Novità NIEUWS VAN DANTE ALIGHIERI NIJMEGEN · MAART 2015
DANTEFILM, 11 MAART
LE MERAVIGLIE Dante Alighieri Nijmegen
FILM
Novità Maart 2015 2
Dantefilm Le Meraviglie Dromerige tweede film van de Italiaanse regisseur Alice Rohrwacher over een imkersgezin op het afgelegen Toscaanse platteland dat zijn eigen regels volgt. Maar de wereld kan niet voor eeuwig buiten de deur worden gehouden. De jonge Gelsomina is bijna volwassen en haar vader is niet meer de man die hij leek. Regisseur Alice Rohrwacher heeft zich de afgelopen jaren bewezen als een van de grootste talenten van Italië. Deels gebaseerd op haar Duits-Italiaanse jeugdervaringen schreef ze dit dromerige verhaal over een gezin dat op een afgelegen boerderij van het land en de bijen leeft. Daar hoopt de botte pater familias Wolfgang (Sam Louwyck) dat zijn oudste dochter Gelsomina ooit op dezelfde kleinschalige wijze het bijenrijk zal voortzetten. Hun vrolijk-chaotische leven komt onder druk te staan als het gezin gevraagd wordt mee te doen aan een wedstrijd om een rol in een tv-commercial te winnen. Wolfgang ziet al die aandacht niet zitten maar voor de rest van het gezin vormt het een komische afleiding van het leven op het land. Voor het eerst ontdekt de jonge Gelsomina dat ze iets anders wil dan haar vader. Een dromerig, fijnzinnig en liefdevol portret van een gezin dat ondanks de opdringerige buitenwereld zijn eigen leven probeert te leiden.
LE MERAVIGLIE Regie: Alice Rohrwacher. Met: Maria Alexandra Lungu, Sam Louwyck, Alba Rohrwacher, Sabine Timoteo en Monica Bellucci WAAR Lux, Mariënburg 39, Nijmegen WANNEER Woensdag 11 maart, 19.30 uur TARIEVEN Toegangsprijs voor Danteleden (met Dantepasje): € 6,50. Introducées: € 8,50. Vanaf donderdag 26 februari te bestellen bij Lux (ook online) TRAILER dantenijmegen.nl/ film
DANTEFILM LE MERAVIGLIE 11 MAART, 20.00 UUR
NIEUWS & BOEKEN
Novità Maart 2015 4
Notizie primaverili door ROB KAMP
QUIRINAAL
De zojuist gekozen Italiaanse president Sergio Matarella heeft aangekondigd dat hij zijn ambtswoning, het Quirinaal, dagelijks zal openstellen voor het publiek. Ambtelijke ruimtes zullen ingeperkt worden om bezoek gelegenheid te geven bepaalde ruimtes te bekijken. De details van het plan moeten nog verder worden uitgewerkt.
Sergio Mattarella
KUNSTROOF
Italië is weer vele antieke schatten rijker geworden. De politie heeft door twee aanhoudingen (totaal 61 mensen zijn gearresteerd) in 1500 voorwerpen (waaronder ook valse) en 5361 objecten in beslag genomen die bestemd waren voor de illegale handel. De grafschenners kwamen voornamelijk uit Napels en Caserta en omgeving. De gevonden voorwerpen hebben vooral betrekking op Midden- en Zuid-Italië. Van onschatbare waarde zijn twee vazen van de Griekse schilder Assteas uit de 4de eeuw voor Christus die in Paestum werden opgegraven (waarde ongeveer 1,5 miljoen euro) en 4 fresco’s uit een villa in Pompeï ,vlakbij de opgravingen. Daarnaast werden onder andere veel vazen gevonden. De totale geschatte waarde is ongeveer 50 miljoen euro.
ROMAN OVER KUNSTROOF
Het was een mistige koude nacht, van 5 op 6 februari 1975. Rond het Palazzo Ducale in Urbino liepen verdachte mensen rond maar door de mist waren zij aan het zicht onttrokken. ‘s Morgens bij de opening van het museum werden de suppoosten verrast door het ontbreken van drie schilderijen uit het museum en niet de minste. Het ging om de werken Muta (Raphael) en Flagellazione en Madonna di Senigallia (beide van Piero della Francesca).
