Codes van goede praktijk

Codes van goede praktijk Feedback

Wannes VAN AKEN, Diensthoofd 9/12/2014

Onderafdeling verontreinigde bodems DEPARTEMENT BEHANDELING VAN VERONTREINIGDE BODEMS DIENST BODEMFACILITATOR EN ONTWIKKELING VAN INSTRUMENTEN

INLEIDING Herinnering: ●

Codes 1, 2, 3, 5 : van toepassing sinds 01/06/2013

●

Code 4 (analyses) : van toepassing sinds 01/01/2014

Controles uitgevoerd door Leefmilieu Brussel: ●

Administratieve controle tijdens de analyse van de rapporten

●

Terreincontroles op basis van de planningen overgemaakt door de bodemverontreinigsdeskundigen

2014 : 4 controlecampagnes  telkens 11 deskundigen uitgenodigd om hun planning voor het veldwerk in het kader van verkennende bodemonderzoeken over te maken voor een periode van ±4 weken. Opmerkingen -

Wijzigingen in de planning communiceren

-

Reageren op onze vraag om planning over te maken (geen reactie = inbreuk op art. 19 6° van het besluit van 15/12/2014) 2

INLEIDING De terreincontroles worden frequent uitgevoerd door twee agenten ●

‘on-site’ vorming van de minder ervaren agenten

●

dossier wordt geopend op naam van agent die de controle heeft uitgevoerd

Feedback van de controles naar de deskundige ●

direct op het terrein (mondeling)

●

schriftelijke bevestiging achteraf (ook indien geen inbreuken)

Algemene conclusie terreincontroles ( « aangekondigde » controles bij 21 deskundigen) Grote lijnen van de codes van goede praktijk worden gerespecteerd door het merendeel van de gecontroleerde deskundigen…

… maar bepaalde punten noodzaken een herinnering

3

CvGP N°1: BORINGEN Gebruik van verbuizing Verplichting om een gladde verbuizing te gebruiken: ●

Boring door niet-consistente lagen,

●

Boring door een sterk verontreinigde zone of een drijflaag,

●

Boring door asfalt-, puin- of aslagen. Uitzondering: indien technisch onmogelijk om verbuizing te gebruiken  enkel de kern van het opgeboorde materiaal wordt bemonsterd !

Kernboring door beton/asfalt Verwijderen van het koelwater uit het boorgat alvorens over te gaan naar de volgende fase! (risico op contaminatie: PAK in teerhoudend asfalt, zouten in beton, zware metalen van de kernboor) 4

CvGP N°1: BORINGEN Volle avegaar In principe niet aangewezen voor bodemonderzoek ! Tolereerbaar in volgende gevallen • Uitsluitend doorboren puinlaag/stortmateriaal/zandsteen • Doorboren onverzadigde zone om peilbuis te plaatsen in cohesieve grond, mits : • Geologie voldoende gekend • Boren binnen gladde verbuizing • Geen gedetailleerde boorbeschrijving & geen bodemstaalname • Verzadigde zone: overschakeling op andere techniek Andere gevallen of aanwezigheid puur product: niet toegestaan !

CvGP N°2: PEILBUIZEN Annulaire ruimte rond peilbuis waarin zandfilter en kleistop wordt aangebracht: minimaal 1,5 cm  boordiameter kiezen in functie van peilbuisdiameter

Vereiste kleistoppen: ●

Op de zandfilter (min. dikte 1 m)

●

Over het gehele traject van doorboorde weinig of niet doorlatende lagen.

●

Over het gehele traject van de laag die puur product bevat.

●

Net onder de oppervlakte (vermijden van contaminatie door run-off)

Onverzadigde zone: kleistoppen bevochtigen!

6

CvGP N°2: PEILBUIZEN Geneste peilbuizen enkel toegestaan indien: ●

Niet gebruikt in retentiezones (= NAPL)

●

Max. 2 peilbuizen in hetzelfde boorgat en individueel geplaatst

●

Kleistop van min. 2 m tussen de twee filters (injectie grouting van onder naar boven aanbevolen)

●

Schoonpompen ten vroegste 1 week na installatie waarbij wordt nagegaan of er geen sprake is van een lek tussen de peilbuizen (pomptest)

7

CvGP N°2: PEILBUIZEN Afwerking peilbuis: ●

Duurzame afwerking kiezen, aangepast aan eigenschappen en gebruik van het terrein: aandachtspunt bij monitoringspeilbuizen met lange levensduur.

●

Aanbrengen identificatieplaatje onmiddellijk na plaatsing peilbuis.

Snijdende / niet-snijdende filterstelling ●

Niet geregeld door CvGP, maar door uitvoeringsbesluiten verkennend bodemonderzoek en gedetailleerd onderzoek

●

Vlaamse bepaling systematisch plaatsen niet-snijdende peilbuizen voor chemische analyses: niet van toepassing in BHG

8

CvGP N°3: STAALNAME Veiligheid/gezondheid: ●

Actieve geurwaarnemingen niet toegestaan

●

Verplicht gebruik handschoenen (regelmatig te vervangen)

Stalen onmiddellijk bewaren in koelboxen mét koelelementen. Staalname voor vluchtige verbindingen (§ 3.1.4) Gebruik van steekbussen/liners: -

Verplicht indien boring uitgevoerd ter hoogte van risico-zone met vluchtige verbindingen als verdachte stof of indien bij de uitvoering van een boring organoleptische waarnemingen of veldtesten wijzen op de aanwezigheid van vluchtige verbindingen

-

Aangeraden in andere gevallen wanneer de bodemstalen geanalyseerd zullen worden op vluchtige verbindingen.

