De NMV kiest voor grondgebonden melkveehouderij

n u m m e r

200 n ov

2014

Ledenblad Nederlandse Melkveehouders Vakbond In dit nummer:

Koebont 200

- Met het NMV-standpunt de boer op

Beste lezer, Voor u ligt de 200ste Koebont. Dat is bijzonder. Al bijna 20 jaar zet de NMV zich in voor de belangen van de melkveehouderij. En hoe belangrijk dat is, leest u ook weer in deze extra dikke Koebont. Zolang het nodig is, blijven we dit voor u doen. Want uw inkomen en belang is onze prioriteit! Hartelijke groet, NMV

- Het fosfaatdilemma - NMV-lid in de spotlight - 3D-schets Melkveehouderij 2014

De NMV kiest voor grondgebonden melkveehouderij De Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV) vindt dat na de afschaffing van de melkquotering (extensieve) melkveebedrijven de plaatsingsruimte van hun grond te allen tijde moeten kunnen benutten voor de uitbreiding van hun veestapel. De NMV is tegen dierrechten in de melkveehouderij en wil voorkomen dat deze door het overschrijden van het met Brussel afgesproken fosfaatplafond alsnog worden ingevoerd. krijgen een fosfaatreferentie. In het wetsvoorstel mogen bedrijven met een fosfaatoverschot alleen groeien indien zij het extra geproduceerde fosfaat voor 100 % verwerken en/of meer grond verwerven.

Wetsvoorstel Op 1 juli heeft staatssecretaris Dijksma een wetsvoorstel Verantwoorde groei van de melkveehouderij naar de Tweede Kamer gestuurd. In deze wet worden de mestproductie en het mestoverschot op bedrijven met melkvee als uitgangspunt genomen. Groei van het aantal koeien op een bedrijf ten opzichte van 2013 mag niet leiden tot vergroting van het mestoverschot. Bedrijven met melkvee die willen groeien, moeten deze groei compense-

ren met extra grond, mestverwerking of een combinatie van beide. Fosfaatreferentie Komende herfst krijgen alle melkveebedrijven een overzicht van hun forfaitaire fosfaatproductie in 2013 en de plaatsingsruimte op het bedrijf. Bedrijven met een negatief overschot (voldoende plaatsingsruimte) krijgen een referentiewaarde van 0 kilo fosfaat. Bedrijven met een overschot (forfaitaire mestproductie minus de plaatsingsruimte)

Aanscherping De ruimte die er nog is binnen het fosfaatplafond (zie kader op volgende pagina) is echter zeer beperkt en de verwachting is dat met dit wetsvoorstel de melkveehouderij binnen de kortste keren het fosfaatplafond zal overschrijden. De staatsecretaris zal zich in dat geval gedwongen voelen om alsnog dierrechten in te voeren. Om dit te voorkomen pleit de NMV voor een aanscherping van de melkveewet die onbeperkte groei zonder areaalvergroting onmogelijk maakt: • bedrijven kunnen te allen tijde uitbreiden door grondverwerving; • daarnaast kunnen bedrijven groeien door mestverwerking tot een overschot van 80 kg fosfaat/ ha bovenop hun plaatsingsruimte.

Grondgebonden Deze bovengrens komt overeen met een intensiteit van ongeveer 4 g.v.e./ha. Bedrijven die efficiënter produceren met minder verliezen aan mineralen en dit aantonen middels de kringloopwijzer, kunnen meer dieren per ha. houden. Dit is ook de bovengrens binnen de NMVdefinitie van een grondgebonden bedrijf.

Een grondgebonden bedrijf is een bedrijf dat minimaal de helft van de ruwvoervoorziening zelf produceert.

Een dergelijk bedrijf kan redelijkerwijs weidegang toepassen en zijn kringloop sluiten door het overig ruwvoer binnen de regio aan te kopen en de mest hier weer af te zetten. Het voorstel van de NMV voorkomt ongewenste groei naar een intensieve of bijna grondloze melkveehouderij. En voorkomt daarbij imago beschadiging van de melkveehouderij

Hans Geurts nieuwe voorzitter platform ABC ductie in de VS moet accepteren. Deze producten mogen dan vrij de EU binnenkomen. Dit betekent oneerlijke concurrentie voor de Europese boeren.

Oud NMV-voorzitter Hans Geurts is onlangs voorzitter geworden van platform Aarde Boer Consument. Hij volgt Joop de Koeijer op die vanuit de Nederlandse Akkerbouw Vakbond (NAV) een aantal jaren de kar getrokken heeft. Daarvoor was o.a. Gerrit Roos (ook oud NMV-voorzitter) voorzitter van ABC. Platform ABC Platform ABC verbindt landbouw en maatschappij en zet zich in voor een rechtvaardig landbouwbeleid met kostendekkende prijzen voor de boeren. Naast de boerenvakbonden NMV en de NAV nemen een aantal maatschappelijke organisaties en

2

zeer betrokken personen deel aan ABC. Via ABC heeft de NMV veel contacten met maatschappelijke organisaties opgebouwd en kan brede steun gevonden worden voor de inzet van de NMV voor een beter zuivel-/landbouwbeleid. De afgelopen jaren heeft ABC zich vooral bezig gehouden met de hervormingen van het GLB en het Nederlandse en Europese handelsbeleid. Op dit moment is ABC actief met de vrijhandelsverdragen met de VS (TTIP) en Canada. Vooral TTIP baart zorgen omdat het risico bestaat dat met het afsluiten van dit verdrag de EU de vaak lagere standaarden voor voedselpro-

‘Voedsel Anders’ Platform ABC is ook deelnemer in de Voedsel Anders beweging. In het begin van dit jaar heeft ABC een grote rol gehad in de organisatie van de 2-daagse Voedsel Anders conferentie in Wageningen. Twee zeer inspirerende en succesvolle dagen met nationale en internationale topsprekers. De Voedsel Anders beweging is een zeer brede coalitie van organisaties die zich behalve met het landbouwbeleid ook bezig houden met de daadwerkelijk productie van duurzaam voedsel van hoge kwaliteit. Er is onder andere veel aandacht voor de bodem. Hoe krijg je een gezonde bodem met veel organische stof en bodemleven tegen een zo laag mogelijke input en met een zo hoog mogelijke opbrengst? Ook is er veel aandacht voor Korte Ketens, wat wil zeggen een rechtstreeks contact tussen de producent (boer) en de consument zonder allerlei tussenschakels. Hierdoor weet de consument precies wat hij koopt en houdt de boer meer over. Meer informatie over platform ABC en Voedsel Anders vindt u op www.aardeboerconsument.nl en www.voedselanders.nl

