2
Nederland distributieland
Nederland heeft zich al eeuwenlang gespecialiseerd in het doorvoeren van allerlei goederen naar andere landen in Europa en de wereld. In dit hoofdstuk staan de mainports Rotterdam en Schiphol centraal.
§4
Mainports in distributieland
Rotterdam en Schiphol zijn de mainports van Nederland. In deze paragraaf leer je waarom ze zo genoemd worden. Ook krijg je uitleg over het belang van de mainports voor de welvaart in Nederland. Mainports Goederen die in een zeehaven binnenkomen zijn lang niet altijd bestemd voor het land waarin die haven ligt. Zo’n zeehaven kun je zien als het begin van een hoofdtransportas: vanuit de zeehaven worden de goederen via allerlei transportmiddelen over het achterland verspreid. Het achterland is het gebied waar de goederen vanuit de zeehaven naar doorvervoerd worden. Een ander woord voor die verspreiding van goederen is distributie. Nederlandse bedrijven hebben zich daar al eeuwenlang in gespecialiseerd. Vandaar dat Nederland in de hele wereld bekend staat als ‘Nederlanddistributieland’.
22
In
Europa speelt een klein aantal havens de hoofdrol in die aan- en afvoer van goederen. Rotterdam is zo’n haven. Uit alle werelddelen brengen schepen er goederen binnen. Een haven die een knooppunt is in de handelsstromen tussen de werelddelen noem je een mainport. Andersom gebeurt het ook: in Rotterdam worden goederen verzameld uit heel Europa om ze
daarna naar mainports in andere werelddelen uit te voeren. Het transport van het ene naar het andere werelddeel heet intercontinentaal vervoer.
Mainports en internationalisering In Azië is de toename van de goederenoverslag erg groot. In havens als Singapore en Hongkong is de groei vaak meer dan 10% per jaar.
Figuur 1 Containeroverslag op de Maasvlakte.
2 Nederland distributieland
06432318_H2new.indd 22
07-01-2005 12:44:23
GEOLB 3HV 03_04
GEO T&I SB 02_22
Figuur 2
Figuur 3
NOORDZEE
Canada
IRL
N S FIN LV EST DK LT D
GB
Rusland
89
Noordoost-Azië
56
F
Verenigde Staten
PE
China West-Azië
Noord-Afrika
Midden- Amerika
West-Afrika
3,3
Hongkong
Zuidoost-Azië
30 0
20
10
Indonesië
Zuid-Afrika
FRANKRIJK
Australië en Nieuw Zeeland
x 1 miljoen ton
N
2,3
1,0 OOSTENRIJK
ZWITSERLAND
Distributiefunctie Nederland doorvoer via Nederland (in miljoen ton)
1
2250 km
DUITSLAND
Singapore
Aanvoer van goederen over zee naar Rotterdam 5
BELGIË/ LUXEMBURG
Oost-Afrika
Brazilië
Zuid-Amerika
Japan
0
160 km
N
schaal 1 : 16.000.000
schaal 1: 225.000.000
Die groei in Azië heeft alles te maken met de globalisering: het proces van internationale uitwisseling van geld, goederen en ideeën. Economische ontwikkelingen verklaren die globalisering. Bedrijven willen zo goedkoop mogelijk produceren. Daarom verplaatsen ze een deel van de productie naar lagelonenlanden. ‘De werkplaats van de wereld verhuist naar Azië’, zei de directeur van het Havenbedrijf Rotterdam. Dit zorgt voor een sterke groei van het goederenvervoer, want de producten zijn meestal bestemd voor de rijke landen.
Figuur 4 Containeroverslag (x 1000 stuks) in de belangrijkste havens ter wereld.
