CT- Colonografie CT-scan van de dikke darm na een onvolledige colonoscopie
Inleiding In deze folder vindt u informatie over een CT-scan van de dikke darm. Dit onderzoek wordt ook wel CT-colonografie genoemd. In deze folder noemen we het verder de CT-scan.. U heeft een afspraak voor dit onderzoek op: _____________ dag __________________ om ________ uur.
Wilt u zich om ________uur melden bij de balie van de afdeling Radiologie op de locatie:
Dordwijk Zwijndrecht
Wij doen ons best om u zoveel mogelijk op tijd te helpen. Wilt u zo vriendelijk zijn om op tijd aanwezig te zijn voor het onderzoek?
1
Waarom deze CT-scan? U heeft zojuist een dikke darm onderzoek (colonoscopie) op de scopiekamer gehad. De specialist heeft met dat onderzoek onvoldoende informatie gekregen over de dikke darm. Daarom wordt er nu een CT-scan gedaan. In deze folder leest u wat u moet doen en hoe het onderzoek gaat. Leest u de folder goed door. Het is belangrijk dat uw dikke darm helemaal leeg blijft (deze was al leeg voor het darmonderzoek (colonoscopie) dat u gehad heeft). Wel moet u contrastvloeistof drinken zodat we de darm goed kunnen zien op de CT-scan. Daarom krijgt u tegelijk met deze folder een flesje van deze contrastvloeistof mee. Verderop in deze folder leest u meer hierover.
Belangrijk voor de voorbereiding Als u medicijnen gebruikt, dan kunt u die innemen zoals u gewend bent. Houdt u wel rekening met het volgende:
Door het dieet werken uw darmen sneller dan normaal. Sommige medicijnen kunnen minder goed worden opgenomen in het bloed waardoor ze minder goed werken. Dit geldt óók voor de anticonceptiepil. Vertel het ons als u een ander dieet volgt zoals een vocht- of natriumbeperkt dieet bij hart- of nierziekten. We kunnen dan overleggen met uw behandelend arts.
Voorbereiding thuis U mag tot aan de CT-scan wel een klein beetje eten, maar niet alles eten. U mag géén vezels eten en alleen licht verteerbaar voedsel. Hiernaast staat wat u wel mag eten.
2
De dag vóór de CT-scan mag u als middag- en/of avondmaaltijd een lichte witte broodmaaltijd (2 boterhammen + dessert). De Broodmaaltijd mag bestaan uit: beschuit, wit- of lichtbruinbrood (geen zaden, meergranen of volkoren) met daarop margarine of boter. U kunt het beleggen met: o Magere vleeswaren. o Een gekookt ei. o Hagelslag. o Chocoladepasta. o Honing. o Stroop. Dessert: vla, pudding, kwark of yoghurt (zonder vruchten, pitjes of muesli) U mag de volgende heldere dranken: o Water. o Heldere soep of bouillon zonder vulling. o Helder sap zonder vruchtvlees. o Thee en koffie o Heldere niet-alcoholische dranken zoals aanmaaklimonade of sportdranken zonder koolzuur. Let op! Gebruik geen: o Koolzuurhoudende dranken. o Bier of andere dranken met alcohol.
3
Op de dag van de CT-scan mag u niet meer eten. Wel mag u tot 1 uur voor het onderzoek heldere vloeistoffen drinken, zoals thee en water.
Contrastvloeistof De contrastvloeistof die u krijgt heet Bariumsulfaat (op het flesje staat E-Z-CAT, 225 ml). Door de Barium kunnen we de darm zien op de CT-scan.
Afb. 1 Een CT-scan van de dikke darm De dag voor de CT-scan Neemt u het contrastmiddel in volgens de onderstaande instructies: Het flesje goed schudden voor gebruik. Meng de inhoud van het flesje met 225 ml water (dit is 1x de hoeveelheid van het flesje). U krijgt op deze manier ongeveer 450 ml verdunde drank. ’s Avonds om 20:00 uur drinkt u de helft (= 225 ml) van deze vloeistof. De andere helft van de vloeistof hoeft u niet meer in te nemen en kunt u weggooien.
4
Belangrijk voor het onderzoek Zwangerschap Als u zwanger bent of denkt het te zijn, wilt u dit dan vooraf tegen uw behandelend arts zeggen? Misschien dat het onderzoek niet kan doorgaan. Tijdens een zwangerschap worden bij voorkeur geen röntgenfoto’s of scans gemaakt.
