De 4 mooiste Noorse sporen

Reistijd.

13 Reistijd is een uitgave van Veolia Transport Nederland • Najaar 2013 • editienummer 13

Bus in miniatuur

3

De 4 mooiste Noorse sporen

4

Museumstad Den Haag

6

Met lijn 83 al 100 jaar reizen door de Maasduinen De geschiedenis

In 1883 werd aan de westelijke zijde van de Maas tussen Nijmegen en Venlo het Staatsspoor aangelegd (Maaslijn). Maar aan de oostelijke kant, ingeklemd tussen de Maas en Duitsland, was het vervoer slecht geregeld. Pas sinds mei 1913 loopt tussen Nijmegen en Venlo een tramspoor, waarover zes locomotieven en diverse wagons de reizigers en goederen vervoeren naar de haltes in Nijmegen, Mook, Plasmolen, Gennep, Bergen, Arcen, Velden en Venlo. Personen- en goederenvervoer Langs de verbinding verdienen veel bewoners de kost met land- en tuinbouw. Dat zorgt voor goed bezette rijtuigen, terwijl de wagons mijnhout, zand, grind, tuinproducten en meer vervoeren. Om het laden van goederen te vergemakkelijken hebben de meeste stations een laadperron. In 1913 kost het vervoer van een schaap van Venlo naar Nijmegen 40 cent. Johan Claessens en Aleid van de Bunte bij Pottenbakkerij ‘De Tramhalte’

Lijn 83 bestaat 100 jaar. Tijd om de verbinding in het zonnetje te zetten. De lijn loopt namelijk grotendeels over de oude rijksweg (N271) tussen Nijmegen en Venlo. De eerste jaren was het een tramverbinding, later werd het een busverbinding. Lijn 83 doorkruist een boeiend gebied. Journalist Jan Feith schreef in 1913 zelfs een boek over zijn reis van Nijmegen naar Venlo. ‘Je gaat geleidelijk een andere wereld tegemoet’. Vanaf Nijmegen voert lijn 83 eerst 7 km door Gelderland. Bij Molenhoek gaat zij Noord-Limburg in om haar weg te ver­volgen door prachtige natuurgebieden en schilderachtige dorpjes. Niet voor niets hebben Johan Claessens en Aleid van de Bunte, beiden werkzaam bij Veolia Transport, hier een goed bezochte website aan gewijd. Op www.lijn83.nl vind je verrassende wetenswaardigheden en actuele reisinformatie.

“Fraaie wandelingen beginnen en eindigen bij haltes van lijn 83” Groene Haltes en lange afstanden De indrukwekkende natuur maakt het gebied aan weerszijden van lijn 83 geliefd bij wandelaars. De ‘Groene Haltes’, fraaie wandelingen van 12 tot 16 km, beginnen en eindigen steeds bij een halte van lijn 83. Waar de wandelaar ook begint, hij kan

altijd weer met de bus terug. Voor de langeafstandswandelaars is er een wandelnetwerk in de gemeente Bergen met een totale lengte van 220 km. Van de Bunte: “Het ‘Groene Halte Maasduinenpad’ is een fraaie afwisselende route door het Maasdal, langs vennen, heidevelden, uitgestrekte bossen en oude cultuurgronden.” Voor cultuur en ontspanning Maar ook de cultuurliefhebber komt via lijn 83 aan zijn trekken. Een bezoek aan het Limburgs museum of de kasteeltuinen in Arcen is beslist de moeite waard. Een uitje voor jong en oud is een wandeling over Landgoed de Hamert, vervolgd door een bezoek aan Jachthut Op den Hamert. Hier kun je rustig theedrinken, een natuurboek doorbladeren en een heerlijke pannenkoek eten. En dan is er nog het bezoekerscentrum De Sluis in Well. “Een indrukwekkend blauw meer met informatie-, recreatie- en horecavoorzieningen, waar­onder een uitdagend speelbos”, weet Aleid van de Bunte te vertellen. Het is slechts een greep uit de vele trekpleisters langs lijn 83. In verschillende plaatsen zijn pottenbakkerijen. Een aanrader is pottenbakkerij ‘De Tramhalte’ in Nieuw Bergen. In Plasmolen wemelt het van de horeca en waterrecreatie. “Bij de haltes verwijzen bordjes naar de nabijgelegen startpunten of bezienswaardigheden”, vertelt Van de Bunte. “Een bezoekje aan onze website www.lijn83.nl. helpt je daar natuurlijk ook bij.”

Overstap naar de bus Maar hoe succesvol ook, in september 1945 legt de lijn het loodje. Het oorlogsgeweld heeft spoor en materieel dermate zwaar beschadigd, dat het teveel geld kost om de tramlijn te herstellen. Bovendien lopen de tramverbindingen in het algemeen terug. Dan wordt lijn 83 - net als veel andere tramlijnen in het land - ‘verbust’. De bus is voordeliger in het onderhoud en flexibeler. De route blijft nagenoeg ongewijzigd. Sinds 2006 is Veolia Transport de exploitant van lijn 83.

Maasduinen

De Productwijzer

Altijd een passend vervoerbewijs! Reizen op saldo, Dalkorting of Leeftijdskorting? De Productwijzer helpt je bij het kiezen van de juiste reisproducten voor de bussen, treinen en Fast Ferries van Veolia Transport. Op basis van je reisgedrag, je reisgebied en je persoonlijke situatie geeft de Productwijzer in slechts 3 stappen voor jou het beste advies. Hierdoor beschik je altijd over het juiste vervoerbewijs bij Veolia Transport! Kasteeltuin Arcen

Reistijd.

