DOE GRATIS MEE MET DE IVS WK POULE EN WIN EEN ipod VIDEO!

BELANGENVERENIGING MASSAGE EN SPORTVERZORGING

JUNI 2006

CODEX CIVICUS EXPERTS COLUMNA VARIALIS CARPE SCRIPTUM

HET ACCENT OP JEFFREY LAFLAMME PAGINA 8

DOE GRATIS MEE MET DE IVS WK POULE EN WIN EEN iPOD VIDEO! WWW.IVSOPLEIDINGEN.NL/WK

U kent Chemodol, de hypo-allergene afwasbare massage-olie. Maar Chemodis heeft meer massage-oliën. Zoals Chemotherm, een massage-emulsie met milde en ver­ antwoorde warmtewerking. Het zuiver plantaardige Olivine, zonder conserveermiddelen en emulgatoren. Chemovine, speciaal voor de sterk behaarde huid.

En, speciaal voor de overgevoelige huid, Chemoderm met natuurlijke werk­ stoffen en de ongeparfumeerde Baselin Emulsion met biologische eigenschappen. Uw leveranciers kunnen u er alles over vertellen. Of bel voor meer informatie: 0800-chemodis (0800-24 36 63 47). www.chemodis.nl

Chemodis B.V. Postbus 9160, 1800 GD Alkmaar. Telefoon (072) 520 50 83, fax (072) 512 82 14.

MESSAGE JAARGANG 14, NUMMER 3 SAMENSTELLING BMS REDACTIE ADRES PASSIEBLOEM 16 3068 AK ROTTERDAM [email protected] LEDEN ADMINISTRATIE POSTBUS 29 3360 AA SLIEDRECHT VORMGEVING

VAKANTIETIJD

ROMEC DESIGNS [email protected] DRUK

Alweer het laatste nummer voor ons welverdiende zomerreces. Hoewel som-

DRUKKERIJ DE POTTER WEG EN LAND 8 2661 DB BERGSCHENHOEK

migen nog heel druk zijn met de examens sportmassage of de scriptiepresen-

[email protected] VERSCHIJNING

KOPIJ

FEBRUARI

13 JANUARI

APRIL

10 MAART

JUNI

19 MEI

SEPTEMBER

4 AUGUSTUS

OKTOBER

22 SEPTEMBER

DECEMBER

3 NOVEMBER

ADVERTENTIES TELEFOON: (078) 6144934 [email protected] ADVERTENTIE INDEX CHEMODIS........................................................... 2 ZBB SIMONSE................................................... 16

taties in het vervolgtraject, gaan wij ons toch alweer voorzichtig voorbereiden op onze vakantie. Kijk voordat je de caravan startklaar gaat maken en je je zwembandjes gaat opblazen nog even naar de WK-poule op de IVS site en als je hem nog niet ingevuld heb dan uiteraard snel even doen. Je kan er een mooie video iPOD mee winnen en deelname is nog gratis ook.

Er zijn natuurlijk altijd mensen die de zomervakantie gebruiken om te kijken wat zij erna zouden gaan doen. Het is dan goed om te weten dat de diverse opleidingsinstituten inmiddels al weer de nodige mooie cursussen, workshops of symposia aanbieden.

Interessant is het ook om te lezen hoe Carel Schott bevangen is geraakt door ‘Kluun’. Wie dat is en waarom hij dat boek liggend in bad in een keer heeft uitgelezen lees je in zijn columna.

Het bestuur wenst u een fijne vakantie toe!

LOPHARM.......................................................... 16 KEYS................................................................... 16 TOCO THOLIN................................................... 16 JONGENENGEL................................................. 17 MEERSPORT..................................................... 17 HEATHLOVE .................................................... 21 PODIAMED........................................................ 21 ZILVEREN KRUIS ACHMEA...........................24

© 2006 BMS BELANGENVERENIGING

INDEX

COLUMNA VARIALIS

4

UIT DE PERS

10,12,17,21

Carpe scriptum, pluk dit geschrift.

HET ACCENT OP JEFFREY LAFLAMME VLIEGRISICO

5

ALTERNATIEF BEKEKEN

6

CODEX CIVICUS

6

Experts.

10

Nicolette Korthuis interviewt chiropraktiker Jeffrey LaFlamme.

TEMPERATUURREGULATIE

13

VAN DISTAAL NAAR NORMAAL

14

Bindweefsel, een bindende factor

BOEKBESPREKING

7

APPLICATIES EN VERVOLGOPLEIDINGEN

8

Aankomende cursussen van de 1eNVVS, IVS Opleidingen.

PERSONAL HEALTH COACHING

RICHTLIJNEN REANIMATIE 2006

18

MASKERS

20

DE STAMCEL ALS HARTCEL

22

9



CARPE SCRIPTUM, PLUK DIT GESCHIFT

Boek En dan het andere. Vorig jaar las ik recensies over een schitterende roman genaamd ‘Er komt een vrouw bij de dokter’. De schrijver, Raymond van de Klundert, noemt zich ‘Kluun’. De titel doet een humoristisch boek vermoeden maar het is een realistische centrifuge van emoties en verre van humoristisch. Ik had me destijds voorgenomen om dit boek snel te kopen. Maar ja, soms komt er wel eens wat tussen. Nu leek het wel of Kluun zich steeds meer aan mij begon op te dringen. Ik hoor de schrijver op de radio, zie hem na een rondje ‘zappen’, en kijk naar zijn kop in de krant. Iedere keer hoor, lees en zie ik zijn intrigerende verhaal. Want hij heeft niet zomaar een boek geschreven.

Koud badwater

In het leven vallen soms dingen op een merkwaardige manier op hun plaats. “Toeval”, zegt de één terwijl de ander een spiritueel regisseur vermoedt, een onbewogen beweger. “Dat ervaar je gewoon zelf zo”, zegt een derde, “je bent onbewust met een aantal dingen bezig en daarom valt het je op.” Ik zeg: “Het maakt allemaal niet uit”, en zal dit fenomeen nu eens proberen op papier te krijgen. Want voor mij zijn er een aantal dingen prachtig op zijn plaats gevallen.

COLUMNA VARIALIS CAREL SCHOTT

tijd gevuld met deze eindexamenopdracht en er rest(te) mij nog ongeveer een maand om dit alles te begeleiden, lezen, aansturen en beoordelen.

Na een heerlijk weekje vakantie open ik mijn ‘mailbox’. Tijdens deze korte vakantie heb ik ook digitaal vrijaf genomen en ruim zestig ‘mailtjes’ rollen binnen op mijn computer die een week heeft staan te verstoffen op mijn bureau. Na het wissen van alle reclame voor penisvergroting, middelen voor nog betere orgasmes (zijn vast niet door een helderziende verzonden), bedelbrieven uit Nigeria waar ik zelf ook miljonair van schijn te kunnen worden en brieven die ik binnen drie dagen moet doorsturen omdat ik anders door verschrikkelijke ziektes en rampspoed getroffen zal worden, blijven er nog een stuk of dertig over. Ze hebben één ding met elkaar gemeen: de scriptie. Veel studenten hebben hun kostbare



Rugzak Op school heb ik ook een postvak, alleen niet digitaal. Deze bleek te klein voor de stapel scripties. Op de tafel ernaast heeft zich een prachtige kleurrijke stapel gevormd. Ik staar er wat zorgelijk naar en denk: ‘Dit moet snel af!’ Naast een belangrijke zakelijke beslissing, een aantal lessen die gegeven moeten worden en wat twijfel-dingetjes in mijn eigen bestaan, lijkt de ‘rugzak’ nu wel wat vol te raken en ik ervaar een licht gevoel van stress. Ook ik kan in een alarmfase raken. Nog even een aantal weken doorbijten en dan komt de vakantie. Dat ga ik wel halen. Toch staan deze zaken mijn genieten van het leven even meer in de weg dan anders.

Ik sta in de boekhandel om een cadeau te kopen voor een jarige oom en daar ligt het boek: met bonus CD. Ik schaf het aan, voor de ontspanning in deze drukke eindsprint van het schooljaar. Na een enerverende dag scripties, coachen, lesstof in orde maken en lesgeven, nestel ik mij ’s-avonds laat in een aangenaam warm bad. Het badwater is toen erg koud geworden. Ik heb volgens mij twee uur in het water gelegen en ging veel later naar bed dan anders, totaal overdonderd. Waardoor? Door iemand die vanuit een schijnbaar onbekommerd en vrolijk bestaan opeens beseft dat zijn parachute niet opengaat. Een jonge geslaagde vent heeft een open en intense relatie met zijn vrouw. Ze genieten van elkaar, hun jonge kind, anderen en het leven. Op een dag ervaart de vrouw een pijnlijke borst en gaat naar de dokter, het blijkt een hele foute boel. De schrijver vat het pijnlijk samen: ‘En ze leefden nog kort en gelukkig’. Dit boek pakte mij vol bij de strot, ik kon het niet wegleggen. Wat is dan geluk volgens Kluun? Hij besluit onbewust tot een dubbelleven, vlucht in drank, drugs en vrouwen en zorgt ondertussen voor zijn steeds zieker wordende vrouw en in verwarring rakende kleine kind. Het boek sleurt je mee in wanhoop, liefde, bedrog, haat, verdriet, humor, genieten, egoïsme, opoffering en… gelukkig zijn. In een onmogelijke spagaat ver over de grenzen van zijn rek neemt hij mij mee in zijn vrije val. Ik lees dit boek in mijn steeds meer afkoelende bad terwijl warme tranen over mijn wangen stromen en trachten het bad op temperatuur te houden. Verward en aangedaan kruip ik in bed. Die nacht heb ik een droom die mij sterkt in het nemen van een belangrijke beslissing. De volgende dag weet ik niet hoe snel ik tijd moet vrijmaken om verder te lezen en terwijl ik dit schrijf is het boek bijna uit.

Het boek heeft mij een vernieuwd besef bijgebracht. Een besef van de waarde van het leven, van doorléven wat op je pad komt, zowel goede dingen als slechte dingen.

“De Columna Varialis, een inkijk in mijn belevenissen, denkbeelden en ervarin­gen. Soms af­wijkend, dan alledaags ge­­­­woon. Iets dat mij verbaast of wat me raakt; uit verleden, heden of de toekomst. Zijn het dwaze kronkels of juist heel herkenbare gedachten? Een plek in dit blad om de ogen te openen of sluiten.”

UIT DE PERS

Scripties Goed, de laatste weken van het schooljaar zijn druk en ik ervaar soms wat stress. Maar ik geniet van die prachtige scripties, al die studenten die daar zoveel tijd en energie in gestoken hebben. Hun spanningen voor de presentaties, het gepuzzel op school om alles rond te krijgen. We klunen wat af met z’n allen. Scriptie betekent geschrift. Geschriften brengen mensen tot inzicht. Van Bijbel, Koran, Bhagavad Gita tot de geschriften over Boeddha, er is voor elk wat wils. Voor mij zijn het nu even de scripties en Kluun, zij hebben mij weer even heerlijk met twee benen op de grond gezet. Hoe kan ik nu die betrokkenheid en toewijding van mensen, vaak op een zeer persoonlijke manier neergezet in een scriptie, ervaren als stress? Het is juist een beloning. Een geschenk voor twee jaar hard werken met z’n allen. En mijn les van Kluun uit zich in dankbaarheid van mij naar die mensen die dit blad maken en lezen, die bij ons cursussen volgen en gevolgd hebben, de fantastische ploeg vrienden en collega’s met wie wij ons opleidingsinstituut en cursussen hebben neergezet. Dank jullie wel. Kluun en zijn vrouw besluiten het boek met een waarheid als een zwart-witte Nederlandse koe in een groene kunstmest weide: “Carpe Diem”, ik voeg daar zelf aan toe: “Carpe Bios, Carpe Amor”, een fijne vakantie allemaal.

