Legende
Ventilatiesystemen
ok, wat u moet doen aanvullende informatie BEHALVE
Naleving van de uitbatingsvoorwaarden Snelle toegang 1. Uw ventilatie a. Uw verplichtingen voor de installatie b. Uw verplichtingen om energie te besparen
2. Verplicht onderhoud 3. Verplichte documenten
verboden, te vermijden
= uitzonderingen, afwijkingen
Klik op deze logo's in het document om de tekst te doen verschijnen
Is uw gebouw of parking uitgerust met een ventilatiesysteem? Vergt uw beroepsactiviteit het gebruik van een krachtige ventilator? Dan moet u in het bezit zijn van een milieuvergunning. Wil u de exploitatievoorwaarden vermeld in dat officiële document beter begrijpen? Deze gids licht uw verplichtingen toe: de voorzorgen die u moet treffen, verplichte controles, enz.
Is dit op u van toepassing ? Deze voorwaarden zijn op u van toepassing als het debiet van uw ventilatiesysteem minstens 20 000 m3 /u bedraagt. Voor nieuw te installeren ventilatiesystemen en bestaande ventilatiesystemen gelden andere verplichtingen. Deze gids bespreekt beide gevallen.
4. De installatie wijzigen 5. Wettelijke bases en referentiedocumenten
De voorwaarden naleven: een wettelijke verplichting
Leeft u de voorwaarden vermeld in uw vergunning niet na, dan begaat u een overtreding en dreigt u sancties op te lopen (boete, gevangenisstraf,...).
Waarom deze voorwaarden? Het doel van de voorwaarden vastgelegd in de milieuvergunning is: - de kwaliteit van de buitenlucht te verzekeren; - de luchtkwaliteit in de lokalen te verzekeren; - een voor de buurt aanvaardbaar geluidsniveau te verzekeren; - zuinig om te springen met energie.
PAGINA 1 VAN 17 - 08/04/2015 VENTILATIESYSTEMEN
Ventilatie > Installatie ___________________
1. Uw ventilatie a. Uw verplichtingen voor de installatie Voor alle installaties:
Breng een plaat met vermelding van het nominaal vermogen van de motor (kW) en met het debiet van het luchtvolume (m 3/u) zichtbaar op de installatie aan.
Enkel voor nieuwe installaties:
Laat rond het ventilatiesysteem voldoende ruimte om de installatie vlot te kunnen schoonmaken en onderhouden.
Afvoerlucht Plaats de uitstootopening op het hoogste punt van het hoogste dak van het gebouw. Installeer een terugslagklep die automatisch verhindert dat lucht het gebouw binnenstroomt of eruit wegstroomt wanneer de ventilator uitvalt.
Motor en uitrustingen Kies een elektrische motor met hoog rendement. Installeer voor iedere filter een differentiaalmanometer die het drukverlies stroomafwaarts van de filter en het maximaal toegelaten drukverlies aangeeft. Vervang de filter zodra het maximaal drukverlies werd bereikt.
PAGINA 2 VAN 17 - 08/04/2015 VENTILATIESYSTEMEN
Ventilatie > Energie ___________________
b. Uw verplichtingen om energie te besparen Voor alle installaties: Vermijd verlies in de leidingen Controleer of de ventilatieleidingen dicht zijn en geen lekken vertonen. Voor de verwarming en klimaatregeling: Isoleer de toegankelijke leidingen waarlangs warme of koude lucht wordt getransporteerd
Pas aan de werkelijke behoeften aan Stel de ventilatie zodanig af dat ze aan de werkelijke bezetting en behoeften is aangepast.
Enkel voor nieuwe installaties:
Gebruik bij voorkeur cirkelvormige leidingen met toebehoren met afdichtingen.
