10
11
Oer #8/ juni, 2013
Het stoffige imago dat archieven aankleeft, moet maar eens de wereld uit. Want je kunt ze ook beschouwen als schatkamers waarin onze geschiedenis vindbaar opgeslagen ligt. Om de vele archieven die ons land rijk is onder een breed publiek bekendheid te geven, werd ‘Stuk van het Jaar’ in het leven geroepen, een landelijke verkiezing van het mooiste, of meest bijzondere archiefstuk . Het Regionaal Archief Zutphen, het Waterschap Rijn en IJssel en het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers organiseren een voorronde waarin u uw stem kunt uitbrengen om drie stukken uit hun archieven te nomineren voor inzending. Dit jaar organiseren de Branchevereniging Archiefinstellingen Nederland (BRAIN) en de aangesloten leden een landelijke online verkiezing van het ‘Stuk van het Jaar’. Archieven in Nederland kunnen met hun mooiste archiefstuk meedingen. In oktober, tijdens de Maand van de Geschiedenis, loopt op de website www.onsdna.nl de online verkiezing, waarvoor de ingezonden archiefstukken in beeld en tekst worden gepresenteerd. Eind oktober wordt de winnaar op feestelijke wijze bekend gemaakt. Op de Oost Gelderse Dag van de Geschiedenis, die dit jaar op zondag 27 oktober in ’t Brewinc te Doetinchem wordt gehouden, worden de drie regionaal genomineerde stukken tentoongesteld.
Kies het ‘Stuk van het Jaar’
Voor de regionale voorronde hebben medewerkers, vrijwilligers en bezoekers van de archieven van het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, het Regionaal Archief Zutphen en Waterschap Rijn en IJssel hun favorieten, drie per archief, geselecteerd. Uit deze negen stukken kiest u de drie archiefstukken die voor de verkiezing van het ‘Stuk van het Jaar’ worden ingezonden. Hoe doet u mee? Uit de hieronder gepresenteerde negen archiefstukken kiest u er één per archief, drie in totaal. U stuurt uw keuze, al dan niet voorzien van een motivatie, in naar
[email protected], onder vermelding van ‘Stuk van het Jaar’. Stuur vóór 31 juli 2013 uw keuze in!
Archieven van het Regionaal Archief Zutphen, collectie particuliere stukken Zutphen, Dagboek van Duitse oorlogspleegkinderen die in Zutphen zijn ondergebracht (1924), archiefnummer 144, inventarisnummer 163.
Hans Goedkoop, bekend van de tv-programma’s ‘Andere Tijden’ en ‘De Gouden Eeuw’, is het boegbeeld van de verkiezing ‘Stuk van het Jaar’. (foto André Blom)
Regionaal Archief Zutphen; genomineerd door Rob Kammelar
1.1 / Dagboekje van oorlogskinderen ■ In heel Nederland waren er tijdens en na de Eerste hield. Uit het dagboek blijkt dat dit een grote indruk Wereldoorlog comités die zich bezighielden met het
op de kinderen heeft gemaakt.
Rob Kammelar (1944) is redactielid van ‘Zutphen’, het tijdschrift van de Historische Vereniging Zutphen. Daarnaast is hij lid van de werkgroep
(tijdelijk) onderdak bieden aan oorlogspleegkinderen uit het buitenland.
‘Ik kwam het dagboek tegen tijdens een onderzoek in
Garnizoenen, die de geschiedenis van Zutphen als
In Zutphen werden een aantal Duitse kinderen en
het Regionaal Archief Zutphen. De eerste keer dat ik
garnizoensstad onderzoekt.
hun begeleidsters van eind april tot half juni 1924
het zag, was ik er even ondersteboven van.’
opgevangen in de fabriekswoning van Dikkers in
Naar aanleiding van de weeglijst van de kinderen
Zutphen. In dit dagboekje vertrouwen kinderen en
merkt Kammelar op: ‘Sommige kinderen komen in
hun begeleidsters hun ervaringen aan het papier toe.
krap drie maanden kilo’s aan.’ Eén van de kinderen
De verhaaltjes en tekeningen geven een ontroerend
schrijft dan ook: ‘Das Essen hier schmeckte sehr
beeld van hun belevenissen. In de nacht van 19 op
gut.’
20 mei 1924 was er onweer dat ruim twee uur aan-
Kies het ‘Stuk van het Jaar’
Regionaal Archief Zutphen; genomineerd door Etienne van den Hombergh
1.2 / Booswichtenbrief ■ Rond het jaar 1500, in de tijd dat Gelderse solda-
zo hoog op dat hij tot deze vreselijke scheldbrief
ogen van de leerlingen automatisch naar de
ten slag op slag leveren met de Bourgondiërs en het
leidt, met een tekening die duidelijk maakt dat het
Booswichtenbrief worden getrokken. “Wat is dat
Achterhoekse land leegplunderen, ontstaat er een
Hendrik nu écht menens is. Omdat het een openbare
dan?”, is al snel de vraag. Ik vertel dan over de ruzie
ernstig conflict tussen Hendrik van Hacfort en Arend
brief was, kon ook het publiek kennis nemen van de
tussen Hendrik van Hacfort en Arend van Bocholt.
van Bocholt. Hendrik van Hacfort steunde de
ruzie tussen beide edellieden. Eindelijk een verzetje
Meteen heb ik de aandacht van de leerlingen weer
Gelderse hertog Karel, terwijl Arend van Bocholt de
in deze moeilijke tijd!
helemaal terug. Weg met die keurige oude letters en
zijde koos van de Bourgondiërs. Hendrik beschuldigt
zegels, een smeuïge tekening willen zij zien!’
Arend ervan dat hij kerkelijk vaatwerk heeft gestolen
‘De Booswichtenbrief is een echte kaskraker bij
uit de kapel in Varssel. Al eerder was er tussen beide
rondleidingen, zeker als het publiek uit scholieren
Etienne van den Hombergh is adjunct-archivaris bij
ridders gecorrespondeerd, waarbij de scheldwoorden
bestaat. Hij ligt ingelijst naast de belangrijke
het Regionaal Archief Zutphen.
rijkelijk over en weer gingen, maar nu loopt de ruzie
Zutphense Stadsbrief in een lade, maar je ziet dat de
transcriptie (fragment) Dan zeg ik op mijn beurt dat de snode booswicht en het hoerenjong niet uit zijn moeders buik is en zijn beschuldigingen bewijzen dat hij niet uit een goede moeder geboren kan zijn en het is treurig en jammer dat hij goede ouders gehad zou hebben en dat goede lieden zijn broeders zouden zijn, want hij is uit een hoer (letterlijk: merrie) geboren en hij gaat nog
Archieven van het Regionaal Archief Zutphen, Kaartboek van de bezittingen van het Oude en Nieuwe Gasthuis, tekenaar Henrick van Gelder (1663), archief Oude en Nieuwe Gasthuis, archiefnummer 407, inventarisnummer 642.
dagelijks met hoeren om, zoals ik heb kunnen constateren. En die meer dan snode, meer dan eerloze, gewetenloze, meinedige dief en verrader en booswicht zou billijkheidshalve niet met goede, vrome, eerbare lieden moeten omgaan, er mee eten noch mee drinken en er geen gezelschap mee hebben of mee wandelen (optrekken). Aangaande al hetgeen waarvan hij mij beschuldigt en over mij heeft laten opschrijven en uitbeelden wil ik te allen tijde, onversaagd, op de geëigende plaats, voor alle heren, vorsten, ridders en knapen en voor alle goede vrouwen, mij in persoon verantwoorden, op de plaats en de manier die een vroom man betaamt en met ere zal doen, tegen de snode, gewetenloze verrader Arend van Bocholt, die een bekende, openlijke dief is en een hoerenjong in zijn optreden. En als kennisgeving der waarheid heb ik,
Regionaal Archief Zutphen; genomineerd door Jan Klompenhouwer
Hendrik van Hacfort, dit eigenhandig ondertekend.