Haven
1997
2002
Hongkong
14.567
18.600
28%
Singapore
14.120
16.941
20%
Pusan
5.286
9.330
77%
Shanghai
2.530
8.620
241%
Kaohsiung
5.693
8.493
49%
–
7.614
–
Rotterdam
5.495
6.515
19%
Los Angeles
2.960
6.106
106%
Hamburg
3.337
5.374
61%
Antwerpen
2.969
4.777
61%
Shenzen
Groei in procenten
2 Nederland distributieland
06432318_H2new.indd 23
23
07-01-2005 12:44:25
Mainport Schiphol Elk land heeft een of meer vliegvelden. Alleen de grootste onderhouden contact met andere continenten. Zo kun je vanaf Eindhoven nìet naar New York vliegen, maar vanaf Schiphol wél. Zo’n grote internationale luchthaven heet óók een mainport. Grote vliegvelden liggen altijd in dichtbevolkte gebieden. Dicht bij een grote stad, meestal de hoofdstad. Dat ligt voor de hand, want het luchtverkeer richt zich in de eerste plaats op personenvervoer. Kijk maar naar figuur 7. Hoe meer mensen dicht in de buurt, hoe beter. Dat Schiphol in de Randstad ligt, is dus logisch. Europees gezien ligt het ook niet gek: midden in het dichtbevolkte en welvarende WestEuropa. Maar net als Rotterdam, heeft ook Schiphol concurrenten. De grote buurlanden hebben bij Frankfurt, Parijs en Londen enorme internationale luchthavens. Er is nog een overeenkomst tussen Rotterdam en Schiphol: beide zijn doorvoerhaven. 41% van de passagiers die op Schiphol aankomen zijn zogenaamde transferpassagiers: die blijven niet in Nederland, maar stappen op Schiphol over op een ander vliegtuig.
Werk in de mainports GEO T&I W15kleur
Figuur 7 Vliegbewegingen en aantallen
In
passagiers (x 1000) in 2003. de mainports werken veel mensen. Naast de directe werkLuchthaven VliegPassagiers gelegenheid van 58.700 mensen bewegingen biedt de Rotterdamse haven aan 7 2 73 ruim 250.000 mensen indirecte Londen 863 112.193 werkgelegenheid. Dat zijn banen die niet rechtstreeks42met de activiteiten 147 66Parijs 709 70.512 in de haven te maken hebben. Frankfurt 445 48.342 De aanwezigheid van de haven is wel104 de belangrijkste oorzaak 28 van dat 18 Amsterdam 393 39.960 werk. Een voorbeeld zijn bouwen 12 Madrid 383 35.694 onderhoudsactiviteiten. 68 Op Schiphol werken ook ongeveer 57 München 333 24.193 58.000 mensen; de indirecte Rome 320 28.043 werkgelegenheid bedraagt zo’n 40.000 banen. Veel werk heeft te Milaan 307 26.388 maken met logistiek. Barcelona 279 22.749
Figuur 6 Vestigingsplaatsen van ELC’s in Nederland.
GEO T&I W15kleur
Amerikaanse ELC's Aziatische ELC's 0
30 km
schaal 1: 3.000.000
N
2
73
42
147
104
28
7
66
18
12 68 57
Figuur 5 Vervoer via Schiphol in 2003.
Aantal vliegbewegingen
393.000
Aantal passagiers
39.960.400
Vracht (x 1000 kg)
1.035.456 Amerikaanse ELC's Aziatische ELC's
24
2 Nederland distributieland
06432318_H2new.indd 24
0
30 km
N
schaal 1: 3.000.000
07-01-2005 12:44:29
Wat moet je leren? Lesboek – De betekenis van ‘Nederlanddistributieland’ – Het soort vervoer in een mainport – De oorzaak van de groei van de goederenstroom tussen Azië en Europa – De ligging van grote vliegvelden – Vijf redenen waarom veel ELC’s in Nederland liggen
Figuur 8 De vertrekhal van Schiphol, altijd druk. In Europa zijn de meeste landen lid van de Europese Unie (EU). Dankzij de EU zijn grenzen tussen landen opgeheven. Hierdoor is het mogelijk goederen zonder problemen van het ene naar het andere land door te voeren. Dank zij de EU is er één grote, gemeenschappelijke markt ontstaan. Amerikaanse en Aziatische bedrijven maken daar gebruik van. Zij voeren hun goederen via één Europese haven in. Bij die haven vestigen ze een Europees Logistiek Centrum (ELC). Een Europees LogistiekCentrum is een centraal gelegen opslagplaats van waaruit de goederen over minstens vijf GEO T&I SB 02_27c Europese landen worden gedistribueerd. Londen Parijs Frankfurt Amsterdam Luxemburg Brussel
Vooral in de omgeving van Rotterdam zijn veel van dit soort bedrijven. Als veel ELC’s bij elkaar gevestigd zijn, noem je dat een distripark. Toen buitenlandse bedrijven de vraag kregen waarom ze hun ELC in Nederland vestigden, gaven ze de volgende antwoorden: – Nederland ligt uitstekend ten opzichte van het achterland. – De kwaliteit van de infrastructuur en van de mainports is er goed. – Nederlandse werknemers zijn goed opgeleid en ze spreken vreemde talen goed. – De handelsgeest en de ondernemingszin van de Nederlandse bevolking is goed. Nederland heeft al eeuwenlang een traditie op gebied van handel en vervoer. – De Nederlandse overheden werken goed mee. Voor buitenlandse bedrijven zijn er aantrekkelijke regelingen op het gebied van douane en belasting.
