Bezuidenhoutseweg

/

ONDERWIJSRAAD

's-GRAVENHAGE,

29 november

1977.

Bezuidenhoutseweg 1 2 3 - 1 2 5

O.R. I/5OI-IO9I Bericht op het schrijven van

AAN

betreffende:

de m i n i s t e r van onderwijs en wetenschappen, Uieuwe U i t l e g 1, 's-Gravenhage.

aanbieding adviezen herstructurering.

ü/AK

3ij schrijven d . d . 17 mei 1977, HW/BT/0O4/77 deed u de Onderwijsraad een a a n t a l v o o r s t e l l e n t o t herprogramrrerxng ex a r t i k e l IV, d e r d e l i d , van de Wet op de h e r s t r u c t u r e r i n g w.o. ( S t b . 1975, 656) toekomen met h e t verzoek deze o v e r e e n komstig h e t zesde l i d van genoemd a r t i k e l op h e t punt van c e cursusduur t e t o e t s e n aan de Richtlijnen herprogrammering w . o . (beschikking d . d . 22 maart 1976, DGHW/OWWO/OS 282.482) en t e r zake van advies t e d i e n e n . in antwoord daarop gaf de E e r s t e Afdeling van de Onderwijsraad u bij haar b r i e f van 27 mei, OR I/5OI-IO3O, een t h e o r e t i s c h e en j u r i d i s c h e verantwoording van de wijze, waarop zij meent haar opdracht t o t marginale t o e t s i n g t e moeten v e r s t a a n . Zij concludeerde ( b l z . 4) d a t h a a r taak z i c h binnen h e t kader van de onderwerpelijke wetgeving "beperkt t o t een b e o o r d e l i n g van de v r a a g , of bij de v o o r b e r e i d i n g en m o t i v e r i n g van de v o o r s t e l l e n de door de Richtlijnen u i t g e w e r k t e procedures naar behoren zijn in acht genomen en of de v o o r s t e l l e n , zoal/3 zij d a a r l i g g e n , met inachtneming van de verantwoordelijkheid van de door de wet aangewezen organen en toegekende bevoegdheden - overeenkomstig de i n de j u r i s p r u d e n t i e k l a s s i e k e formule - in redelijkheid en z o r g v u l d i g h e i d a l d u s t o t stand hebben kunnen komen". De Afdeling 3 t e l d e vervolgens vast ( b l z . 6 ) , dat h e t wettelijke v o o r s c h r i f t van een cursusduur van v i e r j a a r j u r i d i s c h n i e t kan worden aangemerkt a l s een "hard" gegeven, doch ruimte l a a t voor t a l van u i t z o n d e r i n g e n . Le Afdeling kondigde u aan ( b l z . 8} de haar voorgelegde p r o g r a m n a v o o r s t e l l e n tegen de g e s c h e t s t e achtergrond stuk voor stuk in behandeling t e z u l l e n nemen en u in het l a t e n a j a a r van de t o e t s i n g s r e s u l t a t e n in kennis t e s t e l l e n . Ten v e r v o l g e cp d i t voornemen en t e r voldoening aan eerdervermeld verzoek, heeft de Afdeling t h a n s de e e r u bijgaand 282 adviezen aan t e b i e d e n , welke b e t r e k k i n g hebben op de h a a r bij uw b r i e f van 17 mei en l a t e r e b r i e v e n - waaronder met name d i e van 9 j u n i 19771 H W / B T / 0 1 5 / 7 7 en van 17 a u g u s t u s , mi/BT/Olß/V - overgelegde stukken inzake de programmavoorstellen. De Afdeling v e r o o r l o o f t z i c h h i e r t e r b e g e l e i d i n g de volgende opmerkingen:

Man gsli.v» b)| hof antwoord dagtekening •n nurnmor van dit ichri|».n i . »«rm.ld.n

