Commission communautaire française. Met de wetenschappelijke samenwerking van de GT4

Commission communautaire française

Met de wetenschappelijke samenwerking van de GT4

De partners van het Observatorium Federatie Horeca Brussel Loger Jeunes Bed & Brussels Taxi Stop Sabena BIAC FBAA NMBS Thalys International Eurostar Brusselse Museumraad Toeristische Attrakties Gidsen Brussel België Bruxelles Découverte City Tours Abito BAPCO Brussel Congres MIVB

Contact : Béatrice Walgraeve / Grasmarkt 61 / 1000 Brussel / T 02.504 02 36 / F 02.513 69 50 / e-mail : [email protected]

OBS ERVATORIUM VOOR TOERISME TE BRUSSEL

J A A RV E R S L A G

1998

Dienst voor Toerisme en Informatie van Brussel

Office de Promotion du Tourisme Wallonie - Bruxelles

OBS ERVATORIUM VOOR TOERISME TE BRUSSEL

J A A RV E R S L A G

1998

Verschijning : October 1999

03

INHOUD

Inleiding

6

3- Waarnemingen

16

De doelstellingen van dit eerste document van het Observatorium voor Toerisme te Brussel.

7

Hoofdstuk II : Transport

17

Hoofdstuk I : Overnachtingen

8

1- Luchttransport

17

1- Het aanbod

8

1.1. Het hotelaanbod

8

1.2. Het jeugdherbergaanbod

8

1.3. Het hotelkameraanbod

8

1.4. Het aparthotelaanbod

9

2- Bezetting 2.1. Algemeen totaal aan overnachtingen.

2.1.2. Totaal aantal overnachtingen in de voornaamste Belgische steden 2.1.3. Evolutie van de overnachtingen in de voornaamste Belgische steden 2.1.4. Totaal aantal overnachtingen gebaseerd op een steekproef van Europese steden

10 11

2.2.1. Aantal hotelovernachtingen per land van oorsprong

12

2.2.2. De drie belangrijkste markten voor de Belgische steden

18 18

2.1. Internationaal verkeer

18

2.1.1. Aantal passagiers via Thalys International met bestemming Brussel

18

2.1.2. Aantal tickets voor zaken-/vakantiereizen verkocht via Thalys International

19

2.1.3. Aantal passagiers op Eurostar met bestemming Brussel

19

2.2. Binnenlands verkeer

19

3- Transport per autocar

19

4- Waarnemingen

19 05

Hoofdstuk III : Toeristische culturele diensten. 20 12

2.2.4. Percentage nationale en internationale toeristen voor een steekproef Europese steden

12

2.3. Hotelbezettingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

12

2.3.1. Seizoenindex met betrekking tot de hotelovernachtingen

13

1- Het aanbod

3-

2.4.1. Seizoenindex met betrekking tot overnachtingen in jeugdherbergen

15

2.4.2. Aantal overnachtingen in jeugdherbergen per land van oorsprong

15

4-

20

1.2. Geleide cultuurbezoeken

20

2.5. Bezetting van kamers bij gastgezinnen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 16 2.5.1. Aantal overnachtingen per land van oorsprong

16

2.5.2. Doel van het verblijf van het klienteel dat logeert bij gastgezinnen te Brussel

16

21

2.1. Musea en toeristische attracties

21

2.2. Geleide cultuurbezoeken

21

De eenmalige evenementen en de terugkerende manifestaties te Brussel

22

De vraag bij toeristische attracties

23

4.1. Profiel van de bezoeker

23

4.2. Kader van het bezoek

24

4.3. Imago van Brussel

25

5- Waarnemingen 15

20

1.1. Musea en toeristische attracties

2- Bezoeken

14

2.4. Bezetting van jeugdherbergen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. 14

2.4.3. Percentage van het individuelenen groepsaandeel bij jeugdherbergen

18

12

2.2.3. De drie belangrijkste buitenlandse markten gebaseerd op een steekproef van Europese steden

2.3.2. Aantal hotelovernachtingen voor vakantie- en zakenverblijven in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

17

2- Spoorwegtransport

10

11

1.2. Aantal passagiers dat naar Brussel reist met Sabena per type ticket

1.4. Nationale Luchthaven van Brussel Evolutie van de passagiers op de Nationale Luchthaven van Brussel

10

2.2. Hotelovernachtingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

17

1.3. Aantal personen dat naar Brussel reist per oorsprong en per type tickets, uitgegeven in 1998 door Sabena 18

9

2.1.1. Totaal aantal overnachtingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest van 1991 tot 1998 10

1.1. Aantal passagiers dat naar Brussel reist met Sabena

26

INLEIDING

Partnership tussen het OPT en de TIB.

Het Observatorium voor Toerisme te Brussel.

Het Observatorium voor Toerisme in het Brusselse Gewest is een beleidsmiddel waarin de sector hoge verwachtingen stelt. Als resultaat van de doorgedreven analyses en methodologische onderzoeken die samen zijn uitgevoerd door TIB, OPT en GT4 (groep voor onderzoek en analyse met het oog op de ontwikkeling van het toerisme ; vereniging van Forem, Fucam, de VUB en het Institut Haulot), zal het Observatorium voor Toerisme het referentiepunt zijn op het vlak van statistische gegevens en van de analyse daarvan - voor alle toeristische en economische sectoren in Brussel.

1. Methodologie

Gebaseerd op een sterk partnership tussen de TIB en het OPT, wil het Observatorium een echt beleidsmiddel worden voor de directies van zowel openbare als privébedrijven. De analyses daarvan zullen uitgevoerd worden op basis van betrouwbare statistieken die voortvloeien uit precieze sectoriële overeenkomsten.

Partnership met de verschillende sectoren van het toerisme.

06

In haar eerste werkingsjaar zal het Observatorium regelmatige barometers realiseren alsook een jaarverslag over de situatie van het toerisme in Brussel. Nadien zal zij kunnen beantwoorden aan de specifieke vragen van externe partners, door middel van een financiële participatie van deze laatste. De compilatie van statistische gegevens en informatie zal gebeuren door het tot stand brengen van specifieke overeenkomsten met elke subsector (bijvoorbeeld : Horeca Bruxelles, Loger Jeunes, Bed & Brussels, Taxi Stop, de Brusselse Museumraad, Bruxelles Découverte, de Gidsen Brussel-Belgïe, Sabena, BIAC, NMBS, Bapco, Bruxelles Congrès ...).

De factoren die het succes bepalen van zo’n observatiepost zijn: - De wil van de partijen die verbonden zijn met de toeristische sector, om samen te werken, teneinde de collectieve en individuele voordelen te optimaliseren ; - Het evoluerend karakter van het proces dient in werking gesteld te worden in functie van wat men leert op het veld. De door GT4 uitgevoerde voorstudie heeft duidelijk gemaakt hoe belangrijk het vanuit methodologisch standpunt is, om toe te zien op de kwaliteit van de gegevens, een continuïteit te garanderen in het proces, een kalender op te stellen voor het in werking stellen van dat proces. Deze methodologie is bedacht om te kunnen beantwoorden aan de verwachtingen van vergelijkende analyses op het niveau van de verschillende regio’s, alsook voor het analyseren van vraag en aanbod in de verschillende toeristische sectoren ( Overnachtingen, musea en toeristische attracties, transportmiddelen...).

2. Toeristische barometer De barometer is een regelmatige indicator ; hierdoor kunnen de « seizoensgebonden kenmerken » gepreciseerd worden en de gevolgen van de acties die op kortere termijn zijn gepland, worden becommentarieerd. Hier zullen overnachtingen, bezettingsgraad, aantal bezoeken aan de musea, de attracties en de transportmiddelen worden besproken. Het verzamelen van de gegevens, hun verwerking, hun presentatie en de commentaren voor de toeristische barometer worden geheel verzorgd door het OPT en de TIB, in samenwerking met GT4 voor de wetenschappelijke analyse.

3. Jaarverslag Het jaarverslag zal een onontbeerlijk instrument zijn voor het nemen van beslissingen van strategisch belang, binnen de toeristische activiteiten in het Brusselse Gewest. Daarmee zullen de over het hele jaar gecompileerde gegevens kunnen verzameld worden en de tendensen kunnen geanalyseerd worden. De evolutie van de prioritaire markten, het Brusselse aanbod, de mening van de toeristen, de verhouding zaken/vakantiereis, de programmatie van de touroperators zijn eveneens essentiële gegevens die jaarlijks in dit kader zullen verwerkt worden.

DE DOELSTELLINGEN

4. Structuur De City Marketing van de TIB en de afdeling « onderzoek en marketing » van het OPT zullen worden verenigd door een functionele structuur. Aldus wordt de nodige soepelheid gecreëerd om te voldoen aan de verwachtingen van de sector en dit, dankzij de nauwe samenwerking tussen de bestaande teams van de TIB en het OPT. De analyses van het Observatorium zullen toegankelijk zijn op papier en op internet via de site www. belgië-toerisme. net.

Viviane Jacobs Algemeen Directeur van het Office de Promotion du Tourisme Wallonie-Bruxelles André Vrydagh City Marketing van Brussel

De doelstellingen van dit eerste document van het Observatorium voor Toerisme te Brussel. De permanente opvolging van de stroom toeristen is een sleutelfactor voor het meten van de economische waarde van het toerisme en dient als ondersteuning van de City Marketing-strategie. Gezien de complexiteit van deze opvolging en het gebrek aan eenvormigheid van de bronnen, blijkt dit een hachelijke onderneming. De doelstellingen van dit eerste document zijn : - een eerste geheel van toeristische diensten te definiëren, die men wil opvolgen ; - het niveau overstijgen van het zuiver naast elkaar plaatsen van statistieken die moeilijk vergelijkbaar en bruikbaar zijn ; - de verzamelde toeristische gegevens voorstellen teneinde de activiteit te bevorderen. Concreet vindt u in dit eerste document de methodologische analyse en de synthese van de gegevens over 3 types van toeristische diensten : - De bezetting en het gebruik van de faciliteiten voor overnachtingen : hotels - jeugdherbergen, kamers bij gastgezinnen en aparthotels ; - De transportmiddelen : vliegtuig, trein en autocar ; - De toeristische culturele diensten : musea en toeristische attracties, geleide cultuurbezoeken, éénmalige evenementen en permanente manifestaties in Brussel. Elk hoofdstuk wordt voorzien van een reeks eerste waarnemingen. De verantwoordelijken van dit initiatief voor Brussel doen beroep op de goede wil van iedereen om voortaan deel te nemen aan het tot stand brengen van dit zo lang verwachte Observatorium. Wij danken hierbij reeds onze medewerkers van het eerste uur, en in het bijzonder : Het Nationaal Instituut voor de Statistiek, de Federatie Ho.re.ca Brussel, Loger Jeunes, Bed and Brussels, Taxi Stop, Sabena, Brussels International Airport Company, de Belgische Federatie van Autobus- en Autocaruitbaters, de Nationale Maatschappij van de Belgische Spoorwegen, Thalys International, Eurostar, de Conseil bruxellois des Musées, Attractions et tourisme, de Gidsen Brussel-Belgïe, Bruxelles Découverte, City Tours. De nieuwe City Marketing en zijn handelsmerk « Brussel, mijn geheime tip » gaan kunnen evolueren, dankzij onder andere de bedenkingen die het Observatorium zal losweken bij de openbare en de privé-sectoren in Brussel, en op elk van de markten waar het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is vertegenwoordigd door een Dienst voor Toerisme.

07

HOOFDSTUK I : OVERNACHTINGEN

1-

AANBOD

Mogelijkheden voor Overnachtingen

De betrokkenen

De bronnen

> Hotels

Fédération Ho.re.ca. Bruxelles2

Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS) Federatie Ho.re.ca. Brussel brochure « Brussel, mijn geheime tip® »

> Overnachtingscentra voor jongeren

Loger Jeunes3

NIS - Loger Jeunes

> Kamers bij gastgezinnen

Bed & Brussels Taxi Stop


> Aparthotels1

1.1. Aantal sterren

BRAT

Het hotelaanbod Aantal erkende hotels

Aantal kamers

Aantal hotels volgens het NIS

Maximale capaciteit in Aantal hotels die lid aantal personen zijn van Horeca

14

3.907

10

5.324

13

39

4.444

47

12.529

35

37

2.727

41

5.365

24

21

601

28

2.646

5

20

4

324

Andere Totaal

131

12.003

Bron : Hotelcatalogus, « Brussel, mijn geheime tip® », 1999 (erkenning 1998)

20

1.066

0

295

1.631

36

175

28.561

80

Bron : NIS - 1998

Bron : Fed. Ho.Re.Ca Bruxelles 1998

08

> Opmerkingen

1 Een aparthotel is « een instelling voor overnachting die de gebruiker een grote autonomie biedt, waarbij tevens minstens een welbepaalde reeks diensten worden aangeboden. Het moet voldoen aan de criteria met het oog op het verzekeren van een kwaliteitsnorm en een professioneel beheer van de instelling » - De aparthotels in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest - BRAT in mei 1998. 2 In 1998 omvat de Federatie Ho.Re.Ca Brussel 90 leden, waarvan 80 hotels in Brussel gelegen. Zie de verdeling van de hotels per categorie sterren in tabel nr.1. (bron : Federatie Ho.Re.Ca Brussel 1999) 3 Loger Jeunes is een vereniging die de 5 overnachtingscentra voor jongeren van de Franstalige Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschap verenigt. 4 Drie hotels van deze categorie hebben hun kamercapaciteit niet medegedeeld. 5 De rubriek « Andere » omvat de hotels die ter erkenning voorliggen en een deel van de aparthotels. 6 De rubriek « Andere » omvat de hotels die ter erkenning voorliggen.

> In 1998 zijn 131 hotels erkend door de Commission Communautaire française (Cocof) en door de Commissie van de Nederlandstalige Gemeenschap (VGC). > De Federatie Ho.Re.Ca telt onder zijn leden 61 % van de erkende hotelvestigingen in Brussel. De meerderheid van zijn leden behoort tot de categorieën 3-, 4- en 5-sterrenhotels.

1.2.

Het jeugdherbergaanbod

Aantal etablissementen

Maximale capaciteit in aantal personen

5

837

Bron : Loger Jeunes 1998

1.3.

Het aan kameraanbod bij gastgezinnen

Aantal gastgezinnen

Maximale capaciteit in aantal personen

145

320

Bron : Bed & Brussels & Taxi Stop


1.4.

Aantal flats en appartementen die dienst doen als aparthotels

Het aparthotelaanbod

1.286 flats en appartementen verdeeld over 45 etablissementen

> Opmerkingen > De aparthotels liggen momenteel ter erkenning voor bij de Commission Communautaire française . > Verwijzend naar de elementen die de klant een zekere autonomie bezorgen, wordt een aparthotel gedefinieerd op basis van de aanwezigheid van een kitchenette in de kamer en de afwezigheid van een zaal waar het ontbijt wordt opgediend.

Aantal flats en appartementen die aanvullend dienst doen als hotel Aparthotel fysiek gescheiden van het hotel7

143 flats en appartementen verdeeld over 4 etablissementen

Hotelafdeling complementair bij de afdeling aparthotel8

112 flats en appartementen gelegen in 1 etablissement

Bron : BRAT : De aparthotels in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, mei 1998. Studie uitgevoerd op verzoek van de Commissie van de Franstalige Gemeenschap van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Voor deze 2 eerste categorieën - Het kenmerk van volledige aparthotels is dat deze etablissementen niet worden geboekt als hotelkamers, niet in de catalogus « Brussel, mijn geheime tip®» zijn opgenomen, noch bij het Nationaal Instituut voor de Statistiek staan geregistreerd.

> Opmerkingen > Totaal aantal etablissementen die werken als aparthotel of met een aparthotel-afdeling aanvullend bij de hotelafdeling : 73 > Op dit ogenblik geeft de BRAT-studie ons de verdeling van de capaciteit uitgedrukt in flats en appartementen voor 36 etablissementen. De verdeling is als volgt : 646 individuele flats, 510 appartementen met 1 slaapkamer, 122 appartementen met 2 slaapkamers en 23 appartementen met 3 slaapkamers. > Dus, voor de 50 aparthotels die niet zijn opgenomen in de catalogus « Brusse,l mijn geheime tip ® », noch bij het Nationaal Instituut voor de Statistiek, schatten wij de maximale capaciteit op 3.568 personen.

