Bijlage bij HET NIEUWSBLAD DE STANDAARD
GRAT IS
toe gan gsk aar t vo or 2
Vrijdag 4 oktober 2013
zie
pa g. 1 5
© TIM VAN DE VELDE
bis dossier
per son en
Bis viert 25-jarig bestaan p. 4-5
Niet te missen nieuwigheden
Winnaar bis-architectuurwedstrijd
Tips voor de keuze van je architect
p. 3 en 16
p. 8-9
p. 11-13
Commerciële bijlage, valt niet onder de verantwoordelijkheid van de redactie.
BIS DOSSIER
2
3
Vrijdag 4 oktober 2013
Niet te missen: de 25ste editie van bis
Nieuwigheden
Van 5 tot 13 oktober in Flanders expo Gent geen geval missen. Meer dan 480 exposanten tonen er de nieuwste
wandkasten, vloeren en domotica tot tuinarchitectuur en verlichting. Nog in hal 7 kan je ook de geselecteerde projecten van de architectuurwedstrijd gaan bekijken.
ruwbouwmaterialen, stijlvolle vloeren en trappen, functionele keukens,
Hal 1
knappe badkamers en nog veel meer. Bis blijft ook dé afspraak voor
Stad Gent wil hier overtuigen hoe aangenaam wonen in Gent wel is, terwijl de provincies Oost- en West-Vlaanderen een gezamenlijke stand bemannen van het Steunpunt Duurzaam Wonen en Bouwen. Je kan hier terecht voor gratis duurzaam bouwadvies.
De 25ste editie van bis mag je als bouwer, koper of verbouwer in
wie een bestaand vastgoed wil kopen. En in hal 3 krijg je weer gratis professioneel bouwadvies. Voor grote of kleine verbouwingswerken, of voor het (her-) inrichten van je keuken, badkamer, zolder of tuin is er tussen 5 en 13 oktober één plaats waar alles wat je nodig staat gegroepeerd: de bisbeurs. Op bis vind je niet alleen bouwmaterialen, maar ook de vakmensen die ze kunnen installeren. Bis is eveneens the place to be wie al wie een vastgoed wil kopen. 9 dagen lang staan in één hal alle belangrijke aannemers, woningbouwbedrijven, makelaars, bouwpromotoren, projectontwikkelaars én de grootste immobiliënwebsites.
Hal 3 Meer dan de helft van hal 3 staat in het teken van het sanitair. Je vindt hier een groot aanbod aan verwarmingsketels, douches, toiletten, kranen en badkamermeubels. De andere helft van deze hal is voorbehouden voor 20 minuten gratis, niet-commercieel advies over de meest uiteenlopende onderwerpen. Dit jaar nemen als overheidsinstanties de FOD Financiën en het Vlaams Energieagentschap (VEA) deel aan advies@bis. Ook architecten geven raad. Bij de andere specialisten kan je terecht met vragen over de ideale keukenopstelling, domotica, tuinarchitectuur en tuinverhardingen, verwarming en warmwaterproductie, ventilatie en
Trapeziumvorm De ongebruikelijke vormgeving van het hoekbad Paiova heeft een eenvoudige reden: zijn trapeziumvorm biedt meer ruimte om te baden en te genieten, zelfs naast elkaar, want het bad is verkrijgbaar voor één en voor twee personen, eventueel met comfortabele nekkussens. Er zijn tal van badombouwen mogelijk, zoals een traptrede die het in- en uitstappen vereenvoudigt. Als instaphulp kan ook op de badrand een greep worden aangebracht. Richtprijs voor het bad van 180x140 cm: 1.552 euro voor de inbouwversie, 1.751 euro voor een bad met frame voor een meubelommanteling, en 2.560 euro voor een bad met een geïntegreerd paneel in acryl. Telkens exclusief btw.
duurzame energie. Telkens ligt de klemtoon niet op de verkoop, maar op objectieve en duidelijke informatie. Een afspraak maak je vooraf via de website www.bisbeurs.be.
Facq, hal 1 stand 1.160 www.facq.be
Hal 5 Een veertigtal belangrijke spelers uit de immosector - vastgoedmakelaars, projectontwikkelaars, bedrijven die sleutelop-de-deur bouwen... - vind je op immo@bis, in hal 5. Hier krijg je op enkele uren tijd een goed beeld van wat de markt te bieden heeft en vind je misschien het huis of appartement waarvan je droomt. Ook de belangrijkste Immobiliënwebsites en de Confederatie van Immobiliënberoepen van België (CIB) hebben hier een stand.
Leemkachel met gegarandeerd uitstekende verbranding Leem is een natuurlijk materiaal met een zeer goede warmteopslagcapaciteit. Het kan de energie van een houtvuur in zich opslaan en vervolgens uren lang weer afgeven in de vorm van aangename stralingswarmte. Zo kun je met een paar uur stoken de hele dag en nacht je huis verwarmen. Tot nu toe hadden leemkachels één nadeel: aangezien ze volledig manueel werden opgebouwd, konden de verbrandingswaarden niet worden verzekerd. Dankzij het voorgemonteerde concept van de nieuwe leemkachels van Brunner is dit verleden tijd: ze combineren een gegarandeerd uitstekende verbranding
Hal 7 Je droomt van een eerste of een tweede verblijf aan zee? Bezoek dan kust@bis. Makelaars en promotoren hier hun allernieuwste projecten aan onze Belgische kust. Een ander deel van hal 7 is gereserveerd voor Design@bis. Hier ligt het accent op design, vormgeving en (interieur) architectuur. Het aanbod gaat van woningbouw, keukens,
Extra nieuws:
Woningbouw op maat op uw of onze grond
Gronden, woningen en appartementen
Typewoningen
met de voordelen van ‘stampleem’, geperste blokken leem van 6 à 7 cm dik en ongeveer 35 cm hoog die dankzij een kleine groef droog op elkaar kunnen worden gestapeld. De opeenvolgende schijfjes die bij het persen ontstaan doen denken aan de jaarringen van een boom. Dat geeft de leemkachels een aparte look. Het hoge rendement - minstens 85%- hebben de kachels te danken aan het tegenstroomprincipe. Kanalen zorgen ervoor dat de hete rookgassen niet direct de kachelmassa verlaten, maar eerst naar beneden worden geleid, tot op vloerniveau. De
warmte blijft zo langer in de kachel. Bovendien krijgt het vuur in de stookruimte niet alleen zuurstof via het rooster vanonder, maar vindt er nog een secundaire verbranding plaats doordat ook lucht van de zijkant wordt aangevoerd. Zo is de verbranding optimaal, blijft er weinig as over, en is er maar een minimale rookontwikkeling. Richtprijs voor een leemkachel van 3 kW: 4.850 euro plus btw. Brunner, hal 8 stand 8.808 www.b.brunner.eu www.stookavond.be
Iedereen die de tickets online boekt krijgt dit jaar niet alleen een korting van 3 euro (je betaalt dan maar 7 euro i.p.v. 10 euro), maar ook nog een extra verrassing. Benieuwd? Surf naar www. bisbeurs.be.
Win tot 4 x warmte voor het leven
Wil je twee toegangskaarten, een parkeerplaats dichtbij de ingang, een geprivilegieerde ingang (geen wachtrijen), een abonnement op kranten en/of bouwmagazines, en nog meer? Bestel je vip@bispakket op www.bisbeurs.be. Bis st(e)unt dit jaar het Rode Kruis-Vlaanderen Bezoekers worden vrijblijvend gevraagd een bijdrage te doneren bij het buitengaan van de beurs. Deze bijdrages schenkt bis integraal aan de bouw van het zorghotel Polderwind in Zuienkerke (tussen Brugge en Blankenberge). Vanaf 2016 zullen mensen die een aangepaste accommodatie en/of verzorging nodig hebben hier met vakantie kunnen komen. Vlaanderen heeft momenteel weinig of geen hotels die hiervoor zijn geschikt. Daarom maakt ons Rode Kruis gebruik van hotels in Nederland.
€145.000
Alle kosten in
begrepen
Praktisch
Ontdek tientallen projecten
Ontdek de eco-evolution typeplannen www.ab.be
Meer dan 14.000 woningen
Van zaterdag 5 tot en met zondag 13 oktober Flanders expo, Maaltekouter 1, 9051, Gent Week: 13 - 18.30 u. - Weekend: 10 - 18.30 u. (met gratis kinderopvang) De Nacht van bis: vrijdag 11 oktober, van 18 tot 23 uur De exposanten verwennen hun gasten die avond met hapjes, drankjes en livemuziek.