1. De Afdeling i s b e v e s t i g d i n h a a r v o o r l o p i g e indruk, dat de v o o r s t e l l e n h a a r i n de r e g e l n i e t hebben genoopt deze aan u t e r afwijzing voor t e d r a g e n . De Afdeling komt t o t h e t volgende t o t a a l b e e l d : Aan de Raad zijn 264 v o o r s t e l l e n voorgelegd, opgenomen in het aan uw b r i e f van 17 a u g u s t u s toegevoegde o v e r z i c h t (1 + 3)» vermeerderd met d i e van de Landbouwhogeschool ad 21 • 285. Van d i t t o t a l e a a n t a l werd op verzoek van uw departement a l s n o g 1 v o o r s t e l afgevoerd ( t e weten de F r i e s e t a a l - en l e t t e r k u n d e ( n r . 041 RUL)). Het o n t t r e k t z i c h aan de waarneming van de Afdeling hoeveel v o o r s t e l l e r , er t o t a a l bij u zijn ingediend en of a l l e daarvoor i n aanmerking komende programma* s wel aan h a a r zijn aangeboden. In f e i t e h e e f t de Afdeling 284 v o o r s t e l l e n in behandeling genomen. Daarvan b l e k e n h a a r bij bewerking acht t e moeten worden g e s p l i t s t en a l s z e l f s t a n d i g e v o o r s t e l l e n t e moeten worden aangemerkt, t e weten a r c h e o l o g i e ( n r . 054) van de UVA in k l a s s i e k e a r c h e o l o g i e en a r c h e o l o g i e in West-Azi'é en a l l e zeven v o o r s t e l l e n b e t r e f f e n d e wijsbegeerte ( n r . 071) i n een r e g u l i e r e o p l e i d i n g en een bovenbouwstudier i c h t i n g . Dc^ir s t a a t t e g e n o v e r d a t in 4 v o o r s t e l l e n een e e n j a r i g e propedeuse en een t o t a l e cursusduur van 4 j a a r worden v o o r g e s t e l d , zodat ingevolge h e t bepaalde i n a r t i k e l IV t o e t s i n g van deze v o o r s t e l l e n n i e t v e r e i s t i s . De Afdeling verwijst u h i e r n a a r h a a r b r i e v e n t e r zake van: Tandheelkunde (012) UVA, VUA en KUN; A f r i k a n i s t i e : ; en B a n t o e ï s t i e k (051) RUL. Door samenvoeging van v o o r s t e l l e n werd d i t a a n t a l met 10 verminderd, t e weten: combinatie I n t e r n a t i o n a a l Recht, Bestuurswetenschappen en P o l i t i e k e wetenschap (OO5, OO6, OO7) RUL, RUU en UVA: - 4 ; combinatie Scheikunde en Technische scheikunde (019, 020) RUG: - 1 ; combinatie Economie en F i s c a a l - e c o n o m i s c h e s t u d i e r i c h t i n g (056, O58) RUG, EUR, UVA en KHT: - 4 ; combinatie C u l t u u r t e c h n i e k B en A (104, 114) LHW: - 1 . Aldus komt de Afdeling t o t een t o t a a l a a n t a l g e t o e t s t e v o o r s t e l l e n van 278, voor welk a a n t a l zij u verwijst n a a r bijgaande a d v i e z e n . (Om a d m i n i s t r a t i e v e redenen zijn deze n o g / r e e d s g e r i c h t t o t de s t a a t s s e c r e t a r i s . ) Van d i t a a n t a l a d v i s e e r t de A f d e l i n g : a. om 13 v o o r s t e l l e n af t e wijzen; t e weten: Godgeleerdheid (OOI) UVA Tandheelkunde (012) RUU Nederlandse t a a l en l e t t e r e n (031) RUU Geschiedenis (052) RUL Farmacie (024) RUL, RUG, RUU en UVA K l a s s i e k e Archeologie (O54) RUU en UVA (2 x)