2-

Overige etablissementen die werken met een afdeling aparthotel aanvullend bij een hotelafdeling Afdeling aparthotel inbegrepen in de hotelafdeling9


Zonder specifieke hotelen aparthotelafdeling10


09

Bron : BRAT : Aparthotels in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, mei 1998

7

Naast het hierboven beschreven aanbod, bestaan er nog 2 andere categorieën hotels : - het ene werkt met een afdeling aparthotel in de hotelafdeling inbegrepen - het andere werkt zonder een specifieke scheiding tussen hotel en aparthotel. - Dit aanbod wordt reeds opgenomen in de catalogus « Brussel, mijn geheime tip®» en in de statistieken van het NIS onder de categorie « hotel »

BEZETTING

Mogelijkheden voor overnachtingen

De betrokkenen

De bronnen

>Hotels

Federatie Ho.re.ca. Brussel

Nationaal Instituut voor de Statistiek (NIS) - Federatie Ho.re.ca. Brussel

> Overnachtingscentra voor jongeren

Loger Jeunes

NIS - Loger Jeunes

> Kamers bij gastgezinnen



« Het gaat om een apart gebouw, maar in de onmiddellijke nabijheid van het hotel ». De aparthotels in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in mei 1998 BRAT. Het totale aantal kamers is niet opgenomen in de catalogus « Brussel, mijn geheime tip” », noch in de statistieken van het NIS onder de categorie « hotel ». Deze etablissementen zijn Brussels Hilton Residence, Résidence Léopold, Résidence Albert ent Résidence La Source. 8 Etablissement met het statuut van « aparthotel » waarbij de hotelfunctie complementair is. Het gaat om Citadines. 9 Een deel van de kamers die volgens de definitie van BRAT als aparthotels worden beschouwd, zijn opgenomen in het aanbod aan hotelkamers in de catalogus « Brussel, mijn geheime tip® ». Voor deze etablissementen zijn er naar schatting 284 kamers die als « appartementen » moeten worden beschouwd, op een totaal van 1784 kamers. In de statistieken van het NIS zijn deze twee categorieën samengebracht in de categorie « hotel ». 10 Het totale aantal kamers is opgenomen in de catalogus « Brussel, mijn geheime tip” » en in de statistieken van het NIS onder de categorie « hotel ». « Deze etablissementen zijn polyvalent, alle kamers kunnen gebruikt worden met een hotelof een aparthotelbediening. » - Bron : « De aparthotels in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest in mei 1998 - BRAT ». Deze etablissementen zijn Residentie-hotel Orion, hotel Euroflat en City Garden Hotel.


2.1.

Algemeen totaal aan overnachtingen

Aantal Overnachtingen

2.1.1. Totaal aantal overnachtingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest van 1991 tot 1998 4500000

4 083 978

3 983 064

4000000

4 259 813 3 257 390

3 211 497

3500000

3 464 845

3000000 2 959 880

2 834 647

2500000 2000000 1500000

Bron : NIS - alle soorten overnachtingen (hotels ,jongeren, aparthotels, aparthotel-hotels) met uitzondering van de kamers bij gastgezinnen.

1000000 500000 0 1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

2.1.2. Totaal aantal overnachtingen in de belangrijkste Belgische steden Overnachtingen

(vergelijking tussen 1991 en 1997)

1991 1991 1997 1997

4 500 000 4 000 000 3 500 000 3 000 000 2 500 000 2 000 000 1 500 000 1 000 000 500 000 0

Brussel

10

Bron : NIS - alle soorten overnachtingen met uitzondering van de kamers bij gastgezinnen.

Jaar

Antwerpen

Brugge

Gent

Luik

Brussel

Antwerpen

Brugge

Gent

Luik

1991

2.834.647

981.994

693.032

352.427

162.072

1992

3.211.497

924.248

828.107

367.384

214.177

1993

2.959.880

1.114.047

824.840

392.110

192.347

1994

3.257.390

1.054.705

897.848

413.783

198.157

1995

3.464.845

1.053.385

903.940

403.554

226.885

1996

3.983.064

1.122.466

1.004.237

473.310

239.896

1997

4.259.813

1.178.939

1.117.604

475.480

261.259

2.1.3. Evolutie van de overnachtingen in de belangrijkste Belgische steden (basisindex 100 in 1991) Bron : NIS - alle soorten overnachtingen met uitzondering van de kamers bij gastgezinnen.

170

Bruxelles

Antwerpen

Brugge

Gent

Liège

160 150 140 130 120 110 100 90 80 1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997


>Opmerkingen > In 1992-1993 heeft het NIS de statistieken van het toerisme hervormd, hetgeen enkele belangrijke schommelingen heeft teweeggebracht in de statistische reeksen. In haar streven naar vergelijkbaarheid neemt het Observatorium niettemin de periode 1991-1997 over voor de verschillende tabellen.

1 875 859

2 327 651

2000000

1 636 977

2 735 344

2 950 000

2 514 866

3000000

2 785 900

4000000

4 259 813

5000000

3 035 000

3 785 724

6000000

1997

1 557 736

7 205 971

1991

6 740 000

7000000

6 717 752

8000000

7 400 000

9000000 6 405 098

totaal aantal overnachtingen

2.1.4. Totaal aantal overnachtingen gebaseerd op een steekproef van Europese steden (vergelijking tussen 1991 en 1997)

Bron : NIS - Amsterdam Tourist Office - KPMG Klynveld Management Consultants - OPT

1000000 0 Berlijn

Wenen

Amsterdam

Brussel

Lyon

Keulen

Genève

Salzbourg

11

2.2. Hotelovernachtingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. 2.2.1. Aantal hotelovernachtingen per land van oorsprong 1998 Land van oorsprong

1997

% 97

1998

%98

Ver. Koninkrijk

552.494

13%

590.536

15%

Frankrijk

476.520

12%

458.919

12%

Duitsland

396.548

10%

356.914

9%

Nederland

232.255

6%

236.046

6%

Verenigde Staten

338.310

8%

334.340

9%

Japan

167.794

4%

132.746

3%

Scandin. landen*

247.408

6%

211.499

5%

Spanje

190.933

5%

192.292

5%

Italië

208.422

5%

187.830

5%

Andere EU

494.549

12%

489.997

12%

Andere landen

780.369

19%

727.694

19%

4.085.602

100%

3.918.813

100%

Totaal

Bron : NIS - de overnachtingen in hotels komen overeen met de erkende hotels, aparthotels en niet erkende hotels.

Andere landen

Verenigd Koninkrijk

Frankrijk Verenigde Staten +Japan

Duitsland EU (Andere) Spanje + Italië

Nederland Scandinavische landen

(*) Scandinavische landen = Zweden + Denemarken + Finland * De rubriek « Andere landen » omvat 200 landen.


2.2.2. De drie belangrijkste markten voor de Belgische steden Steden

Markten

Overnachtingen 1997

%

567.000 495.000 411.000 258.964 151.363 148.021 328.350 144.071 137.403 93.163 86.780 73.818 79.402 52.356 30.388

13% 12% 10% 22% 13% 13% 29% 13% 12% 20% 18% 16% 30% 20% 12%

Brussel

Ver. Koninkrijk Frankrijk Duitsland Antwerpen Nederland Duitsland Ver. Koninkrijk Brugge Ver. Koninkrijk Nederland Frankrijk Gent Ver. Koninkrijk Nederland België Luik België Frankrijk Ver. Koninkrijk

2.2.3. De drie belangrijkste buitenlandse markten gebaseerd op een steekproef van Europese steden Steden

Markten 1997

Amsterdam

Verenigd Koninkrijk Verenigde Staten Duitsland Verenigde Staten Verenigd Koninkrijk Verenigd Koninkrijk Frankrijk Duitsland Verenigd Koninkrijk Verenigde Staten Italië Verenigd Koninkrijk Italië Verenigde Staten Duitsland Zwitserland Italië Duitsland Italië Verenigde Staten

Berlijn* Brussel

Keulen

Lyon

Bron : NIS - alle overnachtingen.

Salzbourg

Bron : Diensten voor toerisme in de betreffende steden - Enquête uitgevoerd per e-mail in 22 Europese steden door het OPT in april 1999. * 3e markt niet medegedeeld

1.421.000 861.000 533.000 251.015 222.887 566.652 494.666 410.946 143.277 113.259 87.178 95.000 79.000 73.000 353.133 204.043 169.184 1.611.025 642.751 583.671

2.2.4. Percentage nationale en internationale toeristen gebaseerd op een steekproef van Europese steden Internationale 1997 Nationale Nationaux Internationaux 1997 100 90

95

92

85

77

36

21

14

27

80 70 60 50 40

Bron : Diensten voor toerisme in de betreffende steden - Enquête uitgevoerd per e-mail in 22 Europese steden door het OPT in april 1999.

30 20 10 0

5 Brussel

2.3.

8 Amsterdam

15 Wenen

23 Salzbourg

64 Keulen

73

96

Berlijn

Rijsel

79 Lyon

Hotelbezettingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest >Opmerkingen >De Federatie Ho.re.ca Brussel berekent reeds meerdere jaren de maandelijkse evolutie van de gemiddelde bezettingsgraad van de kamers op basis van een steekproef van een zestigtal hotels in Brussel. Aangezien de meerderheid van de leden van Ho.re.ca Brussel behoort tot de categorieën 3-, 4- en 5-sterrenhotels, zijn de aldus berekende bezettingspercentages voornamelijk representatief voor deze 3 categorieën.

Evolutie van 1991 tot 1998 van de jaarlijkse gemiddelde bezetting van hotelkamers in % Bezettingspercentage

12

Wenen

Overnachtingen

90 80 70 70 64 61

60

62

64

66

58

60 50 40 91

92

93

94

95

96

97

98

Bron : Ho.re.ca Brussel


> Anderzijds hebben de gegevens die op het NIS beschikbaar zijn voor de categorie « hotels » betrekking op de erkende en niet-erkende hotels, alsook op de aparthotels.

1997 Aantal overnachtingen voor de categorie « hotel » 4.085.602 Aantal aankomsten voor de categorie « hotel » 2.396.460 Gemiddelde verblijfsduur 1,7 nachten

1998 3.918.813 2.070.369 1,9 nachten

Bron : INS

Informatie beschikbaar op het NIS in 1997 en 1998

Het NIS berekent tevens een bezettingsgraad in functie van de capaciteit uitgedrukt in aantal personen per hotelcategorie.

> Opmerkingen > Hoewel de basis voor berekening verschillend is van die van Ho.re.ca Brussel, die de bezettingsgraden berekent per kamer, bevestigen deze gegevens dat de laagste gemiddelde bezettingsgraden betrekking hebben op de categorieën en , waardoor de resultaten die voornamelijk op basis van een steekproef 3-, 4en 5-sterrenhotels zijn genoteerd, in evenwicht worden gehouden.

49% 52% 48% 23% 29%

Bron : INS

> In 1998 wordt een daling opgemerkt van het globale aantal overnachtingen over het geheel der componenten van de categorie « hotels » maar een verhoging van de bezettingsgraad bij de 3-, 4- en 5-sterrenhotels. Eén van de doelstellingen van het Observatorium zal zijn om ervoor te zorgen dat de berekeningsmethoden van het NIS en Ho.re.ca Brussel complementair en compatibel zijn.

> Wanneer het NIS het aantal overnachtingen meet voor de categorie « hotels » op basis van de erkende en nieterkende hotels alsook de aparthotels, worden daarbij de 81 etablissementen meegerekend die voorkomen in de categorieën « 1- en 2-sterrenhotels » of « andere ».

2.3.1. Seizoenindex met betrekking tot de hotelovernachtingen in 1997 en 1998 Maand

Aantal overnachtingen 1997 Januari 270.447 Februari 272.436 Maart 354.155 April 368.809 Mei 388.497 Juni 383.625 Juli 329.516 Augustus 335.288 September 382.471 Oktober 384.074 November 344.923 December 271.362 Gemiddelde 340.467 TOTAAL 4.085.602

Aantal overnachtingen 1998 239.696 256.375 347.17 355.925 387.807 382.912 343.872 327.848 390.442 355.384 267.427 263.951 326.568 3.918.813

Seizoenindex 1997* 79 80 104 108 114 113 97 98 112 101 101 80 100

130

mei

120 110

1998

september

juni

oktober

maart

juli april

100

augustus 90

december 80

februari 70

januari

november

Seizoenindex 1998 73 79 106 109 119 117 105 100 120 109 82 81 100

Bron : NIS - de overnachtingen in hotels hebben betrekking op de erkende hotels, aparthotels en niet-erkende hotels.

* seizoenindex = aantal overnachtingen voor de betreffende maand/ ` gemiddelde aantal overnachtingen per maand x100

13


2.3.2. Aantal overnachtingen in hotels voor vakantie- en zakenverblijven in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 1997 Aantal overnachtingen

600000

Zakenverblijven

Vakantieverblijven

500000 400000 300000 200000 100000 0

re Ve

14

d nig

Ko

n

ri ink

jk

n Fra

jk k ri

Du

i

n tsla

d Ne

de

r

d lan

e igd ren Ve

ten Sta

an Jap

Belangrijkste markten

n je de an lan Sp e ch vis ina d n

lië Ita Sca

Land van oorsprong

Aantal overnachtingen in een hotel voor vakantieverblijf 1997

Percentage vakantieverblijven op het totale aantal overnachtingen

Aantal overnachtingen Percentage zakenin een hotel voor zaverblijven op het kenverblijven 1997 totale aantal overnachtingen

Verenigd Koninkrijk Frankrijk Duitsland Nederland Verenigde Staten Japan Italië Spanje Scandinavische landen

184.376 154.749 142.604 73.734 104.447 74.091 57.134 74.054 54.747

33% 33% 36% 32% 31% 44% 27% 39% 24%

368.118 318.771 253.945 158.521 233.864 93.704 151.288 116.879 177.695

67% 67% 64% 68% 69% 56% 73% 61% 76%

Bron : NIS - de overnachtingen in een hotel hebben betrekking op de erkende hotels, aparthotels en niet-erkende hotels

> Opmerkingen > Het type klanten wordt door het N.I.S. onderverdeeld in 4 categorieën : > Ontspanning, vakantie, > Conferentie, Congres, seminarie, > Andere beroepsdoeleinden > Niet gepreciseerd. De fiches worden door de hoteluitbater ingevuld.

2.4.

Bezettingen van jeugdherbergen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

Aantal overnachtingen (1) Bezettingsgraad per bed (1) Aantal aankomsten (2) Gemiddelde verblijfsduur (2) Bronnen: (1) Loger Jeunes (2) INS

1997 216.947 75% 121.527 1,8

1998 233.604 78% 122.800 1,9


2.4.1. Seizoenindex met betrekking tot overnachtingen in jeugdherbergen in 1997 en 1998 Maand

Aantal overnachtingen 1997 januari 11.966 februari 13.915 maart 18.849 april 19.497 mei 20.268 juni 19.054 julit 23.887 augustus 21.997 september 19.231 october 19.958 november 14.434 december 13.891 Gemiddelde 18.079 Totaal 216.947

Aantal overnachtingen 1998 12.258 16.137 19.166 22.504 22.792 22.174 24.996 24.481 20.099 20.682 15.577 12.738 19.467 233.604

Seizoenindex 1997 66 77 104 108 112 105 132 122 106 110 80 77 100

Seizoenindex 1998 63 83 98 116 117 114 128 126 103 106 80 65 100

Bron : Loger Jeunes 150

1998

140

juli

130

april

120 110

augustus

mei oktober

juni

100

november

80

2.4.2. Overnachtingen in jeugdherbergen per land van oorsprong

september

maart

90

februari

70

15

60 50

december

januari

1998 Verenigd Koninkrijk Andere landen Frankrijk

Duitsland Verenigde Staten +Japan

Nederland Scandinavische landen

EU (Andere)

Spanje + Italië

Land van oorsprong 1997 Verenigd Koninkrijk 7.197 Frankrijk 14.905 Duitsland 11.776 Nederland 5.687 Etats-Unis 6.956 Japon 4.924 Scandinavische landen 5.428 Spanje 4.642 Italië 3.632 Andere EU ? Andere landen* 41.285 Totaal 115.271

1998 9.257 14.904 13.167 5.598 7.828 5.131 5.613 5.080 3.769 19.278 29.738 119.363

* De rubriek « andere landen » omvat 109 nationaliteiten.

2.4.3. Percentage van het individuelenen groepsaandeel bij jeugdherbergen Individuelen Groepen

1997 62% 38%

1998 57% 43%

Bron : Statistieken van 3 overnachtingscentra

% 1998 8% 12% 11% 5% 7% 4% 5% 4% 3% 16% 25% 100%

Bron : Statistieken van 3 overnachtingscentra


2.5.

Aantal overnachtingen in kamers bij gastgezinnen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 1998 17.749 2.835

Aantal overnachtingen Aantal aankomsten

Bronnen : Bed & Brussels en Taxi Stop

2.5.1. Aantal overnachtingen per land van oorsprong Andere landen Verenigde Staten + Japan Verenigd Koninkrijk Andere EU Spanje + Italië Scandinavische landen Nederland

Duitsland Frankrijk

Land van oorsprong Aantal overnachtingen-1998 Verenigd Koninkrijk 4.305 Frankrijk 6.376 Duitsland 2.669 Nederland 794 Scandinavische landen 646 Spanje + Italië 968 Andere EU 331 Verenigde Staten + Japan 187 Andere landen 1.473 Totaal 17.749

%-1998 24% 36% 15% 4% 4% 5% 2% 1% 8% 100%

Bron: Bed & Brussels en Taxi Stop

2.5.2. Doel van het verblijf van het klienteel dat logeert bij gastgezinnen te Brussel

Bron : Bed & Brussels en Taxi Stop

Doel van het verblijf Toerisme Zaken Stage

1998 51% 28% 21%

16

3-

WAARNEMINGEN

> Waarnemingen i.v.m. het overnachtingsaanbod in Brussel.

> Brussel als bestemming voor zaken- en vakantieverblijven.

> De totale capaciteit uitgedrukt in aantal personen in Brussel : 33.286 Capaciteit uitgedrukt in aantal personen van de hotels : 28.561 (86%) Capaciteit uitgedrukt in aantal personen van de aparthotels : 3.568 (10%) Capaciteit uitgedrukt in aantal personen van de jeugdherbergen : 837 (3%) Capaciteit uitgedrukt in aantal personen van de kamers bij gastgezinnen : 320 (1%)

> In 1998 komt voor de vakantie- en de zakenverblijven samen, de vraag voornamelijk van de volgende markten : Groot-Brittannië (15%) Frankrijk (12%) Duitsland (9%) Verenigde Staten (8%) Nederland (6%)

> Het hotelaanbod is sterk gericht op dienstverlening van de hogere prijsklasse, aangezien het aantal 4- en 5-sterrenhotels 53 bedraagt, d.w.z. 40% van de hotels die erkend zijn door Cocof en VGC en 70% van het aantal kamers.

> De 4 aangrenzende marktgebieden (Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland en Nederland) vertegenwoordigen 42% van het totaale aantal overnachtingen in een hotel, 36% van de overnachtingen in jeugdherbergen en 79% van de overnachtingen in kamers bij gastgezinnen. > De 8 markten waar het Office de Promotion du Tourisme Wallonie-Bruxelles beschikt over een dienst voor het toerisme, vertegenwoordigen 65% van het totaal aantal hotelovernachtingen, 55% van de overnachtingen in jeugdherbergen en 83% van de overnachtingen in kamers bij gastgezinnen. > De oorsprong van de andere klanten is sterk gediversifieerd.

HOOFDSTUK II : TRANSPORT

> De zeer korte afstanden en de gemakkelijke communicatiemiddelen tussen Brussel en de rest van België hebben voor gevolg dat het aantal verblijven van Belgen in Brussel beperkt is : nauwelijks 5% (wat niet het geval is voor de andere Europese grootsteden zoals Rijsel, Berlijn,....).

Transportwijze

De betrokkenen

De bronnen

> Luchttransport

Sabena BIAC (Brussel International Airport Company)

Sabena BIAC

> Autocars

F.B.A.A.(Fédération Belge des exploitants d’Autobus et d’Autocars)

F.B.A.A.

> Door de evolutie van de snelheid van de transportmiddelen (zoals Thalys en Eurostar) en de frekwentie van de luchtverbindingen kan een heen-en-terug reis op één enkele dag afgehandeld worden.

> Spoorwegtransport

N.M.B.S. (Nationale Maatschappij van de Belgische Spoorwegen) Thalys International Eurostar

N.M.B.S. Thalys International

> De vakantieverblijven vertegenwoordigen 1/3 van het aantal overnachtingen met betrekking tot de prioritaire markten. > De gemiddelde verblijfsduur in hotels bedraagt 1,9 nacht.

1-

LUCHTTRANSPORT

1.1.

Aantal passagiers dat naar Brussel reist met Sabena 1997 - 1998

> Het laagseizoen bevindt zich tussen december en februari, voor hotels en jeugdherbergen. > In vergelijking met de andere voornaamste steden in België, vormt Brussel de stad bij uitstek voor zaken- en vakantieverblijven in België. Het totaal aantal overnachtingen overtreft het totaal gecumuleerde aantal overnachtingen van de 4 voornaamste kunststeden in België.

Bestemmingsreizigers Transit-reizigers Totaal

De internationale positionering van Brussel in de City Marketing is cultureel en in de duurste prijsklasse. Dit is te vergelijken met Wenen en Barcelona, dankzij het rijke patrimonium. Het gebrek aan internationale concurrentie van het evenementenbeleid is een nadeel van Brussel. Het voordeel van Brussel is zijn aantrekkingskracht als Hoofdstad van Europa. Deze aantrekkingskracht vult de stad in de week. De aantrekkingskracht van de stad in de weekends moet nog verder ontwikkeld worden.

1998 1.884.057 2.477.186 4.361.243

43% 57% 100%

Bron : Sabena

1.2. > De positionering van Brussel als bestemming, in vergelijking met andere Europese steden.

1997 1.580.595 46% 1.855.480 54% 3.436.075 100%

Aantal passagiers dat naar Brussel reist met Sabena per type tickets

Business Class Economy Class Totaal

1997 859.018 2.577.057 3.436.075

25% 75% 100%

Bron : Sabena

> Opmerkingen : > De verdeling tussen business class en economy class laat ons enkel toe te weten in welke categorie de reiziger heeft beslist te reizen en niet of het doel van zijn verblijf van zakelijke aard was of zuiver als ontspanning moet gezien worden. Het percentage in business class en in economy class hangt af van het aantal plaatsen dat aan de verschillende categorieën is toegekend.

1998 926.071 3.435.172 4.361.243

21% 79% 100%

17


1.3.

Aantal personen dat naar Brussel reist per oorsprong en per type ticket dat in 1998 is uitgegeven via Sabena Land Business Class

Verenigd Koninkrijk Andere Frankrijk

Verenigde Staten / Canada

Duitsland Nederland

Spanje + Italië

Denemarken + Zweden

Verenigd Koninkrijk Frankrijk Duitsland Spanje11 Italië12 Denemarken Nederland13 Zweden14 Verenigde Staten / Canada Andere Totaal

Aantal passagiers Economy Class

183.686 138.560 138.271 47.385 66.467 26.870 13.651 15.094 55.058 241.029 926.071

448.433 387.548 360.601 319.494 293.922 69.722 60.618 50.192 292.794 1.151.848 3.435.172

Totaal

632.119 526.108 498.872 366.879 360.389 96.592 74.269 65.286 347.852 1.392.877 4.361.243

Source : Sabena

1.4.

Nationale luchthaven van Brussel

Evolutie van de passagiers op de nationale luchthaven van Brussel in 1997 en 1998 Aantal passagiers15

1997

1998

Afkomstig uit Europa

14.900.000

12.900.000

3.000.000

3.500.000

15.900.000

18.400.000

Andere oorsprong Totaal

Bron : BIAC

18

2-

SPOORWEGTRANSPORT

2.1.

