Jaarverslag 2011
Jaarverslag 2011
Inhoudstafel Brief van de voorzitter .................................................................................................................................. 7 Zuidwerking . .................................................................................................................................................. 10 1.
Projecten.................................................................................................................................... 11
2.
Adviesverlening....................................................................................................................... 16
3.
Microfact: vorming en software.......................................................................................... 18
Noordwerking ................................................................................................................................................ 22 1.
BRS-Adviesraad........................................................................................................................ 22
2.
Activiteiten................................................................................................................................. 22
3.
Fondsenwerving...................................................................................................................... 27
Financieel ......................................................................................................................................................... 30 1.
Balans.......................................................................................................................................... 30
2.
Resultatenrekening................................................................................................................. 31
3.
Toelichting................................................................................................................................. 32
Organisatie....................................................................................................................................................... 36 1.
Raad van Bestuur BRS........................................................................................................... 36
2.
BRS-Instituut............................................................................................................................ 37
3.
BRS-Adviesraad........................................................................................................................ 38
4.
BRS-Team.................................................................................................................................... 39
5.
Partnerschappen.................................................................................................................... 40
Colofon.............................................................................................................................................................. 45
(
5
)
Brief van de voorzitter In een van de vele jaaroverzichten die ons traditioneel doen terugblikken op het voorbije jaar, las ik een merkwaardige uitspraak. “Wanneer hoogmoed plaatsmaakt voor kwetsbaarheid, wanneer gevestigde waarden als sneeuw voor de zon verdwijnen, dan weet je: het is crisis”. Op economisch en financieel gebied was 2011 opnieuw een bijzonder woelig jaar. De turbulenties met betrekking tot de overheidsschuldencrisis, de onzekerheid over de euro, de daling van de aandelenbeurzen en de verslechterde economische toestand hadden het voorbije jaar een grote invloed. Net in dergelijke moeilijke tijden vormen onze coöperatieve waarden, samenwerking, solidariteit en respect voor het individu, een enthousiasmerende kracht om meer dan ooit onze rol te vervullen inzake microfinancieren en microverzekeren. BRS kan opnieuw tevreden terugblikken op een boeiend werkjaar vol activiteiten zowel in het Zuiden als in het Noorden. Hierbij concentreert BRS zich op haar projectwerking, adviesverlening en vorming en software via Microfact. De kennis van het bankverzekeren, een stabiele basisfinanciering en uitgebreide netwerking en partnerschappen zijn hierbij essentieel. Voor elk van deze elementen werden in het afgelopen jaar opnieuw succesvolle initiatieven opgestart of verder gezet. Naast financiële steun bood BRS voornamelijk steun op het vlak van adviesverlening en vorming aan haar projectpartners en financierde ze opleidingsprogramma’s. Het is bemoedigend vast te stellen dat de BRS-adviesverlening een steeds grotere rol speelt en een belangrijke meerwaarde betekent. De actieve groep KBC-personeelsleden die zich als vrijwilliger inzetten met hun ervaring en kennis vormen samen met het BRS-Instituut een unieke bron van knowhow in bankieren en verzekeren. Via tal van activiteiten brengt BRS de wereld van microfinanciering en –verzekeringen dichter bij het publiek in België. Jaar na jaar groeien de activiteiten en de interesse en betrokkenheid. ‘KBC4BRS’, ‘KBC steunt BRS’, de acties van CBC, Omnia, de BRS-Club en de BRS-Adviesraad vormen hiervan het levende bewijs.
(
7
)
Het publiek vindt ook elk jaar gemakkelijker de weg naar de ‘Microfinance Lunchbreak’. De talrijke activiteiten die in het kader van BRS worden georganiseerd vormen een sterke stimulans en worden door iedereen die erbij betrokken is als een verrijking ervaren. In 2011 namen wij afscheid van Micky De Pauw en Sybille Mertens als lid van de Raad van Bestuur. Een afscheid met veel dankbaarheid voor hun inzet en enthousiasme. Wij heten Olivier Lambin van harte welkom als nieuwe bestuurder. Met veel enthousiasme en gepaste trots nam de coöperatieve wereld kennis van het feit dat 2012 door de Verenigde Naties werd uitgeroepen tot het “Internationaal Jaar van de Coöperaties”. Coöperaties bouwen aan een betere wereld en BRS doet dat in 2012 al 20 jaar. BRS bewijst hiermee in de praktijk wat Ban Ki-moon, Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties, verkondigt: “Coöperaties herinneren de internationale gemeenschap eraan dat het mogelijk is om tegelijk economische leefbaarheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid na te streven.” Namens de Raad van Bestuur en in mijn persoonlijke naam dank ik u allemaal voor uw solidariteit, steun en medewerking en ben ik ervan overtuigd te kunnen rekenen op eenzelfde dynamiek en inzet in 2012, ons jubileumjaar. Met coöperatieve groet,
Franky Depickere voorzitter
(
8
)
Zuidwerking
Zuidwerking BRS ondersteunt microfinancierings- en microverzekeringsinstellingen in Afrika en LatijnsAmerika. Belangrijke criteria voor BRS zijn het coöperatieve karakter van de organisaties en het bereiken van mensen die geen toegang hebben tot gewone bank-en verzekeringsinstellingen. BRS biedt financiële steun. Maar de grootste meerwaarde ligt in de expertise en de ervaring op het terrein, die BRS gebruikt om vorming en advies te geven aan microfinancieringsinstellingen (MFI’s) en microverzekeraars.
1. Projecten Verdeling financiële steun Het aantal projecten dat BRS in 2011 steunde, is evenwichtig verdeeld over Afrika en LatijnsAmerika. De financiële steun van ongeveer 600.000 euro ging vooral naar de projecten in Afrika.
