CONCEPT TOELICHTING OP DE VERORDENING

CONCEPT TOELICHTING OP DE VERORDENING Toelichting op de Verordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning Gemeente  Kerkrade 2012 Inleiding De voorliggende conceptverordening voorzieningen maatschappelijke ondersteuning Gemeente  Kerkrade en bijbehorende concepttoelichting (mei 2012) zijn gebaseerd op de modellen van de VNG  en enkele aanpassingen van Schulinck. Vrij vlot na de invoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) op 1 januari 2007, heeft  de VNG het initiatief genomen om de modelverordening door te ontwikkelen. De  nieuwe modelverordening (versie december 2010) is de weerslag van twee zaken: de resultaten  van het project “De Kanteling” en de jurisprudentie, vooral die van de Centrale Raad van Beroep. Bij het opstellen van de nieuwe landelijke modelverordening hebben de gemeente Kerkrade en het  Wmo­platform Kerkrade een belangrijke adviesrol gespeeld. De opbouw van deze modelverordening is geheel anders dan die van de voorafgaande  modelverordening en die van de Wvg was. In de nieuwe modelverordening ligt het zwaartepunt op de  te behalen resultaten in plaats van op voorzieningen. Na de begripsomschrijvingen licht de focus op  de te bereiken resultaten. Daarin is per onderdeel van de Wmo, zoals geschetst in artikel 4 lid 1 van  de wet (een huishouden voeren, zich verplaatsen in en om de woning, zich lokaal verplaatsen per  vervoermiddel en medemensen ontmoeten en op basis daarvan sociale verbanden aangaan)  uitgewerkt wat daarbij als resultaat bereikt moet worden. De laatste hoofdstukken zijn gereserveerd  voor procedurele aspecten. Algemene voorzieningen hebben in deze verordening voorrang op individuele voorzieningen. Waar  mogelijk zal eerst een algemene voorziening worden aangeboden, waar nodig zal een individuele  voorziening worden verstrekt. Hoe de keuze zal worden gemaakt tussen beide categorieën  voorzieningen hangt uiteraard helemaal af van de individuele situatie van de belanghebbende. Alle bedragen en bijbehorende regelgeving worden opgenomen in een Besluit. Het Besluit wordt,  evenals de Verordening, gebaseerd op een model van de VNG. Nadere bepalingen omtrent de uitvoering / toepassing van de verordening (uitvoeringsbeleid) worden  opgenomen in de Beleidsregels. Voorliggend concept is aangepast aan de uitspraak van de Centrale Raad van Beroep dd 18­1­2012  inzake “verbod op inkomensgrenzen”, in die zin dat geen bepalingen omtrent inkomensgrenzen zijn  opgenomen (staan ook niet in de modelverordening). De adviesraden en het Wmo­platform van Kerkrade hebben intensief meegewerkt aan de  totstandkoming van deze verordening, zowel naar inhoud als naar taalgebruik.

3301.doc 1

Algemene toelichting. De kern van de Wet maatschappelijke ondersteuning wordt gevormd door het begrip  “compensatiebeginsel“. Dit begrip is bij amendement 65 in de Wmo opgenomen. Het is met name de toelichting op het amendement dat informatie geeft over de bedoeling van de  wetgever met het begrip compensatieplicht. De toelichting stelt: “Ter vervanging van de verplichting gedurende drie jaar om te voorzien in met name genoemde   producten en diensten strekt het nieuw geformuleerde artikel ertoe de algemene verplichting aan   gemeenten op te leggen om beperkingen in de zelfredzaamheid op het gebied van het voeren van   een huishouden, het zich verplaatsen in en om de woning en om zich lokaal per vervoermiddel te   verplaatsen, weg te nemen. Onder zelfredzaamheid wordt in dit verband verstaan het lichamelijke,   verstandelijke, geestelijke en financiële vermogen om zelf voorzieningen te treffen die deelname   aan het normale maatschappelijke verkeer mogelijk maken. Onder normale deelname aan het   maatschappelijke verkeer wordt in ieder geval verstaan het kunnen voeren van een huishouden;   het normale gebruik van een woning; het zich in en om de woning kunnen verplaatsen; het zich   zodanig kunnen verplaatsen dat aansluiting kan worden gevonden bij regionale, bovenregionale en   landelijke vervoerssystemen; het kunnen ontmoeten van andere mensen en het aangaan en   onderhouden van sociale verbanden om op die manier te kunnen deelnemen aan het lokale   sociaal­maatschappelijk leven. Voor de gemeentelijke uitvoeringspraktijk biedt de International  Classification of Function, Disability and Health (ICF classificatie) een uniform begrippenkader dat   als grondslag kan dienen om de behoefte aan voorzieningen in individuele gevallen vast te stellen. De opdracht om compenserende voorzieningen te treffen wordt met dit artikel bij wet gegeven. De   normering ervan wordt overeenkomstig de bestuurlijke structuur van de wet op het lokale niveau   bepaald met inachtneming van alle bepalingen over de totstandkoming van het lokale beleid en de   betrokkenheid van burgers en cliënten daarbij.”

3301.doc 2

BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN

Artikel 1

 Begripsomschrijvingen

Ad a. Wet  Deze bepaling spreekt voor zich; zie ook de in artikel 43 van de Wet maatschappelijke ondersteuning  opgenomen citeertitel van de wet. Ad b. College Deze bepaling spreekt voor zich. Ad c. Beperkingen De term “beperkingen” is ontleend aan de ICF, de International Classification of Functioning, Disability,  and Health, opgesteld door de Wereld Gezondheidsorganisatie (World Health Organisation, onderdeel  van de Verenigde Naties). Ad d. Aanvraag De aanvraag kan schriftelijk of elektronisch gedaan worden. Zie verder artikel 3. Ad e. Belanghebbende Deze definitie is afgeleid van de personen als genoemd in artikel 1 lid 1 onderdeel g Wmo aan wie het  college voorzieningen moet verlenen ten behoeve van het behouden en het bevorderen van hun  zelfstandig functioneren of hun deelname aan het maatschappelijke verkeer. Ad f. psychosociaal probleem Het begrip psychosociaal probleem is vanuit de AWBZ in de Wmo opgenomen, maar inmiddels als  “grondslag” uit de AWBZ geschrapt. Dit is gebeurd omdat gebleken is dat deze grondslag in de AWBZ  financieel moeilijk te beheersen was. In de Wmo heeft – volgens de parlementaire behandeling ­ dit  begrip een heel specifieke betekenis. Deze betekenis wordt hier als begripsomschrijving gehanteerd  en is overgenomen uit een uitspraak van de Centrale Raad van Beroep (CRvB 29­04­2009. LJN:  BI6832). Het betreft met name en verlies van zelfstandigheid of deelname aan het maatschappelijk  verkeer, de kerndoelstelling van de Wmo. Ad g Algemene voorziening Het gaat hier om direct of uit voorraad beschikbare voorzieningen, die met een minimum aan  bureaucratie kunnen worden verstrekt. Daarbij valt te denken aan een scala van reeds bestaande of  nog te ontwikkelen voorzieningen: scootermobielpools, algemene woonvoorzieningen als  klussendiensten en voorzieningendepots, rolstoelpools en vrijwilligersdiensten. De  verstrekkingprocedure is eenvoudiger dan bij individuele voorzieningen: een beperkte  toegangsbeoordeling, geen formele beslissing (beschikking) en geen eigen bijdragen. In de regel gaat  het om eenvoudige en veel voorkomende voorzieningen die bedoeld zijn voor incidenteel of  kortdurend gebruik. Kenmerk van algemene voorzieningen is tenslotte dat zij altijd in natura verstrekt  worden en nooit als financiële tegemoetkoming of persoonsgebonden budget. Op verzoek zal er aan  de belanghebbende wel een beschikking kunnen worden afgegeven, zodat rechtsbescherming  gewaarborgd is. Ad h Algemeen gebruikelijke voorziening Evenals onder de Wet voorzieningen gehandicapten het geval was, is het ook onder de Wmo niet de  bedoeling dat de gemeentelijke overheid voorzieningen verstrekt, waarvan gelet op de  omstandigheden van de belanghebbende, aannemelijk is te achten dat deze daarover, ook als hij of zij  niet gehandicapt was, zou (hebben kunnen) beschikken (zie o.a. CRvB 03­07­2001, nr. 00/764 WVG,  CRvB 16­04­2008, nr. 06/4668 WVG en CRvB 14­07­2010, nr. 09/562 WVG). De beoordeling of  sprake is van een algemeen gebruikelijke voorziening voor de belanghebbende ziet op het  beantwoorden van de vraag of de belanghebbende over de voorziening zou (hebben kunnen) 

3301.doc 3

beschikken als hij niet gehandicapt zou zijn geweest. Bij die beoordeling kunnen, zo blijkt uit de  jurisprudentie, een aantal criteria een rol spelen, zoals: de voorziening is in de reguliere handel verkrijgbaar; de voorziening is niet speciaal voor gehandicapten bedoeld; de voorziening is niet aanzienlijk duurder dan vergelijkbare producten met hetzelfde doel. Het begrip “algemeen gebruikelijk” moet overigens niet worden verward met “gebruikelijke zorg”, zoals  dat onder de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten is geformuleerd in beleidsregels. Het begrip  “gebruikelijke zorg” komt onder de Wet maatschappelijke ondersteuning terug, zie hieronder, onder n.  Ad i. Individuele voorziening Algemene voorzieningen hebben in het kader van deze verordening voorrang op individuele  voorzieningen. Waar mogelijk zal eerst een algemene voorziening worden aangeboden, waar nodig  zal een individuele voorziening worden verstrekt. Hoe de keuze zal worden gemaakt tussen beide  categorieën voorzieningen hangt uiteraard helemaal af van de individuele situatie van de  belanghebbende. Door het college vast te stellen beleidsregels zullen afwegingscriteria geven, verder  zal een op de individuele situatie afgestemd medisch advies vaak van groot belang zijn. De algemene  voorzieningen, nu nog genoemd in de vorm van een primaat, kunnen uitgroeien tot voorliggende  voorzieningen en op den duur uit deze verordening verdwijnen, wanneer zij zodanig functioneren dat  zij gerekend kunnen worden tot de groep voorzieningen als maaltijdvoorzieningen en  personenalarmering. Voorbeelden van individuele voorzieningen per resultaatgebied: - een huishouden te voeren: HH1 en HH2, woningaanpassing, - zich te verplaatsen in en om de woning: rolstoel, woningaanpassing - zich lokaal te verplaatsen per vervoermiddel: scootmobiel, reductiepas Regiotaxi, - medemensen te ontmoeten en op basis daarvan sociale verbanden aan te gaan: idem. Ad jGebruikelijke zorg Huisgenoten hebben gezamenlijk de taak al het zich voordoende huishoudelijke werk te verrichten. Zij  zijn zelf verantwoordelijk voor de verdeling en dit uitgangspunt heeft een verplichtend karakter. Dit  wordt gebruikelijke zorg genoemd. Ad k Voorziening in natura Voorzieningen die niet in de vorm van financiële tegemoetkoming of persoonsgebonden budget  worden verstrekt. Daarbij kan worden gedacht aan verstrekking in huur, in bruikleen, in eigendom of in  de vorm van dienstverlening. Ad lPersoonsgebonden budget (pgb) Dit lid beschrijft het persoonsgebonden budget als een geldbedrag dat de belanghebbende onder door  het college bepaalde voorwaarden mag besteden aan een of meer voorzieningen waarmee het te  bereiken resultaat wordt bereikt. Ad m Financiële tegemoetkoming Een geldbedrag dat is bedoeld om een bepaalde voorziening te verwerven. Het is niet per sé een  kostendekkende vergoeding, maar een bedrag, bedoeld als tegemoetkoming in de kosten.  Ad n Hoofdverblijf De compensatieplicht strekt zich uit tot de inwoners van de gemeente. De feitelijke verblijfssituatie  geeft hierover uitsluitsel. De inschrijving in de gemeentelijke basisadministratie (GBA) kan daarbij een  indicatie zijn. Als de persoon met beperkingen naar een andere gemeente wil verhuizen moet duidelijk  zijn waar de aanvraag ingediend moet worden. Beoogd wordt aan te geven dat de aanvraag voor een  aan te passen en te betrekken woning ingediend moet worden in de gemeente waar de aan te passen  woning staat. Deze gemeente kan immers beter overwegen of het aanpassen van de woning de  goedkoopst compenserende oplossing is of dat al een geschikte woning beschikbaar is. De gemeente  waaruit de persoon met beperkingen vertrekt, heeft hier geen inzicht in. Ook in die gevallen dat een  3301.doc 4