1.3 / Atlas van het Oude en Nieuwe Gasthuis ■ Net als vele andere instellingen liet het Oude en
boerderijen zelf getekend, compleet met bijgebou-
Jan Klompenhouwer (1938) was als ambtenaar
Nieuwe Gasthuis te Zutphen een overzicht maken
wen, waterpomp en hooiberg.
werkzaam bij de gemeente Zutphen. Als vrijwilliger werkt hij bij het Regionaal Archief Zutphen aan het
van haar bezittingen. Landmeter Henrick van Gelder Archieven van het Regionaal Archief Zutphen, Booswichtenbrief (ca. 1507), oud archief Zutphen, archiefnummer 1, inventarisnummer 795.
maakte er een gedetailleerd en kleurrijk geheel van.
‘Ik koos dit archiefstuk niet alleen vanwege de prach-
toegankelijk maken van genealogische bronnen en
In dit prachtige kaartboek uit 1663 staan, naast de
tige kleuren. Als genealoog spreekt dit stuk mij ook
transcribeert hij belangrijke documenten.
namen van de boerderijen, ook de maten en de
enorm aan. Het is fantastisch wanneer je een voor-
namen van de eigenaren. In totaal bevat het boek
ouder terugvindt op een boerderij die in deze atlas zo
zestig tekeningen. Sommige bladzijden geven alleen
prachtig is getekend. De ligging van de percelen is
een stuk landbouwgrond weer, op andere zijn de
nog altijd herleidbaar. Op deze straathoek staat nu bijvoorbeeld een benzinepomp!’
Kies het ‘Stuk van het Jaar’
Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers; genomineerd door Willem Willemsen
2.2 / Brief van Stefan Leijendecker aan zijn vrouw Dora Heersink ■ De in Duitsland geboren Stefan Leijendecker
kant van de vijand. De legerleiding willigt een ver-
vertaling
vestigt zich in 1931 in Nederland. Vlak voor het
zoek voor bijzonder verlof in om een Duitse soldaat
Rusland 21/10 43
uitbreken van de Tweede Wereldoorlog leert hij
zijn zieke Nederlandse vrouw te laten bezoeken.
Theodora Heersink kennen. Ze trouwen op 15 mei
Mijn lieve Dora!
1941 te Wisch. Op 7 december 1942 moet Stefan
Stefan deserteert eind 1944 als hij via Roemenië en
Leijendecker opkomen voor zijn nummer in het
Joegoslavië weer in Duitsland is teruggekeerd.
20/10 43, ontvangen, ik was zeer verrast. Ik
Duitse leger. Hij wordt als ‘Funker’ (radiotelegrafist)
Dora Heersink had in de oorlog onderduikers in huis
hoop dat je ziekte niet erger wordt, hou je alsje-
gelegerd te Osnabrück en Denemarken en in 1943 in
en verleende diensten aan het verzet.
blieft goed, lieve Dora ik kom zo snel als moge-
Leningrad en Winnitza.
In 1953 gaat Stefan Leijendeckers grote wens in ver-
lijk naar je toe. Mijn commandant heeft alles in
vulling. Zijn naturalisatie tot Nederlander is dan een
beweging gezet om mij zo snel mogelijk met ver-
Deze brief schrijft Stefan in Rusland op 21 oktober
feit. Een lange weg langs instanties, een request aan
lof te sturen. Er is gisteravond een telegram
1943. Hij heeft per telegram vernomen dat zijn
Koningin Juliana en vele verklaringen van goed
naar Berlijn gegaan en ik hoop dat het niet lang
vrouw Dora ernstig ziek is en heeft bij zijn comman-
gedrag hebben Stefan Leijendecker uiteindelijk ver-
meer duurt tot de zaak in orde is. Wees sterk
dant verlof aangevraagd.
lost van zijn Duitserschap.’
lieve Dora je Stefan komt zo snel mogelijk.