REAGEREN [email protected] ER KOMT EEN VROUW BIJ DE DOKTER... R. V/D KLUNDERT (KLUUN), 905759305X, 320 BLZ LINK WWW.KLUUN.NL

VLIEGRISICO Niet alleen het stilzitten tijdens een lange vlucht vergroot de kans op trombose, ook de lage druk en de beperkte zuurstof in het toestel dragen daar hoogstwaarschijnlijk toe bij. Dat concludeert prof. dr. Frits Rosendaal van de Universiteit Leiden in een artikel dat is verschenen in het gezaghebbende medisch tijdschrift The Lancet. Bekend is dat vliegtuigpassagiers een twee tot vier maal grotere kans hebben op trombose, het ontstaan van stolsels in de bloedbanen. Om te achterhalen welke factoren een rol spelen, onderzocht het team van Rosendaal het bloed van 71 vrijwilligers voor, tijdens en na een acht uur durende vlucht.

het om de lage druk en de beperkte zuurstof in de cabine. Ongeveer tien procent van de Nederlanders heeft een genetische aanleg voor trombose. Ook vrouwen die de anti-conceptiepil slikken lopen extra risico. Men raadt hen aan tijdens een vlucht veel te bewegen, opdat het bloed blijft stromen.

Steunkousen en aspirine Steunkousen dragen of aspirine slikken, zoals anderen aanbevelen, is niet aan te raden. Steunkousen die niet passen, kunnen schadelijk zijn en aspirines kunnen bloedingen veroorzaken.

Bioscoop Dezelfde groep nam vervolgens acht uur in een bioscoop plaats, waarna het bloed opnieuw werd onderzocht. De uitkomsten wijzen erop dat bij vliegtuigpassagiers meer meespeelt dan alleen lang stilzitten. Waarschijnlijk gaat

BRON ALGEMEEN DAGBLAD



ALTERNATIEF BEKEKEN Echografie Bij een echografisch onderzoek worden voor het menselijke oor onhoorbare geluidsgolven omgezet in (bewegende) beelden. Met deze moderne techniek kan men op een adequate manier het inwendige van uw lichaam in kaart brengen. Slangen, naalden, licht radioactieve röntgenstralen en vervelende contrastvloeistoffen komen er niet aan te pas. Echografie maakt het mogelijk om hartziekte in een vroeg stadium op te sporen en hartfuncties te controleren. De techniek wordt o.a. gebruikt om organen zoals de lever, de galblaas, de nieren, de prostaat, de milt en ook de eierstokken en de baarmoeder te bekijken. Bijvoorbeeld om heel nauwkeurig vast te stellen of en hoe een orgaan op een therapie reageert. Vaak is het mogelijk zelf de ‘voorstelling’ op een monitor te volgen.

EXPERTS Wanneer ik dit schrijf is het half mei; een spannende periode is aangebroken. Theorie-examens voor de cursisten sportmassage moeten duidelijk maken wie er in juni op mag voor het praktijkexamen. Aan de andere kant zijn er talloze cursisten in de vervolgopleidingen tot massage- en sporttherapeut die zitten te zweten op hun afstudeerscriptie. Wat hebben deze 2 groepen gemeen en wat zijn de verschillen?

CODEX CIVICUS PETER BURGER De sportmasseurs in spe zijn in september vorig jaar enthousiast begonnen aan een opleiding. Velen hebben zich op de opleiding gestort om weer eens lekker wat te studeren en nieuwe vaardigheden te leren, anderen om weer nieuwe zin te geven aan het leven en weer anderen met het oog op een nieuwe bron van inkomsten of tijdsbesteding in de toekomst. Als docent merk ik ook al jaren dat het voor sommigen geen gemakkelijke opgave is om het studeren te combineren met de activiteiten in het dagelijks leven, zeker niet als het al lang geleden is je met je neus in de studieboeken hebt gezeten. Dat er ondanks dat toch vele cursisten slagen en anderen zo veel inzet hebben getoond in hun poging tot slagen, heeft mijn grootste respect.

Praktijkexamens Wanneer de theorie is gehaald volgt natuurlijk het volgende, belangrijke deel van de cursus, de praktijkexamens.



Wanneer deze ’Message’ verschijnt zijn de eerste praktijkexamens al weer achter de rug. Onzekerheid over de kennis van zaken, zenuwen voor de één op één confrontatie met een onbekende examinator leidden tot één van de spannendste periodes in het leven van een cursist. Wanneer je met het felbegeerde diploma op zak de examenlocatie verlaat voel je je in alle opzichten geslaagd. Zowel voor het examen, maar ook in het leven!

Massageleven Een ‘massageleven’ ligt voor je. De volgende uitdaging wacht; zorgen voor tevreden klanten. Masseren is leuk om te doen, interessant vanwege de vele verschillende lichamen op je massagebank, maar is bovenal dankbaar werk. De opleiding

“De Codex Medicus, het handschrift of handboek van de geneeskunde was de inspiratiebron voor het ontstaan van de naam ‘Codex Civicus’, het handschrift van een burger. In deze rubriek behandel ik diverse onderwerpen bekeken door een Westerse of door een Oosterse bril.”

BOEKBESPREKING heeft je voorbereid tot het doen van een landelijk examen en het vullen van je ‘massagerugzak’, nu wordt het tijd voor het ontwikkelen van een eigen stijl. Wat ik bij de vervolgopleidingen veel hoor is dat de ‘effleuragestijl’ een veelgebruikte manier wordt van masseren. De petrissages worden over het algemeen als een noodzakelijk kwaad gezien. Ik ga geen pleidooi houden voor die lastige knedingen, maar wil wel aangeven dat je een heel effectief massagemiddel laat liggen.

Vervolgopleidingen De brug naar de vervolgopleidingen is gemaakt. Zoals al aangegeven hebben ook de cursisten in de therapeutenopleidingen de nodige zweetdruppeltjes moeten wegvegen om hun diploma te bemachtigen. Een afstudeerscriptie was het doel. Ook hier heb ik met groot respect voor de inzet, ideeën en het eindproduct gekeken naar de aanstaande therapeuten. Een gevolg van het maken van die scriptie was ook dat deze moest worden gepresenteerd aan medecursisten, do-

centen en andere geïnteresseerden. Dit leverde natuurlijk ook de nodige hypertonie op! Ook deze presentaties zijn met het verschijnen van deze Message reeds achter de rug en zodoende lopen er op dit moment een flink aantal therapeuten, trots en met de borst vooruit, rond. Ook zij zullen hun eigen stijl gaan ontwikkelen en hun patiënten/cliënten als kundige hulpverleners tegemoet gaan treden.

Met voldoende kennis van de fysiologie kan de beroepsbeoefenaar uitgroeien tot een professionele begeleider. Dit leerboek richt zich vooral op de inspanningsfysiologie, waarbij de onderwerpen worden behandeld die direct toepasbaar zijn binnen het onderwijs, de sport en de revalidatie. Als handboek en naslagwerk is het uitstekend bruikbaar in de praktijk. Deze vierde, volledig herziene druk is aangevuld met recente onderzoeksresultaten en actuele (Nederlandstalige) literatuur - 632 pagina’s

Maar nu verder De sportmasseurs en therapeuten gaan de wijde wereld in en gaan aan de slag. Allebei met een schat aan mogelijkheden. Maar nu nog ervaring opdoen, expertise krijgen, intuïtie ontwikkelen. Dit is nodig om een expert te worden op je eigen vakgebied. Experts in spe zijn er klaar voor. Sportmasseurs met hun vaardigheden op massage- en sportverzorgingsgebied, een perfecte basis om mee aan de slag te gaan. De therapeuten met hun kennis over aspecifieke syndromen, sportblessures en alles wat daar om heen hangt en hun vaardigheden deze zo goed mogelijk therapeutisch te behandelen.

Handboek gezond reizen in risicogebieden Mensen reizen steeds vaker naar landen waar de hygiënische omstandigheden veel te wensen overlaten. Deze ontwikkeling stelt steeds hogere eisen aan de kennis en vaardigheden van de reisleider. Het boek biedt de benodigde informatie om ziekten te voorkomen en om in noodsituaties de juiste beslissingen te nemen. Het behandelt een groot aantal ernstige en minder ernstige reizigersziekten. De rode draad daarbij vormt de top tien van reizigersziekten zoals opgesteld door de World Health Organization (WHO) - 144 pagina’s.

Sportmasseurs en therapeuten: ze verschillen in opleiding, basiskennis en vaardigheden, maar

hebben één grote overeenkomst: de mogelijkheid uit te groeien tot een expert in het eigen vakgebied. Maar denk erom voordat je jezelf expert noemt: ‘An expert is an expert, because he has seen it all’. Ga aan de slag, doe ervaring op en zie zo veel mogelijk cliënten. Heb je nog behoefte aan verdieping en verbreding van je kennis en mogelijkheden? Wij staan voor je klaar!

Kennis verdiepen Deze mensen zijn ooit begonnen met sportmassage en hebben gemeend hun kennis en vaardig-

Fysiologie voor lichamelijke opvoeding, sport en revalidatie

heden te moeten verdiepen. Trots ben ik (en ik weet zeker ook de rest van het team docenten, inclusief de directie van IVS opleidingen), dat ik deze mensen deelgenoot heb mogen maken van de kennis en vaardigheden, zoals die door ons wordt onderwezen.

FYSIOLOGIE VOOR L.O., SPORT EN REVALIDATIE E.L. FOX, M.L. FOSS, 9035221265, 632 BLZ

REAGEREN

HANDBOEK RISICOGEBIEDEN

[email protected]

M. OLTHOF, H. PALSMA, 905759305X, 144 BLZ



CURSUSSEN - 1E NVVS (ROTTERDAM) TELEFOON

(010) 4217788/4256357

EMAIL

[email protected]

WEBSITE

WWW.EERSTE-NVVS. NL

STOELMASSAGE AANVANG

ZATERDAG 11 NOVEMBER

DUUR

2 OCHTENDEN, 09.00 - 13.00 UUR

REFLEXZONEVOETMASSAGE AANVANG

DONDERDAG 2 NOVEMBER

DUUR

8 AVONDEN

BINDWEEFSELMASSAGE AANVANG

DONDERDAG 11 JANUARI

DUUR

10 AVONDEN

CURSUSSEN - IVS OPLEIDINGEN (DORDRECHT) TELEFOON

(078) 6144934

EMAIL

[email protected]

WEBSITE

WWW.IVSOPLEIDINGEN.NL

INTRODUCTIE MDBB AANVANG

DINSDAG 29 AUGUSTUS

DUUR

8 WEKEN

PERSONAL HEALTH COACH

OEFENTHERAPIE AANVANG

ZATERDAG 2 SEPTEMBER

DUUR

14 WEKEN

“Wat is dat, PHC?” is meestal een vraag die gesteld wordt door mensen

MASTERCLASS MASSAGETHERAPIE AANVANG

SEPTEMBER (VRIJDAG)

DUUR

3 JAAR

aan wie je verteld over dat wat bezig houdt. Wanneer je dan als een

PERSONAL HEALTH COACH AANVANG

DINSDAG 6 SEPTEMBER

DUUR

2 JAAR

van de eerste zaken de PHC opleiding noemt is de nieuwsgierigheid snel gewekt, want het klinkt nu nog nieuw en onbekend. Met opzet

KENNISMAKING NLP AANVANG

DONDERDAG 21 SEPTEMBER

DUUR

10 WEKEN

schrijf ik ‘nu nog nieuw’, want ik ben er van overtuigd dat binnen korte tijd de PHC en zijn of haar werkterrein algemeen bekend zal worden.