aanvraag wordt gedaan voor het bezoekbaar maken van een woonruimte voor de belanghebbende  die in een AWBZ­instelling verblijft, is bovenstaande formulering van belang. Een  verhuiskostenvergoeding moet overigens aangevraagd worden bij de te verlaten gemeente. Ad o. Zelfredzaamheid Deze begripsomschrijving komt uit de toelichting op eerder reeds genoemde amendement­Miltenburg  c.s., dat het compensatiebeginsel aan de wet heeft toegevoegd. Ad p. Maatschappelijke participatie Deze begripsomschrijving is ontleend aan de toelichting op het amendement­Miltenburg c.s., dat het  compensatiebeginsel aan de wet heeft toegevoegd. Ad q Eigen bijdrage Artikel 15 lid 1 van de wet verleent de gemeente de bevoegdheid voor het vragen van een eigen  bijdrage. Deze kan op het inkomen worden afgestemd, zij het dat op grond van artikel 15 lid 3 van de  wet bij Algemene Maatregel van Bestuur nadere regels (Besluit maatschappelijke ondersteuning) zijn  gesteld. Daarin is bepaald wat de ruimte is die de gemeenteraad (het college bij delegatie door de  gemeenteraad) heeft voor het bepalen van de omvang van de eigen bijdrage. Het belangrijkste  onderscheidende kenmerk van de eigen bijdrage ten opzichte van het eigen aandeel, is dat een eigen  bijdrage alleen mogelijk is bij een voorziening in natura of een persoonsgebonden budget en dus niet  bij een financiële tegemoetkoming.  Ad r. Eigen aandeel Artikel 19 lid 1 van de wet bepaalt dat de hoogte van de financiële tegemoetkoming afhankelijk kan  worden gesteld van het inkomen van degene aan wie maatschappelijke ondersteuning is verleend en  van zijn echtgenoot. Hierbij wordt in de toelichting op artikel 19 van de wet gesproken over een “eigen  aandeel in de kosten van een voorziening” (TK 2004­2005, 30 131, nr. 3). Op grond van artikel 19 lid 2  van de wet zijn in het Besluit maatschappelijke ondersteuning nadere regels gesteld met betrekking tot  de financiële tegemoetkomingen. In het Besluit maatschappelijke ondersteuning is bepaald wat de  ruimte is die de gemeenteraad (het college bij delegatie door de gemeenteraad) heeft voor het  bepalen van de omvang van het eigen aandeel. Ad s. Huisgenoot Nadere bepalingen omtrent (beperkte) inzetbaarheid van minderjarige personen worden in de  Beleidsregels uitgewerkt. Ad t. Budgethouder De invoering van het persoonsgebonden budget maakt het opnemen van het begrip “budgethouder”  noodzakelijk. De budgethouder is de persoon die de beschikking krijgt over het budget en over de  besteding daarvan ook verantwoording af dient te leggen. Ad u. Besluit Deze definitie spreekt voor zich. Ad v. Besluit maatschappelijke ondersteuning. Deze definitie spreekt voor zich.

3301.doc 5

RESULTAATGERICHTE COMPENSATIE Artikel 2 De te bereiken resultaten Hoofdstuk 2 is het hart van de verordening. Hoofdstuk 2 betreft de te bereiken resultaten, die afgeleid  zijn uit de in artikel 4 genoemde doelstellingen van de compensatieplicht. Er zijn hieruit 8 te bereiken resultaten afgeleid:  a.  een schoon en leefbaar huis; b.  wonen in een geschikt huis; c.  beschikken over goederen voor primaire levensbehoeften; d.  beschikken over schone, draagbare en doelmatige kleding; e.  het thuis kunnen zorgen voor kinderen die tot het gezin behoren; f.  zich verplaatsen in en om de woning; g.  zich lokaal verplaatsen per vervoermiddel en  h.  de mogelijkheid om contacten te hebben met medemensen en deel te nemen aan recreatieve,  maatschappelijke of religieuze activiteiten.  Op deze 8 terreinen heeft het college een resultaatverplichting: door de te nemen algemene of  individuele maatregelen moet het gestelde resultaat bereikt kunnen worden. Deze resultaten zijn  afkomstig uit de eerste bouwsteen die het resultaat was van het VNG­project `De Kanteling` en is als  brochure onder de titel `Denken in resultaten. Bouwsteen voor een nieuwe modelverordening Wmo`  uitgebracht. 

3301.doc 6

HOOFDSTUK 3

HOE TE KOMEN TOT DE TE BEREIKEN RESULTATEN

Artikel 3 De aanvraag In artikel 4:1 van de Algemene wet bestuursrecht is bepaald dat een aanvraag tot het geven van een  beschikking schriftelijk wordt ingediend, tenzij bij wettelijk voorschrift anders is bepaald. Dat betekent  dat er altijd een eerste handeling van de kant van de belanghebbende noodzakelijk is: er moet eerst  een aanvraag worden ingediend. Een persoon uit de doelgroep van deze wet kan dus niet verwachten  dat vanuit de gemeente op eigen initiatief iets in zijn of haar richting wordt ondernomen. Over het algemeen zal een aanvraag ingediend worden bij de gemeente waar de belanghebbende  zijn hoofdverblijf heeft. Een uitzondering hierop geldt indien de belanghebbende een woning in de  gemeente Kerkrade heeft gehuurd of gekocht en hij deze woning niet eerder kan betrekken nadat die  woning is aangepast. Voor groepen personen die geen vaste woonplaats hebben (zoals schippers van binnenvaartschepen  en kermisexploitanten) geldt dat zij hun aanvraag indienen bij de gemeente waar zij staan  ingeschreven of een briefadres hebben.

3301.doc 7

HOOFDSTUK 4. BEOORDELING VAN DE TE BEREIKEN RESULTATEN Hoofdstuk 4 van de verordening heeft een speciale opbouw. In paragraaf 1 worden de algemene  regels die voor alle 8 te bereiken resultaten gelden, opgesomd. Het betreft dan vooral het maken van  een afweging. Waarom de ene maatregel of voorziening wél en de andere niet. Zeker als de te  verstrekken voorziening niet (precies) datgene is wat betrokkene wenst, is dit van groot belang: het  gaat immers om het te bereiken resultaat en het college zal dan aan moeten kunnen geven waarom  dit toch als maatwerk kan gelden. De paragrafen 2 tot en met 9 vermelden per resultaatgebied wat de globale kaders zijn. Er is bewust  gekozen voor het niet noemen van de voorzieningen die mogelijk zijn. Allereerst laat de wet deze  mogelijkheid toe. Vervolgens is het principe van De Kanteling dat niet van meet af aan een bepaalde  voorziening centraal in de procedure moet staan maar het te bereiken resultaat en hoe dat mogelijk is.  Focussen op een bepaalde voorziening kan de aandacht daarvan zodanig afleiden dat de verkeerde  voorziening wordt toegekend. Artikelgewijs Paragraaf  1 Algemene regels Artikel 5. Het maken van een afweging In lid 1 van artikel 5 is vastgelegd dat het college bij de beoordeling van de vraag welke voorzieningen  getroffen gaan worden uitgaat van de persoonskenmerken en behoeften van de belanghebbende,  zoals artikel 4 lid 2 Wmo voorschrijft. "Uitgaan van" betekent dat het college die persoonskenmerken  en behoeften als vertrekpunt van het onderzoek en de afweging neemt. Bij het onderzoek zal gekeken  worden naar wat nodig is, wat mogelijk is en hoe maatwerk ten aanzien van de te bereiken resultaten  mogelijk is. Het College kijkt daarbij ook naar de mogelijkheden van belanghebbende om het resultaat  zelf te bereiken, bijvoorbeeld met een bepaald hulpmiddel. Lid 3 bepaalt dat alle (wettelijk) voorliggende, algemene en algemeen gebruikelijke voorzieningen die  voor belanghebbende beschikbaar en in praktijk ook daadwerkelijk bruikbaar zijn, eerst beoordeeld  dienen te worden. Dat wil zeggen dat allereerst bekeken moet worden of via deze, in de maatschappij  logischerwijs voorhanden voorzieningen, de te bereiken resultaten ook daadwerkelijk bereikt kunnen  worden. Dat kan nodig zijn omdat men niet weet welke voorzieningen er normaal voorhanden zijn. Als  deze voorzieningen toch niet leiden tot het te bereiken resultaat zal naar andere oplossingen gezocht  moeten worden en komen individuele voorzieningen ter beoordeling in perspectief. Paragraaf 2

