Trendhuis/Bexpertise december 2009 1
Do it yourself Een crisis inspireert tot creativiteit. Daarin verschilt de huidige crisis niet van voorgaande. In de keuken, in de tuin (waar eigen groenten worden geteeld), bij het klussen (waar ook vrouwen zich nu aan wagen), tijdens de koopjes, tot bij het scheuren van de kortingbons. Aan crisiscreativiteit geen gebrek.
Do it together Een crisis brengt mensen bijeen. Dat doet ze van oudsher en vandaag opnieuw. Het cafébezoek mag dan al verder teruglopen in 2010, als het gaat over hun vrienden, hun kinderen en hun gezin, zijn Belgen allerminst zinnens om op hun generositeit te beknibbelen in 2010. Samen sterk blijkt eens te meer geen loze slagzin.
Do it now Zorgt een crisis voor uitstel van behoeften? Zeker niet op alle vlakken, zo blijkt. Zijn reisplannen weigert de Belg bijvoorbeeld nog altijd hardnekkig door de crisis te laten aantasten. De auto blijft kennelijk al evenmin meer op stal ten voordele van bus of trein. En gezond eten en bewegen mag nog steeds niet ten koste gaan van het genieten. Sommige dingen willen we nog steeds onverwijld en wel nu onmiddellijk.
Trendhuis/Bexpertise december 2009 2
Trendbarometer 2010: summary De crisis inspireert tot creativiteit. Ze brengt mensen bijeen. En ze zorgt zeker niet voor uitstel van behoeften op alle vlakken. ‘Do it yourself’, ‘do it together’ en ‘do it now’ zouden kortom de baselines van de crisis kunnen zijn.
Do it yourself Een crisis inspireert tot creativiteit. Daarin verschilt de huidige crisis niet van voorgaande. In de keuken, in de tuin (waar eigen groenten worden geteeld), bij het klussen (waar ook vrouwen zich steeds meer aan wagen), tijdens de koopjes of bij het scheuren van de kortingbons... De Belg toont zich in 2010 weerom van zijn meest creatieve kant.
De steile opgang van het etentje buitenshuis wordt door de crisis gestuit. 17% van de Belgen is van plan om minder op restaurant te gaan in 2010, terwijl slechts 11% dit vaker wil doen. Vooral 50plussers zien het heel wat minder zitten om nog op restaurant te gaan (-14,2%). Maar ook bij vrouwen stellen we een negatief saldo van maar liefst 10% vast.
Veel eigen teelt uit de tuin. Maar liefst 35% van de bevraagde Belgen geeft aan inmiddels zelf groenten, fruit of kruiden te telen in de tuin, van de vrouwen zelfs 37%.
Doe-het-zelf-dames. