Computerwetenschappen

Computerwetenschappen www.vub.ac.be/computerwetenschappen

Academiejaar 2015 - 2016

2

“Toen ik besloot computerwetenschappen te studeren, wist ik niet goed wat ik hiervan moest verwachten. Zowel de richting als de stad Brussel waren een onbekend terrein. Maar sinds de start van het schooljaar ben ik met beide vrij snel vertrouwd geraakt. Het makkelijk bereiken van professoren en assistenten heeft hierbij een grote rol gespeeld. Dit hielp mij tevens bij het begrijpen van de leerstof, maar het motiveerde mij ook om mijn jaar tot een goed einde te brengen. Al snel leerde men ons de basis in het programmeren, de verhouding tussen wiskunde en computerwetenschappen,… Maar het bleef niet enkel bij theorie. We moesten binnen het vak ‘programmeerproject’ ook het spel Pacman maken. Wat ons een heel stuk dichter bij de praktijk bracht. Tot slot is het fantastisch om in Brussel op kot te zitten. Het is een bruisende internationale stad, met gezellige cafeetjes, de concertzaal AB en het Zoniënwoud,… Er is altijd iets te beleven. Kortom de VUB is voor mij meer dan alleen een plek om te studeren, het is een echte belevenis.”

Maarten Hubrechts, student computerwetenschappen

3

Enter your next level

4

06

pagina

Waarom Computerwetenschappen? Computers zijn overal! Wat je ook studeert – leerkracht, dokter, advocaat of ingenieur – met computerprogramma’s werk je vrijwel altijd. Maar als je Computerwetenschappen studeert, bepaal je zélf wat computers kunnen doen, en niet alleen voor jezelf, maar ook voor anderen.

08 pagina

Waarom aan de VUB? Goede vraag! Het antwoord lees je op pagina 8.

12

pagina

Blik op je bachelor Op zoek naar het overzicht van de vakken? Hier vind je het modeltraject van de bachelor.

Meesterlijk door je master Het echte werk begint pas met de master. Een overzicht van de mastervakken vind je hier. Succes!

20

pagina

Nieuwe wereld, nieuwe concepten Studeren aan een universiteit, dat is onvergetelijk. Aan de VUB stap je binnen in een wereld van academische tradities en het principe van Vrij Onderzoek.

Het leven na je master Masterproef geschreven, stage gelopen, 4 à 5 jaar gestudeerd … Daar sta je dan met je masterdiploma. Klaar voor de volgende stap!

26

pagina

14 pagina

22 pagina

Studiekeuze en begeleiding Hoe maak je precies de juiste studiekeuze? Door actief aan de slag te gaan! Een doordachte studiekeuze vraagt tijd en inspanning.

5

Weet jij wat Computerwetenschappen is? Computers zijn overal! Je gebruikt ze om te mailen of te surfen, ze staan in achterkamers en beheren de administratie van bedrijven en organisaties, ze zitten verscholen in bankautomaten die je gebruikt om bankbiljetten op te vragen. Je hebt er waarschijnlijk ook één op zak om te telefoneren of om apps te gebruiken. Er zijn ook computers die je niet ziet: van de kleine chips die de motor van je auto krachtiger of zuiniger maken, over de rekken vol zware computers die animatiefilms en speciale effecten uittekenen, tot deze in enorme datacenters die staan te wachten tot je iets intikt in een zoekmachine. Om dit alles te realiseren zijn er echter goed opgeleide computerwetenschappers nodig.

Wat is computerwetenschappen? Vergeet even het vak informatica uit het secundair onderwijs waarin je met een aantal specifieke computerprogramma’s leerde werken, zoals tekstverwerkers en presentatietools. Wat is “Computerwetenschappen” dan wel? Computerwetenschappen is de studie van de fundamenten van het beheren van informatie en het oplossen van problemen door middel van computersystemen. Hoewel er in het verleden al talloze innovatieve computertoepassingen zijn ontwikkeld, zijn sommige dingen nog steeds heel gemakkelijk voor mensen en heel moeilijk voor computers. Denk maar aan spraak- of beeldherkenning, of het achterhalen van de betekenis van teksten. Daarnaast evolueert de computertechnologie snel, denk maar aan de extra functionaliteiten van onze mobiele telefoons waardoor er steeds nieuwe apps mogelijk worden. Er zijn dus nog steeds heel wat uitdagingen binnen de Computerwetenschappen!

Infomomenten Een keuze maken is niet voor iedereen even gemakkelijk. Kom eens langs op een infodag en spreek met een prof. Of met een van onze studenten. Proef de sfeer op de campus. Dan weet je het pas zeker. Want ook waar je gaat studeren speelt een belangrijke rol. Kijk op de achterkant van deze brochure of op www.vub.ac.be/infomomenten om te weten wanneer je langs kan komen.

6

Waarom Computerwetenschappen?

Focus op software

Van opdracht tot software

De focus van de opleidingen in de computerwetenschappen van de Vrije Universiteit Brussel is software en de benaming die wij hiervoor gebruiken is computerwetenschappen. In andere Vlaamse universiteiten wordt er ook wel de benaming informatica gehanteerd. De opleiding Computerwetenschappen houdt zich bezig met de studie van alle aspecten van software, zowel de theoretische en wetenschappelijke aspecten als de praktische aspecten ervan. Dit omvat o.a. de studie van technologie om software te ontwikkelen, zoals programmeertalen en databanken; algoritmen en oplossingsstrategieën voor problemen; ontwerpprincipes, ontwikkelingsmethoden, analyse en verificatietechnieken voor software; alsook aspecten die te maken hebben met het invoeren van informatica-oplossingen in bedrijven, organisaties en de maatschappij. Daarnaast wordt ook aandacht besteed aan het onderzoek in het vakgebied.

Een computerwetenschapper moet continu keuzes maken. Een probleem kan namelijk op 101 manieren aangepakt worden. Maar de oplossing (de software) moet snel en foutloos zijn. Vaak moet de software ook aanpasbaar of modulair zijn. Om dat te kunnen realiseren zijn bepaalde technieken, principes en methoden voorhanden. Bij de ontwikkeling van software stelt men vragen zoals: • Hoe vertalen we ons menselijk denken in een door de computer begrijpbare taal? • Met welke technische, menselijke en financiële aspecten moeten we rekening houden? • Hoe kunnen we er zeker van zijn dat de software doet wat ze moet doen? • Hoe kunnen we (persoonlijke) informatie beschermen tegen misbruik? • Hoe maken we software intelligent zodat die je voorkeuren leert en zich aanpast? • Hoe maken we software die ook op de kleinste toestellen past? • Hoe laten we software verspreid over verschillende computers samenwerken? • En ook, hoe bouwen we de nodige hulpmiddelen om complexe software te ontwikkelen en te onderhouden?

