Decentrale energieopwekking Binnen de lijnen of achter het net?
11 februari 2013 - Niels Muller en Roland de Vlam
Agenda •
Uitwerking Regeerakkoord
•
STROOM1
•
Afspraken wind op land IPO
•
SER: ‘Nationaal Energieakkoord voor Duurzame Groei’
•
Jurisprudentie CBb
2
Agenda •
Uitwerking Regeerakkoord – Verlaagd tarief energiebelasting – Experimenten- AmvB?
•
STROOM1
•
Afspraken wind op land IPO
•
SER: ‘Nationaal Energieakkoord voor Duurzame Groei’
•
Jurisprudentie CBb
3
Regeerakkoord: verlaagd tarief energiebelasting ‘Het kleinschalig, duurzaam opwekken van (zonne-) energie waarvoor geen rijkssubsidie wordt ontvangen, fiscaal gestimuleerd wordt door invoering van een verlaagd tarief in de eerste schijf van de energiebelasting op elektriciteit die afkomstig is van coöperaties van particuliere kleinverbruikers, aan deze verbruikers geleverd wordt en in hun nabijheid is opgewekt.’ • • • • •
Verlaagd tarief in de eerste schijf van de energiebelasting Lastenneutraal gefinancierd Generieke verhoging van het reguliere tarief in de eerste schijf van de energiebelasting Beoogde inwerkingtreding 1 januari 2014 Nog nader uit te werken
4
Denkrichting voorwaarden verlaagd tarief energiebelasting (MinFin) •
Indien de installatie voldoet aan (nog niet definitief): • • • • • • •
Nabijheid: via postcodes Coöperatie (aan welke kenmerken moet rechtsvorm voldoen) Voordeel gaat naar particuliere kleinverbruiker Economisch en juridisch eigendom van de productie-installatie Geen cumulatie met andere rijkssubsidies Kleinschaligheid: vermogensbeperking (bijv. 3 MW) Duurzame energie (via GVO’s)
•
dan lager tarief eerste schijf van de energiebelasting voor ‘prosument’
•
Maar hoe verhoudt zich dit tot het ‘Experimenteer-artikel’?
5
‘Experimenteer-artikel’ •
Artikel 7a Elektriciteitswet 1998 • AmvB • Met inachtneming van bindende EU besluiten • Bij wijze van experiment afwijken van het bepaalde bij of krachtens de Elektriciteitswet 1998 • Tijdsduur / voortzetting anders dan als experiment? Eisen: • Bijdragen aan ontwikkelingen op het gebied van productie, transport en levering van decentraal opgewekte duurzame elektriciteit of WKK • Binnen verantwoorde financiële kaders van het Rijk
Afwijken van de Elektriciteitswet 1998 • Ontvlechting productie, transport en levering - Aparte infrastructuur? • Leveringsvergunning
6
Experimenteer AMvB •
Contouren (voor zover bekend) • Tendersysteem – max. 10 experimenten per jaar • Beoordeling en begeleiding door Agentschap NL • Maximaal 500 (kleinverbruiks-) deelnemers of 1 MW vraagbelasting • Looptijd ten hoogste 4 jaar
•
Inhoud (voor zover bekend): • Lokale samenwerking van eigenaar/gebruikers –> minimale toets NMa • Verticale integratie -> ‘lokale balancering’ • Aanleg en beheer van ‘eigen net’ toestaan • Tariefstelling o.b.v. lokale kosten en baten • Tariefregulering ‘light’– NMa stelt alleen de tariefmethode vast • Vergunning ‘light’ – geen leveringsplicht buiten experimenteergebied
7
Verlaagd tarief / experimenteer artikel - enkele opmerkingen •
Praktisch uitvoerbaar /administratieve lasten?
•
Financiële / maatschappelijke kaders?
•
Cumulatie van verlaagd tarief en salderen mogelijk?
•
Europeesrechtelijke houdbaarheid?
•
Herintroductie bagatelnet voor Elektriciteitswet 1998?
