DEEL 1: Buitenmuren. L. Lassoie & J. Wijnants Afdeling Technisch Advies WTCB

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf – http://www.wtcb.be

Constructiedelen en bouwdetails DEEL 1: Buitenmuren

L. Lassoie & J. Wijnants Afdeling Technisch Advies WTCB

Thermische isolatie

Luchtdichtheid 1


Film luchtdichtheid

De volgende film van een 10-tal minuten werd gerealiseerd in samenwerking met diverse actoren uit de sector en met de steun van INNOV IRIS (het Brussels Instituut voor Onderzoek en Innovatie). D l De Doel: D b bouwprofessioneel f i l voorbereiden b id op d de veranderingen die hem de komende jaren te wachten staan. staan De film kan tevens bekeken worden op www.wtcb.be www wtcb be via “Publicaties” Publicaties en “Infofiches”

2


Inhoud

1. Thermische isolatie en luchtdichtheid van gevels (spouwmuren, ETICS en houtskeletbouw) 1. Isolatie van de lopende delen 2. Luchtdichtheid van de lopende delen 3 Buitenschrijnwerk 3.

2. Bouwknopen en details (thermische isolatie en luchtdichtheid) 1. Binnen- en buitenhoeken 2. Buitenschrijnwerk 3. Details

3. Besluit: belangrijkste aandachtspunten bij de coördinatie van de werken

3


1.1 Thermische isolatie

Vanaf 2021 moeten alle nieuwe g gebouwen ‘bijna-energieneutrale gebouwen’ zijn.

06 0,6

0,6

De maximale U‐waarde voor gevels evulueert van 0,6 naar 0,10 à 0,15 W/m²K. / ²

0,4

0,32

0,24

0,10 à 0,15

4


1.1 Thermische isolatie 54 mm 58 mm

Vanaf 2021 moeten alle nieuwe g gebouwen ‘bijna-energieneutrale gebouwen’ zijn.

De isolatiedikte in de gevel evulueert van 4 naar 30 cm

67 mm 100 mm 140 mm

160 mm

200 à 350 mm

5


1.1 Thermische isolatie van spouwmuren

Een grotere isolatiedikte zal bij spouwmuren een invloed hebben op: • De uitvoeringstechniek van de spouwmuur • De plaatsings plaatsings- en bevestigingsmethode van de isolatie • De plaatsing van de membranen in de spouw • Het H t aantal, t l de d afmetingen f ti en de plaatsingsmethode van de spouwankers p 6


De plaatsing in twee lagen met verspringende voegen wordt courant Grotere isolatiediktes vereisen een plaatsing in meerdere lagen

De isolatie wordt bevestigd met pluggen, idealiter na het optrekken van het dragend metselwerk.

Illustratie massief-passiefwoning

De spouwmembranen kunnen bvb tussen beide isolatielagen worden aangebracht of tegen de isolatie worden bevestigd


1.1 Thermische isolatie van spouwmuren spouwankers: aantal, dikte en plaatsingswijze

Bron: Borgh-J-Combifix 8


•

•

• •

1.1 Thermische isolatie van spouwmuren Spouwankers: aantal, dikte en plaatsingswijze Momenteel voorziet men standaard minimaal 5 spouwankers (van  4 à 5 mm diameter) per m². Deze empirische waarde vloeit voort uit de ervaring g die de afgelopen g p 50 werd opgedaan pg en houdt rekening g met courante spouwmuren (spouwbreedte < 150 mm, dikte van het gevelmetselwerk van 9 à 10 cm en normale windbelasting).

