Citadelln Muinkbrugstr. Kantienberg Isabellakaai Peperbus Muinkschelde Heuvelpoort Zwijn en Ottergemsestnwg Herfsstr Normaalschoolstr.
Gent 13
Kort. Gent en het St Pietersdorp was toen een Geuzenbewind tot 1584. Onze gewesten hadden veel te lijden onder de godsdienstoorlogen. De vesten rondom Gent zijn reeds gebouwd.
Brugsepoort
Het onafhankelijke St Pietersdorp
Tientallen jaren laKortrijksepoort ter zal hier het Monteryfort komen te staan. (Citadelpark)
Heuverpoort
Sassepoort aan de Muide
St Lievenspoort
Brusselsepoort of Keizerspoort
St Baafsabdij die omgevormd was tot Spaans kasteel Dendermondsepoort
Antwerpsepoort Spitaalpoort
Kazernestraat
Kortrijksepoort
Overpoortstraat Stalhof
Hondius Kaart van 1641. Omgeving St Pietersabdij. De parochiekerk van het St Pietersdorp zal in 1799 worden afgebroken
Toen deze kaart werd gemaakt in 1825 kon je nog zo de stad in, maar 2 jaar later werd ze afgebroken.
Kaart van 1825 omgeving Heuvelpoort, Kortrijksepoort st pietersnieuwstr en de Nederkouter
Rond de kazerne ziet men nog duidelijk de afbakening van het militair domein
Kaart van 1850
Kaart 1880 Overpoortstr
Citadellaan De Citadellaan is aangelegd. Ook hier zal Heuvelpoort men aan de bebouwing van de huizen beginnen De oude vitrioolfabriek dat men zal verkavelen om huizen te bouwen
www.sint-pietersdorp.be Kramersplein
De Heuvelpoort Stalhof
Kinepolis
St-Pietersdorp rond 1756 (plan van Malfeson)
Abdij, Heuvelpoort, Citadel Montery (heden citadelpark) Brusselsepoortstr
St Lievenspoortstr Lange Violettestr Kazerne Muinkschelde Muinkmeersen
Brabantdam St Pietersnieuwstr Kortrijksepoortstr Nederkouter Bagattenstr Savaanstraat Ketelvest
Plan Goethals 1796 De eigendommen v/ d hui-zen staan niet individueel aangeduid maar wel in zijn totale bebouwing. Zo zie je dat er enkel huizen stonden in de voornaamste straten en was er meer bebouwing tegen de Ketelvest, Savaan-str. Daarom is deze kaart van Goethals waardevol omdat we een beeld krijgen van ons St Pietersdorp die qua verstedelijking nog altijd een dorp was en pas in 1795 samengevoegd was met het grondgebied van Stad Gent
St Pietersdorp
stad Gent
Leie Kortrijksepoort Hebbrechtstr en Tijkstr nu Kortrijksepoortstr Nederkouter Ketelvest de oude kazerne St Pietersnieuwstr
Het is teveel om aan te duiden waar er overal moestuintjes waren. Daarom dat ik er maar 4 aanduid.
Pol De Witte schreef in zijn boek, de tijd dat hij in de Kalkstr (nu J Plateaustr) woonde, (rond 1855) dat hij kon zien tot in de Bagattenstr en dat er overal groentetuintjes waren.
www.sint-pietersdorp.be
Citadellaan Bank om te rusten op de Citadellaan!!! De oude Heuvelpoort
Van de huidige Citadellaan is bijna alles verdwenen enkel de huizen zijn bijna allemaal blijven staan. Situatie? De foto is genomen vanaf de Heuvelpoort richting Schelde
Stadswallen
www.sint-pietersdorp.be De Heuvelpoort gebouwd rond 1250 word in 1405 en nogmaals tijdens het Cavinistisch bewind van Gent in 1578 herbouwd. Versterkt in 1676.