Voorbereidingsactiviteiten Ben je niet zo zeker van je stuk? Heb ik wel genoeg wiskunde gehad? Om optimaal aan je opleiding te starten, kan je een aantal voorbereidingscursussen volgen om je kennis van het secundair onderwijs op te frissen. Voor Computerwetenschappen ben je welkom op de voorbereidingscursus Wiskunde. En met de zelftests weet je precies hoe je er voor staat! www.vub.ac.be/ voorbereiden

7

Kraak de code van je toekomst. Hoe kan een website als Twitter of Instagram miljoenen profielen met mekaar verbinden tot een enorm sociaal netwerk? Hoe kan een systeem van verkeerslichten zichzelf een strategie aanleren die files in de stad zoveel mogelijk beperkt? Hoe kan een computer de beelden van bewakingscamera’s in realtime interpreteren om gekende terroristen op te sporen? Hoe kan Google miljoenen mensen tegelijkertijd Google Docs laten gebruiken zonder de pedalen kwijt te raken? Ondanks almaar snellere technologische ontwikkelingen blijft een computer essentieel een domme rekenmachine, dus waar komen al die innovaties qua software dan vandaan? Het antwoord is eenvoudig: informatici! Zij brengen de domme rekenmachine tot leven, en elk van die innovaties is het product van hun verstand, vaardigheid en – jawel – creativiteit. En als het aan ons ligt, ben jij binnen enkele jaren één van hen. Hoe doen we dat? We beginnen bij het begin.

8

Computerwetenschappen aan de VUB

Computationeel denken Computerwetenschappen zouden zelfs nuttig zijn als computers nog niet uitgevonden zouden zijn. Waarom? Twee woorden: computationeel denken. De wereld zit vol met complexe problemen, die moeilijk te beschrijven en nog moeilijker op te lossen zijn. Computationeel denken is een manier om systematisch en gestructureerd na te denken over problemen en hun oplossingen. Door denkstappen duidelijk neer te schrijven en te ordenen wordt een gedachtengang explicieter en duidelijker. Door concepten als stapsgewijze verfijning toe te passen kan complexiteit beheerst worden. Dingen die essentieel zijn om complexe problemen te kunnen oplossen en over die oplossing te kunnen communiceren met anderen. En die er meteen ook voor zorgen dat je oplossing makkelijk door een computer kan uitgevoerd worden! Uiteraard vinden ook wij het leuker om bij het oplossen van een probleem zo snel mogelijk de computer te gebruiken: daarom leren we je computationeel denken aan de hand van Scheme, een ogenschijnlijk eenvoudige programmeertaal, die echter krachtiger is dan eender welk alternatief. Deze redelijk eigenzinnige keuze laat je toe om in de hogere jaren meer gangbare talen als C, Java en JavaScript in sneltempo te leren.

Van Fibonacci tot Zuckerberg Tijdens de eerste lesweken maken we vrij simpele programma’s die eenvoudige problemen oplossen, bijvoorbeeld wiskundige berekeningen zoals Fibonaccigetallen. Tegen het einde van het eerste semester kan je echter al een realistisch programma maken, bijvoorbeeld een volledig Pacman- of Angry Birds-spel in het vak ‘Programmeerproject 1’. Doorheen je bachelor leren we je telkens nieuwe principes bij, bijvoorbeeld objectgericht programmeren in de tweede bachelor, die

je toelaten steeds moeilijkere problemen op te lossen met steeds interessantere programmeerconcepten. De algemeen geldende principes die je gaandeweg leert zijn echter dezelfde die door echte informatici gebruikt worden om de meest indrukwekkende innovaties te ontwikkelen. Na je bachelor stoomt de éénjarige master je klaar voor een job in het bedrijfsleven. Of laat de tweejarige master je toe je te verdiepen in één van vier specialisaties. Twitter en Instagram? Dat zijn web- en informatiesystemen. Zelflerende verkeerslichten? Zij gebruiken technieken uit de artificiële intelligentie. Interpretatie van bewakingscamera’s? Dat zijn beeldverwerkingsalgoritmen uit de multimedia. Google? Zij brengen Google Docs dankzij innovatieve software-talen van hun datacenters naar je smartphone.

Over de grenzen heen Tegen het einde van je master ben je in staat om in een bedrijf zelf innovatieve toepassingen te gaan ontwikkelen, of misschien zelfs je eigen bedrijf op te starten. Ongeacht je specialisatie heb je een overzicht van en inzicht in alle belangrijke principes van de computerwetenschappen, en ben je daardoor de geschikte persoon om voor gegeven problemen de beste oplossing te selecteren of uit te werken. Je hebt ook de vaardigheden om je expertise uit te dragen naar mensen buiten je vakgebied. Door middel van keuzevakken kan je tijdens je studies kennis maken met andere domeinen, bv. biologie, economie of sociologie. We leren je trouwens niet alleen over de grenzen van je specialisatie of je vakgebied heen te stijgen: je kan ook over de grenzen van Vlaanderen heen stijgen door een semester lang aan een buitenlandse universiteit, bv. in Duitsland, Zwitserland, Zweden of Spanje, te gaan studeren.

In de voetsporen van Pattie Maes De VUB was de eerste Vlaamse universiteit die een opleiding informatica aanbood. Meer bepaald in 1977. Op zich al opmerkelijk. Maar wat nog meer opviel, was dat het nog tien jaar duurde voor andere universiteiten op die computertrein sprongen. Tja, dan is het natuurlijk geen wonder dat je als pionier een flinke voorsprong opbouwt. Iemand die daar een perfecte illustratie van vormt, is Pattie Maes. De huidige professor aan het prestigieuze MIT’s Media Laboratory begon in 1979 aan een opleiding informatica aan de VUB. Vandaag staat ze met haar team aan de wereldtop in haar vak en promoot en ontwikkelt ze innovatieve software. Met haar ‘SixthSense’-systeem, waarbij je overal en zonder speciale toestellen informatie kunt oproepen, baarde ze in 2009 opzien. Volg jij in haar voetstappen?

9

Beginnen we eraan?