HAPTONOMISCHE ONSPANNINGSMASSAGE AANVANG

MAANDAG 25 SEPTEMBER

DUUR

10 WEKEN

PERSONAL HEALTH COACHING WIM PAS

DAGOPLEIDING MASSAGETHERAPIE AANVANG

DINSDAG 26 SEPTEMBER

DUUR

2 JAAR

Mijn echtgenote, Thea, is eigenlijk de reden dat ik (met haar) deze opleiding volg. Thea is na een ongeval als politieagente in de welbekende mallemolen van artsen, een onwillige werkgever, ontslag, ww en wao terecht gekomen. Uiteindelijk kwam de rechter er twee keer aan te pas, kortom geen verkwikkelijke vertoning.

HAPTONOMISCHE ONSPANNINGSMASSAGE (2X) AANVANG

VRIJDAG 29 SEPTEMBER

DUUR

10 WEKEN

FARMACOLOGIE AANVANG

DONDERDAG 6 OKTOBER

DUUR

3 WEKEN

CURSUSSEN - IVS OPLEIDINGEN (DEN BOSCH)

Nieuwe start

HAPTONOMISCHE ONSPANNINGSMASSAGE

Thea was op zoek naar nieuwe mogelijkheden om het dagelijkse brood te verdienen en zag als PHC, zeker met haar negatieve ervaringen met ziekte en ontslag, een nieuwe toekomst voor zichzelf. De mens in zijn totaliteit is belangrijk en interessant en niet alleen die pijnlijke nek of rug.

AANVANG

OKTOBER (DONDERDAG)

DUUR

10 WEKEN



Bij ondervinding weet zij nu wat voor ongein op je af kan komen als werknemer in ons ‘beschaafd’ geregelde Nederland.

Marinier Zelf ben ik een oud-marinier van bijna 56 jaar en al 4 jaar met zogenaamd ‘functioneel leeftijdsontslag’. Ik ben nog steeds gek op een uitdaging en besloot de opleiding met haar mee te volgen. Ik zie voornamelijk mogelijkheden in het coachen van mensen, die om wat voor reden dan ook bij hun werkgever of privé klem komen te zitten met een mogelijk slechter wordende gezondheid en daarmee gepaard gaande minder goede vooruitzichten in de toekomst.

Een dergelijke verslechtering kan natuurlijk vele oorzaken hebben en dat is nu juist waar deze opleiding in voorziet. Door middel van een anamnese komen tot oorzaak en gevolg, zelfanalyse van de huidige situatie en de toekomstige gewenste situatie met de daaraan gekoppelde begeleiding op maat, passend bij het individu.

Ontdekkingsreis Het draait dus om preventie en dat is ook de positie die de PHC inneemt. Een stap vóór de dokter, psychiater, therapeut, diëtiste en de mogelijk boze werkgever. Aan de andere kant is de PHC ook weer een schakel tussen de ‘specialist’ waar naar indien nodig naar doorverwijst. Je gaat als het ware met de cliënt op ontdekkingsreis naar op zoek naar nieuwe wegen om weer in balans te komen met zichzelf. Goed beschouwd is het eigenlijk jammer dat er behoefte is aan een PHC. Helaas wordt er tussen werkgever en werknemer nog steeds slecht gecommuniceerd en is eneige flexibiliteit ook vaak ver te zoeken. Ik ben van mening dat ook daarbij de hulp van een PHC goed gebruikt kan worden. Dat wil niet zeggen dat problemen slechts zouden bestaan bij de werkgever, ook de thuissituatie kan vaak betrekking hebben op het dagelijks functioneren. Het is dan ook begrijpelijk dat de PHC niet zomaar losgelaten wordt op de medemens en natuurlijk van een aantal essentiële zaken op de hoogte moet zijn. De opleiding voorziet daar met o.a met een breed vakkenpakket, praktische vaardigheden oefenen en een aantal outdooractiviteiten ruim in.

de school stageplaatsen zoeken en de positieve reacties daarop met ons doorspreken. Als laatste mag natuurlijk niet vergeten worden dat een dergelijke opleiding ook gevolgd kan worden om persoonlijke groei door te maken. Ik een uitdaging om in het nieuwe beroep van PHC een weg te vinden om gemotiveerd en goed uitgerust met mensen te werken. Een pré bij deze opleiding (en dat merk ik bijna iedere week bij de lessen) zijn o.a. de ervaringen opgedaan tijdens mijn oude werkzaamheden. Specifiek de ontwikkelde gesprekstechnieken, empathie en luisteren, die nodig geweest zijn als hulpverlener bij traumatische ervaringen en als gespreksleider bij defensie. Ik ben betrokken bij de debriefingsgesprekken van militairen die terugkeren van een vredesmissie. Naast gespreksvaardigheid nemen ook andere zaken een ruime plaats in binnen de opleiding, denk aan voeding, bewegen, stress en allerlei psychologisch gerelateerde vakken.

Voeding heeft hiervan altijd al mijn persoonlijke aandacht gehad. Ook hier is in de persoonlijke sfeer opgedane kennis en ervaring voor mij erg nuttig geweest. Mensen bewust maken om gezonder en bewuster te leven is voor mij een uitdaging. Er zijn immers veel ziektes die mede veroorzaakt worden door onze levensstijl, slechte eetgewoonten en de verminderde kwaliteit van onze huidige voeding.

Hoogtepunt De woensdagen zijn voor ons een hoogtepunt in de week geworden omdat we de opleiding ervaren als zeer leerzaam. We worden breed opgeleid in een goede vriendschappelijke sfeer onderling samen met de docenten en ook de goede sfeer bij IVS Opleidingen helpt daar natuurlijk aan mee, kortom geweldig om te doen die PHC opleiding.

De waarde van een PHC ligt natuurlijk binnen bedrijven, privé of in de sportwereld op het gebied van signalering, analysering, herkenning, zelfregulatie, inventarisatie, communicatie en motivatie, op alle denkbare niveaus. Doel is het behoud van mensen voor het algemeen functioneren en/of verbeteren van de levensstijl door zelfinzicht en ontwikkeling of dat nu thuis is of op het werk. Het economische belang om mensen een andere levensstijl aan te laten nemen zodat ziekte of disfunctioneren afneemt is enorm.

Mogelijkheden Voor een PHC bestaat er een scala van mogelijkheden om te werken, zo kan je terecht in diverse inrichtingen, gezondheidscentra, zorginstellingen, onderwijs, afdelingen van personeelszaken, bedrijfsgeneeskundige diensten of bij veranderingen van functie binnen de eigen werkkring. Ook als ‘freelancer’ zijn er natuurlijk mogelijkheden. Dat er al veel belangstelling uit het bedrijfsleven

LINK

is, wordt ons al duidelijk omdat de docenten en

WWW.IVSOPLEIDINGEN.NL



UIT DE PERS

HET ACCENT OP JEFFREY LAFLAMME

Tips tegen reizigersziekte Reisziekte is bij velen een berucht fenomeen. Zowel kinderen als volwassenen worden misselijk, zelfs duizelig en kunnen gaan overgeven. Wat kunnen we ertegen doen? - Ga voorin de bus of auto zitten, of in ieder geval ergens waar je de weg voor het voertuig kunt zien. Omdat een chauffeur automatisch alle rij-bewegingen volgt met zijn ogen, wordt deze nooit reisziek. - Ga zitten met het gezicht in de rijof vliegrichting. - Op een schip dient u zo veel mogelijk het dek op te zoeken en in de frisse lucht de ogen te richten op de horizon. - Lees niet, maar volg het landschap met de ogen. Kinderen kunnen het beste in een reiszitje of op een kussen worden geplant, zodat zij naar buiten kunnen kijken en niet alleen maar de bewegingen voelen. - Probeer zoveel mogelijk een frisse neus te halen en zorg in ieder geval voor een goede luchtcirculatie. Zo mogelijk niet roken in een kleine, afgesloten ruimte. - Prop je niet vol voor het vertrek, maar verlaat het huis ook niet met een lege maag. Een lichte maaltijd is het beste. Dit geldt ook voor onderweg. - Probeer tijdens rustpauzes zoveel mogelijk te bewegen.

Jeffrey LaFlamme is op 27 oktober 1959 geboren in Tupper Lake in de staat New York, op de grens met Canada vlak bij Lake Placid, waar in 1932 en in 1980 de Olympische winterspelen werden gehouden. Met zijn graad als Chemisch Ingenieur heeft hij bij diverse bedrijven in de Verenigde Staten gewerkt om vervolgens aan de opleiding chiropractie te beginnen. Jeffrey behaalde in 1998 zijn Doctor of Chiropractic

Vakantie diarree

graad op het Western States Chiropractic College (WSCC).

Zoals helaas zo velen van ons weten, slaat op vakantie regelmatig de diarree toe. De aandoening is een natuurlijke reactie van het lichaam om schadelijke stoffen snel kwijt te raken. Maar ook vocht en mineralen gaan verloren tijdens een periode van diarree, waardoor uitdroging kan ontstaan. Zowel bij kinderen als volwassen. Dioralyte is een middel dat de uitdroging tegengaat en niet alleen vocht bevat, maar ook glucose en mineralen. Deze samenstelling bevordert een snelle wateropname

HET ACCENT OP ... NICOLETTE KORTHUIS Tijdens zijn studie was hij voorzitter van de ‘Sports Council’ en werkte hij vrijwillig bij de eerste hulp, artsen en masseurs op allerlei sportevenementen van bowling tot atletiek. Na twee jaar gewerkt te hebben in zijn eigen praktijk in Portland Oregon, is hij met zijn Nederlandse vrouw en pasgeboren dochter Kirsten naar Nederland teruggekeerd. Na een aantal omzwervingen zijn zij terechtgekomen in Bavel waar zij nu wonen met hun drie dochters. In de zomer van 2002 opende Chiropractie LaFlamme haar deuren in Bavel. De huidige locatie van de praktijk is in het piramidevormige gebouw aan de Nijverheidsweg in Bavel.

door het lichaam. Bovendien smaakt het lekker, dus zullen kinderen niet al te gauw protesteren. Verkrijgbaar bij drogist en apotheek. Prijs 6,50 Euro voor tien sachets.

10

Wat is precies een chiropractor? “Chiropractie is een vorm van natuurgeneeskunde waarbij de wervelkolom en het zenuwstelsel centraal staan. Het uitgangspunt is het neuromusculair systeem en het effect daarvan op het bewegingsapparaat. Functiestoornissen die zich in de wervelkolom voordoen, kunnen de doorstroming van zenuwimpulsen door het ruggenmerg en de daarin aftakkende zenuwen belemmeren. De chiropractor manipuleert o.a. de wervelkolom en de gewrichten om deze functiestoornissen op te heffen zodat zenuwimpulsen doorgang vinden en organen en weefsels opnieuw goed kunnen functioneren.” “Rug-, schouder- en nekklachten, hoofdpijn, migraine, duizeligheid, whiplash, tinteling in -of gevoelloosheid van- armen en benen worden

vaak met succes behandeld door de chiropractor. Klachten buiten de wervelkolom worden eveneens behandeld zoals spier- en gewrichtspijnen van ellebogen waaronder golfarm en tenniselleboog, knieën, enkels, voeten, heupen, handen en polsen.“

Is er een verschil tussen een chiropractor en een manueel therapeut? “Jazeker. De opleiding van chiropractor is veel breder dan die van manueel therapeut. Vaak is een manueel therapeut een (fysio)therapeut die een aanvullende 3 jarige parttime opleiding heeft gevolgd in manipulatieve of mobiliserende technieken. Deze beperkt zich vaak tot het bewegingsapparaat, terwijl een chiropractor een vijfjarige fulltime universitaire opleiding gevolgd heeft. Een chiropractor beperkt zich niet alleen tot het bewegingsapparaat, maar soms ook tot de organen e.d. In onze studie zijn bijvoorbeeld ook dermatologie, KNO en hart/long onderzoek aan de orde geweest. Wij hebben ook geleerd een diagnose te stellen. Het grote verschil ligt voornamelijk in het feit dat een manueel therapeut naar de mechanische schade kijkt, terwijl een chiropractor naar de achterliggende oorzaken kijkt. Wij behandelen niet alleen de symptomen maar proberen de oorzaak te achterhalen en te behandelen.”