74% 26%
Microfinanciering
Microverzekeringen
Kredietportefeuille: 108.000.000 euro Via deze projecten steunde BRS in totaal 52 microfinancieringsinstellingen: 27 in Afrika en 25 in Latijns-Amerika. Deze organisaties beheerden gezamenlijk een kredietportefeuille van 108.000.000 euro voor 150.000 kredietnemers.
85% 15%
Latijns-Amerika
Afrika
(
10
)
150.000 kredietnemers 41%
59%
Latijns-Amerika
Afrika
Hoewel 59 % van het aantal kredietnemers in Afrika gevestigd is (t.o.v. 41 % in Latijns-Amerika), vertegenwoordigen zij slechts 15 % van het totale bedrag van de kredietportefeuille. M.a.w. de gemiddelde kredietbedragen in Latijns-Amerika liggen beduidend hoger.
Verdeling kredietportefeuille volgens type MFI 83% 12%
4%
1% Coöperatie
NBFI
NGO
Rural Community Bank
De meerderheid van de MFI’s waarmee BRS samenwerkte waren coöperaties (33), gevolgd door rural/community banks (16), non-banking financial institutions (2) en één niet-gouvernementele organisatie. De coöperaties nemen het grootste deel van de totale kredietportefeuille van 108.000.000 euro voor hun rekening.
(
11
)
Brazilië • Expansie van spaar- en kredietcoöperaties in het Z.O. van Brazilië i.s.m. Confesol (2011-2013).
20.000 euro
RD-Congo • Verbetering van de toegang tot gezondheidszorgen via mutualiteiten in Ubangi i.s.m. C.D.I. Bwamanda.
50.000 euro
• Ondersteuning van de mutualiteiten in Kinshasa, Neder-Congo en Bandundu i.s.m. Christelijke Mutualiteiten.
55.000 euro
Ecuador • Capaciteitsversterking van Ucaccentro: een unie van tien spaar- en kredietcoöperaties en het netwerk Refich i.s.m. Trias.
30.000 euro
Ghana • Capaciteitsversterking van de rurale banken in het noorden van Ghana
53.500 euro
i.s.m. Northfin en Trias.
Honduras • Uitbreiding van de financiële dienstverlening van de spaar- en kredietorganisatie Pilarh i.s.m. Trias.
38.000 euro
Kameroen • Financiering en begeleiding van het informatiseringsprogramma van het coöperatieve netwerk CamCCUL.
(
12
)
55.000 euro
Oeganda • Decentralisatie en landbouwfinanciering van de microfinancieringsinstelling Hofokam i.s.m. Trias.
40.000 euro
Peru • Ontwikkeling van een overkoepelende spaar- en kredietcoöperatie Ciderural in de Andesregio i.s.m. SOS Faim.
46.000 euro
Rwanda • Capaciteitsversterking (spaarprogramma en landbouwkredieten) van microfinancieringsinstellingen i.s.m. Aquadev.
20.000 euro
Tanzania • Ondersteuning van de spaar- en kredietactiviteiten van de Mufindi Community Bank (Mucoba) i.s.m. Trias.
80.000 euro
Togo • Versterking van de spaar- en kredietwerking van UCMECS voor boeren-
35.000 euro
• Verbetering van de toegang tot gezondheidszorgen via mutualiteiten in
45.000 euro
groepen in Noord-Togo i.s.m. Louvain Coopération au Développement.
Noord-Togo via 3ASC i.s.m. Louvain Coopération au Développement.
Microfact • Onder de merknaam ‘Microfact’ ontwikkelt BRS het gezamenlijke ondersteuningsprogramma van vorming en technische assistentie i.s.m. de ngo ADA uit Luxemburg. Daarnaast verstrekte BRS garanties aan microfinancieringsinstellingen in Ethiopië (Wasasa) en Marokko (INMAA).
(
13
)
24.704 euro
(
14
)
(
15
)
2. Adviesverlening Door de nauwe link met de KBC-groep beschikt BRS over een unieke bron van knowhow in bankieren en verzekeren. Deze expertise is een belangrijke toegevoegde waarde voor het slagen van een project. Sinds enkele jaren kan BRS niet enkel rekenen op gepensioneerde directieleden maar ook op actieve KBC-personeelsleden die zich vrijwillig inzetten om BRS met hun ervaring en kennis ter zake te ondersteunen. Onder de vlag van ‘KBC4BRS’ ondersteunen ze BRS zowel in België, als in het buitenland waar ze ter plaatse en samen met de lokale verantwoordelijken zoeken naar oplossingen voor een betere werking van de organisatie. Honduras (Paul Quintiens, Jacques De Raeymaeker, Kurt Van den Neste) In het arme westen van Honduras biedt Pilarh diverse ondersteunende diensten, markttoegang en microfinanciering aan kleinschalige ondernemers (voornamelijk arme koffieboeren). Naast financiële steun heeft BRS (in samenwerking met Cera en KBC) intussen ook een aanbod voor jongeren uitgewerkt, gaande van studiebeurzen en schoolpremies tot spaarproducten voor jongeren en steun voor jonge starters. Kameroen (Lieven Keppens en Bart Troost) CamCCUL (Cameroun Credit Union League) is een unie van 208 spaar- en kredietcoöperaties met meer dan 300.000 leden. Sinds 2011 financiert BRS het driejarige informatiseringsprogramma in 55 kantoren van CamCCUL. Het IT-team van CamCCUL kan rekenen op de adviezen van de KBC-collega’s Lieven Keppens en Bart Troost die dit ganse proces van nabij opvolgen en hun collega’s in Kameroen met raad en daad bijstaan. Togo (Guy Dumont) De leden van de U-CMECS, unie van spaar- en kredietcoöperaties, in het noorden van Togo, zijn vooral landbouwers. Na een aantal magere jaren (overstromingen in 2007, ineenstorting van de katoenhandel die door de staat werd georganiseerd, daarna de problemen met de handel in tomaten en in maïs, …), geraakten ook de spaar- en kredietcoöperaties in moeilijkheden. Om het management te steunen, bundelden BRS, Louvain Coopération, SIDI en Alterfin hun krachten. In maart 2011 trokken Guy Dumont en Kurt Moors naar Dapaong om met de U-CMECS en de partners de problemen gezamenlijk onder de loep te nemen en een herstelplan uit te werken.
