B E R K D O C U M E N T concept
G E B O ~ V E Nv o o ~S O C I ~ L - C U L T U R E L E ACTIVI'TEITEN I N ALMERE-STAD TOT 1 9 9 0
door
ir. H.E.J.
1 9 7 6 - 2 3 7 Bco
Geluk
2 8 oktober
9837 K S D I E N S T
V O O R
D E
I J S S E L h l E E R P O L D E R s
S b l E I I I N G H U I S
!. I:,
Ten behoeve van h e t ' b n t w i k k e l i n g s p l a n " voor Almere-Stad z a l i n d e z e n o t a e e n b e h o e f t e r a m i n g t . a . v . gebouwen overde'kte s o c i a a l - c u l t u r e l e " a c t i v i t e i t e n worden gegeven. I n h o o f d s t u k A worden e n i g e algernene l i j n e n , t r e n d s t . a . v . s o c i a a l - c u l turele activiteiten geschetst. Hoofdstuk B v e r m e l d t d e b e h o e f t e r a m i n g t o t 1990 v o o r d e v e r s c h i l l e n d e gebouwen voor s o c i a a l - c u l t u r e l e a c t i v l t e i t e n . En i n h o o f d s t k C wordt d e e e r s t e ; f a s e v e r d e r u i t g e w e r k t . ',...
A . ALGEMEEN
Wat b e h o o r t t o t d e s o c i a a l - c u l t u r e l e v o o r z i e n i n g e n ? De term s o c i a a l - c u l t u r e l e v o o r z i e n i n g e n omvat n i e t a l t i j d d e z e l f d e v o o r z i e n i n g e n , d e e n e k e e r wordt h e t i n ruime z i n , e e n a n d e r e k e e r i n e n g e z i n g e b r u i k t . I n d i t verband wordt g e d a c h t a a n v o o r z i e n i n g e n o p maatschappelijk, c u l t u r e e l e n r e c r e a t i e f t e r r e i n . D i t i s uitgemerkt i n de volgende i n d a l i n g : a . s o c i a a l - c u l t u r e l e voorzieningen i n enge z i n b i b l i o t h e e k , d i s c o t h e e k (samen mediatheek),muziekschool, c u l t u r e e l c e n t r u m , b u u r t h u i s , b i o s c o o p , museum, p e u t e r s p e e l z a a l , b e j a a r d e n 500s ;
b. voorzieningen t . b . v . s p o r t e n s p e l gyn~nastieklokaal,sportzaal, sporthal, sportveld, tennis- en a t l e t ) i j s b a a n , ( 0 n ) o v e r d e k t zwembad, manege, t r a p v e l d j e s , . , st ipeekeblapalna,a t (s kj eusn svoor kinderen; c . m a a t s c h a p p e l i j k e e n medische v o o r z i e n i n g e n gezondheidscentrum, z i e k e n h u i s , h u i s h o u d e l i j k e e n g e z i n s v o o r l i c h t i n g , g e z i n s z o r g , k r u i s w e r k , m a a t s c h a p p e l i j k werk e n t . b . v . b e j a a r d e n - d i e n stencentrum, verzorgingstehuis en verpleegtehuis; d. onderwijsvoorzieningen s c h o l e n voor k l e u t e r - , b a s i s - e n v o o r t g e z e t o n d e r w i j s ( o p e n b a a r e n b i j z o n d e r o n d e r w i j s ) . G y m n a s t i e k l o k a a l (ook r e e d s o n d e r b . genoemd). e . voorzieningen op k e r k e l i j k gebied kerken. I n d e z e n o t a z u l l e n n i e t a 1 d e z e v o o r z i e n i n g e n a a n bod komen. De r e d e nen h i e r v o o r z i j n : d e z e n o t a b e t r e f t a l l e e n gebouwen voor s o c i a a l - c u l t u r e l e a c t i v i t e i t e n e n sommige v o o r z i e n i n g e n worden i n e e n a n d e r e n o t a behandeld ( z o a l s de s p o r t v o o r z i e n i n g e n e x c l . gymnastieklokaal, s p o r t zaal en sporthal). De v o o r z i e n i n g e n d i e o n d e r d e v e r a n t w o o r d e l i j k h e i d van d e Z . I J . P . . v a l l e n , w o r d e n i n d e z e n o t a s l e c h t s summier b e h a n d e l d . Een v e r s c h i l t u s s e n e e n oude e n e e n nieuwe s t a d Almere-Stad z a l o n t s t a a n u i t h e t n i e t s . De bewoners komen v o o r e e n g r o o t d e e l a l s l o s s t a a n d e i n d i v i d u e n e n g e z i n n e n b i n n e n . Vooral i n h e t b e g i n z a l d i t b e t e k e n e n d a t e r g e e n s p r a k e kan z i j n van e e n h e c h t e s o c i a l e s t r u c t u u r , i e d e r e e n s t a a t vreemd t . 0 . v . e l k a a r . llet p r o c e s om t e komen t o t e e n min of meer s a m e ' n l ~ a n ~ e n d se o c i a l e s t r u c t u u r zal. v e e l t i j d v e r g e n e n met d e n o d i g e problemen g e p a a r d gaan. Een a c t i e v e , pos i t i e v e houding van d e e e r s t e bewoners kan h i e r o p g u n s t i g inwerken. Een e n a n d e r houdt i n d a t d e o v e r h e i d meer z a l moeten doen d a n g e b r u i k e l i j k i s . I n d e b e g i n f a s e z u l l e n i n v e s t e r i n g e n moeten worden gedaan
( 0 . a . h e t l a t e n bouwen van accommodaties) d i e v o o r u i t l o p e n op h e t d a a r v o o r benodigde i n w o n e r t a l . Het i s b o v e n d i e n z e e r goed denkbaar e n w a a r s c h i j n l i j k ook n o o d z a k e l i j k d a t z o l a n g h e t p a r t i c u l i e r i n i t i a t i e f o n v o l d o e n d e i n s t a a t i s om d e n o d i g e a a n z e t t e n t e g e v e n , d e z e i n i t i e r e n d e t a a k d o o r d e o v e r h e i d wordt overgenomen ( t i j d e l i j k e v o o r z i e n i n g e n , t i j d e l i j k accommodaties i n b e h e e r houden). H o p e l i j k z a l d a n b i n n e n n i e t a 1 t e l a n g e t i j d e e n netwerk van s o c i a l e r e l a t i e s o n t s t a a n w a a r b i n n e n i n e e n v o l g r o e i d e f a s e e e n d e e l van d e b e g i n i n i t i a t i e v e n van d e o v e r h e i d e n h e t o n t w i k k e l e n van nieuwe i n i t i a t i e v e n d o o r d e bewoners t e r hand wordt genomen. v e r z o r g i n g s g e b i e d van d e v o o r z i e n i n g e n Voor d e v e r s c h i l l e n d e v o o r z i e n i n g e n z a l h e t v e r z o r g i n g s g e b i e d a l s v o l g t gedifferentieerd zijn: 1. v o o r z i e n i n g e n voor d e r e g i o o f v o o r g e h e e l Almere; 2 . v o o r z i e n i n g e n voor Almere-Stad a l s g e h e e l ; 3. v o o r z i e n i n g e n v o o r e e n w i j k van Almere-Stad; 4 . v o o r z i e n i n g e n voor e e n b u u r t van ALmere-Stad. Welk v e r z o r g i n g s g e b i e d b i j e e n b e p a a l d e v o o r z i e n i n g h o o r t i s a f h a n k e l i j k van v e r s c h i l l e n d e (soms met e l k a a r verbandhoudende) f a c t o r e n : d e s o o r t g e b r u i k e r s , h e t a a n t a l b e n o d i g d e g e b r u i k e r s , d e g r a a d van s p e c i a l i s a t i e , d e b e s c h i k b a r e f i n a n c i g n , d e p o l i t i e k e h a a l b a a r h e i d , d e planol o g i s c h e m o g e l i j k h e d e n . B i j v . op grond van d e maximaal a f l e g b a r e a f s t a n d e n d e noodzaak t o t t o e z i c h t d i e n e n s p e e l v o o r z i e n i n g e n voor k l e u t e r s b i n n e n e e n s t r a a l van 100 m van d e woning t e l i g g e n , voor e e n s p o r t h a l of o v e r d e k t zwembad s p e e l t d e a f s t a n d n a u w e l i j k s e e n r o l . I n d e m e e s t e g e v a l l e n z u l l e n d e v e r s c h i l l e n d e f a c t o r e n t e n o p z i c h t e van e l k a a r afgewogen d i e n e n t e worden. 1 n h e t algemeen kan worden g e s t e l d d a t d e v o o r z i e n i n g z o d i c h t m o g e l i j k d i e n t t e worden g e r e a l i s e e r d b i j d e g r o e p waarvoor z i j i s bestemd. H i e r b i j kan worden opgemerkt d a t "zo d i c h t m o g e l i j k b i j d e groep" n i e t v o l l e d i g kan worden v e r t a a l d d o o r e e n maximale l o o p a f s t a n d a a n t e g e v e n , want e r z a l ook a a n d a c h t moeten worden b e s t e e d a a n de s u b j e c t i e v e b e l e v i n g van d e a f t e l e g g e n a f s t a n d .
