Coaching Journal. Coaching Opleiding

B@O-Group – Coaching Journal

Coaching Opleiding

11 Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness

Kader Competentie, Creativiteit Openheid Autonomie, Auteur, Acteur Congruentie Humor, Humanisme (bescheidenheid, vertrouwen, eerlijkheid)


Coach Attitude How can we explore the

Realities ?

What’s the frame ? What’s the

Goal ?

Resources

Willingness Who ? When ? What ? Why ?

What are the Options to reframe realities ?


Emotionele Intelligentie Een geheel van skills die ons toestaan om : § Onze eigen emoties en die van anderen te identificeren § Op een correcte manier onze eigen emoties uit te drukken en de anderen helpen ook hun emoties uit te drukken § Eigen emoties en die van anderen te begrijpen § Eigen emoties te beheren en zich aan te passen aan die van anderen § Eigen emoties te gebruiken om goed te communiceren, de goede beslissingen te nemen, de anderen en zichzelf te motiveren, creatief te zijn, keuzes plannen en richting geven en goede intra- en interpersoonlijke relaties te onderhouden


Emotionele Intelligentie Bewust van zelf § Emotioneel zelfbewustzijn § Goede zelfkennis § Zelfvertrouwen

Self management § § § § § §

Beheren van emoties Transparantie Aanpassingsvermogen Zelfverwezenlijking Zin voor initiatief Optimisme

Bewust van ander § Empathie § Bewustzijn van organisaties § Service

Relatie management § Inspiratie § Beïnvloeding § Ontwikkeling van anderen § Change agent, catalysator § Conflictmanagement § Banden smeden § Teamwork en samenwerken


GROW Coaching in support of maximising potential

Will

Goals Raise Awareness & Take Responsibility

Options

Reality


GROW § GOAL (OBJECTIEF) 1. Samen beslissen over het te verdiepen thema 2. Het kader van de sessie bepalen 3. Het te bereiken doel op lang termijn bepalen (indien nodig)

§ REALITY (REALITEIT) = DE ACTUELE SITUATIE 1. Zelf-evaluatie aanmoedigen 2. Feedback geven op specifiek gedrag 3. Vooroordelen vermijden of er mee rekening houden 4. Het behoedt voor het aankaarten van gebeurtenissen uit het verleden die niet relevant zijn (Oude koeien uit de gracht halen)

§ OPTIONS (OPTIES) 1. Alle mogelijke opties bespreken 2. De andere stimuleren om zelf suggesties te genereren 3. Raad geven op een discrete, subtiele manier 4. Keuzes genereren

§ Who, What,

(WILLINGNESS /BEREIDHEID) = CONCLUSIE

1. Tot actie overgaan 2. De mogelijke obstakels determineren 3. De precies te nemen stappen bepalen en de planning opstellen 4. De te volgen procedure bepalen indien deze hulp nodig is


Het Waarom van Coaching § Bedrijven vragen + en +, met en - hulpbronnen § Motivatie is niet voldoende meer, men vraagt engagement § + People Management § De klanten zijn veeleisender en kijken uit naar excellentie § Er is een nieuwe generatie medewerkers : generatie Y met andere waarden en verwachtingen § Work SMARTER 8 Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness

De definities van Coaching § Iemand coachen is de persoon begeleiden in de ontdekking van zijn potentieel om autonoom te worden. Het is een veld van mogelijkheden openen door zijn persoonlijke en professionele doelstellingen te verduidelijken. § Zichzelf coachen is groeien om bewuster te handelen en meer keuzes te hebben. § Professionele coaching = een begeleide relatie tussen coach en coachee gedurende een afgelijnde periode die de client in staat stelt om concrete en meetbare resultaten te halen zowel op professioneel als persoonlijk vlak. § Door middel van het proces van coaching verdiept de client zijn kennis en optimaliseert hij zijn prestaties.


De competenties v/d Coach

§ § § § § § § § § §

0% oordelend Communicatievaardig Luistervaardig Precies Ondersteunend Rolmodel Responsabiliserend Mild (maar niet laks) Empathisch en emotioneel intelligent Actie en operationeel gericht


Individuele Coaching Hoe het aanwezig potentieel optimaliseren § De kernkwaliteiten en de valkuilen § De eigen stijl van leidinggeven duiden § Emotiemanagement § Omgaan en helpen omgaan met veranderingen § Durven berekende risico’s nemen om vooruit te gaan § Creatieve probleemoplossingen en conflicthantering § Hoe de medewerkers prikkelen en zelf een coachende attitude aannemen § Persoonlijk meesterschap en persoonlijk ontwikkelingsplan


Coach Attitude =

De volwassene bij de gesprekspartner uitnodigen bij agressie en manipulatie § Meer zelfbeheersing § Meer bereidheid tot aanpassing § Meer zin voor verantwoordelijkheid § Meer solidariteit § Meer realisme § Meer authenticiteit § Meer zelfvertrouwen § Meer “Win-Win” relaties opbouwen § Mijn standpunt handhaven § Meer creativiteit en durf § Het standpunt van de andere eerbiedigen


Coach Attitude Protection, Permission & Power 1. PROTECTION §

Zichzelf en de anderen beschermen door redelijke grenzen te stellen om de voorwaarden te stellen voor materiële en psychologische veiligheid.

§

Duidelijke richtlijnen overeenkomen om bvb te functioneren in groep, afspraken over de objectieven, termijn, methodes, bewaken van grenzen, enz …

Ø

Ik bescherm mezelf door deze regel, deze grens te stellen ….

2. PERMISSION §

Zichzelf en de anderen de toelating geven om te ZIJN en te DOEN, ttz het leven te leiden op een AUTONOME manier, bewust van eigen VERANTWOORDELIJKHEID om verandering te brengen in DOEN, DENKEN, VOELEN.

§

Identificeren van de nieuwe toelatingen die we krijgen en geven om komaf te maken met de oude overtuigingen : het recht te mogen bestaan, zichzelf te zijn, mogen handelen, slagen in het leven, mogen voelen en zichzelf uitdrukken, enz …

Ø

Ik sta mezelf toe om ...

3. POWER §

Zichzelf en de anderen vertrouwen, weten dat ieder het potentieel in zich heeft om te groeien en problemen op te lossen.

§

Identificeren welke factoren ik nodig heb om energie te hebben, om mezelf de middelen te geven om in actie te schieten, om zichzelf en de anderen te empoweren, om in actie te schieten en te transformeren (voordeel van het veranderen, duidelijk contract met meetbare resultaten, vb voor de anderen, step by step, successen vieren, enz …

Ø

Ik motiveer mezelf om in actie te treden door …


De Coach Attitude § Praat in de ik-vorm. § Zeg wat je wil zeggen. § Wees duidelijk en concreet. § Luister naar wat iemand echt zegt (en niet wat je wil horen). § Stel vragen als het niet duidelijk is. § Gebruik de DESC. § Bekijk de situatie concreet : - Wat gebeurt er ? - Wie is erbij betrokken ? - Al eerder meegemaakt ? § Wees bewust van je houding : - Wat doe je ? - Wat zeg je ? - Wat denk je ? - Wat voel je ? § Wat verwacht je van de andere ? § Wat zijn de gevolgen : voor jezelf & voor de anderen ?


De Anti-Coach Attitude § Je moet de anderen wantrouwen … § In het leven heb je de dominante en de gedomineerden … § Als je te vriendelijk bent dan wordt er over jou gelopen … § Men is beter voorzichtig en onthult zich niet bij de eerste de beste … § Als je je niet laat respecteren dan word je door de groep uitgesloten ! § Waarom is hij zo vriendelijk ? Wees op je hoede … § Bij de minste misstap zullen ze mij nekken ! § Ik kan het beter zelf doen, de anderen zijn niet te vertrouwen ! Homo homini lupus !