Internationaal verkeer

2.1.1. Aantal passagiers op Thalys International met bestemming Brussel

THALYS Afkomstig uit Parijs Amsterdam Keulen Düsseldorf ** Totaal

Aantal passagiers met bestemming Brussel - 1997 1.049.950 16.650 3.250* 1.069.850

Bron : NMBS - Thalys International (*) opening van de lijn vanaf 14/12/97 (**) opening van de lijn vanaf september 1998

11

Hier ontbreken de cijfers van Sevilla Hier ontbreken de cijfers van Bologna, Malensa, Milaan, Rome en Verona 13 Hier ontbreken de cijfers van Eindhoven 14 Hier ontbreken de cijfers van Stockholm en de cijfers voor Noorwegen (Oslo) 15 Enkel handelstransport en de direct-transit passagiers zijn niet opgenomen. 12

Aantal passagiers met bestemming Brussel - 1998 1.292.300 24.100 86.900 800 1.404.100

Percentage +23% +48%

+31%


2.1.2. Aantal tickets voor zakenreizen/vakantie verkocht via Thalys International in 1997 en in 1998 (in %) Verkopen Thalys

Bron : Thalys International

1997

1998

Tickets zaken

30%

31%

Tickets vakantie

57%

54%

Andere16

13%

15%

2.1.3. Aantal passagiers op de Eurostar met bestemming Brussel EUROSTAR Londen

Bron : NMBS

2.2.

50.000

Totaal

275.000

1998 4.303.358

Bron : NMBS - (*) de tickets omvatten geen abonnementen noch Passen

TRANSPORT PER AUTOCAR

Aantal passagiers Aantal kilometers

4-

Rijsel

Binnenlands verkeer

NMBS Aantal tickets verkocht met bestemming Brussel in 1998

3-

Aantal passagiers met bestemming Brussel -1998 225.000

1996 11.419.025 135.426.610 km waarvan 56% in het buitenland

1997 11.837.657 137.713.397 km waarvan 54% in het buitenland

1998 11.695.519 131.074.758 km waarvan 52,5% in het buitenland

19

Bron : F.B.A.A.

WAARNEMINGEN

> Het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Duitsland zijn 3 van de 4 prioritaire markten voor de City Marketing in Brussel. > Voor het luchttransport vertegenwoordigen deze 38% van het aantal passagiers vervoerd door Sabena. Wanneer we daar de Verenigde Staten en Canada aan toevoegen, andere belangrijke marktgebieden in de stroom met bestemming Brussel, vertegenwoordigen deze 4 markten 46% van de reizigers.

> Het onderscheid zaken-ontspanning komt niet overeen met de toeristische realiteit, want wanneer een passagier een economy of vakantieticket koopt, betekent dat niet dat hij op vakantie gaat. Maar dit onderscheid is fundamenteel bij de City Marketing. > De reizigers in autocars zouden moeten worden onderscheiden volgens oorsprong en bestemming.

16

> De bewegingen van passagiers die met de Thalys en Eurostar reizen en die afkomstig zijn uit de prioritaire, Engelse, Franse, Duitse markten, zijn te vergelijken met diegene die zijn opgemerkt voor Sabena.

Andere = groepstarieven, tarieven voor touroperators en speciale tarieven (gehandicapten + begeleiders, VIP, honden ...).

HOOFDSTUK III : TOERISTISCHE CULTURELE DIENSTEN.

1-

HET AANBOD

De toeristische culturele diensten

De betrokkenen

De bronnen

> Musea en toeristische attracties

Conseil Bruxellois des Musées 17 Asbl Attractions & Tourisme

« Musées de Bruxelles, le guide », coll. Le guide La Renaissance du Livre GT4

Gidsen Brussel Belgïe (G.B.B.)18

TIB

Bruxelles Découverte19 City Tours20

De verenigingen uit de brochure « Brussel, mijn geheime tip® »

> Geleide cultuurbezoeken

> Eénmalige evenementen

Brochure « Brussel, mijn geheime tip® »

> Terugkerende manifestaties

Evenementengids

1.1.

Musea en toeristische attracties

> Definities > Een museum «is een permanente instelling, zonder winstoogmerk, ten dienste van de maatschappij en de ontwikkeling daarvan, die open staat voor het grote publiek en die onderzoek doet omtrent de materiële getuigen van de mens en zijn omgeving, deze verwerft, ze bewaart, ze mededeelt en met name ze uitstalt ten dienste van studies, opleiding en genot. » ICOM. 20 De Brusselse museumraad groepeert het geheel van het aanbod aan musea in Brussel : 73 musea waarvan er 11 lid zijn van de asbl Attractions & Tourisme. Wij vinden deze 73 musea terug in de databank van GT4.

17 De Brusselse Museumraad verenigt 77 musea en 2 partners - Mini-Europa en liftenmuseum. 73 musea bevinden zich in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de 4 andere musea zijn gelegen in Waals en Vlaams Brabant. 18 De G.B.B.-gidsen is een vereniging van zelfstandige officieel gediplomeerde gidsen, waarvan de administratieve organisatie geregeld wordt door de TIB. Zij creëren geleide bezoeken (voornamelijk) voor groepen en individuelen. Op dit moment bestaat het aanbod uit 44 trajecten en 14 talen. 19 De vereniging « Bruxelles Découverte » groepeert voor « Les Chemins de l’été » verenigingen zoals ARAU, Arcadia, Bus Bavard, La Fonderie, Pro-Velo en Itinéraires. 20 Zijn inbegrepen in de City Tours : Brussels City Tours, Calèches Moens, , Helitour. 21 De categorie « Andere » komt overeen met de volgende verenigingen : Association du Patrimoine Artistique, Brussels by water, Brusselbinnenenbuiten, Capvélo, Contact- en Cultuurcentrum, Korei, Patris, Rota Solis, Het Scarlaken.

> Een toeristische attractie « is een plaats van bestemming, speciaal ingericht op permanente basis en regelmatig uitgebaat als pool van natuurlijk, cultureel of recreatief belang, teneinde op een professionele manier, zonder voorafgaande reservatie, toeristen, deelnemers aan excursies en plaatselijke bezoekers te kunnen ontvangen. De toeristische attractie bestaat uit een geheel aan activiteiten en geïntegreerde diensten, die makkelijk herkenbaar zijn. De toegang wordt gecontroleerd. De prijzen en openingsuren worden gepubliceerd en gerespecteerd. »

1.2.

De prijzen en openingsuren worden gepubliceerd en gerespecteerd. » - Definitie en rangschikking van de toeristische attracties - Overeenkomst Attractions & Tourisme GT4 - 1998. Naast de identificatie van de attractiecategorieën « natuurlijk » - « cultureel » en « recreatief », heeft GT4 een openingscriterium geïdentificeerd : « Minstens 3 opeenvolgende maanden per jaar open zijn en gedurende deze periode, minstens 6 dagen per week waaronder zondag, minstens 6 uur per dag, of bij gebreke daaraan, minstens 500 uur open zijn op 5 maanden met een minimum van 200 uur tijdens de weekends en de feestdagen in deze periode ». Dankzij deze pool- en openingscriteria kunnen de musea en toeristische attracties geklasseerd worden. In Brussel bestaat er geen enkele toeristische attractie die valt onder de categorie « natuurlijke attractie ». Openingscriterium Type attractie Cultureel Gerespecteerd 27 Niet gerespecteerd 47 Totaal 74

Recreatief 2 0 2

Source : Databank GT4

Geleide cultuurbezoeken

Verenigingen

Aantal circuits

Type bezoek

Gidsen G.B.B. Bruxelles Découverte City Tours Andere21

Aantal vertegenwoordigde verenigingen 1 6 3 9

44 67 -

Traditionele gidsen Brussel anders Stadsrondleiding Van het klassieke bezoek tot het gespecialiseerde bezoek

Totaal

21

123

Bron : catalogus « Brussel, mijn geheime tip” » 1998 - folders van de verenigingen


2-

BEZOEKEN De betrokkenen

De bronnen

> Musea en toeristische attracties

Asbl Attractions & Tourisme

GT4

> Geleide cultuurbezoeken

Gidsen Brussel Belgïe (G.B.B.) Bruxelles Découverte City Tours

TIB De verenigingen

> Eenmalige evenementen

TIB OPT

> Terugkerende manifestaties

TIB OPT

2.1.

Musea en toeristische attracties

> Opmerkingen > Over het aantal bezoeken aan musea en toeristische attracties in Brussel zijn GT4 en het OPT sinds 1997 begonnen met het opstarten van een databank. Dit onderzoek wordt parallel gevoerd met de enquêtes omtrent de vraag in punt 4 van dit hoofdstuk. Op dit moment zijn de verkregen resultaten nog niet volledig genoeg om verwerkt en geanalyseerd te kunnen worden.