Keulen Luik Milaan Zürich
Figuur
0
500
1500 1000 x 1000 ton
9 Vrachtverkeer vanaf
Europese luchthavens.
Werkboek – Een vergelijking maken tussen mainport Rotterdam en mainport Schiphol – Tabellen lezen
Topografie – De vier belangrijkste zeehavens en luchthavens in West-Europa – W14 De belangrijkste containerhavens
Begrippen om te leren – Nieuw: achterland, distributie, mainport, intercontinentaal vervoer, transferpassagiers, ELC, distripark, directe werkgelegenheid, indirecte werkgelegenheid – Herhaling: globalisering, hoofdtransportas, logistiek, infrastructuur
Ga naar de Geo Online en kijk nog eens naar de begrippen bij deze paragraaf . Daarna kun je de oefentoets maken .
Vrachtvervoer op Europese luchthavens, 2003
2 Nederland distributieland
06432318_H2new.indd 25
25
07-01-2005 12:44:35
GEO T&I SB 02_28
§5
Mainport Rotterdam
De
Je komt die reclameslogan overal tegen: ‘Rotterdam Mainport Europe’. Het is ook niet niks: in een klein land als Nederland vind je één van de grootste havens ter wereld. In de Gouden Eeuw begonnen als een klein vissershaventje en nu de toegangspoort tot Europa. Deze paragraaf gaat over de ontwikkeling van de Rotterdamse haven en over de huidige functies. De groei van de haven De groei van de haven kun je in twee perioden verdelen. De eerste periode duurde van ongeveer 1860 tot de Tweede Wereldoorlog. Na 1860 groeide het Duitse Ruhrgebied uit tot het grootste industriegebied van Europa. Voor de hoogovens en staalfabrieken waren veel steenkool en ijzererts nodig. Kolen hadden ze zelf. IJzererts moest worden aangevoerd. Dankzij de Rijn was Rotterdam hiervoor de ideale aanvoerhaven. Zo begon de ontwikkeling van Rotterdam: als doorvoerhaven of transitohaven voor het Ruhrgebied.
Hamburg Bremen Hannover
Essen
Berlijn Leipzig
Dortmund Duisburg Keulen
Dresden
Frankfurt a.M. Neurenberg Stuttgart München
Ligging van het Ruhrgebied in Duitsland Ruhrgebied
0
100 km
N
schaal 1 : 10.000.000
Figuur 10 In die tijd was de toegang tot de Noordzee moeilijk. Schepen moesten via allerlei kanalen een grote omweg maken. De route van Rotterdam naar de Noordzee verbeterde na 1872 enorm door de aanleg van de Nieuwe Waterweg dwars door de duinen.
grootste uitbreidingen zijn van na de Tweede Wereldoorlog. Toen werd aardolie de belangrijkste energiebron. Met steeds grotere mammoettankers kwam de olie naar Rotterdam. Om die grote schepen te kunnen ontvangen waren steeds diepere havens nodig. Het eerste nieuwe haventerrein met olieopslagplaatsen heette Botlek en kwam in 1957 gereed. Al gauw was meer ruimte nodig: Europoort volgde in 1963. Toen was de kust bereikt en nog steeds was er behoefte aan nieuwe havens. In zee werd een stuk land gewonnen: de Maasvlakte, waar sinds 1974 terminals (eindstations) zijn voor containers, ertsen, kolen en olie. In de toekomst komt er nog een tweede Maasvlakte bij. De toegangsweg tot de havens is de Eurogeul, die al op de Noordzee begint. De geul heeft indrukwekkende afmetingen: het is een uitgebaggerd kanaal van tientallen kilometers lang, 3 kilometer breed en 23 meter diep. Een haven moet er wat voor over hebben om de grootste schepen te kunnen ontvangen!
Figuur 11 Rotterdam-Europoort is één van de weinige havens waar de allergrootste olie- en ertstankers kunnen binnenlopen.