Bij grotere spouwbreedte vergroot de kans op het uitknikken van de spouwankers. De spouwankers kunnen berekend worden op basis van de weerstand die normaliter is opgenomen in de CE-markering van de spouwankers: minimale rekenwaarde voor de trektrek en drukweerstand, rekening houdend met een licht afhellende plaatsing. Dunnere buitenspouwbladen verkleinen de weerstand (tegen knik) van de spouwankers. Het vergroten van de diameter van de spouwankers vergroot ook de thermische spanningen in het gevelmetselwerk, doordat de ankers de beweging tegengaan. 9


1.1 Thermische isolatie van spouwmuren spouwankers: aantal, dikte en plaatsingswijze Tabel: minimaal aantal spouwankers per m² nt (zie NBN EN 845-1, Eurocode 6 en ANB) voor gevelmetselwerk met een dikte van 9 cm cm. Weerstand van het anker Rekendwaarde van de windbelasting WEd*** [Pa] Gedeclareerde Rekenwaarde Fd** waarde [kN] ≤ 1000 ≤ 1500 ≤ 2000 ≤ 2500 Fk* [kN] ≥ 0.500 ≥ 0.185 6 9 11 14 ≥ 0.750 ≥ 0.278 5 6 8 9 ≥ 1.000 ≥ 0.370 5 5 6 7 ≥ 1.250 ≥ 0.463 5 5 5 6 * : Gedeclareerde karakteristieke waarde van de weerstand van het spouwanker, gebaseerd op g p het g gemiddelde bepaald p volgens g NBN EN 846-5 of 6,, bijj trek of drukbelasting, voor de beschouwde spouwbreedte, en voor de beschouwde combinatie element-mortel. gM. met gM = 2.7 ((normale controle van de werken)) ** : Fd = Fk/g

10


1.1 Thermische isolatie van spouwmuren Isolatie aanbrengen

De isolatie moet sluitend geplaatst worden Rekening houdend met de toleranties op de afmetingen van de platen (kromming van de randen), de onvermijdelijke thermische bewegingen van bepaalde (harde) platen en de uitvoeringstoleranties g (versnijden, onvlakheid ondergrond…): geringe luchtopeningen tussen platen niet i t steeds t d uit it tte sluiten… l it …doch waarneembaar. 11


Nazicht met een infraroodcamera na de werken Aan de binnenzijde zijn verticaal verlopende, koudere zones zichtbaar

12


Nazicht met een infraroodcamera na de werken Sondering: S d i opening i van 5 à 10 mm tussen de platen

O ll PUR h i Opvullen mett PUR-schuim

13


1.1 Thermische isolatie van spouwmuren Isolatie aanbrengen: uitvoering verzorgen

Een nazicht van de plaatsing van het isolatiemateriaal door de hoofdaannemer en de opdrachtgever vòòr het optrekken van het buitenspouwblad kan betwisting bij de oplevering (eventueel infraroodonderzoek) voorkomen. 14


1.1 Thermische isolatie van spouwmuren Uitvoeren van de ondergrond

• De draagmuur dient zo vlak als mogelijk uitgevoerd te worden ((NBN EN 1996-2 ANB : 8 mm/2 m) • Uitpuilende mortel zo veel als mogelijk beperken • Ook de uitvoering van de d draagmuur kkan aan een nazicht onderworpen worden voor het aanbrengen van de isolatie.

15


1.1 Thermische isolatie: ETICS

• Buitenpleister op isolatie: minder risico op luchtcirculatie. • Koudebruggen gg makkelijk j te voorkomen.

16


1.1 Thermische isolatie: ETICS

• Pluggen Pl verdiept di t en th thermisch i h iisolerend l d

Bron Sto / Bron Fischer 17


1.1 Thermische isolatie: bebordingen

• Sterk verluchte spouw dus ook hier is een sluitende plaatsing van de isolatie belangrijk • Een regenscherm (‘onderdakfolie’) kan ook de i ddi hth id verbeteren b t winddichtheid

18


1.1 Thermische isolatie: Houtskeletbouw

• Grote isolatiediktes door inwerken in de dragende wand. • Verschillende materialen zijn bruikbaar (los gestort, harde of soepele platen) • Extra isolatie in de (l idi (leidingen)spouw. )

19


Inhoud




20


1.2 Luchtdichtheid

35

9,5 95 8

3

1

Vanaf 2021 moeten alle nieuwe gebouwen g ‘bijna-energieneutrale gebouwen’ zijn.

0,6

De luchtdichtheid van gebouwen (n b ( 50 waarde) d ) evulueert van 9 h‐1 naar 0,6 h‐1.