‘Met het NMV-standpunt de boer op’ De reactie van de Nederlandse Melkveehouders Vakbond op het wetsvoorstel ‘Verantwoorde groei van de melkveehouderij” is opgesteld door het Dagelijks Bestuur en afgestemd met de regiobestuurders in het Landelijk Bestuur. Het echte werk komt pas daarna; het uitdragen van het NMV standpunt bij politici, beleidsmakers en andere melkveehouderij belangenbehartigers. NMV voorzitter Dirk-Jan Schoonman heeft hierbij een leidende rol gespeeld. In dit interview vertelt hij over dit proces. Hoe is de visie van de NMV op de toekomst van de melkveehouderij in Nederland tot stand gekomen? Zodra staatssecretaris Dijksma haar wetsvoorstel “Verantwoorde groei van de melkveehouderij” naar de Tweede Kamer stuurde is dit het gespreksonderwerp geweest op de vergaderingen van het dagelijks bestuur. De NMV definitie van grondgebonden melkveehouderij is al enige tijd geleden geformuleerd. Dit was de gelegenheid om onze visie breder uit te dragen. Het NMV standpunt is in overleg met het Landelijk Bestuur uitgebreid met een aantal andere uitgangspunten: geen dierrechten, geen fosfaatrechtenhandel, grondgebonden groei kan altijd en ontwikkelingsmogelijkheden voor alle bedrijven verwerkt in een alternatief wetsvoorstel. De NMV kan niet zelf beleid en wetten maken. Wat heb je gedaan om politici en beleidsmakers te overtuigen? Samen met bestuurslid Niels Leerink heb ik gesprekken gevoerd met Tweede Kamerleden en beleidsmedewerkers van (bijna) alle politieke partijen. Daarnaast is er ook overleg geweest met de ambtenaren die het wetsvoorstel geschreven hebben.

voorstel. SGP en SP zijn voornemens een amendement in te dienen op het wetsvoorstel van de staatssecretaris. ChristenUnie maakt zich nog wel zorgen over bedrijven die al stallen aan het bijbouwen zijn. Verrassend was de positieve reactie van D’66. Deze partij is bezig met een nieuwe visie op landbouw en wil graag daarover met de NMV in gesprek. In tegenstelling tot de andere partijen was de VVD minder positief over het NMV standpunt. Deze partij richt zich vooral op groei van de melkveehouderij en is positief over mestverwerking. Bovendien vindt de VVD dat de sector problemen zelf moet oplossen, buiten de politiek om. Tot slot zijn er nog gesprekken met de PVV en de PvdA gevoerd. Deze laatste partij zal als regeringspartij cruciaal zijn voor de verdere behandeling van het wetsvoorstel in de Tweede en Eerste Kamer. Als NMV blijven we onze uiterste best doen om ook de PvdA over de streep te trekken. Zijn er nog andere gesprekken binnen of met de sector geweest? Om voldoende draagvlak voor ons voorstel te krijgen, is er meerdere keren overleg geweest met NZO, LTO en NAJK. NZO en NAJK waren vrijwel direct akkoord met de denkrichting van de NMV. LTO heeft eerst intern beraad gehouden en onderschrijft het NMV standpunt, waarin zij wel iets meer ruimte wilden hebben; 100 in plaats van 80 kilo overschot per ha. De NMV heeft samen met NZO, LTO, NAJK, en enkele milieuorganisaties een gesprek gehad met staatssecretaris Dijksma. De landbouwsector heeft het gezamenlijk standpunt uitgedragen. De staatssecretaris ging daarin niet mee, maar heeft wel een vervolggesprek aangekondigd.

Welke rol heeft de NMV hierbij gespeeld? De NMV neemt met dit duidelijke, maar genuanceerde standpunt een middenpositie in. Het goed doordachte en uitgewerkte voorstel van de NMV is de basis voor een aantal amendementen op het wetsvoorstel. Hoe zal dit nu verder gaan? De staatssecretaris heeft in een brief aan de Tweede Kamer aangegeven dat zij haar wetsvoorstel niet wil aanpassen. Mogelijk verwacht zij schadeclaims van bedrijven die al stallen voor uitbreiding van de veestapel hebben gebouwd. Ook stelt de staatssecretaris dat het wetsvoorstel op 1 januari 2015 van kracht moet gaan vanwege afspraken met de Europese Commissie. Als deze afspraken niet worden nagekomen kan Nederland de derogatie verliezen. De komende weken zullen we de Kamerleden blijven informeren, zoals ook tijdens het rondetafelgesprek. Al die inspanningen leiden dan hopelijk tot zo’n aanpassing van de wet, dat grondgebondenheid gewaarborgd wordt en er een eerlijke verdeling van ontwikkelingsruimte komt.

Wat waren de reacties van deze politici? SGP, SP, ChristenUnie, D’66 en CDA reageerden positief op het NMV-

3

Het fosfaatdilemma De Europese Commissie heeft Nederland in het kader van de Nitraatrichtlijn een maximaal te produceren hoeveelheid fosfaat uit alle dierlijke mest opgelegd van 172,9 miljoen kilogram; het zogenaamde fosfaatplafond. Dit is de hoeveelheid die in 2002 werd geproduceerd. Voor melkvee is die max.

hoeveelheid 84,9 miljoen kilo fosfaat. In 2008 is Nederland door het fosfaatplafond heen gegaan. Door minder eiwitrijk (= minder fosfaatrijk) voer te gebruiken heeft de sector extra ruimte gecreëerd. Deze ruimte kan echter heel snel weer vol raken. Mestverwerking is geen oplossing voor het dreigende fosfaat-

plafond; hierbij wordt uitsluitend de geproduceerde hoeveelheid fosfaat beschouwd. Met het wegvallen van de melkquotering dreigt het fosfaatplafond weer te worden overschreden. Bij het niet voldoen aan het fosfaatplafond dreigt intrekking van de derogatie.