De te bereiken resultaten ­ een schoon en leefbaar huis

Artikel 6 Een schoon en leefbaar huis. In lid 1 van artikel 6 wordt geschetst wat het te bereiken resultaat is ten aanzien van een schoon en  leefbaar huis. Dit resultaat houdt in dat iedereen moet kunnen wonen in een huis dat schoon is  volgens de normen zoals die tot nu toe zijn gehanteerd. Onder de ruimten die onder dit principe vallen  zijn vooral te rekenen: een woonkamer, de aanwezige en gebruikte slaapkamers, de keuken en de  sanitaire ruimten.  In lid 2 van artikel 6 wordt geschetst welke individuele voorzieningen beschikbaar gesteld kunnen  worden om het schone en leefbare huis te bereiken. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen  eenvoudig schoonmaakwerk (HH1) en HH1 plus regie van het huishouden (HH2). Lid 3 van artikel 6 gaat in op het onderdeel gebruikelijke zorg. Bij het vaststellen van de aanspraak op  hulp bij het huishouden wordt allereerst bezien of en in hoeverre eventueel huisgenoten zelf de  problemen kunnen oplossen. In de door het college vast te stellen beleidsregels wordt bepaald hoe er  rekening wordt gehouden met gebruikelijke zorg bij het vaststellen van een aanspraak op een  voorziening voor hulp bij het huishouden. Daarbij past de gemeente het (onder de AWBZ tot stand  gekomen) Protocol Gebruikelijke Zorg toe, met de uitzondering dat de gemeente alleen huisgenoten  van 18 jaar en ouder meetelt voor de gebruikelijke zorg. Beschikbaarheid ziet op het daadwerkelijk  3301.doc 8

aanwezig zijn van de huisgenoot (een nadere uitwerking staat in de beleidsregels). Compensatieplicht  bestaat er uiteraard ook als de huisgenoot zelf ook niet in staat is het huishoudelijk werk te verrichten.  Hiertoe zal al dat onderzoek gedaan moeten worden om dit vast te stellen. Daarnaast regelt lid 3 dat, indien en voor zover een of meer huisgenoten het huishoudelijk werk  kunnen verrichten (gebruikelijke zorg), er er in principe geen individuele voorziening toegekend zal  kunnen worden. Omdat het om maatwerk gaat, zal ook hiernaar nauwkeurig onderzoek gedaan  moeten worden. Hetzelfde geldt de in artikel 4 lid 2 gestelde uitzondering voor voorliggende en andere  voorzieningen die gewoon in de maatschappij beschikbaar zijn. Artikel 7 Vorm Hulp bij het huishouden kan in twee vormen als voorziening worden aangeboden. Onder a. wordt  genoemd de hulp bij het huishouden in natura. Het gaat hier om een vorm van persoonlijke  dienstverlening. Onder b. wordt genoemd het persoonsgebonden budget (pgb) voor hulp bij het  huishouden. Met dit pgb moet de belanghebbende zelf hulp inhuren.  Artikel 8 Omvang van de voorziening De hulp bij het huishouden worden uitgedrukt in  minuten. De criteria voor het bepalen van de omvang  zijn beschreven in de Beleidsregels (uitvoeringsbeleid).  Artikel 9 Omvang van het persoonsgebonden budget Deze bepaling spreekt voor zich en sluit nauw aan op artikel 8. Jaarlijkse vastlegging houdt verband  met prijsindexering, zoals genoemd in artikel 42. Paragraaf 3. De te bereiken resultaten ­ Wonen in een geschikt huis Artikel 10.

Normaal gebruik kunnen maken van de woning

Lid 1. Als het gaat om het wonen in een geschikte woning hebben we het over de woonvoorzieningen, zowel  bouwkundig als niet­bouwkundig. Uitgangspunt is daarbij dat men zelf al beschikt of zal beschikken  over een woning. Het is niet zo dat een gemeente voor een woning moet zorgen: dat is een eigen  verantwoordelijkheid van de belanghebbende. De gemeente kan wel ondersteunen of bemiddelen bij  het zoeken naar een (geschikte) woning. Daarbij is uitgangspunt dat iedereen altijd zoekt naar een  voor hem op dat moment meest geschikte beschikbare woning, uiteraard passend bij het  bestedingspatroon. Heeft iemand een woning, dan zal de compensatieplicht betekenen dat eventuele  problemen met het normale gebruik van de woning opgelost worden. Daarbij kan veelal gekozen  worden uit meerdere mogelijke oplossingen. Ook nu gaat het weer om woningen op het niveau sociale  woningbouw. De ruimten zijn dan ook weer de woonkamer, slaapvertrekken, keuken en sanitaire  ruimten. Er kan altijd afgeweken worden naar boven of beneden, maar omvangrijke woningen en zeer  grote ruimten zullen niet als uitgangspunt voor compensatie gelden. Uit lid 1 volgt dat een woonvoorziening slechts wordt verleend ten aanzien van de woning waar de  belanghebbende zijn hoofdverblijf heeft of zal hebben. Het is noodzakelijk de zinsnede 'of zal hebben'  op te nemen voor situaties waarin de belanghebbende naar een andere gemeente wil verhuizen en in  die gemeente een woning wil laten bouwen of aanpassen voordat deze daadwerkelijk wordt  betrokken. Lid 2. Als het gaat om een geschikte woning is er een reeks aan mogelijke wijzen van compensatie. Het kan  mogelijk zijn de woning aan te passen, maar ook kan het mogelijk zijn dat er een andere woning  beschikbaar is die geschikt is, of een woning die gemakkelijker geschikt te maken is. In die situatie zal  een afweging moeten worden gemaakt van de diverse mogelijkheden. Uitgangspunt daarbij zijn de  behoeften van de belanghebbende. Maar aan de andere kant is er ook de noodzaak tot een  doelmatige besteding van gemeenschapsgelden, waardoor zo veel mogelijk belanghebbenden  gecompenseerd kunnen worden met de beschikbare middelen. Door hier gericht beleid op te maken  3301.doc 9

kan het college sturen in de mogelijkheden. De verschillende regels die gelden bij het maken van  afwegingen zijn in de beleidsregels opgenomen. Ten aanzien van de vraag of er aangepast dient te  worden of dat het plaatsen van een herplaatsbare woonunit ook een oplossing kan zijn, spelen  afwegingen over afschrijving van de voorziening en over de vraag of de voorziening later hergebruikt  kan worden een belangrijke rol.  Lid 3 Verhuizing naar een geschikte woning of een goedkoper geschikt te maken woning kan een snelle(re)  oplossing bieden dan het aanpassen van een woning. Bovendien kan een woning zich niet lenen voor  aanpassing. Dat kan betekenen dat er eerst naar alternatieven gekeken zal moeten worden. Daarbij  zal zo mogelijk rekening gehouden worden met de behoeften van de belanghebbende. Dat wil zeggen  dat in een afweging bepaald zal worden hoe die behoeften zich verhouden tot de belangen (met name  financiële) van de gemeente.  Al onder de Wet voorzieningen gehandicapten gold de regel dat bij een aanvraag voor een  woningaanpassing eerst werd bezien of verhuizing naar een andere woning een oplossing kon bieden.  Dit is het zogenaamde primaat van de verhuizing. In feite gaat het om een uitwerking van de regel dat  in beginsel wordt gekozen voor de goedkoopst compenserende voorziening. Het toepassen van het  primaat van verhuizen vindt alleen plaats indien de aanpassing van de woning een door het college in  het Besluit vastgestelde bedrag te boven gaat. Artikel 11. Vorm Deze bepaling spreekt voor zich en behoeft geen nadere toelichting. Artikel 12. Bezoekbaar maken Onder de Wet voorzieningen gehandicapten werd door gemeenten een bovenwettelijke uitzondering  gemaakt op de uitsluiting van AWBZ­bewoners van woonvoorzieningen. Die in de Verordening  vastgelegde uitzondering betrof het zogenaamde bezoekbaar maken van een woonruimte voor  bezoek aan ouders of andere familieleden. Deze uitzondering was gebaseerd op de verordening.  Omdat met de wet niet wordt beoogd om de omvang van de onder de Wet voorzieningen  gehandicapten geregelde zorgplicht in te krimpen of uit te breiden, is de optie van het bezoekbaar  maken ook weer in de verordening opgenomen in artikel 12. Verdere verplichtingen dan hier genoemd  in de verordening heeft de gemeente derhalve niet. “Bezoekbaar maken” wordt in de verordening  daarom gelimiteerd tot het bereikbaar maken van de woonruimte zelf en enkele essentiële ruimten  daarin, en kan bovendien in financiële zin worden gemaximeerd, zie lid 4. De maximale vergoeding is  vastgesteld in het Besluit. Artikel 13.

Weigeringgronden.

Lid 1 Ad a. Als er in de te verlaten woning geen problemen bij het normale gebruik van de woning werden  ervaren, is de verhuizing naar de nieuwe woning kennelijk de oorzaak van de problemen en is men  verhuisd naar een ongeschikte woning. Niet de ondervonden beperking, maar de verhuizing naar een  niet geschikte woning is dan de voornaamste oorzaak van de ondervonden problemen. Deze bepaling  heeft voornamelijk betrekking op situaties waarin men gaat verhuizen zonder specifieke reden, maar  gewoon omdat men daar zin in heeft. Uitzondering op deze bepaling is de zogeheten “belangrijke  reden”. Daarbij kan gedacht worden aan een verhuizing vanwege samenwoning, huwelijk of het  aanvaarden van werk elders. Ad. b. Als een persoon met beperkingen verhuist, zal deze moeten zoeken naar een zo geschikt mogelijke  woning. Het is niet de bedoeling dat men zo maar een ongeschikte woning kiest en vervolgens de  rekening voor aanpassingen bij de gemeente indient. Met “verhuizen” wordt hier overigens niet alleen  gedoeld op de feitelijke verhuizing, maar ook op alle onomkeerbare handelingen die normaal  3301.doc 10

