ACTIEPLAN BIOBASED ECONOMY
Kernteam Biobased Economy: - Dietmar Lemmens (projectleider) - Peter Bogers jr. - Carl Samuels - Mark Kok - Peter Berben - Gerlof Jorritsma - Ruurt van der Wel - Dorien van Kalmthout - Natascha de Leeuw
Februari 2016
Thema: Gebiedsontwikkeling Ambitie Biobased gebiedsontwikkeling houdt in dat bij elk aspect wat van toepassing is op de openbare ruimte bij voorkeur biobased producten, materialen, processen en systemen toegepast worden. Biobased gebiedsontwikkeling komt tot uiting in het beheer van de openbare ruimte, maar ook in stedenbouwkundige opgaven, zoals wegenaanleg, gebiedsontwikkeling in het algemeen of stedelijke vernieuwingsprocessen of restauraties. Daar waar producten of materialen deze onderscheidende kwaliteit onvoldoende hebben of überhaupt nog niet voor handen zijn, wordt in samenwerking met de andere thema’s (Creative Biobased, Onderwijs, Green Chemistry Campus) naar passende oplossingen gezocht, die deze added value wel hebben. Aan de gemeente gelieerde partners, met name met wie een financiële relatie bestaat, worden uitgedaagd, of mogelijkerwijs opgedragen, biobased toepassingen te gebruiken. De gemeente speelt in dit thema met name de rol van launching customer (en facilitator van proeftuinen)
Lopende zaken • Biobased trap ‘t Hoefke – Halsteren (i.s.m. AllFlex en Millvision) • Biobased viaduct A58 (Millvision) • Green deal Bergsche Heide • Landschap van Allure ‘De Zoom’ incl Natuurpodium • Biobased plantenbakken vijver Anton van Duinkerkenpark (uitgevoerd)
Interne en externe stakeholders Intern: stedelijke ontwikkeling en openbare ruimte Extern: alle leveranciers van materialen in de openbare ruimte, aannemers, nieuwe producenten
Trekker van thema: Peter Bogers jr.
Acties korte termijn Onderzoeken en toepassen materialen in groenvoorziening: • boomverankering • wortelschermen • bankjes • plantenbakken
Q1 + Q2 2016
Roadshow organiseren om collega’s en stakeholders bekend te maken met de producten.
Q2 2016
Aanwijzen van twee proeftuinen: • Functionele proeftuin in werkende opstelling • “Afgesloten” proeftuin op aangewezen braakliggend terrein
Q2 + Q3 2016
Acties lange termijn Onderzoek naar gebruik biobased verkeersborden / afzetmaterialen.
Q3 2016
Onderzoek naar biobased lichtmasten.
Q3 2016
Inrichten proeftuinen met biobased materialen (bijvoorbeeld de verkeersborden en lichtmasten zoals hierboven genoemd).
Q3 2016 en verder
BIO
Thema: Gemeentelijke bedrijfsvoering
Ambitie Een biobased bedrijfsvoering maakt maximaal gebruik van duurzame (circulaire) en bij voorkeur biobased producten, materialen, systemen en/of processen. Door biobased te prioriteren in toekomstige aanbestedingen en pilot trajecten te draaien met huidige partners en het biobased MKB kan de Gemeente een verschil maken. MKB-ers hebben in deze marktfase een groot belang bij een concrete vraag naar producten. Bij het inrichten van een biobased bedrijfsvoering wordt er naar gestreefd om hier dusdanige aandacht aan te geven, dat zowel de eigen medewerkers als de bezoekers positief betrokken raken. Met andere woorden we streven naar een ‘Wow- factor’. Daar waar producten of materialen deze onderscheidende kwaliteit onvoldoende hebben wordt binnen het thema Creative Biobased naar passende oplossingen gezocht, die deze added value wel hebben. De Gemeente speelt in dit thema zowel de rol van launching customer als uitgesproken ambassadeur van de Biobased Economy.