21


Van de opvatting tot de uitvoering Aandachtspunten voor de algemeenalgemeen en ruwbouwaannemer Opvatting

Uitvoering

Controle en oplevering

– De luchtdichtheid voorzien in overeenstemming met het beschermd volume – De invloed van de verplichte ventilatie van bepaalde lokalen op de luchtdichtheid beperken door ze buiten het beschermd volume te plaatsen (garage (garage, liftschacht liftschacht…)) – Het aantal doorvoeren van leidingen beperken – De aard van de luchtdichtheid aangeven voor elk bouwdeel – De luchtdichtheid opnemen in de opvatting van de details – Deze gegevens moeten op tijd aan de verschillende uitvoerders worden meegedeeld, g waarbijj de aandacht g gevestigd g wordt op het bereiken van een voldoende luchtdichtheid – De uitvoering verzorgen – Tussentijdse metingen voorzien van de luchtdichtheid – Het werk van de onderaannemers opvolgen en regelmatig controleren


Onnodig complexe details trachten te vermijden

23


1.2 Luchtdichtheid lopende delen

24



Let op voor wanddelen die later niet meer toegankelijk zijn: toch eerst bepleisteren!

25



26


De luchtdichtheid van een gebouw wordt in belangrijke mate bepaald door de opvatting en uitvoering van de details


Inhoud




28


2.2 Buitenschrijnwerk

2,5

1,6

2,5 25 Vanaf 2021 moeten alle nieuwe gebouwen ‘bijna-energieneutrale gebouwen’ zijn.

De maximale U‐waarde voor transparante scheidingsconstructies g evulueert van 2,5 W/m²K (Ug,max 1,6) naar 0 8 W/m²K 0,8 W/m K (U (Ug,max 0,6 à 06à 0,8).

1,6

2,5

1,6

2,2

1,3

1,8 18

1,1

08 0,8

0,6

29


Evolutie van het buitenschrijnwerk… en de beglazing

30


2.2 Buitenschrijnwerk Deuren

• De traditionele aanpak met ‘Kaltefeind’ volstaat niet meer wanneer hoge eisen worden gesteld aan de luchtdichtheid. • Een koudebrug thv de deurdorpel is moeilijk te vermijden aangezien de dekvloer en vloerbekelding aldaar aansluiten op de dorpel


2.2 Buitenschrijnwerk Deuren

Gebruik van een onderprofiel dat mechanisch aan de vloer wordt bevestigd

32


2.2 Buitenschrijnwerk Bevestiging aan de ruwbouw

33


Inhoud




34


2.1 Binnen- en buitenhoeken

dcontact ≥ min ( d1/2 , d2/2 ) 35


2.2 Buitenschrijnwerk Schrijnwerk: profielen zonder thermische onderbreking

Dcontact  min ½ × ((d1, d2)

36


2.2 Buitenschrijnwerk

Schrijnwerk: profielen met thermische onderbreking

De isolatielaag g moet volledig g contact maken met de thermische onderbreking 37


2.2 Buitenschrijnwerk Aansluiting aan het linteel

38


2.2 Buitenschrijnwerk Aansluiting aan het linteel Aandachtspunten ruwbouw: Plaatsing van de spouwdrainering en bevestiging op het isolatiemateriaal Aandachtspunten p schrijnwerker: j Luchtdichtheidsscherm kleven op de zijkanten van het schrijnwerk Bevestiging van het schrijnwerk met ankers Aanbrengen van de aansluitlat tussen schrijnwerk en gevelmetselwerk Een kitvoeg tussen beide aanbrengen Isolatieschuim aanbrengen tussen het raam, het metalen profiel in de gevel en de isolatie in de spouw

Aandachtspunten pleister: Plaatsing van de EPS EPS-plaat plaat Luchtdichtheidsscherm kleven op de isolatieplaat en inwerken in pleister Luchtdichtheidsscherm eventueel kleven op zichtzijde van schrijnwerk Speling voorzien in het luchtdichtheidsscherm 39