gesproken voorafgaan aan een verhuizing, zoals het tekenen van een koop­, huur­ of  erfpachtcontract. Voor de toepassing van deze weigeringgrond is het belangrijk dat de gemeente zicht  heeft op de aangepaste of eenvoudig aan te passen woningvoorraad. Daarnaast zal de gemeente  haar burgers goed moeten informeren over de gang van zaken bij dit soort verhuizingen. Alleen dan  kan worden gemotiveerd dat sprake is van een verhuizing naar de voor de situatie van  belanghebbende meest geschikte woning. Er is sprake van een omkering van de bewijslast indien  belanghebbende verhuist vanuit een andere gemeente en zich niet vooraf tot het college heeft  gewend om alternatieven te bespreken, dan wel om toestemming te vragen. Onder deze  omstandigheden ligt het op de weg van belanghebbende om aan de hand van controleerbare  gegevens aannemelijk te maken dat er geen geschikte woning voor belanghebbende beschikbaar  was. Dit volgt uit CRvB 13­04­2011, nrs. 09/3047 WMO e.a.. Ad c. Woningen die niet geschikt zijn om het gehele jaar te bewonen kunnen ook niet – als hoofdverblijf –  adequaat gemaakt worden. Daarvoor zal dus per definitie geen woonvoorziening worden verstrekt;  aanpassen leidt niet tot een adequate situatie en verhuizen vanuit een dergelijke woning naar een  woning die wel geschikt is om het gehele jaar te bewonen kan als algemeen gebruikelijk worden  beschouwd. Ook zonder handicap zal men immers moeten verhuizen naar een woning de wel het  gehele jaar bewoonbaar is. Ad d. De Wmo is onder meer gericht op het behoud c.q. het bevorderen van de zelfstandigheid en is als  opvolger van de Wvg ook bedoeld voor mensen die nog zelfstandig kunnen blijven wonen. Op het  moment dat sprake is van een verhuizing van een belanghebbende naar een AWBZ­instelling, valt die  belanghebbende feitelijk buiten de Wmo­doelgroep, omdat het, ook met ondersteuning, niet meer  mogelijk is zelfstandig een huishouden te voeren. Ad e. Deze afwijzingsgrond is afkomstig uit de Modelverordening Wet voorzieningen gehandicapten, en is  bedoeld voor situaties waarin gebruikte materialen voor problemen zorgen. Het is daarbij zaak  onderscheid te maken tussen de constructie, waarbij een bepaald materiaal is toegepast, en de aard  van het gebruikte materiaal zelf. Lid 2. In feite gaat het bij verhuizing vanuit het ouderlijk huis of vanuit een vergelijkbare situatie naar een  zelfstandige woonruimte om een algemeen gebruikelijke verhuizing. Een dergelijke verhuizing staat  dus op zichzelf los van de beperkingen die men heeft. Ook zal verhuisd moeten worden naar een zo  adequaat mogelijke woning. Voorzieningen aan de woning waarheen vanuit het ouderlijk huis wordt  verhuisd zijn uiteraard wel mogelijk, mits verhuisd is naar de op dat moment beschikbare meest  geschikte woning.

Artikel 14. Uitsluitingen Een voorziening ten behoeve van het normaal kunnen gebruiken van de woning wordt alleen verstrekt  als het woonruimten betreft die als zelfstandige woonruimte in het kader van de Wet op de  huurtoeslag ook als zodanig aangemerkt worden. Een uitzondering zijn aanpassingen aan  binnenschepen; deze komen weinig voor en worden apart geregeld in artikel 34, lid 5. Verder worden  geen woonvoorzieningen verstrekt in gemeenschappelijke ruimten van woongebouwen voor ouderen  of gehandicapten of voorzieningen die in dergelijke gebouwen, ook in de wooneenheden, bij  nieuwbouw of renovatie zonder noemenswaardige meerkosten kunnen worden meegenomen.  Paragraaf 4. De te bereiken resultaten – beschikken over goederen voor primaire  levensbehoeften Artikel 15. 3301.doc 11

Beschikken over goederen voor primaire levensbehoeften

Lid 1 van artikel 15 beschrijft wat verstaan wordt onder het beschikken over goederen voor primaire  levensbehoeften. Het kunnen beschikken over goederen voor primaire levensbehoeften betekent dat  de dagelijks benodigde hoeveelheid etenswaren en drank. Hetzelfde geldt voor toiletartikelen en  schoonmaakmiddelen. Deze dagelijkse benodigdheden kunnen op vele manieren in huis komen.  Compensatie houdt niet per definitie in dat de belanghebbende zelf de boodschappen moet kunnen  doen. Er zal in redelijkheid gezocht worden naar een oplossing waarmee het resultaat bereikt wordt.  Te denken valt aan een boodschappenservice, waarbij wel opgelet wordt dat de supermarkt qua  prijsniveau past bij het bestedingspatroon van de belanghebbende. Het gaat niet alleen om de ingrediënten maar ook om de maaltijden zelf. Compensatie betekent dat de  belanghebbende beschikt over de verschillende maaltijden door de dag heen. Daarbij dient rekening  te worden met medische geïndiceerde diëten en kan rekening worden gehouden met de wensen van  de belanghebbende. Het te bereiken doel kan behaald worden via een maaltijdservice, via het gebruik  maken van gezamenlijke maaltijden of via het – met behulp van een vrijwilliger of anderszins – zelf  bereiden van maaltijden. Ook kan het bereiden van maaltijden worden overgenomen. Lid 2 van artikel 15 stelt welke hulpmiddelen gekozen kunnen worden om dit resultaat te bereiken.  Boodschappen kunnen op verschillende manieren gedaan worden. Er kan gebruik gemaakt worden  van beschikbare diensten, zoals boodschappenservice. Bij afwezigheid van dergelijke diensten, of  indien de kosten van de dienst, zowel wat betreft producten als wat betreft extra bezorgkosten, dat  rechtvaardigen, kan gekozen worden voor het inzetten van hulp om de boodschappen te doen.  Daarbij zal goedkoopst compenserend leidraad zijn, zodat het doen van boodschappen niet per se  door de belanghebbende zelf met hulp hoeft te worden gedaan. Ook hier is het te bereiken resultaat  van belang en is de manier waarop daaraan ondergeschikt. Lid 3 bepaalt enerzijds dat ook hier het principe van gebruikelijke zorg geldt (onder a). Anderzijds  regelt lid 3 (onder b) dat een bruikbare boodschappenservice of bruikbare maaltijdvoorziening die leidt  tot het te bereiken resultaat voorliggend is op eventueel individuele voorzieningen. Om te bepalen of  een boodschappenservice of maaltijdvoorziening bruikbaar is, zal gekeken moeten worden naar  gezinssamenstelling, kosten en concrete beschikbaarheid. Als een voorliggende voorziening niet  beschikbaar is, kan daar uiteraard geen gebruik van worden gemaakt. Artikel 16. Vorm Deze bepaling spreekt voor zich en behoeft geen nadere toelichting. Paragraaf 5. De te bereiken resultaten – beschikken over schone, draagbare en doelmatige  kleding, bed­ en linnengoed Artikel 17.

Beschikken over kleding, bed­ en linnengoed

Lid 1  Gemeenten dienen belanghebbenden in staat te stellen te beschikken over schone, draagbare en  doelmatige kleiding en ook bed­ en linnengoed. Dit onderdeel is beperkt tot het verzorgen van kleding,  bed­ en linnengoed dat iemand in zijn bezit heeft. Begeleiding bij het kopen daarvan valt niet onder  afdwingbare compensatie, maar als daar behoefte aan bestaat, kan de gemeente wel bemiddelen bij  het regelen dat er geschikte en passende kleding wordt gekocht, bijvoorbeeld met inschakeling van  vrijwilligers. De wijze waarop deze ondersteuning wordt geboden, is afhankelijk van de gezamenlijk  door belanghebbende en gemeente te kiezen oplossing. Als mobiliteit het probleem is, kan gedacht worden aan een vervoersvoorziening om dat probleem op  te lossen. Als er hulp bij het huishouden aanwezig is, zou dit de oplossing kunnen bieden. Dat hoeft  niet per se via het samen kopen van kleding, bed­ en linnengoed: het is ook mogelijk met behulp van  anderen die spullen aan te schaffen. Wat doelmatige kleding precies is zal per situatie verschillen. Het  moge duidelijk zijn dat het gaat om dagelijkse kleding en niet om exceptionele kleding zoals speciale  gelegenheidskleding. Lid 2 

3301.doc 12

Schone, draagbare en doelmatige kleding en bed­ en linnengoed betekent dat er gewassen,  gestreken en eventueel gerepareerd moet kunnen worden, alles voor zover de belanghebbende  daartoe niet in staat is. Het wassen zal veelal gebeuren met de algemeen gebruikelijke wasmachine.  Ook het drogen van de was vindt indien mogelijk plaats op moderne wijzen van drogen: de wasdroger.  Voor zover het noodzakelijk is kleding te strijken kan dit ook onder te compenseren problemen vallen.  Daarbij is weer uitgangspunt wat in de maatschappij algemeen gangbaar is. Lid 3 Ook hier geldt het principe van de gebruikelijke zorg. Artikel 18. Vorm Deze bepaling spreekt voor zich en behoeft geen nadere toelichting. Paragraaf 6. De te bereiken resultaten – Het (thuis) kunnen zorgen voor kinderen die tot het  gezin behoren  Artikel 19. Het (thuis) kunnen zorgen voor kinderen van het gezin Lid 1 van artikel 19 spreekt over de dagelijkse zorg van kinderen die tot het gezin behoren. Dit kan  onder de compensatieplicht behoren als een ouder met beperkingen dat zelf niet kan. Compensatie is  dan bedoeld als ondersteuning. Het zal nooit gaan om volledige overname. In die situatie zullen  andere oplossingen gezocht moeten worden. Te denken valt aan algemeen gebruikelijke en  voorliggende voorzieningen zoals kinderopvang. Het ondersteunen bij de opvoeding in een ontregeld  gezin valt onder de Wet op de jeugdzorg en intensieve zorg voor gehandicapte kinderen, die de  gebruikelijke zorg overstijgt, valt onder de AWBZ. Lid 2 van artikel 19 biedt de mogelijke oplossingen. Het thuis verzorgen van kinderen die tot het gezin  behoren zal veelal van kortere duur zijn. De compensatie van het niet zelf verzorgen (en opvoeden)  van tot het gezin behorende kinderen zal bij een langere duur opgelost kunnen worden via algemeen  gebruikelijke, voorliggende en algemene voorzieningen. Soms zal tijdelijke compensatie van belang  zijn om de ouder(s) de gelegenheid te geven een definitieve oplossing te zoeken. Voorliggende  voorzieningen spelen dan een grote rol. Te denken valt aan kinderopvang, gastouders,  oppasgrootouders enz.  Lid 3: Voor­ tussen­ en naschoolse opvang kinderopvang of andere opvangmogelijkheden die in de  individuele situatie van de belanghebbende kunnen leiden tot het te bereiken resultaat kunnen het  verstrekken van een individuele voorziening onnodig maken. Er zal dus altijd eerst beoordeeld moeten  worden of er sprake is van dit soort oplossingsmogelijkheden. Artikel 20. Vorm Deze bepaling spreekt voor zich en behoeft geen nadere toelichting. Paragraaf 7. De te bereiken resultaten – zich verplaatsen in en om de woning Artikel 21.