8
Agenda •
Uitwerking Regeerakkoord
•
STROOM1 • Zelflevering / salderen • Directe lijn
•
Afspraken wind op land IPO
•
SER: ‘Nationaal Energieakkoord voor Duurzame Groei’
•
Jurisprudentie CBb
9
STROOM 1 (wetsvoorstel 33493) •
Onbeperkt salderen van groene elektriciteit met leverancier • VvE • Grijze stroom salderen tot 5000 kWh
•
Discussie directe lijn / installatie en gevolgen voor Elektriciteitswet 1998 en energiebelasting
•
GvO’s voor gas en voor warmte (en wijziging GvO’s voor elektriciteit)
•
Gaskwaliteit als taak voor gasnetbeheerders (dus ook groen gas)
•
Transporttarief dekt kosten voor ontvangst EN invoeden • In rekening gebracht bij afnemers die ontvangen - Bij AMvB: tevens bij afnemers die invoeden Tarieven kunnen verschillen voor ontvangen of invoeden
10
Zelflevering / Salderen Salderen o.g.v. art. 31c Elektriciteitswet 1998 • ‘terugdraaien’ van de meter voor de vaststelling van de factuur van de stroomleverancier • Cap van 5000 kWh • ‘Redelijke vergoeding’ voor het meerdere • • •
STROOM1: cap van 5000kWh vervalt bij duurzame elektriciteitsopwekking Grondslag voor AMvB ‘redelijke vergoeding’ vervalt
Salderen voor de Energiebelasting • Indien 31c Elektriciteitswet 1998 wordt toegepast, is alleen energiebelasting verschuldigd over het positieve saldo van geleverde minus ingevoede elektriciteit. • Geen cap • Vermindering van €381,62 per aansluiting
11
Rekenvoorbeeld salderen (productie < onttrekking) Levering via aansluiting: Productie achter aansluiting: Cap:
7000 kWh 6000 kWh 5000 kWh
Salderen onder de huidige tekst van de Elektriciteitswet 1998: Door de cap betaalt de afnemer over 7000 -/- 5000 = 2000 aan leverancierstarieven De leverancier betaalt over 6000 -/- 5000 = 1000 een ‘redelijke vergoeding’ aan de afnemer Salderen voor de energiebelasting: De afnemer is energiebelasting verschuldigd over het saldo van 7000 -/- 6000 = 1000kWh Na STROOM1: Duurzaam: De afnemer betaalt over 7000 -/- 6000 = 1000 de leverancierstarieven Niet-duurzaam: blijft ongewijzigd
12
Rekenvoorbeeld salderen 2 (productie > onttrekking) Levering via aansluiting: Productie achter aansluiting: Cap:
6000 kWh 7000 kWh 5000 kWh
Salderen onder de huidige tekst van de Elektriciteitswet 1998: Door de cap betaalt de afnemer over 6000 -/- 5000 = 1000 aan leverancierstarieven De leverancier betaalt over 7000 -/- 5000 = 2000 een ‘redelijke vergoeding’ aan de afnemer Salderen voor de energiebelasting: De afnemer (opwekker) is geen energiebelasting verschuldigd Na STROOM1: Duurzaam: De leverancier betaalt over 7000 -/- 6000 = 1000 een redelijke vergoeding aan de afnemer Niet-duurzaam: blijft ongewijzigd
13
Zelflevering / salderen – enkele opmerkingen •
Inzicht omvang derving energiebelasting-inkomsten?
•
Bij VvE’s alleen salderen tegen de gemeenschappelijke meter / op de collectieve aansluiting?
•
Waarom onderscheid duurzaam / niet-duurzaam?
•
Impact regressief tarief bij verbruik boven de eerste schaal (10.000kWh)?
•
Wat is een ‘redelijke vergoeding’?
•
5000kWh cap op HR-WKK?
•
Wat zijn de gevolgen van een negatief saldo?
14
Directe lijn - Problematiek Elektriciteitswet 1998 • • •
Transport over een directe lijn is niet gereguleerd, behalve meldingsplicht bij Energiekamer • Zelf vaststellen of (en dat) sprake is van directe lijn (melding is geen voorwaarde) Bagatelnet bestaat niet meer (wel voor de EB!) Geen wettelijke definitie van ‘installatie’ • Begrippenlijst NMa: -
•
Het samenstel van elektrisch materieel en leidingen van een aangeslotene, te rekenen na het overdrachtspunt van de aansluiting.