Emotionele Bankrekening Investering +

Opvraging -

Beleefdheid

Gebrek aan beleefdheid

Beloftes naleven

Aan beloftes verzaken

Eerlijkheid

Oneerlijkheid

Zijn excuses aanbieden

Zich niet verontschuldigen

Strokes

Negeren, arrogantie ..

Een kleine attentie geven

Nooit iets schenken


Stop Strategy Step back Think Options Proceed

CREATION

POSSIBILITIES

STIMULUS

Choice

RESPONS

IMPULSIVITY or RIGIDITY

REACTION


STOP !!!! § Bij reactieve mensen is het de omgeving die bepalend is voor hun humeur, emoties en reactie. De realiteit STIMULUS

RESPONS

§ Proactieve mensen gebruiken de vrije ruimte tussen de stimulus en de geconditioneerde reactie om keuzes te maken die kaderen in de zin van hun waarden. De realiteit STIMULUS

De betekenis die ik geef aan mijn perceptie

RESPONS


Noties Psychologie § De projectie : Is de neiging bij de andere negatieve of positieve aspecten van zichzelf te zien. § Transfert (Client > Coach) : Het is de reactivatie van affecten (liefde, haat, … ) uit het verleden die we in de kindertijd hebben ontwikkeld tegenover bepaalde figuren (ouders of anderen) en die we nu eenzijdig beleven in een bepaalde relatie. § Tegen-transfert (Coach > Client) :

Idem als met transfert maar nu in tegenovergestelde richting, van coach naar gecoachte.

Naar C. G. Jung


Change De Stadia van Rouw (van Verandering) De schok

Luistert niet

Ontkenning

Ontkenning van de pijn en vlucht in zichzelf

Boosheid

Revolte, vijandigheid tov omgeving, beschuldigen, …

Negociëren

“Had ik maar …” zoeken naar uitleg en alternatieven

Depressie

Verdriet overweldigend, weerstand gebroken

Aanvaarding

Aanvaarding van verlies

Engagement

Zet zich in

Naar Elizabeth Kübler-Ross


Attitude van de Coach tijdens de Verschillende Fasen Fasen

Correcte attitude van de coach

Afwijzing = Schok + negatie

§ Wees volledig aanwezig § Breng feiten en gegevens aan § Leg de situatie uit § Blijf luisteren en dialogeren § Geef directieve raadgevingen

Weerstand = Woede + vlucht

§ Laat de andere zich uitdrukken, geef plaats aan de gevoelens § Herformuleer en toon begrip voor de emotie

§ Behoud een realistisch kader Exploratie = Onderhandelen + § Laat de andere zijn nieuwe taken en verantwoordelijkheden invullen depressie § Negocieer wat negocieerbaar is

Toetreding = Aanvaarding + engagement

§ Steun de andere § Stimuleer de andere tot het ondernemen van concrete acties op korte termijn § Feliciteer


De 4 Leer-Fasen FASE 1 ONBEWUST INCOMPETENT : § Ik weet niet dat ik anders en effectiever de zaak kan aanpakken § Ik ben in mijn comfortzone § Ik kies voor stabiliteit § De wereld draait op volle snelheid maar ik ben zeker van wat ik heb, al deze veranderingen moeten hun waarde nog bewijzen !


De 4 Leer-Fasen FASE 2 BEWUST INCOMPETENT : §

Ik weet dat ik het anders moet aanpakken maar ik weet nog niet precies hoe

§

Ik weet dat verandering nodig is maar onzekerheid maakt me bang

§

Ik zit vast in een vicieuze cirkel maar ik sta open voor nieuwe perspectieven


De 4 Leer-Fasen FASE 3 BEWUST COMPETENT :

§ Ik leer en oefen § Ik pak de zaken anders aan en merk de resultaten § Ik begin een proces van persoonlijke transformatie


De 4 Leer-Fasen FASE 4 ONBEWUST COMPETENT : §

Ik heb een nieuwe strategie volledig geïntegreerd en beheers wat ik geleerd heb

§

Ik scherp mijn competenties in constructieve veranderingsmanagement aan

§

Ik daag ten gepaste tijd mijn eigen perceptie v/d wereld uit en ik geef de mensen om me heen de mogelijkheid om de zaken anders te bekijken

§

Ik heb een visie en ik neem risico’s

§

Ik bouw de brug terwijl ik hem bewandel


CAESAR C

larificatie v/d

gewenste resultaten en van de beperkingen

A

nalyse en

E

valuatie

van interne en externe beïnvloedingsfactoren Verleden Heden KT MT

STRATEGIE & doelstellingen

Actieprogramma’s § voor mij § voor mijn systeem

LT

Inventaris Sterkten Zwakten Kansen Bedreigingen

Realisatie van § § § § §

middelen mensen financiën tijd uitrustingen

Normen 26 Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness

SWOT STRENGTHS

WEAKNESSES

OPPORTUNITIES

THREATS


SWOT Analyse

Enkele ‘do’s’ q Wees kritisch en objectief q Evalueer alle middelen q Beoordeel in functie van plaatselijke criteria q Bouw op sterkten q Tracht zwaktes te verbeteren

Enkele ‘do not’s’ q Verdoezel geen zwaktes q Wees niet ongeduldig q Overdrijf de sterke punten niet q Neem niet te veel hooi op je vork


De Subjectieve Kaart


Fundamentele Behoeften

Need for Self-Self Actualisation

Need for Self Social Needs - Belonging

Need for Safety & Security

Physical Survival Needs


Logische Niveaus Omgeving Gedrag Capaciteiten - Strategieën Waarden Overtuigingen Identiteit Missie - Systeem


Logische Niveaus Omgeving Gedrag

Waar en wanneer doe je wat je doet ? Wat doe je ?

Capaciteiten Strategieën

Hoe leg je het aan boord om te doen wat je doet ?

Metaprogramma’s

Welke attitudes wil je manifesteren door te doen wat je doet ?

Overtuigingen Waarden

Waarom wil je doen wat je doet ?

Emoties

Wat voel je als je doet wat je doet ?

Identiteit

Wie ben je als je doet wat je doet ?

Missie - Systeem

Voor wie, voor wat ? Wie participeert nog en is geraakt door wat je doet ?

Geïnspireerd door G. Bateson, R. Dilts


Systemisch Wiel Values Action

Energy

Emotion

Reflexion

Beliefs


Systemisch Wiel Values Action

Emotion

Reflexion

Energy

Beliefs


De Cirkels van Invloed Buiten controle

3

Zone van invloed

2 1

A

Verantwoordelijkheid lijkheid

E

R

Geïnspireerd door S. Covey


Leadership Style & Coaching Ondersteunen

COACHING

2

3 Ik kan Ik wil maar niet altijd Ik durf niet of niet meer

Begeleiden

Ik kan niet Ik wil Ik durf

1

4 Ik kan Ik wil Ik durf

Ik kan niet Ik wil niet Ik durf niet

Delegeren 1 2 3 4

Leiden - Instrueren

Lage competentie en laag engagement voor een taak Lage competentie en hoog engagement voor een taak Middelmatige competentie en variabel engagement Hoge competentie en hoog engagement Geïnspireerd door Blanchard & Hersey


Het Evenwicht tussen Taak & Relatie De capaciteit tot coachen = gelijke golflengte (volgen) & leiden § Interactie tussen taak en relatie § Om op gelijke golflengte te komen : – Synchronisatie – Herformulering

Taak

Relatie


Calibratie = De kunst van het herkennen (VAKOG) van emoties bij de gesprekspartner. Dank zij o.a. kennis en opmerken van micro-bewegingen van het gelaat en veranderingen in de gehele houding (pose). Deze tool is fundamenteel, zowel om zich aan te passen aan een gesprekspartner (rapport) als om te verifiëren welk impact men op hem heeft.