Zich verplaatsen in en om de woning

Lid 1. Het te bereiken resultaat betekent dat de belanghebbende zich in om en nabij zijn woning moet  kunnen verplaatsen. Daarbij dient gedacht te worden aan het verplaatsen in het kader van het wonen,  waarbij de woning bij alle verplaatsingen centraal staat. Alle andere verplaatsingen, die verder gaan  dan de woning (zoals het gaan posten van een brief, het op bezoek gaan bij een buurman of het  maken van een ommetje) horen bij het volgende te bereiken resultaat: zich lokaal verplaatsen per  vervoermiddel. Bij deze verplaatsingen horen wel de verplaatsing naar een centrale hal in een flat,  waar veelal de brievenbussen zijn, of het gebruik van een balkon of het gebruik van de tuin. Wat de  tuin betreft moet het mogelijk zijn in die tuin te komen, de inrichting van de tuin is een eigen  verantwoordelijkheid. In de woning moeten de normale woonruimten bereikt kunnen worden. Te denken valt daarbij aan de  woonkamer, het slaapvertrek, of mogelijk de slaapvertrekken, het toilet en de douche. Als er een  3301.doc 13

berging is, moet ook de berging bereikt kunnen worden, als belanghebbende deze daadwerkelijk  gebruikt. In principe zullen zolders zonder stahoogte, veelal bereikbaar zonder vaste trap, met  bijvoorbeeld een vlizotrap, niet onder de compensatieplicht vallen. Het doel is dat men zich in die ruimten zodanig kan verplaatsen en zich daardoor zodanig kan redden  dat normaal functioneren mogelijk is. Om dit resultaat te bereiken wordt compensatie geboden in de  vorm van hulpmiddelen. Een voorbeeld is een rolstoel voor verplaatsingen door de ruimte. Ook een  tillift zou gezien kunnen worden als een dergelijk middel. Doordat een belangrijk deel van de tilliften  vanwege aard­ en nagelvaste verbinding met het plafond gerekend wordt tot de voorzieningen  waardoor in een geschikte woning gewoond kan worden, wordt de tillift verder beschouwd als een  voorziening die daar onder valt. De hulpmiddelen die het te bereiken resultaat kunnen bevorderen kunnen nieuw of gebruikt zijn. Het is  niet zo dat de compensatieplicht betekent dat iemand een nieuwe voorziening moet ontvangen, de  compensatieplicht betekent dat iemand met de verstrekking het te bereiken resultaat moet kunnen  bereiken. Het kunnen verplaatsen in de woning zou kunnen betekenen dat er twee voorzieningen verstrekt  worden. Wanneer iemand een transfer kan maken, maar overigens aangewezen is op een rolstoel,  zou gekozen kunnen worden voor een stoeltjeslift in combinatie met een rolstoel beneden en een  rolstoel boven, waardoor iemand in staat zal zijn om zich in de gehele woning te verplaatsen. In deze  situatie kunnen naast een traplift ook andere voorzieningen nodig zijn om de woning  rolstoeldoorgankelijk te maken. Lid 2. In principe zal een hulpmiddel voor verplaatsing in, om en nabij het huis (onder de Wmo valt in veel  gevallen de rolstoel) verstrekt worden als men een dergelijke voorziening voor dagelijks zittend  gebruik nodig heeft. Aan een dergelijke noodzaak gaat vaak een periode vooraf waarin gebruik wordt  gemaakt van andere hulpmiddelen, (ooit) verstrekt op basis van de Zorgverzekeringswet of AWBZ of  zelf aangeschaft. De zogenaamde rolstoel voor incidenteel gebruik valt hier niet onder: deze rolstoel  wordt immers niet gebruikt voor verplaatsen in, om en nabij de woning, maar wordt vooral gebruikt als  men zich elders moet verplaatsen en dat zonder een rolstoel niet kan, zoals tijdens een uitstapje. Voor  dit soort rolstoelen kan gebruik gemaakt worden van speciaal hiervoor beschikbare uitleendepots, of  van rolstoelen die op de plaats van bestemming beschikbaar zijn, zoals in pretparken, dierentuinen en  dergelijke. De rolstoel voor incidenteel gebruik wordt alleen dan verstrekt, indien de gemeente geen  regeling heeft voor het lenen van dit soort rolstoelen. Ook is het wellicht in incidentele situaties  noodzakelijk om andere redenen een dergelijke rolstoel voor incidenteel gebruik te verstrekken. Het  zal hierbij gaan om uitzonderingen: uitgangspunt is dat een rolstoel alleen verstrekt wordt indien die  noodzakelijk is voor het verplaatsen in, om en nabij de woning. Artikel 22. Vorm Deze bepaling spreekt voor zich en behoeft geen nadere toelichting. Artikel 23. Weigeringsgronden. Zie de toelichting bij artikel 13. Artikel 24. Uitsluitingen Zie de toelichting bij artikel 14.

3301.doc 14

Paragraaf 8. De te bereiken resultaten – zich lokaal verplaatsen per vervoermiddel Artikel 25. Zich verplaatsen per vervoermiddel Lid 1. Als het gaat om het zich lokaal verplaatsen per vervoermiddel is het te bereiken resultaat dat de  belanghebbende zich met een of ander vervoermiddel binnen zijn eigen woonplaats en het direct  daaromheen gelegen gebied kan verplaatsen. Die verplaatsingen moeten passen in het kader van het  leven van alledag. Dat zijn alle verplaatsingen die niet uitsluitend te maken hebben met verplaatsingen  in het kader van een betaalde baan. Heeft men voor dat soort verplaatsingen een aparte voorziening  nodig, die verder gaat dan de normale voorziening voor het verplaatsen in het kader van het leven van  alledag, dan zal deze voorziening niet onder de compensatieplicht vallen maar vergoed dienen te  worden vanuit de voorzieningen ten behoeve van werken: zoals de Wia. Maar het enkele feit dat je met de voorziening die je nodig hebt in het kader van het leven van alledag,  ook naar je werk kunt, ontslaat de gemeente niet van de compensatieplicht. Ook niet­ gehandicapten  gebruiken hun auto vaak voor het reguliere woon­werkverkeer of voor het vervoer in het kader van  werk (waarvoor zij dan een vergoeding ontvangen van de werkgever).  Lid 2 en 3 De individuele voorzieningen die verstrekt gaan worden om als resultaat te bereiken dat je je met een  of ander vervoermiddel in de woonplaats en directe omgeving kan verplaatsen betreffen een breed  scala van verplaatsingen. Uitgesloten zijn verplaatsingen die met een speciaal middel gemaakt  moeten worden in verband met betaalde arbeid. Verder zijn ook vakanties en ander verblijf buiten het  gebied zoals omschreven met woonplaats en omgeving uitgesloten. Daarvoor wordt door het  Ministerie van VWS Valys beschikbaar gesteld. Valys is aanvullend op de door de Wmo te  compenseren voorzieningen en valt buiten de verantwoordelijkheid van het college van burgemeester  en wethouders. Valys regelt het vervoer wanneer de pashouder een vervoersbehoefte heeft die verder  reikt dan 5 OV­zones vanaf het woonadres van de pashouder of wanneer het vertrekadres is gelegen  op een afstand van meer dan 5 OV­zones vanaf het woonadres van de pashouder. De gemeente is  verantwoordelijk voor de vervoersbehoefte van de pashouder tot en met vijf OV­zones vanaf diens  woonadres of wanneer het vertrekadres is gelegen op een afstand tot en met 5 OV­zones vanaf het  woonadres van de pashouder.  Wel gaat het om verplaatsingen nodig voor het doen van boodschappen ( zodat ook op deze wijze het  resultaat van het kunnen beschikken over de eerste levensbehoeften wordt bereikt), nodig om op  bezoek te gaan, nodig om naar artsen, paramedici, specialisten en voor ziekenhuisonderzoek, voor  zover het zogenaamde zittend ziekenvervoer daar geen oplossing voor biedt. Dit medisch vervoer  betreft vooral situaties waarbij dat vervoer zo frequent is dat het beschikbaar gestelde vervoer bijna  geheel aan dit medisch vervoer gebruikt zou worden. In deze situatie kan extra vervoer ter  compensatie geboden worden. Ook het vervoer om in de natuur te zijn, al dan niet met familie of  vrienden, of het vervoer om een kerk, een sporthal, of een museum te bezoeken valt onder de  compensatieplicht. Lid 4 Een vervoersvoorziening of een combinatie van voorzieningen moet de mogelijkheid bieden om op  jaarbasis 1.500 tot maximaal 2.000 kilometer af te leggen. Deze jurisprudentie van de Centrale Raad  van Beroep wordt hier vastgelegd, aangezien met de wet niet wordt beoogd de werkingssfeer van de  vervallen Wet voorzieningen gehandicapten uit te breiden.  Artikel 26. Het recht op een voorziening voor het zich lokaal verplaatsen Door deze formulering is bepaald dat louter de aantoonbare beperkingen van de belanghebbende in  relatie tot de beperkingen van de bestaande vervoerssystemen bepalend zijn voor de vraag of, en zo  ja in hoeverre de belanghebbende in aanmerking komt voor een voorziening terzake. Algemeen  criterium om in aanmerking te kunnen komen voor een vervoermiddel is het ten gevolge van een  beperking niet kunnen bereiken of gebruiken van het openbaar vervoer. Die regel stamt uit de aan de  Wet voorzieningen gehandicapten voorafgaande AAW, en wordt in de praktijk beoordeeld door te  kijken naar de loopafstand van een belanghebbende (de bekende 800­metergrens). Doordat de  3301.doc 15

streekbus, bijvoorbeeld voor iemand met een functionele beperking, niet toegankelijk is heeft men  recht op een vervoersvoorziening. Artikel 27. Het primaat van het collectief vervoer Artikel 27 geeft het primaat van het collectief vervoer aan. Het collectief vervoer kan (deels) een  oplossing bieden voor de vervoersbehoefte van de belanghebbende. In dat geval worden daarvoor  geen individuele voorzieningen verstrekt. Individuele voorzieningen kunnen echter ook in aanvulling  op het gebruik van een collectief systeem verstrekt kunnen worden. Dit is het geval wanneer het  collectief systeem de vervoersbehoefte van de belanghebbende die een aanspraak heeft niet volledig  dekt. Dit is volgens de jurisprudentie van de Centrale Raad van Beroep onder de Wet voorzieningen  gehandicapten van bijzonder belang bij mensen die slechts zeer beperkt mobiel zijn (mensen met een  loopafstand van maximaal circa 100 meter). Alleen collectief vervoer is voor deze categorie mensen  geen adequate voorziening. Artikel 28. Vorm Deze bepaling spreekt voor zich en behoeft geen nadere toelichting. Paragraaf 9. De te bereiken resultaten – Contacten met medemensen en deelname aan  recreatieve, maatschappelijke of religieuze activiteiten Artikel 29. De mogelijkheid om contacten te hebben met medemensen en deel te nemen aan  recreatieve, maatschappelijke of religieuze activiteiten Lid 1. Het te bereiken resultaat ten aanzien van de mogelijkheid om contacten te hebben met medemensen  en deel te nemen aan recreatieve, maatschappelijke of religieuze activiteiten bestaat uit het kunnen  afleggen van gewenste bezoeken en het deelnemen aan gewenste activiteiten. Daarbij kan gedacht  worden aan familiebezoek, aan het bezoeken van bijeenkomsten of het bezoeken van kerkdiensten,  het deelnemen aan het verenigingsleven, de actieve en passieve sportbeoefening, maar ook het  volgen van cursussen om de vrije tijd op een aangename wijze te kunnen invullen. Voorwaarden  hiervoor zijn bijvoorbeeld het zich kunnen verplaatsen naar deze bestemmingen. Daarvoor zal artikel  25 over het algemeen een voldoende oplossing kunnen bieden. Lid 2. Als vervoer voldoende in staat stelt aan activiteiten deel te nemen kan via artikel 25 het  vervoersprobleem opgelost worden. Lid 3 Als sprake is van voorliggende voorzieningen, die het probleem op kunnen lossen, zal er geen ruimte  meer zijn voor individuele voorzieningen. Lid 4 Dit lid begrenst de mogelijkheden van een voorziening die louter bedoeld is om te sporten. Die  voorziening is aan maximumbedrag gebonden. Artikel 30. Vorm Deze bepaling spreekt voor zich en behoeft geen nadere toelichting.

