1
ChalinzeMzee, Tanzania
1
Inleiding In het jaar 2000 werden door de Verenigde Naties (VN) de Millennium Development Goals (MDG) vastgesteld. Daarin werden 8 doelen benoemd om voor 2015, armoede, ziekte en honger terug te dringen. Een van de MDG’s was (MDG 7) het voorzien van mensen in duurzame toegang tot schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen. Omdat de realisatie van de doelstelling achter bleef bij de verwezenlijking van de andere doelstellingen, werd 2008 door de Verenigde Naties uitgeroepen tot Internationaal Jaar van water en sanitatie. In juni 2007 heeft de Nederlandse watersector in Schokland het zogenaamde WASH akkoord ondertekend en hebben de Nederlandse waterschappen zich gecommitteerd om aan het Schokland akkoord daadwerkelijk een bijdrage te leveren. Waterschap Roer en Overmaas committeerde zich in 2008 aan een oproep van de Unie van Waterschappen om in het kader van de MDGs van de VN een project met betrekking tot water en sanitatie in onderontwikkelde landen te adopteren. In 2008 wasde heer Jo Persoon, dagelijks bestuurslid van het waterschap Roer en Overmaas voor zijn vakantie in Tanzania. Tijdens de vakantie zijn gesprekken gevoerd met de heer Benedict Karabani voormalig CFO van de East African Community , vertegenwoordigers van het ministerie van Water, de burgemeester en de dorpsraad van Chalinze Mzee, het hoofd van de school Chalinze Mzee en de water-engineer van het district Chalinze in Tanzania. Chalinze Mzee ligt in een zeer arme regio waar met minimale middelen maximaal effect kan worden bereikt om de omstandigheden van de allerarmsten te verbeteren met name door een opstart van duurzame verbeteringen te realiseren en daardoorte ontsnappen uit de vicieuze cirkel van armoede en slechte gezondheid, met als dieptepunt prostitutie. De doelstelling van het project is schoon drinkwater voor het dorp Chalinze Mzee en omstreken, goede sanitaire voorzieningen voor de school en het dorp eneen watervoorziening voor landbouwdoeleinden. Dit project draagt bij aan het bereiken van de volgende MDGs doelen: •
MDG 1: armoede bestrijding ( indirect);
•
MDG 2: bereikbaar onderwijs voor jongens en meisjes;
•
MDG 3: gelijkheid van mannen en vrouwen;
•
MDG 4: reductie van de kindersterfte;
•
MDG 5: reductie van moedersterfte;
•
MDG 7: verbeteren van het duurzaam kunnen beschikken over voldoende en veilig drinkwater;
Nadat in 2008 het bestuur van het waterschap Roer en Overmaas de financiëlegrondslag voor het project heeft goedgekeurd,wordtde Stichting vrienden van Chalinze Mzee opgericht. Deze stichting neemt de verdere fondsenwerving en de uitvoering van het project ter hand. In Tanzania is samenwerking gezocht met het Ebenezer Development Community Network (ECDN), die de organisatie en begeleiding van het project in Tanzania voor haar rekening neemt.
1
2 Bovendien is in Chalinze Mzee nauwe samenwerking met het community water development committee tot stand gekomen. Dit committee zal verantwoordelijk zijn voor het onderhoud en in stand houden van de gerealiseerde delen van het project.
Figuur 1 het water development committee van Chalinze Mzee
2
3
Inhoudsopgave Het project............................................................................................................................................... 4 Onderdelen van het project .................................................................................................................... 5 a) aanleg waterleiding ......................................................................................................................... 5 b) Aanleg latrines................................................................................................................................. 7 c) Workshops....................................................................................................................................... 9 d) Waterpurifiers............................................................................................................................... 11 e) Verbetering landbouw .................................................................................................................. 13 f) Beheer............................................................................................................................................ 15 g) Publiciteit....................................................................................................................................... 16 h) Financiën ....................................................................................................................................... 19 Slotwoord .............................................................................................................................................. 22 Bijlagen. ................................................................................................................................................. 24 I
Nieuwsbrief waterschap Roer en Overmaas............................................................................. 25
II
Nieuwsbrief stichting Vrienden van Chalinze Mzee.................................................................. 26
III
magazine voor Vesteda medewerkers Synergie nummer 14 van september 2010 ................ 27
IV
financiële verslaglegging ........................................................................................................... 28
3
4