Opm.: -

Vluchtige verbindingen = VOCL, BTEX, HHO, MTBE, MO-vluchtig,…

-

Verdachte stoffen = zoals gedefinieerd in hoofdstuk 10 van het verkennend bodemonderzoek.

Bvb. rubriek 13 (onderhoudswerkplaats): MO, ZM, BTEX, PAK, VOCL

9

CvGP N°3: STAALNAME Staalname voor vluchtige verbindingen (§ 3.1.4) Staalnameprocedure ●

Manuele boringen: ►

Staalname d.m.v. steekbus in boorgat

►

Puinrijke / zeer cohesieve (droge en/of zware klei) gronden: › Bovenhalen staal met edelmanboor + staalname kern edelmanboor met mini-steekbus. Optioneel: uitdrukken mini-steekbus in met methanol gevulde vials (verlengen houdbaarheidstermijn). › Indien gebruik mini-steekbus onmogelijk (stenen etc): glazen pot.

●

Machinale boringen: ►

Gebruik liners: te analyseren interval wordt niet geopend, maar afgesloten met eindafsluiters en zo opgestuurd naar het labo.

10

CvGP N°3: STAALNAME Grondwaterstaalname ●

min. 1 week na peilbuisplaatsing (stabilisatie geochemie en zwellen kleistoppen)

●

Gebruik nieuwe staalnamedarm: achterlaten niet toegestaan !

●

Aandachtspunten “low-flow sampling”: ►

Voorpompen : regelmatig grondwaterverlaging controleren (staalnamedarm en peilmeter voorzien die gelijktijdig in de peilbuis kunnen aangebracht worden!): › Snijdende peilbuis : max. grondwaterverlaging = 0,1 m › Niet-snijdende peilbuis : max. grondwaterverlaging = 0,5 m & en mag niet zakken tot onder de top van de filterbuis

11

CvGP N°3: STAALNAME ●

Het voorpompen wordt beëindigd indien: ►

ofwel de veldmeting van het elektrisch geleidingsvermogen stabiel is en een volume water gelijk aan vijf maal de inhoud van het filtergedeelte van de peilbuis is weggepompt

►

ofwel de veldmeting van het elektrisch geleidingsvermogen en het opgeloste zuurstofgehalte stabiel is

►

ofwel de troebelheid gelijk of lager is dan 10 FTU (Formazine Turbidity Unit)

Wanneer aan bovenvermelde criteria niet kan worden voldaan, moet minimaal 5 x het peilbuisvolume worden ververst. Conclusie : veldmetingen verplicht voor « low-flow sampling » !

12

CvGP N°4: ANALYSES -

Analysecertificaten : NEN methode, ISO methode, interne methode, afwezigheid aanduiding gebruikte methode,…  niet conform  analysecertificaat laten aanpassen door het laboratorium (indien mogelijk!) -

-

Advies: controleer tijdens uw bestelling bij het laboratorium dat de gevraagde analyses uitgevoerd zullen worden overeenkomstig de CvGP !

Verontreinigingsparameters zonder normen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: CvGP niet van toepassing  keuze tussen CWEA of CMA

13

CvGP N°4: ANALYSES -

Analysemethodes CMA : de voorbehandeling omvat o.a. de verwijdering van de deeltjes met een diameter > 4 mm in het staal (visueel/afzeving)

-

De analyse wordt niet uitgevoerd op de fractie < 4 mm

-

Stalen met veel stenen/puin: mogelijk dat onvoldoende materiaal overblijft om de analyse uit te voeren  het laboratorium zal contact opnemen met de deskundige

14

CvGP N°4: ANALYSES -

2 opties -

-

-

analyse annuleren  niet interessant want geen info over de verdachte laag deeltjesgrootte verkleinen (vermalen) en analyse laten uitvoeren op het vermaalde materiaal  interessant : info over de verdachte laag, maar opletten met vergelijking analyseresultaten met stalen die niet vermaald werden (risico op vervluchtiging (oplossing: cryogene vermaling), verdunningseffect/verontreinigingseffect door deeltjes > 4 mm…)

Gebruikte vermaling te vermelden op het analysecertificaat

15

CvGP N°5: BOORPROFIELEN -

-

Boorprofielen onvolledig omwille van: -

Ontbreken toegepaste boortechniek

-

Ontbreken traject kleistoppen oppervlakkige kleistop aanduiden)

-

Ontbreken traject verbuizing

(ook

Herinnering: grondwaterstand boorprofiel zoals ingeschat tijdens de boring

=

16

TOEKOMST -

Uitbreiding controlecampagnes onderzoekstypes

terrein

naar

alle

-

Indien u als deskundige tijdens het toepassen van de codes fouten of incoherenties vaststelt, aarzel dan niet om ons te informeren! ([email protected])

17

ALTERNATIEVE METHODES -

Herinnering: CvGP = klassieke methode boring/peilbuis

-

Gebruik alternatieve methodes (MIP, EnISSA, goresorbers, direct sampling,enz) niet uitgesloten  BIM voorstander (BATNEEC)

-

Opgelet: gegevens verkregen met behulp van een alternatieve methode gedeeltelijk te valideren met behulp van klassieke methode boring/peilbuis (indicatieve richtlijn: 30 %  doelstelling: aantonen correlatie alternatieve methode / klassieke methode).

18

dank voor uw aandacht / merci pour votre attention

19