26
2 Nederland distributieland
06432318_H2new.indd 26
07-01-2005 12:44:37
Figuur 12 Doorvoer van ertsen en kolen gebeurt vaak met duwbakken. Vier of zes drijvende bakken worden aan elkaar gekoppeld en voortbewogen door een duwschip. Samen worden ze een duwbakcombinatie genoemd.
Een belangrijke haven blijven Dat Rotterdam zo’n belangrijke haven is heeft in de eerste plaats te maken met de unieke ligging. Op de plek waar de drukstbevaren rivier van Europa uitkomt in de drukstbevaren zee ter wereld. Er is een dichtbevolkt en welvarend achterland waar veel goederen nodig zijn. Toch moet er veel worden gedaan om een belangrijke haven te blijven. De haven is altijd met de tijd meegegaan. In de haven werken goed opgeleide mensen en er is hightechapparatuur om alle denkbare goederen te lossen en laden. Dankzij de goede infrastructuur is het achterland goed bereikbaar. Binnenvaartschepen, duwbakcombinaties, treinen, vrachtauto’s en pijpleidingen zorgen voor een snelle doorvoer Europa in. Om de verbindingen te verbeteren is de Betuweroute aangelegd. Deze spoorverbinding is bedoeld voor het transport van containers, niet voor passagiers. Vanaf de Maasvlakte kunnen per 24 uur 40 goederentreinen naar Duitsland vertrekken. Elke trein heeft 50 wagons van 18 meter lengte. De standaardlengte van één container is 6 meter. Figuur 13 Voor mainport Rotterdam is de aan- en afvoer van containers steeds belangrijker geworden.
2 Nederland distributieland
06432318_H2new.indd 27
27
07-01-2005 12:44:40
Met vier grote raffinaderijen en vele chemische fabrieken is het Rotterdamse havengebied een concentratie geworden van olieverwerkende industrie.
Van doorvoerhaven naar industriehaven Rotterdam is meer dan een transitohaven voor massagoederen. Na de Tweede Wereldoorlog is de verwerking van aardolie steeds belangrijker geworden. Dat levert veel meer werk op dan alleen maar doorvoer van spullen. Na 1950 hebben zich olieraffinaderijen en chemische fabrieken in het havengebied gevestigd. Samen vormen ze de petrochemie. Grondstof voor een olieraffinaderij is aardolie, een van de belangrijkste producten is benzine. Benzine is meer waard dan ruwe olie. Er wordt dus waarde toegevoegd. Die waardetoevoeging levert dus extra werk en geld op. Een deel van de aardolie wordt verwerkt tot halffabrikaten voor de chemische industrie (onder andere verf en plastic). Die chemische industrie heeft zich bij de raffinaderijen gevestigd.
Distributiehaven Door de opkomst van het containervervoer heeft Rotterdam er nog een functie bij gekregen: distributiehaven. De distributie van containers levert op twee manieren werk op: Hightech-werk: computergestuurde apparatuur laadt containers op treinen, binnenvaartschepen en vrachtwagens. Deze zorgen dan voor doorvoer naar afnemers in Europa. Steeds vaker wordt de inhoud van containers in ELC’s verwerkt. In het overzicht van figuur 16 kun je zien welk soort werk er gebeurt.
Figuur 15 Industriehaven Rotterdam: olieraffinaderijen en chemische fabrieken doen behoorlijk hun best om milieuvriendelijk te produceren. Maar ondanks hoge schoorstenen en stankfilters zijn ze nog steeds een belang-
Figuur 14 Een groot gebied wordt in beslag genomen door de aardolie-industrie.
rijke oorzaak van lucht-verontreiniging.
GEO T&I SB 02_31
Sterk in opkomst is de containeraanvoer en -distributie. Grondgebruik in de Rotterdamse haven
Ni
eu
Maasvlakte
Slufter
we
W
at e
rw
olie en chemie
containers
erts, kolen, ijzer
distripark
olieraffinaderij
fruit
eg
Betuweroute 0
Europoort
2,3 km
N
schaal 1 : 230.000
Merwehaven
Botlek
Waalhaven Eemhaven
28
2 Nederland distributieland
06432318_H2new.indd 28
07-01-2005 12:44:43
Wat moet je leren? Lesboek – De ontwikkeling van de haven vanaf 1860 – De voordelen van de ligging van Rotterdam – De huidige functies van de haven
Werkboek – Het uittreksel van §5 – Ligging van de ELC’s – Problemen van vervoer per vrachtauto
Topografie – W17 Topografie Rotterdams havengebied
Figuur 16 Soorten werk in een ELC.