GELAATSUITDRUKKING

AUDITIEF

§ Mondhoeken, ogen § Kleurverandering huid § Stand wenkbrauwen § Beweging van hoofd

§ Stem § Toon § Ritme § Debiet § Volume

LICHAAMSHOUDING § Armen gekruist of niet § Benen § Hoek hoofd-romp § Positie van handen § Beweging van lichaam § Gestes

CALIBRATIE

WOORDKEUZE

ADEMHALING § Diepte § Ritme § Localisatie


Herformulering § De reformulering is de essentie herhalen van wat de andere gezegd heeft (kernwoorden, ideeën). § Staat toe de woorden van de andere te benadrukken en te vermijden in een woordenvloed van info te vergaan. § Staat toe te checken of je wel begrepen hebt wat de andere wou zeggen. § Geeft aan de andere het gevoel dat hij gehoord en begrepen werd. § Staat toe dat de andere zou reageren op wat niet klopt en zo preciezer te zijn in de boodschap. § Staat ook toe om de andere in het afgesproken kader te houden door de essentiële punten te resumeren. § Geeft u een meer actieve rol en staat toe uw gesprekspartner te pacen (volgen).


Synchronisatie § Synchronisatie is een reflectie zijn van het eigenbeeld van de andere, signalen van herkenning te sturen die hij makkelijk kan identificeren op onbewust niveau § Installeert een sfeer van vertrouwen die zin geeft om zich open te stellen, want de andere heeft het gevoel welkom en gerespecteerd te zijn voor wie zij of hij is § Synchronisatie staat toe de andere te horen op een subtieler niveau § Het werkt mee aan het verkrijgen van « rapport » en zo stilaan het gesprek te leiden § De parameters waarop men synchroniseert zijn van twee types : verbaal & non-verbaal


Management & Coaching

Planning

Organisatie

Controle

Medewerkers


Het Evenwicht in het Systeem

Persoonlijke waarden

Ideale waarden v/h systeem

Actuele waarden v/h systeem


9 Voorwaarden om een Objectief Goed te Formuleren

1. Specifiek en uitgedrukt in positieve termen : wat ik wil bereiken? 2. Onder eigen controle 3. Meetbaar en testbaar 4. Binnen een bepaalde context 5. Respectvol naar jezelf en de omgeving, = ecologisch 6. Wat is het objectief v/h objectief ? 7. De kostprijs 8. Zal het objectief het probleem oplossen ? 9. Is er coherentie ten opzichte van de missie (van het bedrijf) ?


Vragen Stellen

NEUTRALE VRAGEN

OPEN VRAGEN

GESLOTEN VRAGEN

§ Geven een maximum aan info

§ Resulteren in een JA of NEE

§ Stimuleren om na te denken § Ze beginnen met : WWWWW Wie ? Wat ? Waar ? Wanneer ? (Waarom ?)

§ Dienen om bijvoorbeeld een herformulering te beklemtonen, een preciese, doelgerichte informatie te vinden § Beginnen meestal met een werkwoord of een veronderstelling

GERICHTE VRAGEN

§ Oriënteren de reflectie van de andere § Deze vragen dienen om de strategie van het onderhoud op een verfijnde manier te sturen

• Dienen om fundamentele punten van de communicatie te vergrendelen § Dienen met voorzichtigheid aangewend te worden

Door gesloten vragen te stellen bent u veel meer aan het woord. Wilt u de ander laten praten stel dan zoveel mogelijk open vragen en zeg zelf zo min mogelijk.


Linguïstisch Metamodel § De weglatingen Structuren

Voorbeelden

Vragen

Zuivere weglating

Het is dringend

Voor wie ? Wanneer is de deadline ?

Ik ben kwaad

Wat maakt je kwaad Op wie ben je kwaad ?

Nu begrijp ik

Wat begrijp je ?

Gebrek aan vergelijking

Hij wordt meer geappreciëerd

Meer dan wie ?

Niet specifieke werkwoorden en woorden

Ik zal er aan werken

Hoe ?

Ik heb moeite om te beslissen

Hoe neem je beslissingen ?

Ik wens meer erkenning

Gebrek aan referentie

De mensen klagen

Hoe zou je specifiek willen erkend worden ?

Wie precies ?

Men heeft gezegd dat …


Linguïstisch Metamodel § De generalisaties Structuren

Voorbeelden

Vragen

Modale operatoren

Ik moet dit werk doen

Wat zou er gebeuren indien je dit werk niet zou verrichten ?

Universal quantifiers

Hij zal nooit veranderen

Nooit ?

Je bent altijd negatief

Altijd ?


Linguïstisch Metamodel § De distorties Structuren

Voorbeelden

Vragen

Gedachten lezen

De klant heeft ons produkt niet geappreciëerd

Hoe weet je dat ? En stel dat hij het zou appreciëren, hoe zou het produkt dan zijn ?

« Cause - effect »

Hij begroet me niet, dus hij respecteert me niet

In welke zin is het feit dat hij jou niet begroet een gebrek aan respect ?

We moeten achter ons standpunt blijven, anders zal hij met onze voeten spelen Verloren auteur

We krijgen geen loon naar werk

Wie zegt dit ?


De Metaprogramma’s § Het sorteren van info Bij alle prikkels die binnenkomen bij een ervaring sorteren we INHOUDELIJK wat het belangrijkst is voor ons. Stimuli 7 +/- 2 Dit focussen van onze aandacht beïnvloedt ook onze keuzes.

P A eople

ctivities

P I T laces

nfo

hings


De Metaprogramma’s § Op naar

§ Weg van

§ Intern referentiekader

§ Extern referentiekader

§ Opties

§ Procedures

§ Proactief

§ Reactief

§ Orientatie

§ Perceptie

Mensen/Plaatsen Activiteiten Infos/Dingen/ Tijd/ Vergelijkingen

Visueel (zien) Auditief (horen) Kinesthetisch (voelen)

Olfactief (ruiken) Gustatief (smaak)


De Metaprogramma’s § Match - Mismatch Wanneer we een nieuwe ervaring aangaan,geven we er betekenis aan door een eerste operatie te verrichten, een van de twee onderstaande manieren :

Gelijkenissen (Match) : § Waarin lijkt deze ervaring op iets dat ik al ken? § Waarin zijn mijn criteria al bevredigd? § Welke zijn de gelijkenissen ? Verschillen (Mismatch) : § Waarin is deze ervaring verschillend van wat ik al ken? § Waarin zijn mijn criteria nog niet bevredigd ? § Welke zijn de verschillen ?


De Metaprogramma’s § Towards – Away from Towards (op naar) : § Het bevredigen van onze waarden § Focus op de voordelen § Motivatie door beloning (de wortel)

Away from (vermijden) : § Het niet bevredigen van onze waarden § Focus op de nadelen § Motivatie door dreiging (de stok)


De Metaprogramma’s § Actief - Passief Actief : Is een persoon die : § Eigen criteria bevredigt zonder behoefte aan een stimulering van buitenuit § De tegenwoordige tijd gebruikt, de IK, werkwoorden zoals « ik wil », « ik ga »

Passief/Reactief : Het is een persoon die in actie komt in reactie op een verplichting of een challenge, ...