NMV-lid in de spotlight Iedere maand zetten we een NMV-lid en zijn/haar bedrijf spreekwoordelijk in de schijnwerpers. Aan de hand van vijf vragen leren we elkaar iets beter kennen. Het geïnterviewde NMV-lid geeft het stokje door aan een volgende NMV-er en stelt meteen de eerste vraag. Deze keer is Irene van der Sar, secretaris van het NMV-bestuur, aan de beurt. Kun je iets vertellen over jullie melkveebedrijf? In Zuid West Drenthe, in het dorp Alteveer heb ik samen met Leo, in een maatschap, een melkveehouderij met ongeveer 85 koeien en bijbehorend jongvee. Rondom de boerderij hebben we eigenlijk al het land bij huis. We melken de koeien in een 1x10 zij-aan-zij stal wat zeer tijdrovend is. Deze keuze is destijds

gemaakt met het idee om er een robot in te zetten. Dit bleek toch niet goed bij ons te passen. Vandaar dat we weer zijn gaan melken in de melkput. We hebben drie kinderen (twee jongens en een meisje) die alle drie kunnen (en willen) helpen met melken als het moet. Veel van het landwerk doen we zelf, zoals het mesten, maaien en kunstmest strooien. De kosten voor loonwerk zijn daardoor beperkt. Alleen het inkuilen en de maïsoogst worden uitbesteed. Zelf kom ik niet uit een boerengezin. Gaandeweg ben ik mij er wel steeds meer thuis in gaan voelen. Het (helpen) melken, kalveren voeren, insemineren en de boekhouding behoren in ieder geval tot mijn taak. Wat zijn volgens jou op dit moment de grootste problemen in de melkveehouderij? Het grootste probleem waar de melkveehouderij tegen aan loopt is denk ik, de opvolging. Er zijn eigenlijk weinig jonge boeren die het bedrijf willen en kunnen overnemen. Daarvoor is natuurlijk niet maar één oorzaak aan te wijzen. Eén daarvan is natuurlijk wel de marge die de

4

melkveehouder maakt. Waar melkveehouders altijd al aangepraat is dat er aan de kostenkant gesneden moet worden, vind ik dat er toch ook meer aan de opbrengstenkant gedaan zou moeten worden. Je mag als sector ook best inzichtelijk maken wat de kosten zijn. Als melkveehouder mag je toch ook wel een fatsoenlijke vergoeding voor gedane arbeid rekenen. Persoonlijk hoor ik veel adviseurs en van ons `meeetende` profeten altijd zeggen dat het goedkoper kan. En de kosten omlaag moeten door schaalvergroting. Al deze mensen verdienen wel een goede boterham in de sector. Waarom kan de melkveehouder dit zelf dan niet? En natuurlijk zal een bepaalde schaalvergroting juist zijn maar ik vind het zelf belangrijk dat je ook als melkveehouder buiten je eigen onderneming kijkt en recht hebt op een sociaal leven. Waarom ben je lid van de NMV geworden? Zelf ben ik lid van de NMV geworden omdat ik van mening ben dat je als individuele melkveehouder niet voldoende invloed hebt. Een belangenbehartiger heb je gewoon nodig.

wel mee kunnen en willen helpen dus dat maakt het een stukje eenvoudiger. Ik kan dan ook makkelijker tijd steken in de NMV. En moet trouwens zeggen dat ik juist bij de NMV een “saamhorigheidsgevoel” ervaar. Dat vind ik gewoon fantastisch! Dat geeft je als bestuurder ook weer energie. We hebben natuurlijk best wel veel acties en dergelijke georganiseerd. En dan is het “de neuzen dezelfde kant op” en ervoor gaan. Vaak allemaal met dezelfde redenen.

Samen kun je een vuist maken en krijg je eerder gehoor! Waar moet de NMV zich vooral op richten / mee bezig houden? De NMV moet zich bezig houden met alle beslissingen die van invloed zijn op de melkveehouder en zijn/haar bedrijf. Wel zijn er natuurlijk zaken die landelijk kunnen worden aangepakt en daarnaast ook zaken waar iemand vanuit de provincie/regio van betekenis kan zijn. Natuurlijk blijven er hoofd- en bijzaken. Als bestuurder vind ik dat wel eens lastig. Er zijn zoveel dingen die je graag zou willen oppakken maar vaak moet je je beperken tot hoofdtaken.

bestuurders. Zelf ben ik van mening dat je altijd wel iets kunt roepen en ergens iets van kunt vinden… maar dan moet je, jezelf daar ook voor in willen zetten en actief zijn. Zoals al eerder gemeld hebben we thuis drie kinderen die ook alle drie

Aan wie wil je dit estafette stokje doorgeven en welke vraag wil je hem/haar stellen? Dit stokje wil ik graag doorgeven aan Marius Kesteloo uit de regio Noord Holland. De regio Noord Holland is zeer actief en wil hem graag bij deze vragen hoe de regio daar de leden betrokken houdt.

Wat heeft je er toe gebracht om als bestuurslid voor de NMV actief te worden? Tja, wat heeft mij er toe gebracht. Ik ben destijds gevraagd door twee

POST PER EMAIL WILT U SNEL OP DE HOOGTE GEHOUDEN WORDEN VAN DE PERSBERICHTEN DIE DE NMV UITBRENGT? OF SNEL INFORMATIE TOEGEZONDEN KRIJGEN ZOALS BIJVOORBEELD OVER DE NIEUWE WET VERANTWOORDE GROEI MELKVEEHOUDERIJ? HEEFT U AFGELOPEN MAANDEN NIETS ONTVANGEN VAN DE NMV PER E-MAIL? MAIL DAN UW JUISTE E-MAILADRES NAAR [email protected] ZODAT WIJ UW E-MAILADRES KUNNEN REGISTREREN. DAN BLIJFT U OP DE HOOGTE VAN HET ALLERLAATSTE NMV-NIEUWS!