Stuffen en strippen
Stuffen is het vullen van een container, strippen is het leeghalen van een container.
Opslag van goederen
Vanuit de ELC’s in de Distriparken worden producten op elk gewenst moment naar de klant getransporteerd. Dit heet ook wel ‘just in time’ levering.
Assemblage
Producten worden in elkaar gezet. Een goed voorbeeld is het in elkaar zetten van computers.
Verpakken
Bijvoorbeeld het verpakken van schoenen in schoenendozen.
Labelen
Bijvoorbeeld het toevoegen van een gebruiksaanwijzing in de taal van het land waar het product naar toe gaat. Producten voorzien van een prijskaartje.
Testen
Producten worden getest aan de hand van de kwaliteitseisen van de afnemer. Bijvoorbeeld het testen van monitors.
Groupage en dégroupage
Groupage is het samenvoegen van meerdere zendingen tot één zending. Op deze manier hoeven geen halfvolle containers worden vervoerd. Dégroupage is het splitsen van een zending in meerdere zendingen.
Begrippen om te leren transitohaven, duwbakcombinatie, waardetoevoeging, distributiehaven, terminal, halffabrikaten, petrochemie Ga naar de Geo Online en kijk nog eens naar de begrippen bij deze paragraaf . Daarna kun je de oefentoets maken .
2 Nederland distributieland
06432318_H2new.indd 29
29
07-01-2005 12:44:46
§6
Onderzoek: problemen rond Schiphol
Schiphol is een mainport. In aantallen passagiers en vracht staat de luchthaven in Europa op de vierde plaats. Schiphol is dus een goede subtopper. Maar met Schiphol is het ook tobben: de start- en landingsbanen liggen in het dichtstbevolkte deel van Nederland. Uitbreiding van de luchthaven stuit onherroepelijk op bezwaren. Deze paragraaf gaat over het belang van Schiphol voor Nederland en over de problemen die te maken hebben met de ligging van de luchthaven. Schiphol: topper of tobber Schiphol wil graag groeien: meer passagiers, meer vracht, meer werk-
gelegenheid. Dat is prima voor de economie. Alle luchtvaartactiviteiten op en rond Schiphol zorgen voor maar liefst 1,5% van het Nederlandse BNP. Die groei levert veel problemen op. Tot op tientallen kilometers afstand hebben mensen last van Schiphol. Zij tobben het meest met geluidsoverlast. Maar ook veiligheid en de kwaliteit van de lucht spelen een rol. En dan zijn er de verkeersproblemen: zo’n megaluchthaven trekt verschrikkelijk veel verkeer aan. Als Schiphol doorgroeit worden die problemen zeker niet allemaal opgelost. De regering wil dat Schiphol ‘beheerst’ groeit. Dat is deftige taal voor: wel groeien, maar ook aandacht
voor het milieu. Daarmee moet de directie van Schiphol bij de uitbreidingsplannen dan ook rekening houden. Omwonenden en bestuurders van omringende gemeenten kijken daarbij kritisch toe. Hoe nu verder? Dat ga je zelf onderzoeken. In het werkboek lees je hoe je dat moet doen. De hoofdvraag en een aantal deelvragen is gegeven. Op de volgende drie bladzijden vind je een aantal bronnen. Aan de hand daarvan bedenk je zelf nog enkele deelvragen. De hoofdvraag van het onderzoek ligt voor de hand: Hoe moet het verder met luchtvaart op Schiphol?
Figuur 17 Schiphol: mainport in Europa.