Waarom noemt men een chiropractor ook wel kraker? “Het woord ‘kraker’ wordt alleen maar in Nederland gebruikt, ik heb geen flauw idee waarom dat zo is. Ik vraag mezelf dat ook al jaren af. Wellicht dat vroeger de eerste manipulator een echte kraker was, haha.” “Als ik het zou moeten beredeneren dan zou ik denken dat men vaak tijdens de behandeling iets hoort ‘knappen’ doordat er druk wordt gezet op het gewricht en er wat lucht ontstaat. Als deze vrijkomt, geeft dit een ‘knappend’ geluid. Denk maar aan het geluid als je aan je vingers trekt. Maar, zeker weten doe ik het niet.”

Hoe weet je dat je met een goede chiropractor in zee gaat? “In tegenstelling tot de meeste andere landen, waar chiropractie in het reguliere gezondheidssysteem is opgenomen, is de titel chiropractor in Nederland niet beschermd, dus eigenlijk mag iedereen zich chiropractor noemen. Als je er echter zeker van wilt zijn dat je bij een goed gekwalificeerd persoon terecht komt, dan moet je er op letten dat deze is aangesloten bij de NCA.”

Dit is de beroepsorganisatie van chiropractoren in Nederland. Als je bij een chiropractor komt die bij de NCA is aangesloten, wordt de behandeling, afhankelijk van hoe men verzekerd is, (deels) door de zorgverzekeraar vergoed.”

Met welke klachten zou een sportmasseur er aan moeten denken om een cliënt naar een chiropractor door te verwijzen en hoe herkennen wij de verschijnselen? “Als je het idee hebt dat de oorzaak door een stoornis van gewrichten of zenuwstelsel komt, is de chiropractor een goede oplossing. Bij een chiropractor krijgt een cliënt ook een bredere diagnose. Je moet er eigenlijk vanuit gaan dat wanneer je een cliënt onder behandeling hebt met chronische klachten, er meer aan de hand is dan alleen maar wat spierpijn. Heeft iemand spierpijn omdat hij onlangs, voor het eerst sinds jaren, gesport heeft, gewoon masseren en als het probleem verholpen is, prima. Echter, als je iemand onder behandeling hebt, die als sinds jaar en dag terug komt met het zelfde probleem, dan is er meer aan de hand dan alleen spierpijn. Er is dan een onderliggend probleem.” “Het kan bijvoorbeeld zijn dat iemand regelmatig gemasseerd wordt omdat hij spierpijn aan het bovenbeen heeft als hij gesport heeft. Na de massage gaat het weer goed, maar na een dag of wat begint de spierpijn weer. Het zou kunnen dat iemand bekkeninstabiliteit heeft of iets dergelijks. Een chiropractor zal dit probleem onderkennen en vervolgens adequaat behandelen.”

Verwijs je wel eens mensen (terug) naar een sportmasseur?

De NCA?

“Ja, eigenlijk vrij veel, zo’n 20%. Om het resultaat van mijn behandelingen te optimaliseren, verwijs ik veel van mijn patiënten naar een sportmasseur. Ik werk dan ook met een aantal sportmasseurs in de regio nauw samen. Ten eerste omdat een sportmasseur nu eenmaal beter kan masseren en ten tweede omdat deze meestal ook wat

“De Nederlandse Chiropractoren Associatie.

meer tijd aan een massage kan besteden”.

11

UIT DE PERS Zijn er contra-indicaties? “Ja, die zijn er wel, maar niet erg veel. Contraindicaties zijn manipulaties bij acute reuma, gebroken gewrichten of infecties. Kanker is semi contra indicatie. Maar ook bij sommige beenderziektes kan door een chiropractor niet behandeld worden.”

Hoe vaak mag je door een chiropractor behandeld worden? “Bijna onbeperkt. Dat is niet nodig, maar het mag wel. Normaal gesproken behandel ik mensen de eerste drie weken 2 x per week. Daarna wordt de behandelfrequentie afgebouwd. Tussen de 4 en 6 behandelingen moet er een resultaat waarneembaar zijn. Als er na 4 behandelingen geen resultaat geboekt is, volgt er een evaluatie. Misschien is er een verkeerde diagnose gesteld en dient de behandeling aangepast te worden.”

Heeft het zin om bijvoorbeeld 1 maal per jaar langs de chiropractor te gaan om je als het ware ‘recht te laten zetten’? Een soort preventieve behandeling dus. “Ja, dat adviseer ik veel patiënten. Niet-sporters zouden er goed aan doen om 2 maal per jaar bij een chiropractor langs te gaan. Het kan nl. zijn dat iemand nergens last van heeft, maar dat er toch iets in het lichaam is wat niet optimaal functioneert. Als de chiropractor dit constateert en hier iets aan doet, zal het geen echt probleem worden.” “Sporters behandel ik 1 x per 2 weken. Ik behandel dan niet alleen sporters die iets mankeren, maar werk veel aan preventie en prestatieverbetering. Ik ben gespecialiseerd in het behandelen van sportblessures. Hiervoor heb ik een tweejarige diplomaatstudie gevolgd bij de Fédération Internationale de Chiropratique du Sport (FICS) een internationale organisatie op het gebied van sport en chiropractie, met als doel op natuurlijke wijze atleten optimaal te laten presteren. Daarnaast ben ik oprichter en voorzitter van de Nederlandse Chiropractie Sport Raad die verbonden is aan de FICS. Omdat ik in 2004 mijn diplomaat diploma ‘Chiropractic Sports’ behaalde, kan ik deelnemen aan Europese, Wereld en Olympische kampioenschappen op evenementen waar FICS leden aanwezig zijn. Ik behandel dan ook topsporters uit o.a. de tennis-, schaats- en voetbalwereld.”

Hoe wordt je chiropractor en is deze studie ook haalbaar voor de sportmasseur? “De deels medische studie chiropractie is van universitair niveau waar een VWO-vooropleiding voor nodig is met exacte vakken. De studieduur is gemiddeld vijf jaar waarvan in het laatste jaar

12

stage gelopen wordt. Het is een zware en intensieve studie die gevolgd kan worden in onder meer Engeland, Denemarken, Verenigde Staten, Canada en Australië. Momenteel is de opleiding nog niet in Nederland. We zijn hier wel mee bezig (met de universitaire opleidingen) maar zo ver is het jammer genoeg nog niet. Het aantal uren en vakken van de opleiding chiropractie is vergelijkbaar met de studie basisarts. Dus: met de juiste vooropleiding en motivatie (en financiële middelen) is de opleiding ook voor een sportmasseur haalbaar.”

Behandel je ook kinderen en heel oude mensen? “Ja, ik behandel zowel kinderen als ouderen. Soms al baby’s van enkele weken oud. Er worden uitstekende resultaten behaald bij huilbaby’s. Vaak hebben deze baby’s een probleem in het cervicale gedeelte van de wervelkolom of aan het sleutelbeen. Omdat het zenuwstelsel bij baby’s sneller geneest, hebben ze vaak aan 1 á 2 behandelingen genoeg. Oudere mensen daarentegen, herstellen langzamer en worden daarom minder vaak behandeld. Bij oudere mensen wordt de zogenaamde low force techniek gebruikt. Oudere mensen hebben baat bij de behandeling omdat aan artrose veel gedaan kan worden door het slijtageproces te vertragen en de pijn en stijfheid te verminderen.”

Heb je zelf nog iets aan het interview toe te voegen of ben ik iets vergeten te vragen? “Ik adviseer de sportmasseurs om in hun eigen regio contact op te nemen met een chiropractor want daar kan je heel goed een samenwerking mee aangaan. Het is niet alleen zo dat jij de cliënten naar een chiropractor kunt sturen, maar ook dat de chiropractor patiënten naar jou kan verwijzen.”

LINKS WWW.CHIROPRACTIEBREDA.NL WWW.CHIROPRACTIE.NL WWW.FICS-ONLINE.ORG

Niet alleen voor konijnen In deze rubriek is al vaker de lof gezongen over wortels, de daarin voorkomende vitaminen en de stof waaraan zij hun kleur te danken hebben: caroteen. Vooral deze stof is van nut voor ons organisme: in ons lichaam wordt het omgezet in vitamine A, die het gezichtsvermogen versterkt, de huid beschermt tegen ultraviolette straling van de zon, meehelpt met de reiniging van ons bloed en de afweer tegen infecties en andere ziekteverwekkers versterkt. Rauw knabbelen is goed, maar bereiden in olie of boter kan ook geen kwaad. Sommige onderzoekers menen zelfs, dat het caroteen in de wortels beter door het lichaam wordt verwerkt wanneer de wortels met olie of boter zijn bereid. Natuurlijk betekent dit wel, dat zijn meer calorieën bevatten.

Eindelijk een maagvriendelijk aspirientje Het meest geslikte pilletje ter wereld heeft nog altijd een slechte naam als het gaat om een vriendelijke benadering van de maagwand. Onderzoekers van de universiteit van Houston hebben dit probleem nu opgelost. Tot nu toe dacht men dat bepaalde stoffen in aspirine de productie van belangrijke hormonen met de naam prostaglandines verhinderden. Deze hormonen beschermen de maagwand tegen enzymen die voor de spijsvertering zorgen. Ook zorgen ze ervoor dat de scherpe maagzuren de maagwand niet kunnen aantasten. Het onderzoek heeft aangetoond dat aspirine in werkelijkheid de prostaglandines met rust laat en direct ingrijpt op de cellen van de maagwand. Om dit effect te voorkomen of te verzachten, voegden zij een vettige, waterafstotende stof aan de pilletjes toe, met een bevredigend resultaat. De nieuwe aspirine-variant komt naar verwacht begin volgend jaar op de markt.

TEMPERATUURREGULATIE TIJDENS INSPANNING Bij het sporten komt tenminste 75 % van de geproduceerde energie

hoeveelheid zweet produceren. Omdat het huidoppervlak van deze extremiteiten, meer dan het huidoppervlak van andere delen van het lichaam, in contact staat met de buitenlucht kan hier relatief meer zweet daadwerkelijk verdampen. De efficiëntie van de zweet-productie ten behoeve van de warmteafgifte neemt hierdoor toe.

vrij als warmte. Dit heeft tot gevolg dat de temperatuur van de actieve

Acclimatisatie

spieren toeneemt en de kern groter wordt. Vervolgens stijgt ook de kerntemperatuur. Wanneer de inspanning intensiever wordt, neemt ook de hoeveelheid warmte die hierbij wordt geproduceerd toe. Bij een inspanning die overeenkomt met 50% van het maximaal aëroob vermogen stijgt de kerntemperatuur tot ongeveer 37,5 graden Celsius. Bij een inspanning die 75% van het maximaal aëroob vermogen vergt, stijgt de kerntemperatuur binnen een half uur tot ongeveer 38,5 graden Celsius. Opvallend is dat de kerntemperatuur tijdens inspanning in het algemeen onafhankelijk is van de omgevingstemperatuur. Wanneer de kerntemperatuur onder invloed van inspanning stijgt, moet dus de warmteafgifte aan de omgeving toenemen.