5

Bedrijfscontrole Qlip Tegenwoordig wordt er bij een Qlip controle van u als melkveehouder verwacht dat u een aantal overeenkomsten kunt overleggen op het gebied van diergezondheid. Een-op-een relaties De overeenkomsten met de Geborgde Dierenarts (een-op-een relaties) is daar één van. Als tip kunnen wij u meegegeven dat deze overeenkomsten allemaal digitaal worden opgeslagen in InfoRund. In InfoRund zijn ze zowel voor de veehouder als de dierenarts inzichtelijk en kunnen ze desgewenst ook worden geprint. Op www.inforund. nl, waar ook de VKI meldingen

worden gedaan, kun je de een-opeen overeenkomst ook vinden onder het kopje ‘een-op-een-relatie’. BGP en BBP Met betrekking tot het bedrijfsgezondheidsplan en bedrijfsbehandelplan ligt het anders. Hiervoor heeft de GD VeeOnline ontwikkeld, maar voor het gebruik hiervan worden kosten in rekening gebracht bij de dierenarts. Bij gebruik van Vee-

Online is het BGP en het BBP digitaal beschikbaar voor de veehouder en de dierenarts.

Volg ons op Twitter @NMVnieuws

NMV actueel 23-9 24-9 24-9 25-9 26-9 30-9 30-9 30-9 30-9 2-10 2-10 6-10 8-10 8-10 8-10 9-10 9-10 14-10 14-10 15-10 15-10 15-10 16-10 16-10 21-10 21-10 21-10 22-10 22-10 23-10 27-10 28-10

Klankbordgroep Rijn-Oost | Zoetwatervoorziening Oost-Nederland, Overleg SGP: Wet verantwoorde groei melkveehouderij Overleg SP: Wet verantwoorde groei melkveehouderij Waarde tabellen rundvee Lei Themamiddag: Nieuwe inzichten in ammoniak Workshop; The price for food; protect the consumer or squeeze the producer Bijeenkomst Rendac: Vaststelling tarieven Overleg Infrastructuur en Milieu Herziening Europees Luchtbeleid Bijeenkomst integraal beheer en onderhoud watergangen Waterbeheerplan 2016-2021 Waterschap Vechtstromen Overleg ChristenUnie (Kamerlid Dik-Faber): Wet verantwoorde groei melkveehouderij Generieke Maatregelen PAS Overleg CDA (Kamerlid Jacco Geurts): Wet verantwoorde groei melkveehouderij Overleg VVD (Kamerlid Helma Lodders): Wet verantwoorde groei melkveehouderij Overleg D66: Wet verantwoorde groei melkveehouderij 3D schets melkveehouderij Overleg NMV-DDB Overleg PVV (Kamerlid Dion Graus): Wet verantwoorde groei melkveehouderij Overleg PVDA: Wet verantwoorde groei melkveehouderij Ledenavond Achterhoek: Melkquotum/Fosfaatplafond Overleg Staatssecretaris Dijksma: Wet verantwoorde groei Vergadering Stichting Veemarkt Purmerend Vergadering GNV (Groep Nederlandse Veemarkten) Seminar Milieu en ruimte in het buitengebied Ledenavond Zuid-West: Melkquotum/Fosfaatplafond Overleg wetsontwerp mestdossier Sectoroverleg fosfaatplafond Ledenavond Drenthe–Overijssel: Melkquotum/Fosfaatplafond Vervolgbijeenkomst Europees Innovatie Partnership - Agri Ledenavond Groningen – Friesland: Melkquotum/Fosfaatplafond Ledenavond West en Utrecht: Melkquotum/Fosfaatplafond Ledenavond Zuid: Melkquotum/Fosfaatplafond

6

3D-schets Melkveehouderij 2014 Ondernemen in 3D Op 9 oktober vond in de Radstake in de Achterhoek een zeer interessante ‘Boerenbeslisdag’ plaats. De bijeenkomst was georganiseerd door adviesorganisatie LNAGRO en had met 11 aansprekende sprekers een compleet dagprogramma. ‘Boeren is een ingewikkeld beroep, het is daadwerkelijk ondernemen in 3D’, stelt de organisatie. ‘Accenten verschuiven of de koers verleggen?’ Voor het antwoord is een duidelijke beeldvorming van de maatschappelijke, financiële, ruimtelijk en persoonlijke bandbreedte nodig. De mix aan inleiders gaf belangrijke informatie op al deze aspecten. De PAS Zo hield jurist Willem Bruil de zaal een spiegel voor over het imago van de melkveehouderij. Hij deed dit op een vaak humoristische, maar ook prikkelende wijze, wat ook weer tegenreacties opriep van de andere inleiders. Bruil is er verder allerminst van overtuigd dat de PAS voldoende ontwikkelruimte gaat geven en vraagt zich af of als deze er al komt, ze wel rechtvaardig te verdelen is. Dit was tegen het zere been van gedeputeerden Maij van Overijssel en Van Dijk van Gelderland. Zij waren aanwezig om uitleg te geven over de ontwikkelingsruimte van melkveebedrijven. Zij gaan ervan uit dat middels de PAS in beide provincies voldoende ruimte beschikbaar komt voor de verwachte vraag. Een discussiepunt hierbij is hoe om te gaan met interimmers. Dit zijn veehouders die vanaf 2014 uitgebreid hebben op basis van melding of milieuvergunning, maar zonder MB-wet vergunning. Hester Maij geeft aan dat alle gegevens die nu bekend zijn al in het rekenmodel zitten, dus ook de uitstoot van de interimmers. Het beste is volgens Maij om deze bedrijven hun vee te laten houden en de situatie te legaliseren. Als dat niet gebeurt moeten deze bedrijven gebruik gaan maken van de te verdelen ontwikkelingsruimte, waardoor de sector in