.
hlultifunctioneel,
flexibel
De t e r m e n m u l t i f u n c t i o n e e l e n f l e x i b e l worden v e e l v u l d i g g e b r u i k t b i j s o c i a a l - c u l t u r e l e v o o r z i e n i n g e n . Het wordt d a n ook z i n v o l g e a c h t h i e r i e t s d i e p e r op i n t e gaan. De termen kunnen v a n u i t 2 g e z i c h t s p u n t e n worden benaderd: h e t i d e g l e e n h e t p r a k t i s c h e . Het i d e g l e g e z i c h t s p u n t z e g t : v r i j e t i j d mag i n h e t l e v e n n i e t geTsol e e r d worden van a n d e r e t i j d s b e s t e d i n g e n e n v e r s c h i l l e n d e g r o e p e n moet e n ook met e l k a a r i n c o n t a c t kunnen komen. Daarom i s e r e e n s o c i a a l c u l t u r e l e u i t r u s t i n g n o d i g w a a r i n d e v e r s c h i j n i n g s v o r m e n van h e t s o c i a a l - c u l t u r e l e g e b e u r e n i n nauwe samenhang met e l k a a r hun p l a a t s v i n d e n . E e n gebouw is d a a r b i j e e n middel w a a r b i j men z i c h n i e t mag b e p e r k e n t o t a l l e e n h e t h e r b e r g e n van meerdere w e r k s o o r t e n . De z i n van h e t beg r i p m u l t i f u n c t i o n e e l l i g t j u i s t i n h e t f e i t d a t z o ' n gebouw meer moet z i j n d a n d e som d e r d e l e n . Om z o ' n gebouw t e kunnen maken, moeten d e o p s t e l l e r s van h e t programma van e i s e n e n d e o n t w e r p e r s a a n v o e l e n wat e r i n d e s a m e n l e v i n g a a n d e hand i s . Wet b l i j k t e c h t e r d a t e r i n h e t v r i j e t i j d s g e b e u r e n m o e i l i j k is t e v o o r s p e l l e n hoe d e toekomst z a l z i j n , daarom i s f l e x i b i l i t e i t n a a s t m u l t i f u n c t i o n a l i t e i t e e n v e r e i s t e voor v e e l s o c i a a l - c u l t u r e l e gebouwen. F l e x i b i l i t e i t b e t e k e n t i n d i t g e v a l "leer d a n d e aanwezigheid van vouwwanden en/of v e r r i j d b a r e k a s t e n , maar
h o u d t i n da,t e r g e z o c h t moet worden n a a r e e n bouwvorm d i e g e m a k k e l i j k meer i n g r i j p e n d e w i j z i g i n g e n e n a a n p a s s i n g e n a a n v e r a n d e r d e g e d r a g s p a t r o n e n m o g e l i j k maakt. H e t p r a k t i s c h e g e z i c h t s p u n t komt ( v i a e e n a n d e r e weg) t o t d e z e l f d e copc l u s i e s . Er b e s t a a t immers g r o t e b e h o e f t e a a n v o o r z i e n i n g e n o p s o c i a a l c u l t u r e e l t e r r e i n . Met d e a f z o n d e r l i j k e r e a l i s e r i n g van d e , v e r s c h i l l e n Z d e v o o r z i e n i n g e n z o u e e n v o o r onze s a m e n l e v i n g n i e t o p t e b r e n g e n i n v e s t e r i n g gemoeid z i j n . Darrom i s e f f i c i e n c y n o d i g , zowel b i j h e t o p s t e l l e n van h e t p l a n a l s h e t g e b r u i k van r u i m t e n e n accommodatie. Via d e z e e f f i c i e n c y komt m e n . t o t gebouwen met meerdere f u n c t i e s ; o v e r h e a d - k o s t e n word e n g e d e e l d . V e r a n d e r b a a r h e i d e n u i t b r e i d b a a r h e i d van e e n gebouw ( f l e x i b i l i t e i t ) werken u i t e i n d e l i j k ook k o s t e n b e s p a r e n d . E f f i c i e n t g e b r u i k v a n r u i m t e n l e i d t ook t o t meervoudig g e b r u i k d a a r v a n : medegebruik d o o r a n d e r e n e n voor a n d e r e - a c t i v i t e i t e n . Meervoudig g e b r u i k v e r e i s t d a n ook e e n goed r o o s t e r van d e b e h e e r d e r , d e b e r e i d h e i d van d e g e b r u i k e r s om e n i g ongemak voor l i e f t e nemen e n h e t v o l d o e n a a n e e n a a n t a l bouwkund i g e randvoorwaarden c g e l u i d s h i n d e r ) . De b e h e e r d e r van e e n m u l t i f u n c t i o n e e l gebouw h e e f t e e n m o e i l i j k e t a a k , , d i e nog h e r g e n s wordt onderwezen: h e t " b e s p e l e n " van d e m o g e i i j k h e d e n van h e t gebouw. De v e r s c h e i d e n h e i d a a n w e r k s o o r t e n moeten i e d e r t o t liun r e c h t komen, samengaan van g e n e r a t i e s , l e v e n s b e s c h o u w i n g e n e n a c t i v i t e i t e n moet m o g e l i j k z i j n . Ook a a n d e samenwerking t u s s e n d e g e b r u i k e r s moet a a n d a c h t worden b e s t e e d . E n i g e t e r u g h o u d e n d h e i d m e t . h e t s t a r t e n van g r o o t s c h a l i g e e x p e r i m e n t e n i n d e e e r s t e f a s e van Almere-Stad wordt e c h t e r a a n g e r a d e n . De e r v a r i n g e n met d e Agora i n L e l y s t a d hebben g e l e e r d d a t z o ' n e x p e r i m e n t e x t r a r i s i c o e n d u s v e r t r a g i n g met z i c h mee kan b r e n g e n . Vopr k l e i n s c h a l i g e e x p e r i m e n t e n l i g t d e s i t u a t i e i e t s a n d e r s . . ~ i e r b i j wordt met n a m e ' g e d a c h t a a n h e t m u l t i f u n c t i o n e e l g e b r u i k e n van accommod a t i e s d o o r o n d e r w i j s samen met s o c i a a l - c u l t u r e e l werk. Door h e t open: b a a r l i c h a a m Z . 