Ik heb je telegram van 17/10 43 gisteravond
Nogmaals wees duizendmaal gegroet en gekust ‘Ik vind dit een aangrijpende brief. Natuurlijk omdat
Willem Willemsen is depotbeheerder van het
hij duizenden kilometers van zijn zieke vrouw is ver-
Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers.
We zien elkaar zeer binnenkort weer
voor over heeft, is op te maken uit een briefje in het-
tot ziens
Heering. Stefan heeft de arts in het najaar van 1943 gevraagd hem een middel toe te dienen waardoor hij ziek zou worden. De arts verleent “volgaarne” zijn medewerking aan deze “sabotagedaad” en dient hem bacillen toe. Doch de “geïnviteerde ziekte” breekt niet uit. Het verzoek aan de arts houdt zonder twijfel verband met de ziekte van zijn vrouw. Uit
Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers; genomineerd door Jan Ovink jr.
andere brieven van Stefan blijkt dat hij zich ook grote zorgen maakt over de onderduikers in huis en welk gevaar dit voor zijn vrouw is. Alles in bedekte termen
2.1 / Bouwtekening villa Zeno te Ulft
geschreven natuurlijk. Vooral op de eerste brieven van Stefan naar huis zie je duidelijk tekenen van censuur. De brieven zijn alle gericht aan adressen in
■ Jan Ovink sr. was de eerste in drie generaties
niet worden geblust omdat de brandweerkazerne
driedimensiale uitstraling. De schaduwpartijen ver-
Duitsland. Via bekenden kwamen de brieven bij Dora
architecten Ovink. In Doetinchem bekleedde hij de
eveneens door bombardementen was getroffen. Het
lenen extra visuele diepte. De regelbare oude trek-
terecht. De brief toont ook een opmerkelijke andere
functie van gemeente-architect. Hier liet hij de
brandde af, doch het archief onder de gewelven bleef
pen met Oost-Indische inkt was een ideaal gereed-
meeste sporen na. Toch zijn ook elders in de Achter-
gespaard en liep dankzij het uitblijven van brand-
schap. Flink doorwerken was geboden om dichtslib-
hoek ontwerpen van zijn hand gerealiseerd. De afge-
weerinzet geen waterschade op. Als vakantiebaantje
ben van de pen te voorkomen. De maatvoering is
beelde tekening laat de Villa Zeno zien die hij in
heeft de dochter van Jan Ovink jr. het archief geïn-
gebaseerd op de koppenmaat van de bakstenen
1896 voor de directeur van de ijzergieterij de DRU,
ventariseerd. Villa Zeno is in 1986 gesloopt.
gevels. Als door een wonder is deze tekening, samen met
de heer F.B. Deurvorst, in Ulft ontwierp. Het archief van het architectenbureau was ondergebracht in het
‘Mijn grootvader H.J.L.Ovink ontwierp en tekende
circa 1400 andere tekeningen, na de bevrijding uit
woonhuis van de familie Ovink aan de Grutstraat 24
deze villa. Het tekenwerk is van hoge kwaliteit, de
ons in 1945 gebombardeerde huis gered.’
te Doetinchem. Tijdens de bombardementen op
lijntjes en de stippellijntjes zijn een wonder van
Arnhem in 1944 heeft de familie het archief overge-
tekentechniek en vaardigheid. Door regelmaat,
Ir. H.J.L. Ovink (Jan Ovink jr.), oud-architect te
bracht naar de gewelfde kelder onder het woonhuis.
zwaarte en minuscule zetting, krijgen de gevels met
Doetinchem, is vrijwilliger bij het Erfgoedcentrum
Toen het huis in maart 1945 in brand stond kon het
in- en uitkragende delen, samen met de daken, een
Achterhoek en Liemers.
Veel groeten aan allemaal In haast
wijderd en maar één ding wil, thuis zijn. Wat hij daarzelfde archief van de Haarlemse arts Dr. M.J.
