De integratie van Antillianen in Nederland
Presentatie 9 juni: De Caribische demografie van het Koninkrijk der Nederlanden
De integratie van Antillianen in Nederland Willem Huijnk - Wetenschappelijk onderzoeker bij het SCP
• Doel : beeld van structurele en sociaal-culturele integratie van Antillianen in Nederland • Veelal vergelijking tussen autochtonen vier grootste niet-westerse groepen in Nederland • Verschillen tussen migrantengroepen, maar ook binnen groepen (generaties), ontwikkelingen en evenredigheid 2
Sociaal en Cultureel Planbureau
Positieve (lange termijn) ontwikkelingen • Gerealiseerd onderwijsniveau stijgt • Beroepsniveau is toegenomen
• Tweede generatie Antilliaanse Nederlanders relatief goede arbeidsmarktpositie • Sociaal-culturele afstand relatief beperkt: met name bij tweede generatie: veel sociale contacten
3
Sociaal en Cultureel Planbureau
Ongunstige ontwikkelingen Criminaliteit hoog: bij jonge mannen, maar ook bij 'ouderen' en bij vrouwen
Werk en inkomen: in de huidige economische tijden zijn werkloosheid en aantal uitkeringen fors gestegen. Positie van met name eerste generatie is niet sterk. Jongeren: slechte posities op het gebied van werk, inkomen en criminaliteit; ook veel voortijdig schoolverlaters en prestaties op lagere school (bijv. rekenen) niet goed.
4
Sociaal en Cultureel Planbureau
Demografie Nederland telt ongeveer 17 miljoen inwoners -21.7% is "allochtoon" -circa de helft van de allochtonen is van niet-westerse herkomst (2 miljoen) -ongeveer 2/3e van de niet-westerse allochtonen uit de vier grote groepen: aandeel tweede generatie
aantal personen
aandeel in bevolking
2044
12.1%
Turks
397.000
2.3%
52
Marokkaans
381.000
2.3%
56
Surinaams
349.000
2.1%
49
Antilliaans
149.000
0.9%
45
niet-westers totaal
45
Waarvan
5
Sociaal en Cultureel Planbureau
Demografie Huishoudenstype naar herkomst van de vrouw — Eenpersoons Eenouder Paar huishouden huishouden
Overig huishouden
autochtoon
56
38
6
1
Antilliaans Turks Marokkaans Surinaams
37 60 57 41
44 27 29 39
18 12 11 19
1 1 3 1
-Relatief veel eenpersoonshuishoudens en eenouderhuishoudens bij Antilliaanse groep -Veel gemengde huwelijken (ongeveer de helft) 6
Sociaal en Cultureel Planbureau
Onderwijs
• Het opleidingsniveau stijgt, mede door gestapelde loopbanen, en achterstanden worden ingelopen. • Maar, het studierendement is lager: migranten – en ook die van Antilliaanse herkomst blijven vaker zitten, doen langer over de studie, zakken vaker voor examens en de schooluitval is hoger
7
Sociaal en Cultureel Planbureau
Gerealiseerd opleidingsniveau
8
Sociaal en Cultureel Planbureau
Aandeel leerlingen leerjaar 3, 2013/'14
autochtoon Antilliaans Vmbo-basis Vmbo-kader
Vmbo gemengd/ theoretisch Havo Vwo
Turks
overig nietMarokkaans Surinaams westers
9
24
25
23
18
15
14
21
22
21
19
15
28 26 23
26 18 11
30 16 7
30 18 8
29 20 13
27 24 20
-aandeel havo/vwo gestegen bij alle groepen, maar nauwelijks bij Antilliaanse Nederlanders. Prestaties op lagere school blijven ook achter 9
Sociaal en Cultureel Planbureau
Voortijdig schoolverlaters MBO 13
14
11
12 10
10
9
10
8 6
5
4 2 0
autochtoon
Antilliaans Marokkaans Surinaams
Turks
Overig nietwesters
-Daling van aantal voortijdig schoolverlaters sinds 2004; maar daling is bij andere migrantengroepen sterker geweest
10
Sociaal en Cultureel Planbureau
Arbeidsmarktpositie: Nettoparticipatie 2014 80 70
69 64 57
60
51 50
46
49
45
40 30 20 10 0
autochtoon
Turks
Marokkaans Surinaams
Antilliaans Niet-westers
Relatief kleine verschillen tussen Antilliaanse mannen en vrouwen in netto participatie Tweede generatie (25-45 jaar) wel vaak betaald werk 11
Sociaal en Cultureel Planbureau
westers
Ontwikkeling nettoparticipatie
12
Sociaal en Cultureel Planbureau
Werkloosheid 2014 25 22
21 20
19
15
15
14
10 7 5
0
autochtoon
13
Turks
Marokkaans Surinaams
Antilliaans overig nietwesters
Sociaal en Cultureel Planbureau
Ontwikkeling werkloosheid 25 22 21
20
15
15 14 12 10
10
8 7 5 3 0 01
02
03
autochtoon 14
04
05
Turks
06
07
08
Marokkaans
09
10
11
Surinaams
Sociaal en Cultureel Planbureau
12
13
Antilliaans
14
Baankenmerken: beroepsstatus en flexibel werk niet-westers totaal, waarvan: Turks Marokkaans Surinaams Antilliaans Afghaans Iraaks Iraans Pools autochtoon
elementair/ laag
middelbaar
hoog/ wetenschappelijk
42
34
24
54 45 35 36 56 31 27 50 28
30 36 38 38 26 40 37 26 38
16 19 28 27 19 29 36 25 34
-Tweede generatie Antillianen aandeel hoge beroepen : 36% -31% van Antilliaanse Nederlanders heeft een flexibele baan, tegen 17% van de autochtone Nederlanders en 28% van de niet-westerse migranten 15
Sociaal en Cultureel Planbureau
Bijstandsuitkering en inkomen 18 16
16
15
14
13
12
13 10
10
9
8 6 4 2
4 2
0
autochtoon
westers niet-westers allochtoon
Turks
Marokkaans Surinaams Antilliaans overig nietwesters
Inkomen: ruim een kwart hoger bij autochtonen. Van migranten inkomen hoogste bij Surinaamse groep, daarna de Antilliaanse groep.