(
16
)
Rwanda (Wim Moens, Paul Roukaerts en Jeroen Rottiers) Het beleid van de Rwandese overheid verwacht meer inspanningen van microfinancieringsinstellingen om de landbouwproductie van kleine boeren te financieren. Voor vele MFI’s is dit een interessante uitdaging die perfect past in hun doelstellingen. Samen met de ngo Aquadev evalueert en adviseert Wim Moens voor BRS de concrete acties die MFI’s opzetten om aangepaste landbouwkredieten voor hun cliënten te ontwikkelen. Jeroen Rottiers, verantwoordelijke voor de landbouwkredieten bij KBC, werkte in de loop van 2011 aan een geschikte methodiek om deze kredietproducten te ontwikkelen en op te volgen. In september 2011 waren zij te gast bij Aquadev en drie MFI’s om dit verder uit te werken. Voor consultant Paul Roukaerts stond ook de opvolging van het spaarprogramma van de MFI Amasezerano op het programma. R.D. Congo (Albert Kessler) Een doktersbezoek is voor vele arme gezinnen in Kinshasa niet betaalbaar. Samen met de Christelijke Mutualiteit ondersteunt BRS de uitbouw van mutualiteiten in de deelgemeentes Lingwala en Kinshasa. In april 2011 zette consultant Albert Kessler samen met de lokale initiatiefnemers de krijtlijnen voor een marketingplan uit en becijferde de premie die de mutualisten moeten betalen. Malawi (Frans Rymenams, Lut Vettenburg) Muscco, de federatie van spaar- en kredietcoöperaties in Malawi, heeft grote ambities in zake microverzekeringen. De koepel wil haar levensverzekeringen, gekoppeld aan spaar- en kredietproducten, onderbrengen in een aparte verzekeringsmaatschappij en het productaanbod uitbreiden. Tijdens een bezoek in februari, namen Frans Rymenams en Lut Vettenburg de huidige verzekeringsprocessen en –rapportering kritisch onder de loep en adviseerden Muscco over verdere stappen in haar strategie. Kameroen (Ivo Stevens) BRS-partner CamCCUL vroeg BRS om raad over de verdere ontwikkeling van haar microverzekeringsactiviteiten. In juli analyseerde Ivo Stevens met het verzekeringsteam van CamCCUL de cijfers van de afgelopen jaren en stelde een plan voor aan de organisatie over hoe ze nieuwe verzekeringsproducten kan ontwikkelen.
(
17
)
Luxemburg (Philippe Matthijs) CIF, een samenwerkingsverband van zes West-Afrikaanse microfinancieringscoöperaties, werkt aan het opstarten van de eerste microverzekeraar in Burkina Faso. Philippe Matthijs, als BRS-consultant al enkele jaren betrokken bij het project, nam in juli deel aan een stuurgroepvergadering in Luxemburg. Oeganda (William Brondeel en Francis Van Steenwinkel) De MFI Hofokam is actief in het rurale westen van Oeganda. Hofokam heeft de ambitie om haar financiële diensten naar landbouwers uit te breiden en de licentie te behalen om spaargelden te mobiliseren. De consultants William Brondeel en Francis Van Steenwinkel waren in maart ter plaatse om dit traject met het management te bespreken.
3. Microfact: vorming en software www.microfact.org www.microfact.org is een gespecialiseerde website van BRS en haar partnerorganisatie ADA. Via deze website kunnen microfinancierings- en microverzekeringsinstellingen gratis praktische software downloaden om hun activiteiten beter te beheren. De versie 3.5 van de MFI-Factsheet werd, samen met de MFI Factsheets Compiler, het databasemodel beschikbaar gesteld. Deze website kreeg in 2011 bijna 10.000 bezoekers. Dit is een stijging van 60 % t.o.v. 2010. Wereldwijd worden deze instrumenten door meer dan 450 MFI’s gebruikt. Sociale indicatoren BRS is, samen met ADA, initiatiefnemer van de ontwikkeling van sociale indicatoren voor microverzekeringen. Een eerste set indicatoren werd in 2011 uitvoerig getest door microfinancieringsstudent Yann Gelister, die enkele maanden stage liep bij BRS. Naast een elektronische en telefonische bevraging bij microverzekeraars, werden twee bezoeken georganiseerd aan Uplift in India en NWTF in de Filipijnen om de indicatoren uitvoerig te testen. Dit moet in 2012 leiden tot een finale set aan sociale performantie-indicatoren voor microverzekeringen.
(
18
)
BRS-consulting bij Muscco in Malawi.