Het project Drinkwater, sanitaire voorziening en landbouwwater voor het dorp Chalinze Mzee in Tanzania. (Exploration watersupply and sanitation in Tanzania- Chalinze Mzee). Chalinze Mzee is gelegen aan de Dar es Salaam-Arusha-Tanga weg en het gebied is gedurende het gehele jaar toegankelijk. De Kwere stam die in deze regio gevestigd is, is voornamelijk bezig met een zelfverzorgingseconomie, met name in landbouw. Er worden geen gewassen verbouwd voor de verkoop. Om toch een aantal essentiële zaken voor de dagelijkse behoeften te kunnen kopen, wordt toegegeven aan de wensen van bestuurders van lange afstand vrachtauto’s en bussen, die een stop-over maken in Chalinze, en is prostitutie het enige middel om geld te verdienen.De Kwere-gemeenschap heeft daardoor een hoog percentage HIV / AIDS besmettingen , hetgeen resulteert in een gemeenschap waarveel wezen en ouderen zijn. Daarnaast heeft het gebrek aan schoon water, slechte sanitatie en gebrekkige hygiëne geleid tot een hoog sterftecijfer. In 2001 is begonnen met de aanleg van een watertransportleiding voor het transport van oppervlaktewater van Wami River naar Chalinze (mogelijk gemaakt door China). Deze leiding was in 2004 gereed. Chalinze Mzee ligt ca. 5 km ten noorden van Chalinze (en ruim 100 km ten westen van de hoofdstad Dar es Salaam).Chalinze Mzee kan geen gebruik maken van de voorzieningen in Chalinze en is aangewezen op regenwaterbuffers. Dit project verkort loopafstanden, waardoor er meer tijd over blijft voor andere zaken zoalsonderwijs. Dit helptde armoede te verminderen. Daarnaast zal door het verbeteren van de hygiëne de gezondheidbevorderd worden. Het dorp Chalinze Mzee wordt doorsneden door de grote weg van Dar es Salaam naar Arusha. Aan de ene kant van de weg wonen in 133 huishoudens totaal ca. 800 mensen die nu gebruik moeten maken van 5 latrines. Er is een openbare school voor het dorp en omgeving. Hier zijn 4 latrines beschikbaar voor 12 onderwijzers en 564 leerlingen (waarvan ca. 150 aidswezen en een onbekend aantal met HIV besmette kinderen). Van deze leerlingen komen er ca. 200 van andere dorpen. Er is geen water in het dorp, noch bij de school. Aan de andere kant van de weg wonen ca. 850 mensen onder soortgelijke omstandigheden. Van de aan te leggen tappunten zal door de inwoners van de dorpen Msoga (150 inwoners) ,Msolwa (100 inwoners) en Malivundo (50 inwoners) gebruik gemaakt worden. Deze dorpen liggen op minder dan 3 km van de aan te leggen tappunten. Het landbouwgebied in de buurt van het dorp is uitgebreid met 4 ha. Men verbouwt er o.a. cooking bananas, kokosnoten, mais en groenten. Momenteel worden de gewassen van water voorzienmet gieters gevuld uit een regenwaterbuffer. De regenwaterbufferheeft een te kleine capaciteit voor een heel seizoen. Door de installatie van een pomp en het vergroten van de regenwaterbuffer kan het landbouwgebieddat van water voorzien kan worden, worden uitgebreid.
4
5
Onderdelen van het project a) aanleg waterleiding budget conform begroting in €
Budget conform begroting in Tshs
Gewijzigd budget in Tshs
Betaalde kosten in Tshs
Verschil in Tshs
55.258.200,=
53.126.500,=
+ 2.131.700,=
1 € is Tshs 1.700 30.000,=
51.000.000,=
WATER
Plan
Gerealiseerd
Opmerking
Begunstigden (zonder school)
2150
2363
Schoolbegunstigden
564 kinderen
564 kinderen
12 leerkrachten
12 leerkrachten
Door komst van water hebben mensen uit de verder verspreide omgeving zich gevestigd in Chalinze Mzee. Een onbekend aantal uit de omgeving van Chalinze Mzee maakt eveneens gebruik van de waterkranen.
De aanleg van de waterleiding is gestart begin 2009. Hoewel deinkomsten voor het totale projectop dat moment nog niet helemaal rond was, heeft het bestuur van de stichting er voor gekozen om toch met de aanleg van de waterleiding te beginnen. De tot dan toe ontvangen bijdragen waren voldoende om deze aanleg te financieren. Mochten de overige bijdragen niet worden gehonoreerd, dan zou alleen de aanleg van de waterleiding gerealiseerd worden. In maart 2009 werd het contract ontvangen van Aqua4All. Door deze bijdrage was het mogelijk om ook de andere onderdelen van het project, de sanitatie, uitbreiding en verbetering landbouw, het aanbieden van persoonlijke waterzuiverings hulpmiddelen en de workshops te verwezenlijken. De begroting voor de aanleg van de Figuur 2 het graven van een 60 cm diepe en 30 cm brede geul voor waterleiding is opgesteld door het de waterleiding Tanzaniaanse ministerie van Water en Irrigatie. Tevens hebben zij toestemming gegeven voor de aanleg. De projectmanager van het ministerie heeft de aanleg mede begeleid. In totaal werden 15 tappunten aangelegd. In februari 2010 hebben vertegenwoordigers van Aqua4All het project bezocht. De vertegenwoordigers hebben opmerkingen gemaakt over de duurzaamheid en drainage van de watertappunten. Deze opmerking heeft ertoe geleid, dat de watertappunten een betonnen constructie hebben gekregen en een drainage.
5
6
Figuur 3met links de waterkranen in de oorspronkelijke opzet en rechts de duurzame aanpassing waterkranen
Een andere opmerking betrof de matige kwaliteit van de aftakking van de Wami/Chalinze leiding. Deze materie is besproken met vertegenwoordigers van het Tanzaniaanse ministerie van Water en deze aanhaking is thans conform Tanzaniaanse maatstaven gerepareerd. De tappunten worden beheerd door leden van het lokale water development committee. Deze leden controleren de tappunten, innen het geld voor het gebruik en rapporteren storingen aan het Waterdepartment in Chalinze. De leden krijgen voor deze werkzaamheden een vergoeding van 10 % van de geinde gelden. De eventuele reparaties worden door het Waterdepartment in Chalinze uitgevoerd. Het water development committee rapporteert tevens over de gang van zaken met betrekking tot de watertappunten aan de jaarlijkse dorpsvergadering. Sinds de komst van water naar Chalinze Mzee zijn er ongeveer 300 mensen uit de streek die zich in een van de dorpen hebben gevestigd. Als reden geven zij op, dat ook zij dichtbij schoon water willen leven.