Volg Veolia Transport via www.twitter.com/Veolia_NL

najaar 2013

Veelgestelde vragen Klantenservice

Veolia Transport geeft antwoord Mijn dochter wil met de bus naar school. Welk abonnement of kaartsoort is voor haar het meest geschikt? Wouter Michielsen Beste Wouter, de Productwijzer van Veolia is de gemakkelijkste manier om te achterhalen wat het meest gunstige is voor je dochter. Je vindt de Productwijzer op onze website. De Productwijzer is regiogebonden, omdat niet in elk gebied dezelfde vervoerbewijzen geldig zijn. Als je de regio hebt gekozen, kun je aangeven hoe vaak ze reist, welk vervoermiddel ze gebruikt en wat haar leeftijd is. Vervolgens ontvang je een advies op maat. Je kunt daarna voor meer informatie kiezen of het product direct bestellen.

@ Reistijd Met de bus naar het stadhuis Bijna waren wij te laat op onze eigen bruiloft toen onze vuurrode Cadillac uit 1959, op weg naar het stadhuis in Leiden, strandde met motorpech. Een halve kilometer was te ver om te lopen met een trouwjurk aan en het was hartstikke heet. Gelukkig stopte er een bus en de chauffeur bood ons een lift aan. We bedachten ons geen moment en namen het aanbod dankbaar aan. Bij het stadhuis stonden onze families en vrienden te wachten en verwachtten totaal niet dat wij met de bus zouden komen. Je had hun gezichten moeten zien! Wij willen Veolia en in het bijzonder chauffeur Anita ’t Jong hartelijk danken! Dankzij haar waren we toch nog op tijd!

De favoriete foto van

René Hameleers

Michael en Sabrine van Woerd

De verzamelaarsmarkt in miniatuurbussen is groot. Een goede reden voor fabrikant Holland Oto B.V. uit Weert om contact te leggen met Veolia Transport om toestemming te krijgen voor het produceren van de Veolia bus (de VDL Citea) in schaal 1:50 en schaal 1:87. Het uiteindelijke resultaat van de eerst geproduceerde 1:50 Veolia bus is prachtig en het is daarom ook leuk om eens een kijkje achter de schermen te nemen van wat er zo allemaal bij komt kijken alvorens je een mooi eindproduct krijgt aangeboden.

We hebben een abonnement op de OV-chipkaart gezet, maar er wordt te veel geld afgeschreven. Wat is er aan de hand? Karin Bosch Hallo Karin, vaak gaat het in dit soort gevallen om een verkeerd gekozen centrumzone. Samen met de sterwaarde bepaalt dit in welk gebied en hoever je met het abonnement kunt reizen. Reis je buiten dit gebied, dan reis je op saldo. In de regel moet de centrumzone in het midden van je traject liggen. Het is goed om nog eens na te gaan welke centrumzone en sterwaarde het beste passen. Dit kan altijd in overleg met onze medewerkers. Veolia Klantenservice Telefoon: 088 - 076 11 11 E-mail: [email protected]

2

Ik heb een abonnement besteld, maar ik krijg onverwacht een leaseauto. Kan ik restitutie aanvragen? Jeroen Vermeer Hallo Jeroen, is je abonnement nog niet ingegaan op het moment dat je restitutie aanvraagt? Dan krijg je je geld terug. Soms brengen we daarvoor wel administratiekosten in rekening. Is de ingangsdatum al verstreken? Dan is restitutie afhankelijk van een aantal factoren, zoals de looptijd van het abonnement. Het is belangrijk dat je zo snel mogelijk aangeeft dat je je abonnement wilt stopzetten. Geef daarbij ook de reden aan. Hoe sneller we de aanvraag ontvangen, hoe groter de kans op teruggave. Reis je in Limburg? Voor deze provincie gelden speciale regels. Deze vind je op:

Michael en Sabrine van Woerd

Annemieke in Pisa

Met Veolia en RyanAir naar Pisa Nadat ik vorig jaar twee tickets had gewonnen met de prijsvraag van RyanAir, ben ik eind mei naar Pisa gevlogen. Het was een geweldige reis! Pisa is een super stadje om te vertoeven, lekker compact, vol historie en zowel overdag als ‘s avonds is er voldoende te beleven. De Italianen hebben ons warm ontvangen! Zoals ook te zien is op de foto, heb ik dankzij Veolia een prachtige trip kunnen maken. Bedankt! Annemieke Schrik

Ook met je verhaal in Reistijd? E Mail naar [email protected] of post iets op Facebook of Twitter: F www.facebook.com/VeoliaTransportNL T www.twitter.com/Veolia_NL

www.veolia-transport.nl/limburg/kaarten-en-tarieven/abonnementen

Win !

Reistijd mag 1 onder bundel verloten n de de inzenders va prijspuzzel (zie blz 8)

P  errongeluk

Steven van Beek werkt op het station in Breda. Daar verkoopt hij snacks, drank en tijdschriften. Elke dag ziet hij de meest uiteenlopende mensen aan zich voorbij trekken. Opvallende, gekke, ontroerende of grappige voorvallen heeft hij verzameld in een bundel en kun je lezen op de gelijknamige Facebook­pagina ‘Perrongeluk’. Ideaal voor onderweg! Goedmakertje “Meneer, heeft u voor mij een... Hoe heet dat ook weer...” Voor me staat een jongen van ongeveer 10 of 11. Hij heeft lichtblonde haren en met behulp van wat

Steven van Beek met zijn bundel Perrongeluk

V  eolia bus in miniatuur

Zijn website staat er vol mee. Beelden en filmpjes van treinen in rood, groen en geel, rijdend door adem­b enemende landschappen in verre landen. René Hameleers kan er al zijn vrije tijd mee vullen. “Maar deze foto verdient een speciaal plaatsje”, vindt hij. “Hij is gemaakt tijdens onze vakantie in het Duitse Niederaudorf en brengt alles bij elkaar. Beroep, vakantie en hobby.”