Een (andere) vaas van Assteas
NIEUWS & BOEKEN
Novità Maart 2015 5
De diefstal was niet gepleegd door professionele dieven. Ze hadden gebruik gemaakt van een steiger die langs het gebouw stond. Bij onderzoek naar de diefstal bleek dat het museum geen alarminstallatie had, terwijl het doek van Piero della Francesca op een lijst stond met dertig werken die beschermd moesten worden in het geval van een nucleaire oorlog. Het onderzoek werd geleid door de afdeling van de Carabinieri die zich bezighoudt met de bewaking van het cultureel erfgoed. Zij vonden een jaar later de doeken terug in een hotelkamer in Locarno waar de dieven bezigwaren zich van de doeken te ontdoen omdat ze onverkoopbaar bleken te zijn. De dieven hadden anoniem de Accademia delle Belle Arti in Urbino om losgeld gevraagd van 1 miljard lire per werk. Ook hadden zijn anoniem de burgemeester opgebeld om de werken voor 100 miljoen te verkopen, in gebruikte briefjes van 10 duizend lire. Elio Pazzaglia werd aangehouden met vier medeverdachten. Op 29 maart 1976 kwamen de stukken weer terug in het museum. De ontknoping vond plaats in kamer 116 van het Albergo Muralto. Dat is tevens de titel van deze op waargebeurde feiten gebaseerde roman.
LIBRERIA
Ook de Italiaanse boekhandel ontkomt niet aan de malaise. De Associazione Italiana Editori heeft zojuist haar rapport over 2013 verspreid. Er zijn 1, miljoen minder lezers; dit zijn die mensen die per jaar minstens een boek kopen. Dat is een achteruitgang van 6,1%. Onderverdeeld in groepen gaat het om jongeren van 6 tot 14 jaar (afname van 7,4%), vrouwen (afname van 4,7%) en de ‘goede lezers’, mensen die 12 of meer boeken per jaar kopen (afname van 10,3%). In het Zuiden is de afname 9,8% en op de eilanden 11,2%. De lezers kopen de boeken nog wel bij de boekhandel, maar de online verkoop stijgt tot 12%. De verkoop verschuift ook van de particuliere boekhandel naar de winkel die deel uit maakt van een keten, zoals Feltrinelli. Uit eerder onderzoek is gebleken dat het voornamelijk vrouwen zijn die lezen. Het percentage lezers in de bevolking is ongeveer 35%.
Vincenzo Olivieri: Albergo Muralto, Camera 116
NIEUWS & BOEKEN
Novità Maart 2015 6
De groep E-book-lezers is gegroeid tot 1,9 miljoen dat is een stijging van 19% ten opzichte van 2012. Hoewel het aantal titels enorm is toegenomen tot 40.800 is de verkoop maar matig. Het gaat om slecht 3% van de boekomzet. Een reden hiervoor is dat het BTW-percentage 22% is. In totaal werd er voor 2,6 miljard euro omgezet. Een daling van 6,8% . 64 duizend titels in 2013 betekenen een afname van 4%. Een groei in titels alleen in kinderboeken en in het aanbiedingen circuit. Als we naar de rubrieken kijken: romans -5.4%, non-fictie -4,2%, professioneel -8,2% en handboeken -13,2%. De export van boeken steeg met 2%, die van vertaalrechten met 7,3%. Van de in het Italiaanse vertaalde boeken komt 60% uit het Engelse taalgebied. Maar er werden 18% minder buitenlandse titels aangekocht.
LIBRI
Veel lezers zullen de uitgeverij Zodiaque kennen van hun boeken over Romaanse kunst. Vele delen met zwart-witte diepdrukfoto’s van Romaanse kunst in Frankrijk maar ook in Italië, Spanje en andere Europese landen. Van 1951 tot 2001 werden deze uitgegeven door de Abdij van Sainte-Marie de la Pierre-qui-Vire in Bourgondië. Marquardt beschrijft de geschiedenis van deze belangwekkende uitgeverij die nu door een andere uitgeverij is overgenomen. Janet T. Marquardt: Zodiaque. Making Medieval Modern, 19512001 In Rome’s Christian Empress, Joyce E. Salisbury brings the captivating story of Rome’s Christian empress to life. The daughter of Roman emperor Theodosius I, Galla Placidia lived at the center of imperial Roman power during the first half of the fifth century. Taken hostage after the fall of Rome to the Goths, she was married to the king and, upon his death, to a Roman general. The rare woman who traveled throughout
NIEUWS & BOEKEN
Novità Maart 2015 7