Voor balansventilatiesystemen: Gebruik om verse lucht voor te verwarmen of af te koelen een warmte terugwinningssysteem. Dit warmte terugwinningssysteem moet van een automatisch regeling op de by-pass voorzien zijn om de lucht in de zomer niet te verwarmen en de voorverwarming van de verse lucht volledig te vermijden (bypass van de warmtewisselaar). Figuur van een bypass :
Bron : « Dossier CSTC 1/2007 la ventilation avec récupération de chaleur dans les maisons »
PAGINA 3 VAN 17 - 08/04/2015 VENTILATIESYSTEMEN
Ventilatie > Verplicht onderhoud / Verplichte documenten _____________________________________________
2. Verplicht onderhoud
Houd uw installatie goed schoon. Laat uw installatie minstens een keer per jaar controleren en onderhouden (volgens de instructies van de fabrikant). BEHALVE Het onderhoud omvat, als noodzakelijk is: -
de visuele controle en het herstellen van de dichtheid en isolatie van de leidingen; de visuele controle en het herstellen van de aanhechtingen en steunpunten; het schoonmaken van de luchttoevoeropeningen en van de desgevallende warmtewisselaars; het vervangen van de filters en ventilatorriemen; het onderhoud van de ventilatoren en batterijen.
3. Verplichte documenten
Leg een register aan met: - een luchtschema van het ventilatiesysteem BEHALVE - de keurings- en onderhoudsrapporten van de afgelopen 2 jaar (met beschrijving van de controle- en onderhoudsmaatregelen).
Bewaar uw register ter plaatse, houd het up-to-date en stel het in geval van controle ter beschikking.
PAGINA 4 VAN 17 - 08/04/2015 VENTILATIESYSTEMEN
Ventilatie > De installatie wijzigen _________________________
4. De installatie wijzigen
Vraag toelating alvorens wijzigingen door te voeren, meer bepaald voordat u : - een ventilator verplaatst; - een motor verplaatst; - een luchtaanvoer of -afvoer verplaatst; - het vermogen of het debiet van een ventilator wijzigt; - …
Wacht altijd de officiële toelating af alvorens deze wijzigingen uit te voeren.
PAGINA 5 VAN 17 - 08/04/2015 VENTILATIESYSTEMEN
Ventilatie > Wettelijke bases ____________________
Wettelijke bases en referentiedocumenten Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering (BBHR) van 21/12/2007 tot vaststelling van de eisen inzake de energieprestaties en het binnenklimaat van gebouwen BBHR van 3/06/2010 betreffende de voor de verwarmingssystemen van gebouwen geldende EPB-eisen bij hun installatie en tijdens hun uitbatingsperiode BBHR van 21/12/2007 tot vaststelling van de eisen inzake de energieprestaties en het binnenklimaat van gebouwen BBHR van 15/12/2011 betreffende het onderhoud en de controle van klimaatregelingssystemen en betreffende de geldende EPB-eisen bij hun installatie en tijdens hun uitbating EPB-reglementering Lijst van de ingedeelde inrichtingen Gids van milieuvergunningen
PAGINA 6 VAN 17 - 08/04/2015 VENTILATIESYSTEMEN
____________________________________ EINDE __________________________________ Op de volgende pagina’s staat alleen de aanvullende informatie die is aangegeven door de logo’s.
aanvullende informatie Over welke ventilatiesystemen gaat dit precies? -
een klimaatregelings- of verwarmingsinstallatie (thermisch comfort van de gebruikers van een gebouw); een proces (bijvoorbeeld: ventilatoren van koetswerk, transformator, farmaceutische hall,...); een parkingruimte.
Raadpleeg ook de specifieke voorwaarden in de ondernemersgids voor «overdekte en ondergrondse parkings ». Dient het ventilatiesysteem enkel voor de rookafvoer van een parking, dan zijn de voorwaarden van die gids op u niet van toepassing.
Onderscheid tussen nieuwe en bestaande ventilatiesystemen Bij installatie van een nieuw ventilatiesysteem dient u alle voorwaarden in deze gids na te leven. Beschikt u reeds over een systeem, dan wordt u van bepaalde verplichtingen vrijgesteld; dat betreft verplichtingen die onmogelijk kunnen worden nageleefd zonder het volledige systeem te vervangen. In dat geval dient u de voorwaarden na te leven vermeld onder de rubrieken 'Voor alle installaties" en moet u de uitzonderingen raadplegen die in deze gids zijn voorzien van het symbool BEHALVE dat u kunt aanklikken.