Archieven Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, archief ‘Bouwtekeningen architectenbureau Ovink, 1867-1949’ archiefnummer 1117.
door je Stefan
Archieven Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, collectie Leijendecker-Heersink te Varsseveld, 1941-1993, archiefnummer 0508, inventarisnummer 1.
Kies het ‘Stuk van het Jaar’
Archief Waterschap Rijn en IJssel; genomineerd door Frans Staring
3.1 / Aanstelling van een vilder ■ Na de fusie van de verschillende waterschappen
derdistrict Overbetuwe de rechtsopvolger werd. Een
tarisnummer 276a. Het betreft Lamert Lamerts, vil-
en polderdistricten in Oost-Gelderland zijn alle
deel van dat archief bevindt zich eveneens in
der te Pannerden. Hij werd in 1715 als zodanig ook
archieven van die vroegere districten overgebracht
Terborg. Waterschappen waren de belangrijkste over-
aangesteld “boven de Grift van Elst” om er van dode
naar het depot in Terborg. Tot die archieven behoort
heidsinstanties in de gebieden vlakbij de grote rivie-
paarden en koeien (beesten) het vel af te trekken
ook dat van het voormalige polderdistrict Oude Rijn,
ren. Het dijkbeheer was van levensbelang. De oude
(villen). Hij werd toen tevens belast met het begraven
met daarin weer ondergebracht de oude archieven
waterschappen hadden dan ook veel in te brengen in
van zelfmoordenaars en ter dood veroordeelden.’
van de dorpspolders Herwen, Aerdt en Pannerden,
de lage delen van ‘Nederland’ en aan de rivieren.
de Eendenpoelsche buitenpolder, de buitenpolder
Hun macht reikte veel verder dan alleen waterbe-
Frans Staring is al jaren een vaste bezoeker en onder-
De Pannerdensche Waard, ’s-Gravenweerd, de
heersing. Rechtspreken hoorde daar bijvoorbeeld
zoeker van de archieven van Waterschap Rijn en
Rosandsche Polder en de buitenpolder Netterden.
ook bij, evenals vonnissen voltrekken.
IJssel; zijn bijzondere interesse geldt de Driedorpenpolder (Herwen, Aerdt en Pannerden), ook wel
Verder zijn daarin de archieven te vinden van de geërfden uit de drie dorpen Herwen, Aerdt en
‘In het waterschapsarchief bevinden zich ook stuk-
Gelders Eiland genoemd. Bij het doorzoeken van
Pannerden.
ken die niet direct met de waterbeheersing te maken
archiefstukken ontdekte Staring dat het archief ook
De dorpen Herwen, Aerdt en Pannerden behoorden
hebben. Ter illustratie daarvan koos ik deze brief uit
documenten bevat die betrekking hebben op heel
eertijds tot het Ambt Overbetuwe, waarvan het pol-
het archief van het polderdistrict Overbetuwe, inven-
andere zaken dan waterbeheersing.
transcriptie 1715 Ick Caspar Antonis van Lijnden tot Ressen, Verwalter, Amptman, Richter en Dijckgraef des Ampts Overbetuwe, authorisere en permittere hier mede aen Mr. Lamert Archieven Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, archief van het gemeentebestuur van Vorden (1795-1931), archiefnummer 1243, inventarisnummer 322.
Lamerts, om alle de dode Peerden en Beesten boven de Grift van Elst in desen Ampte komende te sterven, te mogen aftrecken en wegh slepen op sodanigh genot als daer toe is staende, mits dat denselven sal gehouden sijn in ’t toeko-
Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers; genomineerd door Wilma Groot Enzerink en Henna ter Vrugt
mende alle sodane Menschen, welcke sigh selfs van ’t leven beroven en verhangen, die ter aerde te brengen, tegens genot van vijf en twintigh gulden voor ijder sodanigh Mensch,
2.3 / Drama op ’t Hilverink
welcke hij ter aerde sal brengen. Tot achtervolginge van ’t welcke voorn: Lamert Lamertsen sigh bij desen is verbindende, Ressen den 24. Augusti 1715,
■ In de late avond van 29 juni 1856 krijgt de burge-
wat er tussen hem en deze Alberdina Revoort bespro-
De tweede reden, dat we juist deze brief hebben uit-
Verwalter, Amptman, Richter en Dijckgraef des Ampts
meester van Vorden het bericht dat de 33-jarige
ken is.