zijn eigen vlees snijdt. Van de andere kant is dit eigenlijk niet rechtvaardig ten opzichte van bedrijven die volgens de wet hebben gewacht. Het is de bedoeling dat de PAS dit jaar nog gereed komt en in 2015 in werking treedt. Groei van omzet draagt lang niet altijd bij aan groei van rendement Een primeur op deze dag is de behandeling van het pas gepresenteerde nieuwe zuivelrapport van ABN AMRO. Directeur Agrarische Bedrijven, Pierre Berntsen, licht dit toe. Opzienbarend zijn de uitkomsten over het rendement van groei op intensieve bedrijven. Dat wil zeggen bedrijven die voor de extra groei, al het voer aan moeten kopen en alle mest af moeten zetten of laten verwerken. Vaak dragen dergelijke groeiplannen niet bij aan het rendement, maar verlagen zelfs het rendement. Dit wordt uitgewerkt aan de hand van een voorbeeldbedrijf, dat groeit van 1.000.000 kg melk naar 1.300.000 kg melk. Er wordt uitgegaan van een gemiddelde langjarige melkprijs van 35 cent. De totale kosten voor de extra 300.000 kg melk zijn echter 37 cent/kg, waardoor het totale rendement van dit bedrijf zakt van € 20.000,- naar € 13.000,-/jaar. In de kostprijs is ook 5 cent voor de nieuwe stal geteld; kan de uitbreiding plaatsvinden binnen de bestaande gebouwen dan zou er in dit geval wel sprake zijn van extra rendement. Berntsen geeft aan dat bij schaalsprongen, zoals die de laatste jaren plaats hebben gevonden de basis van de bedrijven erg smal wordt en Ruwvoer Krachtvoer Stal Mest Variabel Arbeid/privé -/- O&A Totaal

11 cent 9 cent 5 cent (*) 5 cent (**) 5 cent 5 cent 3 cent 37 cent

in feite zelfs het bedrijf op het spel gezet kan worden. De situatie is echter overal anders en de verschillen tussen de bedrijven zijn groot. Bij financieel succesvolle groeiers zien we vaak dat de economische en vakinhoudelijke kennis groter is en dat deze kennis ook efficiënt wordt toegepast. Het verbeteren van de resultaten staat voorop. Eerst efficiëntie verbeteren, dan pas groeien Deze conclusie kwam ook weer terug bij de inleiding van ForFarmers Hendrix. Robert Meijer gaf aan dat de belangrijkste succesfactor in efficiëntie zit. Arbeidsefficiëntie, voerefficiëntie, enz. Hij toonde aan dat het verbeteren van de efficiëntie meer oplevert dan groei in omvang. Als de groei niet gepaard gaat met een verbeterde arbeidsefficiëntie kan het zelfs er voor zorgen dat de resultaten teruglopen omdat er onvoldoende tijd voor de koeien overblijft en probleemkoeien blijven lopen. Eerst de efficiëntie verbeteren, dan pas groeien! Naast bovengenoemde sprekers, waren er ook nog inleiders van accountantskantoren, de Belastingdienst, de JUMBO en een zelfzuivelaar. Al met al een zeer interessante dag die volgend jaar ongetwijfeld gevolgd gaat worden met de ‘3D schets Melkveehouderij 2015’. Tabel 3D-schets Melkveehouderij

Volledige aankoop Inclusief overig voer en melkpoeders Aflossing, rente, onderhoud Mestafzet en VVO Veekosten, energie, water, machinekosten voor voederen Tenzij sprake is van ruimte is in arbeid/privé

(*) als de stal al is gebouwd, kunnen deze kosten ook worden toegerekend aan de reeds bestaande melkproductie, die dan toeneemt. (**) quotumkosten gaan, mestafzetkosten komen. In dit geval is niet gekozen voor MVO

7

Nieuws uit Europa John Comer, EMB bestuurslid, is blij met de nieuwe EU Commissaris voor Landbouw en Plattelandsontwikkeling. In de persoon van Phil Hogan krijgen de Europese boeren iemand die voor hun belangen kan opkomen.

EU Commissaris De belangrijkste taak die de nieuwe EU Commissaris voor Landbouw van Commissievoorzitter Juncker heeft meegekregen is de uitvoering van de GLB-hervormingen. Verder moet ook de landbouwsector gaan bijdragen aan efficiënter energiegebruik en het terugdringen van emissies. Hogan moet er ook voor gaan zorgen dat het landbouwbeleid bijdraagt aan werkgelegenheid, economische groei, investeringen en concurrentiekracht. Een grote uitdaging waar Hogan mee te maken krijgt is de crisis die is ontstaan als gevolg van de Russische boycot. Het is afwachten welke maatregelen hij gaat nemen om de zwaarst getroffen sectoren te helpen. Voor melkveehouders is het spannend wat er gaat gebeuren na het wegvallen van de quota in april 2015. De EMB heeft Phil Hogan opgeroepen de koers, ingezet door zijn voorganger Ciolos, voort te zetten en de melkmarkt niet aan zijn lot over te laten. Persbericht In een gezamenlijk persbericht hebben EMB, AbL, BDM, Germanwatch en MISEREOR EU commissaris Hogan opgeroepen zich in te zetten voor duurzame gezinsbedrijven en te stoppen met vooral steun verlenen aan de agrarische industrie. De organisaties roepen op tot een verantwoord melk beleid waarbij voldoende melk wordt geproduceerd en de boer een eerlijke prijs krijgt.

Russische boycot

Zwitserland

Het terugtrekken van de eerder genomen crisismaatregelen door de Europese Commissie toont aan dat deze maatregelen niet goed doordacht waren. Ongeveer 100.000 ton kaas (vooral Edammer en Goudse kaas) is opgeslagen, hoewel deze kaassoorten niet geschikt zijn voor langdurige opslag. Na afloop van de interventieperiode is deze kaas waarschijnlijk niet meer geschikt voor consumptie. De Europese Commissie bagatelliseert de marktsituatie en hoopt dat boeren door de kelderende prijzen zelf minder gaan produceren. Het tegendeel is echter waar. De Europese markt raakt overvoerd met producten bestemd voor de Russische markt. Spanje

De Spaanse organisatie OPL (Organización de Productores de Leche) heeft gesprekken gevoerd met de supermarktketen Mercadona over onder andere de melkprijs en het vermelden van de herkomst van de melk op de verpakking. Herkomst-

8

vermelding moet de consument ertoe bewegen om Spaanse melk te kopen.