Bij de lancering van de originele VDL Citea bus heeft Holland Oto het recht gekregen om deze bus op schaal te maken. Bij een miniatuurmodel geldt dat alle details van het originele model terug te vinden moeten zijn, hoe klein dan ook. En dat vraagt om een lange adem, veel precisiewerk en gevoel voor detaillering. Het aantal te maken mallen per product varieert, bijvoorbeeld een mal voor de metalen carrosserie, voor het dak, voor het interieur, voor de deuren, etc.

Zijn fascinatie voor treinen is waarschijnlijk aan­gewakkerd door de hobby van zijn vader. Deze had vroeger op zolder een modelspoorbaan opgesteld, waar René al jong mee mocht spelen. “Maar toen ik ouder werd, begon de fotografie van echte treinen me te trekken,” vertelt Hameleers. ”Om toch gezamenlijk plezier te kunnen beleven aan onze hobby’s, verdeelden we de taken. Mijn vader droeg de fototas, terwijl ik de foto’s maakte.“ De fascinatie beperkt zich echter allang niet meer tot vrije dagen en weekenden. Sinds enkele jaren werkt Hameleers als machinist op de Heuvellandlijn, eerst fulltime, later als invaller. “Mijn vrienden vinden het onbegrijpelijk, dat ik soms acht uur in de trein kan zitten en er daarna nog foto’s van kan maken”, geeft René eerlijk toe. “Dat snap ik. Toch blijven treinen me fascineren. Ik denk dat het de combinatie is van reizen, geluid en techniek.” Meekijken op de website van René? Ga naar www.rene-rail.nl.

gel heeft ie wat stekeltjes gemaakt. Hij draagt een hip geruit blousje en heeft heldere blauwe ogen. Hij komt niet op het woord, kijkt me hoopvol aan en een rode gloed verschijnt op z’n wangen. Ineens een helder moment. “Sau...nogwat, een broodje in ieder geval, kan dat?” Ik wijs ‘m op het saucijzenbroodje, hij bevestigt, ik vraag ‘m of ik het broodje in moet pakken en ook dat zou hij graag willen. “Broodje is namelijk voor m’n vader. Gisteren heel erg ruzie met ‘m gehad en wil het zo goed maken, vandaar. Ik weet dat ie dit erg lekker vindt, dus ik dacht... Doe er ook maar winegums bij, die vinden we allebei lekker”.

De krant online bekijken?

De bundel is verkrijgbaar voor € 10,00. Stuur een mailtje naar: [email protected] of neem een kijkje op www.facebook.com/Perrongelukken.

Scan de QR-code of surf naar www.reistijdmagazine.nl

Een laatste controle of alles precies in elkaar past

3 Het drukken gaat per drukbeeld en per zijde

De miniaturen zijn klaar voor bedrukking

De productie van het basisproduct vindt plaats in China en de bussen worden vervolgens in delen naar Holland Oto in Weert vervoerd, waarna zij producties kunnen maken van 100 stuks of meer, in iedere gewenste lakkkleur en bedrukking. Het lakken van de modellen is de eerste fase. Daarna begint het bedrukken van de modellen en dit is precisiewerk. Immers het drukbeeld moet gelijk zijn aan het origineel en bovenal moeten de kleinere bedrukkingen loepzuiver blijven waardoor de uiteindelijke kwaliteit 100% is en blijft.

Het drukbeeld wordt op een metalen plaat geëtst

Geïnteresseerd?

De druktechniek heet ‘tampondrukwerk’, waarbij het drukbeeld op een kunststof of metalen plaat wordt geëtst. Vervolgens wordt deze plaat op de machine geplaatst en afgesteld met een duizendste van precisie.

Het drukken gaat per drukbeeld en per zijde. Hoe meer kleuren er gedrukt moeten worden en op hoeveel zijden van het product, bepaalt de uiteindelijke duur van dit totale proces. En dan natuurlijk niet te vergeten dat tegelijkertijd een voortdurende controle plaatsvindt van de zuiverheid van het drukbeeld.

Ze worden goed gecontroleerd voordat ze verzonden worden

Zijn de modellen klaar dan gaan ze naar de kwaliteitscontrole en bij goedkeuring worden ze uiteindelijk ingepakt en klaargemaakt voor verzending. In de regel geldt dat het totale proces, dus van intake opdracht tot het verzendklaar hebben van de producten, 6 tot 10 weken kan duren, dit geheel afhankelijk van de moeilijkheidsgraad van de bedrukking en van het gewenste aantal stuks. Winnen! Reistijd mag 1 miniatuurbus verloten onder de inzenders van de prijspuzzel (zie blz 8).

De drukinkt van iedere kleur wordt klaargemaakt

Bestellen? Deze bus is 24 centimeter lang en is verkrijgbaar voor € 79,- in de webshop van Holland Oto. www.hollandoto.nl

Reistijd.

najaar 2013

De 4 mooiste Noorse sporen

Achter de schermen Kermis in Tilburg, het Preuvenement in Maastricht of de jaarlijkse feestweek in Naaldwijk. Voor Veolia Transport begint het evenement niet bij de opbouw. Ruim van te voren buigen ze zich over deze ingewikkelde puzzels. Slechts weinig mensen staan er bij stil, wat er allemaal geregeld moet worden om de bussen gewoon op tijd te laten rijden.