OR I/5OI-IO9I

-3-

Economie (O56) VUA Bedrijfskunde (119) EUR/TRI»; b . om 265 v o o r s t e l l e n t e a c c e p t e r e n . 2 . De Afdeling i s onder de indruk gekomen van de k w a l i t e i t van v e l e d e r overgelegde stukken. Het i s haars i n z i e n s duidelijk, d a t in h e t algemeen met e r n s t en op weloverwogen wijze aan de opzet van de nieuwe programma's i s gewerkt. Er mag dan het nadeel zijn van een g i g a n t i s c h e p a p i e r l a w i n e met a l l e b u r e a u c r a t i s c h e gevaren van d i e n , d i t neemt n i e t weg, d a t z i c h een p r o c e s van bewustwording en meningsvorming heeft a f g e s p e e l d , d a t i n v e l e g e v a l l e n een verantwoorde a a n zet g e e f t voor v e r d e r e ontwikkelingen. De Afdeling meent, d a t h i e r een woord van r e s p e c t op zijn p l a a t s i s . 3 . Het vorenstaande b e t e k e n t n i e t , d a t de marginale t o e t s i n g voor de Afdeling s t e e d s een eenvoudige zaak was. Er stonden haar immers s l e c h t s summiere t o e t s i n g s c r i t e r i a t e n d i e n s t e . Van de i n de Richtlijnen aangegeven c r i t e r i a waren e r v i e r i m p e r a t i e f voorgeschreven ( d i e , vermeld i n a r t i k e l 3» e e r s t e l i d , a r t i k e l 4, e e r s t e l i d , onder a, a r t i k e l 6 en a r t i k e l 1 1 ) , terwijl de overige a l l e e n maar f a c u l t a t i e f waren aangegeven. Herhaaldelijk kwam de Afdeling h i e r d o o r voor het dilemma t e s t a a n u i t beleidsoverwegingen nader op de inhoud van de programma's i n t e gaan, terwijl toch duidelijk de Richtlijnen s l e c h t s een zeer b e p e r k t e t o e t s i n g op h e t oog hadden. Als hoofdprobleem h e e f t de Afdeling i n d i t verband ervaren: a. v i e r of vijf j a a r . Tal van programma's zijn n a a r het o o r d e e l van de Afdeling b e s l i s t verantwoord opgezet en met h e t oog op de geformul e e r d e eindtermen v o l l e d i g aanvaardbaar; mede g e z i e n de vergelijking met het b u i t e n l a n d en de berekende s t u d i e l a s t r e c h t v a a r d i g e n zij zonder enige twijfel een cursusduur van vijf j a a r . De d e s b e t r e f f e n d e v o o r s t e l l e n voeren evenwel geen argumenten aan, w a a r u i t kan blijken, d a t eer* v i e r j a r i g e cursusduur ontoereikend i s . Andere v o o r s t e l l e n evenwel motiveren op u i t v o e r i g e wijze, d a t bij een v e r k o r t i n g van de cursusduur t o t v i e r j a a r de g e s t e l d e e i n d t e r men n i e t kunnen worden verwezenlijkt. Overigens verlangen de Richtlijnen n i e t , dat wordt aangetoond, d a t een v i e r j a r i g e cursusduur ontoereikend zou zijn en d a t mitsdien de l a n g e r e p e r i o d e noodzakelijk i s . De i n d i e n e r s van het wetsontwerp hebben oorspronkelijk wel een andere i n t e n t i e gehad, doch - z o a l s de Afdeling i n h a a r b r i e f van 27 mei meent t e hebben aangetoond - in de l o o p van de parlement a i r e behandeling hebben zij deze l a t e n v a r e n . Voor meer

dan één l i d van de Afdeling was het ontbreken van argumenten voor een langere cursusduur dan 4 jaar echter onbevredigend, b . uniforme cursusduur. Een tweede veel voorkomende moeilijkheid betreft het f e i t dat de cursusduur in overeenkomstige studierichtingen aan de onderscheidene u n i v e r s i t e i t e n of hogescholen niet altijd uniform i s , doch v a r i a t i e s vertoont van 1 maand tot zelfs een vol j a p r . De Afdeling betreurt het in hoge mate dat onderling overleg - hetwelk met name met betrekking tot de technische studierichtingen t o t zulke opvallende resultaten heeft geleid - nog lang niet in a l l e gevallen de zozeer gewenste eenheid heeft gebracht. Zij vraagt zich af, of de desbetreffende faculteiten ten deze wel zorgvuldig genoeg t e werk zijn gegaan en de consequenties van het uitblijven van een uniforme cursusduur hebben overwogen. Zo zal toch in voorkomende gevallen in overstapregelingen dienen t e worden voorzien. Het hier gesignaleerde probleem s p i t s t zich met name toe op die studierichtingen, waarin met gebruikmaking van de wettelijke vrijheid op d i t punt ( a r t i k e l 24bis Wet w . o . ) , het Academisch s t a t u u t ten aanzien van de propedeuse in een bepaalde studierichting de mogelijkheid biedt van een keuze tussen een één- en een tweejarige cursusduur. De verwisselbaarheid van de propedeuse valt aldus in het water en zelfs moet de vraag worden gesteld of de b e z i t t e r van een éénjarig diploma bij overstappen naar een univ e r s i t e i t met een tweejarige propedeuse van de gehele daar verplichte Dropedeutische stof dient t e worden vrijgesteld. De Afdeling vraagt zich af, of in d i t opzicht van de secties van de Academische Raad wel voldoende aandrang i s uitgegaan om tot een vergelijk t e komen. Het moet worden toegegeven dat de beslissingsbevoegdheid bij de f a c u l t e i t e n zelf l i g t , maar het zal aan de andere kant duidelijk zijn, dat bij uitblijven van uniformiteit op basis van overleg, de aandrang om van bovenaf een regeling t e treffen groter wordt. De Afdeling heeft na aanvankelijke aarzeling gemeend, dat het niet binnen haar marginaal toetsende taak behoort om in gevallen van onderling verschillende cursusduur een keuze t e doen. Zij wenst namelijk in die gevallen n i e t in t e grijpen in de inhoud van de programma's. Niet a l l e e n ten aanzien van de propedeuse (zie bijvoorbeeld het s e c t i e advies Economie d.d. 13 maart 1977), maar ook ten aanzien van de t o t a l e opleiding kan zowel voor de ene kortere als voor de andere langduriger cursusduur met kracht van argumenten worden g e p l e i t . Hierbij dient t e worden opgemerkt, dat een verschillende cursusduur van de propedeuse bij een