- Definitie sluit bestaan van net, GDS of directe lijn ‘achter de aansluiting’ niet uit. Herhaaldelijk aan de orde gekomen in parlementaire geschiedenis in 1998 en 1999: -
Daarbij zijn «net» en «installatie» complementair: waar het net ophoudt, begint de installatie. De aansluiting markeert de overgang van net naar installatie. Een installatie is zodoende het geheel van elektriciteitsleidingen en daaraan verbonden elektriciteitsverbruikende apparaten van de afnemer die niet tot het net behoren en die liggen [achter, RdV] de aansluiting op het net. (Kamerstukken II, 1998-1999, 26303, nr. 7, p. 20.)
• Aan de orde gesteld door NMa bij totstandkoming STROOM1 (maar verworpen) Centrale vraag: Wat is thans de verhouding installatie / directe lijn en hoe wordt deze in de toekomst?
15
Directe lijn – Doorwerking naar de energiebelasting • • • •
50(1) Wbm: levering via een aansluiting aan de verbruiker is belast met EB 50(2) Wbm: alleen over positieve saldo 50(4) Wbm: levering is tevens verkrijging ‘op andere wijze’ (e.g. eigen opwek) 50(5) Wbm : lid 4 geldt niet voor de verbruiker die: • elektriciteit heeft opgewekt door middel van hernieuwbare energiebronnen […] • elektriciteit heeft opgewekt door middel van een installatie voor (HR) WKK
• • •
53(1) Wbm: belasting wordt geheven van degene die de levering verricht 53(2) Wbm: bij toepassing van 50(4) wordt belasting geheven van verbruiker 53(4) Wbm: “Indien sprake is van een directe lijn, wordt in afwijking van het eerste en tweede lid bij de toepassing van artikel 50, vierde lid, de belasting geheven van degene die de levering van elektriciteit dan wel aardgas aan verbruikers verricht op de directe lijn.”
Centrale vraag: Wat is de verhouding tussen 53(4) en 50(5)?
16
Directe lijn Directe lijn (sinds 20 juli 2012)
Directe lijn in STROOM1
Lijn die geen net is
Verbinding die niet of slechts via één aangeslotene verbonden met een net of een andere verbinding
Geïsoleerde producent en geïsoleerde verbruiker; of
Geïsoleerde productie-installatie met een geïsoleerde verbruiker; of
Producent met tussenkomst leverancier en één of meer verbruiker (geen huishoudelijke verbruikers)
Productie-installatie met tussenkomst leverancier met één of meer verbruikers (geen huishoudelijke verbruikers)
Melden bij NMa
Melden bij NMa
Energiebelasting op levering via directe lijn
Energiebelasting op levering via directe lijn
17
Directe lijn of installatie?
18
Veel Kamervragen (TK 33493, nr. 5) •
Definitie installatie?
•
Definitie directe lijn herzien? - Conform EU Richtlijnen? - Suggestie VVD: “het samenstel van productie-installaties en elektriciteit verbruikende installaties die onderling met verbindingen rechtstreeks, dat wil zeggen zonder tussenkomst van een openbaar net, zijn verbonden”
•
Leidt dit tot meer heffing van energiebelasting? - PVV
•
Doorlevering op de directe lijn?
19
Agenda •
Uitwerking Regeerakkoord
•
STROOM1
•
Afspraken wind op land IPO
•
SER: ‘Nationaal Energieakkoord voor Duurzame Groei’
•
Jurisprudentie CBb
20
Afspraken over Wind op land • •
Kamerbrief van 31 januari 2013 Borgen 6000MW en het uitsplitsen per provincie • Provincies garanderen ruimte voor 6000 MW • Voor 31 december 2013 wordt 5715 MW planologisch vastgelegd • Voor restant van 285 wordt benodigde ruimte eerst gezocht in Fr, N-H, N-B, Ov, Gl en L. - Achtergrond? • In achterblijvende provincies wordt de Rijkscoördinatieregeling ingezet
•
maart 2013: Rijksstructuurvisie Wind op Land
21
Agenda •
Uitwerking Regeerakkoord
•
STROOM1
•
Afspraken wind op land IPO
•
SER: ‘Nationaal Energieakkoord voor Duurzame Groei’
•
Jurisprudentie CBb
22
SER ‘Nationaal Energieakkoord voor Duurzame Groei’ •
Doel: duurzame energiehuishouding in 2050
•
Door: bestendiging van het beleid • Consistentie en coherentie • Voorspelbaarheid • Gedeeld perspectief i.p.v. vele deelbelangen
•
Vier ‘overlegtafels’ die moeten leiden tot vier deelakkoorden • ‘Energie in de gebouwde omgeving’ (Lodewijk de Waal) • ‘Industrie, grootschalige energieproductie en ETS’ (Ab van der Touw, Siemens) • ‘Clean tech’ (Michiel Boersma, ex-Essent / Manon Janssen, Ecofys) • ‘Mobiliteit’ (Paul de Krom)
•
Streven is om in 6 maanden te komen tot een ‘nationaal akkoord’
23
Agenda •
Uitwerking Regeerakkoord
•
STROOM1
•
Afspraken wind op land IPO
•
SER: ‘Nationaal Energieakkoord voor Duurzame Groei’
•
Jurisprudentie CBb
24
Jurisprudentie CBb •
3 uitspraken van 25 januari 2013 over zelfde vraag (LJN: BY9666, BY 9668 en BY9670): • Waar in het net moeten windparken <10MVA worden aangesloten?