3301.doc 16

HOOFDSTUK 5. VERSTREKKINGSVORMEN, EIGEN BIJDRAGE EN EIGEN AANDEEL Paragraaf 1. Verstrekking van voorzieningen Artikel 31. Overwegende bezwaren De in artikel 6 van de wet genoemde verplichting om bij een aanspraak op een individuele voorziening  de keuze te bieden tussen een persoonsgebonden budget en een verstrekking in natura, is niet  absoluut. Er kunnen overwegende bezwaren bestaan om niet over te gaan tot verstrekking van een  persoonsgebonden budget. Artikel 36 bepaalt dat die situaties waarin geen persoonsgebonden budget  verstrekt wordt, ook al is dat aangevraagd, omdat zij vallen onder de formulering van artikel 6 Wmo: “  overwegende bezwaren” door het college opgenomen moeten worden in het Besluit, Paragraaf 2. Verstrekking als persoonsgebonden budget Artikel 32. Bepalingen  Het persoonsgebonden budget dient gezien te worden als een manier waarop een toegekende  voorziening wordt verstrekt. De onder lid 1 onder a, van dit artikel genoemde bepaling spreekt dan ook  voor zich en sluit aan op de bepaling in artikel 6 van de wet. Hierin is vastgelegd dat alleen bij  toekenning van individuele voorzieningen in beginsel de keuze voor een persoonsgebonden budget  moet worden geboden. Algemene voorzieningen vallen niet onder deze eis. In lid 1 onder b. is bepaald dat de bedragen voor een persoonsgebonden budget voor een materiële  voorziening worden bepaald als tegenwaarde van de voorziening die de aanvrager op dat moment  ontvangen zou hebben als de voorziening in natura zou zijn verstrekt. Eventuele volumekortingen die  het college verkrijgt bij raamovereenkomsten met aanbieders mogen niet worden doorberekend in het  pgb­bedrag. Voorts kan een aanvullend bedrag worden vastgesteld voor de instandhoudingkosten van  de voorziening. Eventuele onvoorziene aanvullende kosten worden regulier beoordeeld en zo nodig  gecompenseerd.

Het college is zelf verantwoordelijk voor de rechtmatige en doelmatige besteding van gelden op grond  van de wet en heeft ook zelf de bevoegdheid om vast te stellen in hoeverre er wordt gecontroleerd of  belanghebbenden hun persoonsgebonden budget besteden conform de toekenningvoorwaarden. Het  is dus aan de raad en het college om in de verordening en beleidsregels te bepalen hoe die controle  plaatsvindt en daarbij de afweging te maken tussen volledige controle en steekproefsgewijze controle.  Lid 2 regelt dat het college de bevoegdheid heeft om te controleren. Mocht uit de controle blijken dat  er aanleiding is het toegekende persoonsgebonden budget van de budgethouder terug te vorderen,  dan dient de in hoofdstuk 6 genoemde procedure te worden gevolgd.  Verder regelt lid  4 de bevoegdheid van het college om in de daarin omschreven gevallen over te gaan  tot verrekening. Met  dit lid wordt, zoals artikel 4:93 Awb voorschrijft, bij wettelijk voorschrift de  bevoegdheid tot verrekening opgenomen.  Paragraaf 3. Eigen bijdrage en eigen aandeel Artikel 33. Eigen bijdrage en eigen aandeel Artikel 15 van de wet biedt de mogelijkheid bij verstrekking van voorzieningen in natura of een  persoonsgebonden budget eigen bijdragen te vragen. Artikel 19 van de wet biedt de mogelijkheid de  hoogte van financiële tegemoetkomingen af te stemmen op het inkomen van degene aan wie  maatschappelijke ondersteuning wordt verleend: het zogeheten eigen aandeel. In dit artikel stelt de  gemeenteraad vast van deze door de wet geboden mogelijkheden gebruik te maken voor alle  3301.doc 17

individuele voorzieningen. Het college regelt in het Besluit de omvang van de eigen bijdrage en het  eigen aandeel. In de Wet (art. 15) is geregeld dat een eigen bijdrage of eigen aandeel aan personen van 18 jaar of  ouder kan worden opgelegd. In het landelijk Besluit (art. 4.1.6) wordt een uitzondering gemaakt voor  rolstoelen. Het CAK berekent 1x per jaar de eigen bijdrage of het eigen aandeel van een belanghebbende en  spreidt de betalingen over 13 perioden van 4 weken. Voor roerende zaken, die in eigendom worden verstrekt, en woningaanpassingen geldt dit gedurende  maximaal 3 jaar; zie  landelijk Besluit (art. 4.1.5): “Indien de voorziening bestaat uit het verschaffen in eigendom van een roerende  zaak dan wel   een bouwkundige of woontechnische aanpassing van een woning die in eigendom is van de   aanvrager, kan gedurende maximaal negenendertig perioden van vier weken een eigen bijdrage   in rekening worden gebracht dan wel bij de vaststelling van de hoogte van de financiële   tegemoetkoming gedurende maximaal die periode een met toepassing van de daarvoor geldende   regels berekende bedrag in mindering worden gebracht.” De maximumduur geldt – bijvoorbeeld ­ niet voor scootmobielen die in bruikleen worden verstrekt.

3301.doc 18

HOOFDSTUK 6. PROCEDURELE BEPALINGEN ROND ONDERZOEK, ADVIES EN  BESLUITVORMING, INTREKKING EN TERUGVORDERING Artikel 34.

Voorwaarden en weigeringgronden

Lid 1 bevat een aantal voorwaarden waaraan moet worden voldaan wil een voorziening kunnen  worden toegekend. Deze voorwaarden gelden cumulatief dus aan alle voorwaarden moet worden  voldaan. Lid 1 onder a Lid 1 onder a bepaalt dat het noodzakelijk is dat een voorziening langdurig noodzakelijk is. Wat  langdurig noodzakelijk is, is afhankelijk van de concrete situatie. Het kan, in tijd uitgedrukt, gaan om  twee maanden, bijvoorbeeld bij mensen die in een terminaal ziektestadium verkeren. Het kan ook  gaan om veertig jaar, in situaties waarin de beperking bijvoorbeeld aangeboren is en stabiel van aard  is. Kenmerk is in beide genoemde situaties dat de ondervonden beperking, naar de stand van de  medische wetenschap op het moment van de aanvraag, onomkeerbaar is. Er is dus redelijkerwijs  geen verbetering te verwachten in de situatie van de belanghebbende. In dit kader zal de prognose  van groot belang zijn. Zegt de prognose dat de betrokkene na enige tijd zonder de benodigde  hulpmiddelen of aanpassingen zal kunnen functioneren, dan mag men van kortdurende noodzaak  uitgaan. Bij een wisselend beeld, waarbij verbetering in de toestand periodes van terugval opvolgen,  kan echter uitgegaan worden van een langdurige noodzaak. De medisch adviseur speelt bij het  antwoord op de vraag of er al dan niet sprake is van een langdurige noodzaak voor de betreffende  voorziening een belangrijke rol. Voor langere tijd betekent in ieder geval dat wie tijdelijke beperkingen  heeft, bijvoorbeeld door een ongeluk, terwijl vast staat dat de handicap van voorbijgaande aard is, niet  voor een voorziening in het kader van deze verordening in aanmerking komt. Belanghebbende kan  een beroep doen op de hulpmiddelendepots van de Thuiszorgorganisaties die opgezet zijn in het  kader van de AWBZ. Uit deze depots kan men twee maal drie maanden een hulpmiddel gratis lenen,  welke periode kan worden verlengd, zij het dat dan huur is verschuldigd. Waar precies de grens ligt  tussen kortdurend en langdurig ligt zal van situatie tot situatie verschillen.  Een uitzondering op de regel dat de aangevraagde voorziening langdurig noodzakelijk moet zijn,  wordt gevormd door situaties waarin voor een afzienbare periode hulp bij het huishouden nodig is,  bijvoorbeeld bij ontslag uit het ziekenhuis na een opname of bij een ontregeld huishouden.  Lid 1 onder b: Voorzieningen die in het kader van deze verordening worden verstrekt dienen naar objectieve  maatstaven gemeten zowel compenserend als de meest goedkope voorziening te zijn. Met nadruk  wordt hierbij gesteld dat met het begrip compenserend bedoeld wordt: volgens objectieve maatstaven  nog toereikend. Eigenschappen die kostenverhogend werken zonder dat zij de voorziening meer  adequaat maken, zullen in principe niet voor vergoeding in aanmerking komen. Daarbij kan een  overweging zijn dat de bruikbaarheid van een voorziening niet alleen door technische en functionele  aspecten bepaald wordt. Tevens is het denkbaar dat een product dat duurder is dan een vergelijkbaar  product, langer meegaat en dus uiteindelijk goedkoper is. Wat betreft het kwaliteitsniveau waarvan  uitgegaan kan worden, moge het duidelijk zijn dat bij een verantwoord, maar ook niet meer dan dat,  niveau dient te worden aangesloten. Indien de belanghebbende een compenserende voorziening  wenst die duurder is dan de goedkoopst compenserende voorziening, dan kan het college daarvoor  een persoonsgebonden budget verstrekken (ter hoogte van de goedkoopst compenserende  voorziening). Het begrip goedkoopst compenserend geeft het college mogelijkheden tot sturen binnen  het beleid.  Lid 1 onder c.  Het probleem van het individu dient op grond van de wet te worden gecompenseerd. Dat individuele  probleem staat dan ook centraal bij de beoordeling van de aanvraag voor een voorziening op grond  van de wet.  Lid 1 onder d. 3301.doc 19