21

Eén van de doelstellingen van het Observatorium is de aanzet te geven om over een permanente databank te beschikken.

2.2.

De geleide cultuurbezoeken

Op dit moment zijn de cijfers van de G.B.B - gidsen en Bruxelles Découverte niet vergelijkbaar. Eerstgenoemden rekenen aan de hand van het aantal « georganiseerde bezoeken » en laatstgenoemden aan de hand van het aantal « bezoekers ».

Talen

Aantal bezoeken G.B.B. Gidsen - 1998 Frans 1.415 Nederlands 1.027 Engels 814 Duits 2.068 Gecombineerd (Frans/ 0 Nederlands/Engels/Duits) Italiaans 200 Spaans 77 Totaal 5.601 Bron : Activiteitenrapport 1998 - TIB Bron : Bruxelles Découverte

% 25% 18% 15% 37%

4% 1% 100%

Type Groepen Individuelen Totaal

Bruxelles Découverte 15.799 3.086 18.885

% 84% 16% 100%

Bron : Bruxelles Découverte

Aantal bezoekers Bruxelles Découverte -1998 12.427 2.994 2.178 440 715

% 66% 16% 11% 2% 4%

131 0 18.885

1% 0% 100%


3-

ÉÉNMALIGE EVENEMENTEN EN TERUGKERENDE MANIFESTATIES IN BRUSSEL

Evenementen

Plaats

Data

Retrospectieve René Magritte Tentoonstelling « Albrecht en Isabella 1598-1621» Tentoonstelling «Wereld van de walvissen» Tentoonstelling van Oskar Kokoschka

KMSK

6/3 - 23/6

Bezoeken 98 - in aantal bezoekers 302.000

KMKG

17/9/98-17/1/99

95.000

ASLK Stadhuis van Brussel

21/4/98-31/1/99 17/06/98 - 30/09/98

82.000 30.000

Terugkerende manifestaties Internationaal Filmfestival van Brussel Festival van de Fantastische Film De Koninklijke Serres Koningin Elisabeth-wedstrijd

22

Plaats

Maand

Duur

Januari

10 dagen

Bezoeken 98 - in aantal bezoekers 45.000

Maart

57.000

Mei Mei

75.000 10.000 (in 1997)

Jazz Marathonfestival

Brussel (passage 44 en Nova) Koninklijk Paleis van Laken Paleis voor Schone Kunsten van Brussel Brussel

Mei

3 dagen

Ars Musica Festival Couleur café Ommegang

Brussel Tour & Taxi Grote Markt

April - mei Juni Juni - juli

3 weken 3 dagen 2 dagen

Drive-in Movies Zomerfestival van de Stad Brussel Bloementapijt

Jubelpark Brussel

Juli - augustus Elk weekend Juli - augustus

Grote Markt

Augustus

3 dagen

Ijsbaan op de Grote Markt Europese Kerstmarkt

Grote Markt Grote Markt

December Decemberjanuari

17 dagen 10 dagen

Bron : KMSK - Onthaaldienst OPT - Dienst PR TIB Dienst voor Schone Kunsten van de Stad Brussel.

23.427 Aantal personen geschat door de politie : 250.000 9.000 40.000 6.000 plaatsen 20.000 rechtstaand 20.000 16.500 Aantal personen geschat door de dienst voor Schone Kunsten van de Stad Brussel : 300.000 waarvan17.000 bezoekers aan het Stadhuis 25.000 100.000


4-

DE VRAAG BIJ TOERISTISCHE ATTRACTIES

> Evenementen : Retrospectieve rond Magritte

> Toeristische attracties

> Toeristische plaats : de Grote Markt

De bronnen > > Studie over de impact van de evenementen op de toeristische activiteit in Brussel vanaf de tentoonstelling rond Magritte ( uitgevoerd voor het OPT en TVL door GT4 december 1998 ). > 761 enquêtes uitgevoerd in 52 dagen verdeeld over de duur van de tentoonstelling, m.a.w. van 6 maart tot 28 juni 1998. > > Vraag en aanbod inzake toerisme in de attractiesector in Wallonië en Brussel Methodologie en toepassingen (uitgevoerd voor het OPT door GT4-1997-1998 ). > Attracties weerhouden in 1997 in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest : Atomium / Belgisch Centrum van het Beeldverhaal / Bruparck / Koniklijk Museum van het Leger, hetzij 266 enquêtes uitgevoerd tijdens de maanden juli en augustus 199722. > > De toeristische vraag op het vlak van attracties in Brussel en in Wallonië ( uitgevoerd voor het OPT23 door GT4 - 1998-1999 ). > Toeristische plaats weerhouden in 1998: De Grote Markt van Brussel, hetzij 202 enquêtes van midden juli tot eind september 199824.

> Opmerkingen : > Alle informatie verzameld in het kader van de hierboven vermelde enquêtes is niet opgenomen ; er worden slechts enkele elementen weergegeven die kenmerkend zijn voor het toeristisch gedrag en het profiel van de ondervraagde personen. > In de hieropvolgende synthese, worden enkel de voornaamste antwoorden weergegeven, aangezien de lijst met argumenten of toeristische gebruiken soms erg lang is.

4.1.

23

Profiel van de bezoeker Retrospectieve Magritte

Land waarin de België ondervraagde Frankrijk bezoekers verblijven Nederland Duitsland Ver. Koninkrijk Andere Gemiddelde leeftijd Omvang van de groep van de bezoeker Studieniveau van de ondervraagde persoon Gemiddelde maandelijkse gezinsinkome

43 jaar 1 persoon 2 personen + dan 2 personen Universitair Hoger niet-univ. Hoger secundair Andere 121.400 BEF

Attracties Brussel in 97

Grote Markt in 98

61% 25% 2% 2% 1% 7%

België Frankrijk Nederland Duitsland Ver. Koninkrijk Andere

65% 13% 3% 2% 6% 11%

België Frankrijk Nederland Duitsland Ver. Koninkrijk Andere

20% 13% 10% 2% 23% 32%

30% 40% 30% 43% 30% 23% 4%


16% 33% 51% 25% 40% 25% 10%


23% 56% 21% 59% 19% 16% 6%

22

De enquêtes in de attractiepolen te Brussel zijn in de zomer uitgevoerd en vertegenwoordigen een weinig omvangrijke steekproef. De enquêtes worden voortgezet in 1999. 23 Met de steun van de Commissie van de Franstalige Gemeenschap van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, het Algemeen Commissariaat voor het Toerisme van het Waalse Gewest en de vzw « Attractions et Tourisme » 24 De enquêtes op de Grote Markt zijn uitgevoerd in de zomer en vertegenwoordigen een weinig omvangrijke steekproef. De enquêtes worden voortgezet in 1999.


4.2.

Kader van het bezoek Rétrospectieve Magritte

Attracties Brussel in 97

Grote-Marktin 98

955 BEF

955 BEF

47% Excursie Verblijf 43% (ontspanning) 10%

21% Excursie Verblijf 79% (ontspanning)

Gemiddelde uitgaven per Niet persoon en per dag(excl. beschikbaar

transport en excl. overnachtingen)

Verblijf of excursie voor diegenen die in het buitenland verblijven

Excursie Verblijf (ontspanning) Verblijf (zaken) Allen die niet in Brussel verblijven

Transport (*)

Wagen Trein Autocar Vliegtuig

Allen (2 mogelijke antwoorden)

45% 40% 9% 6%

Diegene die in het buitenland verblijven

32% 19% 5% 14% 32% 2%

Reeds gekomen Gids ( boek) Vrienden, collega’s Familie VBPB of DVT25

27% 22% 20% 12% 11%

Gids (boek) SI of KT Vrienden, collega’s brochure, folder Reeds gekomen

38% 20% 14% 15% 14%

Geschreven pers TV-uitzending Op. Affiche Vrienden, collega’s Radio-uitzending

55% 30% 23% 19% 16%

Voornaamste redenen voor verplaatsing (de 6 voornaamste) (meerdere antwoorden mogelijk)

Aangetrokken tot Magritte Algemene cultuur verrijken Belangrijk cultureel evenement Aangetrokken tot surrealisme Aangetrokken tot mod. schilderkunst Aangename ontspanning

68% Nieuwsgierigheid Kinderen hebben 65% het gevraagd Verzamelde info 39% op aanraden van vriend, collega 32% Reeds gekomen Op aanraden van de 30% familie

Restaurant Shopping Musea tent. Ontdekking stad Toeristische attractie, bezoeken Ambachten, markt

42% 29% 20% 15%

Intentie om nog terug te komen

VBPB = Vereniging ter bevorderingen en promotie van Brussel DVT = Dienst voor Toerisme.