-5-

gelijke t o t a l e cursusduur op niet meer dan een verschil in fasering behoeft t e duiden. Een langere cursusduur van de propedeuse zal in een aantal gevallen kunnen worden verdedigd door aan t e voeren, dat een verantwoorde s e l e c t i e e e r s t na een langere periode dan één jaar kan plaatsvinden. Ih andere gevallen zal zij kunnen worden bestreden met het argument, dat het in het belang van de student i s dat hem zo spoedig mogelijk bekend wordt of hij de gekozen studie met vrucht kan vervolgen. Met name ten aanzien van de vakken waarin reeds in het voorafgaand onderwijs l e s is ontvangen, zal een langere cursusduur van de propedeuse moeilijker zijn t e verdedigen. De Afdeling zou het doen van een keuze voor een langere of een kortere cursusduur kunnen vermijden door een afkeuring u i t t e spreken van a l l e voorstellen voor een bepaalde s t u d i e r i c h t i n g indien deze n i e t a l l e een gelijke cursusduur hebben voorgesteld. Een dergelijke uitspraak zou echter de opdracht van een marginale toetsing van de afzonderlijke voorstellen verre t e buiten gaan. Naar de mening van de Afdeling l i g t hier in de eerste p l a a t s een taak voor de desoetreffende s e c t i e s en voor de Academische Raad: van hen mag worden verwacht dat zij alsnog met kracht pogingen in het werk zullen s t e l l e n de uniformiteit van de cursusduur t e bevorderen. In verband met de t e verwachten wettelijke algemene regeling van het onderwijs en de examens moge het besef doordringen dat de tijd d r i n g t . 4. Daarnaast dienden zich verscheidene andere problemen aan, welke de Afdeling hier wil signaleren: a. defici'éhte vooropleiding. De onderlinge vergelijking van de programma's in eenzelfde s t u d i e r i c h t i n g geeft soms moeilijkheden omdat formele gelijkluidendheid nog n i e t behoeft t e duiden op inhoudelijke p a r a l l e l l i e . Zo wordt aan sommige u n i v e r s i t e i t e n of hogescholen in de onderbouw rekening gehouden met compensatie voor d e f i c i ë n t e vakkenpakketten, doch elders weer n i e t . Dit l e i d t t o t v e r s c h i l l e n in de berekening van de s t u d i e l a s t . Ook kan achter een gelijkluidende programma-opzet een aanzienlijke disharmonie in jaarlijkse s t u d i e l a s t - v e r d e l i n g schuilgaan, waardoor geconcludeerd moet worden tot s l e c h t s een nominale overeenstemming. De Afdeling i s in dergelijke gevallen echter niet van kennelijke onredelijkheid of onzorgvuldigheid met betrekking t o t de afzonderlijke voorstellen gebleken.

-6-

Ten aanzien van dit punt merkt de Afdeling nog op dat zij de indruk heeft, dat het aantal aankomende studenten met een deficiënte vooropleiding steeds toeneemt. Zij vraagt zich af of het geen aanbeveling zou verdienen aan een deficiënte vooropleiding een zekere aanspraak te verbinden op enige souplesse ten aanzien van de studieduur voor de propedeuse, eventueel met een beroep op artikel 77 ter, zevende lid, van de Wet op het wetenschappelijk onderwijs. terminologie. Het is de Afdeling opgevallen dat de voorstellen niet steeds uniform zijn in terminologie. Zo gebruikt men de term "afstudeerrichting" in bepaalde gevallen niet in de zin van de Richtlijnen, aangezien er geen verschillende eindtermen voor deze richting worden aangegeven. disselingen in terminologie van dezelfde aard doen zich voor met betrekking tot de termen "hoofdrichting" en "studierichting", terwijl ook meermalen de aan een studierichting verbonden lerarenopleiding als "variant" wordt opgevoerd. eindtermen.