6
7
b)Aanleg latrines budget conform begroting in €
budget conform begroting in Tshs
Gewijzigd budget in shs
Betaalde kosten in Tshs
Verschil in Tshs
35.000.000,=
35.158.260,=
-158.260,=
1 € is Tshs 1.700 12.000,=
20.400.000,=
SANITATIE
Plan
Gerealiseerd
Opmerking
Begunstigden (zonder school)
2150
2363
Schoolbegunstigden
564 kinderen
564 kinderen
De passanten op de route Chalinze-Arusha zijn niet meegerekend
12 leerkrachten
12 leerkrachten
Alvorens toestemming te geven tot aanleg van de latrines, is door het bestuur van de stichting aan ECDN verzocht om een drietal offertes aan te leveren. De goedkoopste aanbieding bleek ver boven het begrote bedrag te liggen. Nadat de totale begroting was herzien en gelden vrijgemaakt waren voor de aanleg van de latrines (voor nadere uitleg zie onder punt g. financiën) is toestemming gegeven om tot de aanleg van de latrines over te gaan. In het oorspronkelijke plan is aangeven, dat er naast 20 latrines bij de school, ook 20 publieke latrines zullen worden gebouwd in het dorp. Op verzoek van Aqua4All is nagegaan om de bewoners een start subsidie te geven voor de aanleg van een latrine als onderdeel van hun huisvesting. Daarmee zouden de hygiënische omstandigheden veel beter bediend zijn en een voorbeeldwerking hebben.Na samenspraak met het water developmentcommittee is besloten vast te houden aan het oorspronkelijke plan om publieke latrines te bouwen.Tijdens het bezoek van vertegenwoordigers van Aqua4All is opnieuw de wijze van implementatie van de latrines in het dorp besproken. Het developmentcommittee heeft besloten vast te houden aan publieke latrines. Om maximaal te kunnen profiteren van de latrines is op suggestie van de Figuur 4 de latrines bij de school in aanbouw vertegenwoordigers van Aqua4Allde locatie veranderd dichter bij de bushalte in Chalinze Mzee aan beide zijden van de weg ChalinzeArusha gekozen. Leden van het water development committee zijn aangewezen om de latrines schoon te houden en de hygiëne te garanderen. Er zal een bijdrage gevraagd worden van de gebruikers. Daarmee kan de schoonmaak betaald worden en de
Figuur 5 de bijna afgebouwde latrines
7
8 noodzakelijke benodigdheden, zoals toiletpapier en schoonmaakmiddelen gekocht worden.De latrines bestaan uit 12 toiletten en 2 urinoirs. De latrines bij de school tellen 19 toiletten en 2 urinoirs, waarvan 4 toiletten afzonderlijk zijn gebouwd voor de leerkrachten. Daarnaast zijn er doucheruimtes gebouwd en2 omkleedruimtes ten behoeve van de sportactiviteiten. De bouw van deze latrines heeft vertraging opgelopen door de hevige regenval die tijdens de bouw optrad.
Figuur 6 het uitgraven van de gierput
Figuur 7 latrines klaar voor gebruik
8
9
c) Workshops budget conform begroting in €
budget conform begroting in Tshs
Gewijzigd budget in shs
Betaalde kosten in Tshs
Verschil in Tshs
3.000.000,=
3.000.000,=
0.0
1 € is Tshs 1.700 3..000,=
5.100.000,=
WORKSHOPS
Plan
Gerealiseerd
Opmerking
Begunstigden (zonder school)
5.000-6.000
5.000-6.000
Schoolbegunstigden
564 kinderen
564 kinderen
12 leerkrachten
12 leerkrachten
Door training van trainers kunnen niet alleen inwoners van Chalinze Mzee benaderd worden, maar ook in de verre omstreken.
Om de bevolking bewuster te maken van het belang van een goede hygiëne voor de gezondheid en daarmee een gezondere toekomst te hebben, is in het project voorzien workshops te geven. De deelnemers aan deze workshops “ training de trainers” kunnen dan daarna op hun beurt de bevolking betere voorlichting geven over het belang van een goede hygiëne.
De instructeurs zijn: Mrs Bernadett Karabani, secretary general van de Ebenezer Community Network Mr Stephen Kadiro, Hoofd leraar van de Banduka Primary school Mrs Sipora A. Elisante, Community Development Officer, Chalinze Mr Jackson Mwakabugi, Health Officer Mr Kamti Chalamila, Health Assistant. De trainingen zijn gegeven in de school van Chalinze Mzee en zijn verdeeld over 2 dagen. Het aantal deelnemers is 60 geweest. Door deze trainingen zijn 60 trainers opgeleid. Deze trainers zullen op hun beurt in hun eigen gemeenschap de kennis die zij vergaard hebben tijdens de workshops uitdragen en bijdragen tot betere hygiënische omstandigheden.
9
10
Figuur 8 een van de instructeurs geeft uitleg.
Figuur 9 groepsfoto van de workshopdeelnemers
10
11
d) Waterpurifiers budget conform begroting in €
budget conform begroting in Tshs
Gewijzigd budget in shs
Betaalde kosten in Tshs
Verschil in Tshs
6.800.000,=
7.120.000,=
-320.000,=
1 € is Tshs 1.700 4..000,=
6.800.000,=
WATERPURIFIERS
Plan
Gerealiseerd
Opmerking
Begunstigden (zonder school)
5.000
9.000
De exploitatie is er op gericht dat in 3 jaren tijd 1.500 gezinnen in het bezit zijn van een waterpurifier .