De Metaprogramma’s § Intern - Extern referentiekader Het referentiekader is de plaats waar het geheel van waarden van een persoon zich bevindt (daar waar hij checkt).

Intern referentiekader : § Evalueert binnen zichzelf of wat ze doen «goed » of « slecht » is § De persoon handelt volgens eigen waarden ik, ik denk dat, mij…

Extern referentiekader : § Handelt volgens wat de anderen vinden wat goed is § Het checken komt van de anderen (ze, men, ..) § Citeert dikwijls andere mensen § Heeft anderen nodig om te beslissen


De Metaprogramma’s § Opties - Procedures Opties - de belangrijke dingen doen : § Gemotiveerd door mogelijkheden, alternatieven, ideeën § Heeft moeilijkheden om procedures te volgen § Sterke neiging om het reglement niet te volgen en om nieuwe werkwijzen te vinden § Houdt ervan nieuwe projecten te starten maar het zijn dikwijls anderen die ze moeten finaliseren § Vermijdt soms om zich te engageren omdat het optiemogelijkheden vermindert § Als persoon van nature ook reactief is dan gaat die niet makkelijk beslissingen nemen

Procedures - de dingen juist doen : § Houdt ervan de bekende wegen te volgen § Er bestaat ‘de goede manier’ om de zaken aan te pakken § De procedure volgen is soms belangrijker dan de mensen § Beeïndigt altijd een begonnen werk


De Metaprogramma’s § Associatie – Dissociatie Associatie : § We voelen helemaal het impact van onze emoties § In een geassociëerde representatie van een ervaring, zien, horen, voelen we alsof we in de film spelen § We zijn in contact met onze gedachten « in » de ervaring

Dissociatie : § We behandelen de info met een zekere « afstand » tov de emotionele impact van de scène § We kijken naar wat « daar» gebeurt op het scherm § We zijn uit het scherm en kunnen allerlei soorten gedachten hebben « over » de ervaring


De Metaprogramma’s § In Time – Through Time In het ogenblik (In Time) : § § § §

Gevangen in een tijdsmoment Tijdens Bevredigt zijn waarden in het ogenblik Geassociëerd in de ervaring tov het al of niet bevredigen van zijn waarden

Door de tijd heen (Through Time) : § Tijdscontinuum § Voor – Na § Bereidt het bevredigen van zijn behoeften voor § Gedissociëerd tov het al of niet bevredigen van zijn waarden


De Metaprogramma’s § Vergelijkingen

☺ ☺ ☺ ☺

☺☺ ☺☺ Ik/Ik

Ik/Ideale Ik

Ik/Andere Andere/Andere


De Sociale Stijlen

§ Elke persoon heeft een sociale stijl waarbij hij zich het meest comfortabel voelt § Deze sociale stijl bepaalt het gedrag dat we het liefst aanwenden § Deze stijl kan herkend worden dank zij indicatoren § Bij elke stijl heb je karakteristieke behoeften & verwachtingen § De belangrijkste manifestaties van het gedrag zijn de actie en expressiviteit


De Sociale Stijlen § De Promotor

.*.

EMOTIEF EN ACTIEF : DE PROMOTOR VERKOOPT ZICHZELF § § § § § § § § § § §

Enthousiast Joviaal Vol ideëen en ondernemingszin Creatief Communicatief Neemt initiatief Dynamisch Kan anderen motiveren Werkt goed in team Ziet behoeften van anderen Heeft goede sociale contacten

§ § § § § § § § § §

Soms te egocentrisch Hecht veel belang aan uiterlijkheden Veel afspraken Houdt moeilijk zijn beloftes Luistert slecht Niet of slecht georganiseerd Zelden op tijd Plant weinig of overschat zichzelf Houdt niet van routine Ongeduldig


De Sociale Stijlen

.. ..

§ El Sympatico

EMOTIEF EN REACTIEF : EL SYMPATICO SOCIALE CONTACTEN EN MENSELIJKE RELATIES § § § § § § § § § § §

Toont zijn emoties Verkiest werken in team Volgt goed de regels Is flexibel Houdt zijn beloftes Raadpleegt anderen bij beslissingen Houdt rekening met gevoelens van anderen Luistert goed – empathisch Is sociaal geëngageerd Is een trouwe medewerker Streeft naar harmonie

• • • • • • •

Neemt weinig of geen initiatief Twijfelt soms Houdt niet van teveel verantwoordelijkheid Vermijdt conflicten Eerder relatie- dan taakgericht Akkoord met iedereen om niemand te kwetsen Plaatst behoeften van anderen soms voor eigen behoeften


De Sociale Stijlen

.. !

§ De Dirigent

NIET EMOTIEF EN ACTIEF : DE DIRIGENT GEEFT DIRECTIEVEN EN AANVAARDT ZE OOK § § § § § § § § §

Direct Definieert duidelijke objectieven Goed georganiseerd Overtuigend Zelfzeker Realistisch Verkiest duidelijke directe communicatie Houdt van planning Taak- en resultaatgericht

§ § § § § §

§

Weinig of niet flexibel Soms dominant en controlerend Slechte luisteraar Ongeduldig Doel heiligt de middelen Moeite om onduidelijkheden te aanvaarden Koppig


De Sociale Stijlen

.. ?

§ De Analyst

NIET EMOTIEF EN REACTIEF : DE ANALYST ANALYSEERT DE DINGEN RATIONEEL § § § § § § § § § § §

Rationeel, exact en precies Georganiseerd Analyseert Kan soms theoretisch zijn Verkiest schriftelijke communicatie Taakgericht Voorzichtig Neemt doordachte beslissingen Werkt liefst alleen Streeft naar kwalteit Houdt van cijfers

§ § § § § §

§

Verliest zichzelf soms in details Heeft moeite om zich aan deadlines te houden Weinig expressief Lijkt afstandelijk Is eerder gesloten Neemt niet het initiatief om nieuwe sociale contacten aan te knopen Is of lijkt soms wantrouwig


De Sociale Stijlen Sociale Stijlen : het non-verbale PROMOTOR

EL SYMPATICO

§ Gebruikt veel gebaren

§ Toont dat hij luistert

§ Schenkt aandacht aan het voorkomen

§ Knikt instemmend

§ Beweegt veel

§ Maakt een rustige indruk

§ Knikt instemmend

§ Heeft een levendige blik

§ Goed oogcontact

§ Lijkt steeds te glimlachen

§ Maakt zinnen van de ander af

§ Heeft een open houding

§ Soms onzeker voorkomen

§ Onderbreekt vaak

DE DIRIGENT § Gebruikt zijn vingers om zijn mening bij te zetten (tikt met vingers op tafel, wijst, …) § Afgesneden, hoekige gebaren § Indringende en directe blik § Houdt zich recht

DE ANALYST § Heeft een passieve houding § Maakt weinig gebaren § Maakt weinig oogcontact § Spreekt traag § Spreekt eerder stil

§ Houding drukt zelfzekerheid uit

§ Beschermt zijn persoonlijke ruimte

§ Maakt heftige gebaren

§ Lijkt afstandelijk


De Sociale Stijlen Hun Behoeften en uw Houding PROMOTOR Zijn behoeften : § Exclusiviteit § Nieuwigheden § Luxe, prestige, aandacht § Sociale contacten § Zich uniek voelen Uw houding : § Zijn creatieve ideëen delen § Hem «het beste, nieuwste» verkopen § Zet hem op een voetstuk § Toon uw appreciatie § Geef gepersonaliseerde service § Wees enthousiast