1 J . P . is e e n p r o j e c t g r o e p A l u l t i f u n c t i o n e l e Accolnmodaties i n g e s t e l d met v e r t e g e n w o o r d i g e r s van d e Z . I J . P . , d e R.1J.P. e n Min. van 0. e n \V. Deze p r o j e c t g r o e p z a l d e m o g e l i j k h e d e n o n d e r z o e k e n t o t r e a l i s a t i e van d i t s o o r t m u l t i f u n c t i o n e l e accommodatie. Reeds nu wordt b e p l e i t om, i n d i e n m o g e l i j k , e e n d e r g e l i j k e x p e r i m e n t i n d e b e g i n f a s e i n Almere-Stad u i t t e v o e r e n . I n d i t verband i s ook h e t r a p p o r t "Bouwen voor s c h o o l e n b u u r t " van d e Werkgroep M u l t i f u n c t i o n e l e Accommodaties (Min. C . R . M . e n O . e n \ Y . , 1975) vermeldenswaard. S o c i a a l - c u l t u r e l e v o o r z i e n i n g e n z i j n vaak " v r i j b l i j v e n d "
'
Sommige s o c i a a l - c u i t u r e l e v o o r z i e n i n g e n d r a g e n e e n " v r i j b l i j v e n d " kar a k t e r , d e mensen z i j n " v r i j " i n hun deelname. Andere e c h t e r z i j n i n meerdere o f mindere mate " v e r p l i c h t " . A l s v r i j b l i j v e n d e v o o r z i e n i n g z i j n t e noemen e e n . c u l t u r e e l centrum e n s p o r t v o o r z i e n i n g e n . I n meerdere mate v e r p l i c h t z i j n o n d e r w i j s v o o r z i e n i n g e n . Zolang e l k s o o r t voorziening a l s a p a r t e eenheid wordt.behandeld, l e v e r t d i t v e r s c h i l i n we1 of n i e t v e r p l i c h t z i j n w e i n i g problemen op t e n a a n z i e n van d e r e a l i s e r i n g . De l i a t s t e j a r e n e c h t e r wordt i n toenemende mate g e s p r o k e n o v e r i n t e g r a t i e van v o o r z i e n i n g e n e n dan b l i j k t i n t e g r a t i e van v r i j b l i j v e n d e met meer v e r p l i c h t e v o o r z i e n i n g e n e x t r a m o e i l i j k heden op t e l e v e r e n ( b i j v . e e n s c h o o l met e e n buurtgebouw). Problemen b i j h e t aangeven van d e b e n o d i g d e o p p e r v l a k t e s Zonder v o l l e d i g h e i d i n d e opsomming t e w i l l e n n a s t r e v e n , kunnen h i e r 2 problemen worden b e s c h r e v e n :
1. I n h e t v o o r a f g a a n d e i s h e t v e r s c h i l t u s s e n v r i j b l i j v e n d e e n meer v e r p l i c h t e v o o r z i e n i n g e n a 1 a a n d e o r d e gekomen. De p l a n n i n g e n r e a l i s e r i n g van v e r p l i c h t e v o o r z i e n i n g e n z o a l s d e medische e n d e o n d e r w i j s v o o r z i e n i n g e n i s m e e s t a l gebonden a a n e e n a a n t a l normen, voors c h r i f t e n e n ook w e t t e n . H i e r u i t komen z e e r s p e c i f i e k e gebouwen v o o r t , z o a l s g y m n a s t i e k l o k a a l , s c h o o l , medisch centrum. Voor d e v r i j b l i j v e n d e voorzieningen gelden d i t s o o r t voorschr.iften n i e t of i n m i n d e r e m a t e , t e r w i j l h e t t o c h soms.om g e l i j k s o o r t i g e v o o r z i e ningen m a t ; b i j v . een s p o r t z a a l o f s p o r t h a l . D i t h e e f t t o t gevolg d a t i n t e g r a t i e van f u n c t i e s soms n i e t r e a l i s e e r b a a r i s , d a t z g e bouwen worden n e e r g e z e t d i e g e e n van b e i d e o p t i m a a l worden g e b r u i k t of d a i de v r i j b l i j v e n d e v o o r z i e n i n g z i c h z o i n g r i j p e n d moet a a n p a s s e n d a t e e n goede f u n c t i o n e r i n g wordt belemmerd. 2 . Voor v e r s c i i i l l e n d e s o c i a a l - c u l t u r e l e v o o r z i e n i n g e n g e l d t d a t d e man i f e s t e b e h o e f t e e r a a n van r e c e n t e datum i s e n d a t d e w i j z e waarop e r i n wordt v o o r z i e n s t e e d s a a n g e p a s t moet worden a a n d e o n t w i k k e l i n g e n i n d e z e b e h o e f t e . D i t h o u d t i n , d a t voor v e r s c h i l l e n d e b e h o e f t e n o l o e i l i j k i s a a n t e geven welke r u i m t e l i j k e e i s e n h i e r u i t v o o r t v l o e i e n e n d a t h e t n o o d z a k e l i j k i s om v e i l i g h e i d s m a r g e s i n d e p l a n n e n i n t e bouwen, z o d a t l a t e r e a a n p a s s i n g e n m o g e l i j k z i j n . De normen op d i t g e b i e d z i j n vaak g e b a s e e r d o p v u i s t r e g e l s , o p e r v a r i n g s c i j f e r s i n e e n b e p a a l d e s t a d . Z o l a n g e c h t e r geen b e t e r b e r e k e n i n g s m a t e r i a a l bes c h i k b a a r i s , z a l (met d e n o d i g e k r i t i s c h e b l i k ) worden gewerkt met wat e r i s a a n v u i s t r e g e l s e n e r v a r i n g s c i j f e r s .