2.2 Buitenschrijnwerk Zijdelingse aansluiting

40


2.2 Buitenschrijnwerk Zijdelingse aansluiting Aandachtspunten ruwbouw: Plaatsing van een folie aan de binnenzijde van het gevelmetselwerk, zijdelings naast het raam Aandachtspunten schrijnwerker: Luchtdichtheidsscherm kleven op de zijkanten van het schrijnwerk Bevestiging van het schrijnwerk met ankers Aanbrengen van de aansluitlat tussen schrijnwerk en gevelmetselwerk Een kitvoeg tussen beide aanbrengen Isolatieschuim aanbrengen tussen het raam, de folie tegen de gevel en de isolatie in de spouw

Aandachtspunten pleister: Plaatsing van de EPS-plaat Luchtdichtheidsscherm kleven op de isolatieplaat en inwerken in pleister Luchtdichtheidsscherm eventueel kleven op p zichtzijde j van schrijnwerk j Speling voorzien in het luchtdichtheidsscherm 41


2.2 Buitenschrijnwerk Zijdelingse aansluiting Inwerken van luchtdichtheidsfolie

Bron: SFS Intec 42


2.2 Buitenschrijnwerk Aansluiting aan de dorpel

43


2.2 Buitenschrijnwerk Aansluiting aan de dorpel Aandachtspunten schrijnwerk en ruwbouw: • De dorpel p dient lateraal te worden ingewerkt. g Onder een dorpel p uit aluminium of PVC voorziet men een membraan dat gebeurlijk infiltrerend water zijdelings afvoert naar de gevel en de luchtspouw. • In geval van een buitenbepleistering moet de dorpel lateraal worden ingewerkt over de dikte van de pleister • Bij schrijnwerk met thermische onderbreking dient de onderbreking integraal in contact te staan met het isolatiemateriaal. Aandachtspunten pleister: • De bepleistering wordt ook horizontaal aangebracht • Hierin wordt de luchtdichtheidsfolie ingewerkt • Pleisterdrager aanbrengen wanneer een opening bestaat tussen draagmuur en schrijnwerk Venstertablet binnen niet te ver zijdelings inwerken (aanwezigheid luchtdichtheidsfolie)

44


Wanneer hoge eisen gesteld worden aan de luchtdichtheid van het gebouw: niet rekenen op het venstertablet om de luchtdichtheid onderaan te verzekeren

Ook onderaan pleister aanbrengen

45


2.2 Buitenschrijnwerk Alternatieven: multiplex kader

46


2.2 Buitenschrijnwerk Alternatieven: spouwsluiting aan de buitenzijde

47


Te vermijden: spouwsluiting door het gevelmetselwerk zonder bijkomende dichtingsfolie

48


2.2 Buitenschrijnwerk: Houtskeletbouw

49


2.2 Buitenschrijnwerk: ETICS

Zijdelingse aansluiting


2.2 Buitenschrijnwerk: ETICS

Aansluiting aan dorpel Om te voorkomen dat de schrijnwerker moet terugkomen na de uitvoering van de ETICS, kan de injectie van PURschuim door een ander aannemer worden uitgevoerd.


Inhoud

1. Thermische isolatie en luchtdichtheid van gevels (spouwmuren, ETICS en houtskeletbouw) 1. Isolatie van de lopende delen 2. Luchtdichtheid van de lopende delen

2 Bouwknopen 2. B k en details d t il 1. Binnen- en buitenhoeken 2 Buitenschrijnwerk 2. 3. Details


52


3. Besluit

• Het verkrijgen van een goede thermische isolatie en luchtdichtheid vereist een aangepast ontwerp, bijzondere aandacht bij de uitvoering en een vlotte coördinatie van de werken werken.

53


3. Besluit – Sommige lokalen uit het beschermd volume halen

54


3. Besluit

Bepaalde constructiedetails dienen samen met de ontwerper bekeken te worden

55


3. Besluit

• In het bijzonder bij een falende luchtdichtheid zal de hoofdaannemer vaak het eerste aanspreekpunt zijn, gezien geen afzonderlijke eisen per bouwdeel bestaan en het eindresultaat moeilijk voorspelbaar is. • Onderaannemers O d sensibiliseren ibili over d de ffunctie ti van bepaalde detailleringen, folies, tapes… .

56

DEEL 1: Buitenmuren. L. Lassoie & J. Wijnants Afdeling Technisch Advies WTCB

Recommend Documents