[email protected] - www.bisbeurs.be - 09 241 92 11
Je dak of zoldervloer isoleren staat garant voor dubbele winst: het levert al vlug een besparing van 30% per jaar op de energiefactuur op en – in tegenstelling tot wat vaak wordt beweerd – geven de netbeheerders voor dak- en zoldervloerisolatie een premie tot 960 euro. Wie nog dit najaar zijn zolder of dak isoleert, kan bovendien bijkomend genieten van een belastingaftrek van 30%, met een maximumbedrag van 3.010 euro. Voor wie nog een vierde reden nodig heeft om dak of zoldervloer zeker nog dit jaar te isoleren, organiseert Isover sedert 1 oktober een Warmth 4 Ever-wedstrijd. Elke rol Isoconfort 35 (18, 20 of 22 cm) die tussen 1 oktober en 31 december 2013 wordt gekocht, geeft kans op een reis voor 2 personen naar een warme vakantiebestemming.
Danilith Delmulle
Info 056 69 42 24
Isover, hal 1 stand 1.271 (Isorex) www.warmth4ever.be
www.danilith.com
05 - 13 okt. 2013/ FLANDERS EXPO
STAND 1264
Alle gronden & woonprojecten
[email protected]
C O L O F O N
Verantwoordelijk uitgever: Frans De Boeck – Product management: Manou Van der Brempt – Samenstelling & redactie: Violette Goethals Productie: Content Connections – Coördinatie: Delphine Buyle – Beelden: Ingimage of de respectieve merken. Alle rechten voorbehouden Vormgeving: Danny Thienpondt
BIS DOSSIER
4
5
Vrijdag 4 oktober 2013
is
25
Bis is een blijver. De beurs bestaat dit jaar 25 jaar, en dat wil wat zeggen. Het begon in 1989 met
jaar
drie hallen, 262 exposanten en 56.500 bezoekers. Inmiddels is bis uitgegroeid tot dé bouwbeurs in Vlaanderen. In de loop van de laatste 25 jaar is er heel wat gebeurd.
1989
1998
2008
Internationaal
Internationaal
Iedereen danst de lambada. Er werd niet alleen veel gebouwd, er werden ook ‘bouwwerken’ gesloopt. Het bekendste: de Berlijnse Muur.
De affaire Monica Lewinsky/ Bill Clinton Frank Sinatra overlijdt Google wordt opgestart
Internationaal
België Wilfried Martens wordt premier, en Van den Boeynants wordt ontvoerd. Eerste jaar VTM. Gemiddeld inkomen: 37.500 BEF/maand (929 euro).
1993
België BRTN wordt VRT Marc Dutroux ontsnapt Gemiddeld inkomen: 47.500 (1177 euro)
Bouw in Vlaanderen
Internationaal
Bouw in Vlaanderen Gemiddelde prijs gewone woonhuizen (bron: FOD Economie): 44.724 euro Gemiddelde prijs bouwgrond (bron: FOD Economie): 22 euro/m2 Rentevoet hypothecaire leningen: gemiddeld 7,25 à 8% (in 1990 werd dat 9,50%, in 1991 zelfs 10,25%) Uurloon bouwvakker (in oktober): 300 tot 360 BEF (7,44 tot 9 euro) x 3 = 22 à 27 euro voor de particulier Nog geen energienormen. Nog geen normen voor ventilatie. Nieuw: verbeterd dubbel glas (1.9 W/m2K en zelfs al 1.3) Opkomst van dubbelwandige metalen rookkanalen, spaarlampen, jacuzzi’s en domotica.
Gemiddelde prijs gewone woonhuizen (bron: FOD Economie): 74.881 euro Gemiddelde prijs bouwgrond (bron: FOD Economie): 42 euro/m2 Rentevoet hypothecaire leningen: 4,71% (Bron: NBB) Uurloon bouwvakker (in oktober): 375 tot 452 BEF (9,29 tot 11,20 euro) x 3 = 28 à 34 euro voor de particulier Ventilatie: identiek als in 1993 Energienormen: identiek als in 1993 (K55) Het West-Vlaamse Quick-Step verrast vriend en vijand met een legsysteem dat de vloerbekleding volledig op zijn kop zet: Uniclic. Het kliksysteem wordt intussen wereldwijd toegepast, niet alleen voor laminaatvloeren, maar ook voor vloeren in massief hout, houtfineer, vinyl en kurk. Feng Shui is in
Tjechoslowakije wordt gesplitst Bill Clinton volgt George Bush op
België Koning Boudewijn overlijdt. Gemiddeld inkomen: 44.000 BEF (1.090 euro)
Bouw in Vlaanderen Gemiddelde prijs gewone woonhuizen (bron: FOD Economie): 55.769 euro Gemiddelde prijs bouwgrond (bron: FOD Economie): 28 euro/m2 Rentevoet hypothecaire leningen: 7,2% (Bron: NBB) Uurloon bouwvakker (in oktober): 333 tot 403 BEF (8,26 tot 10 euro) x 3 = 25 à 30 euro voor de particulier Sinds 1991 is er een Gehomologeerde Belgische Norm NBN D 50-001 inzake luchtverversing in woongebouwen. De norm bepaalt concreet dat verse lucht moet worden aangevoerd in de droge ruimten (woonkamer, slaapkamer, bureau,…) en weer afgevoerd via de natte ruimten (badkamer, toilet, keuken…). Bovendien moet voor iedere m² droge en natte ruimte per uur 3,6 m³ lucht worden aan- en afgevoerd. Voor nieuwbouwwoningen is het warmte-isolatiepeil K65 verplicht (sinds 1992). Eind ’93 wordt dat K55. Hoe kleiner de K-waarde, hoe beter de isolatiewaarde van een gebouw.
>>
Nieuwe DEMOwoning te Aalst Bijna Energie Neutraal bouwen
En waar wil jij wonen?
Ontdek onze woonprojecten in je buurt STAND 1328
West-Vlaanderen: Emelgem, Heule, Oostende, Ruddervoorde, Tielt, Varsenare, Waregem OOst-Vlaanderen: Aalst, Denderleeuw, Ertvelde, Kieldrecht, Lede, Merelbeke, Olsene, Zottegem Vlaams BraBant: Asse-Zellik, Boortmeerbeek, Dilbeek, Londerzeel limBurg: Bocholt (Kaulille), Hechtel-Eksel, Lanaken (Veldwezelt), Overpelt antWerpen:Beerzel,Booischot,Hemiksem,Itegem,Meerhout,Mol,Mortsel,Oud-Turnhout,Schelle,Willebroek
T JE VInD DE p O S On
rs bis-bAeL u 5 H 5193 STAnD
Algemene Bouwonderneming
053/82 56 00
www.tpalm.be
09 280 60 60 www.durabrik.be
2003 Internationaal Tweede Golfoorlog/Val van Bagdad/Sadam wordt gevonden Euro is nu in voege (sinds 1 januari 2002) Laatste vlucht van de Concorde Aardbeving in Bam (Iran): 43.000 doden.
België Heel warme zomer (6 augustus: 38 °C, 8 augustus tot 38,6 °C), watertekort Prins Laurent trouwt Gemiddeld inkomen: 1.425 euro
Bouw in Vlaanderen Gemiddelde prijs gewone woonhuizen (bron: FOD Economie): 103.271 eur Gemiddelde prijs bouwgrond (bron: FOD Economie): 87 euro/m2 Rentevoet hypothecaire leningen: 4,06% (Bron: NBB) Uurloon bouwvakker (in oktober): 10.72 tot 12.88 euro) x 3 = 32 à 39 euro voor de particulier Ventilatie: identiek als in 1993 en 1998 Energienormen: identiek als in 1993 en 1998 (K55). Voor het eerst premies voor energiebesparende investeringen. Netbeheerders worden verplicht energiebesparende investeringen te ondersteunen Sinds 2003 worden er meer bouwvergunningen verleend voor appartementen dan voor eengezinswoningen. Tegelijk worden de percelen kleiner: de gemiddelde oppervlakte nam in de voorbije twintig jaar af met 25 %. De open bebouwing of viergevelwoning wordt meer en meer een uitzondering (bron: VCB) Kleine bouwmisdrijven verjaren na 5 jaar, en kleine bouwwerkjes (zoals een bijbouwen van een veranda van maximum 30 m²) mogen worden uitgevoerd zonder architect.
Olieprijs bedraagt voor het eerst meer dan 100 dollar per vat Barack Obama wordt president Begin van de kredietcrisis: Lehman Brothers gaat failliet, Fortis wordt deels genationaliseerd
België Gemiddeld inkomen: 1.556 euro twee van de drie Vlaamse burgemeesters zijn tegen kernwapens Regering Leterme I treedt af, een gevolg van vermeende inbreuken op de scheiding der machten
Bouw in Vlaanderen Gemiddelde prijs gewone woonhuizen (bron: FOD Economie): 181.935 euro Gemiddelde prijs bouwgrond (bron: FOD Economie): 137 euro/m2 Rentevoet hypothecaire leningen: 4,4% (Bron: NBB) Uurloon bouwvakker (in oktober): 12.14 tot 14.61 euro x 3 = 36 à 42 euro voor de particulier Ventilatie: verplicht door EPB sinds 2006 Energienormen: E100/K45 (+ max. U-waarden per onderdeel) EPC verplicht bij verkoop sinds 1 november 2008 (vanaf 1 januari 2012 ook bij verhuur) Geen bouwvergunning meer nodig voor zonnepanelen die in het hellende dakvlak worden geïntegreerd. Zonnepanelen op platte daken zijn al sinds april 2000 vergunningsvrij.
2013 Internationaal Paus Franciscus in de plaats van paus Benedictus XVI Troonwissel in Nederland
België 20 jaar koning Albert/Koning Philippe gemiddeld inkomen: +- 1.695 euro
Bouw in Vlaanderen Gemiddelde prijs gewone woonhuizen (laatste gegevens 2012): 207.835 euro Gemiddelde prijs bouwgrond (laatste gegevens 2012): 166 euro/m2 (bron: FOD Economie) Rentevoet hypothecaire leningen (laatste gegevens 2012): 3% (Bron: NBB) Uurloon bouwvakker (in april): van 13,21 tot 15,90 euro x 3 = 39 à 48 euro voor de particulier Ventilatie: EPB Energienormen: E70/K40 (+ max. U-waarden per onderdeel). (2010: E80; 2012: E70) De korting op de onroerende voorheffing verhoogt, maar de looptijd wordt ingekort en de voorwaarden worden strenger. De markt van fotovoltaïsche zonnepanelen stort in: groenestroomcertificaten worden nog minder waard, en eigenaars van pv-panelen moeten een netvergoeding betalen.
6
BIS DOSSIER
PUBLIREPORTAGE
PUBLIREPORTAGE
Kort nieuws
De allernieuwste baksteentrend:
Wasserstrich met engobes
Bakstenen blijven hét favoriete gevelmateriaal. Maar smaken, tendensen en stijlen veranderen. Ingenieurs en steenbakkers tasten daarom continu de grenzen van baksteen af en creëren nieuwe formaten, nieuwe kleuren en nieuwe producten. Baksteenspecialist Vandersanden Group pakt op bis uit met een primeur: een unieke, eigen interpretatie van de Wasserstrichtextuur.
Bakstenen bestaan hoofdzakelijk uit klei en zand. De combinatie van deze twee ingrediënten maakt een enorm scala aan uniforme en genuanceerde kleuren mogelijk. Ook het bakproces beïnvloedt het uitzicht van de steen. Bakstenen worden bovendien op verschillende manieren ‘gevormd’. Dat verklaart de verschillende steenstructuren.
Handvorm, vormbak of strengpers Handvormstenen werden vroeger letterlijk met de hand gevormd. Vaklui namen een bal klei, gooiden die met volle kracht in een houten bak, drukten de klei aan, schraapten de overtollige klei van de randen, en draaiden de vorm daarna om. Om te beletten dat er klei aan het bakje bleef kleven, rolden ze de klei vooraf in zand. Daarom dat klassieke handvormstenen een bezand oppervlak hebben, en een onregelmatige structuur met nerven. Het procedé is hetzelfde gebleven, maar wordt nu uitgevoerd door moderne machines. Vormbakstenen worden gevormd door de klei mechanisch in mallen te persen en achteraf nog eens goed aan te drukken. Het resultaat zijn stenen met een regelmatige vorm, zonder nerven, en met afgeronde randen. De derde soort, strengpersgevelstenen, hebben rechte randen en een perfect strak oppervlak. Voor deze stenen wordt de klei geperst tot een lange streng die met een stalen draad in het gewenste formaat wordt versneden.
Wasserstrich Wasserstrichgevelstenen zijn een recent type bakstenen. Ze combineren de oneffen textuur van een handvormsteen met het onbezande van een strengperssteen. Daarom worden ze soms onbezande handvormstenen genoemd. Wasserstrich verwijst naar de manier om stenen uit de vormbakken los te maken. In plaats van zand wordt er een kleine wa-
De allereerste LEGO-store voor (ver)bouwers in spe Lego is bekend geworden doordat je er van alles mee kunt bouwen: huizen, steden, noem maar op. Lego is zelfs uitgeroepen tot speelgoed van de eeuw. Voor hét bouwspeelgoed voor kleine handjes is er sinds 27 september een echte LEGOstore, de allereerste in België. Je vindt er ook een heleboel ‘exclusives’, waaronder de lijn LEGO Architecture die voordien in België niet of moeilijk verkrijgbaar was. Bij elke doos krijg je een boekje met meer info over het gebouw/monument, hoe het gebouwd is, welke stijl het is etc. In de store worden er heel wat bouwdemonstraties en bouwnamiddagen voorzien. Via 3D-animatie kan je zien hoe je bouwwerk er in het echt zou uitzien, en een ervaren staff geeft tips over welk bouwwerk het beste bij je zou passen.
terstraal in de bakken verneveld. Vandaar ‘Wasserstrich’. Tussen de kleibol en de vochtige wand van de vormbak ontstaan er zo kleine luchtopeningen, en die geven het oppervlak een beetje structuur. Een Wasserstrichsteen is gladder van textuur en minder generfd dan een handvormsteen.
Uniek: de geëngobeerde Wasserstrich
Wijnegem Shopping Center, Turnhoutsebaan 5 in Wijnegem (in de nieuwe vleugel).
Op bis pakt Vandersanden Group uit met een totaal nieuwe uitvoering van Wasserstrich: de geëngobeerde Wasserstrich. Het geheim? Vandersanden bedekt de kleibollen wél met zand, maar door de Wasserstrichtechniek wordt een groot gedeelte van die bezanding afgeschraapt. Doordat er toch nog zandresten overblijven, vertoont het oppervlak meer structuur. Na het bakken heeft de steen ook meer kleur en meer diepgang. Om de stenen nog meer cachet te geven, voegde Vandersanden Group een extra techniek toe: engoberen. Engobes zijn vloeibare kleurstoffen die grotendeels uit kleimineralen bestaan en die heel speciale kleureffecten mogelijk maken. Naargelang de lichtinval krijgen de schitterende bakstenen ook een subtiele glans. De nieuwe Wasserstrichstenen met engobes zijn verkrijgbaar in 5 types: Aalborg WS: een heloranje basiskleur met terracotta-rode engobevlekken Viborg WS: een zachtgrijze basiskleur met beige en witte engobevlekken Billund WS: een rode basiskleur met zachtbruine reductievlekken en paarse en donkergrijze engobevlekken Kolding WS: een donkerbruine basiskleur met beige en witte engobevlekken Herning WS: een donkerbruine basiskleur met paarse bezanding en donkere engobevlekken
7
Vrijdag 4 oktober 2013
Openingsuren: elke dag van 9 tot 20 u., vrijdag van 9 tot 21u.
Wie krijgt de tweede ‘Houten Kop’?
GRatis
WaaRdebOn teR WaaRde Van
100 eURO
Je gaat bouwen of verbouwen? Vandersanden Group wil je graag een handje helpen en deelt op zijn stand op de bisbeurs waardebonnen uit ter waarde van 100 euro. Ga dus zeker eens langs. Wil je nu al meer informatie over de nieuwste producten? surf naar www.vandersandengroup.be, bel naar 089/510 140 of mail naar
[email protected].
Tijdens de derde editie van HOUT & HABITAT reikt het nationale Houtinformatiecentrum Belgian Woodforum voor de tweede keer de ‘Houten Kop’ uit. De award gaat naar een houtprofessional - een zelfstandige of een bedrijf uit de houtsector - die zich het voorbije jaar liet opmerken met een innovatief product, een vernieuwende techniek, een originele toepassing of een inspirerende houtrealisatie. Vorig jaar waren er verras-
send genoeg twee winnaars: Demonie Hout (Westrozebeke) met een nieuw houtbouwsysteem en Di Legno (Genk) met de prachtige Cubetto Murale-wandbekleding. Heb je een vernieuwende houttoepassing gerealiseerd? Of viel je oog op een prachtig, origineel houten product? Tot en met 31 oktober kan je via
[email protected] of www.hout.be de naam bezorgen van de
houtprofessional en een foto en beknopte beschrijving van wat volgens jou de Houten Kop 2013 moet winnen. Let wel: alleen producten, realisaties, technieken, toepassingen… van maximum twee jaar oud komen in aanmerking. De award wordt uitgereikt op vrijdag 22 november 2013, de tweede dag van HOUT & HABITAT. De beurs vindt plaats van 21 tot 24 november in Antwerp expo.
Ons aanbod:
Voor meer info VANDERSANDEN GROUP TEl. 089 51 01 40 www.vandersandengroup.be MAIl:
[email protected]
• meer dan 350 bouwgronden (met en zonder woning) • afwerking volgens uw wensen • professionele begeleiding van A-Z!
8
BIS DOSSIER
De drie laureaten:
Vijfde bis-architectuurwedstrijd
focust op Wonen in appartementen
#1
De bis-architectuurwedstrijd heeft dit jaar Wonen in appartementen als thema. Dit jaar luidde de vraagstelling van de wedstrijd: ‘Hoe kunnen appartementen een interessante, vernieuwende bijdrage leveren en een zinvol antwoord proberen te bieden op nieuwe maatschappelijke uitdagingen, zoals kleiner en compacter wonen zonder kwaliteitsverlies?’ Uit de bijna vijftig inzendingen werden vier laureaten geselecteerd.
Het winnend project: 4 stadsappartementen rond een patio Architecten: Atelier Vens-Vanbelle - Fotograaf: Tim Van de Velde
Op een boogscheut van het Gentse Gravensteen vervingen architecten Dries Vens en Maarten Vanbelle een uitgebrande kostuumwinkel door vier nieuwbouwappartementen die onder, boven en door elkaar lopen. De voorgevel combineert wit pleisterwerk – dat door de stad was opgelegd – met 23 kastanjeboompjes op de gelijkvloerse verdieping (zie de cover van dit dossier). Wie binnenkomt, komt eerst op een centrale patio. Dankzij dit binnenpleintje hebben de bewoners een soort latrelatie: ze komen elkaar regelmatig buiten tegen, of ze zien elkaar soms door een raampje voorbijgaan, maar ze wonen niet echt samen. Ze kunnen ook niet in elkaars living kijken. De muren van de patio zijn opgetrokken met stenen die zijn gerecupereerd uit de voormalige winkel. Boven de patio
9
Vrijdag 4 oktober 2013
hangt een grote spiegel uit gepolijst aluminium die zo is gericht dat hij de hele dag het zonlicht naar beneden kaatst en – gezien vanaf beneden – de lucht reflecteert. De architecten wilden geen appartementen die zouden aanvoelen als een klassiek appartement met alle kamers braaf na elkaar. Het moesten ‘huizen’ zijn. Daarom telt elk appartement twee of zelfs drie verdiepingen en heeft het een aparte inkom en een eigen terras. Ook de vorm van de appartementen doet allesbehalve klassiek aan: het ene heeft een metershoge vide, het andere een lichtstraat in de slaapkamervloer, nog een ander een gang met een schuin oplopende wand. Zo lijkt het alsof het appartementsgebouw spontaan, bijna organisch is gegroeid. Ook de materiaalkeuze is niet ingegeven door kortstondige hypes. Om het
Appartement wordt mini-loft dankzij ‘wonderwall’ Architecten: Barrera Pablo Architects Fotograaf: Alexandre Van Battel Dit eenkamerappartement is slechts 40 m² groot. Oorspronkelijk was vooraan het leefgedeelte, achteraan een slaapgedeelte en tussenin een sanitaire cel. Na het slopen van alle wanden en het sanitaire blok ontstond één grote ruimte, waardoor er via de voor- en achtergevel een maximum aan licht naar binnen kan. Alle woonfuncties bevinden zich nu in een meubel van witte gelamineerde platen – een wonderwall noemt de architect het – die zich vervormt naargelang wat er zich achter de witte deuren bevindt. Voor de tv en de keuken aan het ene uiteinde van de kastenwand is het meubel 60 cm diep, voor de douchecel en de dressing aan de andere kant gaat de diepte naar 100 cm. In het midden wordt de overgang tussen de verschillende dieptes opgevangen door een glooiing rond een berging en het toilet. Telkens staat de woonfunctie in direct verband met de ruimte ernaast: het multimedia/tv-meubel grenst aan het salon, het keukenelement aan de eetruimte, wc en berging liggen naast de inkomhal, en de douchecabine/dressing paalt aan de slaapkamer.
#2 Verbouwing van een appartement
project er met de jaren beter te laten uitzien in plaats van af te takelen, hebben de architecten gekozen voor hout, beton en oude vloeren. Heel veel aandacht ging ook naar de lichtinval. De architecten maakten een maquette, oriënteerden die net zoals het appartement, en filmden binnenin om te zien hoe het zonlicht naar binnen zou vallen. Dat verklaart de vele, bijzonder doordacht gepositioneerde ramen. In het bovenste appartement bijvoorbeeld, waar drie jongens samenwonen, is de badkamer via een binnenraam verbonden met de living, en kijk je tegelijk naar buiten doorheen een dakraam. Elk appartement geeft zowel uit op de straat als op het binnenpleintje, zodat er op elk moment van de dag wel ergens zonlicht binnen schijnt.
Architecten: Moorsjacobs architecten Fotograaf: Stan Jacobs Aan de architecten werd gevraagd dit tweeslaapkamerappartement van 74 m2 binnen een beperkt budget om te bouwen tot een plek met veel opbergruimte, een grote werkplek en voldoende daglicht. Daartoe bedachten ze een wandmeubel waarin, naast een bureau/werkfunctie, ook de haard en de technische koker zijn geïntegreerd. Het hout van het meubel past bij het meubilair van de bewoners. Door overal een naadloze gietvloer aan te brengen, lijkt het appartement ruimer dan het is.
#3
Suikermagazijn wordt woon- en werkerf Architecten: Verdickt & Verdickt Fotograaf: Luc Roymans In 2010 kochten Verdickt & Verdickt de Comptoir Sucrier, een oude suikernatie in de Antwerpse Seefhoek, om er hun nieuwe bureau in onder te brengen én om er een woon- en werkerf van te maken. Het pand biedt nu plaats aan kantoren, twee woningen, drie appartementen (in het voorbouwvolume), vier loftappartementen (in het achtergelegen pakhuis) en een gemeenschappelijk groen binnenplein. Het vrij indeelbare casco werd opnieuw gebruikt en ook de materialen werden zo veel mogelijk gerecycleerd. Het bestaande houten balkenrooster bijvoorbeeld doet nu dienst als verloren bekisting voor de nieuwe betonnen vloerplaten, en de oude dakpannen vormen nu de fundering van de opnieuw gebruikte kasseien.
10
BIS DOSSIER
PUBLIREPORTAGE PUBLIREPORTAGE
TIPS
Bouwen is te belangrijk om het niet met Elbeko te doen. Het is niet eenvoudig een complex gegeven als ‘kwalitatief bouwen’ te vatten in enkele woorden. U en Elbeko moeten elkaar goed leren kennen. We nemen de tijd om te luisteren, geven uw woonproject de ruimte voor overleg en optimaliseren visie, wensen, gevels, interieur en techniek tot een gepolijst plan. Onze goed geoliede structuur en het talent van onze medewerkers leveren een aantoonbaar beter plan op. Daarin gaan esthetisch gevoel en analytische geest samen om het beste antwoord te geven aan uw woonwensen en meer. Ons team van specialisten blijft waken over de vele aspecten zoals design en ruimte, functionaliteit en comfort, techniek en duurzaamheid. Er is professionele aandacht voor elk onderdeel, ook als u het zelf niet ter sprake brengt. Het is leuk werken bij Elbeko. Daarom zal het ook aangenamer zijn om samen te werken met ons. Respecteren en waarderen zijn de werkwoorden van deze visie. Perfectie bestaat niet, maar we hebben ons de kunst eigen gemaakt om zoveel mogelijk voor te bereiden en te voorzien. Efficiënte routine met ruimte voor creativiteit, waarmee we bouwen en wonen tot het beste te kunnen maken wat u in uw leven overkomt. Bouwprojecten als algemene aannemer en ontwikkelaar. Elbeko concentreert zich op twee basisactiviteiten die met dezelfde zorg en diensten omringd worden. U kan ons opdracht geven voor het bouwen van uw woning of exclusieve villa, van ruwbouw winddicht tot volledig instapklaar. Of u kan beroep op ons doen voor een interessante aankoop. Daartoe selecteren wij bouwgronden met een duidelijke meerwaarde en ontwikkelen consequent hoogwaardige woongelegenheden. Beide activiteiten gaan zeer goed samen: voortdurend worden projecten ontwikkeld, in opdracht van een klant die een exclusief maatproject voor ogen heeft, of in eigen beheer. We delen daarbij het gedachtegoed van veel opdrachtgevers, architecten, studiebureaus, stedenbouwkundige diensten en bouwtechnici. Een boeiend spanningsveld dat ons permanent scherp houdt.
Een geïntegreerde aanpak. De algemene aannemer, bij voorkeur met eigen studiedienst, is naar ons gevoel de noodzakelijke partner voor de bouwheer en de architect. Al die kennis, samenwerking en overeen-
komstige uitvoering samenbrengen bij losse aannemingen is immers een heel moeilijke zaak. Elbeko kiest bewust voor de geïntegreerde aanpak en heeft een eigen studiedienst. Deze tussenschakel heeft de nodige expertise en ervaring om, in samenspraak met de architect en de EPB-verslaggever, alle bouwtechnische details en installaties naadloos op mekaar af te stemmen. Naast het samenbrengen van alle technische aspecten wordt van bij het begin ook de bouwkost onder controle gehouden. Als bouwheer weet u dus perfect en op voorhand, voor de start van de werken, wat het volledige project u zal kosten. Een onderschat maar heel belangrijk aspect is het coördineren van al de verschillende bouwposten en stielmannen tijdens de uitvoering van het project. Daartoe is een zeer gedetailleerde en nauwgezet opgevolgde planning een absolute noodzaak. Enkel de juiste mensen, elk met hun specialisatie, die op het juiste moment op de werf zijn, kan er voor zorgen dat het beoogde resultaat bereikt wordt. De projectleider en de planningsdienst van Elbeko treden op als katalysator in dit hele proces. De projectleider zorgt ook voor kwaliteitscontrole waarbij, eventuele tekortkomingen door de dienst nazorg wordt opgevangen en als feedback teruggekoppeld naar de studiedienst en de productie. Er is een duidelijke evolutie waarbij bouwen met een algemene aannemer nog meer aan belang wint. Samen met de architect en de EPB-verslaggever wordt een team gevormd dat de steeds complexer wordende materie beheerst, beheert en coördineert. Elbeko is er absoluut van overtuigd dat enkel op die manier een bouwproject tot een goed einde kan gebracht worden.
11
Vrijdag 4 oktober 2013
voor de keuze van je architect © WOUTER RONSMANS
Waarop moet ik speciaal letten als ik een woning wil kopen, of nieuw wil bouwen? Hoeveel kost een architect? Wat moet in het architectencontract zeker vermeld zijn? En in welke energiemaatregelen investeer ik het best? We vroegen het aan architecten Kati Lamens en Angeliques Verspeurt, respectievelijk ondervoorzitter en energieconsulente van het NAV, de Vlaamse architectenorganisatie. Hier zijn hun tips.
1
Wat is de staat van de basisconstructie en wat is de voorgeschiedenis van de woning? Laat je desnoods door een architect adviseren vooraleer je de woning koopt. Hoe is de woning georiënteerd? Bevindt de leefruimte zich aan de kant van de tuin of - wat vroeger gebruikelijk was aan de kant van de straat? Wanneer je de leeffunctie naar de tuinkant wil brengen, is dit technisch en budgettair wel haalbaar?
ns op Bezoek o 248 stand 1 tober 5 - 13 ok o Gent xp E rs Flande
Architecten Kati Lamens (rechts) en Angeliques Verspeurt, respectievelijk ondervoorzitter en energieconsulente van het NAV, de Vlaamse architectenorganisatie
BEZOEK HET KIJKDORP MET 12 KIJKWONINGEN Voor meer info ELBEKO Lindestraat 13, 9240 Zele TEL. 052 45 95 40 www.elbeko.be www.silvae.be MAIL:
[email protected]
Waarop moet ik letten bij de aankoop van een bestaande woning?
elke zondag open tussen 14u en 17u30 - Adres: Roelskouter Deerlijk
056 736 736 www.huyzentruyt.be
BIS DOSSIER
12
13
Vrijdag 4 oktober 2013
5
TIPS
In welke energie maatregelen investeer ik het best? 1. Isoleren
© BIRGER WILLAERT
Zijn de functies logisch geschakeld? Is de woning georganiseerd volgens jouw gewoontes: misschien ontbijt je nu in de ochtendzon en zal dit niet meer kunnen? Kijk naar de verhoudingen. Is de inkom niet overmatig groot ten opzichte van de leefruimtes? Welke ruimte zou je groter willen? Is deze ingreep gemakkelijk te realiseren en is ze de kostprijs wel waard? Zijn alle gewenste functies (keuken, badkamer, apart toilet, garage, terras) aanwezig? Mogen ze op hun plaats blijven of wil je ze verplaatsen? In welke staat verkeren deze ruimtes en hun technieken? Is er genoeg bergruimte? Waar zal je de wasmachine en droogkast zetten? Of de diepvriezer? Waar zal je afval opslaan? En vuile was? Ook schoonmaakgerief heeft plaats nodig. Je noden, verlangens én budgettaire mogelijkheden veranderen. Flexibiliteit is dus een grote troef. Wil je extra muren, kies dan voor een lichte invulwand in plaats van voor een dragende muur. Een invulwand kan je gemakkelijk weer weghalen. Welke investeringen zal je nog moeten doen in functie van de EPB-regelgeving, de verplichte ontkoppeling van hemelwater…? Controleer bij een gekoppelde bebouwing de geluidsisolatie. Moeten hiervoor nog ingrepen gebeuren?
2
En als ik nieuw wil bouwen?
Let bij de aankoop van een bouwgrond goed op de oriëntatie. Hoe is de tuin gericht? Heb je liefst de zon op de achtergevel of hou je het aan de tuinzijde liever koel? Kan je iets te weten komen over de ondergrond (zijn er al sonderingen gebeurd?), zijn er extra investeringen nodig voor de stabiliteit of de grondwaterhuishuishouding, of als gevolg van verontreinigingen? Is er openbare riolering of moet je zelf in de zuivering voorzien? Neem je bouwprogramma met je architect grondig door. Wat zijn je wensen op het vlak van vormgeving, het aantal kamers, de beleving en het energetisch aspect? Hoe zijn je wensen of dromen te rijmen met het budget dat je hebt? Ga je zelf één en ander uitvoeren? Kan of wil je gefaseerd te werk gaan? Maak goede afspraken over wat je architect voor jou zal
doen en wat deze van jou verwacht. Neem je tijd en maak geen te snelle en ondoordachte keuzes. Een ontwerp van een woning moet groeien. Zowel jij als de architect hebben hiervoor tijd nodig. Bij het ontwerp: - zoek naar een logische organisatie van de ruimtes - indien - om budgettaire, stedenbouwkundige of organisatorische redenen - iets niet mogelijk blijkt te zijn: wat zijn dan jouw prioriteiten? - natte ruimtes liggen het best boven elkaar, zodat de afvoeren gegroepeerd kunnen worden. - voorzie verwarmingsketel en/ of boiler dichtbij de badkamer, om warmwaterleidingen zo kort mogelijk te houden. - bouw compact en eenvoudig. Zo’n woning is het goedkoopst, en kent het minst energieverliezen. - maak de keuzes waarbij je je het best voelt. Zaken die voor een ander belangrijk zijn, zijn dat niet noodzakelijk voor jou.
3
Hoe berekent een architect zijn ereloon?
Voor het ereloon van een architect bestaan er geen vaste tarieven. Een architect bepaalt zijn ereloon in functie van het takenpakket. Hij bekijkt dus vooraf wat er nodig zal zijn om de gekregen opdracht in goede banen te kunnen leiden en houdt daarbij rekening met wettelijke, deontologische, verzekeringstechnische… verplichtingen. Architecten gebruiken verschillende methodes om hun ereloon te berekenen: Een eerste mogelijkheid is een afgesproken percentage van de geraamde bouwkost. Maar dikwijls ligt die pas vast bij de uittekening van het definitieve voorontwerp. Een tip kan zijn om in de voorontwerpfase een ereloonprijs per m² (een % op de vaste m²-prijs) af te spreken. Zo voel je je vrijer bij het kiezen van je materialen in deze fase. Wanneer voor jou en de architect finaal vast ligt wat er gebouwd zal worden en met welke uitvoerders en materialen dit zal gebeuren, kan de reële bouwkost bepaald worden en kan je die indien nodig samen herzien. Een andere mogelijkheid is dat de architect zijn werken in regie aanrekent. Hij stelt dan een vast uurloon voor,
en maakt op het einde een afrekening van de uren die hij heeft gepresteerd. Uurlonen situeren zich tussen de 60 en de 150 euro, afhankelijk van de architect, de specificiteit van het werk dat hij moet uitvoeren, de regio en hetgeen je onderhandelt. Deze werkwijze wordt vaak gebruikt bij renovatie, omdat er in dit geval nogal eens onverwachte zaken kunnen gebeuren en het aantal bezoeken dat de architect aan de werf zal brengen, moeilijk te voorspellen is. Vraag de architect dat hij je vooraf een idee geeft - hij kan zich daarvoor baseren op vergelijkbare projecten - zodat je toch min of meer weet waaraan je te verwachten. Nog een mogelijkheid is een combinatie van beide werkwijzen. Zo kan je voor bijvoorbeeld het opmaken van de bouwaanvraag, de lastenboeken en de meetstaten een forfaitaire prijs overeenkomen, en een regietarief onderhandelen voor moeilijk in te schatten of onverwachte zaken. Voor kleine, welomschreven opdrachten/projecten wordt soms ook een vast bedrag afgesproken.
4
Welke erelonen komen daar nog bij?
De stabiliteitsstudie, de EPB-berekening en -verslaggeving en de veiligheidscoördinatie kan je laten uitvoeren door externe specialisten, maar ook de architect kan die voor zijn rekening nemen. Deze taken behoren niet tot zijn standaard takenpakket . De architect zal hiervoor dus een afzonderlijke vergoeding vragen. Hoeveel dat precies is, hangt af van diverse factoren: de complexiteit van het project, de tijd die nodig is om alle gegevens te verzamelen, het aantal werfbezoeken, de eventuele bijsturing van het project... De kost van de EPB wordt vooral bepaald door het energieprestatieniveau dat je wil dat je woning behaalt, en het aantal simulaties en ‘bouwknopen’ die moeten worden uitgewerkt worden. Voor verbouwingen of uitbreidingen waarvan het beschermd volume minder is dan 800 m³ zijn de energie-eisen minder streng, en heeft de verslaggever doorgaans minder werk. Voor elk van de taken kan je meestal gemakkelijk een forfaitaire vergoeding afspreken. Sommige specialisten bieden tegelijk de drie studies aan en geven een korting als je alles aan hen toevertrouwt.
5
Wat is essentieel bij het contract?
Er bestaan modelcontracten - je kan deze als basis gebruiken -, maar het best pas je die aan aan je specifieke situatie. Naast algemene zaken zoals de volledige identiteit van beide partijen is het heel belangrijk dat wordt vermeld wat beide partijen van elkaar verwachten, wat de taak is die je de architect toevertrouwt en welk honorarium hiervoor wordt overeen gekomen. Zet ook op papier welke schijf na welke fase wordt betaald. Dat kan bijvoorbeeld zijn: Een afgesproken voorschot 20% bij het voorleggen van het voorontwerp 20% bij het indienen van de aanvraag voor stedenbouwkundige vergunning 20% bij het afgeven van de aanbestedingsdocumenten voor de aannemersoffertes 30% naarmate de werken vorderen Het saldo bij de definitieve oplevering Een tip: denk altijd goed na vooraleer je beslist een en ander zelf te doen. Als je je in de plaats stelt van de architect (of uitvoerder) draag je zelf de verantwoordelijkheid en kan je niet genieten van een 10-jarige verzekering.
6
Wat te verstaan onder ‘mijn bouwbudget’?
Laat in het contract ook uitdrukkelijk opnemen welk budget je ter beschikking hebt, met de duidelijke vermelding of de btw en het ereloon van de architect al dan niet in dit bedrag zijn begrepen. Zo is het voor beide partijen duidelijk wat het aandeel bouwkost is. De architect maakt meestal tijdens de voorontwerpfase een ruwe raming op basis van je wensen, je eigen werk, de verwachte afwerkingsgraad… en moet je verwittigen als je verwachtingen en het budget dat je hebt voorzien niet in overeenstemming zijn. Wat als blijkt dat de offertes hoger liggen dan werd geraamd, en je voorziene bouwbudget dus niet volstaat? Om kopzorgen en frustraties achteraf te voorkomen, raadt Kati Lamens bouwheren aan om, alvorens de bouwaanvraagplannen in te
dienen, voor de belangrijkste posten een aantal offertes te vragen en deze te toetsen aan de raming van de architect. Als de bedragen een eind uit elkaar liggen, is het best dat je het project met je architect opnieuw bekijkt en naar een goedkopere oplossing zoekt, of dat je in fasen (ver)bouwt. Hou sowieso rekening met een reserve van 10% op de definitieve begroting wanneer de architect die reserve nog niet zelf heeft ingecalculeerd.
7
2. Luchtdichtheid
Hoe vind ik een architect?
Bezoek openhuizendagen zoals Mijn Huis Mijn architect en de Renovatiedag, of surf naar www.zoekeenarchitect.be. Daarop vind je duizenden referenties. Van elk project kun je foto’s bekijken en meer uitleg lezen. De zoekfuncties zijn erg uitgebreid. Informeer ook eens bij familie, vrienden en kennissen, en doorblader tijdschriften en de woon- en bouwbijlagen van de krant. Ga op zoek naar huizen die je mooi vindt en bel aan om te vragen wie hun architect was. Maak een afspraak met een of meer architecten. Bij dit verkennende gesprek zal de architect je onder andere verduidelijken hoe hij te werk gaat, mogelijks een aantal referenties tonen en zich informeren over je project. Vraag bij het eerste telefonisch contact of je de architect voor dit eerste gesprek al dan niet moet betalen. Een eerste, verkennend gesprek is meestal gratis. Van zodra je de architect vraagt dat hij iets voor jou onderneemt - de bouwvoorschriften opvragen bijvoorbeeld, een ontwerp maken, een haarbaarheidsonderzoek doen of bestaande toestanden in kaart brengt - mag hij daarvoor een vergoeding vragen. Op welke criteria kan je je baseren om je architect te kiezen? de bouwstijl die je wil. klikt het? Heb je het gevoel dat je met deze man of vrouw een langdurige intense samenwerking kan aangaan, kan je je verhaal kwijt, loopt de communicatie vlot? referenties. voor renovatie kan een architect uit de buurt handig zijn, omdat die soms snel op de bal zal moeten spelen. Voor nieuwbouw is dat minder een noodzaak.
Bij bestaande woningen is het isoleren van het dak meestal relatief eenvoudig. Isolatie van de buitengevel kan op verschillende manieren: spouwisolatie, binnenisolatie en buitenisolatie. Belangrijk is dat de volledige bouwschil nauwkeurig wordt ingepakt. Daarom zal je ook het bestaande schrijnwerk moeten vervangen. Hoogrendementsbeglazing isoleert 5 keer beter dan enkel glas. Een bestaande woning verbouwen tot een energiezuinige woning is niet vanzelfsprekend. Je zal bereid moeten zijn om drastische beslissingen te nemen en bijvoorbeeld de woning moeten strippen tot een ruwbouw. Dan kunnen ook de vloeren worden geïsoleerd. Via niet-geïsoleerde vloeren gaat 9% van de warmte verloren. Ook luchtdichtheid is bij een verbouwing niet evident. Bij nieuwbouw daarentegen is het een must om te kunnen voldoen aan de EPB-eisen. Een goede luchtdichtheid kan het E-peil doen dalen met 5 tot 15 E-punten. Luchtdicht bouwen is ook belangrijk voor een comfortabel en gezond binnenklimaat - minder tocht, warmere wanden, minder stof en pollen -, een goede geluidsisolatie en een gecontroleerde werking van het ventilatiesysteem. Een goed geïsoleerd en luchtdicht gebouw moet immers ook goed worden geventileerd. Waar vocht en vervuilde lucht niet naar buiten kunnen, kan verse lucht niet naar binnen.
3. Gecontroleerd ventileren
Gecontroleerd ventileren gebeurt door verse lucht aan te voeren in droge ruimte (slaapkamer, woonruimtes,…), waarna die lucht doorstroomt naar de natte ruimtes (badkamer, keuken, wasplaats…) en vervolgens wordt afgevoerd. De toevoer en de afvoer van de lucht kan gebeuren op een natuurlijke ofwel een mechanische manier.
4. Bij nieuwbouw is het belangrijk dat je compact bouwt - zo beperk je de buitenoppervlakte waarlangs de warmte kan ontsnappen – en dat je kiest voor de juiste oriëntatie. Zonnewinsten zorgen voor gratis opwarming. Wel opgelet voor te veel ramen op het zuiden, want die kunnen leiden tot oververhitting en ze doen het E-peil stijgen.
5. Eens de energievraag beperkt, komt het erop
aan gebruik te maken van hernieuwbare energie. Wanneer de woning goed is georiënteerd, kan je pv-panelen of een zonneboiler plaatsen Een zonneboiler kan worden gecombineerd met een condensatieketel. Een geothermische warmtepomp doet het E-peil méér dalen dan een luchtwaterwarmtepomp. Voor de warmteafgifte kies je best een systeem op lage temperatuur, zoals vloer- of muurverwarming. De aanvoertemperatuur van het water is dan maximaal 55 °C in plaats van de gebruikelijke 90 °C.
14
BIS DOSSIER
PUBLIREPORTAGE PUBLIREPORTAGE
15
Vrijdag 4 oktober 2013
Kort nieuws
Leef gezond, bouw gezond
Bouwbedrijven blijven pessimistisch De bedrijfsleiders van de kleine en middelgrote bouwondernemingen blijven somber gestemd. Dat blijkt uit de bouwbarometer die Bouwunie, de unie van het kmo-bouwbedrijf, begin september heeft afgenomen. De bouwbarometer wordt al sinds 1996 elk kwartaal samengesteld aan de hand van een bevraging. In september hebben 221 ondernemers aan de bevraging deelgenomen. De bouwbarometer blijft in het rood. Met 97,2 indexpunten scoort hij beter dan in het tweede kwartaal,
Zon op bestelling
Met het vraaggestuurde ventilatiesysteem C+ EVO II heb je een systeem in huis, dat zich automatisch aanpast aan je leefpatroon. Dit systeem combineert de continue toevoer van verse lucht in de droge leefruimtes, met de mechanische afvoer van vervuilde lucht in zowel de natte als de droge ruimtes. Deze afvoerventilator Healthbox® II is steeds in staat is om iedere ruimte correct te ventileren. Dynamische sensoren passen op een intelligente manier het ventilatieniveau aan de daadwerkelijke behoefte aan. Nieuw is ook de geruisloze Odormatic® dampkap met geïntegreerd luchtgordijn die wordt aangesloten op de Healthbox® II, een ontwikkeling samen met NOVY. ®
De Healthbox® II wordt standaard geleverd met een vierstandenschakelaar. Het systeem kan ook bediend worden met de TouchDisplay of geïntegreerd worden in het Qbus domoticasysteem. Deze zorgen ervoor dat je op elk moment van de dag duidelijke feedback krijgt over de kwaliteit van de lucht in de woning, het ventilatieniveau, de ingevoerde programma’s, …. Zo creëert RENSON® een systeem dat overal een optimale luchtkwaliteit garandeert. Bovendien levert het ook nog eens een E-peilwinst tot 24 punten in woningen en tot 27 punten in appartementen op.
Natuurlijk licht is essentieel voor onze gezondheid en ons humeur. Bovendien is het een ideale gratis verlichtingsbron. Die zon brengt met het licht ook warmte binnen. Dit vermindert tijdens de koude wintermaanden en de tussenseizoenen het energieverbruik, maar in de warme zomermaanden denken we er vaak helemaal anders over. Met een efficiënte buitenzonwering van RENSON® – windvaste screens of structurele aluminium zonwering - heb je steeds een aangename temperatuur in huis.
jaren had minder dan 30% tot drie maanden werk in portefeuille en meer dan 30% van de bouwbedrijven een orderboekje dat minstens een half jaar ver liep. 35% van de bouwbedrijven heeft de prijzen die ze voor hun werk aanrekenen, al verminderd. 40% verwacht dat hun prijzen de komende maanden nog verder zullen dalen. 45% van de bedrijven geeft aan dat de huidige prijzen winstgevend zijn. Anderhalf jaar geleden was dat 53%, in 2008 – voor de crisis – nog 58%. 4% beweert met verlies te werken.
Eenvormig kwaliteitskader voor installatiebedrijven van kleinschalige hernieuwbare energie
Als je bouwt of verbouwt, denk je onmiddellijk aan isoleren en energie besparen, maar hou ook rekening met je gezondheid en comfort. Een goed werkende ventilatie zorgt voor gezonde lucht in je woning, een efficiënte buitenzonwering voorkomt onaangename binnentemperaturen en een terrasoverkapping laat je genieten van je terras, het hele jaar door. RENSON® biedt de geschikte oplossing voor de energiezuinige woningen en appartementen van vandaag en morgen!
Gezonde lucht ademen
maar de gezonde grens van 100,0 waar optimisten en pessimisten elkaar in evenwicht houden, is nog niet bereikt. Het is ondertussen meer dan twee jaar geleden dat de bouwbarometer nog positief kleurde. Toch heeft 34% van de Vlaamse bouwkmo’s nu iets meer werk dan in de eerste helft van dit jaar, toen Bouwunie een absoluut laagterecord optekende. 24% heeft nu minder om handen. 17% heeft nog voor minstens een half jaar werk, terwijl 42% maar tot drie maanden ver goed zit. Ter informatie: in de pre-crisis-
Verleng de zomer ‘Buiten leven’ – dé trend van het ogenblik. Wie echter buiten wil leven, moet rekening houden met de grillen van de natuur. Of toch niet? Een terrasoverkapping doet wonderen. Het gamma terrasoverkappingen van RENSON® met een stijlvolle aluminium structuur omvat de Lagune® met een windvast en waterdicht doek in de dakstructuur alsook de Algarve® en Camargue® met een dak uit roteerbare aluminium lamellen. Deze elegante buitenruimtes staan garant voor sfeer en uitstraling maar ook voor warmte en behaaglijkheid dankzij de geïntegreerde verlichting, verwarming en flat panel speakers. De terrasoverkappingen kunnen met verschillende elementen aan de voorzijde en/of zijkanten afgesloten worden: windvaste gemotoriseerde Fixscreen®-zonwering, glazen schuifwanden of Loggia®-schuifpanelen. Deze elementen zorgen voor een persoonlijke toets en een perfecte integratie met de architectuur van je woning.
Naast de Energieprestatieregelgeving die wil dat we in 2021 bijna-nulenergieneutrale woningen bouwen, heeft Europa ook gedacht aan maatregelen die de energie-efficiëntie moeten stimuleren. Tot één van die maatregelen behoort het verhogen van de competenties van de installateurs van technieken rond hernieuwbare energie. Volkomen terecht, aldus Bart Deltour, manager Van Marcke College, op HVAC, de vakbeurs voor technologieën voor energieprestatie, binnenklimaat en installatietechnieken. “Installaties van hernieuwbare energie zijn, anders dan koelkasten of televisies, geen plug-and-playtoestellen. Ze zijn een complexe samenhang van een juiste berekening, een juiste plaatsing, een juiste rege-
www.renovatie2020.be nu ook met helpdesk Al sinds 2010 gidst de website www.renovatie2020.be de Vlaamse verbouwer doorheen elk van de vier stappen die leiden naar een energiezuinigere woning: het isoleren van dak of zoldervloer, het vervangen van glas en ramen, het plaatsen van een condensatieketel of een warmtepomp en het isoleren van buitenmuren. Voor elk van de vier stappen wordt op een overzichtelijke manier informatie gegeven
dé bouwbeurs 5 – 13 oktober
KOM ZEKER EENS LANGS Je vindt ons in hal 1, stand 1000. Bezoek je de bis-beurs niet, dan kan je steeds terecht in EXIT 5, onze nieuwe showroom in Waregem.
ling en een juist gebruik door de consument. Dergelijke installaties waren vijf à tien jaar geleden nog niet sterk doorgedrongen in de markt. De ervaring en kennis van deze installaties is dus relatief recent.” De drie gewesten in België starten nog dit najaar met een certificatiesysteem voor installateurs van kleinschalige, hernieuwbare energie-installaties. Deze certificatie moet een garantie zijn voor de kennis en kunde die de persoon in zes welbepaalde categorieën heeft. Het systeem start op vrijwillige basis, maar de gewesten maken zich sterk dat het in de toekomst meer bindend zal worden door premies en andere zaken te koppelen aan het werken met een gecertificeerde installateur.
over vereisten, premies, oplossingen, verdelers… Voor wie op de website geen antwoord vindt op een specifieke renovatievraag over dak- en muurisolaite, hoogrendementsbeglazing of raamprofielen, stelt www.renovatie2020. be nu een online-helpdesk. Die is te bereiken via het ‘infobalie-figuurtje’ op de homepage. Vul er je gegevens in, geef aan op welke energiebesparende renovatiemaatregel
Bon
gratis toegang Geldig voor 2 personen Enkel op zaterdag 5 oktober
Schrijf u in voor gratis bouwadvies
Openingsuren: week ➞ 13u-18u30 weekend ➞ 10u-18u30 vrijdag 11 oktober ➞13u-23u nacht van bis
via www.bisbeurs.be
Voor meer info ga naar www.renson.be of bel naar 056/62.96.87
Deze bon wordt u aangeboden door
BIS2013_AD_A4_04.indd 18
www.bisbeurs.be
30/09/13 11:08
© VAN MARCKE
je vraag betrekking heeft, formuleer je vraag zo duidelijk mogelijk - de website biedt ook de mogelijkheid om bepaalde bijlagen aan je vraag toe te voegen - en de betrokken Renovatie2020-partners geven je zo snel mogelijk een persoonlijk antwoord op maat. Voor Brussel en Wallonië is de Franstalige evenknie van de website te vinden op www.renoveraveclenergie.be
BIS DOSSIER
16
Nieuwigheden
IN EN ROND HET HUIS
Kom op de koffie tijdens onze
Bayard Europe, hal 1 stand 1.352 www.bayard-europe.be
TALLIEU & TALLIEU - WWW.TNT.BE
Granulaat uit 98% gerecycleerd flessenglas Na enkele tientallen jaren succes in Zwitserland en de buurlanden komt Misapor nu naar België. Misapor is een puur mineraal granulaat dat voor 98% bestaat uit gerecycleerd flessenglas – waardoor het inert is voor vocht, vuur en knaagdieren - en dat bovendien extreem licht en drukvast is. Dankzij het lichte gewicht is het granulaat bijzonder geschikt voor de onderconstructie van groendaken en toegankelijke daken. Misapor kan worden aangebracht op hellende oppervlakken tot 15 graden en is direct beloopbaar. Doordat het niet rot en zo vormvast is, is het ook een prima drukverdelend materiaal voor onder de vloerplaat.
Houtskeletbouw BOUWEN & VERBOUWEN Specialiteit: ■ bovenbouw ■ lage energiewoningen bezoek ons op
5 - 13 oktober Hal 4 - Stand 442
’s Gravenstraat 38a • 9810 NAZARETH T 09/382 85 81 • F 09/385 87 11
Misapor, hal 1 stand 1.271 (Isorex) www.foamglas.be
www.matisco.be
->één Actiegeldig geldigtot toten enmet met 31/10/2013. 31/10/2012 voorwaarden vaneronze Actie Voorwaardenzie vraag naartoonzalen. in één van onze toonzalen. Actie niet cumuleerbaar met andere acties
water kleurloos, geurloos en smaakloos maakt, vrij van chloor, pesticiden en zware metalen. Behalve zuivering van regenwater voor huishoudelijk gebruik kan de filter ook worden ingezet om regenwater geschikt te maken voor de wasmachine en het toilet en om de tuin te onderhouden. De filter is 33, 6 cm breed, 10, 3 cm diep en 39,5 cm hoog en kost 245 euro, btw niet inbegrepen.
VIP-pakket
*
Gratis
ProClean vaatwas
€1500 EURO DOVY
dovy vipcheque voor graniet of composiet
€1500 EURO DOVY
Bezoek ons!
WIN een professioneel espressotoestel van *
KALLO
BIS-ACTIE
-
050/40 67 64
[email protected]
-
0497/97 67 67
[email protected]
-
050/47 10 16
KLIKVINYL
KLIKKURK
FINEERPARKET
Handige klikkurkvloeren in verschillende designs
•
•
Vinyl van 2 mm dik Prachtige houtdesigns Ook geschikt voor badkamers Supersnelle en eenvoudige plaatsing Afmetingen: 91,4 cm x 15,2 cm per paneel Kan rechtstreeks op een egale, stofvrije ondergrond
€ 19,90 /m2
Met geïntegreerde dempende kurken onderlaag
ZELFKLEVENDE VINYLSTROKEN
Meer dan 100.000 tevreden klanten !
TOT
CANADA-COLLECTIE
-40%
TOT
-40%
•
• •
VINYLVLOER
KURKVLOER
10 JAAR
ZELFKLEVENDE PANELEN
KLIK LVT-VINYLVLOER
KLIK
KLIK
25
€ 29,90 /m2
Junior
authentic+
•
Vinyl van 5mm dik
•
Met Uniclic-systeem
•
5 prachtige houtdesigns
•
Waterbestendig, ideaal voor de badkamer
•
Afmetingen: 91,5 x 14,5 cm per paneel
10
bis BIS-ACTIE ook geldig bij:
SANTANA SINT-DENIJS-WESTREM Kortrijksesteenweg 1192, 9051 Sint-Denijs-Westrem Tel +32 (0)9 221 86 13, Fax +32 (0)9 221 69 16
[email protected]
TOT
-25%
OPENINGSUREN MA-VR: 10 tot 12u & 13 tot 18.30u
GARANTIE
JAAR**
Santana-stand HAL 1 - STAND 1089
€ 39,90 /m2 incl. 21% BTW
!
KURK • PARKET • VINYL
bo uw - & im m o s a lo n
incl. 21% BTW
HOUTFINEER-KURK-IN-1 VLOER
rketvloer a p te s m r a w e D ud ! zonder onderho JAAR**
Handige klikkurkvloeren in 4 verschillende designs Ideaal voor slaapkamers U loopt op echte kurk… lekker warm!
€ 19,90 /m2
WWW.DANNEELS.BE
GARANTIE
VLOEREN EN WANDEN
€ 29,90 /m2
GARANTIE
TOPPER
PUUR COMFORT
Klikkurk
gen Topkwaliteit te ! de laagste prijs *
WWW.DANNEELS.BE
oktober
in wanden, vloeren & rs. badkame ook voor
incl. 21% BTW
*Op slijtage door licht huishoudelijk gebruik. WWW.DANNEELS.BE
27
RVARING E R A A J 25 ele comfortab
VAN ZATERDAG 5 T.E.M. ZONDAG 13 OKTOBER 2013
€ 34,90 /m2
[email protected]
oktober
zondag
meer info op onze website www.dovy.be
Zelfklevende vinylstroken
30 nieuwe kavels!
20
Altijd open op zondag | gesloten op woensdag | www.dovy.be
•
Nog 22 woningen!
zondag
13
Aalst | Grimbergen | Hasselt | Herent | Ieper | Maldegem | Mechelen | Oostakker | Roeselare | Schoten | Sint-Genesius-Rode | Sint-Niklaas | Turnhout | Waregem | Zuienkerke
•
LOKEREN
zondag
waarde € 999,-
•
Residentiële buurt!
Kookdemo’s in uw buurt oktober
•
BREDENE-DORP
Wij maken úw keuken!
Belgische betaalbare kwaliteit
Waterbestendig, klikvast en ideaal voor de badkamer
WONINGEN IN DE KIJKER
met het DOVY
* *
In totaal verbruiken we dagelijks 110 liter water per persoon. Wanneer we regenwater hergebruiken, kunnen we meer dan de helft van dat dure drinkwater besparen. Een enorme winst, die ook goed is voor onze planeet, want zacht water is een bron die ernstig wordt bedreigd. Drie vierde van de wereldoppervlakte mag dan al uit water bestaan, slechts 0,7 % daarvan is drinkbaar. De Pluvia+ multi stage triple-filter bestaat, zoals de naam suggereert, uit drie filters: een zelfreinigende gele filter – een pvc-net dat zwevende deeltjes tot 90 μ (micrometer, een duizendste deel van een millimeter) verwijdert – , een blauwe filter die de groei van bacteriën afremt en zwevende deeltjes tot 25 μ elimineert, en een groene, actieve-koolstoffilter die komaf maakt met zwevende deeltjes tot 5 μ en het
€ 3000 voordeel
OPENDEURDAGEN in oktober
Regenwaterfilter
[email protected]
17
Vrijdag 4 oktober 2013
**Op slijtage door algemeen huishoudelijk gebruik.
ZATERDAG: 10 tot 18u
BIS DOSSIER
18
19
Vrijdag 4 oktober 2013
IN EN ROND HET HUIS
ENERGIE BESPAREN OP BIS Beursactie in de toonzaal
De échte expert in sectionale garagepoorten
Bezoek ons op Bis - stand 470
Zoek ons niet op de bouwbeurs maar kom langs in onze showroom of kijk op www.l-door.be
Zelfbouw met begeleiding
RNE U T C O N L-DOOR GROUP Denderstraat 29 B-1770 Liedekerke T 0032 (0)53 64 44 00 F 0032 (0)53 66 94 02
[email protected] www.l-door.be
2OP5EN/TO1T 202u
EKEND
OP
TWE R O O P EN
0 1 / 7 2 26
€ 750
KBIJ OA RTING ANK SECTIONAOOP VAN UW ALPOORT*
■
Centrale verwarming ■ Vloerverwarming ■ Warmtepomp ■ Zonneboilers ■ Ventilatie ■ Sanitair ■ Regenwaterrecuperatie ■ Elektriciteit ■ Domotica
www.selfmatic.be
* Voorwaarden op www.l-door.be
AL 15 JAAR UW BESTE KEUZE VOOR EEN (HUIS)LIFT!
bis bou w- & imm o sa lon
Onze lift, uw comfort
DE DOMUSLIFT GEARLESS De meest milieuvriendelijke en energiezuinige huislift! *Actie onder voorwaarden: www.verolift.be
stand nr. 5147 Paleis 5
Wie tijdens BIS 2013 bestelt*, ontvangt een LUXUEUS GESCHENK! Heeft u een concreet project? Breng uw plannen mee. Kan u ons niet bezoeken op BIS? Contacteer ons voor een afspraak ter plaatse of bij ons op kantoor.
HAL 8 - STAND 8225
Tel. 09 220 79 78
www.eeuwenaert.be
Bezoek onze stand en ervaar een rit in de huislift DomusLift Gearless in Leatherwall-uitvoering.
Bezoek Daikin
Daikin warmtepompen, voor een duurzame toekomst ! Op zoek naar een verwarmings- en/of koelingssysteem dat perfect aan uw behoeften voldoet, en dit zowel in de zomer als in de winter. Daikin warmtepompen passen perfect bij elk nieuwbouw- of renovatieproject, ongeacht hun omvang. Daikin beschikt over het meest volledige gamma warmtepompen.
Daikin warmtepompen, innovatief en energiebesparend. www.daikin.be
Daikin Altherma_NEW_integrated_173x255_NL_FR.indd 2
0800 840 22
9/09/2013 16:24:46
CORELIO 10 2013
Doe het zelf en bespaar tot 50%
20
BIS DOSSIER
Waarom het geoTHERM hybride systeem van Vaillant? Omdat het een superslim duo is!
geoTHERM p war mtepo m
+
ecoTEC
conden
plus
satieke tel
= Vaillant geoTHERM hybride systeem
Een hoog comfort en laag verbruik gegarandeerd.
U hebt een Vaillant condensatiegaswandketel in uw woning of u bent van plan er één te plaatsen? Wist u dat u, door deze ketel te combineren met de nieuwe compacte wandhangende warmtepomp van Vaillant, nog eens 25%* extra kan besparen? Samen vormen zij het geoTHERM hybride systeem. De intelligente regeling in dit systeem zorgt er voor dat steeds voor de zuinigste energiebron gekozen wordt, en op deze manier het laagste verbruik gegarandeerd is. Bovendien draagt u uw steentje bij aan een groener milieu, want de combinatie stoot 35% minder CO2 uit.
VERSTANDIG BOUWEN
Kies voor dit superslimme duo en investeer nu in de toekomst! Meer info, surf naar www.vaillant.be Bereken nu * besparing op uw Bovenop de besparing die men realiseert door de plaatsing van een condensatieketel.
Condensatieketels
Zonne-energie
www.slim-duo.be
Warmtepompen