring costs/revenue
4.2
2.0
Profit for the year/revenue
1.6
1.1
Ratios (in %) -/- -/-
Annual report 2013 Capgemini N.V.
63
Summary of the report of the supervisory board To the general meeting of shareholders, The 2013 financial statements as prepared by the management board have been presented to us. PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. has provided us with a report of its examination and issued an unqualified opinion on the financial statements, which appears on page 58 of this annual report. We propose that the 2012 financial statements be adopted and that the profit appropriation be determined in accordance with article 25 of the articles of association of Capgemini N.V. We concur with the management board’s proposal to pay out e 0,57 dividend per share, this is 95% of the result after taxes. The remaining amount will be added to the results. The supervisory board met with the management board on two occasions during the past year and received regular written information on the state of affairs. The board also had contact with the management board on a range of matters. The subjects discussed included the state of affairs of the company and its strategy, financial results and forecasts, internal control systems, the annual report and the auditor’s reports, the composition of the supervisory board and the management board and management development. In conclusion, the board wishes to express its gratitude to the employees and management of all the subsidiaries of Capgemini N.V. for their effort and commitment in 2013.
Utrecht, 9 May 2014
Supervisory board P.J. Hermelin O. Sevillia J.J.E.V. Massignon
64
Capgemini N.V. Annual report 2013
Summary of the report of the executive board 2013 was an important year for Capgemini, a year in which the
customers capitalize on these developments and to transform
effects of the dramatic reforms in 2012 would become visible.
their companies into digital organizations that can continue
The positive results prove that we were successful in achieving
to provide their customers with unique services with an
our objectives. With only a fractional decrease, sales stabilized
individual customer experience. Capgemini professionals
at over e 819 million, while the operating results from 2012,
are supported in these efforts by their Capgemini Consulting
showing a loss of nearly e 50 million, have changed direction,
colleagues who have made Digital Transformation a spearhead
with profits of over e 23 million in 2013. The fourth quarter in
in their work. Primary themes within this context are Cloud,
particular showed a major recovery.
Mobile, Big Data and Social Media.
The sales per employee in 2013 were the highest they had
We have also seen a shift in demand among customers from
been in the past five years. Compliments to all of our
a best-effort obligation to a results obligation and a growing
employees who have contributed to achieving these results
interest in services at transparent subscription prices per
in spite of a hesitant market and after a serious transformation
user per month. Calibrating our portfolio to the market has
process, often characterized by personal impact. The
also led to a healthier mix between application and infra-
successful reforms have helped us further reinforce the
structural services, which enables us to help the Group meet
foundations supporting our company. We also see this in the
the ambitions to also grow in the latter domain. A good example
brand awareness and image studies conducted by, among
is the Kadaster (land register) with which we have signed an
others, Blauw Research, Giarte and Ipsos Public Affairs, which
extensive agreement for the operation and management
showed that the market views us as a strong, customer-
of their infrastructure. Other major contracts with
oriented and reliable market leader.
organizations such as Eneco, DUO and the Netherlands Ministry of Infrastructure and the Environment have also been extremely important. For strategic customers, we
Market developments
prepare annual “Value Reports” based on interviews with direct customers, in which we describe the various projects we
The results that have been achieved are also due in part to
have worked on with them.
the restructuring of our portfolio. We have taken a critical look at the portfolio over the last few years, taking current market developments and customer demands into con-
Sustainability
sideration. Businesses and consumers are purchasing an increasing number of products and services via digital
Capgemini implements a worldwide CSR strategy which
channels such as the Internet and mobile devices. We help our
concentrates on a sustainable environment, involvement in
The development of revenue by discipline:
2013
2012 development
Consulting Services
60.1
61.1
-/-
2%
Technology Services
505.4
508.8
-/-
1%
Outsourcing Services
253.9
264.5
-/-
4%
Other activities
-
0.1
-/- 100%
819.4 834.5 -/- 2%
Annual report 2013 Capgemini N.V.
65
Net revenues by sector
Financial Services 21%
Telecom, Travel & Utilities 24%
Manufacturing, Retail & Distribution 26%
Public Sector 29%
the community, and a people-oriented corporate culture. When
spite of a persistently adverse economic climate, there was
it comes to a sustainable environment, our goal is to achieve
only a fractional decrease in the net sales of Capgemini N.V.
a 30% improvement in energy efficiency by 2016, and we aim
in 2013 (approximately 2% lower), resulting in e 819,4 million
to work in a CO2-neutral manner by 2020. Our new head office
for the year. Due in part to the transformation program that
in Utrecht Leidsche Rijn makes an important contribution to
started in 2012, there was an improvement in operating
this goal, as do our efforts to make changes in our employees’
results; a positive figure of e 23.6 million compared with
travel and commuting habits. Social involvement focuses
negative results of approximately e 48.8 million in 2012.