gekozen, is meer vanwege het feit dat een ieder die
Overbetuwe (w.g.) C.A.v.Lijnden, Lamert Lamertsen.
Antonij Eggink, zoon van H.J. Eggink op het Erve
De volgende dag begeeft de burgemeester zich naar
zijn/haar stamboom uitzoekt, vroeg of laat een voor-
Hilverink, in de buurtschap Delden onder Vorden
het Erve Hissink om daar met Alberdina te spreken.
ouder tegenkomt wiens vader onbekend is. En helaas
op de achterkant
gelegen, door middel van ophanging een einde aan
Met deze brief stelt hij de Officier van Justitie te
komt het slechts zeer zelden voor dat de naam van de
Contract
zijn leven heeft gemaakt. De burgemeester spoedt
Zutphen op de hoogte van zijn bevindingen.
zich met een arts naar de desbetreffende boerderij
vader alsnog te achterhalen is.’
Waer bij Lamert Lamerts Viller tot Pannerden als Viller
Op 27 september 1856 wordt door de vroedvrouw
boven de Grift van Elst wort aengestelt mits dat hij tegens
om daar een onderzoek in te stellen naar het gebeur-
‘Allereerst is er natuurlijk de tragedie, want moet je
van Ruurlo aangifte gedaan van de geboorte van
genot van 25.gl: van ijder Lichaem, de dode verhange of sigh
de. Hij ondervraagt ook de ouders en broers van de
je voorstellen: Je bent per ongeluk zwanger geraakt,
Hendrik Jan, zoon van Alberdina Revoort. De naam
selfs omgebrachte Lichaemen sal moeten slepen en ter aerde
overledene, evenals de inwonende meid, in de hoop
de betreffende aanstaande vader laat niets meer van
van de vader wordt nimmer meer genoemd en zou
brengen
dat zij opheldering kunnen geven omtrent de reden
zich horen, dus ga je op een gegeven moment met je
altijd onbekend zijn gebleven als de brieven van de
N 117
burgemeester van Vorden verloren waren gegaan.
van de zelfdoding. Zij kunnen hem echter niet vertel-
ellende naar hem toe om hem van de zwangerschap
len waarom Antonij tot een dergelijke daad is geko-
op de hoogte te stellen. Na een lading aan verwijten
men. Wel verneemt hij dat de meid van Berend
keer je ten slotte toch enigszins gerustgesteld naar
Wilma Groot Enzerink en Henna ter Vrugt zijn al jarenlang vaste en enthousiaste bezoeksters van het
Leemkuil, landbouwer op het Erve Hissink in Linde,
huis terug, om de volgende dag te horen dat de vader
diezelfde dag nog op ’t Hilverink is geweest, waar zij
van je ongeboren kind liever de dood kiest dan met
Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers, waar ze
heeft gesproken met Antonij, maar het is niet bekend
jou en je kind verder te gaan.
diverse archieven doorspitten.
Archief Waterschap Rijn en IJssel, archief Polderdistrict Overbetuwe (ged. Herwen, Aerdt en Pannerden), inventarisnummer 276A.