Italy, Gaul, and Spain, she eventually returned to Rome, where her young son was crowned as the emperor of the western Roman provinces. Placidia served as his regent, ruling the Roman Empire and the provinces for twenty years. Joyce E. Salisbury: Rome’s Christian Empress. Gallia Placidia Rules at the Twilight of the Empire A mosquito-infested and swampy plain lying north of the city walls, Rome’s Campus Martius, or Field of Mars, was used for much of the period of the Republic as a military training ground and as a site for celebratory rituals and occasional political assemblies. Initially punctuated with temples vowed by victorious generals, during the imperial era it became filled with extraordinary baths, theatres, porticoes, aqueducts, and other structures – many of which were architectural firsts for the capitol. This book explores the myriad factors that contributed to the transformation of the Campus Martius from an occasionally visited space to a crowded center of daily activity. It presents a case study of the repurposing of urban landscape in the Roman world and explores how existing topographical features that fit well with the Republic’s needs ultimately attracted architecture that forever transformed those features but still resonated with the area’s original military and ceremonial traditions. Paul W. Jacobs & Diane Atnally Conlin: Campus Martius. The Field of Mars in the Life of Ancient Rome A major reinterpretation of Rome’s political history in the era of the reform papacy, one of the greatest crisis in Rome’s history which had a resonance across the entire contitent. Chris Wickham: Medieval Rome. Stability and Crisis of a City. 900-1150 Er zijn momenteel geen nieuwe Nederlandse vertalingen
NIEUWS
Novità Maart 2015 8
Kandidaat voor Italië’s grootste boekenprijs in mysteries gehuld door SARAH VENEMA
Achter de belangrijkste boekenprijs van Italië gaat volgens Roberto Saviano, jawel, een schimmig spel schuil. Hij probeert dat nu te breken. De ruwe realiteit die door de zinnen barst, toont dat de schrijver een man is. Of toch niet? Duidt de manier waarop het huiselijke van twee vrouwen is verbonden met het politieke van de maffiawereld er niet juist op dat de schrijver een vrouw is? Stereotypen of niet, Italië breekt zich het hoofd over de vraag wie schuilgaat achter het pseudoniem Elena Ferrante. De vermoedelijk Napolitaanse schrijfster (of schrijver) debuteerde in 1992 met het boek L’Amore Molesto, waar regisseur Mario Martone een film van maakte. Ze staat nu in het middelpunt van de belangstelling, omdat schrijver Roberto Saviano haar heeft voorgedragen als kandidaat voor Italië’s belangrijkste boekenprijs, de Premio Strega. De schrijver die met zijn boeken over de ‘Ndrangheta zijn leven zodanig in gevaar bracht dat hij ondergedoken leeft, roemt de schrijfster. Ze laat zich alleen beoordelen op haar door een kleine uitgever uitgegeven boeken en houdt haar identiteit verborgen. De ideale kandidaat om de Premio Strega mee op zijn kop te zetten, schrijft Saviano in La Repubblica, waarin hij klaagt over de akkoordjes die schuilgaan achter de uitreiking van de boekenprijs: ‘Jouw deelname zou het gespeelde spel openbreken.’ ITALIAANSE BOEKENMARKT
De Premio Strega heeft grote invloed op welk boek de Italianen ieder jaar lezen - bijna 60 procent van de Italianen leest minder
“
Jouw deelname zou het gespeelde spel openbreken - Roberto Saviano
NIEUWS
Novità Maart 2015 9
dan een boek per jaar - en wordt zelden gewonnen door kleine uitgeverijen. De grote uitgever Mondadori is in handen van Silvio Berlusconi. Met de geplande aanschaf van uitgeversgroep Rcs Libri is hij binnenkort mogelijk eigenaar van 40 procent van de boekenmarkt. Schrijvers maken zich zorgen. Schrijfster Elena Ferrante voelt wel wat voor Saviano’s plan met haar boek de macht van de grote uitgevers te testen, schrijft zij in een reactie op Saviano’s brief in La Repubblica. Ook zij vermoedt dat de kandidaten al lang van te voren door de grote uitgevers zijn bepaald en de prijs zijn waarde heeft verloren. Tenzij zij dit jaar in de prijzen valt, natuurlijk. Of hij. Bron: de Volkskrant, 28-2-2015
AGENDA
Il caffè in lingua... italiana
Novità Maart 2015 10