4

J ouw persoonlijke wereldkaart Denk je dat Zwitserland het monopolie heeft op wonderschone treinreizen? Dan ken je Noorwgen nog niet! Reisjournalist Sander Groen spoort over de Poolcirkel door berg en dal, langs rivier en waterval en over ijzige hoog vlaktes naar zonnige fjorden.

1

Communicatie via Twitter en website Op de homepage van www.veolia-transport.nl vind je onder het icoon* stremmingen en omleidingen. Ook op de website www.9292.nl kun je terecht voor geplande en ongeplande verstoringen. Voor iPhone en Android is er een Veolia App beschikbaar, waarmee je altijd op de hoogte bent van actuele reis­ informatie en geplande verstoringen en omleidingen. Ook streeft Veolia ernaar om via Twitter een update te sturen over de wijzigingen/verstoringen van de dienst­regeling. Volg Veolia op Twitter via @Veolia_NL.

“Die kleine raampjes, dat is toch niks,” beklaagt een Spaans echtpaar zich. “Waarom heeft nog geen enkele Noorse spoorwegbaas bedacht dat het aardig zou zijn om deze trein te voorzien van panoramaramen?” De trein van Oslo naar Bergen is de hoogste intercity-verbinding over een van de mooiste spoor­ lijnen ter wereld, die moeiteloos kan concurreren met bijvoorbeeld de Berninabahn of Glacier Express in Zwitserland. Zeven uur doet de trein over een reis door vier seizoenen: van de zomer aan de Oslofjord via de herfst in de bergen en de winter op de hoogvlakte naar de lente aan de Noorse Zee. Via 182 tunnels en talloze lawinegalerijen, zodat eenderde van de reis in het donker verloopt.

!

Vanuit Myrdal kronkelt het treintje naar Flåm, 864 meter naar beneden aan de Sognefjord, met een fotostop bij de ruim 200 meter hoge waterval Kjosfossen. Wel goed opletten, want in die twintig kilometer zijn er twintig tunnels van soms wel een kilometer lang, dus knipper met je ogen en je mist een mooi uitzicht.

Winter op de hoogvlakte

Via Flå, Gol en Ål gaat het steil omhoog naar een woeste sneeuwstorm op de Hardangervidda, Europa’s hoogste bergplateau en een winterwonderland van witte sparren, ijzige gletsjers en ingesneeuwde houten huizen. “Sneeuwt het in Bergen ook nog?” vraagt de Spaanse toeriste in korte broek bezorgd aan de conducteur. Maar nee, zodra we weer 1222 meter zijn afgedaald, schijnt de zon uitbundig en stap ik in de kabelbaan voor een wonderschoon uitzicht op de met stip mooiste stad van Noor­ wegen. Niet knipperen in de Flåm-trein Flåm-spoorweg: Myrdal-Flåm, 20 km, 1 uur

“Oh my God, that’s so awesome!” Jaarlijks maakt een half miljoen passagiers een pretritje met de Flåm-trein. Vooral Amerikanen en Japanners op het klassieke rondje ‘Noorwegen in een Notendop’:

te beppen, sms’en, facebooken of een boek te lezen, alles als ze maar niet naar buiten hoeven te kijken. Voor de Noren is deze treinreis gesneden koek, voor toeristen een groot avontuur. Langs de rivier duikelt de gelijknamige trein vanuit de bergen in Dombås naar Åndalsnes aan de Romsdalfjord. De reis begint kalmpjes aan, maar voorbij Bjorli gaat het loos. De hypermoderne trein met panoramaramen overbrugt een hoogteverschil van 659 meter via honderd bruggen, twee keerlussen en vijf tunnels, waarvan één keertunnel, waarin de trein binnen in een massief granieten berg 180 graden ronddraait – een achtbaan is er niks bij.

In een uurtje van Myrdal naar Flåm

Flåm ligt mooi aan de langste en diepste fjord van Noorwegen, maar het dorpje zelf is een anticlimax. Terwijl andere toeristen snel een trol kopen en zich aan boord van de boot haasten, check ik in bij het historische Fretheim Hotell. ’s Avonds dineer ik in stijl met verse vis en fjordzicht en ’s ochtends maak ik het treinritje gewoon nog eens, maar nu de andere kant op.

2

*

in een dag van Oslo naar Flåm per trein, per boot naar Gudvangen, per bus door de haarspeldbochten van de Stalheimskleiva en verder per trein naar Bergen. Drukke boel, maar dit is met 55% dan ook ’s werelds steilste spoorweg zonder tandrad of kabel.

Dwars door winterwonderland Bergen-spoorweg: Oslo-Bergen, 493 km, 7 uur

Omleiding in Breda

Ongeplande storingen Sommige stremmingen zijn al dus maanden bekend, maar het komt regelmatig voor dat door een calamiteit de chauffeur niet op tijd kan rijden. Bijvoorbeeld in de winter als het glad is door sneeuw of ijzel of door een verkeersopstopping of aanrijding. Vervelend als je bij de bushalte staat te wachten en de bus komt te laat of helemaal niet. Een hele verbetering is de komst van de digitale haltepalen. Hierop kun je precies zien hoe lang het nog duurt voordat de bus komt.

Lezen is LEUK!

De tasjes zijn verkrijgbaar vanaf € 3,95 www.blossombooks.nl

Zo is Veolia verantwoordelijk voor het maken van de omleidingen en zorgt zij dat deze intern en extern worden gecommuniceerd. Ze maakt de haltemededelingen, plaatst tijdelijke haltes en past de data op de digitale haltepalen aan.