Schoolbegunstigden
Tijdens de voorbereiding van het project zijn er contacten geweest met een vertegenwoordiger van Water4life. Besloten werd om een waterpurifier vooruitlopend op het project naar Chalinze Mzee te sturen om te bezien of de purifier functioneel was. De test was bevredigend op grond waarvan de opzet van een bedrijf, die de purifiers onder begeleiding van Water4life zou kunnen fabriceren in de begroting werd opgenomen. Op het moment dat de verdere uitwerking van het opzetten van een bedrijf in de loop van het project aan de orde was, is er contact opgenomen met Water4life voor levering van de filters in de te bouwen purifier voor de testfase . Deze organisatie liet weten, dat eerst purifiers geproduceerd moesten worden in Tanzania. Deze zouden dan in Nederland getest worden. Pas daarna was Water4life bereid om de filters te leveren. In verband met de beperkte tijd door de verplichte onverwachteafsluitdatum van het project per 31 december 2010 is Aqua4All gevraagd of een andere oplossing mogelijk was om toch de bevolking rondom Chalinze Mzee te voorzien van purifiers. Aqua4All heeft toen geadviseerd contact op te nemen met de Connect International organisatie. In samenwerking met deze organisatie is aanvankelijk contact gelegd met de heer de Wolff, die een eigen boerderij in Tanzania bezit en ook de vertegenwoordiger van Connect International is in Tanzania voor de verspreiding van zogenaamde Tulip waterfilters. Deze Tulip filters worden geïmporteerd door een Tanzaniaans bedrijf in Njombe. De heer de Wolff is tevens gelieerd aan de organisatie Rural Energy, die naast vestigingen in andere landen van Afrika ook een vestiging heeft in Dar es Salaam, Tanzania. Met deze organisatie is vervolgens contact gelegd. In goed overleg met Aqua4All is besloten om de productie van waterpurifiers niet ter hand te nemen, maar om een waterwinkel te Figuur 10 het water openen. Op dit moment zijn de bouw materialen aangeschaft voor de zuiverings toestel bouw voor de shop.Deze komt te staan bij de busstop in Chalinze Mzee aan de weg Tanga/Chalinze. Over de juiste locatie is overleg met de wegbeheerder. De shop zal worden bemenst door een inwoner van het dorp en de veiligheidsaspecten tegen diefstal e.d. is door de sociale controle ( het is immers een shop door de
11
12 inwoners zelf opgericht !!) beter gewaarborgd. De recrutering van de shop assistant is insamenwerking met Rural Energy in volle gang. Rural Energy zal zorgdragen voor training van de shop assistantin technische aspecten rond de waterfilter (onderhoud, vervanging etc ) en marketing, sales, en begeleiding voor de duur van 6 maanden. Rural Energy zal ook de materialen voor de marketing leveren zoals posters, flyers, T-shirts en een demo unit leveren. Rural Energy zal elders in Tanzania nog meer shops oprichten onder het Water.Now programma. In de shop zullen naast de Tulip waterfilter ook andere “water”producten worden aangeboden.
12
13
e) Verbetering landbouw budget conform begroting in €
budget conform begroting in Tshs
Gewijzigd budget in shs
Betaalde kosten in Tshs
Verschil in Tshs
8.633.000,=
8.814.200,=
-181.200,=
1 € is Tshs 1.700 5..000,=
8.500.000,=
VERBETERING LANDBOUW
Plan
Gerealiseerd
Opmerking
Begunstigden (zonder school)
2150
2363
Door irrigatie is het rendement uit de landbouwgronden sterk verbeterd en heeft uitbreiding van het landbouwareaal plaats gevonden.
Schoolbegunstigden
Door de productiviteit van de landbouw te verhogen en het areaal van de landbouwgebieden uit te breiden hebben de mensen in Chalinze Mzee een betere toekomst gekregen. Zij kunnen door de verbetering van de landbouw voldoende middelen genereren om de tot stand gekomen watervoorziening en sanitatie te onderhouden. Allereerst zijn een waterpomp en irrigatieslangen aangeschaft om het water uit de nabij gelegen waterbuffer sneller, efficiënter en over een groter gebied te kunnen gebruiken. Daarnaast is de waterbuffer uitgediept en vergroot. Door onverwachte hevige regenval begin 2010 zijn de damwanden van de waterbuffer bezweken. Om de reparatie van de waterbuffer mogelijk te maken zijn binnen het begrotingsonderdeel Landbouw de aanschaf van tanks vervallen. De daardoor vrijkomende middelen zijn ingezet om de waterbuffer te repareren.