Dit   lid   benadrukt   dat   een   voorziening   alleen   kan   worden   toegekend   indien   de   in   lid   2   genoemde  algemene   weigeringgronden   en   de   in   de   verordening   per   resultaat   genoemde   specifieke  weigeringgronden niet van toepassing zijn. Lid 2 onder a Algemeen gebruikelijke voorzieningen zijn voorzieningen waarover een met de belanghebbende  vergelijkbare persoon, ook los van de beperking, zou kunnen beschikken. Deze voorzieningen hoeven  niet te worden verstrekt. Dit beginsel wordt al tientallen jaren tijd gehanteerd in de sociale wetgeving  (AAW/WAO, voormalige Wet­Rea, Wvg) en heeft tot een omvangrijke jurisprudentie geleid, die is  vastgelegd in de definitie van dit begrip, zoals die is opgenomen in artikel 1 onder i van deze  verordening. Wat in een concreet geval algemeen gebruikelijk is, hangt dus in beginsel af van de aard  van de gevraagde voorziening. Daarnaast speelt de – financiële­ situatie van de belanghebbende een  rol, bezien in relatie tot de maatschappelijke normen op het moment van de aanvraag. Met name die  financiële situatie van de belanghebbende kan leiden tot een uitzondering op het beginsel dat geen  algemeen gebruikelijke voorzieningen worden verstrekt. Uit de bovengenoemde jurisprudentie blijkt  immers dat een dergelijke uitzondering zich voordoet als het inkomen van de belanghebbende – mede  ten gevolge van aantoonbare kosten ten gevolge van zijn beperking, onder het in diens situatie  geldende bijstandsniveau dreigt te geraken. Een andere uitzondering is het ten gevolge van een  plotseling optredende handicap moeten vervangen van zaken die nog niet zijn afgeschreven; dat zou  zonder die handicap immers ook niet gebeuren.    Lid 2 onder b In de wet is, in tegenstelling tot de situatie bij de Wet voorzieningen gehandicapten, geen specifieke  bepaling opgenomen waaruit blijkt dat de compensatieplicht zich beperkt tot in de gemeente  woonachtige personen. Wel blijkt uit jurisprudentie van de CRvB blijkt dat de compensatieplicht zich  beperkt tot in de gemeente woonachtige personen. Een redelijke uitleg van artikel 4 lid 1 Wmo brengt  mee dat de compensatieplicht uitsluitend bestaat jegens degenen die in de betreffende gemeente  woonplaats hebben. Dit artikel is opgenomen om te bepalen dat alleen personen die woonachtig zijn  in Kerkrade in aanmerking kunnen komen. Uitzondering hierop zijn bewoners van AWBZ­instellingen  die verzoeken om een woning in de gemeente Kerkrade bezoekbaar te maken (artikel 12). Lid 2 onder c Het uitrustingsniveau voor sociale woningbouw is een algemeen aanvaard referentiekader.  Woonvoorzieningen die op dat uitrustingsniveau worden verstrekt, zijn in beginsel van voldoende  kwaliteit; duurdere of andere voorzieningen hoeven niet te worden verstrekt. Een duidelijke  begrenzing derhalve. Garages bijvoorbeeld vallen daarom niet onder dit niveau. Alleen in die gevallen  dat bijvoorbeeld vanuit welstandstoezicht hogere eisen worden gesteld, kan het college hierop een  uitzondering maken. Over de hiermee gepaard gaande kosten moeten in een concrete situatie  afspraken gemaakt worden. Ook bij hulp bij het huishouden speelt deze bepaling een rol. Indien  bijvoorbeeld aanzienlijk meer hulp wordt gevraagd vanwege het feit dat men in een veel grotere of  meer luxe woning woont, geeft deze bepaling een duidelijke grens aan. Lid 2 onder d In sommige gevallen gebruiken mensen al jaren voorzieningen en vragen zij na het optreden van een  beperking voorzieningen aan, die in hun situatie kunnen leiden tot de conclusie dat het optreden van  beperkingen geen meerkosten met zich meebrengt. Daarvoor is lid 2 onder d. bedoeld. Lid 2 onder e  Onder e wordt gedoeld op de situatie dat de belanghebbende een voorziening aanvraagt nadat deze  reeds door de belanghebbende gerealiseerd of aangekocht is. Omdat het college dan geen  mogelijkheden meer heeft de voorziening volgens het vastgestelde beleid te verstrekken, noch  anderszins invloed heeft op de te verstrekken voorziening, kan in deze situatie de voorziening worden  geweigerd. Bijvoorbeeld nadat het college een beslissing over de aanvraag voor een  woningaanpassing heeft genomen mag een aanvang worden gemaakt met de werkzaamheden. Pas  op dat moment heeft het college alle op de aanvraag betrekking hebbende gegevens beoordeeld en  op grond hiervan een besluit genomen over de te treffen voorziening. Door deze regeling wordt  3301.doc 20

voorkomen dat een voorziening waar vroegtijdig mee is begonnen uiteindelijk niet overeenstemt met  hetgeen het college als goedkoopst compenserende voorziening beschouwt. Het college kan  bijvoorbeeld ook factoren mee laten wegen die buiten de woonruimte van de belanghebbende gelegen  zijn, zoals een beschikbare aangepaste of goedkoop aan te passen woning elders, of een losse  woonunit, waardoor een woningaanpassing wellicht niet noodzakelijk is. Pas nadat het college een positieve beschikking voor een verhuiskostenvergoeding heeft gegeven,  komt een belanghebbende hiervoor in aanmerking. Pas nadat advies is verkregen en de gemeente  een afweging heeft gemaakt welke oplossing het meest adequaat is kan de belanghebbende tot  verhuizen overgaan. Met deze voorwaarde wordt tevens voorkomen dat de gemeente achteraf, nadat  de belanghebbende reeds is verhuisd, met een claim voor een verhuiskostenvergoeding  geconfronteerd wordt. In bepaalde gevallen kan het echter nodig zijn dat de belanghebbende snel  moet beslissen omdat de woning anders aan een andere woningzoekende wordt toegewezen. In deze  of andere urgente gevallen is het verkrijgen van toestemming van het college ook voldoende. Maar in  alle gevallen dient de belanghebbende voorafgaand aan de verhuizing schriftelijk toestemming van de  gemeente te hebben verkregen. Het hoeft hier uiteraard niet te gaan om de feitelijke verhuizing, maar  om een situatie waarin men bepaalde onomkeerbare stappen heeft gezet die in de regel voorafgaan  aan een verhuizing, zoals het sluiten van een koop­ huur­ of erfpachtovereenkomst inzake de te  betrekken woning.  Volgens de CRvB is het doel van een bepaling zoals lid 2 onderdeel e de gemeente niet in de positie  te brengen dat de noodzaak, adequaatheid en passendheid van de aangevraagde voorziening niet  meer kunnen worden beoordeeld. Dit is niet zondermeer het geval als er in verband met een  aanvraag kosten zijn gemaakt al voordat een beslissing is genomen (CRvB 11­05­2011, nr. 09/4037  WMO­T). Indien deze beoordeling ondanks de reeds gemaakte kosten, toch kan plaatsvinden, mag  zeker niet op grond van een dergelijke (imperatieve) bepaling worden afgewezen. Uit deze  jurisprudentie valt op te maken dat afwijzing op de grond dat reeds kosten zijn gemaakt voordat het  college een beslissing heeft genomen, slechts houdbaar is wanneer de gemeente niet meer kan  achterhalen of een voorziening noodzakelijk, compenserend en passend is om een aantoonbare  beperking op het gebied van het wonen of het zich binnen of buiten de woning verplaatsen te  compenseren.  Deze weigeringgrond kan niet worden gehanteerd indien het college uitdrukkelijk schriftelijk  toestemming heeft gegeven tot het maken van de kosten voorafgaand aan het moment van  beschikken. Lid 2 onder f Onder f wordt in dit artikel aangegeven dat de aanvraag geweigerd kan worden als het gaat om een  vergoeding of verstrekking die reeds eerder heeft plaatsgehad, terwijl het de belanghebbende  verwijtbaar is dat het middel verloren is gegaan, bijvoorbeeld door roekeloosheid of verwijtbare  onachtzaamheid, dus niet indien de belanghebbende geen schuld treft.  Lid 3 Lid 3 regelt nadrukkelijk dat een weigering van een voorziening omdat belanghebbende niet  woonachtig is in Kerkrade niet van toepassing is, als het betreft: een bezoekbaar te maken woning  (artikel 12) of de belanghebbende een woning heeft gehuurd of gekocht in de gemeente Kerkrade en  hij deze woning niet eerder kan betrekken dan nadat de woning is aangepast.  Lid 4 en 5 Deze leden bevatten enkele bepalingen over voorzieningen ten behoeve van woonwagens en  binnenschepen. Die bepalingen zijn duidelijk en behoeven geen inhoudelijke toelichting. Lid 6 Dit   lid   benadrukt   dat   de   in   de   verordening   per   resultaat   genoemde   specifieke   voorwaarden   en  weigeringgronden onverkort van toepassing zijn. 3301.doc 21