(
19
)
Vorming financiële indicatoren Ecuador: microfinanciering In Ecuador werkt BRS samen met de partnerorganisaties van Trias: de netwerken Ucaccentro en Refich. BRS en ADA vertaalden de vorming over de evaluatie van financiële indicatoren naar het Spaans. In april 2011 organiseerden het trio Kurt Van den Neste (BRS), Paul Surreaux (ADA) en Manuel Salgado deze opleiding. Kameroen: microverzekeringen In juli 2011 organiseerde BRS, samen met ADA en GIZ, een vorming over performantieindicatoren voor microverzekeringen in Limbe, Kameroen. Er werden ook lokale trainers gevormd om deze opleiding voortaan zelf te organiseren. Burundi: microfinanciering Op vraag van RIM-Burundi (Réseau des Institutions de Microfinance) organiseerde BRS in december 2011 een driedaagse intensieve training voor de tien voornaamste MFI’s in Burundi. Tijdens deze interactieve vorming kregen de managers een inzicht in de financiële situatie van hun eigen MFI en hun positie t.o.v. de anderen. De twee trainers van RIM namen eveneens deel aan deze cursus om dit voortaan voor de andere leden-MFI’s te organiseren. European Microfinance Program Sinds 2005 biedt de Solvay Business School in Brussel een opleiding ‘Master in Microfinance’ aan. BRS verzorgt hierin de module over financiële indicatoren. Meer informatie over de workshops vindt u op www.microfact.org.
(
20
)
Noordwerking (
21
)
Noordwerking In België zet BRS zich in om mensen te sensibiliseren voor microfinanciering en microverzekeren. Door middel van communicatie en aangepaste vorming geeft BRS een eerlijk beeld van deze vorm van internationale samenwerking. BRS richt zich voornamelijk tot de vennoten van Cera en het KBC-personeel. In 2011 had BRS 3.380 leden. Bij deze leden horen ook de 800 leden van de personeelskring ‘KBC steunt BRS’. BRS houdt haar leden op de hoogte via haar eigen kanalen zoals de website en de BRS-Flash. Sinds 2011 maakt BRS intensiever gebruik van de communicatiekanalen van Cera en KBC om haar activiteiten bekend te maken. BRS kan rekenen op een enthousiaste groep van vrijwilligers die zich inzetten bij activiteiten die BRS organiseert. Deze BRS-Adviesraad is ook nauw betrokken bij het beleid van de Noordwerking van BRS.
1. BRS-Adviesraad In 2011 kreeg BRS niet alleen praktische hulp bij de organisatie van haar activiteiten zoals de BRS-Avond of acties te velde van KBC (zie verder). De BRS-Adviesraad was ook nauw betrokken bij de uitwerking van de communicatiestrategie 2012-2014. In de volgende jaren zullen deze vrijwilligers zich extra engageren om de activiteiten in het Zuiden op een correcte manier toegankelijk te maken voor het publiek in België.
2. Activiteiten Via tal van activiteiten brengt BRS de wereld van microfinanciering en –verzekeringen dichter bij het publiek in België. Microfinance Lunchbreak Tweemaal per jaar organiseert BRS deze ‘microfinance lunchbreak’ in samenwerking met ADA, KBC, Cera, Febelfin en Assuralia. Het publiek vindt elk jaar gemakkelijker de weg naar dit event. BRS nodigt telkens een vooraanstaande spreker uit om een actueel thema uit de sector
(
22
)
Clusters Noord-Limburg in beweging voor BRS.
(
23
)
te presenteren en met het publiek hierover te debatteren. Deze activiteit is tegelijkertijd een interessant netwerkevent aangezien de deelnemers vanuit hun specifieke professionele interesse met microfinanciering en microverzekeren bezig zijn: EU-commissie, ngo, bank, consultant, student, … De integrale versie van deze lunchbreak en het thematische dossier blijven beschikbaar via de website www.microfinancelunchbreak.be Februari 2011: Portfolios of the poor - Jonathan Morduch Hoe ziet het financiële leven eruit van iemand die met minder dan 2 USD per dag moet leven? De verrassende conclusies van de studie van professor Jonathan Morduch geven aan de sector van microfinanciering interessante stof tot nadenken. Deze uitmuntende spreker deelde op een intrigerende wijze zijn inzichten. Hij schreef het baanbrekende boek ‘Portfolios of the poor: How the World’s Poor Live on $2 a Day’ over het financiële huishouden van bijna 300 van de armste families in de wereld. Het resultaat is een menselijk beeld van het economische leven van de armen en een waardevolle bron aan informatie die kan gebruikt worden om vooral via microfinancieringsinstellingen het leven van deze mensen te verbeteren. In de maandelijkse column op de Cera-website (www.cera.be) publiceerde prof. Jonathan Morduch zijn visie op de vraag: ‘Krediet, een recht voor iedereen?’. Oktober 2011: Investment and subsidies - Malcolm Harper In de afgelopen twee jaar werd microfinanciering tot op zekere hoogte het slachtoffer van haar eigen succes. Is dit het gevolg van verkeerde of van te veel financiering? Is er een verband tussen het overaanbod aan financiering en de slechte microfinancieringspraktijken die onlangs opdoken, zoals in India? Is er een onevenwicht tussen de hoeveelheid investeringen en de donorgelden binnen de sector? Hoe kunnen investeringen en donorfinanciering een betere rol spelen in de versterking van de sector?
(
24
)
Malcom Harper tijdens de Microfinance Lunch Break.
(
25
)
Wie beter dan professor Malcolm Harper kon op een onnavolgbare, uitdagende wijze dit thema aansnijden. Zijn presentatie is eveneens integraal te bekijken via www. microfinancelunchbreak.be. ‘KBC Steunt BRS’ meets ‘Circulo Latino’. Op 23 maart 2011 sloegen twee personeelskringen de handen in elkaar om de BRSvrijwilligers van KBC en de verschillende acties in de kijker te zetten. Het werd een gezellige informatieve avond voor de honderd aanwezigen. Zij konden genieten van een filmavond met de film ‘Altiplano’ die zich afspeelt in Peru en een ‘pisco sour cocktail’. Week van de Fair Trade: de BRS-Lunch Tijdens de week van Fair Trade zorgde BRS samen met Oxfam, de personeelskring ‘KBC steunt BRS’ en de facilitaire diensten van KBC voor aandacht en animo rond BRS en fair trade. Op 13 oktober kon men in de personeelsrestaurants van Brussel, Leuven, Antwerpen en Mechelen terecht voor een BRS-Lunch met onder meer fairtraderijst, -koffie en -chocolade. Wie het BRS-menu koos, maakte kans op een van de vijf wereldwinkelmanden. Voor de Cera-vennoten stonden 10 manden met fairtradeproducten klaar. De lezers van het magazine cera@work konden immers deelnemen aan een wedstrijd. Cera@work wijdde een volledige pagina aan het hoe en waarom van eerlijke handel. Vorming microfinanciering en microverzekeren Het Belgisch Ontwikkelingsagentschap (BTC) organiseert jaarlijks een Algemene Informatiecyclus voor aspirant-coöperanten of geïnteresseerden over ontwikkelingssamenwerking. BRS staat in voor de module ‘microfinanciering’ en bereikt hiermee bijna vijfhonderd jongeren per jaar. BRS organiseert deze vorming eveneens voor haar leden en KBC-personeel. In 2011 werd het aanbod uitgebreid met een specifieke vorming over microverzekeringen. BRS verwelkomde meer dan 130 deelnemers aan deze avondvorming.
(
26
)
BRS en microfinanciering op de Nationale Adviesraad van Cera De Nationale Adviesraad van Cera stond op 27 mei in het teken van microfinanciering en BRS. Onder de titel ‘Een klare kijk’ gaf BRS een genuanceerde visie op een sector die in 2011 in de pers op kritiek botste. BRS ging het debat niet uit de weg en bracht aan de hand van concrete verhalen de sterktes maar ook de valkuilen in beeld. BRS-Avond Naar jaarlijkse gewoonte sluit BRS het jaar af met haar BRS-Avond voor alle BRSleden. Het centrale thema was de sociale rol van microfinanciering met Dina Pons als gastspreekster. Zij werkt als investment officer bij de investeringsmaatschappij Incofin. Incofin cvso investeert wereldwijd in microfinancieringsinstellingen. Dina Pons was nauw betrokken bij de ontwikkeling van een instrument om de sociale prestaties van de microfinancieringsinstellingen te meten. Aan de hand van haar praktische ervaringen in China en de Filipijnen gaf zij voor het aandachtige publiek een duidelijk beeld over de rol van een sociale investeerder.
3. Fondsenwerving De opbrengsten van de tombola’s van KBC en Cera zijn de belangrijkste bron van inkomsten voor BRS. Daarnaast kan BRS rekenen op de vrije giften van BRSleden waarvoor BRS een fiscaal attest kan afleveren. En dan zijn er ook de speciale fondsenwervingsacties van personeelskringen of individuele initiatieven ten voordele van BRS. We danken deze vrijwilligers niet alleen voor de financiële middelen, maar zeker voor hun warme solidariteit met de mensen in het Zuiden. In totaal ontving BRS 53.944,03 euro aan individuele giften. Daarnaast ontving BRS 20.462,69 euro uit acties en activiteiten georganiseerd ten voordele van BRS. De tombola’s voor de vennoten van Cera en de spaarmaandtombola van KBC zorgden in 2011 voor een netto-opbrengst van 440.521,25 euro voor BRS.
(
27
)
De personeelskring ‘KBC steunt BRS’ zette in 2011 opnieuw een indrukwekkende reeks initiatieven op het getouw om BRS te steunen en bekend te maken bij het KBC-personeel. De collega’s van KBC Regio Noord-Limburg staken na de actie ‘BRS-vestiaire’ een extra tandje bij en organiseerden een heuse sponsorjogging. Onder de titel ‘Clusters Noord-Limburg in beweging voor BRS’ namen zij op 25 september 2011 deel aan de activiteitendag ‘Park in Beweging’ in het Nationaal Park Hoge Kempen. Sport blijft inspireren want ook de collega’s van KBC Asset Management ‘liepen warm voor BRS’ in Mechelen. Deze sponsorloop bracht meer dan 6.000 euro in het laatje. En in de KBC Regio Waasland-Vaartland is de jaarlijkse WAVA-Classic tot een ware klassieker aan het uitgroeien voor de wielerliefhebber. Het is nog geen olympische discipline maar ook de denksporten blijven publiekstrekkers. In Antwerpen kon men ‘denksporten’ tijdens de Grote Kaderquiz. In Leuven was er de jaarlijkse BRS-quiz die met de hulp van bijna 70 vrijwilligers elk jaar meer dan 400 quizzers op de been brengt. En het hoeft niet altijd sport te zijn, bij KBC AM zorgen acties als een ontbijt, pralines voor Valentijn, … voor de nodige aandacht en financiële middelen. De KBC-collega’s van de groep Trade Finance en Financial Institutions zetten hun schouders onder de ‘Bolgatanga acties’ ten voordele van het project van de rurale banken in Ghana. De dienst ‘Facilitair’ bedacht in 2011 een succesvolle manier om BRS te steunen. Met de actie ‘Droom je bureau’ ging de opbrengst van de verkoop van tweedehands kantoormeubilair integraal naar BRS. Tot slot toch nog een sportieve actie vanwege BMW. Dit jaar schonken de BMW-rijders de opbrengst van hun golftornooi voor BMW-cliënten aan BRS.
(
28
)
Financieel
Financieel 1. Balans 2011
2010
2.018.896,77
2.164.153,95
VASTE ACTIVA........................................................................... 179.208,00 Financiële vaste activa........................................................... 179.208,00 VLOTTENDE ACTIVA................................................................ 1.839.688,77 Vorderingen op ten hoogste één jaar.............................. 20.632,65 Handelsvorderingen.................................................. 4.500,00 Overige vorderingen.................................................. 16.132,65 Geldbeleggingen.................................................................... 1.507.789,09 Liquide middelen.................................................................... 311.267,03
179.208,00 179.208,00
ACTIVA .................................................................................