Samenspel met gemeente Regelmatig zit Veolia met gemeentes aan tafel. Zij vertellen dan welke projecten zijn gepland en hoe deze eruit zien. Op hun beurt wijst Veolia op de gevolgen voor het openbaar vervoer. Vervolgens zoeken ze samen naar oplossingen. Iedereen wil het zo goed mogelijk geregeld hebben om de reiziger er zo min mogelijk hinder van te laten ondervinden.

G  adgets Naast het uitgeven van boeken voor Young Adults houdt Blossom Books zich ook bezig met het populairder maken van lezen. Vandaar ook hun motto ‘Spread the booklove’. Dit doen ze al een tijdje door middel van social media, een tijdschrift en een eigen forum. Een nieuwe stap is de non-book lijn. Te beginnen met de Blossom Bags, witte linnen tassen met daarop een aansprekende opdruk.

 eel geregel bij omleidingen V en stremmingen

Verbouwingen Maar niet alleen bij evenementen kun je te maken krijgen met omleidingen. Ook moeten er van tijd tot tijd grote stadscentra op de schop. Omdat de riolering vernieuwd moet worden bijvoorbeeld. Of, veel ingrijpender, het Centraal Station wordt verbouwd. Alle bussen moeten dan worden omgeleid. Om toch voldoende busdiensten te kunnen aanbieden, moeten er soms andere dienstregelingen en nieuwe reistijden komen. Liefst met zo weinig mogelijk vertragingen en veranderingen.

Volg Veolia Transport via: www.facebook.com/VeoliaTransportNL

In de trein naar Oslo kies ik in het restaurant het meest Noorse gerecht Kjøttkaker i brun saus, ofwel gehaktballetjes met gekookte aardappelen, erwtenpuree en vette jus. Het smaakt prima, terwijl het Noorse bergplateau Dovrefjell voorbijtrekt als een langgerekt landschapsschilderij met dartelende lammetjes in sappige alpenweides tegen een decor van besneeuwde bergtoppen. Terug in mijn gereserveerde stoel zijn de overwegend Noorse passagiers niet onder de indruk; de jongen naast me kijkt liever een filmpje op zijn laptop en schuift voor mijn neus het gordijntje dicht. Ik grijp in en schuif het weer open, want nu komt het hoogtepunt: vanuit wintersportdorp Oppdal, met een okergeel stationsgebouw naast een nostalgisch spoorweghotel, klimt de trein via tien tunnels naar hartje winter op duizend meter hoogte, om dan in sneltreinvaart af te dalen naar het voorjaar aan de Oslofjord.

Uitzicht vanuit de Rauma-trein

4

D  ineren tussen de rails Dovre-spoorweg: Trondheim-Oslo, 553 km, 7 uur

Weinig dingen zijn fijner dan dineren in een rollend restaurant. Misschien had ik beter een eeuw geleden kunnen leven in de belle époque, de gouden tijd van het reizen. Toen het nog dagen in plaats van uren duurde om van A naar B te komen, je slaapcabine was uitgerust met rood pluche sofa en Tiffanybedlampjes, de treinsteward nog ontbijt op bed kwam brengen en je in de restauratiewagon een gastronomisch driegangenmenu kreeg opgediend door een knipmessende kelner op een tafel gedekt met stijf linnen. De romantiek van het treinreizen is wel aan mij besteed.

3

Museum voor Moderne Kunst in Oslo

Praktisch

De langeafstandstreinen hebben tweede- en eersteklascoupés, en een restauratiewagon met warme maaltijden, broodjes, salades, snacks en drankjes tegen stevige Noorse prijzen - een biertje kost 10 euro. De Dovre-lijn sluit in Dombås aan op de Rauma-lijn en de Bergen-lijn in Myrdal op de Flåm-lijn. Alleen voor de Flåm-trein kunnen geen stoelen worden gereserveerd. Slimme doe-het-zelvers boeken bijtijds: koop je voor de Nordland- en Dovre-treinen ter plaatse losse enkeltjes, dan betaal je een fors bedrag, maar boek je op nsb.no een Minipris-ticket (betalen met creditcard, kaartjes ophalen bij loket, kaartjesautomaat of conducteur), dan kost het aanzienlijk minder.

A  chtbaan van berg naar fjord Rauma-spoorweg: Dombås-Åndalsnes, 114 km, 1 uur

De Rauma is een bergrivier volgens het boekje: smaragdgroen, wild kronkelend, met wit schuimende stroomversnellingen en gevoed door woeste watervallen. Best gek dus dat de passagiers zitten

Overstappen van de Dovre-trein op de Rauma-trein in Dombå

De ‘scratch map’ is verkrijgbaar vanaf € 19,95 www.dezwerver.nl

 rasvrije K smartphone Met een beschermhoesje van ‘Ontwerp Een Case’ blijft je mobiel zo goed als nieuw. Je kiest het ontwerp van de haarscherpe bedrukking helemaal zelf, dus je weet zeker dat je toestel uniek is! Persoonlijk, herkenbaar, slijtagevast en ook nog eens goed beschermd. Je ontwerpt je eigen case al vanaf € 14,95 www.ontwerpeencase.nl

Tickets Åndalsnes ligt prachtig aan de Romsdalfjord

Laat aan al je vrienden en familie zien waar je geweest bent door de landen te krassen. De kras wereldkaart heeft een gouden kleur, maar zodra je de landen wegkrast komen er allemaal vrolijke kleuren naar boven. Zo ontstaat vanzelf je persoonlijke wereldkaart! Een aan­rader voor elke wereldreiziger!