Sinds 2011 kent de Zwitserse melkmarkt verschillende categorieën melk; A, B en C melk. De bedoeling was om zo de prijs te stabiliseren en overschotten te beperken. Mooi in theorie, minder in de praktijk. Boeren weten niet welk aandeel van hun melk als C-kwaliteit zal worden betaald. Een ander probleem is dat niemand melk van C-kwaliteit wil kopen. Dit voorjaar is Lactofama opgericht. Lactofama kan ingrijpen in de markt door C-melk op te kopen. Zowel verwerkers als boeren zijn tevreden over de werking van Lactofama. Toch zijn zowel de segmentatie als Lactofama nog een punt van discussie. Afwijzing burgerinitiatief Op 11 september j.l. heeft de EU Commissie een burgerinitiatief tegen TTIP en CETA afgewezen. De reden voor deze afwijzing is dat TTIP en CETA handelsverdragen zijn en geen wetgeving en dus niet via een burgerinitiatief kunnen worden aangevochten. Inmiddels is er bezwaar aangetekend tegen deze beslissing bij het Europese Hof van Justitie.

NVV opent meldpunt ‘Valse Lesstof’ De Nederlandse Varkenshouders Vakbond (NVV) heeft het meldpunt ‘Valse Lesstof’ geopend. Alle boeren, maar ook onderwijzers, leerkrachten, ouders van schoolgaande kinderen en andere burgers kunnen op dit meldpunt ([email protected]), meldingen kwijt van suggestieve, foute, misleidende en/of niet objectieve lesstof over de landbouw.’ Op de website van de NVV is een aparte pagina met meer informatie over het meldpunt. Daar zijn ook voorbeelden te vinden van valse lesstof. De NVV zal aan de hand van de meldingen een zwartboek maken en deze aanbieden aan de Tweede Kamer. Daarbij vragen zij de Kamer steun voor hun streven naar deugdelijk en objectief onderwijs over de Nederlandse landbouw. De NMV steunt dit initiatief van de NVV van harte. Goede educatie over

de Nederlandse landbouw is immers essentieel om kinderen al vroeg te enthousiasmeren voor een loopbaan in de agrarische sector. Hoewel de melkveehouderij op dit moment minder hinder ondervindt van negatieve beeldvorming vindt ook de NMV dat deugdelijk en objectief onderwijs moet worden gegeven over de Nederlandse landbouw. Komt u ook lespakketten, lesmethoden of schoolwerk tegen die geen juist beeld geven over de

Nederlandse landbouw? Meld dit dan bij het meldpunt; [email protected]

Foto: NVV

Controleer opmerkingscode mestverwerking in mijnrvo In het kader van de mestverwerkingsplicht moet in diverse situaties een opmerkingscode worden ingevuld op de mestbon. De mestbon is het Vervoerbewijs dierlijke meststoffen (VDM). Het gaat om codes 61, 71 en 72 voor rechtstreekse afvoer naar verwerker of export, regionale mestafzet (RMO) of afvoer naar een champignonsubstraatbereider. Het komt regelmatig voor dat de opmerkingscode niet is ingevuld. Controleer Als de afvoer van mest moet meetellen voor de wettelijke mestverwerkingsplicht dan is vermelden van de juiste code noodzakelijk. Als die verwerkingscode er niet op staat dan geldt deze mestafvoer niet mee voor de wettelijke verplichting, waardoor u geconfronteerd kunt worden met controles en boetes. Controleer op www.mijnrvo.nl of uw bonnen correct zijn verwerkt. Dit kan door een Excel overzicht te downloaden. In kolom I van het overzicht moet code 71/61 of 72 staan als dat van toepassing is. Herstel nodig? Als de code niet is ingevuld kan een wijzigingsverzoek over het VDM worden ingediend. De vervoerder van de

mest moet het wijzigingsverzoek indienen. Vaak zal dit de intermediair zijn, maar bij een RMO (regionale mestafzet) in combinatie met boerboertransport kan dit de veehouder zijn. Het wijzigingsverzoek moet schriftelijk worden ingediend en moet de volgende informatie bevatten: • de relatienummers van leverancier, vervoerder en afnemer, • de handtekeningen van leverancier, vervoerder en afnemer; • het nummer van het betreffende vervoersbewijs; • de wijziging en de reden van de wijziging; • een kopie van het vervoersbewijs of een analyseverslag; • eventueel een kopie van de overeenkomst RMO.

Het wijzigingsverzoek moet worden verstuurd naar: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland Afdeling Mineralen Postbus 40225 8004 DE Zwolle 0592-313605 telefax Aanvullende tip regionale afzet en/of ‘boer-boer’ Om aan de voorwaarden voor regionale afzet te voldoen, moet u zorgen voor 75% fosfaatplaatsingsruimte voor de mestproductie van uw vee. Controleer daarom nu uw productie. U kunt nu nog vee afvoeren en bij twijfel als alternatief een VVO afsluiten via bijvoorbeeld www.fosfaat.nu

9

Minister wijst bankverzoek over collectieve renteswapclaims af Banken zouden minister Ivo Opstelten hebben verzocht om een uitzonderingspositie voor hen op te nemen voor renteswaps. Dit zou blijken uit notities welke de Nederlands Vereniging van Banken (NVB) en Rabobank aan de minister zouden hebben gestuurd, aldus het Financiële Dagblad van 14 oktober 2014.

Aanleiding hiervoor is dat de minister een wetsvoorstel heeft ingediend waardoor het eenvoudiger wordt om collectief massaschade te verhalen. Banken die kennelijk vrezen voor collectieve renteswapclaims hebben de minister verzocht om in de wettekst voor hen een uitzondering op te nemen en hen te vrijwaren voor een groepsclaim. De minister heeft laten weten dat hij hier niet mee instemt en dat hij niet van plan is om dit bij voorbaat uit te sluiten. De

Stichting

Meldpunt

Klachten

Banken (www.stichtingmeldpuntdb.nl) welke als meldpunt fungeert voor gedupeerden van renteswaps is tevreden met het optreden van de minister. De voorzitter, Harm Wiegersma, heeft aangegeven dat het wel brutaal is van banken om een dergelijke uitzondering te vragen. Temeer omdat ook door de AFM eerder dit jaar is geconstateerd dat bij de advisering van renteswaps het nodige is misgegaan.

tie die klanten hebben ontvangen is verschillend. Daarbij is het ook niet altijd even duidelijk wat je voor een dergelijke inleg terugkrijgt en of een dergelijke collectieve claim wel voldoende compensatie kan bieden. Een ander punt is dat als je een collectieve claim start Kifid (Klachteninstituut Financiële Dienstverlening) kan besluiten om je klacht niet meer in behandeling te nemen omdat een rechter zich hier dan al over buigt.