Figuur 11 waterpomp die wordt geinstalleerd
Sinds 2009 is met grote voortvarendheid de “shamba” bewerkt door uitbreiding van het areaal groenten, maar ook door de aanplant van vruchtbomen zoals, advocado, mango, sinaasappel, cooking banana’s en kokosnoot. Figuur 12 dam wanden die zijn ingestort na regenval
13
14
Figuur 13 herstellen waterbuffer
Figuur 14 de waterbuffer na de reconstructie
Figuur 15de chamba met groente
14
15
f) Beheer -->Water De tappunten worden beheerd door leden van het lokale water development committee. Deze leden controleren de tappunten, innen de gelden voor het gebruik van het water en rapporteren storingen aan het waterdepartement van Chalinze. De leden krijgen voor deze werkzaamheden een vergoeding van 10% van de geinde gelden. De eventuele reparaties worden door het waterdepartement van Chalinze uitgevoerd. Het water development committee rapporteert tevens over de stand van zaken met betrekking tot de watertappunten aan de jaarlijkse dorpsvergadering. -->Latrines Leden van het developmentcommittee zijn aangewezen om de latrines schoon te houden en de hygiëne te garanderen. Er zal een bijdrage gevraagd worden van de gebruikers. Daarmee kan de schoonmaak betaald worden en de noodzakelijke benodigdheden zoals toiletpapier en schoonmaakmiddelen gekocht worden. -->Watershop Rural Energy draagt zorg voor training van de sales persoon in technische aspecten rond het waterfilter (onderhoud, vervanging etc) en marketing en sales en begeleiding voor 6 maanden, leveren van de marketing materialen (posters, flyers, t-shirts, banners, etc, demo unit) in lijn met de overige shops die onder het Water.Now! programma van Rural Energy zullen worden opgericht. -->Landbouw De landbouw staat onder voortdurende begeleiding van het developmentcommittee en het Ebenezer Development Community Network (ECDN). Deze organisatie zal in Chalinze Mzee gevestigd blijven.
15
16
g) Publiciteit Met de serviceclub Kiwani’s Maastricht en Mergelland is een campagne opgezet om voor de verkoop van speculaaspoppen in de Sinterklaastijd van 2008. Deze aktie werd op de website van de Kiwani’s aangekondigd als volgt:
Tevens kreeg deze aktie ook belangstelling in het weekblad “de Ster”in Maastricht:
Vrijdag 14 november 2008
Water voor Tanzania, met hulp uit Maastricht MAASTRICHT Maastrichtenaar Jo Persoon heeft iets met Tanzania. Hi j heeft er gewoond en gewerkt en gaat er regelmatig op vakantie. Nu wil hij iets terug doen voor het land. Persoon heeft een project opgestart om het plaatsje Chalinze Mzee van water te voorzien. Je draait de kraan open en er komt water uit. Als je naar het toilet moet, doe je dat zonder erbij na te denken. Hoe anders is het in Tanzania: water wordt gehaald uit een poel waar mensen vaak kilometers voor moeten lopen. Toiletten zijn er leehts zeer mondjesmaat. In Chalinze Mzee slechts vijf latrines voor 800 mensen. En latrines zijn niet onze sanitaire voorzieningen, verre van zelfs. "Voor veel Westerlingen is dat echt onvoorstelbaar, maar in Tanzania weten ze niet beter. Mensen maken daar ook echt geen probleem van een lange wandeling voor een emmer water", zegt Jo Persoon. Persoon kan het weten. Hij woonde van 1970 tot 1974 in Tanzania waar hij werkte voor het Hoge Commissariaat Jo Persoon spreekt dorpsraad toe voor de Vluchtelingen, een organisatie van de Verenigde Naties. Daarna kwam Persoon vaker in Afrika tijdens zijn vakantie.
16
17 Zo ontstond ook het idee om iets te betekenen voor Tanzania. "Ik zit in het bestuur van het waterschap. Elke twee jaar zetten wij een op water gericht project op in het kader van de Milleniurndoelen. Deze keer hebben we voor dit project gekozen."
Het doel is vrij simpel: een waterleiding die ligt in het dorp Chalinze moet 5 km worden doorgetrokken naar het naastgelegen Chalinze Mzee. Verder worden de hygiënische omstandigheden verbeterd, worden waterfilters geïntroduceerd en er wordt een pomp ter beschikking gesteld. “Behalve voor het dorp zelf is dit ook goed voor de school, die erbij ligt. 600 kinderen gaan daar naar school en er zijn maar 4 toiletten. Daar moet iets aan gedaan worden. ’ het project kost in totaal 60.000 euro. Geld dat Persoon uiteraard niet zelf kan opbrengen. Hetb waterschap betaalt been deel, de rest moet komen van sponsorinkomsten. Persoon heeft daarvoor contact gelegd met de Kiwani’s, een internationale organisatie van serviceclubs. “Wij kiezen elk jaar een aantal projecten uit dat we ondersteunen. Dat moet op mensen gericht zijn. Liefst met korte lijnen.Dat is dit project ten voeten uit. Jo Persoon gaat nog net niet het geld zelf naar Tanzania brengen, maar we kunnen wel goed zicht houden op wat er gedaan wordt”zegt Eddy Vandeweijer van Kiwani’s Maastricht/Mergelland.Kiwani’s gaan om geld in te zamelen speculaaspoppen verkopen. Verder hebben ook Moonen Wanders, Plus markten uit Heerlen, de Gammavestigingen inMaastricht, de Brusselsepoort en Albert HeijnPlein 1992 hun hulp toegezegd. Jo Persoon hoopbegin 2009 te kunnen starten met de uitvoering van het project. Wie het project wil steunen, kan een doos speculaaspoppen kopen bij Kiwanis. Neem hiervoor contact op met RoelKerckhoffs (0433215929). Bestellingen moeten vóór 14 november binnen zijn.