De invloed van wind en luchtvochtigheid In een koele windstille omgeving, bij een temperatuur van rond de 10 graden Celsius, komt ongeveer 25 % van de totale warmteafgifte door verdamping van zweet tot stand. De overige warmteafgifte, 75%, vindt plaats via straling en geleiding. Indien er sprake is van wind kan de geleiding en de verdamping van zweet een wat hogere bijdrage leveren. Onder windstille omstandigheden bij een temperatuur van ongeveer 18 graden Celsius verzorgt verdamping 50% van de totale warmteafgifte. Bij omgevingstemperaturen van 30 tot 35 graden Celsius en daarboven moet de volledige warmteafgifte tot stand komen door verdamping. Indien de luchtvochtigheid hoog is, kan verdamping echter nauwelijks plaatsvinden. Indien iemand in een warme en vochtige omgeving inspanning levert, kan de kerntemperatuur dan ook snel stijgen, hetgeen een levensgevaarlijke situatie oplevert. Deze situatie van oververhitting, waarbij de warmte-productie en warmteafgifte volledig uit balans raken en de kerntemperatuur blijft stijgen, noemt men warmtestuwing.

Warmtestuwing Vaak gaat overmatig vochtverlies aan een warmtestuwing vooraf. Overmatig vochtverlies is het directe gevolg van overmatig zweten. Een

afname van de hoeveelheid lichaamsvocht gaat gepaard met een afname van de hoeveelheid circulerend bloed. Daardoor kan minder warmte van de lichaamskern naar de schil worden vervoerd. De combinatie van een door inspanning verhoogde warmte-productie, een groot vochtverlies als gevolg van zweten en een sterk verminderde verdamping van het geproduceerde zweet door een hoge luchtvochtigheid is dan ook levensbedreigend.

Duurtraining In het temperatuurregulatie-systeem treden als gevolg van duurtraining aanpassingen op. Na enige weken duurtraining blijkt de zweetproductie reeds bij een lagere kerntemperatuur op gang te komen. Bij een ongetrainde komt de zweet-productie tijdens het leveren van een bepaalde inspanning op gang bij een kerntemperatuur van ongeveer 37,6 graden Celsius. Bij een getrainde sporter komt deze al op gang bij een kerntemperatuur van 36,9 graden Celsius. Het directe gevolg van het eerder op gang komen van de zweetrespons is dat de verdamping van zweet ook eerder op gang komt waardoor de stijging van de kerntemperatuur reeds in een eerder stadium wordt tegengegaan. Ook produceert een getrainde meer zweet dan een ongetrainde. Dit heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat de hoeveelheid plasma eveneens is toegenomen als gevolg van een trainingsperiode. Daardoor kan een getrainde dus meer vocht via het zweet verliezen dan een ongetrainde zonder dat de hoeveelheid bloedplasma tijdens inspanning te zeer daalt. Daarnaast is het geproduceerde zweet ook minder geconcentreerd als gevolg van training. Hierdoor is het verlies aan zouten via de zweetsecretie bij getrainden minder. Tenslotte verandert ook het zweetpatroon als gevolg van training. Onderzoek heeft aangetoond dat ten gevolge van training de zweetklieren op de armen en benen een groter gedeelte van de totale

Acclimatisatie is de aanpassing of gewenning aan een bepaald klimaat. Vergelijk hiermee grote hoogten. Acclimatisatie aan een warme omgeving resulteert in aanpassingen die vergelijkbaar zijn met de aanpassingen als gevolg van een periode van duurtraining. Personen die aan warmte zijn geacclimatiseerd vertonen reeds bij een lagere kerntemperatuur een verhoogde zweet-productie, ze produceren meer zweet en het geproduceerde zweet is minder geconcentreerd van samenstelling. Ook vertoont het zweetpatroon veranderingen zoals hierboven als trainingseffecten zijn beschreven. Deze acclimatisatie- effecten beginnen te ontstaan na een verblijf van zes tot negen dagen in een warme omgeving. Volledige acclimatisatie is bereikt na tien tot veertien dagen. Training en acclimatisatie aan een warme omgeving vervangen elkaar niet. Ook bij een goed getrainde sporter neemt de zweetproductie nog verder toe onder invloed van acclimatisatie in een warme omgeving. Andersom kan iemand die aan een warme omgeving is geacclimatiseerd nog effecten van training in de kerntemperatuur-regulatie vertonen.

Koude Acclimatisatie-effecten aan een koude omgeving zijn in de westerse wereld over het algemeen gering van omvang. Men wijt dit wel aan het feit dat de mens eigenlijk nooit aan extreme koude wordt blootgesteld omdat hij deze situatie doodgewoon vermijdt. Het feit dat omvangrijke aanpassingen die het gehele lichamelijk functioneren betreffen wel worden gerapporteerd bij dieren en bij mensen die in primitieve stammen leven die aan extreme koude zijn geacclimatiseerd, ondersteunt deze argumentatie. In onze westerse maatschappij staan alleen mensen in bepaalde beroepsgroepen frequent aan zeer lage temperaturen bloot, waarbij dan vaak niet het hele lichaam maar bijvoorbeeld alleen de handen en het gezicht direct met de koude in aanraking komen. Bij deze mensen zijn wel lokale aanpassingen aan koude gerapporteerd. Zo blijkt men als gevolg van acclimatisatie aan koude een hogere huiddoorbloeding te vertonen in die ledematen die veelvuldig onbeschermd in aanraking komen met de kou. In het onderzoek rapporteert men dat er meestal sprake is van een grotere koudetolerantie van de handen.

13

Hans van der Weijden is van oorsprong radiodiagnostisch laborant. Na de opleiding sportmassage heeft hij zich gespecialiseerd in echografie. Zijn beroep als laborant heeft hij inmiddels ingeruild voor het docentschap. Hans is docent bij het Albeda College in Rotterdam en IVS Opleidingen in Tilburg en Den Bosch. Hij geeft les in de vakken anatomie, fysiologie, pathologie, EHBO en reanimatie.

BINDWEEFSEL, EEN BINDENDE FACTOR Wat is het eigenlijk een vage term, bindweefsel. Het lijkt ook niet een bijster belangrijke structuur, gezien de tijd en aandacht die eraan wordt gegeven binnen onze opleidingen. Alleen diegenen die na de opleiding sportmassage verder gaan met vervolgopleidingen, komen wellicht in de verschillende modules de term bindweefsel nog tegen. Er is voor zover me nu te binnenschiet slechts één module waar bindweefsel een speciale plaats inneemt. De module bindweefselmassage.

VAN DISTAAL NAAR NORMAAL HANS VAN DER WEIJDEN Is dit weefsel interessant en belangrijk genoeg om door te lezen of sla je dit artikel over. Lees voordat je die beslissing neemt nog even de volgende passage en beslis dan wat je doet.

Fenomeen Bindweefsel is een fenomeen gebleken in de evolutie van mens en dier. Het is zo succesvol dat alle dieren en mensen er gebruik van maken en het is een van de weinige weefsels dat duizenden jaren geleden al ‘af’ was. Ook bij de mens is bindweefsel overal in ons lichaam terug te vinden. Er is geen orgaan of weefsel waar geen bindweefsel in voorkomt. Als je binnen de anatomische indeling van de weefsels kijkt kom je onder het kopje bindweefsel onder andere bot, kraakbeen, ligamenten, pezen en de huid tegen. Als we ons qua stroming even beperken tot de Westerse

14

denkwijze over materie, zijn dit de weefsels waar wij ons binnen onze opleidingen nadrukkelijk mee bezig houden. Qua blessures en preventief bezig zijn gaat het toch vrijwel altijd om ligamenten, banden, kraakbeen, bot, gewrichten en niet te vergeten de spieren waar ook veel bindweefsel in voorkomt. Ook de huid is als bindweefsel een structuur die letterlijk door onze handen heengaat.

Beweging Als we beweging als uitgangspunt nemen, houdt dat in dat er steeds wisselende krachten inwerken op de eerder genoemde spieren, pezen, botten, gewrichten, kapsels en banden. Weefsels kunnen door deze krachten worden samengedrukt of uitgerekt. De specifieke cellen blijken zelf niet in staat om deze druk- en trek-

krachten te kunnen verwerken. De natuur heeft hierom bedacht alle soorten cellen materialen mee te geven die bij uitstek geschikt blijken om deze krachten op te kunnen vangen en te verwerken. Die materialen zijn de verschillende soorten bindweefsel. Het meest duidelijke voorbeeld hierin zijn de hersenen en het ruggenmerg die worden beschermd tegen uitwendige krachten door de schedel en de wervelkolom. Hier komt nog een fenomeen bij, namelijk dat bepaalde cellen beter hun functie uit kunnen oefenen als er tussen de cellen zo min mogelijk beschermende en steunende weefsels zitten. Ook dit zie je met name terug in de hersenen. De prikkeloverdracht van synaps op synaps moet zo ongestoord mogelijk verlopen, dus moet er zo min mogelijk weefsel in de weg zitten. Het is zelfs zo dat wanneer wij geen schedel hadden gehad, de hersenen zich hadden moeten beschermen met veel bindweefsel, waardoor de hersenmassa zo zou zijn toegenomen dat we ons hoofd waarschijnlijk niet hadden kunnen dragen en om dan nog maar te zwijgen over snelheid van denken. Een ander voorbeeld is de nervus ischiadicus. Op ruggenmerg niveau zijn het vrij dunne vezels, maar de uittredende zenuw richting benen is de dikste zenuw die we hebben, maar dat komt puur door de vele beschermende bindweefselvezels die nodig zijn om zijn route richting voet af te kunnen leggen. Als je het bovenstaande betoog snapt is het waarschijnlijk makkelijker om de verschillende soorten bindweefsel te begrijpen en een plaatsje te geven.

Voorbeelden Het hangt dus blijkbaar van de mate van belasting van het weefsel af hoeveel en wat voor bindweefsel er gevormd wordt. Een weefsel wat op rek wordt belast, maar vrijwel niet mag vervormen krijgt weinig vervormbare vezels tussen de cellen. Bijvoorbeeld een spierpees. Zou een pees namelijk rekbaar zijn, dan moet bij een beweging eerst de pees maximaal gerekt worden, voordat de spierbuik onder spanning komt waarna er een beweging kan plaatsvinden en dat zou niet erg efficiënt zijn. Als elasticiteit gewenst is, zoals bijvoorbeeld in de slagaderen, wordt er voor meer rekbare vezels gekozen, om

het uitzetten in met name de slagaderen op te kunnen vangen. Deze vezels heten met een moeilijk woord de reticulaire vezels. Op bot zijn de compressie en rotatiekrachten zo groot dat het bindweefsel hierin door middel van calcium en fosforkristallen vrijwel helemaal niet te vervormen zijn. De milt en de lever bevatten zo weinig vormvastheid dat het bindweefsel hier een soort skelet heeft gevormd waardoor deze organen hun vorm kunnen behouden.