Terug
PAGINA 8 VAN 17 - 08/04/2015 VENTILATIESYSTEMEN
aanvullende informatie Uw ventilatiesysteem behoort tot de ingedeelde inrichtingen die aan een milieuvergunning onderworpen zijn (rubriek 153). Uw vergunning laat u toe de installatie te gebruiken mits u bepaalde wettelijke voorwaarden naleeft. Deze gids vat de verplichtingen samen die de verschillende wetteksten en normen u opleggen; met name de EPB-reglementering: -
-
-
Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering (BBHR) van 21/12/2007 tot vaststelling van de eisen inzake de energieprestaties en het binnenklimaat van gebouwen: - Bijlage VI - ventilatievoorzieningen in residentiële gebouwen - Bijlage VII - ventilatievoorzieningen in niet-residentiële gebouwen - Bijlage VIII - isolatie van de leidingen BBHR 3/06/2010 betreffende de voor de verwarmingssystemen van gebouwen geldende EPB-eisen bij hun installatie en tijdens hun uitbatingsperiode: - Artikelen 17 en 18 (meter en regeling) - Bijlage 3 (isolatie van de leidingen) BBHR 15/12/2011 betreffende het onderhoud en de controle van klimaatregelingssystemen en betreffende de geldende EPB-eisen bij hun installatie en tijdens hun uitbating: - Artikelen 7 en 8 (meter en regeling) - Bijlage 1 (isolatie van de leidingen)
Ook wat de ventilatie van gebouwen betreft moeten verschillende normen worden nageleefd: NBN EN 13779:2007 , NBN EN 15239:2007 , NBN EN 12599:2000 , NBN EN 12236:2002 , NBN D 30-41:1992 , NBN D 50-001 (1991), NBN EN 12097 (2007), NBN EN 15423 (2008), NBN EN 15665 (2009).
Terug
PAGINA 9 VAN 17 - 08/04/2015 VENTILATIESYSTEMEN
aanvullende informatie Vermijd in de mate van het mogelijke afvoer tegen een muur, want dat kan hinder voor de buurt veroorzaken. In bepaalde bijzondere gevallen zal de milieuvergunning afvoer tegen een muur toestaan, wanneer dat via het dak onmogelijk is en als dat geen hinder voor de buurt oplevert. Vraag steeds op voorhand om toelating en leef strikt de voorwaarden in uw vergunning na.
aanvullende informatie Gemiddeld 20% van het luchtdebiet dat door een ventilator wordt gepulseerd, bereikt nooit de vertrekken van bestemming (bron AIVC, Save-Duct project, 1999). Die verliezen blijven niet zonder gevolgen voor het verbruik en de luchtkwaliteit. Bij een constant debiet zullen de ventilatoren meer energie moeten leveren om de lucht te pulseren; er zal met andere woorden overconsumptie van energie plaatsvinden. Als het debiet bij voorbeeld met 20% toeneemt, stijgt het verbruik van de ventilator met 72%, zonder rekening te houden met warmteverlies wanneer het verwarmde lucht betreft. Wordt het debiet niet op een constant peil gehandhaafd dan daalt de luchtkwaliteit en worden de opgelegde debietwaarden niet gerespecteerd. Om na te gaan of de leidingen lucht- en waterdicht zijn, kijkt u naar de verbindingen tussen de onderdelen (stof is een teken) of gebruikt u technieken zoals thermografie.
Terug
PAGINA 10 VAN 17 - 08/04/2015 VENTILATIESYSTEMEN
aanvullende informatie In geval van klimaatregeling is isolatie van de toegankelijke leidingen verplicht, m.a.w. voor de verwarmings- en klimaatregelingsinstallaties. Bij nieuwe installaties is het isoleren van alle leidingen verplicht en niet enkel van de bereikbare leidingen. Als de lucht niet geklimatiseerd wordt (bijvoorbeeld bepaalde processen, parkings, ...) is het isoleren van de leidingen niet altijd noodzakelijk. Raadpleeg uw vergunning. Waarom isoleren? Om warmteverliezen en gevaar voor condensatie te beperken. Concreet is een niet-geïsoleerde leiding van 40 x 40 cm op 40 °C verantwoordelijk voor een energieverlies van 7500 kWh per jaar. Dat stemt overeen met zowat 750 liter stookolie… Terug
PAGINA 11 VAN 17 - 08/04/2015 VENTILATIESYSTEMEN