20-8-1827. Afbraak van de Heuverpoort, die verkeerdelijk Heuvel-poort genoemd wordt. Deze afbraak is nodig voor het aanleggen van nieuwe verdedigingswerken. De eerste Heuverpoort, Porta Superior, werd gebouwd in de XIII eeuw en 2 eeuwen later vervangen door een andere. Deze laatste werd na talrijke keren verbouwd te zijn geweest in 1827 vervangen door een ijzeren hekken. Deze laatste poort verdween in 1868 samen met de andere stadspoorten, tengevolge van het afschaffen van de octrooirechten. Buskruit en de citadel Hm hm .hm …, in de vroege ochtend van 29 jan 1849 doet zich een geweldige ontploffing voor op de citadel. Gans Gent kon de geweldige ontploffing van buskruit horen. Reden: een onderluitenant moest voor een kleine diefstalletje zich verant-woorden en was te fier dat hij zich te goed deed met buskruit en wat lucifers. Jawadde !!!
Hoogpoortstraatje. Vroeger op st Pieters, gedeelte van het Stalhof. De naam legt zich uit door de hoge ligging van dit straatje, dat men bereikte met van de linker oever van de Schelde langs de Voetwegen op te klimmen. De Heuvelpoort heette in de Middeleeuwen Overpoort
Heuvelpoort
Zelfde huis Foto van lang lang lang gele-den, nu is dit één van de drukste wegen van Gent. Waarschijnlijk de drukste. Zowel dag en nacht vliegen hier de auto’s voorbij. Dit is heden een deel van de kleine ring
Citadellaan
1901
Je kan zelf tellen wat de opbrengst kan zijn als je toelating krijgt om af te breken en appartementen neer te zetten
Kijk es aan, dat noemt men Stedenbouw kundig beleid. Hier moet je lang voor gestudeerd hebben om dit goed te keuren. De kleine man vraagt iets redelijks en het wordt geweigerd. Maar ik ben waarschijn-lijk mis nietwaar! Veel is hier toegelaten in ons St-Pietersdorp (allé voor sommigen natuurlijk)
Inde Schelde bevond zich een zandbank of “plate” vandaar de naam gegeven aan de kaai en de brug. Dat was de eerste brug daar over de Schelde ontworpen door E. Braun die later burgemeester werd van Gent. Het was een metalen brug die werd opengesteld in 1882. Op 3 12 1939 werd de ijzeren brug vervangen door een constructie van gewapend beton. Op 30 / 4 /1940 kon de ene helft van de brug in gebruik worden genomen. Omdat er oorlogsdreiging was had men nu besloten dag en nacht door te werken. Op 13 mei was de tweede helft ook al in gebruik . Zoals je weet was de oorlog reeds 3 dagen bezig.
Terplatenbrug
Amper 10 dagen later vonden onze eigen genietroepen best van 14 bruggen op te blazen. Onmiddellijk werden een noodvoetgangersbrug gebouwd stroomopwaarts. De nieuwe brug was reeds in het verkeer in 1941. Omwille van het steeds drukker verkeer werd er een nieuwe gebouwd in 1977/79. De eerste brug had een rijweg van 7 meter de tweede 12 meter de derde die gebouwd was tijdens de oorlog was ook 12 meter en de huidige heeft 24 meter.
Je kan alles bekijken op www.sint-pietersdorp.be
De Citadellaan toen er nog de tram er voorbij snorde
Richting St Lievenslaan
De Citadellaan heeft redelijk zijn eerste bebouwing behouden die dateert van eind 19de eeuw
De Citadellaan halfweg. De spekstenen verraden dat het om hetzelfde huis gaat Het begin van de Citadellaan
www.sint-pietersdorp.be
Citadellaan situatie? Tegen de Terplatenbrug
In de verte de St Lievens-laan toen er veel van de oude stadswallen met bomen werden beplant.
De Citadellaan gezien van de Heuvelpoort richting Muink-schelde. In het midden de oude de Terplatenbrug die in Wereldoorlog II zou worden opgeblazen De Muinkschelde
Zou je het wagen heden om één uurtje op deze bank te zitten anno 2010 ?