DE DIRIGENT

EL SYMPATICO Zijn behoeften : § Solidariteit § Gemak § Vriendschap, sympathie § Harmonie § Structuur § Veiligheid (via steun van anderen) Uw houding : § Stel u vriendelijk en sympathiek op § Wees bezorgd over zijn welzijn en dat van zijn familie en kennissenkring § Help hem bij het nemen van een beslissing

DE ANALYST

Zijn behoeften : § Voordelen § Vooruitgang § Rendement § Tijd- en geldwinst § Efficiëntie § Duidelijkheid

Zijn behoeften: § Veiligheid § Bescherming § Berekend voordeel § Kwaliteit § Orde § Rustige, vredige omgeving

Uw houding : § Verlies geen tijd – ga over tot actie § Spreek en handel op efficiënte manier § Geef feiten en cijfers § Gebruik zakelijke taal § Stel u zelfzeker op § Geef hem de mogelijkheid iets te doen, betrek hem

Uw houding : § Geduld hebben § Geef alle details die hem interesseren § Antwoord nauwgezet op al zijn vragen § Bewijs – indien mogelijk – op papier § Reken uit, vergelijk, toon § Illustreer met voorb./documentatie § « intellectualiseer » uw benadering


« Johari » - Venster Open Communicatie & Feedback Bekend aan mezelf

EXPLICITEREN

FEEDBACK

Bij anderen over Open ruimte mij bekend

Onbekend aan mezelf

Bij anderen niet over mij bekend

Verborgen gebied

Blinde vlek Onbekend gebied

1. Open ruimte : is aan beiden bekend, hier kan over gecommuniceerd worden. Coaching = Het Johari-venster geeft zicht op waarover je communiceert en hoe je je toont aan anderen. In een vertrouwensrelatie is het goed om de open ruimte zo groot mogelijk te maken: door je open te stellen en feedback te vragen van anderen. Zo wordt de open ruimte groter en verkleinen de drie andere gebieden.

2. Blinde vlek : bekend aan anderen, maar niet aan jezelf. Cfr stopwoord of slechte adem. Coaching = de dode hoek verminderen door actief feedback, reacties van de omgeving en de coach te vragen.

3. Verborgen ruimte : het verborgen gebied houden mensen bewust verborgen voor anderen=secret garden Coaching = een vertrouwensklimaat scheppen waarbij de persoon zich in alle veiligheid kan uiten.

4. Onbekende zelf : is zowel voor jezelf als anderen onbekend. Coaching = exploratie van dit gebied laat toe om verborgen competenties, talenten, nieuwe leer- en vormingskansen te ontdekken.


Tekens van Waardering en Erkenning :

De Strokes Strokes VOORWAARDELIJKE

ONVOORWAARDELIJKE

Positief

“Onze klanten hebben ons gefeliciteerd voor de manier waarop u de zaak behandeld hebt”

“Je bent vriendelijk en klantgericht. Het is een plezier om met jou te werken”

Negatief

“Twee klanten hebben geklaagd over de manier van aanpak van uw dienst. Dat verheugt me helemaal niet!”

“Wat een slecht karakter! Een persoon die zo onbeleefd en respectloos is verdient het niet nog voor ons te werken”

De onvoorwaardelijke tekens van waardering treffen de persoon op het ZIJN (zijn identiteit, zijn gevoelens) :

☺ De positieve signalen : waarderend, stimuleren de ontwikkeling en autonomie

L De negatieve signalen : destructief, hinderen de ontwikkeling De voorwaardelijke tekens van waardering treffen de persoon op zijn DOEN (zijn gedrag) : Deze signalen van voorwaardelijke erkenning, positief en negatief structureren onze gedragingen en zijn dus vitaal om te groeien, te ontwikkelen, een team te leiden, een discipline te onderwijzen, etc …



De Strokes Zowel in leerprocessen als in management hebben de strokes een krachtige impact op : § het gedrag § de motivaties § de performanties



Feedback Geven + Feedback D

DESCRIBE : concreet meegeven wat we positief, rijk en aangenaam vinden

E

EXPRESS : druk je gevoelens daarbij uit

S

SUGGEST : geef aan om verder te gaan in die richting, door wat begonnen is uit te breiden

C

CONSEQUENCES : preciseer de aangename gevolgen van deze manier van handelen

- Feedback D

DESCRIBE : de situatie, het probleem

E

EXPRESS : je emoties, gevoelens en impact

S

SUGGEST : de verwachtingen

C

CONSEQUENCES : win-win-win oplossing

GEVEN

VRAGEN

AANVAARDEN AAN ZICHZELF GEVEN

WEIGEREN


Kernkwadrant van Ofman Teveel van het Goede

( +) Mijn Kernkwaliteit

Mijn Valkuil

Positief Tegenovergestelde

Mijn Allergie

( -)

Positief Tegenovergestelde

( -)

( +) Mijn Uitdaging Teveel van het Goede

§ Op zoek gaan naar de (her)ontdekking van onze kernkwaliteiten is nuttig want hoe duidelijker onze kernkwaliteiten, hoe meer we ze bewust kunnen toepassen in ons leven. § Welke zijn onze kernkwaliteiten, hoe ze te herkennen bij ons en bij de

anderen, hoe ze te gebruiken en te verbeteren ? § Hoe vinden we onze inspiratie en hoe inspireren we anderen ? § Naast het bewustzijn van deze kernkwaliteiten is het bewust worden van de vervormingen die een gevolg zijn van deze positieve kwaliteiten eveneens nuttig : § Waarom doen we wat we doen en niet altijd wat we echt wensen te

doen ? § In welke mate zijn we bewust van onze schaduwzijden ?


Herkaderen Objectief van herkadering : §

De betekenis van een ervaring veranderen en jezelf meer keuzes geven

§

Meer keuzes geven aan de anderen door een beperkende oorzaak-effect binding te vernietigen

§

Een ander referentiekader aanbieden voor een situatie

§

Een andere kijk op de zaken bieden en zo aan een rigide, rationele kijk van iemand meer flexibiliteit brengen

Noodzakelijke tools : §

Begrip van de noties « behoefte / waarde » en concreet equivalent (specifiek gedrag)

§

De vooronderstelling dat voor elk gedrag een positieve intentie bestaat

§

Credibiliteit !

§

Evenwicht tussen taak en relatie


Herkaderen Niet bevredigde waarde

Emotie

Gedrag

A

Herkadering

B

D C

Herkaderen is een nieuwe, andere betekenis geven aan een ervaring Het is een oorzaak-gevolg verbinding maken in het voordeel van de coachee (een andere waarde vinden, een andere betekenis, een andere context) De vragen die dienen gesteld te worden : § Is er een breder of ander kader waarbinnen dit gedrag een positieve waarde heeft ? § Welk ander aspect van deze situatie is onzichtbaar voor de persoon en die een kader aangeeft van andere betekenis ? § Welke andere betekenis kan dit gedrag hebben ? § Hoe zou ik deze situatie anders kunnen beschrijven ? « Geen enkele handeling bezit een betekenis buiten de context waarin die gecreëerd werd of buiten de reactie die eruit vloeit, iedere handeling kan dus als hulpbron of als beperking dienen »


De « Drivers » Definities § Deze ‘interne kleine stemmetjes’ worden drivers genoemd in Transactionele Analyse en kunnen zowel positief als beperkend zijn.

☺ Positief : omdat ze nuttig zijn in stress-situaties L Beperkend : omdat ze de authenticiteit van een persoon kunnen afremmen die niet reageert volgens zijn ware aard Ø

Ieder van ons heeft zich deze stemmetjes eigen gemaakt maar afhankelijk van onze persoonlijke geschiedenis zijn er twee die krachtiger spreken.

Ø

Het is goed om er bewust van te zijn en overtuigingen te kiezen die beter passen om tot meer evenwicht en kwaliteit in onze relaties te komen.


De Levensposities § Vele relationele moeilijkheden komen doordat we spontaan een oordeel vellen over de andere. § We verwarren een attitude met een persoon, en we onderscheiden een feit of gedrag niet van de persoon zelf. § Om een persoon te doen groeien is het in coaching fundamenteel te vertrekken van de stelling dat de persoon OK is, dat het individu het potentieel in zich heeft om te worden wat die wil zijn. § Het is ook belangrijk voor de stelling te kiezen dat we niet onze levensgeschiedenis ondergaan maar dat we er zelf over beslissen. § Ieder gedrag, positief of negatief komt uit onze persoonlijke geschiedenis, onze opvoeding, onze familie, ons werk … § De coach is een facilitator om verandering teweeg te brengen, een ‘change agent’.


De Levensposities Voorbeelden van posities : Ik heb gelijk, ik weet wat ik wil, jij begrijpt mij niet. = Ik ben OK / Jij bent niet OK (arrogantie) Ik ben een nul, ik geraak er nooit, jij slaagt in alles wat je onderneemt. = Ik ben niet OK / Jij bent OK (droefheid) We kunnen het niet, we zullen fouten maken, wij zijn daarvoor niet opgeleid. = Ik ben niet OK / Jij bent niet OK (onbenulligheid) We werken in een winning team, we begrijpen elkaar onmiddellijk. = Ik ben OK / Jij bent OK (succes) Enkel de “Ik ben OK/Jij bent OK” positie kan problemen en conflicten oplossen.

§

“Ik ben OK” zeggen is stellen dat we zelf een potentiële bron zijn voor goede dingen voor zichzelf en voor de anderen.

§

Dit wil niet per se zeggen dat we goed gehandeld hebben of dat we gelijk hebben !


De Levensposities

Zet uw « OK » - bril op 4 levensposities

1. Ik ben niet OK – Je bent OK 2. Ik ben niet OK– Je bent niet OK 3. Ik ben OK – Je bent niet OK 4. Ik ben OK – Je bent OK


De Stemmetjes en Spelletjes Wees perfect ! (Be perfect) §

Betekenis : als je iets uitvoert, doe je dat best perfect (laat niets aan het toeval over, controleer alle details).

§

Gedrag : wie beïnvloed wordt door deze instructie: Ø vreest steeds iets te vergeten.

herbegint steeds opnieuw. is gespannen. tracht alles te controleren. reageert als een "echt werkpaard”. is erg veeleisend tegenover de anderen. heeft moeite om te delegeren want de anderen. gaan het toch slecht doen. Ø is nooit echt tevreden want het kan steeds beter. Ø Ø Ø Ø Ø Ø

§

Te herkaderen overtuiging : «de mens kan een opdracht perfect uitvoeren.»

§

Positieve trekken : men kan rekenen op kwalitatief hoogstaand werk, is meestal een goede organisator.


De Stemmetjes en Spelletjes COACHING TIPS

Wees perfect ! (Be perfect) §

Wees realistisch, ken je grenzen, leg jezelf en de anderen geen taken op die onmogelijk te verwezenlijken zijn binnen een gegeven tijdspanne.

§

Aanvaard de verschillen tussen mensen : iedereen heeft een specifieke werkmethode; focus op wat de anderen goed kunnen, misschien leer je er wel iets uit en zal je ze meer appreciëren.

§

Delegeer meer eenmaal je de werkmethode van de andere kent; hou rekening met de capaciteiten van de ander en maak een mentaal beeld van het werk dat door de andere moet verricht worden.

§

Wees mild met jezelf en met de anderen, iedereen heeft het recht om fouten te maken, ze te herkennen en eruit te leren om de gewenste resultaten te halen.

§

Feliciteer jezelf voor hetgeen je al verwezenlijkt hebt.

§

Stel je open voor opmerkingen en kritiek van anderen : het is nuttige feedback om vorderingen te maken.


De Stemmetjes en Spelletjes Stel tevreden ! (Please) §

Betekenis : het is belangrijk om met iedereen vriendelijk te zijn en de vragen te beantwoorden; conflicten en botsingen moeten vermeden worden.

§

Gedrag : wie beïnvloed wordt door deze instructie : Ø handelt om de anderen tevreden te stellen, waarbij hij of zij zelfs zaken doet die hem/haar niet liggen en waarover hij/zij dan achteraf spijt heeft. Ø ontzegt zichzelf vaak iets om niet te ontgoochelen. Ø durft niet te weigeren of "neen" te zeggen, zal de realiteit soms zelfs anders voorstellen om niet onvriendelijk over te komen. Ø springt in voor anderen en moet dan langer blijven om eigen werk klaar te hebben. Ø is soms overdreven vriendelijk in de angst afgewezen te worden en beklemt zo de anderen Ø voelt zichzelf te kort gedaan want durft zelf geen persoonlijke gunsten te vragen en voelt zich niet gehoord.

§

Te herkaderen overtuiging : het is mogelijk iedereen tevreden te stellen.

§

Positieve trekken : is zeer flexibel en past zich gemakkelijk aan bij verandering.



Stel tevreden ! (Please) §

Denk ook aan jezelf: ken je noden en geef jezelf de toelating om ze beantwoord te zien.

§

Laat de anderen hun vragen uitspreken, ze zijn volwassen genoeg om zelf hun noden te uiten, wees ze niet voor.

§

Denk na vooraleer JA te zeggen; je doet er ook beter aan een taak te weigeren dan ze te aanvaarden als je ze niet aankan.

§

Leer NEEN zeggen, stel je telkens volgende vragen: Ø Heb ik zin om in te gaan op deze vraag ? Ø Heb ik de nodige competenties om aan deze vraag te voldoen ? Ø Heb ik de middelen om aan deze vraag te voldoen ? 3 X JA ? = do it, bij 1 NEEN = wees op je hoede

§

Blijf lucide, rechtvaardig en eerlijk tegenover jezelf en tegenover anderen.

§

Alleen als je volmondig NEE kan zeggen kan je ook een echte JA zeggen.

§

Oefen de volgende zinnen in : Ø Ik vrees dat ik u moet teleurstellen. Ø Ik kan er voor het moment geen verplichtingen bijnemen. Ø Laat ons daar later meer in detail over praten.

§

Formuleer duidelijk je vragen en je weigeringen; wees bewust van het effect ervan bij de ander; een weigering kan ontevredenheid teweegbrengen; een vraag kan een weigering kennen; bereid je mentaal voor daarop, dat maakt de reactie van de ander meer aanvaardbaar en veroorzaakt zo minder onaangename emoties.

§

Maak tijd voor ontspanning en voor jezelf.


De Stemmetjes en Spelletjes Doe nog beter je best ! (Try harder) §

Betekenis : het is belangrijk te laten zien dat men hardnekkig probeert. De inspanning is belangrijker dan het resultaat.

§

Gedrag : wie beïnvloed wordt door deze instructie: Ø vindt de inspanning om iets te realiseren het belangrijkste. Ø gaat zelfs zover door tot alles werkelijk complex wordt. Ø klaagt steen en been, maar gaan bitter door zonder de taak echt af te werken. Ø wordt snel zenuwachtig en zelfs opgewonden Ø stelt zich vaak op als tegenstander (… is makkelijk "tegen" iets). Ø heeft moeite om prioriteiten te bepalen: prioritair is dat wat de meeste moeite kost. Ø maakt zich kwaad op de anderen want ze zijn een beetje lichtzinnig en tikkeltje lui.

§

Te herkaderen overtuiging : iemand die zich inspant en veel moeite doet komt er uiteindelijk als winnaar uit.

§

Positieve trekken : doorzetting en volharding. 80

Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness


Doe nog beter je best ! (Try harder) §

Leg jezelf haalbare doelstellingen op naar eigen mogelijkheden.

§

Stop je energie in de oplossingen, niet in de problemen.

§

Denk eerst en vooral aan de doelstelling die je wil bereiken en niet aan de inspanningen die het zal kosten.

§

Formuleer je doelstelling op een positieve manier (i.p.v. over wat je vreest dat er zal uitkomen), haalbaar (deel je doelstellingen op in verschillende kleine etappes zodat je kan zien welke vorderingen je maakt, wees bewust van je successen), met duidelijke tijdslimiet.

§

Kies de weg van de minste inspanning bij de verschillende manieren om een doelstelling te bereiken.

§

Beloon jezelf voor je successen. 81


De Stemmetjes en Spelletjes Wees sterk ! (Be strong) §

§

§

§

Betekenis: het is belangrijk niets te tonen wat men denkt of voelt, in het bijzonder betreffende zijn zwakheden en twijfels. Wantrouwig zijn tegenover de anderen is wenselijk want in het leven kan men alleen op zichzelf rekenen … Gedrag: wie beïnvloed wordt door deze instructie, gedraagt zich erg gereserveerd, zelfs in geval van vreugde (laat niet zien wat hij voelt, vaak zelfs niet wat hij denkt), want associeert dit met zwakheid. Is onwennig als anderen emotioneel worden onder stress, loopt weg als iemand een traantje laat ... Heeft eigen emoties volledig onder controle wat zich uit in een tendens tot overdreven rigide denken. Heeft de neiging intolerant te zijn : denkt dat hij/zij altijd gelijk heeft. Neemt soms overdreven risico's. Is soms geforceerd joviaal en grappig. Te herkaderen overtuiging: ik moet bewijzen dat ik de sterkste ben, dat ik ten koste van alles stand zal houden, ik ben de rots in de branding. Positieve trekken: vastberadenheid en uithoudingsvermogen, koelbloedig in stresserende momenten. 82



Wees sterk ! (Be strong) §

Wees open en uit je gevoelens. Toon jezelf zoals je echt bent met je vreugdevolle gevoelens en ook met je zwakheden en twijfels.

§

Druk je gevoelens uit door in ik-termen te spreken: ‘Ik ben woedend’ ipv ‘Deze situatie maakt mij woedend’ of ‘Hij maakt mij nijdig’. Laat je bodylanguage overeenkomen met je gevoel zodat het duidelijk is voor de anderen.

§

Wees je bewust van je grenzen en je waarde.

§

Hou rekening met andere standpunten en respecteer ze.

§

Aanvaard je fouten en die van anderen.

§

Sta stil bij de signalen van je lichaam om bewust te worden van je gevoelens.

§

Van zodra je spanning voelt in je lichaam, ga na wat er gaande is : vermoeidheid ? angst ? woede ? …

§

Durf je kwetsbaar op te stellen: het maakt je menselijker en toegankelijker voor anderen.

§

Het is veilig om emoties van anderen te onderkennen.


De Stemmetjes en Spelletjes Haast je ! (Hurry) §

Betekenis : snel vooruitgaan (of zich gehaast tonen) is beter dan je tijd te nemen.

§

Gedrag : kort, opgewonden, verplaatst veel lucht (door zijn/haar bewegingen en manier van spreken), wil anderen meetrekken in de draaikolk, “iemand die niet loopt is iemand die niet werkt”, “iedere belangrijke taak is ook dringend”, met veel zaken tegelijk bezig en komt dus vaak te laat, kan zich onmogelijk relaxen en heeft moeite om niets te doen, verdraagt niet te moeten wachten.

§

Te herkaderen overtuiging : een opdracht kan enkel snel goed uitgevoerd worden.

§

Positieve trekken : efficiency, is in staat om het hoofd te bieden aan verschillende zaken tegelijkertijd.



Haast je ! (Hurry) §

Doe aan time management. Stel een planning op: wees precies en realistisch.

§

Werk stap per stap en werk een taak af om pas dan over te gaan naar de volgende.

§

Noteer waar je gestopt bent bij het uitvoeren van een taak als je onderbroken wordt en ga van daar verder.

§

Las ook regelmatige pauzes in je planning (5 à 15 min) ze zijn onontbeerlijk om optimaal te functioneren.

§

Zorg voor jezelf : massages, lichaamsverwenning, relaxatie en ook wandelingen in een rustige omgeving om te genieten van het leven.

§

De boog moet niet altijd gespannen blijven, relativeer, gebruik humor, lach !


Levensposities NORMATIEF OUDER

0 jaar

BESCHERMEND

ONDERWORPEN

2-3 jaar

REBEL KIND SPONTAAN CREATIEF 18 jaar VOLWASSENE

_


Assertiviteit Assertieve mensen laten weten waar ze staan

Agressieve mensen staan op jou. Assertief zijn, is staan achter je eigen gedachten, gevoelens en daden zonder verwijt of verontschuldiging, en het accepteren van andermans gedachten, gevoelens en daden zonder verwijt of oordeel.


Drama Driehoek van Karpman BEUL

REDDER

Aspecten van de realiteit: § Handelt in eigen voordeel. Karakteristieken : § Zijn gedrag doet anderen lijden. § Een deel van zijn bedoeling is te verdelen om te heersen. Miskenning : § Het Slachtoffer is onbelangrijk. § Straffend : «Ik kan niet OK zijn als jij niet gestraft bent.»

Aspecten van de realiteit: § Is begaan met het slachtoffer. Karakteristieken : § Neemt oplossing en denken over het probleem op zich § Doet meer dan zijn deel § Doet dingen tegen zijn zin. Miskenning : § Het Slachtoffer is onbekwaam om zijn probleem zelf op te lossen.

B

R

S

SLACHTOFFER Aspecten van de realiteit : § Bewust van zijn lijden (effectief of potentieel). Karakteristieken : § Handelt alsof hij niet de hulpbronnen heeft om het probleem op te lossen, § Doet alsof zijn behoeftige staat zo groot is dat hij niet in staat is om het probleem op te lossen. § Gebruikt de volwassen positie niet om na te denken en de problemen op te lossen. Miskenning : § Ik kan dit probleem niet oplossen.


De Spelletjes = de psychologische spelletjes

§ Repetitief en gespeeld buiten het bewustzijn van de volwassene positie § Leiden altijd tot parasiterende emoties zoals irritatie, verwarring, … § We kunnen het spel analyseren dmv het model van de dramatische driehoek (Karpman) BEUL - SLACHTOFFER - REDDER

Redder

Beul

Slachtoffer 89 Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness

Dramatische Driehoek §

Relatie Redder/Slachtoffer :

De REDDER = moet altijd oplossingen vinden, raad geven, zelfs als men hem er niet om vraagt, hij denkt dat het zijn plicht is om zo te handelen. Het SLACHTOFFER kan twee attitudes aannemen : § §

S voelt zich getroost S aanvaardt de oplossingen niet en wordt zenuwachtig

Indien de situatie blijft duren wordt de REDDER de BEUL. §

Relatie Beul/Slachtoffer :

Tegenover de BEUL heeft het SLACHTOFFER verschillende keuzes : § § §

De vlucht Kwelling als antwoord en de rollen keren zich om Stilzwijgen

Indien het stilzwijgen blijft duren, wordt het ook kwelling.