16
Sociaal en Cultureel Planbureau
Werkloosheidsverschillen verklaard 12%
10%
8%
6%
4%
2%
0%
Turks
Marokkaans Surinaams
Antilliaans
onverklaard 17
overig nietwesters
Pools
verklaard Sociaal en Cultureel Planbureau
niet-westers totaal
Beroepsstatus verschillen van 2e generatie
18
Sociaal en Cultureel Planbureau
Criminaliteit • Oververtegenwoordiging migranten in criminaliteitscijfers is hoog en stabiel: aandeel
verdachten hoog bij jonge, mannelijke migranten, met name bij Marokkaanse en Antilliaanse Nederlanders • Migranten staan ver van evenredigheid op het gebied van criminaliteit.
19
Sociaal en Cultureel Planbureau
Criminaliteit: aandeel verdachten van misdrijven
-Antilliaanse mannen 8,6% - vrouwen 2,4% (hoogste van alle groepen) -eerste generatie 5,8% tegen 4,8% bij tweede generatie -recidivisme ook relatief hoog bij Antilliaanse groep (wel hoger bij Marokkaanse groep) -duidelijke afname in criminaliteit onder alle groepen: bij Antilliaanse groep gedaald van 7.4% (2005) naar 5.5% 20
Sociaal en Cultureel Planbureau
Leeftijd & criminaliteit 18 16 14 12
10 8 6 4 2 0
21
12 14 16 18 20 22 24 26 28 30 32 34 36 38 40 42 44 46 48 50 52 54 56 58 60 62 64 Turks
Marokkaans
Surinaams
Antilliaans
overige niet-westers
autochtoon
Sociaal en Cultureel Planbureau
Emotionele band met Nederland en herkomstgroep voelt zich Nederlander
voelt zich ‘herkomstgroep’
(heel) sterk
een beetje
(helemaal ) niet
(heel) sterk
een beetje
(helemaal ) niet
Turks
28
39
33
87
10
2
Marokkaans
37
39
24
88
10
2
Surinaams
67
25
8
57
31
12
Antilliaans
57
29
15
59
23
19
gemiddeld cijfer Nederlandse samenleving (0-10) % dat zich thuis voelt
Turks
Marok kaans
Suri naams
Antil liaans
autoch toon
6,3
6,4
6,6
6,7
6,5
62
61
73
72
85
in Nederland
22
Sociaal en Cultureel Planbureau
Sociale contacten -sociale afstand (houding t.o.v. huwelijk met autochtoon): 40 30
37
32
20 6
10
2
0 Turks
Marokkaans
Surinaams
Antilliaans
Contacten met autochtonen in de vrije tijd
Turks Marokkaans Surinaams Antilliaans
23
nooit 33 27 14 15
soms 50 58 50 42
vaak 17 15 36 43
Sociaal en Cultureel Planbureau
Waarden en opvattingen Voor jongens is het belangrijker dan voor meisjes om hun eigen geld te verdienen Als iemand niet lang meer te leven heeft en pijn lijdt, mag hij zelf beslissen over de beëindiging van zijn leven Het is goed dat homoseksuelen met elkaar mogen trouwen Ik zou het een probleem vinden als mijn kind een vaste partner heeft van hetzelfde geslacht
24
Turks
Marok kaans
Suri naams
Antil liaans
autoch toon
30
27
16
20
10
40
22
74
72
85
28
28
61
58
80
75
76
34
32
17
Sociaal en Cultureel Planbureau
Ervaren acceptatie en discriminatie •
Waarom van belang? Integratie = tweezijdig proces Acceptatie & uitsluiting: thuis voelen, contra-identificatie, kansen op arbeidsmarkt
• • •
Migranten somber over hun kansen in Nederland Ervaren maatschappelijke acceptatie is afgenomen Ervaren discriminatie (persoonlijk en algemeen) is toegenomen
25
Sociaal en Cultureel Planbureau
Ervaren discriminatie discriminatie van allochtone groepen (bijna) nooit af en toe (zeer) vaak
Turks
Marokkaa ns
Surinaam s
Antilliaa ns
24 49 27
24 46 30
14 51 35
13 50 36
-Persoonlijke ervaringen: meer discriminatie bij Turkse en Marokkaanse groep: bij publieke ruimte, solliciteren, school of op het werk. Voor alle groepen substantiële delen die het afgelopen jaar discriminatie-ervaringen hebben gehad -Discriminatie-ervaring – in het afgelopen jaar - varieert per terrein: van Antilliaanse Nederlands gaf bijv. 20% dit te hebben ervaren in onderwijs, en 40% in openbare ruimte 26
Sociaal en Cultureel Planbureau
Dank voor uw aandacht!
27
Sociaal en Cultureel Planbureau