Gewrichten Als je kijkt naar de soorten bindweefsels komt er rondom een gewricht de meeste verscheidenheid voor, omdat daar alle eisen samenkomen om een beweging zo soepel mogelijk te laten verlopen. Het mooie van bindweefsel is dat het zich net als bijvoorbeeld spierweefsel kan aanpassen aan de toe- of afnemende belasting. Door training wordt het weefsel sterker, door inactiviteit zwakker. Het nadeel hiervan is dat het dan ook overbelast kan raken waardoor er weer allerlei soorten blessures kunnen ontstaan. Hoewel de verschillende bindweefsels een verschillende taak en opbouw hebben is de basisstructuur bij alle gelijk. De belangrijkste schakel hierin is de fibroblast. Deze cellen maken de structuren die de weefsels bestand maken tegen de veelal mechanische krachten. Het aparte van deze cellen is tevens dat ze zich binnen het bindweefsel kunnen verplaatsen. Dit is vooral van belang bij een beschadiging van het weefsel. Een ingenieus ontstekings proces activeert ze, waarna ze zich vermenigvuldigen en zich verplaatsen in de richting van het wondgebied om daar ter plekke littekenweefsel te kunnen vormen. Ze doen dit het beste wanneer het getroffen weefsel zo goed mogelijk wordt gebruikt voor dagelijkse handelingen. Hierin zit ook het feit dat het steeds minder voorkomt dat je met de meeste blessures lang inactief bent door gips of overdreven rust , maar zo gauw mogelijk weer een bepaalde belasting inbrengt. De fibroblasten krijgen met deze locale mechanische prikkels de informatie aangereikt om het herstel zo goed mogelijk te laten verlopen. Ze zijn hiermee op de hoogte van de eisen waaraan het gerepareerde

weefsel moet voldoen. Als een bepaald ligament een bepaalde beweging in een bepaalde richting ondersteunt, herkent de fibroblast dit en herstelt ook het weefsel gericht op die beweging. Iemand weken in het gips zetten geeft daarom weef-

selherstel dat ongeorganiseerd is en zich niet gevormd heeft richting de komende belasting, omdat de fibroblasten niets aan informatie hierover hebben meegekregen. Het herstel duurt dus veel langer en het eindresultaat is vaak slechter. Voor de vorming van goed basisweefsel is het bij veel blessures dus het beste om zo snel mogelijk weer het dagelijkse ‘onbelaste’ bewegingspatroon te hervatten.

levend weefsel. En als je dit koppelt naar de natuur is ook hier goed over nagedacht. Met name bij dieren is het vaak dodelijk als ze een poot breken . Het betekent of gegeten worden of geen eten kunnen vinden. Daarom is in zijn algemeenheid een bot sneller hersteld dan bijvoorbeeld een pees. Een gazelle kan met een gescheurde pees nog makkelijk vluchten, maar niet met een gebroken poot.

Sporthervatting

De volgende stap in een genezingsproces is dat de fibroblasten collagene vezels gaan vormen. Dit is een term die jullie ook vast wel eens ergens gelezen hebben. Het is het meest voorkomende eiwit in ons lichaam. In alle eerder genoemde weefsels zijn dan ook collagene vezels terug te vinden. Er is een indeling gemaakt in collageen 1 t/m 4 vezels afhankelijk van waar ze voorkomen

De belastingsopbouw richting sporthervatting is natuurlijk een geheel ander verhaal. Uit onderzoek blijkt dat bijvoorbeeld een pees pas na maanden weer de oorspronkelijke treksterkte heeft. Pezen hebben door een lage doorbloeding soms wel 9 maanden nodig om op 75% van hun treksterkte te komen. Heel apart hierin is dat je binnen hetzelfde artikel leest dat ander onderzoek uitwijst dat dit achterhaald is. Er wordt bij ander onderzoek beweerd dat pezen helemaal niet slecht doorbloed zijn, maar een ruim net van bloedvaatjes bezitten. Door het witte uiterlijk van de pezen werd altijd aangenomen dat ze slecht doorbloed waren. Metingen met betrekking tot het zuurstofverbruik geven aan dat tijdens inspanning het veneuze bloed in de pees nog altijd voor 90 % verzadigd is met zuurstof, waaruit je kan concluderen dat een pees een laag zuurstofverbruik heeft en helemaal niet slecht doorbloed is. Als dit waar is hoop ik er meer over te lezen, want dat zou zelfs gevolgen hebben voor onze massages. Ik denk hierbij aan bijvoorbeeld de fricties die we doen op spierpeesovergangen, omdat we momenteel nog van uitgaan dat de doorbloeding daar laag is. En als ik dan ook nog lees dat je therapeutisch niets bereikt met druk op weefsels die gemaakt zijn voor trek dan wil ik daar natuurlijk meer over weten. Zelfs het skelet met zijn bindweefsel, wat vaak wordt geassocieerd met de dood, is een uiterst ruim doorbloed

Pezen en ligamenten Over pezen en ligamenten kwam ik meer leuke wetenswaardigheden tegen. Zo blijken ligamenten evolutionair gezien een beperking op onze spiermassa te zijn. Ligamenten zorgen ervoor dat bepaalde bewegingen binnen een gewricht uitgesloten worden. Zouden we deze ligamenten niet hebben dan zouden spieren dit moeten doen en zouden we er daar veel meer van hebben. Wat weer nadelige gevolgen heeft voor gewicht, beweging etc. Zoals jullie wellicht weten spannen bij een beweging nooit alle spiervezels zich tegelijkertijd aan. Dat dit ook voor een individuele pees of ligament geldt hadden jullie misschien niet verwacht. Ook hier zit weer een logica in. Als alle vezels van een ligament of pees zich tegelijkertijd zouden samentrekken kan er nooit een rotatie moment plaatsvinden in een gewricht.

Scheuring Omdat niet alle vezels zich tegelijkertijd samentrekken kan je een pees of ligament ook gedeeltelijk scheuren. Eerst scheuren de vezels af die actief zijn en pas later de vezels die op dat moment in ruste waren. Wat mij zelf al is opgevallen tijdens mijn cursus op de snijkamer en wat je ook soms terugleest in de literatuur is het feit dat je de ligamenten, zoals ze in de vele atlassen

staan afgebeeld niet op dezelfde manier terugziet als je een gewricht vrij prepareert. In feite zijn al deze ligamenten plaatselijke verdikkingen van het kapsel die ooit door de anatomen zijn vrijgeprepareerd en zo als afzonderlijke structuur

15

 Stress preventie  Verzuimbeleid  Effectief communiceren  Diverse bedrijfstrainingen op maat

Training voor mens en bedrijf Postbus 44  4300 AH Zierikzee [email protected]

16

UIT DE PERS Sneller infecties door zonlicht In tegenstelling tot wat men op het eerste gezicht zou denken, krijgt men onder invloed van zonlicht niet méér maar juist minder weerstand tegen infecties. De ultraviolette straling zorgt ervoor dat in de huid bepaalde stoffen vrijkomen die vervolgens in de bloedcirculatie belanden. Deze stoffen remmen de activiteit van bepaalde types witte bloedcellen die een belangrijke rol spelen in de afweer. Naarmate de blootstelling aan zonlicht langer duurt, zou echter een bepaalde gewenning optreden en zou het afweersysteem zich grotendeels herstellen. Men loopt volgens de onderzoekers dan ook vooral risico tijdens de eerste zonnige lentedagen, en op zon- of wintersportvakanties in de winter. in de atlassen terecht zijn gekomen. Realiseer je dit goed bij de interpretatie van blessures. De meeste ligamenten zijn geen op zichzelf staande structuren, maar verdikkingen van de tunica fibrosa van het kapsel.

Overpeinzing Hoe meer je leest over bindweefsel des te meer ga je jezelf afvragen. Ik wil nog wel een andere overpeinzing deponeren. De rotatorcuff spieren staan bekend als kapselspanners, ook bij ons in de klapper sportmassage. Toch is het vreemd hoe men hieraan gekomen is, want de spieren hechten niet aan halverwege het kapsel zodat ze hem kunnen spannen, maar helemaal op het uiteinde van het kapsel waar het overgaat in het bot. Door contractie van de spieren die over het gewricht heenlopen wordt het gewricht bewogen waardoor het kapsel juist ontspant. Waarschijn-

lijk is deze naam dus niet juist gekozen. En waar komt hij vandaan?

Zenuwstelsel en hormonen Het is de laatste decennia steeds duidelijker geworden dat het zenuwstelsel en de hormoonhuishouding een duidelijk sturende invloed hebben op de samenstelling en aanpassingsmogelijkheden van het bindweefsel. Hier is ook erg veel over te vertellen, maar dan wordt dit artikel wat lang. Voor degenen die ervoor gekozen hebben dit artikel uit te lezen, hoop ik dat het bindweefsel een belangrijkere plaats krijgt in jullie belevingswereld en met de dingen waar jullie mee bezig zijn. Hou jezelf op de hoogte.

REAGEREN [email protected]

GROOTHANDEL IN SPORTVERZORGINGS-, EHBO/BHV- EN PEDICURE ARTIKELEN

Als u het niet vraagt zult u het nooit weten, dus vraag naar onze prijslijst, of kom gerust eens langs in onze winkel/showroom. Leverancier van o.a. Biofreeze, Chemodis, Volatile, Toco Tholin, @Serve, BSN Medical, Mueller, Gehwol en Laufwunder, Curetape en Kinesiotape en ook draagbare en vaste massagebanken/stoelen en de diverse toebehoren.

Doe meer met meersport! Openingstijden: Woensdag 09.30 - 17.00 uur 19.00 - 21.30 uur Donderdag 09.30 - 17.00 uur Vrijdag 09.30 - 17.00 uur Zaterdag 09.30 - 13.00 uur

17

J.A. Beyerinkstraat 5a 2912 AA Nieuwerkerk a/d IJssel Telefoon (0180) 310750 Fax (0180) 311941 Email [email protected] Website www.meersport.nl

- Bij elke ademhaling wordt 1 seconde ingeblazen in plaats van 2 seconden. - Gebruik een borstcompressie - beademingsverhouding van 30:2 bij alle slachtoffers met een plotselinge circulatietoestand. - Begin bij een volwassenen slachtoffer de eerste cyclus met 30 borstcompressies na de diagnose ‘circulatiestilstand’. - Hulpverleners die geen op kinderreanimatie gerichte opleiding hebben gehad, kunnen de reanimatiemethode voor volwassenen ook op kinderen boven de 1 jaar toepassen. Dat is beter dan niets doen.

Volgorde basale reanimatie Volgorde van handelen bij de basale reanimatie van volwassenen is hieronder weergegeven.

RICHTLIJNEN REANIMATIE 2006

1 Zorg ervoor dat het slachtoffer, de omstanders en uzelf veilig zijn.

Als docent Reanimatie/AED heb ik een congres mogen bijwonen op 20

2 Kijk of het slachtoffer reageert. - Schud voorzichtig aan zijn/haar schouders en vraag (hard): “gaat alles goed met u?”

maart 2006 in de RAI te Amsterdam. Daar werden de nieuwe reanimatie richtlijnen bekend gemaakt. Ik weet dat er veel interesse is bij de collegae sportmasseurs en zeker bij diegenen die de afgelopen keer de reanimatie cursus hebben gevolgd. Ik wil u deze wijzigingen dan ook graag mededelen. Tevens zal ik iets schrijven over het tot stand komen en de implementatie van de nieuwe richtlijnen.

REANIMATIE RONALD POULISSEN De Nederlandse reanimatie raad (NRR) heeft als missie het redden van leven als dat door goede cardiopulmonale reanimatie mogelijk is. Die Missie wil de NRR nastreven door het verbreiden en verbeteren van kennis en vaardigheden in reanimatie en wel in de meest ruime zin.

Experts De nieuwe richtlijnen zijn tot stand gekomen door samenwerking van een internationale groep experts. De inzichten en bewijsvoering zijn sinds 2002 zo veranderd dat de grote inspanning om de richtlijnen (wederom) te wijzigen gerechtvaardigd is. De wetenschappelijke raad van de NRR heeft de richtlijnen die door de European Resuscitation Council in december zijn uitgegeven, met enkele aanpassingen ten behoeve van de Nederlandse situatie, overgenomen. Het is

18

de nadrukkelijke wens dat de nieuwe richtlijnen hun weg vinden bij de opleidingsinstituten, de zorgverleners en iedereen die een vorm van deskundigheid op het gebied van cardiopulmonaire reanimatie wil verwerven om daarmee de kans op een succesvolle reanimatie zo groot mogelijk te maken. In grote lijnen zijn de veranderingen gebaseerd op twee verbeterpunten. Ten eerste geven hulpverleners met de nieuwe richtlijnen meer borstcompressies, ten tweede is de hulpverlening gesimplificeerd, waardoor leken makkelijker leren en herinneren hoe ze moeten reanimeren.