‘ s Werelds eerste opvouwbare fles Dankzij de praktische drinktuit is de Ohyo erg handig voor onderweg. Neem de Ohyo altijd mee op reis en hervul de fles met kraan­ water wanneer je dorst hebt. En wanneer het flesje leeg is, vouw je hem gemakkelijk op tot een derde van de originele grootte. Erg praktisch! De drinkfles is verkrijgbaar vanaf € 8,95 www.waterflessenwinkel.nl

Reistijd mag 4 tassen, 2 scratch maps, 3 smartphonecases en 2 drinkflessen verloten onder de prijswinnaars van de puzzels op pagina 8.

5

Reistijd.

Volg Veolia Transport via www.twitter.com/Veolia_NL

najaar 2013

Bijzondere haltenamen Gemeentemuseum

Panorama Mesdag

Vredespaleis

 Museumstad bij uitstek: Den Haag

Nederland telt het hoogste aantal musea per vierkante kilometer ter wereld en met meer dan dertig musea mag Den Haag met recht een museumstad genoemd worden. Hier vind je een groot aanbod van musea en prachtige tentoonstellingen. Het hele jaar door, voor groot en klein, óók als het slecht weer is.

SEA LIFE

In het wereldberoemde Gemeentemuseum vind je een prachtige collectie moderne kunst. Het schitterende Art Deco gebouw uit 1935, ontworpen door de architect H.P. Berlage, is ervoor gemaakt om je al dwalend te laten verrassen. Het museum bezit de grootste collectie werken van Piet Mondriaan ter wereld en tot en met 2 februari 2014 vind je er de tentoonstelling Chanel: De legende. Dit vertelt het fascinerende verhaal van Coco Chanel en haar befaamde modehuis. De tentoonstelling toont diverse topstukken zoals originele Chanel-ontwerpen uit de jaren ’20 en ‘30, mantelpakken uit de jaren ’60 en een originele flacon Chanel No.5 uit 1921.

6

Is het slecht weer en wil je toch naar het strand? Breng dan een bezoek aan Panorama Mesdag en ontdek hier het grootste schilderij van Nederland: het panoramaschilderij dat Hendrik Willem Mesdag met enkele collega’s creëerde? Het cilindervormige schilderij brengt je terug naar het Scheveningen van 1881.

Humanity House

Lezersaanbieding

Met je kinderen naar een musuem? In SEA LIFE wordt een breed beeld gegeven van het leven op de zeebodem en het Museon leert jong en oud alles over techniek en wetenschap of word voor even vluchteling in het Humanity House en speel de hoofdrol in je eigen zoektocht als slachtoffer.

Museumbezoek is een ervaringsreis

In het Humanity House zie, hoor en beleef je wat het betekent om te moeten overleven in een conflictsituatie of een ramp. Wij kunnen ons vaak moeilijk voorstellen om alles wat vanzelfsprekend is, kwijt te raken. Als je plotseling je huis moet verlaten, zonder te weten of je nog terugkomt. Of je familie en vrienden kwijt te raken en ze terug te moeten vinden zonder mobiele telefoon of vast adres. Rampen en conflicten beïnvloeden de levens van tientallen miljoenen mensen in de wereld. Via een ervaringsreis door het museum wordt het onvoorstelbare voorstelbaar gemaakt.

Als laatste moet je het Vredespaleis, dat dit jaar zelfs 100 jaar bestaat, zeker niet overslaan. Het is niet alleen één van de meest gefotografeerde monumenten van Den Haag. Het is ook mogelijk om het gebouw te bezichtigen. Tijdens een rondleiding kom je meer te weten over de bijzondere geschiedenis van dit gebouw, waar tegenwoordig het Inter­nationaal Gerechtshof is gevestigd. Kortom, museum slenteren in Den Haag is een echte aanrader.

Deze keer staan we bij de bushalte aan de Claudius Prinsenlaan in Breda bij een vestiging van de Nationale Hogeschool voor toerisme en verkeer. Hier zijn de opleidingen Logistiek, Mobiliteit, Ruimtelijke Ordening en Planologie gehuisvest. Wat vinden deze studenten van het openbaar vervoer en hoe zou het wat hen betreft nog beter kunnen?

Wanneer je uit moet stappen bij de halte ‘Kerk’ of ‘Markt’ dan snap je in de meeste gevallen direct hoe deze halte aan zijn naam komt. En ook als de halte heet naar de straat waarin deze ligt is de naam meestal geen verrassing. Toch hebben we in onze regio’s haltenamen die niet altijd functioneel zijn of waar een grappig of bijzonder verhaal achter zit. We zetten er een aantal voor je op een rij:

Swaere Noodt (Lijn 83 Mook) Een woonhuis aan de voet van de Mookerheide heeft het opschrift ‘Die Swaere Noodt’. Dit refereert aan de noodlottige slag op de Mookerheide in 1574 waar Lodewijk van Nassau en Hendrik van Nassau, twee jongere broers van Willem van Oranje, een veldslag verloren tijdens de Tachtigjarige Oorlog tegen de Spanjaarden. Felix van Rutten schreef in zijn Limburgsche Sagen in 1917 een fantasierijk verhaal hierover onder de titel ‘De zware nood op de Mooker Heide’.

Melvin Willems (27)

student Logistiek

Arco (’s Gravenzande, lijn 31 en 35) Deze bushaltenaam schijnt samenvoeging te zijn van Arie en Cor, (voormalige) eigenaren van tuinderij ter hoogte van de halte.

Op hoop van zegen (Schipluiden lijn 38) De halte ‘Op hoop van zegen’ ligt langs een landelijke route precies in een bocht. Er gaat een verhaal over deze halte in de ronde dat hier al veel de sloot zijn ingegaan. De naam van deze halte is dus veelzeggend.