•
Uitleg van wettelijk criterium: “dichtstbijzijnde punt in het net met een bij zijn aansluiting behorende spanningsniveau” (artikel 27, lid 2, d van de Elektriciteitswet 1998) • Wat is dat dichtstbijzijnde punt? - Is dat ieder punt of een voor het maken van een aansluiting redelijkerwijs geschikt punt? Gestandaardiseerde aansluitpunt
•
Hoe zit dat met windparken >10MVA? • Maatwerkaansluitingen • Capaciteitseis
25
ANNEX - Begrippenkader
26
Begrippenkader Elektriciteitswet 1998 (en Gaswet) •
aansluiting: één of meer verbindingen tussen een net en een onroerende zaak als bedoeld in artikel 16, onderdelen a tot en met e, van de Wet waardering onroerende zaken, dan wel tussen een net en een ander net op een ander spanningsniveau;
•
net: één of meer verbindingen voor het transport van elektriciteit en de daarmee verbonden transformator-, schakel-, verdeel- en onderstations en andere hulpmiddelen, behoudens voor zover deze verbindingen en hulpmiddelen onderdeel uitmaken van een directe lijn of liggen binnen de installatie van een producent of van een afnemer;
•
producent: een organisatorische eenheid die zich bezighoudt met het opwekken van elektriciteit;
•
productie-installatie: een installatie, bestaande uit één of meer productie-eenheden, voor de opwekking van elektriciteit.
•
directe lijn: een elektriciteitslijn die geen net is een verbinding voor het transport van elektriciteit die niet of uitsluitend via de installatie van één aangeslotene is verbonden met een net of een andere verbinding voor het transport van elektriciteit en die: 1°. een geïsoleerde producent productie-installatie rechtstreeks verbindt met een geïsoleerde verbruiker van elektriciteit; of 2°. een producent productie-installatie met tussenkomst van een leverancier rechtstreeks verbindt met één of meer verbruikers van elektriciteit, niet zijnde in hoofdzaak huishoudelijke verbruikers, teneinde te voorzien in de elektriciteitsbehoefte van deze verbruikers;
27
Enkele juridische kernbegrippen naast elkaar Net
Aansluiting
GDS
Directe lijn
Installatie
Stelsel van verbindingen, inclusief hulpmiddelen
Verbinding(en) tussen een net en een ander net; of
‘Soort’ net
Geen net
Stelsel van verbindingen inclusief hulpmiddelen
Meer dan één (rechts)persoon aangesloten
Verbinding(en) tussen een net en een WOZ-object
<500 afnemers, geografisch beperkt, niet huishoudelijk
Geïsoleerde producent en geïsoleerde verbruiker; of
Slechts één (rechts)persoon aangesloten
Alles behalve voor zover installatie
Knip, verbinding, beveiliging
Ontheffing aanwijzen netbeheerder aanvragen bij NMa
Producent met tussenkomst leverancier en verbruiker (geen huishoudelijke verbruikers)
Alles behalve voor zover een net
Toezicht NMa
Toezicht NMa
Toezicht NMa
Melden bij NMa
Geen toezicht
Energiebelasting
--
Energiebelasting
Energiebelasting 28