on the themes of education and diversity. We also feel it is
The one-time restructuring costs, resulting primarily from
important to get as many employees as possible involved
the transformation programs, had a negative impact on the
in the social initiatives we create and support. A professional
operating results of e 10.6 million (2012: e 65.3 million).
attitude, the high quality, and diversity of all of the employees is an important mainstay underpinning the success of our
The distribution of the net sales per sector is comparable to
company. We achieve this success by working closely with
last year. The restraint on the part of the government in
our customers on sustainable results, for them and their own
outsourcing ICT work that had been started a few years ago
customers. This is why we have formulated a clear vision on
appears to have stabilized further during 2013.
the relationship with our employees. We foster the diversity and individuality of our employees, and attach a great deal
The cash flow was -/- e 11.2 million. At the end of 2013,
of importance to a safe and pleasant work environment, with
the cash position was e 10.3 million compared with e 21.5
equal opportunities and possibilities for everyone. You can
million at the end of 2012. Capgemini N.V. also participates in
read more about our CSR and sustainability efforts in the 2013
the group’s international cash pooling arrangement. As of the
sustainability report that will be published this spring.
end of 2013, e 81.0 million had been deposited in Capgemini Group’s international cash pooling (2012: e 99.0 million). This amount is interest-bearing, and may be withdrawn in its
Financial information
entirety within three months. In the financial statements, this entry is accounted for under the current receivables from
In 2013, the most significant strategic risks and uncertainties were also to be found in the area of market developments. In
66
Capgemini N.V. Annual report 2013
affiliated companies.
Capgemini N.V. has been able to improve its already strong
A proposal will be submitted to the general meeting of share-
solvency. At the end of 2013, equity was approximately 53%
holders, to be held on May 15, 2014, to distribute the net profit
of the balance sheet total (2012: 51%). Capgemini N.V. does
for 2013 as follows: to pay e 12.3 million as a dividend, and to
not expect any significant changes in the financing structure
add the remaining e 0.7 million to other reserves.
for 2014. Dutch Corporate Governance Code In 2013, Capgemini N.V. invested e 20.0 million in tangible
It is our objective to satisfy the requirements on equal
fixed assets. These investments primarily involved outlays
representation of men and women in administrative and
for fixtures and fittings at the new leased premises in Utrecht.
supervisory bodies in the future (Section 2:166 of the Dutch
These investments in new fixtures and fittings were complete
Civil Code). However, one of Capgemini’s important goals is
in 2013, and Capgemini N.V. took occupancy of the new leased
to maintain equal representation in terms of gender as well as
premises on May 1, 2013. No other significant investments are
diversity in a broader sense. In this regard, it is also important
expected in 2014.
that the quality of potential candidates is treated as a priority. In order to arrive at a more equal distribution of men and
Due to the nature of the services it provides, Capgemini N.V.
women, Capgemini has already started a program, “Female
has to contend with risks and uncertainties related to
Leadership”, to ensure that more women are hired to
project performance. In order to manage these risks and
executive positions.
uncertainties, contracts are subjected to a formal procedure for authorization, including a risk analysis and legal review.
Employees and the organization
The level of authorization required depends on the scope,
The number of employees in the Benelux has decreased.
complexity and risk profile of the project. Capgemini N.V.
At the end of 2013, there were 5,233 employees compared
has also developed a unique methodology to guarantee that
with 5,518 at the end of 2012. The percentage of women in
all projects are completed with the highest possible level
the organization has risen slightly to 23.1% (2012: 22.6%). The
of quality. Internal processes guarantee the continuous
average age was 39.0 (2012: 39.2).
monitoring of project performance. Other important operational risks and uncertainties for
Forecast for 2014
Capgemini N.V. involve accounts receivable management and cash flow (payment terms, irrecoverable debt). In spite of
Although there are signs of a slight recovery, this is still too
the difficult market conditions, this year Capgemini N.V.
fragile to make any statements about expectations for 2014.
was able to maintain strong control over accounts receivable
It is however certain that the necessary changes made over
management, and to keep the average payment term at the
the last few years have borne fruit in 2013. This has given
desired level as a result. In addition, the provision for the risk
our organization a healthy, stable foundation that will enable
of irrecoverable debts was able to be kept to a very acceptable
it to take advantage of growth once it actually starts. Based
level of e 0.6 million (2012: e 1.4 million).
on this, we are very confident about the future.
The financial risks that Capgemini N.V. identifies arise from ordinary business operations (such as exchange rate risks),
Utrecht, 9 May 2014
the majority of which are hedged using financial instruments. Capgemini N.V. does not hold any derivative financial instruments for speculative purposes. Capgemini N.V. does
Executive board
not identify any appreciable risks or uncertainties related to
J. Versteeg
financial reporting and legislation and regulations.
A.F.G. Berrens
Annual report 2013 Capgemini N.V.