In 2009 nadat alle sponsorgelden om het project mogelijk waren, waren ontvangen, is een persbericht aan de lokale en regionale media verzonden: Waterproject in Tanzania gaat starten. In samenwerking met het waterschap Roer en Overmaas heeft de stichting vrienden van Chalinze Mzee een waterproject in Tanzania ontwikkeld. Het project bestaat uit 3 onderdelen namelijk de aanleg van de waterleiding, de bouw van latrines en de verbetering en uitbreiding van de landbouwactiviteiten. Dit laatste is bedoeld om het de bevolking van Chalinze Mzee mogelijk te maken voldoende inkomsten te genereren om de aangelegde waterleiding en de latrines in de toekomst te onderhouden. Bovendien zullen een aantal workshops worden gegeven om de bevolking bewust te maken van betere hygiëne en zal getracht worden in samenwerking met de stichting Water4life om een bedrijf op te starten, dat waterfilters gaat maken. Daardoor kunnen ook mensen die geen toegang hebben tot een officiële waterleiding schoon drinkwater maken. Thans is de stand van zaken ten aanzien van de sponsoring, dat met de aanleg van de waterleiding naar het dorp Chalinze Mzee kan worden begonnen, waardoor 2000 mensen en een school van 600 kinderen voorzien worden van schoon water . Dit waterproject is mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van het waterschap Roer en Overmaas en de leden van het bestuur, de Rabobank foundation, de Kiwani’s Maastricht en Heuvelland, Bude Holding, Plus Meijers supermarkten in Heerlen en Simpelveld, Plus Starren in de Beente Maastricht, SBE piping machine- en apparatenbouw te Eijsden en een aantal particuliere sponsoren. Daarnaast heeft de stichting Aqua4All te Nieuwegein toegezegd de ontvangen sponsorgelden te verdubbelen. Voor nadere informatie kunt contact opnemen met Jo Persoon +31654640761 Stichting Vrienden van Chalinze Mzee, p/a Blokbrekersstraat 24, 6325 CT Berg en Terblijt. Tel.: +31436040339. mob.: +31654640761 Email:
[email protected] Bankrekening: 37.24.99.988 Rabobank Maastricht KvK inschrijving: 14107228
In 2009 is op de website van het waterschap Roer en Overmaas ruim aandacht aan het waterproject gegeven. Daarnaast heeft het waterschap het project gemeld via de sociale media zoals Twitter en
17
18 Hyves. Ook is een nieuwsbrief uitgegaan aan instanties en organisaties waarmee het waterschap contacten heeft. De nieuwsbrief is als bijlage I bij deze rapportage bijgevoegd. Aan een honderdtal adressen is in oktober 2009 een nieuwsbrief verzonden. Deze nieuwsbrief is eveneens als bijlage II toegevoegd. In april 2010 is een presentatie gehouden voor de Lionsclub Schinnen/Onderbanken. in het magazine voor Vesteda medewerkers Synergie nummer 14 van september 2010 is een reisverslag opgenomen van mevrouw Mirella Persoon, medewerkster bij Vesteda over haar bezoek aan het project in juni 2010. Het artikel is bijgevoegd als bijlage III. Mevrouw Anja Overtoom, bloemschik kunstenares, heeft bij haar expositie in hoeve Scholtissenhof in Bocholtz het project kenbaar gemaakt. Brasserie de Pintelier in Voerendaal heeft een plek vrijgemaakt in de brasserie voor de inzameling van gelden in hun etablissement. In december 2010 zijn gesprekken gevoerd met de directie van de golfbaan Het Rijk van Margraten, die een open dag in begin 2011 wil wijden aan het project. Een gedeelte van de opbrengst van die dag is bestemd voor het project. Figuur 11 Inzameling bij PLUS Starren
Eind 2010 is een aktie gestart bij de Plus supermarkt Starren in Maastricht, waarbij nadere informatie gegeven wordt over het project en een mogelijkheid geboden wordt om de teruggaafbonnetjes voor lege flessen te doneren.
18
19
h) Financiën In goede samenwerking met het waterschap Roer en Overmaas, Aqua4All en input van de heer Karabani van het Ebenezer Development Community Network (ECDN) is de eerste begroting opgesteld. Deze begroting sloot op € 70.500,= euro
Tshs koers 1700
1
Realisatie wateraanvoer en sanitatie : 1.1
Transportleiding
1.2
Waterpurifier
1.3
Latrines
1.4 1.5 1.6 1.6.1 1.7 1.9 2
3
30.000,00
51.000.000
4.000,00
6.800.000
12.000,00
20.400.000
Training de trainers
3.000,00
5.100.000
Reis en verblijfskosten
2.000,00
3.400.000
lokale expertise
2.000,00
3.400.000
0,00
0
5.500,00
9.350.000
58.500
99.450.000
Bank kosten tanzania Tech.ondersteuning NL Subtotaal water en hygiene
Realisatie irrigatie landouwgebied: 2.1
Waterpomp
2.000,00
3.400.000,00
2.2
Watertanks
4.000,00
6.800.000,00
2.3
Irrigatieleiding
1.000,00
1.700.000,00
2.9
Subtotaal landbouw
7.000,00 11.900.000,00
Algemeen subtotaal algemeen
4
totaal
5.000,00
8.500.000
5.000 70.500
119.850.000
In oktober 2009 is duidelijk geworden na ontvangst van offertes en facturen, dat voor een aantal onderdelen van het project de bedragen afweken van de begroting. Het bestuur van de stichting vrienden van Chalinze Mzee heeft zich gebogen over de overschrijdingen en heeft een alternatieve begroting opgesteld. Deze begroting voorziet in de hogere bedragen voor waterleiding, latrines en reis- en verblijfskosten. Tegelijkertijd zijn andere begrotingsposten verminderd. De bezuinigingswijzigingen zien er volgt ui: 1. Training de trainers. Mededeling uit Tanzania gaf aan dat het nieuw begrote bedrag van Tshs 3.000.000,= voldoende is om de workshops te organiseren. 2. Techn. Ondersteuning NL Het bedrag voor technische ondersteuning NL was voornamelijk begroot voor ondersteuning bij de aanleg van de waterleiding. Deze ondersteuning bleek niet nodig en kan terug gebracht worden naar Tshs 2.000.000,=.