Lopende zaken • Biobased koffiebekertjes • Biobased relatiegeschenken • Biobased speechpapier • Biobased wethouderskamer
Interne en externe stakeholders Intern: Facilitaire zaken en afdeling inkoop i.v.m. aanbestedingen. Extern: Alle leveranciers van facilitaire zaken. Daarnaast worden veel aanbestedingen in samenwerking gedaan met de regio of VNG. Hier dient gelobbyd te worden.
Trekker van thema: Mark Kok
Acties korte termijn Koffiebekertje + Papierrecycling
Q1 2016
Terugdringen van plastic gebruik in kantine
Q1 + Q2 2016
Schoonmaakmiddelen biobased
Q1 + Q2 2016
Servetten van biobased materiaal
Q1 + Q2 2016
Afvalverwerking
Q1 + Q2 2016 (voorstel ligt al klaar)
Inrichten biobased wethouderskamer
Q2 2016
Aanbesteding kantoorartikelen
Q2 2016
Aan te kopen kantoormeubulair
Q1 + Q2 2016
Groene stroom checken
Q1 + Q2 2016
Acties lange termijn Huisvestingsvisie circulair
Vanaf Q3 2016 en verder
Wagenpark gemeente
Vanaf Q3 2016 en verder
Planten in het stadskantoor
Vanaf Q3 2016 en verder
Geuniformeerde kleding
Vanaf Q3 2016 en verder
Kantoormeubulair
Vanaf Q3 2016 en verder
100% e-post
Vanaf Q3 2016 en verder
Aanbesteding biobased papier
2017
Biobased kunst ism AKV St Joost
Vanaf Q3 2016 en verder
Thema: Onderwijs Ambitie De drie O’s in West-Brabant willen met de sectoren Biobased Economy, Logistiek en Maintenance een koploperspositie bereiken in kennisontwikkeling, innovatie en business development. West-Brabant wil zo een onderscheidende bijdrage leveren aan de wereldwijde transitie naar een circulaire economie. Duurzame ondernemers zoeken naar een evenwicht tussen financieel economische resultaten, sociale belangen en reductie van de milieudruk. Specifiek voor West-Brabant maar in het bijzonder voor Bergen op Zoom doen zich kansen voor om zich in dit transitieproces te profileren als innovatieve regio. Een regio waar circulair en biobased de bepalende genen van het DNA zijn. Een regio die hoogwaardige werkgelegenheid aantrekt. Een regio die een uitmuntende omgeving biedt voor opleiding en training en die hooggekwalificeerde studenten aflevert die meer dan zijn toegerust om de vraagstukken die bij deze transitie horen het hoofd te bieden. De rol van de gemeente is in dit thema is aanjager en verbinder.
Lopende zaken •Innovatiecentrum: Het innovatiecentrum is een open innovatieomgeving waar gewerkt wordt aan oplossingen die het antwoord zijn op maatschappelijke, economische of ruimtelijke vraagstukken die in relatie staan tot het transitieproces naar een circulaire economie. Het accent ligt hierbij op multidisciplinaire duurzame en biobased eindproducten en toepassingen. In het centrum staat de cross-over tussen het verbeeldend en creatief vermogen uit de wereld van creatieve industrie, met maaktechnologie en wetenschap aan de basis van innovaties •Educatieprogramma in het Natuurpodium + wisselexpositie •Ontwikkelingen CoEBBE
Interne en externe stakeholders Provincie Noord-Brabant, ROC Markiezaat College, Bouwmensen, Bedrijventerreinenvereniging Lage Meren/Meilust, Kleuren Applicatiecentrum (KLAC), HAS Hogeschool, Center of Expertise BBE
Trekker van thema: Peter Berben
Acties korte termijn ‘Virtuele’ start Innovatiecentrum
1-1-2016
Ondertekening Intentieverklaring samenwerkende partners Innovatiecentrum
Q2 2016
Besluit Provincie Noord-Brabant i.h.k.v. Subsidieaanvraag Pilot herstructurering (cofinanciering Innovatiecentrum)
Q2 2016
Acties lange termijn Realisatie Biobased Kweektuin Natuurpodium
n.t.b.
Ontwikkelingen COE BBE
n.t.b.