30
2 Nederland distributieland
06432318_H2new.indd 30
07-01-2005 12:44:48
GEO T&I SB 02_b1
Amsterdam
HAARLEMMERMEER
2015
Polderbaan (5p)
1996
Amsterdam
Zwanenburgbaa n
Aalsmeerbaan
Buitenveldertbaan
Hoofddorp an
ba
Hoofddorp n
aa
gb
a Ka
A4
SchipholZuidoost
t
ng
ar
va
g Rin
Ri
SchipholZuidoost
va
ar
t
ag Ka
Buitenveldertbaan
Aalsmeerbaan
Zwanenburgbaa n
HAARLEMMERMEER
A4
Aalsmeer
Aalsmeer Schiphol in 1996 en 2015
0
weg
vrachtstation
spoorlijn
vrije busbaan
bedrijfsterrein
ondergronds transport
luchthavengebouw
groene zone
2500 km
Bron
N
GEO T&I SB 02_bron02
schaal 1 : 250.000.000
1 Ruimte voor Schiphol
Bron
2 Werkgelegenheid
De oppervlakte van Schiphol bedraagt
Op Schiphol werken zo’n 56.500 men-
nu 2787 hectare. Dat is net zo groot
sen bij ongeveer 560 bedrijven en
als een middelgrote stad in Nederland.
instanties. Voorbeelden daarvan zijn
De plannen die zijn gemaakt voor 2015
luchtvaartmaatschappijen, banken,
betekenen meer dan een verdubbeling
winkels, schoonmaakbedrijven en dou-
van de oppervlakte. De pas geopende
ane. De indirecte werkgelegenheid
Polderbaan neemt alleen al zo’n 500
bedraagt zo’n 40.000 arbeidsplaatsen.
hectare in beslag. De noordelijke kop
Uit onderzoek blijkt dat per miljoen
van de baan ligt ongeveer op zeven
extra passagiers, duizend nieuwe
kilometer van de verkeerstoren op
banen op Schiphol ontstaan. In de
Schiphol-Centrum en de zuidelijke kop
omgeving levert dit ook nog eens een
op ongeveer vier kilometer.
indirecte werkgelegenheid van zo’n
60
x 1000
50 40 30 20 10 0 1990 ’92
’94
’96
’98 2000 ’02
’04
Werkgelegenheid op Schiphol
7000 à 8000 arbeidsplaatsen op.
2 Nederland distributieland
06432318_H2new.indd 31
31
07-01-2005 12:44:51
GEO T&I SB 02_b3 Purmerend
IJmuiden
Zandvoort
Haarlem
Zaanstad
Zwanenburgbaan
Polderbaan (5e parallell
ebaan)
Beverwijk
Zwanenburg Amsterdam Diemen Buitenveldertbaan
Hoofddorp NieuwVennep
Lisse
gb
a Ka
aa
n
Aalsmeerbaan
Amstelveen
Hillegom
Aalsmeer Uithoorn
Warmond Geluidsoverlast op Schiphol bebouwing geluidsbelasting 35Ke 0
4,5 km
Bron 3 Stankoverlast kerosine
N
schaal 1 : 450.000
4 Geluidsoverlast
Bron 6 Geen woningbouw? Het kabinet wil niet dat er woningen worden gebouwd op plaatsen waar
Passagiers en omwonenden van lucht-
Bron
haven Schiphol ruiken het: kerosine.
De geluidsoverlast wordt gemeten
wachten. De nieuwbouwlocaties tussen
Kerosine is brandstof voor vliegtuig-
in ‘Ke’, de Kosteneenheid. (De naam
Hoofddorp en Nieuw-Vennep kunnen
motoren. Het nationale geurbeleid, dat
heeft niets met geld te maken maar
niet doorgaan. Ook het gebied onder
eveneens voor Schiphol geldt, is erop
is genoemd naar de bedenker ervan,
de vliegroutes bij Noordwijkerhout en
gericht de overlast van stank voor
mijnheer Kosten). Afgesproken is dat
de Legmeerpolder moet vrij blijven van
omwonenden van de luchthaven zoveel
een geluidsbelasting van 35Ke of meer,
woningbouw.
mogelijk te beperken. Zo moeten
behoorlijk hinderlijk is. In gebieden met
bepaalde typen vliegtuigen tijdens
meer dan 30Ke mogen geen nieuwe
Bron
het taxiën na de landing een motor uit-
woningen worden gebouwd.
ruimte voor Schiphol
overlast van vliegtuigen valt te ver-
7 Club van ondernemers wil
zetten. Voor het milieueffectrapport ‘Schiphol
Bron
5 Slaapactie op Schiphol
2003’ heeft een groep vakbekwame snuffelaars uitgezocht vanaf welke afstand tot Schiphol de kerosinelucht nog te ruiken is. Uit het onderzoek kwam naar voren dat dichter bij de luchthaven de geur sterker is (verrassend?!). Tot een afstand van 6 kilometer van het centrum van Schiphol is de brandstof te ruiken. In 2010 zal naar verwachting de geur van kerosine ten noordoosten van de luchthaven waarneembaar zijn tot een afstand van 8 tot 10 kilometer.