Kies het ‘Stuk van het Jaar’
Archief Waterschap Rijn en IJssel; genomineerd door Henriëtte Marsman-Slot
3.3 / Menukaart bij een chique diner ■ In 1899 werd de Berkelverbetering voltooid. Een
zouden zitten.
dinergasten zetten hun handtekening. Daardoor
omvangrijk werk, waardoor het afvoerend vermogen
Gastheer en -vrouw waren mr. A.J. baron van Nagell
weten we nu nog wie er aan het diner hebben aange-
van de Berkel enorm was verbeterd. Het profiel van
en zijn echtgenote. Van Nagell was in de jaren 1889
zeten.
de beek was verbreed en de rivier was veertien kilo-
tot 1901 watergraaf van het Waterschap van de
meter ingekort doordat vele meanders waren afge-
Berkel geweest en had in die hoedanigheid bestuur-
‘Ik vind deze menukaart een prachtig archiefstuk,
sneden. Met de molenaars die hun molens op het
lijk leiding gegeven aan de werken.
het behoort voor mij tot de categorie “de krenten uit
Berkelwater lieten draaien, waren regelingen getrof-
De ontvangst vond plaats op Kasteel Ampsen. De
de pap”, zo’n stuk dat het archief tot leven brengt,
fen. De watermolen van Lochem was zelfs afgebro-
genodigden kregen allen een schitterend uitgevoerde
een verhaal vertelt achter de saaie feiten.’
ken.
menukaart, met daarop afgebeeld de molens van
De succesvolle uitvoering van het werk werd gevierd
Haarlo, Lochem en Zutphen en de stuw in Lochem.
Henriëtte Marsman-Slot is archivaris van
met een chique diner, waarbij alle prominenten die
Een van de gasten, mr. J.A. Staring, tekende op de
Waterschap Rijn en IJssel en redactielid van Oer.
de Berkelverbetering mogelijk hadden gemaakt aan
achterzijde van de kaart de tafelschikking en alle
Archief Waterschap Rijn en IJssel, archief Waterschap van de Berkel 1882-1936, inventarisnummer 373.
Archief Waterschap Rijn en IJssel, archief Waterschap van de Oude IJssel 1880-1958, inventarisnummer 1369.
Archief Waterschap Rijn en IJssel; genomineerd door Joost van der Plicht
3.2 / De schipbrug over het Broekhuizerwater ■ Een van de redenen voor de oprichting van het
pend wordt aangepast. Het Broekhuizerwater, waar-
Joost van der Plicht was voor zijn pensionering in
Waterschap van de Oude IJssel in 1880 is de verbe-
op de Bevermeer afwatert, maakt van die monding
2012 senior beleidsadviseur reststoffenverwerking
tering van de Oude IJssel. Het nieuwe waterschap
deel uit en staat in open verbinding met de IJssel.
bij Waterschap Rijn en IJssel. Hij studeerde cultuur-
ingenieursbureau J. van Hasselt en De Koning te
‘Voor mij markeert deze met de hand gemaakte teke-
milieubeheer. Hij hield zich de laatste jaren voorna-
Nijmegen in de arm om dat werk voor te bereiden.
ning van de schipbrug het einde van een periode uit
melijk bezig met de ontwikkeling van duurzame
techniek en later ook afvalwatertechnologie en
neemt daarvoor onmiddellijk na de oprichting het
Het bureau komt begin 1884 met een ‘Ontwerp tot
de waterbouw waarin nog op ambachtelijke wijze de
energie, waaronder waterkracht. Op het moment zet
verbetering van den waterafvoer langs den Ouden
kunstwerken in een rivier werden vormgegeven. De
hij zijn grote kennis van zaken op onregelmatige
IJssel en den Aastrang’. Ten gevolge van die verbete-
kleinschaligheid van deze brug weerspiegelt nog het
basis in voor onderzoek bij zijn oude werkgever.
ring moeten ook bruggen worden aangepast of ver-
tijdperk van de voetganger. Niet veel later begint
nieuwd en nieuwe stuwen en sluizen worden aange-
onstuitbaar het autotijdperk.
legd. Zo ook bij Doesburg, waar de gehele uitmon-
De artistieke schoonheid van het tekenwerk staat uit-
ding van de Oude IJssel in de (Gelderse) IJssel ingrij-
stekend in verhouding tot de vormgeving van deze oeververbinding.’