Haalbaarheidsonderzoek deelname HAS Den Bosch in Innovatiecentrum
Q2 2016
Thema: Creative biobased Ambitie Creative Biobased is een model waarbinnen de creativiteit en inspiratie van de kunsten zich verbinden met wetenschap en maaktechnologie ten einde innovaties van added value te voorzien die nodig is om biobased/duurzame producten zich op een bijzondere manier te laten onderscheiden van gangbare producten. Doelstelling hierbij is de marktpositie van de BBE uit te breiden en te versterken door te onderzoeken hoe de bijzondere kwaliteiten en eigenschappen van biobased producten benut kunnen worden in unieke toepassingen die zich werkelijk onderscheiden van traditioneel geproduceerde producten, of een qua toepassing een nieuwe toevoeging zijn. Binnen dit model functioneert een permanent netwerk van kunstenaars, ontwerpers, wetenschappers en mensen uit de wereld van biobased maakindustrie, die als gelijkwaardige economische partners aan de basis staan van de innovaties die uit dit netwerk voortkomen. Vanuit de gedachte van het Creative Biobased model worden in Bergen op Zoom proeftuinen ingericht waarin de transitievraagstukken vanuit de andere domeinen van het thema biobased van de gemeente en de daaromheen liggende regio op een innovatieve manier van een antwoord worden voorzien. De rol van de gemeente is in dit thema is aanjager, voorwaardenschepper en opdrachtgever.
Acties korte termijn Opstart project 1e Biobased Vastenavondwagen ter wereld
Q1 2016
Uitwerking tot prototype van design kantoormeubilair, dj booth, verlichting, plafondgrid (Gebouw-T)
Q2 2016
Voorbereiding nieuwe tranche biobased verduurzamingsprojecten (Gebouw-T)
Q4 2015
Infobijeenkomst West Brabantse kunstenaars en designers
Q2 2016
Kick-off meeting Innovatiecentrum
Q4 2015
Acties lange termijn Lopende zaken • Innovatiecentrum (zie onderwijs) • Gebouw-T en samenwerking AKV St Joost: Gebouw-T en Studenten van AKV St Joost werken samen aan innovatieve oplossingen van een aantal bedrijfvoeringsvraagstukken, die Gebouw-T op weg helpen om biobased te verduurzamen. De benadering van dit soort vraagstukken vanuit de wereld van kunst en design leidt tot toepassingen die enerzijds een bijzonder hoogwaardige belevingskwaliteit hebben en anderzijds tot de ontdekking van alternatieve toepassingen van biobased grondstoffen en materialen. Het streven is dat de producten die op deze manier tot stand komen ook elders hun toepassing kunnen krijgen. De werkwijze binnen Gebouw-T dient als voorbeeld voor de projecten binnen onze eigen gemeentelijke organisatie.
Interne en externe stakeholders ROC Werktuigbouw en Mechatronica, CiV Biobased Economy, AKV St. Joost, DieFabriek, MKB Biobased, Dutch Design Academy, Material Sense, BKKC, Provincie NB, RWB, Stichting Vastenavond
Studie naar lectoraat BioDesign met Avans en Dutch Design Academy
Afgerond
Vullen opdrachtenportefeuille innovatiecentrum vanuit de andere pijlers
Doorlopend
Trekker van thema: Gerlof Jorritsma
Thema: Green Chemistry Campus / Biobased bedrijvigheid Ambitie Op de Green Chemistry Campus (GCC) werken ondernemers, overheden en kennisinstellingen gezamenlijk aan biobased innovaties op het snijvlak van agro en chemie. De Green Chemistry Campus vergroot de slagingskans van biobased ondernemers en draagt zo bij aan de overgang naar een BBE. In het nieuwe businessplan 2016-2020 van de campus is een visie op 2020 beschreven. In dat jaar beschikt de GCC over wereldklasse faciliteiten waarmee bedrijven en kennisinstellingen worden verleid om zich op de GCC te vestigen. De campus is op dat moment een ‘open-access’-faciliteit met een eigen ingang. De GCC biedt in 2020 excellente condities voor vestiging op de GCC met toegang tot grondstoffen, markt en achterland; beschikbaarheid van kennis, personeel en toeleveranciers en een dynamisch en innovatief netwerk waarin ideeën kunnen opbloeien. De GCC heeft in 2020 succesvol ingespeeld op het thans actuele thema van de omzetting van suikers naar chemische bouwstenen (‘Deloitte-studie’ 2014 en 2015). Daarmee heeft de campus een belangrijke rol gespeeld in het verwaarden van de reststromen uit de agrofood-industrie en linkt de campus de regionale chemische industrie aan de regionale sterkte (suikers). De verwachting is dat de GCC per 2020 minimaal 270 arbeidsplaatsen (fte) kan realiseren; dit betreft een minimumscenario. Gezien de keuze voor een meer industriële focus met een verlegging naar meer grote bedrijven in de commercialisatiefase, in combinatie met het aanbieden van excellente condities en wereldklasse faciliteiten, moet het gewenste scenario (355 fte) realiseerbaar zijn.