3 foto’s van de Heuvelpoort met telkens een verschil van een 50tal jaren en uit 2 richtingen genomen, de Hofbouwlaan en de Overpoortstraat . Rond 1900, 1950 en 2014
De Heuvelpoort en de Citadellaan. De bomen van de Citadellaan zijn al lang verdwenen en het betalend parkeren was nog altijd geen prioriteit
In mei 1658 is men begonnen met nieuwe stadsvesten aan te leggen vanaf de Muinkschelde (waar de Peperbus staat) tot aan de Leie (ook daar stond er een Peperbus). De werken hebben 2 jaar geduurd
‘s Gravensbollewerk
Om de stad te verdedigen kon men alles rondom de stadsmuren 4 a 5 voet onder water zetten. Uitgenomen rond de Heuvelpoort en de Kortrijksepoort.
De Kortrijksepoort en de Heuvelpoort met hun enorme wallen rond de jaren 1300
De Peperbus aan de Muinkschelde
In 1781 werden de gronden tussen de StPietersabdij en de Schelde genivel-leerd. Dertig werklieden werkten de ganse zomer om de helling trapsgewijs te laten afdalen naar de stroom. In 1782 werden voor rekening van de staat de “ravelijnen en de borstweringen afgebroken tussen de Kortrijksepoort en de St-Lievenspoort.
Cantynstrate, thans de Muinkbrugstraat terug veranderd heden in de Kantienberg. Deze straat ontleende haar naam aan de cantine aldaar opgericht door de kanun-nikken van StPieters voor het verkoop van drank en likeuren sedert het begin van de 17de eeuw
Muinkbrugstraat. Leidde naar de Muinkbrug. Soms werd die straat Cantynstraat ge- noemd, naar de cantine of vrije kelder der abdij van St Pieters, die in deze straat haar uitgang had
Schelde
www.sint-pietersdorp.be
Om onze stad, beter te beschermen tegen onze toenmalige vijand, Frankrijk, heeft men besloten halfweg de 17de eeuw (1658) een verdedigingsmuur te bouwen dit vanaf de Leie (Kortrijksepoort) tot aan de Schelde (Ter Platen). Op beide uiteinden stond er een wachttorentje in Renaissancestijl.
De Muinkschelde Naar de Franse Ardennen geweest. Ik stond versteld dat hun wachttorentje goed trok op het onze. Of omgekeerd? Wie zal het zeggen.
Velen vragen me waar dat gebouwtje staat. Als je van de autoweg naar de Heuvelpoort rijd, juist voorbij de Terplatenbrug aan de Schelde op je rechterkant. Daar zal je tussen de bomen de peperbus zien staan.
Wachttorentje aan de Isabellakaai. Maar wat er zo bijzonder is aan de foto, is dat de muur en de wal er nog staat. Deze dateert uit de 2de helft van de 17de eeuw
De Stadsvesten die je hier nog lichtjes aantreft zijn al meer dan een eeuw opgevuld en overal is het bebouwd. Maar blijkbaar bestaat nog een deel van de muur. Deze bevind zich op het einde van de tuin der appartementen of de huizen van de Citadellaan
St Pietersabdij
De Isabellakaai is aangelegd rond 1905.
Op de verdwenen fabriek aan de Kantienberg word ook hier een “Quartier-Latin” uit de grond gestampt
Foto rond 1880
M.S.K. De oude markt te Gent 1923. Jules de Bruycker (1870-1945) woonde op de Isabellakaai.
Terplaten , is de oude benaming gegeven aan de oever van de Schelde, daar juist waar de stroom de stadsmuren binnenkwam. Hier bevond zich een zandbank of plaete in de Schelde, die haar naam gaf aan de sluis daar dichtbij op het Oud Scheldeken gelegen en “het gat ter Platen “genoemd werd. In 1812 heette men de oever daar de Muinkkaai, maar in 1869 besloot men de Oude Meulenaarswijk daar af te breken, en in de plaats werden de Terplatenkaai en de Wenemaerstraat gebouwd.
www.sint-pietersdorp.be
Prentkaarten Muinkschelde
Citadellaan
de Peperbus Terplatenbrug
Boven een Litho 1890 en rechts één van 1882? Wat doet een mens niet om alles op te blazen, een mooi kaartje rondsturen om de firma aan te prijzen. Zie jij iets van de Heuvelpoort? Al eens met de fiets gereden op de Citadellaan? Is het plat? Alles is verdwenen op plaats te maken voor de Arteveldehoge-school en de universiteit Gent
St pietersabdij
de Schelde
De Kantienberg. Ook hier op de litho nam men een loopje met de waarheid of was het natte dromen van de baas? Op de afgebroken fabriek heeft Arteveldehogeschool hier de Kristaltoren gebouwd.