19
20 3. Waterpomp. De daadwerkelijke kosten van aanschaf waren lager dan begroot. 4. Irrigatieleiding. De daadwerkelijke kosten waren lager dan begroot 5. Algemene kosten. Deze post is alleen gebruikt om met name de bankkosten Nederland op te vangen. Een groot deel van deze begrotingspost wordt daardoor niet benut. De nieuwe begroting zag er als gevolg van de doorgevoerde wijzigingen als volgt uit: euro
1
1.1
Transportleiding
1.2
Waterpurifier
1.3
Latrines
1.4 1.5 1.6 1.7 1.9
3
1€=1700
1€=1700 Gewijzigde begroting
30.000,00
51.000.000
55.258.200
4.000,00
6.800.000
6.800.000
12.000,00
20.400.000
35.000.000
Training de trainers
3.000,00
5.100.000
3.000.000
Reis en verblijfskosten
2.000,00
3.400.000
5.000.000
lokale expertise
2.000,00
3.400.000
3.400.000
0,00
0
400.000
5.500,00
9.350.000
2.000.000
Bank kosten tanzania Tech.ondersteuning NL Subtotaal water en hygiene
58.500
99.450.000 110.858.200
Realisatie irrigatie landouwgebied: 2.1
Waterpomp
2.000,00
3.400.000,00
1.133.000
2.2
Watertanks
4.000,00
6.800.000,00
6.800.000
2.3
Irrigatieleiding
1.000,00
1.700.000,00
700.000
2.9
Subtotaal landbouw
7.000,00 11.900.000,00
8.633.000
Algemeen subtotaal algemeen
4
Tshs bij Koers
Realisatie wateraanvoer en sanitatie :
1.6.1
2
Tshs bij Koers
totaal
5.000,00
8.500.000
5.000 70.500
2.000.000 119.850.000
121.491.200
Op 29 oktober 2009 deelden sponsoren aan het bestuur mede, dat zij akkoord gingen met de voorgestelde wijzigingen in de begroting. Tijdens het bezoek van vertegenwoordigers van Aqua4All aan het project werd geconstateerd, dat de waterkranen niet stabiel genoeg waren. Afgesproken werd, dat de waterkranen middels een betonnen constructie zouden worden verstevigd. De kosten daarvan zouden niet drukken op het project, maar buiten het project gefinancierd worden.
20
21 Voor de aanleg van de waterleiding en de bouw van de latrines was een Tanzaniaanse consultant aangetrokken. Het honorarium voor deze begeleidingswerkzaamheden bleken hoger dan het bedrag dat onder het hoofdstuk “lokale Expertise” was begroot. Na onderhandelingen kon dit bedrag terug gebracht worden. Met toestemming van Aqua4All is het bedrag gereserveerd voor “expertise NL” overgeheveld naar de begrotingspost aanleg waterleiding om de definitieve factuur van de consultant te voldoen. In november 2010 werd duidelijk , dat de productie van waterfilters binnen de gegeven tijd van de uitvoering van het project niet kon worden gerealiseerd. Na overleg met Aqua4All is toegestaan om een waterwinkel te openen onder begeleiding van de organisatie Rural Energy, branch Dar es Salaam. Het bedrag in de begroting, dat voor de purifiers was gereserveerd, was toereikend om een waterwinkel op te zetten. De financiële verslaglegging is bijgevoegd als bijlage IV. Het project is binnen het totale bedrag van de eerste begroting van 70.500,= gerealiseerd.