Lopende zaken • Intentieverklaring / nieuw businessplan • Acquisitie inspanningen • Acquisitie workshop • Samenwerking Biobased Delta
Interne en externe stakeholders Intern: Kernteam Biobased. Extern: Provincie Noord-Brabant, BOM, REWIN, SABIC
Trekker van thema: Dietmar Lemmens
Acties korte termijn Besluit voortzetting GCC
Q1 2016
Besluit verlenging acquisitie GCC
Q2 2016
Bewegwijzering GCC (nummeriek stelsel)
Q2 2016
Afronden subsidietraject Intentieverklaring GCC (€ 150k)
Q3 2016
Captainsdinner
Q2 2016
Acties lange termijn Afstemming acquisitie BOM/REWIN (vervolg op bijeenkomst 16-12-2015)
2016
Verdere verbinding kennisinstellingen aan GCC; casus ECN
Q2 2016
Doorsnijdende thema’s: Marketing, communicatie, regionale samenwerking, lobby Ambitie De projecten die bij de andere thema’s lopen, dienen als geheel gecoördineerd en gecommuniceerd te worden. Daar waar mogelijk en relevant wordt ook regionale samenwerking opgezocht om projecten te verbreden en meer slagkracht te geven. Ook wordt er strategisch ingezet op lobby op gebied van de 5 hoofdthema’s, waar mogelijk. Marketing zorgt voor draagvlak en herkenning bij de inwoners en zet daar waar mogelijk de spotlight op projecten voor zowel collega’s, inwoners en bedrijven.
Acties korte termijn Biobased beeldmerk
Q1 2016
Blog lancering (interne communicatie)
Q2 2016
Captainsdinner Biobased Economy/GCC (lobby)
Q2 2016
Onderzoek haalbaarheid PopUp-store
Q1 2016
Lopende zaken
Bezoek Koningspaar
Q1 2016
• Ontwikkeling Biobased Beeldmerk tbv uitingen • Lobby ontwikkelingen (lectoraat zie Creative) • Groene week ‘spin off’ bewustwording eigen medewerkers • Bergs Biobased Blog (interne communicatie) • Samenwerking Steenbergen verder uitwerken regulier ambtelijk overleg • Ondersteuning Brabantse Wal Dag tbv biobased thema (adviserende rol)
Concept proeftuin uitwerken
Q2 +Q3 2016
Social Media uitingen Aangenaam mbt landing BB bij inwoners
Doorlopend
Deelname Brabantse Wal Dag
Q1 + Q2 2016
Interne en externe stakeholders Intern: alle collega’s en met name de collega’s betrokken bij deelacties Extern: het hele biobased werkveld van onderwijs en onderzoek tot ondernemers en andere overheden, met name Biobased Delta regio.
Trekkers van thema: Dietmar Lemmens , Ruurt van der Wel, Dorien van Kalmthout, Natascha de Leeuw
Acties lange termijn Popupstore
Mits haalbaar Q2 + Q3 2016
Onderdeel SocMediastrategie Aangenaam
Doorlopend
Haalbaarheid/aansporen BB-Experience
Vanaf Q3 2016