Artikel 35. Advisering Het kan noodzakelijk zijn voor de beoordeling van de voorziening een beroep te doen op een  (medisch) adviseur. Als daar aanleiding voor is biedt artikel 35 daartoe de mogelijkheid. Geregeld is  dat het college twee mogelijkheden heeft: het college kan allereerst iemand oproepen op een  bepaalde plaats en tijd te verschijnen en daar die vragen te beantwoorden die nodig zijn om tot een  zorgvuldig besluit te komen. De tweede mogelijkheid is uitgebreider: deze biedt ook de gelegenheid  tot onderzoek, bijvoorbeeld door een arts. Bij de advisering zal de ICF terminologie gebruikt worden  met het oog op de consistentie van verslag, onderzoek en beoordeling. Het zal duidelijk zijn dat er van  deze mogelijkheden alleen maar gebruik kan worden gemaakt als dit noodzakelijk is, dat wil zeggen  als zonder dit onderzoek een zorgvuldige besluitvorming niet mogelijk is. Afdeling 3:3 van de Algemene wet bestuursrecht, geeft in een vijftal artikelen enige algemene  bepalingen over (externe) advisering. Artikel 3:5 lid 1 Algemene wet bestuursrecht geeft aan dat in  deze afdeling onder adviseur verstaan wordt: een persoon of college, bij of krachtens wettelijk  voorschrift belast met het adviseren inzake door een bestuursorgaan te nemen besluiten en niet  werkzaam onder verantwoordelijkheid van dat bestuursorgaan.  In tegenstelling tot hetgeen er was bepaald in de Wet voorzieningen gehandicapten is in de wet niet  geregeld dat er een adviseur benoemd moet worden. Advies zal in het kader van de uitvoering van de  wet echter onontbeerlijk zijn. De gemeente dient één of meer adviseurs aan te wijzen om in het kader  van de wet advies uit te brengen.  Advies wordt in ieder geval gevraagd wanneer het een eerste aanvraag door de betrokkene betreft en  de medische situatie onduidelijk is. Dit bijvoorbeeld om te kunnen beoordelen of het wellicht om een  progressief ziektebeeld gaat, waarbij vooruitlopend op dit proces reeds eerder ingrijpender  maatregelen getroffen dienen te worden dan op het moment van de aanvraag nodig lijkt.  Doorslaggevend is echter dat vanaf het begin duidelijk geobjectiveerd wordt wat er medisch gezien  speelt bij de betrokken belanghebbende. Het spreekt voor zich dat bij overgang van AWBZ en WVG  naar deze wet voor diegenen die al een voorziening hadden niet gesproken wordt van eerste  aanvraag. Van eerste aanvraag wordt gesproken als een belanghebbende in zijn geheel niet bekend  is bij deze wet. Een afwijzing om medische redenen, zoals bedoeld in lid 2 onder b., kan uiteraard alleen maar op  basis van een medisch advies. Met name wanneer de aard van de aandoening niet echt duidelijk is, is  advies onontbeerlijk; soms kan een op het oog eenvoudige aanvraag leiden tot een stroom van  verdere aanvragen, zonder dat duidelijk is wat iemand mankeert. Dat kan bij verstrekking van  voorzieningen zelfs tot invaliderende effecten voor de belanghebbende en onnodige kosten voor de  gemeente leiden. Dit probleem speelt in het bijzonder bij een aantal zogeheten (medisch) moeilijk  objectiveerbare aandoeningen (m)moa’s. Tot slot vraagt het college advies, indien dit overigens gewenst wordt geacht. Het zal duidelijk zijn dat  hier een scala aan argumenten op te voeren valt. Door deze bepaling is het echter te allen tijde  mogelijk om advies te vragen. Het is verstandig hierbij te (kunnen) motiveren waarom advies  gevraagd wordt, met het oog op een eventuele beroepsprocedure, waarin dit een rol zou kunnen  spelen.  Lid 3 geeft aan dat bij de advisering gebruik gemaakt moet worden van de zogenaamde ICF­ classificatie van de Wereld Gezondheidsorganisatie. Deze bepaling is in de verordening opgenomen  naar aanleiding van de toelichting op amendement 65, waarin staat: “Voor de gemeentelijke  uitvoeringspraktijk biedt de International Classification of Functions, Disabilities and Impairments (ICF  classificatie) een uniform begrippenkader dat als grondslag kan dienen om de behoefte aan  voorzieningen in individuele gevallen vast te stellen.” Mede omdat bij de indicatiestelling van de diverse functies in de Algemene Wet Bijzondere  Ziektekosten eveneens van deze classificatie gebruik wordt gemaakt kan het gebruik van de ICF­ classificatie afstemming tussen de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten en deze wet  vergemakkelijken.   3301.doc 22

3301.doc 23

Artikel 36 Relatie met de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten. Op basis van het amendement­Mosterd c.s. (kamerstuk nr. 30 131­54 ) is in artikel 5, lid 2, onder a.  van de wet opgenomen dat de gemeenteraad bij verordening regels moet vaststellen omtrent de wijze  waarop de toegang tot individuele voorzieningen in samenhang met voorzieningen op het gebied van  wonen en zorg als bedoeld in de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten is geregeld. Gezien de  toelichting op dit amendement, waarbij is vermeld dat lid 2, onder a. ertoe strekt dat “de gemeente  bepaalt hoe achter één loket de samenhang van toegang tot voorzieningen krachtens deze wet met  toegang tot zorgvoorzieningen krachtens de AWBZ of toegang tot voorzieningen op het gebied van  wonen is geregeld”, wordt gedoeld op de zogenaamde één­loketgedachte. Wetsbepaling en  toelichting lopen echter enigszins uit elkaar, omdat in de wetsbepaling “voorzieningen op het gebied  van wonen en zorg als bedoeld in de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten” gebundeld (als vallend  onder de AWBZ) worden genoemd, terwijl in de toelichting op het amendement waarop de  wetsbepaling is gebaseerd onderscheid wordt gemaakt tussen toegang tot zorgvoorzieningen  krachtens de AWBZ en toegang tot voorzieningen op het gebied van het wonen. Verder wordt er,  zoals hierboven al geciteerd, in de toelichting geen onderscheid meer gemaakt tussen raad en  college, slechts “de gemeente” wordt genoemd. Praktisch gezien zal de concrete uitvoering van  activiteiten in het zorgloket en de werking ervan een typische uitvoeringsactiviteit zijn, dus naar zijn  aard vallen onder de verantwoordelijkheid van het college. De door de raad vast te stellen verordening  beperkt zich daarom tot het aanwijzen van een loket, waarbij de nadere uitwerking daarvan via het  college geregeld moeten worden. In Kerkrade fungeren het Stadskantoor en de sociale wijkpunten  tezamen als zorgloket, voor zowel het persoonlijke, het telefonische als het elektronische verkeer. Artikel 37 Samenhangende afstemming.  In artikel 5 lid 2 onder b van de wet is vastgelegd dat de raad in de verordening bepaalt op welke wijze  de verkrijging van individuele voorzieningen samenhangend afgestemd wordt op de situatie van de  belanghebbende. Deze bepaling is bedoeld om, naast de toepassing van algemene  bestuursrechtelijke zorgvuldigheidseisen, de inhoud van de voorzieningen zelf, vanuit  cliëntperspectief, in samenhang te bezien. Evenals het genoemde in de toelichting op artikel 36 van  deze verordening, gaat het hier naar zijn aard om uitvoeringsbeleid, vandaar de delegatiebepaling Artikel 38 Wijzigingen in situatie Het spreekt voor zich dat wijzigingen in de situatie gemeld dienen te worden in al die gevallen dat zij  van invloed zijn op de verstrekte of te verstrekken voorzieningen. Artikel 39 Intrekking en herziening Duidelijk is, dat verstrekking van voorzieningen gebonden is aan voorwaarden. Het is in verband met  het kenbaarheidvereiste, verwoord in de passage “waarvan redelijkerwijs duidelijk moet zijn dat deze  van invloed zijn op het recht op een voorziening”, van groot belang om de beschikkingsvoorwaarden  duidelijk te vermelden in een beschikking. Het is daarom raadzaam om een belanghebbende te wijzen  op de voorwaarden die het recht op de voorziening met zich meebrengen. Daarnaast is het belangrijk  in de beschikking ook expliciet te wijzen op de verplichting om wijzigingen in de situatie aan het  college door te geven. Mocht er sprake zijn van een, om wat voor reden dan ook, ten onrechte  toegekende voorziening, dan vergemakkelijkt een duidelijke formulering in de beschikking een  eventuele beëindiging of terugvordering van (het recht op) een voorziening, omdat de  belanghebbende zich dan niet kan beroepen op onbekendheid met de feiten. Artikel 40 Terugvordering en verrekening De wet bevat geen bepalingen omtrent terugvordering van voorzieningen, wat reden is om deze  mogelijkheid op te nemen in de verordening, omdat er anders geen juridische basis is om  voorzieningen terug te vorderen. Indien er, naar later blijkt, ten onrechte is uitbetaald of geleverd  (voorziening in natura) is, kan het college de voorziening geheel of gedeeltelijk terugvorderen. Het  besluit tot herziening van het recht op de voorziening en de daaraan gekoppelde terugvordering biedt  echter geen executoriale titel, zoals in de Wet werk en bijstand het geval is bij terugvordering. Er is  wel sprake van een civielrechtelijke vordering op grond van onverschuldigde betaling waarvoor het 

3301.doc 24

Burgerlijk Wetboek, boek 6 artikel 203 e.v. de wettelijke basis biedt. Aan de gerechtelijke procedure  zijn kosten verbonden en er gelden specifieke procesrechtelijke eisen Het ligt voor de hand dat van de terugvorderingmogelijkheid in ieder geval gebruik wordt gemaakt  indien de voorziening is toegekend op grond van zodanig onjuiste gegevens dat, als de juiste  gegevens bekend geweest waren, een andere beslissing zou zijn genomen. Het is raadzaam vooraf  een inschatting te maken van de kosten en te verwachten baten, gezien de mogelijke kosten van een  civielrechtelijke procedure. Daarbij moet niet alleen gekeken worden naar de kosten van inschakeling  van een procureur, maar ook naar mogelijke invorderingskosten, zoals de kosten van inschakeling van  een deurwaarder. Wanneer blijkt dat een financiële tegemoetkoming of een persoonsgebonden budget binnen zes  maanden na de uitbetaling niet is aangewend voor de bekostiging van de voorziening waarvoor deze  is verleend, kan het toekenningbesluit worden ingetrokken (artikel 39 lid 2) en de financiële  tegemoetkoming of het persoonsgebonden budget worden teruggevorderd (artikel 40 lid 1). Het gaat  hierbij om voorzieningen waarbij de uitbetaling van de tegemoetkoming of het persoonsgebonden  budget aan de aanschaf van de voorziening voorafgaat. Bij woningaanpassingen zal dit in de regel  niet voorkomen omdat de uitbetaling pas dan plaatsvindt nadat de woningaanpassing is uitgevoerd.  In lid 3 delegeert de gemeenteraad, gelet op artikel 156 Gemeentewet en 10:15 Awb, de in artikel 4.8  Besluit maatschappelijke ondersteuning genoemde bevoegdheid tot verrekening aan het college.

3301.doc 25

Hoofdstuk 7. Slotbepalingen Artikel 41 Hardheidsclausule Artikel 46 bepaalt dat het college in bijzondere gevallen ten gunste van de belanghebbende kan  afwijken van de bepalingen van deze verordening, en dus niet van de in de wet zelf genoemde  bepalingen. Zo nodig wordt hierbij advies ingewonnen. Dit afwijken kan alleen maar ten gunste, en  nooit ten nadele van de betrokken persoon met beperkingen of de eigenaar van de woonruimte. Bij de  woningeigenaar, bijvoorbeeld een corporatie kan gedacht worden aan een situatie waar het van  belang is dat een woonruimte ook langer dan zes maanden leeg staat, omdat bijvoorbeeld bekend is  dat een persoon met beperkingen voor wie de aangepaste woning uitermate geschikt is, op het punt  staat om uit een revalidatiecentrum te worden ontslagen. In die gevallen kan het doelmatiger zijn om  een langere periode een tegemoetkoming in de huurderving te verstrekken. Verder is met nadruk  gemeld: in bijzondere gevallen. Het gebruik maken van de hardheidsclausule moet beschouwd  worden als een uitzondering en niet als een regel. Het college moet in verband met precedentwerking  dan ook duidelijk aangeven waarom in een bepaalde situatie van de verordening wordt afgeweken. Artikel 42 Indexering Deze bepaling spreekt voor zich en wordt niet nader toegelicht. Artikel 43 Inwerkingtreding Deze bepaling spreekt voor zich en wordt niet nader toegelicht. Artikel 44 Citeertitel Deze bepaling spreekt voor zich en wordt niet nader toegelicht.

3301.doc 26