De Stichting Meldpunt Klachten Banken waarschuwt wel dat het van belang is dat gedupeerden goed overwegen welke stappen zij richting de banken nemen. Na de media-aandacht zijn vele stichtingen in het leven geroepen waarbij gedupeerden van renteswaps een bedrag moeten inleggen voor collectieve claims. Dit brengt ook de nodige risico’s met zich mee omdat het zeer te betwijfelen valt of geschillen over renteswaps zich wel lenen voor een collectieve claim. Immers, renteswaps zijn maatwerkproducten en verschillen in soort, looptijd en hoofdsom en behoren aan te sluiten bij het klantprofiel. Ook de informa-

Kifid komt dit jaar open te staan voor renteswaps om in individuele gevallen te oordelen over de klachten over renteswaps, waarbij de bank ook verplicht kan worden om schade te vergoeden. Kifid is een goedkoper en sneller alternatief voor een gerechtelijke procedure om een oordeel te krijgen over een geschil. De Stichting heeft zich eerder dit jaar ervoor ingezet dat ondernemers met renteswaps voortaan bij dit Kifid-loket terecht kunnen. Voor vragen kunt u mailen naar: info@ stichtingmeldpuntdb.nl

NMV ledenavond in Markelo Het melkquotum wordt 1 april 2015 afgeschaft. De laatste superheffing over 2014/2015 moet dan nog worden betaald. Maar daarna kan er vrij worden gemolken. Of is er toch iets dat ons zal tegenhouden. Vijftig NMV’ers waren op 15 oktober aanwezig op de NMV ledenavond voor de regio’s Twente en Achterhoek. Vanzelfsprekend kunnen allerlei zaken ons tegenhouden om vrij te produceren. Is er genoeg voer te vinden? Is de mest tegen een acceptabele prijs af te zetten? En bovenal is de melkprijs op een goed peil? Al met al, verdienen we voldoende? Dit kan voor iedereen verschillen.

10

Maar tijdens de NMV avond in Markelo voor regio Twente en Achterhoek hoorden we ook dat er nog iets is dat ongebreidelde groei van de melkveehouderij tegenhoudt. En wel het fosfaatplafond. Een feit is dat Brussel met Nederland een fosfaatplafond heeft afgesproken. “De

sector melkveehouderij” heeft zichzelf nog weer gebonden aan een eigen fosfaatplafond. Natuurlijk is dat bij ons bekend. Uitbreidingsmogelijkheden vijf melkkoeien per bedrijf. Jan Bouwman, Agra-matic van de Heus, wees ons daar goed op. We kunnen van alles van het fosfaatplafond vinden, maar het is gewoon een feit. En als we dit plafond echt overschrijden, zal Brussel maatregelen nemen. De derogatie is dan in gevaar. Allerlei getallen passeren de revue. Maar één cijfer was erg beeldend. De uitbreidingsmogelijkheden in de melkveehouderij zijn maar erg klein. Omgerekend komt

dit neer op ongeveer vijf melkkoeien per bedrijf. Maar kijk je om je heen en zie je alle grote stallen die zijn gebouwd, dan krijgt men de stal niet vol met vijf melkkoeien. Staatssecretaris Dijksma bereidt een nieuwe wet Verantwoorde Melkveehouderij voor. Dirk-Jan Schoonman, NMV voorzitter, vertelde ons dat de NMV in gesprek is met Ministerie en Kamerleden. De ideeën die de NMV ventileert, staan elders in deze Koebont. De vijftig aanwezige NMV’ers konden zich vinden in de toch grotendeels grondgebonden groei die de NMV voorstaat.

VAN DE VOORZITTER Van maximaal naar optimaal In het verleden hebben we sommige collega’s horen zeggen dat 1 april 2015 Bevrijdingsdag zou worden voor de melkveehouderij. De poort naar onbegrensde groeimogelijkheden zou eindelijk worden geopend. Alsof melkveehouders alleen nog maar plankgas willen geven, en de laatste druppel melk uit de laatste grasspriet willen persen. Maar in deze nieuwe werkelijkheid zijn er ook andere factoren die zwaar zullen tellen. Het wordt belangrijker om meer in te spelen op ontwikkelingen in de markt en de maatschappij. Maar vooral wordt het voor veel melkveehouders steeds belangrijker, om het bedrijf juist te optimaliseren en niet te maximaliseren. Met optimalisatie valt vaak meer te verdienen dan met maximalisatie (groei, productie). Dat speelt in alle bedrijfsfacetten door. Het begint al bij de keuze voor de hoeveelheid jongvee per melkkoe, maar ook de hoogte van de productie per koe telt. Natuurlijk heb je jongvee nodig voor vervanging van melkkoeien, maar teveel jongvee is duur. De opfokkosten liggen meestal hoger dan de verkoopprijs voor jongvee. Als je de agrarische boekhoudrapporten erop naslaat dan zie je, jaar na jaar, dat

de bedrijven met de hoogste productie per koe lang niet altijd de beste financiële resultaten boeken. De laatste liters zijn vaak veel te duur, en dragen dan ook niet meer positief bij aan het bedrijfsresultaat. Verdere intensivering van het bedrijf is ook meestal niet meer interessant als het voer moeten worden aangekocht en de mest moet worden afgezet. Het is ronduit verrassend dat ABN Amro dit nu ook inziet: niet maximaal, maar optimaal groeien is tegenwoordig het devies. Met de beschikbare arbeid is het al niet anders. Bij een bepaalde bedrijfsgrootte is er voldoende tijd om de werkzaamheden rond te zetten, maar elke tien koeien meer kosten ook meer tijd. Dat gaat ten koste van aandacht en het resultaat. Want arbeidsverlichting door vreemde arbeid is dan vaak weer te duur. Groeien betekent ook, dat er meer vreemd vermogen moet worden aangetrokken. Als je naar Denemarken kijkt, weet je zeker dat maximaal financieren erg gevaarlijk is voor de overleving van het bedrijf, je pensioen, en uiteindelijk zelfs voor de banken zelf. Optimaal is dan: niet te veel belasting betalen door te investeren in geleidelijke groei. Op die manier hou je