Se studi o parli la lingua italiana, ti aspettiamo per fare quattro chiacchiere! Informeel samenzijn en het Italiaans blijven oefenen! We bieden de mogelijkheid aan studenten en liefhebbers, soci en non-soci van de Dante Alighieri om elkaar te ontmoeten en Italiaans te spreken. Ken je iemand die Italiaans spreekt en wil blijven oefenen? Neem hem/haar mee naar het Caffè in lingua....italiana. - Gedurende een uur, een keer per maand, op maandagochtend zal er in een gezellige, ongedwongen sfeer met elkaar in het Italiaans gekletst worden of over een bepaald thema gesproken worden. - Een van de docenten zal altijd aanwezig zijn. De aanwezigen kiezen een gespreksonderwerp of anders zoekt de docent(e) een onderwerp uit. - Je moet minimaal een jaar Italiaans hebben gestudeerd. - Het is geen les, dus geen boek en geen huiswerk. - Elke bijeenkomst kost € 5 en je betaalt als je binnenkomt. Aanmelden kan via de website: www.dantenijmegen.nl/il-caffe-in-lingua
INFO De eerstvolgende bijeenkomst vindt plaats op maandag 16 maart, van 10.00 uur tot 11.00 uur in A Tazza Rima, Houtstraat 1, 6511 JK Nijmegen. De volgende data zullen later bekend gemaakt worden. Aanmelden kan via de website
DANTEFILM LE MERAVIGLIE 11 MAART, 20.00 UUR
Novità Maart 2015
AGENDA
13
Tentoonstellingen, evenementen Italië door ROB KAMP & YVETTE DRIEVER
ROME
NAPELS
Giorgio Morandi Van 27 februari tot 27 juni Complesso Vittoriano www.comunicareorganizzando.it
Pompei e l’Europa: Natura e storia (17481943) Van 26 mei tot 2 november 2015 Museo archeologico Nazionale di Napoli cir.campania.beniculturali.it/ museoarcheologiconazionale
Bellissima. L’Italia dell’alta moda 1945-1968 Tot 3 mei 2015 Maxxi www.fondazionemaxxi.it FLORENCE
Gherardo delle Notti (Gerhard van Honthorst) Van 10 februari tot 24 mei 2015 Galleria degli Uffizi www.uffizi.it FORLÌ
Boldini. Lo spettacolo della Modernita Van 1 februari tot 14 juni 2015 Musei San Domenico www.mostrefondazioneforli.it ROVIGO
Il demone della Modernita. Pittori visionari all’ alba del secolo breve Fantatische/symbolistische kunst rond de eeuwwisseling 1900 Van 14 februari tot 14 juni 2015 Palazzo Roverella www.palazzoroverella.com
Augusto e la Campania. Da Ottaviano a Divo Augusto Tot 1 april 2015 Museo Archeologico di Napoli cir.campania.beniculturali.it
Giorgio Morandi: Natura morta
Novità Maart 2015
AGENDA
14
Tentoonstellingen, evenementen Europa door ROB KAMP & YVETTE DRIEVER
LONDEN
LEIDEN
Renato Guttuso: Painter of Modern Life Tot 4 april 2015 Estorick Collection of Modern Italian Art www.estorickcollection.com
Carthago Tot 10 mei 2015 Rijksmuseum van Oudheden www.rmo.nl
KARLSRUHE
NIJMEGEN
Gianfranco Baruchello - Certain Ideas Tot 29 maart 2015 ZKM www.zkm.de
Tordoir verkent Tiepolo Tot 14 juni 2015 Museum Het Valkhof www.museumhetvalkhof.nl
GRONINGEN
Het geheim van Dresden – Van Rembrandt tot Canaletto Tot 24 mei 2015 Groninger Museum www.groningermuseum.nl PARIJS
Baroque Underworld; Vice and poverty in Rome Van 24 februari tot 24 mei 2015 Musee du Petit Palais www.petitpalais.paris.fr
Renato Guttuso Zelfportret
Novità Maart 2015
AGENDA
Programma Dante Nijmegen
15
WOENSDAG 11 MAART
WOENSDAG 20 MEI
Dantefilm Le Meraviglie in samenwerking met Lux Nijmegen
Serata di fine stagione: foto- en beeldshow door Guus Reinartz over een nader te bepalen streek van Italië
WOENSDAG 15 APRIL
Lezing door Stefano Gianni: De Venetiaanse schilders in de Renaissance
Novità Maart 2015
AGENDA
Programma Dante Kleve DONDERDAG 26 MAART 2015
DINSDAG 21 APRIL 2015
Kolpinghaus Kleve, 19.30 uur Michelangelo, Bildhauer, Maler, Lichtbildervortrag mit Rezitation mit Herrn Richard Konstantin Blasy, München
Kolpinghaus Kleve, 19.30 uur Auch Goethe war hier und sang uns eine Idylle, Diavortrag mit Guido von Büren, Jülich
17
Novità Maart 2015
AGENDA
Programma Alliance Française
18
DONDERDAG 5 MAART
DINSDAG 21 APRIL
Café Zaal Groenewoud, 20.00 uur Christian Furia, « Lyon »
Café Zaal Groenewoud, 20.00 uur « Paris, grandes et petites histoires » door Lydia van Huët
DONDERDAG 26 MAART
De Muse, Malden, 20.00 uur « Café chantant » met Mathieu Hermans
ZONDAG 17 MEI
Marishuis, Heumen, 12.00 uur « Vins ardéchois et dégustation », wijnproeverij ter afsluiting van het jaar, tevens picknick
DANTEFILM LE MERAVIGLIE 11 MAART, 20.00 UUR