Blijkbaar was het papier van de tekenaar te klein want hij tekende de Peperbus dicht bij de brug
CINEMA KINEPOLIS
Gans de Molenaarswijk werd met de grond gelijk gemaakt rond 1900.
De Muinkbrug geschilderd door Jacques Trachez in 1778 Graag zou ik een fotootje willen trekken van de huidige situatie maar daar staan nu zo’n dikke bomen !!!
Gent was vroeger de textielstad. Hier één van de oudste textielfabrieken van Vlaanderen maar zoals zovele ook verdwenen
Anno 1953
De Muinkbrug monniken, muninck, muink. Waarschijnlijk gebouwd door de monniken van de St Pietersabdij, dus zeer zeer lang geleden. In 1838 verscheen er in de krant dat de Muinkbrug dreigde in te storten. De overheid ver-bood de doortocht van de rijtuigen en voor de voetgangers werd er een noodbrugje gebouwd. Pas in 1847 (meer dan 10 jaar later) heeft men de brug hersteld. In 1874 heeft men een vaste stalen brug gebouwd. Deze brug was door het roest zo aangetast dat men terug een nieuwe moest bouwen in 1938. Het werd terug een metalen brug van dezelfde afmetingen maar nu lag de brug nog wat hoger voor de scheepvaart. 395 cm voor de eerste metalen brug en 430 cm voor de tweede metalen brug (de huidige op de foto uit 1938). Op de vorige dia zag je nog de brug die in 1838 op instorten stond. Deze had een vrije hoogte doorgang van 28 voet in de middelste boog.
Het Geuzenhuis
De Kantienberg rechts onder. Oude textielfabriek waar honderden arbeiders hebben gewerkt. Heden de Arteveldehogeschool (rechts boven). De Rijksuniversiteit zijn wat verder een nieuw universiteit restaurant en studentenwoningen aan het bouwen. Ook hier is de titel van deze Power-Point van toepassing. “ Van arbeiderskwartier naar een Quartier-Latin”. De textielfabriek en de beluiken zijn al jaren verdwenen en enkel foto’s kunnen ons dit herinneringen.
Kantienberg
www.sint-pietersdorp.be
Den artiest die dit plan van Gent in 1909 uit-gebracht had,heeft zijn fantasie de vrije loop laten gaan met zijn straatnamen van Gent. Het Luizengevecht was een beluik in de Kortrijksepoort-straat Heuvelstraat is de oude naam van de nu de Overpoortstraat 4-12-1789. Elke vrijdag zal er een schepen toezicht houden aan elke stadspoort en dat om de “afpersingen” te beletten die de buitenlieden moesten ondergaan wanneer zij naar de markt kwamen Plattenberg of St-Quintinsberg was de hoogst gelegen plaats van Gent; hij lag bij de St Quintenskappelle vandaar de naam van de straat. De plaats waar deze kapel stond is waar zich nu de huidige kapel staat (heden ingenomen door een jeugdbeweging) Men noemde daar de markt daar O.L.Vrouw aert of Kloostermarkt. Hij lag, voor hij gedeeltelijk afgezonderd werd bij de ingang van nu de St Amandsstraat. De Kloostermarkt werd er gehouden van 1581 tot 1585 dan werd ze overgebracht naar de Kouter maar werd naar St Pieters teruggebracht die ondertussen de naam had van Dievenmarkt en op St Magdalenadag (22 Juli) hield men daar ook de Potjesmarkt tot haar afschaffing in 1810
Voetweg is een nog bestaande beluik in het St Pietersdorp en tevens de naam van een straat
Ottergemsesteenweg
De straat voor de splitsing is de Normaalschoolstraat (foto rechts) Op de splitsing Zwijnaardsestnwg/ Ottergemsestnwg (foto boven) staat heden een groot warenhuis. Maar reeds in 1912 kon je in het zaaltje van de café “De Vier Winden” films bekijken. (Later Astrid Palace dan Movy, ) Tot halfweg de jaren 80 had je er de cinema Metro.