“Elke dag reis ik van Oudenbosch, waar ik woon, naar Breda. Ik vind het openbaar vervoer in Nederland erg goed geregeld. Ik ben geboren en getogen op Aruba en voor mijn studie woon ik nu in Nederland. Op Aruba komen alle bussen te laat, of ze komen helemaal niet opdagen. Dus toen ik hier net was, was ik erg verbaasd dat de bussen hier op tijd rijden. Of ik na mijn studie iets met verkeer of openbaar vervoer ga doen, weet ik nog niet. Ik kan er nog niets zinnigs over zeggen. Ik ben pas net aan mijn studie begonnen.”

Tijn Arts (23)

student Ruimtelijke Ordening en Planologie “Ik reis zo min mogelijk met het Openbaar Vervoer. Dat is een principe kwestie. Ik vind dat er met het openbaar vervoer ingespeeld wordt op de luiheid van mensen. Heel veel mensen pakken de bus, terwijl ze net zo goed zouden kunnen fietsen of lopen. Naar mijn mening rijden er dan ook veel te veel bussen in de binnensteden. Dat heeft een extreem groot effect op de leefbaarheid in een stad. Sommige mensen zijn afhankelijk van het openbaar vervoer. Dus het is goed dat het er is. Maar ik pleit voor kleinere en schonere bussen in de binnenstad.”

Chevremont (Treinstation Heuvellandlijn) Een Franse naam voor ‘geitenberg’. De naam Chevremont komt van een foutieve Franse vertaling van het Latijnse cavatum montem, wat vrij vertaald steile berg met afdaling naar de holle weg betekent. Rond 1363 wordt dit gebied Schaveymont genoemd en nog veel later Chevremont. Tegenwoordig wordt vaak de (foutieve) spelling Chèvremont aangetroffen waardoor de naam als vertaling uit het Frans een onterechte betekenis kreeg: die van Geitenberg.

Konijnenberg (Breda, lijn 6 en 12 en Etten Leur lijn 311 en 316) In 1620 werd in opdracht van Prins Maurits in de Belcrum in het Belcrumbos bij Breda een jachtslot gebouwd, Het Speelhuis. Het stond op een heuvel waar veel konijnen zaten en werd de ‘Konijnenberg’ genoemd.

 obin Verkuijlen (25 links) R Joost Nagelkerke (27 rechts)

studenten Ruimtelijke Ordening en Planologie

Robin: “Ik reis dagelijks met de bus en trein tussen Oss en Breda. Dat neemt veel tijd in beslag, omdat de aansluiting tussen trein en bus niet optimaal is. Al besef ik dat het logistiek onmogelijk is om alle treinen en bussen op elkaar aan te laten sluiten. Wel vind ik dat bussen beter op tijd zouden moeten rijden. Ik heb al meerdere keren meegemaakt dat de bus ruim vijf minuten te vroeg vertrok of juist te laat vertrok. Ik ben dit schooljaar nog geen één keer op tijd op school geweest. ”

Tegen inlevering van deze (originele) bon ontvang je twee entreekaarten voor het museum voor de prijs van één!

Geldig tot en met 21 december 2013.

Niet geldig i.c.m. andere acties en/of kortingen.

Humanity House Prinsegracht 8, 2512 GA Den Haag T: 070 31 000 50 www.humanityhouse.org

Een andere museum must-do is het interactieve Museum voor Communicatie waar je ontdekt hoe mensen met elkaar communiceren en waar het verschil in communicatie tussen vroeger en nu wordt getoond. Breng ook een bezoek aan de tentoonstelling Briefgeheimen. Ontdek de zelfgemaakte ansichtkaarten van mensen die daarop hun geheim anoniem opbiechten. Grote geheimen, kleine geheimen, geheimen van kinderen, pubers, ouderen, volwassenen, kortom: berichten uit onze hele samenleving. En bijna altijd heeft de afzender er een klein kunstwerkje van gemaakt.

Bij de halte

Museon

Joost: “Ik vind het openbaar vervoer in Nederland prima geregeld, maar ik vind dat het veel goedkoper of zelfs gratis zou moeten zijn. Alleen dan stimuleer je meer mensen om met het openbaar vervoer te reizen. Ik heb geen OV-kaart meer en ik ben nu met de auto naar school gekomen. Dat is voor mij veel goedkoper en bovendien qua reistijd veel sneller. Als het openbaar vervoer goedkoper zou zijn zou ik wel vaker met de bus reizen.”

Marco van der Linden (23)

student Mobiliteit

“Zodra ik naar buiten loop, zie ik alledaagse situaties in het verkeer, waar ik mij in mijn studie mee bezig houd. Dat is leuk. Heel veel mensen zijn verknocht aan hun auto, terwijl het openbaar vervoer in Nederland uitstekend geregeld is. Ik vind dan ook dat gemeenten er alles aan moeten doen om binnensteden autovrij of autoluw te maken. Dat verbetert enorm de leefbaarheid in een stad. Schoner en minder druk. In mijn studie richt ik mij onder meer op de psychologische kant van de verkeerskunde. Dus hoe kun je het gedrag van mensen onbewust beïnvloeden ten behoeve van de verkeersveiligheid. In Rotterdam is de binnenstad voor auto’s bijvoorbeeld onaantrekkelijk gemaakt met weinig parkeerplekken en hoge parkeertarieven, terwijl de bussen recht voor de winkels stoppen. Dan wordt het voor mensen aantrekkelijker om met de bus naar de stad te gaan. Of het introduceren van OV-fietsen bij stations, die je kunt huren met je OV-chipkaart, is ook een mooi initiatief. Naar mijn idee moet er zo een betere mix ontstaan tussen het openbaar vervoer en alle andere soorten van vervoer.”