De Levensposities Ouder = De interne staat waarin we alles wat we geleerd hebben van ouderen en opvoeders gestockeerd hebben. Overdracht en uiting van waarden, onze oordelen en vooroordelen, onze opinies en noties van goed of kwaad, het is onze innerlijke gids.

De normerende, kritische ouder is tweeledig 1. Diegene die een richting, een structuur geeft. 2. Diegene die kritiek uitoefent, die een oordelend gedrag vertoont, die vooroordelen heeft over de mensen en de dingen. Vb: «Dit werk is niets waard, … je bent een nul, … jongens huilen niet» Een teveel aan kritische ouder zal een BEUL worden als zijn oordeel niet gewaardeerd wordt.

☺ Positieve punten : legt uit zonder teveel blabla en is duidelijk. L Negatieve punten : doet de anderen lijden en stelt zichzelf niet in vraag (heeft vooroordelen).

De voedende ouder 1. Permissief : geeft toelatingen om te groeien, en handelt als steun en mentor, hij wenst het beste voor de andere. 2. Overbeschermend : verhindert autonomie.


De Levensposities Volwassen = IK-staat waar men het rationeel denken terugvindt, de objectiviteit, het analytisch en deductievermogen. § § § § §

Hier is de persoon in contact met de realiteit, die nadenkt en die eigen beslissingen neemt. Dit is de staat die we terugvinden in coaching. De mens leeft niet alleen op basis van affectieve reacties of van normen. De mens heeft ook de capaciteit om te observeren, na te denken, te deduceren. Het is ook voor de meest ontplooide personen de staat waarin de regulering gebeurt tussen de wensen van het kind en de normen van de ouder.

☺ Positieve punten: adequaat om info uit te wisselen in alle objectiviteit.

L Negatieve punten: soms te rationeel in zekere situaties waar men best alert is voor emotionele realiteiten.


De Levensposities Kind § = Levenspositie waarin we onze emoties doorvoelen, is het domein van het GEVOEL : onze zintuigen zijn actief, we beleven spontaan onze emoties, we luisteren naar onze intuïtie, we uiten ons gevoel. § = Het is de staat waarin we voelen zoals we als kind voelden. § = Aldus gericht naar de onmiddellijke bevrediging van onze affectieve en psychologische noden en de exteriorisatie van onze energie.


De Levensposities Het aangepast Kind Ø = Het deel van het IK dat in de vroege kindertijd gevormd wordt wanneer het kind zich aanpast aan de wensen en behoeften van de andere. In de positie van het aangepaste kind zal de volwassene de regels van de maatschappij aanvaarden. §

Het brave kind is het extreem geval van aanpassing, wanneer de volwassene wordt geleid door gehoorzaamheid, door het zoeken naar goedkeuring of door angst voor straf = Het is de houding van het SLACHTOFFER - Vb: “Het moest weer met mij gebeuren! … het is zoals jij het wil …”

☺ Positieve punten : nodig om te overleven in de maatschappij. L Negatieve punten : ongevraagde overdreven aanpassing, verlies van initiatief, aangeleerde hulpeloosheid. §

Het rebelse kind is een staat geleid door de omgekeerde reactie dan die verwacht door anderen. Vb: “loop naar de maan …”

☺ Positieve punten : grote revolutionairen, kunstenaars, … L Negatieve punten : storende attitude voor de anderen.


De Levensposities Het vrije Kind §

= Het deel van het IK die onze eigen wensen, behoeften, impulsen bevat, het is de psychologische kern van onze persoonlijkheid.

§

Het is de zetel van onze emotionele intelligentie, daar hebben we lief.

§

Het is de zetel van onze creativiteit en van ons creatief genie.

☺ Positieve punten: we weten wat we hebben aan een persoon die zich zo spontaan uitdrukt. Het is trouwens essentieel voor ons fysiologisch evenwicht om ons vrije kind tot expressie te laten komen. (cfr emotionele intelligentie)

L Negatieve punten : de spontane expressie is dikwijls afgewezen in onze maatschappij want het vrije kind heeft lak aan wetten en conventies.


De Transacties & Conflicthantering §

De Transactionele Analyse is een hulp om menselijk gedrag te begrijpen.

§

Uitgangsprincipe is dat onze BESLISSINGEN en COMMUNICATIE gebaseerd zijn op onze overtuigingen en emoties.

Parallelle of Complementaire Transacties : §

= de relaties tussen een ego-state bij ene persoon en een andere ‘staat van zijn’ bij een andere persoon.

§

Parallelle transacties = de staat van de ene richt zich tot een staat van de andere en de andere aanvaardt om te antwoorden in dezelfde richting (zin).

§

In de hiërarchische samenlevingen komt de relatie Kind – Ouder veel voor in de vorm van orders, kritiek maar ook ondersteuning …

§

Zolang de transacties // blijven zal de communicatie blijven duren.

§

Ideaal is natuurlijk zo veel mogelijk Volwassen-Volwassen relaties te hebben. Dit is de basis van een goede coaching alhoewel de coach voedend blijft (welwillend) en vrij Kind (vrij van eigen emoties en in volle zelfacceptatie).

Elke pijl symboliseert een tweezijdige interactie, dus een transactie.

O V K

O V K

In een parallelle transactie is elke gesprekspartner in de verwachte zelfstaat.


De Transacties & Conflicthantering De gekruiste transacties: §

Tijdens een gekruiste transactie komt er een andere Ego–state (ES) naar boven dan die die verwacht wordt van de eerste. Bovendien wakkert die een andere ES aan dan die waaruit vertrokken werd.

§

De gekruiste transacties ontstaan wanneer de gevraagde Ego-state niet verschijnt en een andere state te voorschijn komt. VB Ouder-Kind à Volwassene - Volwassene

§

Het is een van de meest voorkomende conflictbronnen op het werk en privé. Voorbeeld van een gekruiste transactie :

O V K NH1

1 2

O V K NH2

De Ouder-staat interfereert en gaat de Kind-staat oproepen. V-V : “Hoe laat is het ?” O-K : “Ben je weer je uurwerk vergeten?!” K-O : _________________________ K-V : _________________________ O-O : _________________________ K-K : _________________________


Transacties & het Non-Verbale •

Een transactie is dubbel wanneer er boven de verbale boodschap (op sociaal niveau), een andere boodschap is, non-verbaal (op psychologisch niveau).

•

De non-verbale boodschap komt tot uiting in de toon, de houdingen, de mimiek, de handelingen … Het is het psychologisch niveau dat het belangrijkste is en dat het vervolg van de transacties zal bepalen.

•

Dit type transacties is dikwijls onbewust maar is de trigger voor de spelletjes.

•

De coach moet zelf goed opletten voor de non-verbale uitingen !

•

We hebben altijd de mogelijkheid om te kiezen hoe we zullen antwoorden in een transactie !

•

Diegene die bewust kiest heeft de power om de communicatie te richten : Ø Is het OK … dan ga ik verder in de complementaire transacties. Ø Is het niet ok…. dan kruis ik.

Met dank aan E. Berne & T. Harris


Bibliografie 1 « De Tao van het coachen » van Max Landberg 2 « Succesvol coachen » van John Whitmore 3 « Co-actief coachen » van L. Whitworth, H. Kimsey & P. Sandahl 4 « Coachen met NLP » van P. Kerr 5 « Meesterlijk coachen » van Robert Hargrove 6 « Praktijkboek Meesterlijk coachen » van Robert Hargrove 7 « Handboek ontwikkelingsgericht coachen » van Rudy Vandamme 8 « Effective coaching » van Marshall Cook


Meer Info

Internet Sites: www.baogroup.be www.bao.be


Coaching Journal. Coaching Opleiding

Recommend Documents