PASSIVA .................................................................................
1.984.945,95 17.596,73 390,00 17.206,73 1.392.439,94 574.909,28
2.018.896,77
2.164.153,95
EIGEN VERMOGEN................................................................... 1.699.145,54 Fondsen van de vereniging................................................. 700.000,00 Bestemde fondsen.................................................................. 500.000,00 Overgedragen winst/verlies................................................ 499.145,54 319.751,23 SCHULDEN................................................................................. Schulden op ten hoogste één jaar..................................... 319.751,23 Leveranciers.................................................................. 163.124,88 Overige schulden ...................................................... 156.626,35
1.873.898,03 700.000,00 500.000,00 673.898,03
(
30
)
290.255,92 290.255,92 172.654,55 117.601,37
2. Resultatenrekening 2011
2010
BEDRIJFSRESULTAAT.............................................................................................
-192.594,73 -387.531,63
BEDRIJFSOPBRENGSTEN..................................................................................... Omzet............................................................................................................ Lidgeld, schenkingen, legaten en subsidies....................................
596.764,76 566.237,64 522.358,04 529.858,75 74.406,72 36.378,89
BEDRIJFSKOSTEN...................................................................................................
789.359,49 953.769,27
Diensten en diverse goederen............................................................. Andere bedrijfskosten.............................................................................
786.843,00 950.248,75 3.520,52 2.516,49
FINANCIEEL RESULTAAT.......................................................................................
17.842,24
91.575,10
FINANCIËLE OPBRENGSTEN...............................................................................
19.156,40
93.751,69
Opbrengsten uit financiële vaste activa........................................... Opbrengsten uit vlottende activa....................................................... Andere financiële opbrengsten........................................................... FINANCIËLE KOSTEN............................................................................................. Kosten van schulden................................................................................ Andere financiële kosten........................................................................
127,08 18.639,32 390,00
127,16 88.445,11 5.179,42
1.314,16 933,02 381,14
2.176,59 2.045,03 131,56
VERLIES VAN HET BOEKJAAR.........................................................................
(
31
)
-174.752,49
- 295.956,53
3. Toelichting Balans Op afsluitdatum bedraagt het balanstotaal 2.018.896,77 euro. De activazijde komt nagenoeg volledig overeen met de vlottende activa (1.839.688,77 euro). Deze activa omvatten: • handelsvorderingen (4.500 euro), • overige vorderingen (16.132,65 euro), • .geldbeleggingen (329,5497 aandelen in een Sicav van KBC met een boekwaarde van 1.507.789,09 euro), • liquide middelen (311.267,03 euro). De financiële vaste activa (179.208 euro) omvatten de volgende deelnemingen: • Cera Beheersmaatschappij (boekwaarde: 247,89 euro), • Almancora Beheersmaatschappij (boekwaarde: 100 euro), • Alterfin (boekwaarde: 2500 euro), • Incofin (boekwaarde: 2604 euro), • Rural Impulse Fonds (boekwaarde: 173.756,11 euro). Het voornaamste bestanddeel aan de passivazijde is het eigen vermogen (1.699.145,54 euro). Voor BRS bestaat dit eigen vermogen uit het patrimonium dat in 2011 afneemt met 174.752,49 euro. De schulden op ten hoogste één jaar (319.751,23 euro) omvatten: •. nog niet betaalde en nog te ontvangen facturen (163.124,88 euro) met betrekking tot geleverde prestaties in de voorbije boekjaren, • toegezegde projectschulden (140.450 euro), • overige schulden (16.176,35 euro).
(
32
)
Resultatenrekening De resultatenrekening sluit met een negatief resultaat van 174.752,49 euro. De bedrijfsopbrengsten omvatten in hoofdzaak: • bruto-opbrengsten tombola’s (KBC en Cera): 519.950,54 euro • giften (74.406,72 euro). De brutomarge bedraagt -190.078,24 euro en is het negatieve saldo van de bedrijfsopbrengsten (596.764,76 euro) en de diverse goederen en diensten (786.843 euro). De diensten en diverse goederen kunnen aan de volgende kostenplaatsen worden toegewezen: • communicatie: 36.839,50 euro • werkingskosten: 22.752,58 euro • projecten en financiële dienstverlening: 592.234,30 euro • consultancy: 41.110,26 euro • vorming 15.347,77 euro • organisatie en prijzen tombola 78.558,59 euro. De andere bedrijfskosten (2.516,49 euro) hebben betrekking op de betaalde patrimoniumtaks, kosten met betrekking tot de neerlegging van de jaarrekening. De financiële opbrengsten omvatten in hoofdzaak de opbrengsten van de Sicav (18.463,95 euro). De financiële kosten (1.314,16 euro) omvatten in hoofdzaak de kosten voor bankgaranties , kredietdossierkosten en kosten van niet-Europese overschrijvingen.
(
33
)
Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen . p afsluitdatum bedragen de verplichtingen met betrekking tot de gegeven garanties O 36.916,60 euro: • INMAA ten gunste van Credit Agricole du Maroc: 15.944 euro. • Wasasa Microfinance S.C. ten gunste van Awash international bank: 20.972,60 euro. . e verplichtingen met betrekking tot reeds goedgekeurde projecten, waarvan de uitvoering D en de uitbetaling in de volgende boekjaren zal plaatsvinden, bedragen op 31.12.2011 975.000 euro. I.n het kader van het programma ‘Microfact’ is een overeenkomst afgesloten voor een maximumbudget van 250.000 euro voor de volgende twee boekjaren.