zowel de bank als de Belastingdienst zoveel mogelijk op afstand. En het belangrijkste van alles: De boer(in) zelf. Wat is het optimum in je eigen leven, hoe ligt de balans tussen werk, gezin, vrije tijd en wensen voor de toekomst? Wat vind je echt belangrijk in het leven? Ook deze aspecten, die voor iedereen anders liggen, moeten worden meegewogen bij bedrijfsontwikkeling. Het quotum mag dan wel verdwijnen, maar er komen andere beperkingen voor in de plaats, zoals het fosfaatplafond. En misschien moeten we daar ook een positieve kant aan zien. Want niet alleen zal dat bijdragen om de melkprijs enigszins op peil te houden. Het geeft ook iets meer ruimte om de uitdaging als ondernemer aan te gaan, ons eigen optimum te vinden. Toch flink gas geven of meer in balans. Aan ons de keus.

Dirk-Jan Schoonman, voorzitter NMV

Agenda 17 november

NMV-bestuursvergadering om 20.00 uur in De Schakel, Nijkerk

NMV-bestuursvergadering om 20.00 uur in De Schakel, Nijkerk

De NMV op beurzen Afgelopen maand stond de Nederlandse Melkveehouders Vakbond op de Landbouwbeurs in Hardenberg. Beurzen zijn een uitstekende gelegenheid voor het NMV-bestuur om

25 t/m 27 november Rundvee & mechanisatie vakdagen, Gorinchem

leden te ontmoeten en met hen over allerlei zaken rondom

15 december NMV-bestuursvergadering om 20.00 uur in De Schakel, Nijkerk

weten welke zaken spelen onder onze leden. Wat de leden

Op de NMV-site www.nmv.nu vindt u actueel nieuws.

Adressen NMV

melkveehouderij te praten. Als bestuur willen wij graag belangrijk vinden. En waar we onze energie (en onze pijlen) op moeten richten. Daarom vindt de NMV contacten met leden zo belangrijk!! En daarom staan we op beurzen. Bent u niet in Hardenberg geweest?

Secretariaat NMV De Brenk 1a, 4031 JL Ingen tel. 0344-655336 email [email protected] www.nmv.nu Contactpersonen NMV

Dit najaar staat de NMV nog op de volgende beurzen: Gorinchem

25, 26 en 27 november

Leeuwarden

10, 11, 12 en 13 december

Wij ontmoeten u graag op een van deze beurzen!!

Groningen: Steef Pronk, De Wilp, 0594-642922 Drenthe: Johan Inberg, Koekange, 0522-451125 Friesland: Harm Wiegersma, Rinsumageest, 0511-421083 Flevoland: Laurens van Bavel, Zeewolde, 036-5228630 Noord-Overijssel: Lammert van Dijk, Kampen, 06-10634335 Oost-Nederland: Marion Logtenberg, Baak, 0575-441504 Rivierengebied: Peter van Beest, Lienden, 0344-662334 Gelderse Vallei/Utrecht-Oost: Vacant Noord-Holland Noord:

MAINEnergie heeft inmiddels veel NMV-ers als vaste klant. De kracht van MAINEnergie zit in het persoonlijke contact en het vertrouwen van de klant. Onze zakelijke klanten profiteren niet alleen van onze gunstige tarieven, maar ook van onze service en advies op maat van hun eigen persoonlijke accountmanager. Als u klant wordt bij MAINEnergie profiteert u van onze scherpe tarie-

ven en onze overstapservice. Wij nemen alle administratieve rompslomp uit handen en verzorgen de totale, naadloze overstap. Hierdoor blijft u te allen tijde verzekerd van levering van stroom en gas. Wilt u net als vele andere collegabedrijven profiteren van scherpe energietarieven? Neem dan contact op met het Sales team van MAINEnergie. U kunt ons telefonisch bereiken op 088 - 08 09 000 of per e-mail via [email protected].

Gooi- en Vechtstreek: Jan Galesloot, Weesp, 0294-253447 De Ronde Venen: Rene Wahle, Zevenhoven, 06-10648997 Krimpenerwaard en Lopikerwaard: Chiel Markus, Papekop, tel. 0348-565588 Zuid-West: Marius Bouwmeester, Bosschenhoofd, 0165-317667 Maaskant, Limburg en Zuidoost-Brabant: Hans Geurts, Veulen, 0478-541592 U kunt zich aanmelden als lid of informatie aanvragen via de contactpersonen of bij het NMV-secretariaat.

Wilt u een goed inkomen behouden? Wilt u een belangenbehartiger die wet- en regelgeving voor u in de gaten houdt? Wilt u dat uw mening gehoord wordt? Grijp dan nu de kans! Word lid van de NMV! Zodat u met een gerust gevoel uw bedrijf kunt runnen. Voor jonge melkveehouders onder de 35 jaar is er een speciale actie: Schrijf je nu in en word een jaar lang gratis lid van de actieve belangenvereniging NMV. Je ontvangt dan maandelijks ons ledenblad Koebont en een NMV-bodywarmer! Wanneer u uw collega lid maakt, ontvangt u ook een bodywarmer. Geef u op bij het NMV-secretariaat, tel. 0344-655336 of via onze site www.nmv.nu. De NMV-bodywarmers zijn ook te bestellen. Ze kosten € 35,- per stuk, de verzendkosten bedragen € 7,50. Verkrijgbaar in de maten M t/m XXXL

Foto ‘Koebont’: Roeland Koning

12

De NMV voor én door melkveehouders, waar uw inkomen en belang centraal staan!

LEDENACTIE

Sjaak Ruyter, Schagen, 0224-297156