Buscopan Tijdens het onderzoek krijgt u een medicijn ingespoten (Buscopan). Dit is om de darmbeweging tijdelijk te verminderen. Dit medicijn mag niet gebruikt worden: als u lijdt aan een onbehandelde nauwe kamerhoek glaucoom (verhoogde oogboldruk). Als u last heeft van een vergrote prostaat waarbij urine wordt vastgehouden en u niet goed kunt plassen. Als u een bepaalde spierziekte heeft (myasthenia gravis). Als u één van deze aandoeningen heeft wilt u dit melden voor het onderzoek aan de laborant die u komt ophalen? Allergie Als u overgevoelig bent of allergisch voor jodium of jodiumhoudend contrastmiddel meldt dit dan voor het onderzoek aan de laborant die u komt ophalen. Heeft u in het verleden een allergische reactie op contrastmiddel gekregen? Wilt u dit dan doorgeven aan uw behandeld arts? U krijgt dan voorafgaand aan het onderzoek medicijnen die een allergische reactie verminderen. Vervoer Wij adviseren u om vervoer te regelen. U kunt niet zelfstandig naar huis rijden, fietsen of lopen, omdat u mogelijk een korte tijd wazig kunt zien na het onderzoek. Dit is normaal en gaat vanzelf over. Sieraden Verder raden we u aan om op de dag van het onderzoek geen sieraden te dragen.
5
Vragenlijst Op de dag van het onderzoek meldt u zich bij de balie van radiologie. daar krijgt u een vragenlijst. Wilt u deze invullen en afgeven aan de laborant die u afroept. Deze vragenlijst vindt u ook achterin deze folder.
Het onderzoek
Afb. 2 De CT-scan Voor het onderzoek vraagt de laborant u uw kleding uit te trekken en een schortje aan te doen. U krijgt een infuus ingebracht in een ader in de elleboogsplooi. Als u op de tafel van de CT-scan ligt, brengt de laborant een dun slangetje in uw anus. Hier wordt lucht ingeblazen waardoor de dikke darm zich ontplooit en beter zichtbaar is op de scan. Daarna krijgt u via het infuus het medicijn Buscopan. Dit medicijn vermindert kortdurend de darmbewegingen. Daardoor kan uw dikke darm beter door de scan worden afgebeeld. U merkt zelf niets van het effect op de darm. Het heeft ook geen invloed op uw bewustzijn. Het is mogelijk dat u via het infuus een contrastvloeistof ingespoten krijgt tijdens de scan. De contrastvloeistof is nodig om de organen in uw buik goed in beeld te brengen. Van deze vloeistof kunt u lichte bijwerkingen krijgen zoals:
6
• Rare smaak in de mond; • Warm gevoel door het hele lichaam; • Het gevoel dat u urine laat lopen; Deze bijwerkingen verdwijnen weer binnen enkele minuten. (Wilt u meer weten over de contrastvloeistof, dan kunt u op onze website de bijsluiter lezen, www.radiologie.asz.nl) In de CT-scan ligt u op een tafel. De laborant schuift u door de opening van het apparaat tot de plaats die moet worden onderzocht. Deze opening is een ring en geen afgesloten tunnel. Slechts een klein deel van uw lichaam schuift tijdens het onderzoek in de CTscan. Het is belangrijk dat u tijdens het onderzoek goed stil ligt. Terwijl u door de ring schuift worden er foto's gemaakt. Deze foto's worden verwerkt door de computer. Er zal eerst een scan worden gemaakt als u op uw buik ligt en daarna wordt een scan gemaakt als u op uw rug ligt. Tijdens het maken van de scans vraagt de laborant u enkele keren om in te ademen en uw adem vast te houden (ongeveer 5-20 seconden per scan).
Afb. 3 De laborant ziet u door een raam
7
Tijdens het onderzoek is de laborant in de ruimte naast de CT-scan aanwezig. De laborant kan u zien door een raam en met u praten via een intercom. Hierna is het onderzoek klaar en wordt het luchtslangetje en het infuus weer verwijderd. Na het onderzoek kunt u direct naar het toilet gaan, zodat u de lucht uit uw darmen weer kwijt kunt raken en kunt u zich weer aankleden.
Duur van het onderzoek Het onderzoek duurt 15 tot 30 minuten.
Na het onderzoek
Na het onderzoek mag u direct weer eten en drinken. Als u contrastvloeistof via het infuus heeft gekregen, drinkt u dan 2 á 3 glazen water extra. De contrastvloeistof plast u dan weer snel uit. Na het onderzoek kunt u veel last hebben van winderigheid. Dit komt door de lucht die tijdens het onderzoek in uw darmen is geblazen. De beelden worden bestudeerd door de radioloog en eventueel vergeleken met voorgaande onderzoeken. U krijgt de uitslag via uw aanvragend arts te horen.