(
34
)
Organisatie (
35
)
Organisatie 1. Raad van Bestuur BRS In 2011 kwam er een einde aan het mandaat van Micky De Pauw als lid van de Raad van Bestuur. Olivier Lambin volgt hem op sinds de Algemene Vergadering van mei 2011. Ook het mandaat van Sybille Mertens nam een einde in 2011. Leden op 31.12.2011 Franky Depickere (voorzitter).................................................................................................... Cera Ghislaine Van Kerckhove (ondervoorzitter).......................................................................... Cera Matthieu Vanhove......................................................................................................................... Cera Danny De Raymaeker..........................................................................................................KBC Bank Philippe Matthijs................................................................................................KBC Verzekeringen Jean Masscheleyn...........................................................................................................CBC Banque Peter Buelens.........................................................................................................................BRS-Club Olivier Lambin.......................................................................................................................BRS-Club Marc Peelaers.........................................................................................................................BRS-Club Johan Struyvelt......................................................................................................................BRS-Club Paul Troch................................................................................................................................BRS-Club Bart Verbeek...........................................................................................................................BRS-Club Guido Van Elsen............................................................................................................ BRS-Instituut Dirk Vyncke......................................................................................................Onafhankelijk expert
(
36
)
2. BRS-Instituut Het BRS-Instituut is een groep van directieen kaderleden die na hun actieve carrière in de bank en verzekeringen als vrijwilliger met BRS samenwerken. In 2011 namen we afscheid van Ghunald Loyaerts. Een nieuw lid vervoegt het BRS-Instituut: Eric De Vos.
Leden op 31.12.2011 Wim Moens (voorzitter)...................................................................................... Rwanda, Burundi William Brondeel..................................................................................................................Oeganda Jacques De Raeymaeker...................................................................................................Honduras Eric De Vos................................................................................................................................Tanzania Guy Dumont................................................................................................................................... Togo Albert Kessler.....................................................................................................Benin, Togo, Congo Philippe Marlier............................................................................................... Kameroen, Tanzania Jacques Morjaen..................................................................................................................... Ecuador Paul Roukaerts......................................................................................................................... Rwanda Paul Steppe...............................................................................................................Ghana, Tanzania Ivo Stevens..............................................................................................Benin, Togo, Burkina Faso Guido Van Elsen................................................................................................................................ICT Francis Vansteenwinkel......................................................................................................Oeganda
(
37
)
3. BRS-Adviesraad
Leden op 31.12.2011 Paul Troch (voorzitter)
Monique Nijs
Lieven Boone
Leo Nijsen
Luc Bosschem
Frans Parren
Peter Buelens
Marc Peelaers
Marc Daems
François Peetermans
Antoine De Caluwe
Jos Peeters
Geert Debeerst
Louis Peeters
Jan Decoene
Dagmar Schnieder
Arseen Goossens
Johan Struyvelt
Piet Haers
Bart Van Aken
André Hellemans
Marie-Louise Van Craenenbroeck
Herman Jacobs
Koen Van der Steen
Olivier Lambin
Jean Vanhulst
Frans Leempoels
Wim Vanwalleghem
Virginie Marchal
Bart Verbeek
Frans Moortgat
Annemie Verhaevert
(
38
)
4. BRS-Team
Het BRS-team Franky Depickere.....................................................................................................................................voorzitter Kurt Moors............................................................................................................ programmacoördinator BRS
[email protected] Bert Opdebeeck.................................................................. programmacoördinator Microverzekeringen
[email protected] Kurt Van den Neste.................................................................programmacoördinator Microfinanciering
[email protected]
Boekhouding: Ann Thoelen en Els Lefèvre. BRS doet eveneens een beroep op de logistieke, juridische, administratieve en communicatiediensten van Cera.
(
39
)
5. Partnerschappen Cera en KBC Als maatschappelijk investeerder neemt Cera de personeelslast, boekhouding, juridische, logisitieke en administratieve ondersteuning van BRS voor haar rekening. Daarnaast vormen de vennoten van Cera een uniek doelpubliek voor de BRS-communicatie en –sensibilisatie.
Dankzij de samenwerking met de KBC-groep heeft BRS toegang tot een waardevolle kennisbron in bankieren en verzekeren. Heel wat KBC-personeelsleden stellen hun ervaring en kennis vrijwillig ter beschikking van BRS. Via tal van activiteiten sensibiliseert en informeert de personeelskring ‘KBC steunt BRS’ personeelsleden over de werking van BRS en microfinancieren en –verzekeren.