"Eerste fase" Op h e t moment d a t d e e e r s t e bewoners van Almere-Stad hun woningen bet r e k k e n d i e n t e e n a a n t a l v o o r z i e n i n g e n r e e d s aanwezig t e z i j n . H i e r b i j k a n met name worden g e d a c h t a a n w i n k e l s , s c h o l e n e n accommodatie t e r v o o r z i e n i n g i n d e e e r s t e b e h o e f t e n op s o c i a a l - c u l t u r e e l g e b i e d (met name v o o r v e r g a d e r e n , c l u b - v o r m i n g ) , e e n s o o r t o n t m o e t i n g s r u i m t e . Voora 1 deze l a a t s t e voorziening is i n de b e g i n f a s e voor de totstandkoming van e e n s o c i a l e s t r u c t u u r van g r o o t b e l a n g . I n e e n l a t e r s t a d i u m k a n d e z e v o o r z i e n i n g e e n meer s p e c i f i e k s o c i a a l - c u l t u r e l e o f e e n g e h e e l andere f u n c t i e k r i j g e n . . De o n t m o e t i n g s r u i m t e i n d e e e r s t e f a s e moet worden g e z i e n a l s e e n t i j d e l i j k onderkomen i n e e n p e r i o d e d a t a l l e r l e i i n i t i a t i e v e n z i c h nog moeten o n t w i k k e l e n t o t e e n meer s t a b i e l p a t r o o n . De v o o r z i e n i n g moet " t o e g a n k e l i j k " z i j n Ekn van d e voorwaarden om d e s o c i a a l - c u l t u r e l e v o o r z i e n i n g e n z o o p t i maal m o g e l i j k t e l a t e n f u n c t i o n e r e n , b e t r e f t d e t o e g a n k e l i j k h e i d e r v a n . I n d i t verband houdt t o e g a n k e l i j k h e i d n i e t a l l e e n b e r e i k b a a r h e i d i n , maar ook bekendheid met d e s o o r t a c t i v i t e i t e n , d e b e t a a l b a a r h e i d , d e b e r e i d h e i d om e r b i n n e n t e s t a p p e n . De t e r m b e r e i k b a a r h e i d b e t r e f t h e t gemak waarmee men d e v o o r z i e n i n g v a n u i t d e woning kan b e r e i k e n ( t e v o e t , p e r f i e t s , b r o m f i e t s , a u t o , o p e n b a a r v e r v o e r ) e n waarmee men d e v o o r z i e n i n g kan v i n d e n ( o p a f s t a n d h e r k e n b a a r ) . B i j d e t o e g a n k e l i j k h e i d g a a t h e t n i e t a l l e e n om o b j e c t i e v e c r i t e r i a waaraan moet worden v o l d a a n , maar v o o r a l ook om d e s u b j e c t i e v e b e l e v i n g van d e v e r s c h i l l e n d e o n d e r d e l e n . De v o o r z i e n i n g moet ook d e i n d r u k wekken van d e bewoners t e z i j n . B i j v o o r k e u r d i e n e n d e s o c i a a l - c u l t u r e l e v o o r z i e n i n g e n i n d e b u u r t Fan goed b e r e i k b a r e , g e m a k k e l i j k h e r k e n b a r e p u n t e n t e Liggen z o a l s w i n k e l s .
,
O n e i g e n l i j k g e b r u i k van' v o o r z i e n i n g e n Onder d e z e term wordt v e r s t a a n : h e t g e b r u i k van v o o r z i e n i n g e n ook voor andere doeleinden dan-waarvoor ze.bedoeld z i j n e n m e e s t a l gebruikt worden. B i j v . h e t g e b r u i k v a n , e e n g y m n a s t i e k l o k a a l d o o r s p o r t v e r e n i g i n g e n i n d e avonduren e n i n h e t weekend, h e t g e b r u i k van e e n b e d r i j f s k a n t i n e voor e e n v e r g a d e r i n g van e e n p o l i t i e k e p a r t i j . De o o r z a a k h i e r v o o r kan v e r s c h i l l e n d z i j n . Het i s m o g e l i j k d a t e r onvoldoende a d e q u a t e accommodatie a a n w e z i g i s of d a t e r v e r s c h i l i n " h u u r U p r i j s i s . Het k a n ook z i j n r e d e n v i n d e n i n h e t n a s t r e v e n van e e n 70 . e f f i c i e n t m o g e l i j k g e b r u i k maken van e e n v o o r z i e n i n g o f i n d e w i j z e waarop h e t gebouw i n g e r i c h t i s . Het is n i e t z o n d e r meer j u i s t te s t e l l e n d a t o n e i g e n l i j k g e b r u i k v e r - , worpen moet worden. Van g e v a l t o t g e v a l zou bekeken d i e n e n t e worden o f h e t a 1 dan n i e t t o e l a a t b a a r i s . I n h e t algemeen kan worden g e s t e l d d a t i n h e t g e v a l d a t h e t o n e i g e n l i j k e g e b r u i k n i e t t e n k o s t e g a a t van h e t e i g e n l i j k e g e b r u i k d e z e s i t u a t i e g e a c c e p t e e r d kan worden. Een voorb e e l d h i e r v a n i s h e t g e b r u i k van d e g y m n a s t i e k l o k a l e n d o o r d e s p o r t v e r e n i g i n g e n : h i e r d o o r worden d e l o k a l e n i n t e n s i e v e r / d o e l m a t i g e r geb r u i k t zonder e l k a a r t e h i n d e r e n .
B. BEHOEFTE RAMING TOT 1 9 9 0 Inleiding I n d e m e e s t r e c e n t e k e r n c i j f e r s v o o r Almere ( P l a n b u r e a u R I J P , m a a r t 1 9 7 6 ) s t a a n v o o r Almere-Stad d e v o l g e n d e c i j f e r s o v e r d e b e v o l k i n g s groei genoteerd. bevolkingsgroei per j a a r
bevolkingsgroei cumulatief
A l s u i t e i t l d e l i j k i n w o n e r t a l v o o r Almere-Stad w o r d t g e d a c h t a a n 8 0 . 0 0 0 a 100.000 opdat h e t verzorgingsgebied voldoende g r o o t is voor a l l e r l e i s t e d e l i j k e v o o r z i e n i n g e n t e n behoeve van g e h e e l Almere. Voor somn~ige voorzieningen z o a l s een k u n s t i j s b a a n , e e n r e g i o n a a l cultuurcentrum zou z e l f s k u n n e n g e l d e n d a t z i j r e g i o n a l e f u n c t i e s b e z i t t e n v o o r e e n geb i e d d a t rneer omvat d a n A l m e r e . I n d e z e n o t a w o r d t d a a r ( n o g ) n i e t o p ingegaan. EBn van d e u i t g a n g s p u n t e n v o o r Almere-Stad i s , d a t men z o s n e l m o g e l i j k d e gemiddelde Nederlandse l e e f t i j d s o p b o u w w i l b e r e i k e n . Ba. B e h o e f t e a a n gebouwen v o o r s o c i a a l - c u l t u r e l e
a c t i v i t e i t e n i n enge z i n
1. M e d i a t h e e k Een m e d i a t h e e k i s e e n u i t g e b r e i d e b i b l i o t h e e k w a a r ook b a n d e n , p l a t e n e n k u n s t v o o r w e r p e n kunnen worden g e l e e n d . De b e h o e f t e a a n d i t s o o r t gebouw d i e n t t e worden g e r e a l i s e e r d m i d d e l s e e n c e n t r a l e ( h o o f d ) m e d i a t h e e k met f i l i a l e n . De c e r i t r a l e n l e d i a t h e e k h o o r t i n h e t c e n t r u m t h u i s , d e f i l i a l e n v e r s p r e i d i n h e t s t a d s g e b i e d . Voor b e i d e b e s t a a t v o o r k e u r v o o r e e n r e l a t i e met w i n k e l a c t i v i t e i t e n . Het o p e n b a a r l i c h a a m Z I J P i s o p d r a c h t g s v e r v o o r d e z e v o o r z i e n i n g . Voor d e c e n t r a l e u n i t d i e n t c a . 4000 m grond t e worden g e r e s e r v e e r d . . ( d i t i s i n c l . o n t s l u i t i n g , p a r k e r e n , g r o e n ) . De r e a l i s a t i e k a n i n meerd e r e bouwlagen e n i n f a s e n p l a a t s v i n d e n , d e e e r s t e f a s e z a l min. 1 0 0 0 1112 b e d r a g e n . \Vat b e t r e f t d e k l e i n e r e m e d i a t h e e k - e e n h e d e n k a n i n d e b e h o e f t e worden v o o r z i e n d o o r h e t bouwen v a n f i l i a l e n e n / o f u i t g e e f p o s t e n . Voor z i l i a l e n g f j d t e e n minimum v a n 1 p e r 10 A 1 5 . 0 0 0 i n w o n e r s ( c a . 400 m brut0 3 l o e r o p p e r v l a k t e p e r 1 0 . 0 0 0 i n w o n e r s ) . Een u i t g e e f p o s t neemt c a . 200 m n e t t o v l o e r o p p e r v l a k t e i n b e s l a g , t e r e a l i s e r e n i n e e n b u u r t c e n t r u m i n c o m b i n a t i e met b i j v . e e n c o n s u l t a t i e b u r e a u .
"Brute o p p e r v l a k t e n
.
z i j n i n c l . verkeersruimten en s a n i t a i r (netto-excl.)
.
2. Muziekschool, c r e a t i e f c e n t r u m Op h i t t e r r e i n z i j n e e n 2 - t a l o n t w i k k e l i n g e n t e noemen. De e e r s t e bet r e f t h e t s t r e v e n om d e muziekschool e e n b r e d e r e b a s i s t e geven e n h i e r a a n d e k u n s t z i n n i g e vorrning t o e t e voegen. De v o o r z i e n i n g i s dan b e d o e l d voor a l l e l e e f t i j d s g r o e p e n (ook d d u c a t i o n p e r m a n e n t e ) . De tweede h e e f t b e t r e k k i n g o p h e t n a s t r b v e n om d e algqmene m u z i k a i e vorming g e h e e l t e s u b s i d i E r e n e n o n d e r t e b r e n g e n b i j h e t b a s i s o n d e r w i j s . De muziekschool d i e n t a l s c e n t r u m - v o o r z i e n i n g t e worden b e h a n d e l d . Het o p e n b a a r l i c h a a m ZIJT i s o p d r a c h t g s v e r v o o r , d e z e v o o r z i e n i n g . Voor d e z e v o o r z i e n i n g d i e n t s a : 4000 m b r u t o v l o e r o p p e r v l a k t e t e w o r d e n g e r e s e r v e e r d , c a . 3000 m i n d e e e r s t e f a s e . 3 . C u l t u r e e l centrum Het c u l t u r e e l c e n t r u m z a l i n b e g i n s e l m o g e l i j k h e d e n moeten b i e d e n vo'or p r o f e s s i o n e l e t o n e e l - , b a l l e t - e n f i l m v o o r s t e l l i n g e n e n bepaalde (grot e r e ) muziekuitvoeringen. Een e v e n t u e l e c o r n b i n a t i e met a n d e r e , v o o r z i e n i n g e n z o a l s m e d i a t h e e k , m u z i e k s c h o o l , j o n g e r e n c e n t r u m z a l met g r o t e z o r g v u l d i g h e i d d i e n e n t e worden overwogen. D i t gebouw d i e n t i n h e t c e n t r u m t e worden g e r e a l i s e e r d . Het i s m o e i l i j k om a a n t e geven welke o p p e r v l a k t e d i t s o o r t v o o r z i e n i n g z a l vragen. Ter i n d i c a t i e kan gelden daa h e t s o c i a a l - c u l t u r e e l e n c r e a t i e f centrum Agora i n L e l y s t a d 9 . 8 6 0 m b r u t o v l o e r o p p e r v l a k t e omvat e n b e d o e l d i s t e f u n c t i o n e r e n voor d e l e e n 2 e w i j k . ( c a . 4 0 . 0 0 0 i n woners ) . 4 . Duurthuis Het b u u r t h u i s d i e n t e e n aebouw t e z i i n d a t t e n d i e n s t s t a a t van d e v r i j e t i j d s a c t i v i t e i t e n van d e bewoners. Met name d e j e u g d t o t 1 2 3 1 4 j a a r e n d e v o l w a s s e n e n ( i n c l . b e j a a r d e n ) z u l l e n z i c h o p d i t gebouw r i c h t e n , t e r w i j l v o o r d e j o n g e r e n ( v a n a f 1 2 h 14 j a a r ) e e n n i e t b u u r t gebonden, i n h e t c e n t r u m g e l e g e n gebouw ( z i e 5 ) meer i n d e b e h o e f t e v o o r z i e t . Ook e e n b e j a a r d e n s o o s moet e e n p l a a t s kunnen v i n d e n i n h e t buurthuis. Het v e r z o r g i n g s g e b i e d voor e e n b u u r t h u i s omvat c a . 8 . 0 0 0 inwoners ( a a n t e p a s s e n a a n d e b u u r t i n d e l i n g van d e s t a d ) . H e t ' b u u r t h u i s , d i e n t z o d a n i g t e z i j n g e s i t u e e r d d a t geen d i r e c t e g e l u i d s o v e r l a s t b i j d e ornwonenden wordt v e r o o r z a a k t . . De l a a t s t e t i j d wordt i n toenemende mate g e s p r o k e n o v e r e e n gemeens c h a p p e l i j k g e b r u i k van gebouwen v o o r h e t o n d e r w i j s e n v o o r s o c i a a l c u l t u r e l e a c t i v i t e i t e n . I n O e g s t g e e s t , Z w o l l e , . D e Cockdorp e n Zevenb e r g e n z i j n p r o j e c t e n conform d e z e g e d a c h t e g e r e a l i s e e r d o f i n voorb e r e i d i n g . Het v e r d i e n t a a n b e v e l i n g d e z e o n t w i k k e l i n g t e volgen e n d e r e a l i s a t i e - m o g e l i j k h e d e n na t e g a a n .
-
-
5. ,Jongerericeritru~~~
Voor d e j o n g e r e n v a n a f 1 2 a 14 j a a r g e l d t d a t . z i j d e b e h o e f t e hebben z i c h 10s t e maken van d e d i r e c t e woonomgeving. A l s accommodatie i s voor hen e e n r u i m t e i n h e t centrum h e t meest g e s c h i k t ; d a a r i s d r u k t e , v e r t i e r . Een goede g e l u i d s i s o l a t i e i s h i e r b i j van g r o o t b e l a n g . Het i s n l o e i l i j k a a n t e geven b i j welk i n w o n e r t a l e e n j o n g e r e n c e n t r y m goed kan f u n c t i o n e r e n . A l s r i c h t g e t a l kan worden genomen 600 3 700 m voor c a . 3 0 . 0 0 0 inwoners , minilnurrl c a . 2 0 . 0 0 0 inwoners . E e n s p e c i f i e k probleem b i j d i t s o o r t c e n t r a i s h e t m o e i l i j k v e r e n i g b a a r z i j n van werkende e n s c h o o l g a a n d e j o n g e r e n . J o n g e r e n c a f d ' s , k o f f i e b a r s , p o l i t i e k e ' c a f d ' s kunnen h i e r i n ook e e n r o l s p e l e n .
i n w o n e r s . Er w o r d t v o o r g e s t e l d om d e e e r s t e s p o r t h a l g e r e e d t e hebben b i j c a . 1 5 . 0 0 0 i n w o n e r s e n d e tweede b i j c a . 33.750: I n L e l y s t a d z a l d e e e r s t e s p o r t h a l i n g e b r u i k worden genomen b i j e e n i n w o n e r t a l van meer dan 20.000, d i t i s i n e e n t e l a a t s t a d i u m g e z i e n d e d r u k v a n u i t het sportverenigingsleven. I n d i e n b l i j k t d a t d e s p o r t h a l l e n t o c h o v e r b e l a s t r a k e n , ' k a n verminder i n g v a n d e d r u k worden g e z o c h t i n d e bouw van e e n o v e r d e k t e t e n n i s h a l van minimaal 2 b a n e n , z o d a t i e t s meer r u i m t e v r i j komt i n d e s p o r t h a l l e n d o o r h e t v e r d w i j n e n van t e n n i s . Door d e h i e r b o v e n genoemde o n t w i k k e l i n g i n d e g r o t e z a a l s p o r t e n e n d e v e r s c h u i v i n g van v e l d s p o r t e n n a a r s p o r t h a l l e n i n d e w i n t e r , b l e k e n e e n a a n t a l k l e i n e z a a l s p o r t e n onvoldoende a a n hun t r e k k e n t e komen. De l a a t s t e j a r e n i s h i e r i n v e r b e t e r i n g gekomen d o o r d a t i n d e meeste pasgebouwde s p o r t h a l l e n k l s i n e r e r u i m t e n aanwezig z i j n voor d e k l e i n e r e zaalsporten zoals krachtsport, tafeltennis. Een s p o r t h a l v e r g t 1500-2000 m2 v l o e r o p p e r v l a k t e . 3 . S p o r t z a a l ( 1 3 x 22 x 7 o~ o f 1 6 x 28 x 7 m) Een s p o r t z a a l i s e e n n u t t i g e v o o r z i e n i n g voor d e z a a l s p o r t a l s h e t v e r z o r g i n g s g e b i e d t e k l e i n v a n omvang i s voor e e n s p o r t h a l . G e z i e n d e g e b r u i k s m o g e l i j k h e d e n wordt e c h t e r i n d e e e r s t e p l a a t s d e v o o r k e u r gegeven a a n e e n s p o r t h a l a l s v o o r z i e n i n g voor z a a l - e n r e c r e a tieve sport. De bouw van e e n s p o r t z a a l kan e v e n t u e e l o o k , i n overweging worden genomen i n d i e n d e k l e i n e z a a l s p o r t e n onvoldoende r u i m t e hebben i n d e s p o r t h a l l e n . Er z a l van g e v a l t o t g e v a l nagegaan d i e n e n t e worden o f h e t i n w o n e r t a l z i c h l e e n t voor e e n s p o r t h a l dan we1 d a a r t e k l e i n v o o r i s z o d a t e e n s p o r t z a a l overwogen d i e n t t e worden. Voor e e n s p o r t z a a l d i e n t c a . 7 5 0 m2 v l o e r o p p e r v l a k t e t e worden g e r e kend. I
Bc. B e h o e f t e a a n m a a t s c h a p p e l i j k e e n medische v o o r z i e n i n g e n
-
-
-
-
-
Het tegemoet komen a a n d e z e b e h o e f t e l i g t op h e t t e r r e i n van h e t 0.1. , Z.1J.P. Een a a n d u i d i n g van d e omvang: Gezondheidscentrum. Op h e t o g e n b l i k wordt gerekend met 1 a r t s p e r 2600 inwoners ( z a l d a l e n n a a r 2100) e n 1 t a n d a r t s p e r . 3 5 0 0 A 4000 i n w o n e r s . Een g r o e p s p r a k t l j k van 3 A 4 a r t s e n v r a a g t c a . 1 8 0 m2 v l o e r o p p e r v l a k t e . Voor d e p r a k t i j k van e e n t a n d a r t s g e l d t 5 0 m2 b r u t o - v l o e r o p p e r b l a k t e ( i n d = v i d u e e l , ) o f 4 0 m2 ( i n g r o e p ) . Apotheek. P e r 10.000 inwoners i s e r e e n n o d i g , d e z e v r a a g t 200 m2 b r u to-vloeroppervlakte. D i e r e n a r t s . P e r 2 0 . 0 0 0 inwoners d i e n t e r e e n d i e r e n a r t s t e z i j n , d e z e v e r g t c a . 5 0 m2 n e t t o - v l o e r o p p e r v l a k t e . Vroedvrouw. L a n d e l i j k g e l d t d e norm 0 . 0 6 p e r 1000 inwoners. Voor h a a r d i e n t p r a k t i j k r u i m t e i n h e t g e z o n d h e i d s c e n t r u m aanwezig t e z i j n : U a a t s c h a p p e l i j k werk. Ook h i e r v o o r moet b u r e a u r u i m t e i n h e t g e z o n d h e i d s c e n t r u m worden g e r e s e r v e e r d . Z i e k e n h u i s . D i t i s d f h a n k e l i j k v a n ' h e t b e l e i d van Min. Volksgezondheid. D i e n s t e n c e n t r u m b e j a a r d e n i n c o m b i n a t i e met v e r z o r g i n g s t e h u i s b e j a a r d e n . Voor h e t d i e n s t e n c e n t r u n ~g e l d t : 1 p e r 1 5 A 25.000 i n w o n e r s , 250 5 550 1112 b r u t o - v l o e r o p p e r v l a k t e , c a . 450 b e j a a r d e n wonend o p l o o p a f s t a n d van h o t d i e n s t e n c e n t r u m : Een v e r z o r g i n g s t e h u i s is p e r 1 5 A 25.000 i n w o n e r s n o d i g e n v r a a g t 1 5 A 2 5 . 0 0 0 m2 b r u t o - v l o e r o p p e r v l a k t e . D a g v e r b l i j f v o o r l i c h a m e l i j k e n g e e s t e l i j k g e h a n d i c a p t e n . EQn d a g v e r b l i j f z a l v e r m o e d e l i j k voor g e h e e l Almere kunnen f u n c t i o n e r e n . Het
-
v r a a g t c a . 3000 a 3500 m2 t e r r e i n o p p e r v l a k t e . Cezinsvervangend t e h u i s . D i t s o o r t v o o r z i e n i n g i s p e r 3 0 a 50.000 i n woners n o d i g , h e t omvat 1500 a 2000 m2 t e r r e i n o p p e r v l a k t e . S o c i a l e w e r k p l a a t s . De r e a l i s a t i e h i e r v a n i s a f h a n k e l i j k van e e n moeil i j k v o o r s p e l b a a r aanbod. P e r a r b e i d s p l a a t s i s c a . 30 m2 b r u t o - v l o e r oppervlakte nodig.
9yer-dn-situedsg-~as-b0-~scgn_n-0_emde-~00~zisci~gs~-2~-~e~-~$Lg~~~s-$p -t -e -merken: -----gezondheidscentrum - i n centrum, i n of h a b i j b u u r t c e n t r a ;
-
dierenarts i n d e p e r i f e r i e van d e woonbuurt o f s t a d s r a n d ; - b i j , maar n i e t i n h e t c e n t r u m ; ziekenhuis d i e n s t e n c e n t r u m met v e r z o r g i n g s t e h u i s v o o r b e j a a r d e n b i j h e t centrum, i n of n a b i j b u u r t c e n t r a ; dagverblij f - i n d e p e r i f e r i e van d e woonbuurt; i n d e p e r i f e r i e van d e s t a d s r a n d ; gezinsvervangend t e h u i s s o c i a l e w e r k p l a a t s - i n d e p e r i f e r i e van d e woonbuurt o f s t a d s r a n d .
-
-
Bd. B e h o e f t e a a n o n d e r w i j s v o o r z i e n i n g e n De v o o r z i e n i n g e n met b e t r e k k i n g t o t o p e n b a a r o n d e r w i j s behoren t o t d e v e r a n t w o o r d e l i j k h e i d van h e t 0.1. Z . 1 J . P . Met b e t r e k k i n g t o t h e t b i j zondere onderwijs g e l d t d a t levensbeschouwelijke groeperingen z i c h inz e t t e n voor r e a l i s a t i e . V o o r e e n k l e u t e r - b a s i s s c h o o l z i j n c a . 1800 i n w o n e r s (550 woningen) nod i g . Een g y m n a s t i e k l o k a a l d i e n t b i n n e n max. 3 0 0 m e t e r aanwezig t e z i j n . Voor de s i t u e r i n g g e l d t : c e n t r a a l i n d e w o o n b u u r t e n , e v e n t u e e l gekopp e l d met a c c o ~ t ~ m o d a t ivoor e s o c i a a l - c u l t u r e e l werk. Een k l e u t e r b a s i s s c h o o l neemt 4 a 5000 m2 b r u t o - t e r r e i n o p p e r v l a k t e i n beslag. Een scholengemeenschap (M.A.V.O., H.A.V.O., Atheneum, L.B.O., L.H.N.O.) h e e f t a l s benodigd a a n t a l i n w o n e r s c a . 30.000, a l s max. aant a l l e e r l i n g e n 1700 a 2000. Deze o n d e r w i j s v o o r z i e n i n g . d i e n t b i j h e t c e n t r u m t e worden g e s i t u e e r d . De g l o b a l e r u i m t e b e h o e f t e i s c a . 1 5 ha b r u t o . Op a n d e r e o n d e r w i j s v o o r z i e n i n g e n z a l i n d i t v e r b a n d n i e t worden i n g e gaan. Bc. B e h o e f t e a a n v o o r z i e n i n g e n op k e r k e l i j k g e b i e d
.
Het is m o e i l i j k om c o n c r e e t a a n t e geven hoe groat de b e h o e f t e a a n kerkgebouwen i s . Er z i j n we1 e n i g e c i j f e r s o p d i t g e b i e d , maar d i e z i j n n i e t z o d a n i g r e c e n t d a t e r v o l l e d i g op v e r t r o u w d kan worden. I n L e l y s t a d maken sommige k e r k g e n o o t s c h a p p e n g e z a m e n l i j k g e b r u i k van 1 gebouw o f nemen d e e l i n e e n g r o t e r p r o j e c t ( d e Agora). V o o r l o p i g wordt a a n g e r a d e n e n i g e t e r r e i n e n t e r e s e r v e r e n i n d e p e r i f e r i e van d e woonbuurten e n van h e t c e n t r u m .
C. BEHOEFTE-RAMING EERSTE FASE
1. I n l e i d i n g
Onder de e e r s t e f a s e voor Almere-Stad wordt v e r s t a a n : d e g r o e i p e r i o d e t o t 1982. I n d e z e p e r i o d e z u l l e n c a . 2300 woningen moeten worden opgel e v e r d ( c i j f e r s P l a n b u r e a u R . I J . P . , maart 1976) e n c a , 6900 i n w o n e r s z u l l e n Almere-Stad binnenkomen. I n d i t h o o f d s t u k z a l worden b e s c h r e v e n welke v o o r z i e n i n g e n i n d e e e r s t e f a s e g e r e a l i s e e r d d i e n e n t e worden. Nogmaals wordt benadrukt d a t h e t n i e t raadzaam l i j k t om a 1 i n d e eers t e f a s e g r o o t s c h a l i g e e x p e r i m e n t e n na t e s t r e v e n d i e d e t o t s t a n d k o m i n g van d e o p d a t moment n o o d z a k e l i j k e v o o r z i e n i n g e n kunnen v e r t r a g e n . 2 . B e h o e f t e a a n gebouwen voor s o c i a a l - c u l t u r e l e a c t i v i t e i t e n fase
i n de e e r s t e
-
a . hlediatheek ( b i b l i o t h e e k ) f i l i a a l . b. B u u r t l l u i s . c . 1 3 2 Peuterspeelzalen. d . 1 2 2 Cytnnastieklokalen. e . h l a a t s c h a p p e l i j k e e n medische v o o r z i e n i n g e n . f . Onderwijsvoorzieningen. g . Kerken. Het a a n t a l inwoners i n d e e e r s t e f a s e z a l t e g e r i n g z i j n v o o r h e t s t i c h t e n van e e n rnuziekschool, e e n c u l t u r e e l c e n t r u m , e e n j o n g e r e n c e n trutn e n e e n s p o r t h a l . De b e h o e f t e a a n d i t s o o r t v o o r z i e n i n g e n z a l i n d e z e p e r i o d e voor e e n d e e l i n t i j d e l i j k e , k l e i n e r e . r u i m t e n o f i n woning e n z i j n op t e vangen ( v e r g e l i j k b i j v o o r b e e l d d e v e r s c h u i v i n g e n van h e t j o n g e r e n c e n t r u m i n L e l y s t a d van B l a n c o n a a r B o d e w i n a a r d e A g o r a ) . Z o l a n g h e t n i e t m o g e l i j k i s e e n s p o r t h a l t e r e a l i s e r e n , z i j n d e bewon e r s aangewezen op d e g y m n a s t i e k l o k a l e n e n e v e n t u e e l d e s p o r t h a l i n Almere-Haven. a . hlediatheek ( b i b l i o t h e e k ) f i l i a a l De r e a l i s e r i n g. h i e r v a n i s e e n t a a k van h e t 0.1. Z . 1 J . P . De c e n t r a l e m e d i a t h e e k komt pas i n e e n l a t e r e f a s e a a n bod. I n h e t p r i l l e b e g i n i s h e t m o g e l i ~ kd e mediatheek i n e e n woning o n d e r t e b r e n g e n . Voor h e t e e r s t e f i l i a a l , t e r e s l i s e r e n b i j d e w i n k e l s e . a . v o o r z i e n i n g e n , wordt e e n o p p e r v l a k t e van c a . 8 0 0 m2 a a n b e v o l e n . b. B u u r t h u i s Het i s van g r o o t b e l a n g d a t i n e e n s o v r o e g m o g e l i j k , s t a d i u m h e t e e r s t e b u u r t h u i s g e r e a l i s e e r d wordt om d e e e r s t e bewoners van Almere-Stad e e n o n t m o e t i n g s p u n t t e geven voor b i j e e n k o m s t e n , c r e a t i e f b e z i g z i j n , e t c . De f u n c t i e van h e t o n t w i k k e l i n g s c e n t r u m i s g e r i c h t o p de v o o r l i c h t i n g e n d i t gebouw z a l dan ook minder g e s c h i k t z i j n om e r b u u r t c e n t r u m g e r i c h t e a c t i v i t e i t e n i n op t e vangen. Het e e r s t e b u u r t h u i s d i e n t z o c e n t r a a l m o g e l i j k i n h e t v e r z o r g i n g s g e b i e d t e worden gebouwd (met name d e c a . 6900 inwoners van d e e e r s t e f a s e ) . De s i t u e r i n g d i e n t z o d a n i g t e z i j n d a t h e t gebouw d u i d e l i j k d e e l u i t m a a k t van d i t g e b i e d ( h e r k e n b a a r h e i d , b e r e i k b a a r h e i d ) , z o n d e r d a t d e omringende bewoners t e v e e l v i s u e l e of a u d i t i e v e h i n d e r o n d e r v i n d e n van d e a c t i v i t e i t e n d i e i n h e t gebouw p l a a t s v i n d e n . I n h e t gebouw d i e n e n de v o l g e n d e r u i m t e n aanwezig t e z i j n : e e n g r o t ' = z a a l , e e n v u i l e e n schone a c t i v i t e i t e n r u i m t e , e e n o n t m o e t i n g s r u i m t e , e e n keuken m e t b u f f e t , e e n l e i d e r s k a m e r c . q , a d n ~ i n i s t r a t i e r u i m t e , magaz i j n r u i m t e e n v e r d e r zaken z o a l s t o i . l e t t e n , p o r t a a l , c . v . - r u i m t e .