21
22
Slotwoord De inwoners en schoolkinderen van Chalinze Mzee en hun omgeving hebben schoon water en verbeterde sanitatie gekregen en een verbetering van hun landbouwinkomsten. Allemaal voorwaarden om een gezonder en beter bestaan op te bouwen. De betrokkenheid van de lokale bevolking is van groot belang bij projecten ter verbetering van hun leefomstandigheden. De verantwoordelijkheid voor het realiseren en welslagen van het project om daardoor hun situatie blijvend te verbeteren moet daarom dan ook in hun handen liggen en niet in Nederland.Dit betekent o.a. dat Nederlandse maatstaven en regels niet altijd van toepassing zullen en kunnen zijn, maar dat er rekening moet worden gehouden met een andere (bedrijfs)cultuur en wijze van opereren dan in Nederland gangbaar is. Vanaf de start van het project is de lokale (bedrijfs)cultuur het uitgangspunt geweest en tot het einde van het project doorgevoerd. In dit licht past ook de opmerking, dat het hier om een kleinschalig project gaat, dat helder, duidelijk en overzichtelijk is, zowel wat het gebied betreft als ook de daadwerkelijk uit te voeren onderdelen. Wellicht dat deze wijze van aanpak het succes verklaart en misschien tevens een aanbeveling is om ontwikkelingsprojecten in zijn algemeenheidop deze wijze te realiseren. Niet alleen de wijze van aanpak en de inhoud van het project is van belang, maar ook het verkrijgen van voldoende middelen. Het past in een slotwoord om degenen die de financiering hebben mogelijk gemaakt te danken voor hun bijdrage. Een speciaal woord komt toe aan het bestuur en medewerkers van het waterschap Roer en Overmaas te Sittard, die aan de wieg stonden van dit project en met raad en daad gedurende het hele traject van realisatie het bestuur van de stichting heeft bijgestaan. De organisatie Aqua4All heeft vanaf het begin positief gestaan tegenover dit project en op momenten dat het belangrijk was bij wijzigingen in de begroting positief meegedacht. Daarnaast is het veldbezoek van enkele medewerkers van Aqua4All van groot belang geweest zowel voor de projectleiders als de bevolking ter plaatse. Het bezoek heeft ook een verbetering van onderdelen van het project met zich meegebracht, die zonder meer van belang waren. Ook de andere sponsoren de Rabobank Foundation, de stichting Elisabeth Strouven, het Anton Jurgensfonds, de Lionsclub Onderbanken en de Kiwani’s Maastricht enMergelland komen een hartelijk dankjewel toe voor hun bijdrage. Speciaal en met nadruk moeten de bedrijven vermeld worden zoals Bude Holding Maastricht, Plus Meijers supermarkten Heerlen, Albert Heijn Maastricht, Plus supermarkt Starren Maastricht, golfbaan het Rijk van Margraten en alle particulieren, die met hun bijdragen het project mogelijk gemaakt hebben. Last but not least de organisatie in Tanzania onder leiding van de heer en mevrouwKarabani. Zij hebben er voor gezorgd, dat het project gerealiseerd werd binnen de kaders, die daarvoor waren afgesproken. Een bijzondere opmerking moet daarbij gemaakt worden voor de aandacht die zij hebben besteed aan de financiële kant. Daardoor was een goede controle en begeleiding mogelijk en kon aan deze kant een goede financiële verslaglegging tot stand gebracht worden.
A SANTE SANA
22
23
In het kort Initiatiefnemer: Waterschap Roer en Overmaas en stichting vrienden van Chalinze Mzee Doel: Schoon water voor het dorp Chalinze Mzee, goede sanitaire voorzieningen voor de school en het dorp, watervoorziening voor landbouwdoeleinden. Focusland: Tanzania Budget: € 70.500,Stichting Vrienden van Chalinze Mzee p/a Blokbrekersstraat 24 6325 CT Berg en Terblijt Tel.: +31436040339 Mob.: +31654640761 Email:
[email protected] Bankrekening: 37.24.99.988 Rabobank Maastricht KvK inschrijving: 14107228 Bestuur stichting Vrienden van Chalinze Mzee: J. Persoon, voorzitter/secretaris R. Verstegen, penningmeester G. Prick, lid P. Bronckers. Lid
Sponsoren en andere betrokken organisaties
♦ ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ ♦ ♦
Aqua4All Waterschap Roer en Overmaas Budé Holding Plus Meijers Heerlen / Simpelveld Kiwanis Maastricht – Heuvelland Leden Algemeen Bestuur Waterschap Roer en Overmaas Rabobank Anton Jurgens Fonds sponsoren van de Stichting Vrienden van ChalinzeMzee. Ministry of Water and Livestock Development, Tanzania Stichting Water4Life
23
24
Bijlagen.
25
I
Nieuwsbrief waterschap Roer en Overmaas
26
II
Nieuwsbrief stichting Vrienden van Chalinze Mzee
27
III magazine voor Vesteda medewerkers Synergie nummer 14 van september 2010
28
IV
financiële verslaglegging
Realisatie wateraanvoer en 1 sanitatie 1.1
Transportleiding
Euro
TSH
gewijzigde begr.
betaald
verschil
30.000
51.000.000
55.258.200
53.126.500
2.131.700
0
0
0
4.607.040
-4.607.040
4.000
6.800.000
6.800.000
7.120.000
-320.000
12.000
20.400.000
35.000.000
35.158.260
-158.260
1.1.1 Diversen 1.2
Waterpurifier
1.3
Latrines
1.4
Training de trainers
3.000
5.100.000
3.000.000
3.000.000
0
1.5
Reis en verblijfskosten
2.000
3.400.000
5.000.000
5.203.278
-203.278
1.6
lokale expertise
2.000
3.400.000
3.400.000
5.350.000
-1.950.000
0
0
400.000
387.585
12.415
5.500
9.350.000
2.000.000
0
2.000.000
58.500
99.450.000
110.858.200
113.952.663
-3.094.463
1.6.1 Bank kosten tanzania 1.7
Tech.ondersteuning NL
1.9
Subtotaal water en hygiene
2 Realisatie irrigatie landouwgebied:
Euro
TSH
gewijzigde begr.
betaald
verschil
2.1
Waterpomp
2.000
3.400.000
1.133.000
1.133.000
0
2.2
Watertanks
4.000
6.800.000
6.800.000
6.981.200
-181.200
2.3
Irrigatieleiding
1.000
1.700.000
700.000
700.000
0
2.9
Subtotaal landbouw
7.000
11.900.000
8.633.000
8.814.200
-181.200
3 Algemeen subtotaal algemeen
3 Algemeen 4 totaal
Euro 5.000
Euro 70.500
TSH 8.500.000
TSH 119.850.000
gewijzigde begr. 2.000.000
gewijzigde begr. 121.491.200
betaald -558.586
betaald 122.766.863
verschil 2.558.586
verschil -1.275.663
29