Wagen Trein Autocar Openbaar vervoer Te voet Andere

Bronnen van informatie (de 5 voornaamste) (meerdere antwoorden mogelijk )

Globale voldoening over het bezoek (van 4 tot 1) Gemiddelde

25

56% 6% 1% 28% 10% 5%

34% 45% 9% 12%

Andere activiteiten tijdens de dag (de 5 of 6 voornaamste) (meerdere antwoorden mogelijk)

(*) Transport: Voor de retrospectieve rond Magritte, gaat het om het transportmiddel om naar Brussel te komen. In Brussel zelf hebben de ondervraagden vooral het openbaar vervoer gebruikt of zijn ze te voet gekomen.

Wagen Trein Autocar Openbaar vervoer Te voet Andere

Wagen Trein Autocar Vliegtuig

24

21% Nieuwsgierigheid Reeds gekomen 20% Verzamelde info 15% Op vakantie vlakbij Op aanraden van 15% vriend, collega 11% In georganiseerde reis

26% 12% 10% 10% 9% 8%

7%

27% Geen plannen Ander bezoek vrienden, familie bezoeken Shopping 7% Niets speciaals 6%

Zeer goed (= 4) Goed (= 3) Matig (= 2) Slecht (= 1)

61% 37% 2% 0%

Gemiddelde

3,59 Gemiddelde

ja = 40%

Allen (2 mogelijke antwoorden)

15% 85%

Zeer goed Goed Matig Slecht

ja = 65%

34% Vóór de Grote Markt 22% Komt van huis 15% Ander bezoek Restaurant 14% Vrij bezoek aan Brussel 12% Shopping

42% 25% 13% 8% 8%

Na de Grote Markt Vrij bezoek aan Brussel Ander bezoek Terug naar huis Restaurant Café taverne

31% 27% 18% 13% 7%

Zeer goed Goed Matig Slecht

93% 6% 1% 0%

44% 49% 7% 0%

3,36 Gemiddelde

ja = 68%

3,92


4.3.

Imago van Brussel

> Opmerkingen De vragen over het imago van Brussel zijn enkel gesteld bij de enquêtes tijdens de retrospectieve rond Magritte en op de Grote Markt.

Rétrospectieve Magritte Belgen 61% van de ondervraagden

Grote Markt Buitenlanders 39% van de ondervraagden

Voorstelling van Brussel (6 voornaamste antwoorden) (meerdere antwoorden mogelijk uit een keuzelijst)

Hoofdstad van Europa Cultuurstad Zakencentrum Kunst-woonstad Kunststad Koninklijke stad

54% 38% 26% 14% 13% 13%

Hoofdstad van Europa Cultuurstad Zakencentrum kunstwoonstad Kunststad Koninklijke stad

60% 41% 18% 17% 15% 13%

3 voornaamste positieve aspecten van Brussel (6 voornaamste antwoorden) (3 spontane antwoorden)

Cultuurstad Kleine stad, menselijke afmetingen Onthaal van de mensen Wereldstad Levenskunst Gastronomie

26%

Onthaal van de mensen Levenskunst Gastronomie Kleine stad, menselijke afmetingen Cultuurstad wereldstad

39% Onthaal van de mensen 19% Architectuur 19% Gastronomie Wereldstad 13% Cultuurstad 14% Kleine stad, 11% menselijke afmetingen Parken, groene ruimten

Vuile stad Te veel verkeer Te veel werken Verwaarloosde gebouwen

41% 37% 16% 12%

Te veel verkeer Vuile stad Probleem signalisatie Te veel werken

37% 23% 18% 16%

3 voornaamste negatieve aspecten van Brussel (4 voornaamste antwoorden) (3 spontane antwoorden)

22% 19% 17% 16% 10%

Hoofdstad van Europa Cultuurstad Kunststad Kunst-woonstad Zakencentrum Koninklijke stad

Signalisatie Vuile stad Dure stad Te veel verkeer

54% 37% 30% 20% 18% 10% 43% 27% 23% 17% 9% 9% 9% 30% 24% 20% 11%

25


5-

WAARNEMINGEN

> De toeristische dimensie van het cultureel aanbod in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. >

>

Retrospectieve Magritte. 53% van de buitenlanders zijn op reis, voor namelijk in Brussel. Onder hen verblijven 64% in een hotel. De gemiddelde duur van hun verblijf bedraagt 2,4 nachten. Attractie in Brussel in 1997 79% van de buitenlanders zijn op reis, 93% onder hen verblijven in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Onder hen verblijven 64% in een hotel. De gemiddelde duur van hun verblijf bedraagt 4,2 nachten.

> Grote Markt in 1998 85% van de buitenlanders zijn op reis, 70% onder hen verblijven in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Onder hen verblijven 67% in een hotel. De gemiddelde duur van hun verblijf bedraagt 3 nachten.

van de stad zal een secundaire rol spelen als beslissingsfactor, maar zal zonder twijfel bepalend zijn voor het vastleggen van de keuze (drukke stad, stad waar men goed kan eten ).» >

« Het stadsverbruik zal in de eerste plaats cultureel gekleurd zijn met bezoeken aan musea, tijdelijke tentoonstellingen. Maar de gastvrijheid van de stad gekoppeld aan de grote koopkracht van de stadstoerist, trekt de toerist naar de winkels en boetieks, alsook naar het restaurant. Zijn culturele activiteit vindt men ook op het einde van de dag nog terug, aangezien hij naar het theater zal gaan, naar een concert of naar de opera (dit is het geval voor 20% van de buitenlanders). »26

>

De toeristische en economische gevolgen zijn veelzijdig, aangezien de ondervraagden ook andere attracties of toeristische plaatsen bezoeken, gaan winkelen of op restaurant gaan.

>

De Retrospectieve rond Magritte toont de impact aan van een internationale toeristische promotie op de aantrekkingskracht van een groot cultureel evenement bij de voornaamste doelgroep van City Marketing : koppels ouder dan 40 jaar, behorend tot sociale-economische klassen A-B-C1

>

De buitenlanders vindt men vooral op de zeer toeristische plaatsen, zoals de Grote Markt. >

Het imago van Brussel.

>

Van de 76 geïdentificeerde musea en attracties in Brussel, beantwoorden er 29 aan de openingscriteria die daarvan een toeristische attractie maken.

>

Het imago van Brussel dat voortvloeit uit de antwoorden is in de eerste plaats dat van een Europese hoofdstad, maar ook van een cultuurstad.

De diversiteit van de thema’s van de geleide bezoeken, voornamelijk voor groepen, draagt bij tot de verdere ontdekking van Brussel.

>

De ondervraagden menen dat Brussel negatieve aspecten heeft, zoals het drukke verkeer, de problemen inzake signalisatie en properheid. De stad vertoont eveneens aantrekkelijke en positieve kanten : het onthaal van zijn inwoners, de kleine omvang, waardoor het een stad met menselijke afmetingen blijft, zijn levenskunst, zijn cosmopolitisch karakter en de kwaliteit van zijn restaurants.

>

De organisatie van grote culturele evenementen draagt bij tot de kennis van Brussel en het imago van de stad.

26

>

> Het belang van het organiseren van grote culturele evenementen voor de internationale toeristische promotie van Brussel. >

>

26 Uittreksel uit « Studie over de gevolgen van de evenementen op de toeristische activiteit in Brussel sinds de tentoonstelling rond Magritte » - GT4 1998.

Door de enquête over de Retrospectieve rond Magritte heeft men de karakteristieken kunnen identificeren van de bezoekers aan een tijdelijke buitengewone tentoonstelling te Brussel, alsook zijn tijdsgebruik als stadsconsument. De beslissing om een stad te bezoeken wordt in de eerste plaats opgewekt door het culturele aanbod. « De tijdelijke tentoonstelling is voor bijna 60% van de buitenlanders de beslissende factor. De gastvrijheid

Commission communautaire française. Met de wetenschappelijke samenwerking van de GT4

Recommend Documents