7

Volg Veolia Transport via: www.facebook.com/VeoliaTransportNL

Puzzelpagina

Puzzel mee met Veolia Transport en maak kans op leuke prijzen.

Woordzoeker

Raad waar het staat

d i

e

n

s

t

r

e g e

l

i

abonnement

opladen

reisinformatie

a s

c

h

a

u

f

f

e

u

r

u m

r

p

basistarief

OV-chipkaart

reisplanner

l

e

i

t

a m

r

o

f

n

i

s

i

e

r

boete

productwijzers

saldo

k

i

v

i

x

a

t

v

e

t

t

f

j

e

o

brabantliner

reisinformatie

servicepunten

n g p

o r

r

o

o

p

s

c

c

t

i

e

n

a

d

bus

reisplanner

spoor

r

r

e

n

i

l

t

h

g

i

n

i

v

b

u

chauffeur

saldo

station

t

e

s

i

t

r

e

i

n

e

l

r

e

o

c

dalkorting

servicepunten

taxi

i

f

n

g

s

c

e

p

o

t

i

a

o

n

t

dal vrij

spoor

trein

n t

e

o

k

p

n

k

n

e

k

t

l

n w

dienstregeling

station

uitchecken

g s

t

e

i

e

l

a

l

o

e

s

i

e

i

fast ferries

taxi

veer

r

a

n

n

d

t

b

a

i

b

r

i

a m

j

klantenservice

trein

vertrek

e f

a

a

j

a

a

r

n

i

t

s

s

e

z

lijn

uitchecken

d a

l

v

r

i

j

t

e

n

r

a

u

n

e

MijnVeolia

veer

s p

k

b

o

d

l

a

s

e

e

b

b

t

r

nightliner

vertrek

o n

e

t

n

u

p

e

c

i

v

r

e

s

s

online

productwijzers

2 3

9 4

9

5

5 4

7 6

Prijs

Reistijd ve rl Gadgets* oot onder de inzend ers va deze pagin n a (*zie blz 5)

Sudoko 6

7

7

3

2 9 4 5

3

8

8 6 1 4

8 1 8 2

4

7

6 9 7

1 2

4 6

1 3

4

2

8

5

8

8 6 3

4 8

6 4 2

7

3

5

Puzzel ingezonden door Anne-marie Jansen.

Zoek alle woorden uit de woordenlijst in het diagram. De overgebleven letters vormen achter elkaar de oplossing. Stuur jouw oplossing uiterlijk 21 december 2013 per e-mail naar: [email protected]. Vermeld daarbij duidelijk je naam en adres.

7 1 3 4

.

2 7

Weet jij het antwoord? Stuur dan uiterlijk 21 december 2013 een e-mail naar [email protected]. Vermeld daarbij duidelijk je naam en adres.

Oplossingen Reistijd 12 Raad waar het staat Kunstwerk “Vier Margrieten” in Rijen van de kunstenaar Paul Veroude. De vier bloemen staan symbool voor de verbondenheid van de vier kernen van de Gemeente Gilze Rijen: Gilze, Rijen, Molenschot en Hulten. Woordzoeker Duinrell bezoek je met Veolia

1 5

Wanneer je reist met de bus of trein kom je mooie en interessante plekjes tegen. Zoals dit imposante rijksmonument. Weet jij waar het staat?

1

Wiskunde en Franse les in de trein? Nieuw schoolgebouw Boxmeer valt op

Vanuit de trein is het een echte blikvanger. De nieuwe school van Metameer jenaplan Boxmeer heeft een unieke uitstraling en is een gedurfd, spraakmakend, open en uitnodigend gebouw. Het past bij het jenaplanconcept, waarbij naast de cognitieve ontwikkeling ook veel aandacht is voor de sociale en persoonlijke ontwikkeling van de kinderen. Architect Sandra de Leij van AGS architekten uit Arnhem liet zich voor de vorm van het gebouw inspireren door de omgeving: het spoor en de treinen van Veolia Transport. De lijnen en de rode kleur van de Veolia-treinen en het verticale ritme van het spoor komen terug in het ontwerp. “Het spoor is erg belangrijk voor ons”, geeft ook de trotste directeur van Metameer jenaplan Boxmeer, Berita Cornelissen, aan. “Als jenaplanschool vervullen wij een regio­functie, dit betekent dat veel van onze leerlingen uit Cuijk en Venray met de trein naar school reizen”.

Filippine Dienstregeling Alle winnaars hebben inmiddels bericht ont­vangen. We willen iedereen bedanken voor de deelname en natuurlijk feliciteren we de winnaars met hun prijs!

Colofon Reistijd is een uitgave van Veolia Transport Nederland Veolia Transport Nederland Postbus 3306 4800 DH BREDA www.reistijdmagazine.nl Mail de redactie: [email protected]. Vormgeving, copywriting, acquisitie, productie en begeleiding BOOM Communicatie. Redactie Veolia Transport Nederland: Dini Roozendaal, Karin Kousen. Eindredactie Veolia Transport Nederland: Suzan van Beek.

Disclaimer

De inhoud van deze uitgave wordt met de grootste zorg samengesteld. Wijzigingen in prijzen, dienstregelingen en reistijden blijven echter

Meer weten? Metameer jenaplan Boxmeer

www.metameer.nl

altijd mogelijk. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvuldigd en/of

openbaar gemaakt zonder Veolia Transport Nederland daar vooraf van in kennis te stellen.

8