Was Gent een onderontwikkelde stad? Op 9 sept. 1875 vernielde een brand een huisje achter “De Vier Winden”. De Cafe was gelegen op het kruispunt hier afgebeeld. Het huisje was vervaardigd met oude planken, vermolmd hout en panlatten en bestreken met mortel beter gezegd: een kot. Het was bewoond door een fabrieksarbeider met vrouw en 8 kinderen !
Boven 2 maal de Zwijnaardsesteenweg
Nu staat er niemand meer te kijken als je een fotootje neemt in de Zwijnaardsesteenweg. Je kan alles bekijken op www.sint-pietersdorp.be
Je kan alles bekijken op www.sint-pietersdorp.be
Hoek Ottergemsesteenweg met de Herfststraat
Ook ik dacht dat de Ottergemsesteen-weg leidde naar de gemeente Otter-gem. Niet zo dus. Het was naar een hoeve met de naam Ottergem of Ot-tersem. De hoeve lag op Zwijnaarde. De steenweg eindigde aan deze hoeve die eigendom was van de St Pietersab-dy waar de monniken hun landbouw-produkten haalden. Van de hoeve was reeds sprake in 1271. Dus een zeer oude weg.
De Normaalschool aan de Hofbouwlaan Ledeganckstraat. Foto genomen vanuit de toren(?)van de Sint Coletakerk. Zwijnaardsesteenweg, Merelstraat, Kraaistraat
Links de gelijkgrondse spoorweg aan de Zwijnaardsesteenweg in 1904. Alle huizen zijn natuurlijk verdwenen. Heden liggen er nu 4 spoorlijnen. Je had de oude en de nieuwe lijn richting Brussel die aan de Ottergemsesteenweg afsplitste daarom daar 2 spoorwegbruggen kort na elkaar . Reeds in 1912 was men begonnen de spoorlijn hoger te leggen. Maar de treinen moesten blijven rijden terwijl men gans de spoorwegberm bijna 5 meter hoger diende te liggen. Dit gebeurde met de huidige Burgravenlaan eerst daar voorlopig de spoorweg aan te leggen. Daarna werd deze weg omgevormd tot de Burggravenlaan
St-Pietersdorp 1576 Muinkschelde
Heuverpoort Abdij St.-Pietersnieuwstr. Ketelvest Vesten
Leie Nederkouter
Kortrijksepoort
Kaart van 1576 vóór de aanvang van de versterkingswerken van 1584
Monterreyfort en vesten Kortrijksepoort Leie
St-Pietersdorp 1703 Citadel van Gent. Het Montereyfort gebouwd rond 1687. Heden het citadelpark..
Abdij
Heuverpoort
Muinkschelde
Ketelvest
Wat later zou op dat stukje groen op de Kattenberg een kazerne komen
Je staat ongeveer hier te kijken aan het venster van de nog niet bestaande straat die begonnen was met een wegje naar de kazerne
Het St-Pietersdorp
Toen het plan van Goethals in 1795 gedrukt was ,was het St Pietersdorp nog altijd een dorp, dwz weinig mensen en er was veel landbouw. De Muinkmeersen hadden veel te lijden van overstromingen. In het wat hogere gedeelte werd er aan landbouw gedaan. Maar rond 1800 zal alles snel veranderen.
Het St Pietersdorp 35 jaar later nl. in 1829. Gans de abdijgebouwen zijn gesloopt of omgevormd tot een kazerne. De grond voor de oude abdijgebouwen is nu een plein nl. het St Pietersplein. Van het stratenplan rond de oude kazerne is nog geen sprake. Wel is de eerste bebouwing reeds te bespeuren in de Kanunnikstraat. Dit alles zal 20 jaar later vlug veranderen.
Omdat het bestand te groot is dit deel in drieën opgesplitst. Zie verder gent 13a
www.sint-pietersdorp.be