De Afdeling i s ervan uitgegaan, dat het in de eerste plaat6 voor de verantwoordelijkheid i s van de f a c u l t e i t c.q. afdeling op welk niveau, t o t uitdrukking komend in de eindtermen, de r e l a t i e wordt gelegd tussen de afgeronde studie en het maatschappelijk functioneren. Slechts wanneer elders objectieve eisen worden gesteld — bijvoorbeeld door het toekennen van onderwijsbevoegdheid op een bepaald niveau, dan wel i n t e r nationaal aanvaarde vereisten voor de vervulling van bepaalde beroepen, zoals apotheker - i s de Afdeling t o t een zekere objectieve beoordeling in s t a a t . Het r e s u l t a a t daarvan kan zijn, dat zij de in de voorstellen opgenomen eindtermen - ook a l gaat de s e c t i e daarmee accoord - t e overtrokken acht. Dit probleem doet zich bijvoorbeeld voor met betrekking tot het doctoraalexamen bij de apothekersopleiding. Ook al wordt hiervoor algemeen vijf j a a r voorgesteld, gevolgd door een postdoctorale opleiding t o t apotheker van één jaar, de Afdeling i s op grond van de desbetreffende afspraak in E.E.G.-verband en van een internationale vergelijking toch n i e t overtuigd, dat n i e t , evenals elders, het v e r e i s t e eindniveau in vijf jaar zou kunnen worden b e r e i k t . Rekening houdend met de E.E.G.-regeling meent zij voorshands dan ook op grond van de overweging, dat de afwijking van het buitenland n i e t voldoende i s gemotiveerd, t o t afwijzing van de onderhavige voorstellen t e moeten adviseren.

>>1-1091

-7

Een andere opmerking met betrekking t o t de eindtermen i s , dat deze over het algemeen een perfectionistische indruk maken. Het i s daarom van groot belang zich de betrekkelijkheid van de formulering t e r e a l i s e r e n . Hier l i g t ook een grote verantwoordelijkheid voor de f a c u l t e i t e n c.q. afdelingen: een s t r i k t e verwezenlijking van de gestelde eisen zou t o t een gemiddeld hoge verlenging van de s t u d i e duur kunnen leiden. d. de lerarenopleiding. Het i s de Afdeling opgevallen, dat zich wat de l e r a r e n o p l e i ding b e t r e f t een discrepantie voordoet binnen de v e r s c h i l lende studierichtingen of wel binnen een zelfde s t u d i e r i c h ting tussen de verschillende i n s t e l l i n g e n . Een motivering daarvan ontbreekt in de stukken. In de f a c u l t e i t der wiskunde en natuurwetenschappen i s de verdeling meestal aldus, dat binnen de doctorale opleiding en a l s postdoctorale cursus evenveel uren worden berekend, met een t o t a a l van 1100 tot 13OO uur. Voor de wiskunde echter i s bij a l l e instellingen s l e c h t s voorzien in een pre-doctorale fase van een totaal van 8OO uur. De UVA acht een postdoctorale cursus van vier maanden nodig, hetgeen de s e c t i e wiskunde evenwel t e ver gaat. Bij de biologie lopen de verschillen zover uiteen (RUL met I82O uur binnen de opleiding, RUG IO5O uur met 3 maanden postdoctoraal, UVA 85O uur met postdoctoraal van 85O uur, e n z . ) , dat er in f e i t e sprake i s van een verschil van een half jaar begeleidingsduur bij UVA en van 3 maanden bij RUG. In vergelijking hiermee is zeker de lerarenvariant aan de Landbouwhogeschool t e kort t e noemen: s l e c h t s 550 uur, zonder postdoctorale cursus, terwijl toch evenzeer onderwijsbevoegdheid voor scheikunde en biologie wordt verleend. Bij andere studierichtingen, zoals die voor de p l a n t teeltkunde en voor de bosbouw i s wel in postdoctorale cursussen voor de leraren voorzien. De Afdeling dringt er bij u op aan te bevorderen dat naar een grotere mate van u n i f o m i t e i t wordt gestreefd. Reden t o t afwijzing in de afzonderlijke gevallen acht de Afdeling evenwel n i e t aanwezig. e. de bovenbouw. Ten aanzien van de zogenaamde bovenbouwstudierichtingen heeft de Academische Raad in zijn aan u gericht schrijven d.d. 9 mei 1977, A.R. 1287, medegedeeld, dat hij heeft besloten zich op dat moment van het geven van een definitief oordeel ten aanzien van de desbetreffende voorstellen te onthouden, aangezien het overleg tussen en binnen de voor