10

Wist je trouwens dat… • de VUB met haar opleiding Informatica dé pionier in Vlaanderen was? • Pattie Maes één van onze alumni is? Zij is een wereldautoriteit op het gebied van innovatieve mens-computer interactie. • onze schakelprogramma’s heel populair zijn bij hogeschoolstudenten (professionele bachelor informatica of multimedia) en ook mogelijk zijn voor werkstudenten in avondonderwijs? • computers in de computerlokalen zowel Windows als Linux draaien, en er ook Apple computers zijn? • bij het onderwijs in de computerwetenschappen bijna uitsluitend vrij beschikbare software wordt gebruikt, zodat de studenten niet op kosten worden gejaagd? • het computerpark en de software voor onze studenten grotendeels beheerd worden door ouderejaarsstudenten? Zo kunnen studenten die dit wensen tijdens hun studie ervaring opdoen met het onderhouden van computers en bijbehorende netwerken. • je de meest laagdrempelige vorm van studiebegeleiding vindt bij de studentenvereniging Infogroep? Het uitgangspunt is simpel: studenten helpen studenten. Daarnaast is er professionele begeleiding vanuit het StudieBegeleidingsCentrum. • je samen met je medestudenten kan proeven van het bruisende Brusselse studentenleven? Dat kan zowel via studentenvereniging Infogroep als via de facultaire studentenvereniging Wetenschappelijke Kring (WK). • er momenteel zo’n 11.000 vacatures open staan waarin gezocht wordt naar digital experts of ICT-professionals. Dat blijkt uit een arbeidsmarktenquête van Agoria, de federatie van de technologische industrie. • het gemiddeld maandelijks brutosalaris van ICT-managers 6.725 euro is? (Bron FOD Economie, 30.08.2013)

11

Blik op je bachelor

Je vraagt je natuurlijk af welke vakken je allemaal krijgt. Een overzicht van vakken uit de bachelor vind je hiernaast. Zo ziet het modeltraject eruit.

12

Bachelorjaar 1

SP

Verplicht

57

SEM

HOC

WPO

Algoritmen en datastructuren 1

6

1

26

26

Structuur van computerprogramma’s 1

9

1

39

39

Logica en formele systemen

6

1

26

26

Databanken

6

2

26

26

Programmeerproject 1

6

1 en 2

Wiskunde

9

1 en 2

48

52

Interpretatie van computerprogramma’s 1

9

2

39

39

Besturingssystem en systeemfundamenten

6

2

26

26

Basisvaardigheden wiskunde

3

1

6

24

Privacy, veiligheid en eigendom op het internet

3

1

18

18

Gebruikersinterfaces

3

1

18

18

12

ZELF

150

3 Studiepunten te kiezen 12

Ga naar www.vub.ac.be voor up-to-date informatie over de opleiding en de opleidingsonderdelen. zie voor meer uitleg pagina 18 en 19. SP ‘Studiepunt’: een studiepunt komt overeen met 25 tot 30 uren onderwijs-, leer- en evaluatieactiviteiten. Aan de Vrije Universiteit Brussel komt een SP overeen met een ECTS (de Europese norm voor het transfereren van studiepunten). SEM: semester HOC: hoorcollege WPO: werkcollege en/of praktische oefeningen

13

Bachelorjaar 2

SP

Verplicht

60

HOC

WPO

Structuur van computerprogramma’s 2

6

1

26

52

Computersystemen

6

1

26

26

Discrete wiskunde

6

1

26

26

Algoritmen en datastructuren 2

9

1 en 2

39

39

Artificiële intelligentie

6

2

26

26

Communicatievaardigheden

3

2

18

18

Programmeerproject 2

6

1 en 2

Object-georiënteerde software ontwikkeling

6

1

26

26

Automaten en berekenbaarheid

6

2

26

26

Kansrekening en statistiek

6

2

26

26

Bachelorjaar 3

SP

SEM

HOC

WPO

Verplicht

27 1

26

26

26

12

Software engineering

6

Economie en bedrijfsleven

3

1

Bachelorproef

6

1 en 2

Wetenschappelijk rekenen

6

2

26

26

Parallellisme en distributie

6

2

26

26

33 Studiepunten te kiezen

14

SEM

ZELF

150

ZELF

180

Blik op je bachelor

Keuzevakken in Bachelorjaar 3

SP

SEM

HOC

WPO

Interpretation of Computer Programs 2

6

1

26

26

Machine Learning

6

2

26

26

Multimedia Processing Tools

6

1

26

26

Web Technologies

6

1

26

26

IT netwerken

6

2

26

26

Bachelor onderzoeksstage

3

2

Privacy, veiligheid en eigendom op internet

3

1

18

18

ZELF

75

Gebruikersinterfaces

3

1

18

18

Mathematical Foundations of Computer Science

3

1

18

18

Evolution of Software Languages

3

2

18

18

Fysica: inleiding mechanica

3

1

18

22

Chemie: bouw van de materie en chemische reacties 1

6

1

52

26

Geo-informatiekunde

6

2

26

26

Algemene biologie

6

1

26

39

Evolutie

3

2

26

39

Biotechnologie

3

2

26

12

Sociologie 1

6

1

39

Marketing

4

2

26

Sociale psychologie 1

3

1

26

Inleiding tot het bedrijfsbeheer

3

1

26

Algemene taalkennis Engels

3

1

0

Ontwikkeling, gebruik en beleid van nieuwe media

6

1

26

Business Aspects of Software Industry

3

2

13

15

115

26 30 13

Ga naar www.vub.ac.be voor de up-to-date informatie over de opleiding en de opleidingsonderdelen. zie voor meer uitleg pagina 18 en 19. SP ‘Studiepunt’: een studiepunt komt overeen met 25 tot 30 uren onderwijs-, leer- en evaluatieactiviteiten. Aan de Vrije Universiteit Brussel komt een SP overeen met een ECTS (de Europese norm voor het transfereren van studiepunten). SEM: semester HOC: hoorcollege WPO: werkcollege en/of praktische oefeningen

15

Meesterlijk door je master Na je bachelor Computerwetenschappen of je schakeljaar, heb je de keuze tussen de 1-jarige Master Toegepaste Informatica en de 2-jarige Master in de Ingenieurswetenschappen: Computerwetenschappen met 4 specialisaties. De 1-jarige master is voor werkstudenten ook mogelijk in avondonderwijs. De 2-jarige master is ook beschikbaar in een Engelstalige variant: Master of Applied Sciences and Engineering: Computer Science.

16

Master in de Ingenieurswetenschappen: Computerwetenschappen Deze opleiding laat je toe om te specialiseren in een deeldomein van de computerwetenschappen. Het programma bereidt je zowel voor op een carrière als specialist binnen de software-industrie, als op een onderzoekscarrière, en dit evengoed in de academische wereld als in de industrie. Het is een master in de Ingenieurswetenschappen en dus levert het je de titel van burgerlijk ingenieur op.

Master in de Toegepaste Informatica Deze eenjarige opleiding biedt vakken aan die toegespitst zijn op het formuleren en het ontwikkelen van de geschikte softwareoplossing voor een breed gamma aan problemen. Als master in de Toegepaste Informatica kun je onder andere aan de slag in de industrie, in de dienstensector, bij de overheid, en als consultant (en als je je opleiding aanvult met een lerarenopleiding, ook in het onderwijs). Als je reeds werkt, kun je deze opleiding volgen in avondonderwijs.

Masterjaar 1

SP

Binnen deze tweejarige master volg je een gemeenschappelijke kern van vakken, en kies je daarbovenop één specialisatie uit vier mogelijke specialisaties. De vier specialisaties zijn: Artificiële Intelligentie Multimedia Software Languages and Software Engineering Web en Informatiesystemen

Masterjaar 1

SP

Verplicht gedeelte

30

Operating Systems and Security

6

Web Information Systems

6

Methoden van wetenschappelijk onderzoek

3

User Interface Design

6

Declaratief programmeren

6

Methoden van wetenschappelijk onderzoek

3

Berekenbaarheid en informatietheorie

6

Software architecturen

6

Philosophy of Science

3

Stage Toegepaste Informatica

6

Software architecturen

6

Masterproef Toegepaste Informatica

15

Open informatiesystemen

6

Keuzevakken

12

Specialisatie- en keuzevakken

30

Masterjaar 2

SP

Research Training

6

Masterproef

24

Specialisatie- en keuzevakken

30

Ga naar www.vub.ac.be voor de up-to-date informatie over de opleiding en de opleidingsonderdelen. zie voor meer uitleg pagina 18 en 19. SP ‘Studiepunt’: een studiepunt komt overeen met 25 tot 30 uren onderwijs-, leer- en evaluatieactiviteiten. Aan de Vrije Universiteit Brussel komt een SP overeen met een ECTS (de Europese norm voor het transfereren van studiepunten).

17

( een woordje uitleg)

18

* Structuur van computerprogramma’s I

Hier krijg je inzicht in de basistechnieken om computerprogramma’s te bouwen. Programmeerstijl en programmeerprincipes zijn hier belangrijker dan details over waar juist de punten en de komma’s moeten staan. Daarom werd de programmeertaal Scheme als voertaal gekozen. Deze taal heeft een beperkte omvang maar laat wel toe om veel verschillende stijlen van programmeren te hanteren en om geavanceerde concepten onder de knie te krijgen.

* Programmeerproject 1

Je leert zelfstandig een programma ontwerpen en schrijven. Er wordt veel belang gehecht aan het ontwerp van het programma en de rapportering. De algemene programmeerstijl van je project is belangrijk en het programma moet goed leesbaar, gedocumenteerd, herbruikbaar en uitbreidbaar zijn. Je moet je project ook demonstreren en mondeling verdedigen.

* Object-georiënteerde software ontwikkeling

Hier wordt de ontwerper in jou wakker geschud. In dit opleidingsonderdeel leer je eerst hoe je de werkelijkheid kan vertalen naar modellen en vervolgens hoe je modellen gebruikt voor het ontwerpen van nieuwe systemen.

* Artificiële intelligentie

Dit vak is een algemene inleiding tot de artificiële intelligentie (AI). Drie grote domeinen worden behandeld: zoekmethoden, logica voor artificiële intelligentie en redeneren onder onzekerheid. In het praktische gedeelte worden deze geïllustreerd met enkele toepassingen.



Vier specialisaties binnen de tweejarige Master in de Ingenieurswetenschappen: Computerwetenschappen Intelligentie is de discipline waarin je bestudeert hoe je * Artificiële “intelligente” software kunt bouwen. Dit omvat onder andere lerende en adaptieve systemen (systemen die zich aanpassen aan omstandigheden), de studie van het ontstaan van taal, en multi-agent-systemen (systemen die onderling interageren). domein Multimedia verdiep je je in signaalverwerking en overdracht * Invanhetmultimediale inhoud. Je bestudeert de wetenschap en de technologie van fenomenen als digitale televisie, computeranimatie, internet, computergames en digitale telefonie. software of software-intensieve systemen bouwen vergt meer * Complexe dan enkel wat programmeren. In de specialisatie Software Languages and Software Engineering bestudeer je wetenschappelijk onderbouwde methoden, technieken en tools waarmee je grote en ingewikkelde toepassingen op een systematische manier kunt ontwerpen en ontwikkelen. Bovendien leer je hoe nieuwe programmeertalen gemaakt worden. de specialisatie Web en Informatiesystemen ligt de klemtoon op de * Bijontwikkeling van innovatieve systemen voor beheer en ontsluiting van grote hoeveelheden gegevens Dit omvat zowel de klassieke databanken en web systemen als de visualisatie van gegevens, het manipuleren van informatie via nieuwe interactietechnieken, en het aanwenden van informatie om systemen zich zelfstandig te laten aanpassen aan omstandigheden.

19

Nieuwe wereld, nieuwe concepten

2 keer 13 weken les. 2 weken blok. 3 weken examens. Fluitje van een cent, toch? Studeren, dat gebeurt aan de VUB in semesters. Meer bepaald twee. Elk van die twee semesters bestaat uit 13 lesweken. Die worden telkens gevolgd door 2 weken blok. Daarna heb je 3 weken examens: in januari en in juni. Sommige van die examens vallen tegen? Dat zet je recht tijdens de tweede zit. Die duurt van eind augustus tot midden september. Een druk schema, zeg je? Met een goede studiemethode valt het beter mee dan je zou denken. Zelfs met al die taken, presentaties en groepswerken tussendoor. En bovendien: na elke examenperiode heb je een weekje vakantie. Plus een aantal dagen ‘academisch verlof’. SintVerhaegen op 20 november is de belangrijkste voor de VUB, wanneer we de stichter van de VUB vieren en herdenken.

20

Flexibel studeren Vroeger moest je voor één onvoldoende een heel jaar opnieuw doen. Dat is niet meer zo. Het hoger onderwijs is de laatste jaren veel flexibeler geworden. De vakken waarvoor je niet geslaagd bent, neem je mee naar het volgende jaar en combineer je met nieuwe vakken. Zo krijg je een geïndividualiseerd studietraject. Sommige studenten nemen bewust een deeltijds programma op, bijvoorbeeld om de combinatie met een (studenten)job mogelijk te maken. Het samenstellen van je individueel studietraject gebeurt wel altijd samen met je studietrajectbegeleider.

Studeren aan een universiteit, dat is onvergetelijk. Letterlijk. Nergens anders leer je zo duidelijk de grote lijnen te zien. Van maatschappelijke ontwikkelingen, bijvoorbeeld. Studeren aan de VUB? Dat is anders dan studeren aan een andere universiteit. Ook al omdat we de enige universiteit van Vlaanderen zijn die expliciet op het principe van Vrij Onderzoek is gebaseerd. Klaar voor een stap in een nieuwe wereld?

VUB: 14.200 studenten - 123 verschillende nationaliteiten - 750 proffen - 50.000 alumni 29 bacheloropleidingen - 75 masteropleidingen - 24 master-na-masteropleidingen - 8 faculteiten 3 campussen - 150 onderzoeksgroepen - 86 miljoen euro onderzoeksbudget Universitair Ziekenhuis Brussel: 721 bedden - 305.875 consultaties - 54.201 hospitalisaties

Academische competenties

Vrij Onderzoek. De basis van de VUB

Uit tal van gegevens juiste, gefundeerde conclusies trekken. Weten hoe je een onderzoek opzet en aan welke vereisten dat moet voldoen opdat het resultaten geeft die een wetenschappelijke toets kunnen doorstaan. Uit een probleemstelling de kern weten te halen en die beknopt en helder kunnen weergeven. Nieuwe, onverwachte verbanden weten te leggen in bijvoorbeeld maatschappelijke fenomenen. Dat zijn allemaal zogenaamde academische competenties, en een universiteit als de VUB is dé plaats om die aan te leren.

‘Het denken mag zich nooit onderwerpen, noch aan een dogma, noch aan een partij, noch aan een hartstocht, noch aan een belang, noch aan een vooroordeel, noch aan om het even wat, maar uitsluitend aan de feiten zelf, want zich onderwerpen betekent het einde van alle denken’. Dat citaat van Henri Poincaré, een befaamde wiskundige uit het eind van de 19de eeuw, hangt prominent bij de kantoordeur van onze rector. En met reden: dit principe van Vrij Onderzoek is uitdrukkelijk opgenomen in de statuten van de Vrije Universiteit Brussel. Maar het wordt ook uitgedragen in de manier waarop we ons onderwijs, ons onderzoek en onze maatschappelijke dienstverlening organiseren. Met respect voor alle meningsuitingen. Maar zonder ons te laten leiden door taboes, dogma’s of andere heilige huisjes. Opmerkelijk: geen enkele andere Vlaamse universiteit houdt het principe van Vrij Onderzoek zo uitdrukkelijk hoog. Iets om conclusies uit te trekken?

21

Het einde is pas het begin Beeld je in. Je studies zijn prima verlopen en je mag je masterdiploma in ontvangst nemen. Je glimt van trots, en terecht. Want met dat diploma van jou ben je gewapend als geen ander om de arbeidsmarkt op te gaan. Maar welke richting ga je uit? Je hebt verrassend veel mogelijkheden en ook hier staat de VUB je bij. Jobuitwegen De vraag naar hooggeschoolde informatici overstijgt nog steeds het aanbod. De Belgische economie heeft een grote nood aan informatici allerhande. Er zijn nog steeds vacatures die maandenlang openstaan of zelfs oningevuld blijven. Met een universitair diploma Computerwetenschappen of Toegepaste Informatica kun je alle kanten op. Je kunt uiteraard werken in één van de vele softwarebedrijven, maar ook in de informatica-afdeling van bedrijven waarvan de kerntaken zich niet in de informatica sector bevinden zoals banken, verzekeringen, de industriële sector, gezondheidszorg, transportsector, overheidsdiensten... Ook een eigen zaak opstarten behoort tot de mogelijkheden en uiteraard kun je ook gaan lesgeven zowel in het reguliere onderwijs (secundair en hoger onderwijs) als in het bedrijfsleven. Tenslotte kan je fundamenteel of toepassingsgericht onderzoek verrichten en werken aan een doctoraat. Enkele mogelijke functies van een computerwetenschapper: - De ICT-architect tekent de technische en functionele structuur van een softwareoplossing uit. Dit is te vergelijken met het werk van een bouwkundig architect, die de technische en de functionele structuur van een gebouw uittekent. - De ICT-analist bestudeert tijdens de voorstudie van een informaticaproject de bedrijfsbehoeften en zet deze om in een plan voor een concrete oplossing, inclusief een raming van de benodigde inspanningen en kosten. Vaak assisteert hij/zij de ICT-architect. - De ICT-consultant zoekt informatica-oplossingen voor problemen bij bedrijven, overheidsinstellingen, organisaties, etc. Hij/zij identificeert en definieert mogelijkheden om (bedrijfs)processen te vereenvoudigen en te verbeteren. Hij/ zij analyseert problemen en stelt de meest geschikte oplossingen voor.

22

- De softwareontwerper vertaalt de plannen van de ICT-architect en de analist in een concreet softwareontwerp dat vervolgens kan worden gerealiseerd door de programmeurs. - De projectmanager is verantwoordelijk voor de algemene opvolging van een project. Hij/zij zorgt voor de administratie, onderhoudt contact met de klant en de leveranciers en ziet er op toe dat de projectmedewerkers lastenboek en deadlines respecteren. - De onderzoeker Een onderzoeker in de computerwetenschappen draagt bij tot de vooruitgang van het vakgebied zelf. Het vakgebied is nog in volle ontwikkeling en er is geen gebrek aan uitdagingen. Als onderzoeker kan men aan de slag aan een universiteit, in een onderzoeksinstituut of in een bedrijf. - De webspecialist bedenkt, ontwerpt en ontwikkelt nieuwe webtoepassingen of nieuwe versies van bestaande websites en webtoepassingen. Het kan hierbij gaan om internet- en intranetsites, webportalen, mobiele toepassingen, e-commerce systemen, e-government systemen, e-learning systemen, entertainment ... - De databasemanager ontwerpt en beheert databanken. Hij/zij waakt hierbij over de efficiëntie en de veiligheid van de gegevens.

Het leven na je master

“Ik was van jongs af aan het experimenteren met synthesizers, mengtafels, luidsprekers,... Ik wou zelf zo’n apparatuur maken en wist dat er heel wat computerprogramma’s in zo’n toestellen zaten. Ik had gehoord dat de Vrije Universiteit Brussel over een zeer goede opleiding computerwetenschappen beschikte, dat ze uniek was in de manier waarop ze werd opgebouwd en dat proffen met veel passie hun vakken doceerden.” Bert Schiettecatte alumnus Computerwetenschapper en Music Tech Ondernemer

23

De VUB, een universiteit die eruit springt. Niet in Vlaanderen, maar in Brussel. Niet her en der verspreid over de stad, maar geconcentreerd op drie campussen. Niet strak hiërarchisch georganiseerd, maar profs en assistenten die vlot benaderbaar zijn. De VUB neemt in vele opzichten een aparte plaats in.

24

01

Kleine afstanden, lage drempels Op onze campussen flaneer je van je les tussen koten en sportfaciliteiten naar het restaurant en weer terug. Geen verkeer te ontwijken, enkel uitnodigende grasvelden. Het voordeel van zo’n écht campusgevoel? Dat je snel en makkelijk contact legt, ook met studenten van andere richtingen. Dat je tijd wint, dag na dag. En dat je je meteen thuis voelt aan je universiteit.

02 03

De VUB is een universiteit met traditie, een baken van denkmethodes wars van dogma’s – het zogeheten Vrij Onderzoek. Veel werkgevers erkennen dat VUB-alumni geen jaknikkers zijn, maar een probleem grondig analyseren zonder voor de hand liggende paden te bewandelen. Een neveneffect van die kritische reflex: een enorme opstoot in de ontwikkeling van een warme en attente persoonlijkheid. Dat zal je hier gauw merken. En zelf ervaren.

Niet zoeken, veel vinden In Etterbeek vind je alle faculteiten behalve die van de Geneeskunde en Farmacie. Die huist in Jette, in de schaduw van het Universitair Ziekenhuis. Beide campussen hebben meer faciliteiten dan het doorsnee viersterrenhotel: fitness, medische en morele dienstverlening, een atletiekpiste en voetbalveld, fuifzalen, cafés, koten, geldautomaten, laboratoria, bibliotheek … En, oh ja, het beste studentenrestaurant van Vlaanderen en Brussel.

Enter Brussel, exit verveling Toch even terugkomen op die ‘studentenstad’-kwestie. Wel, in Brussel zitten in elk geval véél studenten. Maar hier zitten ook veel multinationals. Of internationale bestuursinstellingen. Het is ook niet alleen de hoofdstad van Vlaanderen, België en Europa: even slenteren in de straten rond de Grote Markt of de Beurs en je snapt meteen dat dit het mekka van de horeca en cultuur is. In Brussel ben je nooit uitgekeken. Omdat er zoveel te zien is. Omdat er zoveel verandert. Omdat het een stad is.

06 07

Het Vlaamse hoger onderwijs geniet een sterke reputatie. Ook de VUB ontvangt regelmatig heel lovende visitatierapporten voor haar opleidingen. Maar het tastbare voordeel voor jou? Da’s dat je hier niet in de massa opgaat, dat je les (en practica!) krijgt in kleinere groepen. Je geniet van een uitstekende persoonlijke begeleiding en je onderhoudt vlotte contacten met je proffen en assistenten.

Kritische geest, warm hart

04 05

Sterk onderwijs, persoonlijk opgediend

Vlot sporen, tof wonen Niet op kot? Ach, gezien 1), 3), 4) en 5) biedt een van je medestudenten je in no time een logeerplek aan. Met wat geluk is je maat of vriendin zelfs de trotse bewo(o)n(st)er van een van de felbegeerde koten op de campus. Maar dan nog: de faculteit Geneeskunde en Farmacie ligt op dezelfde campus als het Universitair Ziekenhuis: flinke busverbinding dus. Campus Etterbeek ligt op amper 100 meter van het station van Etterbeek en wordt omsingeld door tram- en metrohaltes. En van Campus Kaai ben je na een metroritje van slechts 5 minuten in het Zuidstation.

Helpen kiezen, helpen slagen Remember het Vrij Onderzoek (nr. 3) en de kritische VUB’ers? Welaan dan, je moet ons niet zomaar geloven. Waarom kom je het zelf allemaal niet eens een keer onderzoeken, daar in Brussel? Een verloren uitstap wordt het zeker niet, want we helpen je ook bij het maken van een juiste studiekeuze. Tijdens jouw laatste jaar op de schoolbanken organiseren we tal van infomomenten waarop we elkaar kunnen leren kennen. Je treft ze allemaal aan op de achterkant van deze brochure.

25

Studiekeuze en begeleiding

Licht je in, vraag rond Wil je je kans op slagen zo groot mogelijk maken? Dan maak je best een goede studiekeuze. Maar hoe doe je dat precies? Door actief aan de slag te gaan! Een doordachte studiekeuze vraagt tijd en inspanningen. Gelukkig helpt de VUB je door het bos de bomen te zien.

26

Welk type computerwetenschapper ben jij?

Hogeschool versus universiteit

- De Creatieve Games, consoles, digitale muziek maken; je hebt computertechnologie overal om je heen. Jouw interesse ligt vooral bij hoe je die computertechnologie kunt gebruiken om zélf vernieuwende dingen te maken. Je bedenkt de meest gekke toepassingen en je bent op zoek naar uitdagingen en afwisseling. - De Sociale Voor jou staat de eindgebruiker centraal: hoe kun je met computertoepassingen het leven van mensen verbeteren of hun werk vereenvoudigen? Belangrijk voor jou is dat informatica niet betekent dat je eenzaam achter een computer zit om een oplossingen te ontwikkelen, maar juist met een team mensen uitdagende problemen aanpakt en oplossingen bedenkt. - De Carrière m/v De computer is voor jou vooral een middel om een prachtige carrière uit te bouwen. De informatica sector biedt hier immers volop kansen. Je wil trots zijn op iets dat je gerealiseerd hebt en je hebt behoefte aan waardering van anderen. De bedenkers van YouTube en Bill Gates zijn een voorbeeld voor jou. - De Functionele Computers zijn vanuit een hobby veranderd in een serieuze optie voor je toekomst. Als functionele computerwetenschapper ben je intrinsiek gemotiveerd; je formatteerde je eerste harde schijf waarschijnlijk al toen je tien was. Programmeren deed je al vanaf je twaalfde. Het is juist de vanzelfsprekendheid die je zo aanspreekt: het zorgen dat dingen werken zoals het hoort en het bouwen en onderhouden van innovatieve systemen.

De hogescholen bieden een waaier van informaticaopleidingen. Deze opleidingen zijn eerder praktisch gericht; ze brengen je vooral praktische kennis en vaardigheden bij. Je leert er bijvoorbeeld een aantal courante programmeertalen, databank- en besturingssystemen te gebruiken. Universitair opgeleide informatici zijn zowel praktisch als wetenschappelijk onderlegd. Ze zijn vaardig met allerlei softwaretechnologieën, maar hebben door hun academische vorming tegelijkertijd een diep inzicht in de algemene kenmerken en de theoretische achtergronden ervan. Daardoor hebben ze een grote flexibiliteit, en gaat hun competentie verder dan het gebruik van specifieke programmeertalen, besturingssystemen, databanksystemen en dergelijke. Door hun wetenschappelijke bagage kunnen ze de snelle veranderingen in de informatica bijhouden en zijn ze in staat om nieuwe en innoverende software of softwaretechnologie op zijn waarde te beoordelen en snel onder de knie te krijgen. Universitair geschoolde informatici stromen na verloop van tijd meestal door naar leidinggevende posities of worden gespecialiseerde consultants. Met een professionele bacheloropleiding, dus een bachelor van de hogeschool, blijft men meestal bij een uitvoerende job.

Is Computerwetenschappen ook iets voor jou? Je bent sterk in abstract, logisch en gestructureerd denken. Je houdt van uitdagingen en problemen oplossen geeft je een kick. Omdat het vakgebied zo een grote reikwijdte heeft, is het ook een ideaal vak voor mensen met een brede interesse. Op basis van een gedegen kennis werk je samen met mensen uit andere domeinen (interdisciplinair) om vorm te geven aan informatica-oplossingen. Ook creatievelingen zijn welkom. Het vakgebied levert constant innovaties af waarvoor creativiteit onontbeerlijk is. ICT is een technologie, een toepassingsdomein. Computerwetenschappen is de verzameling van algemene inzichten en technieken waarmee deze technologie mogelijk gemaakt wordt, het is een wetenschappelijke discipline.

Goed voorbereid aan je studie beginnen Voor een succesvolle start van je universitaire studies in de wetenschappen kan je best goed voorbereid zijn. Een overzicht van de verwachte voorkennis Wiskunde kan je opzoeken op www.vub.ac.be/computerwetenschappen. Als je denkt dat sommige onderwerpen een opfrissing vragen of als je bepaalde onderdelen nooit gezien hebt, dan kan je daar voor de start van het academiejaar nog iets aan doen. Kijk op www.vub.ac.be/voorbereiden wat het aanbod is.

Basisvaardigheden wiskunde Wiskunde is vaak een van de grote knelvakken voor studenten in hun eerste jaar. Wie eventuele tekorten in zijn voorkennis wiskunde niet heeft kunnen wegwerken tegen de start van het academiejaar, kan hier tijdens het jaar nog aan werken. Binnen de opleiding Computerwetenschappen kan je het keuzevak “Basisvaardigheden wiskunde” in het eerste semester opnemen. Studenten worden intensief begeleid in het verwerven van essentiële wiskundige vaardigheden en bij het maken van oefeningen.

Studiebegeleiders Heb je nood aan meer studiemateriaal? Of wil je graag weten hoe je je in jouw specifieke situatie het best kan voorbereiden op een studie wetenschappen aan de VUB? In het StudieBegeleidingsCentrum zijn studiebegeleiders beschikbaar die je kunnen helpen met je voorbereiding. Neem contact op via [email protected].

27

Een vliegende start

28

Leerkrediet

Toelatingsvoorwaarden en geïndividualiseerde studietrajecten

Alsjeblieft, je krijgt 140 studiepunten. Bij wijze van welkom bij aanvang van een initiële bachelor- of masteropleiding. Die 140 studiepunten maken je leerkrediet uit. Dat krediet gebruik je om vakken te ‘kopen’ uit je studietraject. Slaag je voor die vakken, dan krijg je je punten terug. Meer nog: de eerste 60 studiepunten die je terugkrijgt, worden verdubbeld (alsjeblieft bis). Slaag je niet voor een of meer vakken, dan ben je de studiepunten die deze vakken ‘waard’ zijn, kwijt. En moet je opnieuw studiepunten van je leerkrediet ‘afgeven’ om ervoor te kunnen herkansen. Te vermijden, zoiets, want zo slinkt je leerkrediet.

Met een diploma secundair onderwijs kan je starten in elke bacheloropleiding (met uitzondering van Geneeskunde). Wil je graag meer info over specifieke toelatingsvoorwaarden voor bijvoorbeeld het schakelprogramma of directe toegang tot de master, kijk dan op de VUB-website bij de opleiding van jouw voorkeur. Hier vind je een lijst met de toelatingsvoorwaarden voor de opleiding: www.vub.ac.be/opleidingen. Heb je vragen rond toelating, vrijstellingen en vakkenpakketten, neem dan contact op met de studietrajectbegeleider van de opleiding. Het samenstellen van je individueel studietraject gebeurt altijd samen met je studietrajectbegeleider.

De lessen van academiejaar 2015-2016 starten in de vierde week van september. We verwelkomen je graag op een van de onthaalmomenten voor nieuwe studenten. En op tal van andere activiteiten tijdens Kick off the Campus. Zo maken we je vanaf dag 1 wegwijs op de VUB. Heb je nu al een vraag voor de VUB? Neem dan contact op met het Infopunt Studenten ([email protected]). Zij staan altijd voor je klaar.

Praktische info Studiegeld en Sociale Dienst Studenten

Inschrijvingen 2015

Je studiegeld wordt berekend op basis van het aantal studiepunten dat je opneemt, je nationaliteit, opleiding en contracttype. Studenten uit de Europese Economische Ruimte (EER) die zich voor een initiële bachelor- of masteropleiding inschrijven, betalen een standaard vast bedrag en een variabel bedrag per studiepunt. Elk jaar wordt het studiegeld opnieuw berekend. De exacte berekening vind je op www.vub.ac.be/inschrijvingen.

Je kunt je het hele jaar online aanmelden voor jouw opleiding aan de VUB. Ook als je nog geen diploma secundair onderwijs hebt. We houden je dan op de hoogte van de stappen die je moet nemen om je inschrijving te officialiseren. De inschrijvingen op de campus starten op maandag 17 augustus 2015. Meer info en aanmelden: www.vub.ac.be/inschrijvingen.

Zit je in een financieel moeilijke situatie, dan neem je best contact op met de Sociale Dienst Studenten van de VUB. Zij bekijken per dossier hoe je geholpen kan worden. Je vindt de Sociale Dienst Studenten via www.vub.ac.be/begeleiding.

29

Vrije Universiteit Brussel campus Etterbeek Pleinlaan 2 1050 Brussel campus Jette Laarbeeklaan 103 1090 Brussel campus Kaai Nijverheidskaai 170 1070 Brussel Verantwoordelijke uitgever Paul De Knop, rector Pleinlaan 2 - 1050 Brussel De informatie in deze brochure is onderhevig aan mogelijke wijzigingen. Kijk altijd op www.vub.ac.be voor de meest up-to-date informatie. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Realisatie Vrije Universiteit Brussel Dienst Marketing, Communicatie en Evenementen Pleinlaan 2 - 1050 Brussel T. +32 2 629 21 34 F. +32 2 629 12 10 E. [email protected] Fotografie Saskia Vanderstichele, Kelly Langenus, Armand Mostin, Bernadette Mergaerts, Gauthier de Crombrugghe, fotoarchief dienst Marcom Concept www.meloveyoulongtime.be - Gauthier de Crombrugghe Opmaak Gekko Met dank aan al onze proffen en studenten voor hun medewerking bij de quotes en foto’s. hvs 10-14/1.100 ex.

30

“ Computerwetenschappen en ICT worden in de media helaas dikwijls op één hoopje gegooid. Alhoewel beide termen natuurlijk niet ongerelateerd zijn is er toch een zeer groot verschil. ICT is een technologie en die evolueert zeer snel. Computerwetenschappen is de verzameling van algemene inzichten en technieken waarmee deze technologie mogelijk gemaakt wordt. Zo is het algoritme om audio tracks alfabetisch te sorteren op je SmartPhone nog steeds hetzelfde als dat waarmee in de jaren 70 loonbrieven werden gesorteerd alvorens ze met een ouderwetse regelprinter werden afgedrukt. Een goede opleiding probeert een gezonde balans te vinden tussen zulke `vaste` wetenschap en `vergankelijke` technologie. De VUB opleiding is hier als oudste in Vlaanderen zeer ervaren in. Studenten dienen elk jaar een project uit te werken waarin ze hun wetenschappelijke kennis kunnen toepassen op de huidige technologische stand van zaken. Wetenschappelijke kennis evolueert echter ook, zij het veel minder snel. Zo doe ikzelf met mijn team onderzoek naar nieuwe programmeertalen waarmee de hardware van de toekomst geprogrammeerd zal kunnen worden. Tijdens je thesis kan je o.a. aan dit onderzoek meewerken.= “

Professor Wolfgang De Meuter Computerwetenschappen

31

2014

HERFSTKAMP

27-28 OKT 2014

2015

SID-in HAASRODE

SID-in GENT

SID-in ANTWERPEN

OPENLESDAGEN

INFODAG ETTERBEEK

BELEEF DE CAMPUS

Hoera! Je eerste dag als student aan de VUB

8-10 JAN

22-24 JAN

29-31 JAN

16-20 FEB

14 MRT

30 JUNI

21 SEPT

2015

2015

2015

2015

2015

2015

2015

2015

2015

2015

2015

2015

2015

5-7 FEB

14 FEB

26-28 FEB

21 MRT

26 APR

5 SEPT

SID-in KORTRIJK

VUB INFODAG

SID-in GENK

INFODAG JETTE EN KAAI

VUB INFODAG

VUB INFODAG

Hier gebeurt het Herfstkamp

SID-ins Het hoger onderwijs komt naar je toe. Je kent ze vast wel: de SID-ins georganiseerd door de Vlaamse overheid. Elke hoger onderwijsinstelling is er aanwezig. Je kunt hier met één bezoek alle opleidingen en instellingen grondig met elkaar vergelijken. In elke provincie wordt een SID-in georganiseerd. Heel ver hoef je je dus niet te verplaatsen. Op donderdag en vrijdag kan je met je klas komen, de zaterdagen zijn open voor iedereen. Dan kan je je ouders mee op sleeptouw nemen. www.vub.ac.be/sid-in

Openlesdagen

Welke opleiding past bij jou? Tijdens het herftskamp kan je naar hartelust proeven van opleidingen die je aanspreken. We zorgen ervoor dat je geen gortdroge kost wordt voorgeschoteld. Alle workshops zijn interactief en leerrijk. Lol trappen kan je ook na de “lesuren”: wie kiest voor het tweedaags programma bestudeert onze studenten in hun natuurlijk biotoop. Je overnacht op kot en voor je je bed induikt, proef je van het studentenleven aan de VUB. www.vub.ac.be/herfstkamp

Infodagen Je wilt info? Je krijgt info. Van onze proffen, studietrajectbegeleiders en student ambassadors. Iedereen staat klaar om jouw vragen te beantwoorden. Of het nu gaat over je opleiding, voorkennis, het studentenleven, op kot gaan, de campus, Brussel, ... Je kan direct een blik werpen op de cursussen, de bibliotheek en het Studiebegeleidingscentrum. Na deze dag zijn alle vraagtekens die nog door je hoofd spookten zeker geschrapt. www.vub.ac.be/infodag

Weten waar je aan begint. Wanneer jij van je welverdiende krokusvakantie geniet, gooien wij al onze deuren open. Precies, je leest het goed: je kan gewoon onze aula’s binnenwandelen, een klapstoeltje uitkiezen en de les mee volgen. Geen voorkeursbehandeling, geen aangepaste workshop: gewoon het leven zoals het is aan de VUB. www.vub.ac.be/openlesdagen

Beleef de Campus Smijt je erin! De universiteit draait niet alleen om studeren. Op Beleef de Campus maak jij al kennis met het campusleven. Wie nog studiegerelateerde vragen heeft, kan een babbeltje slaan met onze studenten. www.vub.ac.be/beleef-de-campus

Partner in de Universitaire Associatie Brussel

[E] [email protected] - [W] www.vub.ac.be -

www.facebook.com/vrijeuniversiteitbrussel -

@VUBrussel