aanvullende informatie De regeling geldt voor verwarming, klimaatregeling en processen. Raadpleeg de ondernemers gids voor « overdekte en ondergrondse parkings » voor de specifieke regeling van parkingruimtes. Om de ventilatie te regelen kunt u bijvoorbeeld: - gebruik maken van ventilatoren met een debiet dat over een bereik van 80% van het vermogen kan variëren, - kloktimers of timers met variabele uren gebruiken, - de ventilatie koppelen aan een systeem voor aanwezigheidsdetectie of een temperatuur/ CO2-sonde. De norm EN 13 779 bepaalt 6 regelingscodes: gaande van continue werking tot en met rechtstreekse regeling met verontreinigingsdetectoren. Een goede afstelling laat u toe het energieverbruik aanzienlijk te verminderen. Bijvoorbeeld: Ventilatieregime Regeling 10 uur per dag, u vermindert uw behoeften met 1000 m3/u 5 dagen per week 12 uur per dag, u vermindert de gebruiksduur met 2 uur 5 dagen per week (werkelijk gebruik van het gebouw = van 7 tot 17u)
U bespaart: 1000 liter stookolie of 1000 m3 gas per jaar 400 liter stookolie (40 liters ingeval van een warmteterugwinningsvoorziening) + elektriciteit Berekeningen: 3.500 [m³/u] x 320 [u] x 0,34 [Wh/m³.°C] x (17 [°C] – 7 [°C]) / 0,92 = 4.140 kWh of 400 liter stookolie ("slechts" 40 liter in geval van een warmteterugwinningsvoorziening). Daarbij moet de elektriciteitsbesparing worden geteld die begroot wordt op: 1,5 [kW] x 320 [u] = 480 [kWh] of het equivalent van 200kg CO² of 96 m³ gas die de STEG-centrale van Drogenbos niet zou moeten verbranden
Bron: Opleiding Duurzaam gebouw: Energie – ICEDD.
Terug PAGINA 12 VAN 17 - 08/04/2015 VENTILATIESYSTEMEN
aanvullende informatie Cirkelvormige leidingen waarvan de toebehoren voorzien zijn van afdichtingen verbeteren de dichtheid en staan garant voor een snellere montage. Vergeleken met rechthoekige leidingen verminderen cirkelvormige leidingen het energieverbruik van ventilatoren met ongeveer 30 %. Terug
PAGINA 13 VAN 17 - 08/04/2015 VENTILATIESYSTEMEN
aanvullende informatie Voornaamste doel van de verschillende controles en onderhoudswerkzaamheden: -
de luchtkwaliteit te garanderen; energieverlies voorkomen (door problemen i.v.m. dichtheid, isolatie, beschadiging van de filters en van de luchttoevoeropeningen, enz.); Een goede thermische uitwisseling ter hoogte van de warmtewisselaar (tussen koudere verse lucht en warmere onttrokken lucht) te verzekeren. de levensduur van de ventilatoren verlengen; geluidshinder verminderen.
Terug
PAGINA 14 VAN 17 - 08/04/2015 VENTILATIESYSTEMEN
BEHALVE U kunt de controles en het onderhoud zelf uitvoeren. In dat geval bevat uw register geen facturen, maar enkel de door u zelf opgestelde onderhoudsrapporten.
Terug
PAGINA 15 VAN 17 - 08/04/2015 VENTILATIESYSTEMEN
aanvullende informatie Een luchtschema van het ventilatiesysteem is een schema dat de behandeling, het transport, de distributie en de verspreiding van de lucht ten behoeve van het comfort, de hygiëne, de veiligheid van werknemers in fabrieken, industriële processen en de bescherming van het milieu vermeldt. Dergelijk schema laat u toe uw installaties beter te kennen, en kan meer bepaald nuttig zijn wanneer u verandert van onderhoudsonderneming.
BEHALVE Voor bestaande installaties bent u niet verplicht over een dergelijk schema te beschikken. Terug
PAGINA 16 VAN 17 - 08/04/2015 VENTILATIESYSTEMEN
aanvullende informatie Afhankelijk van wie uw vergunning uitreikte, dient u de toelating bij uw gemeente of bij Leefmilieu Brussel aan te vragen. Dient u de toelating bij Leefmilieu Brussel aan te vragen, richt uw aanvraag dan tot: Leefmilieu Brussel Afdeling Vergunningen en Partnerschappen Thurn & Taxis Site Havenlaan 86C, bus 3000 1000 Brussel
Wacht de schriftelijke goedkeuring van Leefmilieu Brussel af voordat u de werken aanvat.
Terug
PAGINA 17 VAN 17 - 08/04/2015 VENTILATIESYSTEMEN