Mogelijke bijwerkingen
Barium geeft vrijwel nooit bijwerkingen. Door de toediening van Buscopan kan de druk in het oog toenemen bij patiënten met onbehandelde verhoogde oogboldruk. Als u last krijgt van pijnlijke rode ogen en acuut gezichtsverlies na het onderzoek neemt u dan meteen contact op met de afdeling Radiologie. Het telefoonnummer staat op de volgende bladzijde.
8
U kunt tijdelijk last krijgen van een verhoogde hartslag, een droge mond, wazig zien, het vasthouden van urine, roodheid van de huid en een verminderde werking van de maag en darmen. Deze bijwerkingen zijn meestal mild en van korte duur en gaan vanzelf over.
Een klein aantal patiënten (minder dan 1%) zou overgevoelig kunnen zijn voor contrastmiddel in de bloedbaan. Bent u overgevoelig voor jodium in de bloedbaan, dan kan er een reactie ontstaan na het geven van het contrastmiddel. Een overgevoeligheidsreactie kan bestaan uit: jeuk, bulten, prikkende slijmvliezen en eventueel dikke slijmvliezen, opgezette tong en lippen en mogelijk ook benauwdheid. Deze overgevoeligheidsreactie kan nog een aantal uren na het onderzoek optreden.
Heeft u één of meerdere van de verschijnselen van een overgevoeligheidsreactie, neemt u dan contact met ons op: Tijdens kantooruren kunt u bellen met de afdeling Radiologie, Locatie Dordwijk (078) 6541040. Locatie Zwijndrecht (078) 6541788 Buiten kantoortijden kunt u bellen met de Afdeling Spoedeisende Hulp van locatie Dordwijk, tel. (078) 652 32 10.
Tot slot Ook als u na het lezen van deze folder nog vragen heeft, kunt u op werkdagen tussen 09.00 en 16.00 uur bellen met de afdeling Radiologie, tel (078) 654 71 90. Wetenschappelijk onderzoek Veel afdelingen maken volstrekt anoniem gebruik van gegevens van patiënten. Dit wordt gedaan om de kwaliteit te bewaken en voor onderzoek. Wij nemen aan dat u hiertegen geen bezwaar heeft.
9
Mocht u hier toch bezwaar tegen hebben, dat kunt u dat laten weten aan de arts of de verpleegkundige/laborant. Omdat er in ons ziekenhuis artsen worden opgeleid, wordt er ook wetenschappelijk onderzoek (studies) gedaan. Deze studies zijn altijd vooraf goedgekeurd door een speciale commissie van het ziekenhuis. Als een hulpverlener in het Albert Schweitzer ziekenhuis denkt dat u mogelijk kunt deelnemen aan een dergelijk onderzoek, dan wordt dat met u besproken. U krijgt daarover altijd ook schriftelijke informatie. Dit onderzoek wordt nooit zonder uw toestemming gedaan.
10
-----------------------------------------------------------------------------
Vragenlijst Wilt u deze vragenlijst invullen en aan de laborant geven? Uw naam: _________________________ Uw geboortedatum: __________________ 1. Heeft u een verminderde nierfunctie? 2. Heeft u de Ziekte van Kahler of de Ziekte van Waldenström? 3. Is er in de afgelopen week een CTonderzoek met jodiumhoudend contrast bij u gedaan? 4. Is er in de afgelopen week een hartcatheterisatie bij u gedaan? 5. Bent u allergisch voor jodiumhoudend contrast ? Zo ja hoe ernstig was deze reactie? lichte allergische reactie met jeuk, rode bultjes of misselijkheid. ernstige allergische reactie waarbij medisch ingrijpen nodig was (bijvoorbeeld. benauwdheid, opname in een ziekenhuis etc. ) 6. Heeft u een te snel werkende schildklier? 7. Heeft u een borstamputatie gehad? Zo ja was dit: links/ rechts/ beide kanten 8. Bent u (misschien) zwanger? 9. Heeft u een verhoogde oogboldruk (glaucoom)? 10. Heeft u suikerziekte (Diabetes Mellitus)? 11. Heeft u een vergrote prostaat ?
Ja Ja
Nee Nee
Ja
Nee
Ja
Nee
Ja
Nee
Ja Ja
Nee Nee
Ja Ja
Nee Nee
Ja Ja
Nee Nee
Uw gewicht:________________kg en uw lengte:____________ Als u één van bovenstaande vragen met ja heeft beantwoord, kan het namelijk zijn dat het onderzoek uitgesteld moet worden en/of aanvullende voorzorgsmaatregelen nodig zijn
11
Ruimte voor uw eigen vragen of aantekeningen
12
13
14
Albert Schweitzer ziekenhuis September 2015
pavo 1221