,1-1091

-fi-

de verzorging van deze studierichtingen en van de toeleverende studierichtingen verantwoordelijke faculteiten in de meeste gevallen nog n i e t i s afgerond. Op grond van dezelfde overweging concludeert u in uw schrijven d.d. 17 mei d . a . v . , H W / B T / 0 0 4 / 7 7 , dat ten aanzien van de bovenbouwstudierichtingen wellicht enige souplesse met betrekking tot de toetsing zal moeten worden betracht, aangezien een stringente t o e t s i n g in d i t stadium mogelijk t o t een categorische terugverwijzing van de onderhavige programmavoorstellen zou leiden. U dealde daarbij mede, dat een nadere bestudering uwerzijds ertoe zou kunnen leiden, dat voor deze studierichtingen de mogelijkheid wordt geopend, in een l a t e r e fase de huidige voorstellen aan te vullen. Gezien de moeilijkheid, in elk afzonderlijk geval exact t e bepalen, welke de t o t a l e cursusduur zal zijn van de toeleverende en de bovenbouwstudierichting, waarbij eventuele aanvullende voorwaarden als bedoeld in a r t i k e l 9, eerste l i d onder a, van de Richtlijnen herprogrammering w.o. nog t o t verlenging van deze cursusduur zullen kunnen leiden, heeft de Afdeling gemeend, n i e t u i t s l u i t e n d op grond van een eventuele overschrijding van een cursusduur van vijf j a a r tot afwijzing van deze voorstellen t e moeten adviseren, daarbij mede overwegende, dat a r t i k e l 24 b i s , e e r s t e l i d , van de Wet op het wetenschappelijk onderwijs voor deze bovenbouwstudierichtingen de mogelijkheid opent, een andere dan een vijfjarige cursusduur vast t e s t e l l e n . f.

buitenlandverpelijking. In i e t s meer dan de helft van de gevallen moest worden geconstateerd, dat een zinvolle vergelijking met het buitenland n i e t mogelijk was, gezien de belangryke verschillen in kennis van de aankomende studenten (het ingangsniveau) en de inhoud, opzet, duur en c i v i e l e effecten van de opleidingen in de onderscheidene landen.

5. Notities bij enkele afzonderlijke v o o r s t e l l e n . a. mijnbouwkunde TKD (089). In het voorstel b l z . 20-22 wordt gesproken over de lerarenvariant wiskunde en scheikunde. Volgens a r t i k e l 263 onder 1 van het Academisch Statuut geeft het doctoraalexamen mijnbouwkunde echter onderwijsbevoegdheid voor wiskunde, natuurkunde en mechanica, doch n i e t voor s c h e i kunde ( z i e ook Overgangswet WVO, bijlage, no. 31 )• Voor een lerarenopleiding scheikunde zal eerst wijziging van het Academisch Statuut nodig zijn.

V501-1091

-9-

b . natuurkunde UVA ( 0 1 7 ) . In het v o o r s t e l van de UVA wordt wel eer vrije s t u d i e r i c h t i n g genoemd, maar de i n v u l l i n g daarvan heeft nog n i e t p l a a t s g e v o n d e n . De i n d i t v o o r s t e l genoemde v a r i a n t e n g e r i c h t op de milieukunde, de t o e g e p a s t e wiskunde en de economie verkeren nog i n een aanloopstadium. c . s t e r r e k u n d e UVA ( 0 1 6 ) . Hoewel door de f a c u l t e i t d e r wiskunde en n a t u u r wetenschappen een algemene v a r i a n t wenselijk wordt geacht ( z i e het "Raamwerk Vrije s t u d i e r i c h t i n g e n " - 54.2.151) i s h e t standpunt van de s u b f a c u l t e i t N a t u u r - en s t e r r e k u n d e n i e t duidelijk. d . p s y c h o l o g i e (O65). De vraag is gesteld, of gelet op de samenstelling van het programma er wel voldoende rekening mee is gehouden dat aan het doctoraal getuigschrift een meervoudige onderwijsbevoegdheid is verbonden.

Namens de Afdeling voornoemd,

(prof. dr. I.A. Diepenhorst, voorzitter)

(mr. H. Drop, secretaris).