67
Consolidated balance sheet at 31 December 2013 (before profit appropriation) (in € thousand)
Assets 31 December 2013 31 December 2012 Non-current assets Intangible fixed assets 1 177,409 190,919 Fixed assets 2
45,045
39,934
Financial assets 3 45,478 52,626 __________________________ __________________________ 267,932 283,479 Current assets Stocks and work in progress 4
51,640
46,529
Trade and other receivables 5 249,796 237,056 Cash and cash equivalents 6 10,299 21,457 __________________________ __________________________ 311,735 305,042
579,667 588,521
68
Capgemini N.V. Annual report 2013
Liabilities 31 December 2013 31 December 2012 Equity 7 306,256 298,733 Provisions Employee benefits 8
2,493
3,368
Deferred tax liabilities 9
1,623
3,185
Other provisions 10 7,407 17,305 __________________________ __________________________
11,523
23,858
7,436
5,330
Non-current liabilities Loans and borrowings 11 Current liabilities Current tax liabilities 13
962
888
Trade and other payables 14 253,490 259,712 __________________________ __________________________ 254,452 260,600 579,667 588,521
Annual report 2013 Capgemini N.V.
69
Consolidated statement of income for the year 2013 (in € thousand)
2013 2012 Revenue 16 819,356 834,489 Purchased and sub-contracting expenses 17 349,536 347,928 Wages and salaries 18
367,239
Social security charges 18
50,437
445,610 56,871
Depreciation 1 and 2 28,574 32,860 __________________________ __________________________ Total operating expenses 17 -/- 795,786 -/- 883,269 __________________________ __________________________ Operating result
23,570 -/- 48,780
Other income and expenses 19
-
19,913
Finance income 20
403
320
Finance expenses 20
-/- 677 -/- 2,380 __________________________ __________________________
-/- 274 17,853 __________________________ __________________________ Profit before income tax
23,296 -/- 30,927
Income tax expense 21 -/- 9,979 Result from non consolidated companies 22 -/- Profit after income tax
300 13,017
21,598 -
-/- 9,329
Total of direct charges into equity of the company as a part of equity 7 -/- 5,494 -/- Total result
164
7,523 -/- 9,493
Annual report 2013 Capgemini N.V.
71
Vijf jaar Capgemini N.V.
2013 2012
2011
2010
2009
Resultaat (in € miljoen) Netto-omzet 819,4 834,5 963,3 986,7 1.046,0 Bedrijfsresultaat 23,6 -/- 48,8 7,5 22,8 Bedrijfsresultaat voor reorganisatiekosten
34,2
Resultaat na belastingen
13,0
-/-
Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen Cashflow
16,5
29,8
9,3
6,5
28,6 32,9
29,6
-/- 11,2
-/- 133,7
-/- 60,9
-/- 49,1
41,9 17,3
36,6
-/- 28,0
37,8
37,2
27,3
3,5
-/-
Dividend 12,3 - - -
-
Vermogen (in € miljoen) Vaste activa
267,9
283,5 276,0
Vlottende activa
311,7
305,0 490,7 479,6 461,4
Kortlopende schulden
254,5
260,6
Langlopende schulden
7,4
5,3
321,4
297,9 328,1 307,9 253,9
89,8 120,6 182,8
Voorzieningen 11,5 23,9 47,2 47,8
69,1
Eigen vermogen
306,3
298,7 308,2 301,3 283,7
Totaal vermogen
579,7
588,5 766,7
Aantal ultimo
5.233
5.518 6.350 6.525 7.006
Gemiddeld aantal (gecorrigeerd voor parttime)
5.100
5.672 6.109 6.363
Opbrengst per medewerker (in € duizend)
160
Bedrijfsresultaat per medewerker (in € duizend)
5
777,6 789,5
Medewerkers
147
158
9
1
4
-/-
7
Bedrijfsresultaat/netto-omzet 2,9 -/- 5,8 0,8
2,3
-/-
4,7
-/-
155
7.116 147
Verhoudingsgetallen (in %)
72
Bedrijfsresultaat voor reorganisatie kosten/netto-omzet
4,2
2,0
3,1
4,2
3,5
Resultaat na belastingen/netto-omzet
1,6
-/-
1,1
0,7
1,8
-/-
2,7
Resultaat na belastingen/gemiddeld eigen vermogen
4,3
-/-
3,1
2,1
5,9
-/-
9,4
Vlottende activa/kortlopende schulden
122,5
117,0 152,7 155,7
Eigen vermogen/totaal vermogen
52,8
50,8
Capgemini N.V. Jaarverslag 2013
40,2
38,7
181,7 35,9
Ontwerp en realisatie Marijn Smits B2B Marketing Communication + Design Fotografie Fototeam KenM, Gerry Hurkmans, Dirk Verwoerd, Shutterstock. Dit rapport is gedrukt op BalanceSilk®, papier gemaakt van 60% gerecycleerde en 40% primaire FSC-gecertificeerde vezels.
Capgemini N.V. Reykjavikplein 1 Postbus 2575 3500 GN Utrecht Telefoon 030 689 00 00
[email protected] www.nl.capgemini.com