Deze r u i m t e n z u l l e n i n t o t a a l c a . 500 m2 i n b e s l a g nemen. Het gebouw' z a l kunnen f u n c t i o n e r e n v o o r 8 a 10.000 inwoners. Het v e r d i e n t aanbev e l i n g om i n d i t gebouw ook e e n p e u t e r s p e e l z a a l op t e nemen ( c a . 1 2 0 m2, z i e onderdeel c ) . Een s i t u e r i n g i n d e n a b i j h e i d van K.B.0.-scholen wordt a a n g e r a d e n , zod a t samenwerking op b i j v o o r b e e l d h a n d e n a r b e i d t e r r e i n m o g e l i j k i s .
c. ~ e u t e r s ~ e e l z a a l Hoewel voor Almere-Stad wordt n a g e s t r e e f d om zo s p o e d i g m o g e l i j k e e n "normale" l e e f t i j d s o p b o u w t e v e r k r i j g e n , i s h e t z e e r w a a r s c h i j n l i j k d a t v o o r a l i n he e e r s t e f a s e n a a r v e r h o u d i n g v e e l jonge g e z i n n e n z i c h zullen vestigen. D i t z a l 0 . a . g e v o l g e n hebben v o o r h e t a a n t a l benodigde p e u t e r s p e e l z a l e n . B i j e e n "normale" l e e f t i j d s o p b o u w zou 1 p e u t e r s p e e l z a a l ( h i e r i n worden 3 g r o e p e n a 25 p e u t e r s twee maal i n d e week e e n o c h t e n d o f midd a g o p g e v a n ~ n )voldoende z i j n . A l s er e c h t e r i n meerdere mate jonge g e z i n n e n komen t e wonen g a a t d e b e h o e f t e w a a r s c h i j n l i j k o p l o p e n t o t 2 peuterspeelzalen. Volgens d e h u i d i g e i n z i c h t e n z a l d u s t i j d e l i j k e e n e x t r a p e u t e r s p e e l z a a l n o d i g z i j n . Het wordt a a n g e r a d e n d e b e i d e p e u t e r s p e e l z a l e n t e k o p p e l e n a a n a n d e r e v o o r z i e n i n g e n , z o d a t i n d i e n Qkn van b e i d e z a l e n , n i e t meer n o d i g i s , d e z e r u i m t e e e n a n d e r e f u n c t i e kan k r i j g e n z o n d e r t e i n g r i j p e n d e m a a t r e g e l e n . Met name wordt h i e r h e t b u u r t h u i s b e d o e l d . B i j d e p e u t e r s p e e l z a a l ( c a . 1 2 0 m2) b e h o o r t e e n omheinde b u i t e n s p e e l g e l e g e n h e i d ( 7 5 A 1 0 0 m2) voor d e p e u t e r s aanwezig t e z i j n . Een p e u t e r s p e e l z a a l kan s l e c h t s o p 1 manier worden g e b r u i k t : a l s p e u t e r s p e e l z a a l . Het i s n i e t m o g e l i j k om b i j v o o r b e e l d ' s avonds e n i n h e t weekend d e z e r u i m t e op a n d e r e w i j z e t e b e n u t t e n i n verband met e i s e n a a n d e h y g i e n e e n problemen met h e t i n - e n u i t r u i m e n van d e i n v e n t a r i s (speelgoed, stoelen en t a f e l s ) . d . Gymnastiekzaal P e r 2 K . B . 0 . - s c h o l e n z a l e e n g y m n a s t i e k l o k a a l met s c h o o l s p o r t v e l d worden g e r e a l i s e e r d ( 0 . 1 . Z . 1 J . P . i s o p d r a c h t g e v e r ) . e . R l a a t s c h a p p e l i j k e e n medische v o o r z i e n i n g e n Ook h i e r v o o r z u l l e n i n h e t b e g i n t i j d e l i j k e o p l o s s i n g e n moeten worden g e z o c h t , l a t e r overgaand i n e e n d e f i n i t i e f gezondheidscentrum e n % . f
.
0nderwi.jsvoorzieningen I n d e l o o p van d e e e r s t e f a s e z u l l e n e e n 4 - t a l k l e u t e r - b a s i s s c h o l e n moeten worden o p g e r i c h t (met 2 g y m n a s t i e k l o k a l e n ) . Voor d e scholengemeenschap z a l v e r m o e d e l i j k g e l d e n d a t i n e e n v r o e g H.A.V.O. s t a d i u m met e e n b r u g k l a s Ban worden g e s t a r t , waarna M.A.V.O., e t c . v o l g e n . F a s e r i n g i n d e bouw z a l h i e r b i j m o g e l i j k z i j n ( a n a l o o g aan Lelystad).
g . I<erken I n e e r s t e i n s t a n t i e r u i m t e r e s e r v e r e n e n d e a a n v r a g e n van d e k e r k g e nootschappen afwachten. Bronnen A l s b e l a n g r i j k s t e bronnen voor d e z e n o t a kunnen worden genoemd:
-
Ruimte voor \ V e l z i j n s v o o r z i e n i n g e n , P r o v i n c i a l e Opbouworganen, 1971.
-
Interim-rapporten,Werkgroep O v e r a l l - P l a n n i n g M a a t s c h a p p e l i j k C u l t u r e l e Voorzieningen Zoetermeer, 1974. P r o g r o s L e l y s t a d (met name g e h a n t e e r d m . b . t . de v o o r z i e n i n g e n d i e d o o r h e t openbaar l i c h a a m Z . 1 J . P . d i e n e n t e worden g e r e a l i s e e r d ) . Verder wordt nog gewezen o p h e t i n d e z e p e r i o d e gehouden onderzoek m . b . t . s o c i a a l - c u l t u r e l e v o o r z i e n i n g e n i n L e l y s t a d d o o r 3 N.W.1.T.s t a g i a i r e s . De r a p p o r t a g e z a l i n j a n u a r i 1977 worden a f g e s l o t e n .