Veranderingen De veranderingen in de richtlijnen van basale reanimatie van volwassenen: - Stel de diagnose ‘circulatiestilstand’ als het slachtoffer niet reageert en niet normaal ademt. - Plaats de handen midden op de borstkas, in plaats van veel tijd te spenderen aan de ‘ribbenboog’ methode.

3a Als hij/zij reageert. - Laat het slachtoffer in de positie liggen waarin u hem/haar gevonden heeft, mits er verder geen gevaar dreigt. - Probeer uit te vinden wat er is gebeurd en haal zo nodig hulp. - Controleer hem/haar regelmatig. 3b Als hij/zij niet reageert. - Roep om hulp. - Leg het slachtoffer op zijn rug en maak de luchtweg vrij met de hoofd kante, de kinlift methode. Kinlift methode Plaats 1 hand op het voorhoofd en duw voorzichtig het hoofd naar achteren. Maak vervolgens de ademweg vrij door twee vingertoppen onder de punt van de kin te plaatsen en zo de kin op te tillen. 4 Houdt de luchtweg open; kijk, luister en voel maximaal 10 seconden naar normale ademhaling. - Kijk of de borstkas omhoog komt. - Luister bij de mond en neus of u een ademhaling hoort. - Voel met uw wang of het slachtoffer er lucht tegen uitademt. In de eerste paar minuten na het ontstaan van de circulatiestilstand kan het slachtoffer amper ademhalen, of regelmatig en/of luidruchtig naar lucht happen dit is de zo-

genaamde ‘agonale ademhaling’. Dit is geen normale ademhaling. 5a Als hij/zij wel ademt. - Leg hem in de stabiele zijligging. - Haal of laat hulp halen, of bel via 112 een ambulance. - Controleer elke minuut of de ademhaling normaal blijft. 5b Als hij/zij niet ademt of u twijfelt. - Vraag een omstander om via 112 een ambulance te bellen. Als u alleen bent, doet u dit zelf; laat het slachtoffer zonodig alleen. Begin de borstcompressie. Borstcompressie - Kniel naast het slachtoffer ter hoogte van de bovenarm. - Plaats de hiel van 1 hand midden op het borstbeen van het slachtoffer. - Plaats de hiel van de andere hand bovenop de eerste. - Haak uw vingers van beide handen in elkaar en zorg ervoor dat u geen directe druk uitoefent op de ribben. Oefen geen druk uit op de bovenbuik of de onderste punt van het borstbeen. - Positioneer uzelf verticaal boven uw handen op de borstkas, en duw met gestrekte armen het borstbeen 4 a 5 centimeter in. - Laat elke borstcompressie de borstkas geheel omhoog komen zonder het contact met het borstbeen te verliezen. Herhaal de handeling met een frequentie van 100 per minuut (iets minder dan 2 borstcompressies per seconde). - Het indrukken en omhoog laten komen van het borstbeen hoort even lang te duren. 6a Combineer borstcompressies en beademing. - Maak na 30 borstcompressies de luchtweg weer vrij met de hoofd kantel, kinlift methode. - Knijp de neus van het slachtoffer dicht met twee vingers van de hand die op het voorhoofd rust. - Laat zijn mond openvallen, maar houd de kin omhoog. - Neem een normale teug lucht, plaats uw lippen op de zijne, zodat er straks geen lucht ontsnapt. - Blaas 1 seconde in zijn mond terwijl u kijkt of de borstkas omhoog komt; zo ja, dan heeft u een effectieve beademing gegeven. - Haal uw mond van die van het slachtoffer en kijk of de borstkas weer naar beneden gaat terwijl hij uitademt. - Geef op dezelfde wijze de tweede beademing. Plaats daarna direct uw handen weer in het

midden van de borstkas en geef 30 borstcompressies. - Ga door met het geven van borstcompressies en beademingen in een verhouding van 30:2. - Stop alleen voor een controle als het slachtoffer normaal begint te ademen; onderbreek de reanimatie anders niet.

SLACHTOFFER REAGEERT NIET

Controleer op de volgende punten op de volgende punten wanneer de borstkas niet omhoog komt bij een beademing.

30 BORSTCOMPRESSIES

ROEP HULP OPEN DE LUCHTWEG ADEMHALING NIET NORMAAL BEL 1-1-2 30 BORSTCOMPRESSIES 2 BEADEMINGEN

- Inspecteer de mond van het slachtoffer en verwijder zichtbare obstructies. - Kijk goed of u de hoofd kantel – kinlift methode goed uitvoert. Geef in totaal 2 beademingen. Ga direct daarna door met 30 borstcompressies. Als een tweede hulpverlener aanwezig is, wisselt u iedere 2 minuten, om vermoeidheid te voorkomen. Zorg er voor dat het wisselen zo snel mogelijk gaat. 6b Basale reanimatie zonder beademing. - Als u geen beademingen wilt of kunt geven, geef dan alleen borstcompressie. - Geef in dit geval continu borstcompressies met een frequentie van 100 per minuut - Stop alleen voor een controle als het slachtoffer normaal begint te ademen; onderbreek de borstcompressies anders niet.

leren dit te herkennen, en moeten weten dat het een indicatie is om juist direct te beginnen met reanimeren. Daarom geven de huidige richtlijnen de volgende definitie voor de diagnose ‘circulatiestilstand’: “het slachtoffer reageert niet op voorzichtig schudden en aanroepen, en ademt niet normaal.” Alleen professionele hulpverleners controleren de circulatie/pulsaties als onderdeel van de reanimatie.

Het weglaten van de initiële beademingen Gedurende de eerste minuten van een circulatiestilstand blijft het zuurstof gehalte in het bloed vrij hoog. Beademen is daarom op dat moment minder belangrijk dan het geven van borstcompressie. Daarnaast wil de NRR de nadruk meer leggen op borstcompressie, onder andere voor die groep mensen die de reanimatie geheel niet starten wegens een afkeer tegen het beademen van het slachtoffer.

Plaatsbepaling bij de borstcompressie 7 Staak het reanimeren wanneer... - Professionele zorgverleners de reanimatie overnemen; - Het slachtoffer normaal begint te ademen; - U uitgeput bent.

De veiligheid van de hulpverlener De veiligheid van de hulpverlener en het slachtoffer is van groot belang bij een reanimatie. Er zijn een paar incidenten bekend met een tuberculose en SARS besmetting. Hulpverleners dienen goede voorzorgsmaatregelen te nemen, in het bijzonder als het slachtoffer bekend is met een infectie als tuberculose. De overdracht van het HIV virus tijdens het reanimeren is nooit gerapporteerd.

Meestal kunnen hulpverleners de juiste plek op het borstbeen goed vinden zonder de kleding te verwijderen. Dat scheelt aanzienlijk wat tijd. Ontbloot het bovenlijf alleen bij sterke twijfel over de correcte plaatsing van de handen. Maak een dikke jas altijd open. De richtlijnen van 2002 gebruikten de ‘ribbenboog’ methode om de handen exact goed op het borstbeen te kunnen plaatsen. Onderzoek wijst uit dat hulpverleners hun handen op dezelfde plaats zetten wanneer hun geleerd wordt ‘de hiel van de eerste hand in het midden van de borstkas te plaatsen en de hiel van de andere hand daar bovenop te zetten’. Voorwaarde is wel dat gedemonstreerd werd hoe de handen worden geplaatst.

Tot slot De polscontrole Het voelen naar pulsaties aan de arteria carotis is geen accurate controle om de aan- of afwezigheid van de circulatie vast te stellen. De controle op ‘tekenen van een circulatie’ lijkt eveneens geen goed alternatief om de diagnose ‘circulatiestilstand’ te stellen. Vooral de agonale ademhaling, dat bij ongeveer 40% van de slachtoffers in de eerste minuten na een circulatiestilstand voorkomt, gaf veel verwarring. Leken moeten

De belangrijkste wijzigingen zijn hiermee weergegeven. De invoering zal met het nieuwe cursusjaar augustus/september 2006 plaatsvinden. Voor die tijd zal het instructiemateriaal en de onderwijsleermiddelen weer aangepast moeten worden. Natuurlijk krijgt u deze dan weer van ons te zijner tijd uitgereikt. REAGEREN [email protected]

19

BMS LEDENAANBIEDING Zorgeloos op reis! We gaan steeds vaker op vakantie. Een aantal weken in winter en zomer, maar ook regelmatig een paar dagen tussendoor. Dan bent u al snel beter af met de Doorlopende Reisverzekering van Zilveren Kruis Achmea. Hiermee bent u het hele jaar door verzekerd.

Ruime dekking en uitgebreide dienstverlening: een veilig gevoel! Een goede reisverzekering is geen over­ bodige luxe. Tijdens de vakantie ziek worden of betrokken raken bij een ongeval is al vervelend genoeg. Eén telefoontje naar de Achmea Alarmcentrale en u bent verzekerd van de hulpverlening die u nodig heeft. Zelfs uw bagage is verzekerd tegen diefstal, verlies, vermissing of beschadiging en uw geld en cheques zijn gemakkelijk mee te verzekeren. Desgewenst kunt u het basispakket uitbreiden met bijvoorbeeld automobilistenhulp en doorlopende annuleringskosten. Zo stemt u de reisverzekering helemaal af op uw wensen en reisbehoeften.

MASKERS Soms vertellen cliënten mij dat ze wel anders willen maar eigenlijk niet kunnen. Hoe heeft het nou zover heeft kunnen komen dat je jezelf volledig voorbij gelopen bent? Het antwoord kan dan zoiets zijn van dat ze het aan de ene kant wel wisten maar aan de andere kant toch

Voordeel bij winteren onderwatersport

bewust waren van hun verplichtingen.

Als u tijdens uw vakantie gaat skiën, snowboarden, langlaufen of duiken, hoeft u geen toeslag op de premie te betalen. Deze sporten zijn standaard opgenomen in de Doorlopende Reisverzekering van Zilveren Kruis Achmea.

WETENSWAARD CAREL SCHOTT

Meer informatie of direct afsluiten? Ga naar www.zilverenkruis.nl voor meer informatie over de pakketten en aanvullende dekkingen of bel 0900-8435 (0,05 p/m) om de Doorlopende Reisverzekering direct af te sluiten.

Twee kanten in één en dezelfde persoon? De ene kant die wel wist dat het aan het fout gaan was, tegenover een kant die zegt dat het werk toch afmoet. Onze persoonlijkheid kent verschillende kanten.

middelpunt van de belangstelling te staan en dat gaf toen een veilig gevoel. Datzelfde deel kan er nu voor zorgen dat een hoop leuke dingen aan je neus voorbijgaan. Of wat te denken van een deel dat zorgt dat je flink van je afbijt? Vroeger voorkwam dit dat je gepest werd en gaf het je aanzien op school. Nu zou het wel eens zo kunnen zijn dat mensen dat stukje van je persoonlijkheid als kattig ervaren.

Hypnotherapie Persona

10% korting Heeft u via BMS gekozen voor de collectieve zorgverzekering, de Beter Af Polis, van Zilveren Kruis Achmea? Dan ontvangt u nu 10% korting op de Collectieve Doorlopende Reisverzekering.