(
40
)
Niet-gouvernementele organisaties (ngo’s) en andere organisaties De samenwerking van BRS met partnerorganisaties in het Zuiden gebeurt meestal in nauwe samenwerking met Belgische en buitenlandse ngo’s. Zij zijn meestal permanent op het terrein aanwezig voor de coördinatie van hun ontwikkelingsprogramma’s. Voor hun activiteiten in microfinanciering en microverzekeringen kunnen zij rekenen op de financiële steun en adviezen van BRS. In 2011 ondersteunde BRS projecten in samenwerking met volgende organisaties: • Aquadev www.aquadev.org • C.D.I.-Bwamanda www.cdibwamanda.be • Christelijke Mutualiteiten www.cm.be • Disop www.disop.be • Louvain Coopération au Développement www.louvaindev.org • SOS-Faim www.sosfaim.be • Trias www.triasngo.be • VECO www.veco.vredeseilanden.org • Terrafina www.terrafina.nl
(
41
)
Andere partners ADA - www.microfinance.lu ADA is een Luxemburgse ngo, gespecialiseerd in microfinanciering. BRS bouwde samen met ADA het online platform www.microfact.org uit en biedt gezamenlijke vormingen aan over performantie-indicatoren voor microfinanciering en microverzekeringen. Alterfin - www.alterfin.be BRS is aandeelhouder van Alterfin, een coöperatieve vennootschap die haar maatschappelijk kapitaal investeert in microkredietinstellingen en verenigingen van fairtradeproducenten in Afrika, Azië en Latijns-Amerika. Alterfin is een samenwerkingsverband tussen Noord-Zuid-organisaties, financiële instellingen, sociale organisaties, enkele bedrijven en meer dan duizend particulieren. BRS werkt nauw samen met Alterfin en haar Franse zusterorganisatie Sidi voor de spaar- en kredietcoöperaties in Noord-Togo. Incofin - www.incofin.be BRS is aandeelhouder van de coöperatieve investeringsmaatschappij Incofin cvso en tevens aandeelhouder van RIF I, dat beheerd wordt door Incofin Investment Management. RIF I is het Rural Impulse Fund dat investeert in microfinancieringsinstellingen in rurale gebieden met speciale aandacht voor Afrika. BRS is lid van het investeringscomité als vertegenwoordiger van BRS, Cera en MRBB. BTC - www.btcctb.org BTC (Belgisch Ontwikkelingsagentschap) organiseert jaarlijks een Algemene Informatiecyclus voor aspirant-coöperanten of geïnteresseerden in het thema ontwikkelingssamenwerking. Sinds 2005 geeft BRS-coördinator Kurt Moors de module ‘Microfinanciering en ontwikkelingssamenwerking’.
(
42
)
Close the Gap - www.close-the-gap.org De Belgische organisatie Close the Gap geeft afgeschreven computermateriaal een tweede leven in het Zuiden en wil op die manier bijdragen tot het dichten van de digitale kloof tussen het Westen en ontwikkelingslanden. Dankzij een overeenkomst met BRS kunnen ook microfinancieringsorganisaties computers van Close the Gap aanvragen.
Kauri - www.kauri.be BRS is lid van Kauri, een overlegplatform voor niet-gouvernementele organisaties die streven naar een duurzame wereldeconomie en de ondernemingen actief rond maatschappelijk verantwoord ondernemen. Masmut – www.masmut.org Masmut, kort voor Micro Assurance Santé/Mutuelles de Santé, verenigt Belgische actoren die bezig zijn met de financiering van de gezondheidszorg in ontwikkelingslanden: ziekenfondsen, nietgouvernementele organisaties, academische instellingen en de bilaterale ontwikkelingssamenwerking. BRS is, als stichtend lid, betrokken bij MASMUT sinds 2004.
De International
ICMIF - www.icmif.org De International Cooperative and Mutual Insurance Federation (ICMIF) groepeert wereldwijd 195 coöperatieve verzekeraars en mutualiteiten. De federatie heeft zich recent als taak gesteld om haar leden te sensibiliseren over microverzekeringen, en het coöperatieve verzekeringsmodel te promoten in de microverzekeringssector. Met een dergelijke agenda sluiten de doelstellingen van het netwerk nauw aan bij de activiteiten van BRS. BRS is stuurlid van het Development Committee.
(
43
)
MIN – www.microinsurancenetwork.org Het Microinsurance Netwerk groepeert wereldwijd 217 leden van 63 organisaties die zich inzetten voor de ontwikkeling en promotie van microverzekeringssytemen. BRS is als trekker van de ‘Microinsurance performance werkgroep’ actief lid van het Microinsurance Network. European Microfinance Platform – www.e-mfp.eu BRS is lid van het Europees Microfinancieringsplatform. Dit platform promoot de initiatieven van zijn leden en organiseert activiteiten om de samenwerking tussen de Europese stakeholders te bevorderen. EMP - www.europeanmicrofinanceprogram.org Sinds 2007 kunnen studenten een master in microfinance behalen aan de Solvay Business School in Brussel. Dit programma is een samenwerking tussen universiteiten in Frankrijk, Nederland en België. BRS is sinds 2010 een officiële partner. BRS doceert over de evaluatie van financiële indicatoren en begeleidt jaarlijks een aantal thesisstudenten.
(
44
)
Colofon BRS vzw Philipssite 5 bus 10 B-3001 Leuven België Tel. Fax Mail Site
+32 (0)16 27 96 43 +32 (0)16 27 96 91
[email protected] www.brs-vzw.be
Redactie Kurt Moors, Bert Opdebeeck, Kurt Van den Neste, Ann Thoelen Grafische vormgeving Raf Berckmans Foto’s BRS Raf Berckmans Johan Stockmann ‘Rébécca. Op weg naar autonomie.’ Eindredactie Greet Leynen Coördinatie Kristien Martens Verantwoordelijke uitgever Hilde Talloen, Cera CVBA, Philipssite 5 bus 10, 3001 Leuven Ondernemingsnummer RPR Leuven BTW 0403.581.960
Sinds 1998 is BRS het internationale luik van Cera.
(
45
)
Steun BRS en stort uw bijdrage op rekeningnummer 730-0070007-66. Sinds 1 januari 2011 moeten giften minimaal 40 euro bedragen om recht te geven op een fiscaal attest. De verhoging van het minimumbedrag is een gevolg van de indexering van het basisbedrag.
BRS vzw onderschrijft de ethische code van de VEF. U beschikt over het recht op informatie. Dit houdt in dat schenkers, medewerkers en personeelsleden tenminste jaarlijks geïnformeerd worden over de besteding van de verworven fondsen. Meer informatie vindt u op www.brs-vzw.be en www.vef-aerf.be.
(
46
)
(
47
)
BRS vzw
Philipssite 5 bus 10, 3001 Leuven, België tel. +32 (0)16 27 96 43 - fax +32 (0)16 27 96 91
[email protected] - www.brs-vzw.be KBC 730-0070007-66