32
SCHIPHOL – Enkele tientallen actievoerders, hebben gisterenavond op de luchthaven een ‘slaapactie’ gevoerd tegen de geluidsoverlast van vliegtuigen. Het gezelschap bracht de nacht door op Schiphol Plaza, het centrale overdekte plein bij de aankomst- en vertrekhallen. “Deze mensen liggen ’s nachts wakker van het lawaai van vliegtuigen”, aldus een woordvoerster van Milieudefensie. Uit: Trouw, 21 augustus 2004
AMSTERDAM - De Kamer van Koophandel Amsterdam verzet zich tegen de bouw van 29000 woningen in de Haarlemmermeer en Bollenstreek. Het beleid ten aanzien van de ruimte moet in dat gebied veel meer gericht blijven op de economische motor van het gebied, Schiphol, vindt voorzitter van de Kamer van Koophandel H. Zwarts. “De schaarse ruimte mag niet worden vergeven aan zaken die heel goed elders kunnen. 29000 woningen in de Haarlemmermeer is veel te veel.’’ Uit: Trouw, 28 oktober 2003
2 Nederland distributieland
06432318_H2new.indd 32
07-01-2005 12:44:52
GEO T&I SB 02_b9
Amsterdam
Schiphol
Bron
9 Veilig Schiphol is onhaalbaar
Bron 10 Toerisme Mensen reizen steeds meer in hun vrije
Den Haag
Delft
Rotterdam
DEN HAAG - De huidige strenge veiligheidsnormen voor Schiphol zijn onhaalbaar. Het is onmogelijk de kans op herhaling van de Bijlmerramp te beperken tot het risico dat in 1990 aanvaardbaar werd geacht. “We willen niet langer de schijn ophouden dat het wel kan”, zei staatssecretaris Van Geel gisteren tijdens een kamerdebat. “We moeten ophouden burgers knollen voor citroenen te verkopen.” Het kabinet kan niet voldoen aan de huidige luchtvaartwet, die een paar maanden geleden van kracht werd. Daarin staat dat de kans op een groot ongeluk terug wordt gebracht tot de norm die gold in 1990.
tijd. En vliegen is voor steeds meer mensen betaalbaar geworden. Veertig procent van de toeristen die Amsterdam bezoeken, komt via Schiphol. In 2003 reisde 63% van de Schiphol-passagiers om niet-zakelijke redenen. In 2001 was het toerisme wereldwijd goed voor een omzet van 27 miljard euro en 337.000 banen.
Wat moet je leren?
– – –
– – naar België en Frankrijk Tracé van de HSL-Zuid station HSL 0
8 km
Bron
N
Lesboek Het belang van Schiphol voor Nederland De groei van Schiphol beschrijven en verklaren De milieuproblemen rondom Schiphol beschrijven en verklaren Tegenstellingen rondom Schiphol beschrijven Beschrijven hoe de bereikbaarheid van Schiphol wordt verbeterd
Werkboek – Een onderzoek doen naar aardrijkskundige problemen
schaal 1: 800.000
8 HSL-Zuid
Op 4 oktober 1992 stortte een vrachtvliegtuig neer op een flatgebouw in de Bijlmermeer.
Mainport Schiphol concurreert met Londen, Parijs en Frankfurt. In die concurrentiestrijd spelen verbindingen met de rest van Europa een belangrijke rol. Vanaf Schiphol zijn vele Europese luchthavens te bereiken. Maar ook over land moeten er goede verbindingen zijn. Daarom is de aansluiting van Schiphol op de hogesnelheidslijn (HSL-Zuid) van groot belang. Passagiers naar en uit
Topografie – W23 Topografie Schiphol en omgeving
Van Geel ziet slechts twee manieren om toch aan die bepaling in de wet te voldoen:“Of we moeten het aantal vluchten halveren, of alle huizen en kantoren slopen die sinds 1990 zijn gebouwd bij de luchthaven.” Beide mogelijkheden zijn voor hem onbespreekbaar. Uit: Trouw
omringende landen kunnen dan snel per trein naar Schiphol reizen.
2 Nederland distributieland
06432318_H2new.indd 33
33
07-01-2005 12:44:55