20

Persoonlijk komt van het woord ‘persona’ en dat betekent letterlijk masker. In een sollicitatiegesprek ben je in staat een ander gezicht te laten zien dan gezellig in de kroeg. Een diepgaand gesprek met iemand vraagt om een andere instelling dan dicht opeengepakt in de bus tussen allemaal vreemde mensen. De ontwikkeling van de verschillende delen van je persoonlijkheid begint zo rond je vierde levensjaar. De ‘maskers’ maken de moeilijke momenten die iedereen in zijn leven ervaart draagbaarder. Elk deel van je persoonlijkheid is ooit ontstaan vanuit een positieve bedoeling. Of ze echter altijd positief blijven werken in je leven is echter de vraag. Stel je hebt een deel dat maakt dat je jezelf onopvallend kunt gedragen. Dit heeft je vroeger geholpen om niet in het

Er kan een moment in je leven komen dat de oude delen meer kwaad dan goed doen. Tijd om je ware gezicht te gaan vertonen. Dit gaat niet altijd even gemakkelijk en gaat gepaard met vallen en opstaan. In hypnotherapie bijvoorbeeld kun je heel gemakkelijk een ‘deelpersoonlijkheid’ boven water halen. Je houd het masker tegen het licht en vraagt je af of je dit nog nodig hebt. Je bedankt het voor de bewezen diensten en legt het weg. Vaak heb je in je leven zoveel geleerd en ervaren dat je vele van de oude maskers niet meer nodig hebt. Natuurlijk geeft een harnas een veilig gevoel op straat maar het is soms zo ontzettend vermoeiend boodschappen doen. REAGEREN [email protected]

UIT DE PERS Zweetluchtjes Een vervelende consequentie van transpireren is de soms doordringende lucht die vanuit de oksels onze omgeving bereikt. Zweten is de voornaamste manier waarop het lichaam warmte afgeeft en zodoende de inwendige temperatuur regelt. Hoe warmer de binnenkant, hoe harder de miljoenen zweetkliertjes over het hele lichaam werken. Toch ruiken we niet over ons hele lichaam. Alleen de zogenaamde apocriene zweetklieren, die naast het transpiratievocht ook kliervocht uitscheiden, zorgen voor de welbekende geur. Tenminste, wanneer het vocht wordt afgebroken door de bacteriën die zich ophouden in de donkere, beschermde okselholte. Zweten is dus een normaal verschijnsel. Toch proberen we de geur vaak te bestrijden met deodorant of anti-transpirant. Het laatste reduceert de hoeveelheid

transpiratie, terwijl deodorants alleen de geurontwikkeling bestrijden door de hoeveelheid bacteriën te verminderen. Ook al zweet iemand van nature niet veel, hij of zij kan toch wel degelijk een bepaalde lichaamsgeur verspreiden. Woede, angst, opwinding en andere gemoedstoestanden kunnen alle apocriene klieren prikkelen. Zelfs al wordt er geen zweet geproduceerd, dan nog worden de klierstoffen afgescheiden. Waaruit de bacteriën weer de bekende geur ‘destilleren’. Hoeveel en hoe vaak iemand transpireert is eigenlijk van nature bepaald, helaas kunnen we dit proces niet beïnvloeden.

Praktijk & Salon inrichting Massage - Beauty - Wellness Bezoek de website voor het complete assortiment. Altijd lage prijzen en scherpe aanbiedingen!

WWW.PRAKTIJK-SALONINRICHTING.NL Met online webshop!

Showroom: Tinstraat 6m - Ridderkerk Telefoon: 0180 410422 / 06 22445074 E-mail: [email protected]

Heathlove, praktisch voor elke praktijk!

21

DE STAMCEL ALS HARTCEL Patiënten met hartzwakte zijn mogelijk te genezen met stamcellen uit hun eigen beenmerg. Bij de eerste patiënten lijkt die aanpak te werken. Spectaculair, menen cardiologen. Levensgevaarlijk, waarschuwen celbiologen. “Niemand had dit vijf jaar geleden voor mogelijk gehouden”, zegt dr. Douwe Atsma, cardioloog in het Leids Universitair Medisch Centrum in het dagblad Trouw, dat een zeer lezenswaardig artikel over deze problematiek publiceerde. “Als het inderdaad lukt om de hartspier met stamcellen te herstellen, heeft dat enorme implicaties. Hartaandoeningen zijn doodsoorzaak nummer één in de westerse wereld. We moeten er geen hype van maken, maar enig optimisme is wel op zijn plaats.” Aldus dr. Atsma.

meldt de volgende achtergrondinformatie in het overigens breed gedocumenteerde artikel: in 1998 werd voor het eerst duidelijk dat stamcellen uit beenmerg zich konden ontwikkelen tot hartspiercellen. Enkele jaren later, in 2001, publiceerde de Amerikaanse moleculair-bioloog Donald Orlic in het tijdschrift Nature een revolutionair onderzoek met muizen waarbij hij een

Impact “Dat liegt er niet om”, reageert Atsma. “Beenmergcellen hebben kennelijk een enorme impact.” Vanwege het succes bij proefdieren hebben sommige onderzoekers direct de stap naar de mens gewaagd. De Duitse cardioloog prof. dr. B. Eckehard Strauer meldde al in 2001 dat hij, waarschijnlijk als eerste, stamcellen had geïnjecteerd in het hart van een patiënt. Begin november 2003, tijdens een congres van de Amerikaanse hartstichting, kon hij inmiddels een reeks van twintig patiënten presenteren. Hij had deze personen gedotterd en tegelijkertijd met hun eigen beenmergcellen behandeld, enkele dagen nadat ze een infarct hadden gekregen. Ook hier waren de resultaten bemoedigend. Na de ingreep bleek de hoeveelheid beschadigd weefsel in het hart gedaald van 33 naar 14 procent. De knijpkracht van het orgaan was bovendien gestegen; pompte het eerst nog maar

Onderzoeksresultaten Zijn enthousiasme is gebaseerd op een groeiende stapel onderzoeksresultaten naar het herstel van beschadigde hartspieren. Eeuwenlang gold dit herstel als een utopie, schrijft Trouw, maar inmiddels lijkt het haalbaar. Het zou volstaan om zogeheten stamcellen uit het beenmerg op te zuigen en die via een katheter in de hartwand te spuiten. Daar zouden de cellen uit zichzelf aan het renoveren slaan. Normaal gesproken brengen stamcellen uit het beenmerg alleen nieuwe bloedcellen voort, maar blijkbaar hebben ze ook de potentie om het hart te ‘revitaliseren’. Bij proefdieren, met name muizen en varkens, zijn de resultaten zelfs “verbluffend”, aldus Atsma. En inmiddels melden artsen en ziekenhuizen de eerste succesverhalen aan de nieuwsmedia, trots als zij zijn op de bereikte vooruitgang en hopend op financiële steun om onderzoeken voort te kunnen zetten. Maar toch past enige relativering, meent Atsma. Hij heeft kritiek op die jubelstemming. “Iedereen spreekt over die stamcellen alsof ze al op duizenden patiënten zijn getest. Wereldwijd gaat het echter pas om hooguit twee- tot driehonderd patiënten. Het is te vroeg om definitief te concluderen dat deze nieuwe aanpak werkt.”

Donald Orlic Niettemin spreekt ook deze cardioloog, daarmee feitelijk een deel van zijn kritiek enigszins onderuit halend, van een “opzienbarende” en “fascinerende” ontwikkeling. Dagblad Trouw

22

infarct had veroorzaakt. Als hij bij deze dieren beenmergcellen in de beschadigde hartspier inspoot, knapten ze zienderogen op. In hun hart ontstonden nieuwe spiercellen en bloedvaatjes, waardoor het orgaan weer krachtiger pompte. Voor veel mensen met een chronische hartkwaal zou dat een uitkomst zijn. Orlic ging nog een stap verder. Hij gaf muizen een stof die hun beenmerg activeerde, zodat er een reeks beenmergcellen door hun bloedbaan ging circuleren. Wekte hij bij deze dieren vervolgens een infarct op, dan overleefde 75 procent die aanslag. Bij soortgenoten zonder geactiveerd beenmerg overleefde maar 25 procent.

54 procent van het bloedvolume het hart uit, na de therapie was dat 64 procent. Een aanzienlijke winst, want 75 a 80 procent is normaal. Twintig patiënten die ter controle alleen waren gedotterd, knapten beduidend minder op.

Herhalen Zulke indrukwekkende uitkomsten krijgen pas geldigheid als andere wetenschappers het kunstje hebben herhaald. Atsma is begonnen met een aanzet daartoe. Sinds oktober 2003 heeft hij twee patiënten behandeld met stamcellen uit hun eigen beenmerg. Het moeten er uiteindelijk veertien worden; allen patiënten met ernstige pijn op de borst, veroorzaakt doordat hun hartspier

te weinig zuurstof krijgt. De stamcellen moeten in hun hartwand nieuwe bloedvaatjes aanleggen, zodat de zuurstofvoorziening beter wordt en de pijn verdwijnt. “Het onderzoek is opgezet om te kijken of de procedure haalbaar en veilig is”, vertelt de cardioloog. “Maar ondertussen kijken we ook of deze aanpak werkt.”

Behandeling De behandeling is niet erg ingrijpend. In de morgen gaat de patiënt naar de operatiekamer om wat beenmerg te laten afnemen uit het bekken-bot. Laboranten zuiveren daar direct de stamcellen uit. ‘s-Middags krijgt de patiënt die cellen ingespoten in zijn hart. Dat gebeurt met een katheter die via de liesader naar het hart wordt gemanoeuvreerd. De arts prikt ongeveer tien keer in de hartwand, op de beschadigde plek , om daar miljoenen cellen achter te laten. De eerste vier patiënten krijgen 30 miljoen cellen; als dat goed gaat, mag Atsma de dosis opvoeren

naar 100 miljoen. “Dat lijkt veel”, zegt hij. “Maar zelfs als al die cellen zouden aanslaan, wat erg onwaarschijnlijk is, levert dat maar een paar gram weefsel op.”

ze terplekke littekenweefsel af, zodat het hart gunstigere mechanische eigenschappen krijgt. Of ze stimuleren de stamcellen die van nature in het hart aanwezig zouden zijn; die maken vervolgens nieuw weefsel.”

Raadsel Met die opmerking stuit de cardioloog op een groot raadsel: hoe kan zo’n klein beetje extra weefsel de enorme verbetering van de knijpkracht teweegbrengen die de Duitse cardioloog Strauer meldt? “We begrijpen er nog niets van deze discrepantie”, zegt Atsma in Trouw. “Mogelijk scheiden de stamcellen bepaalde stoffen uit die de overlevende cellen in het hart aanzetten tot hogere prestaties. Misschien breken

Onverantwoord Onduidelijkheden te over. Daarom vinden veel fundamentele wetenschappers het onverantwoord dat de stamcellen nu al op patiënten worden uitgeprobeerd. In hun optiek worden de stamcellen de kliniek ingeduwd zonder dat iemand heeft uitgezocht wat die dingen precies teweegbrengen. Cardiologen, verblind door enthousiasme, zouden geen oog hebben voor

de gevaren. “We mogen van geluk spreken dat er nog niets is misgegaan”, waarschuwde de Keulse stamcel-expert Jurgen Hescheler recent in Die Zeit. Hescheler vreest dat de stamcellen hartritmestoornissen kunnen veroorzaken, een gevaarlijke complicatie die kan leiden tot een acute dood. Als zoiets zich voordoet, zou dat een enorme tegenslag voor het stamcel-onderzoek betekenen. “Een dode patiënt en ook mijn onderzoeksgebied is dood,” voorspelt Hescheler, “terwijl ik altijd heb gezegd dat we er niet te vroeg mee de kliniek in moesten gaan.” BRON HARTBRUG

23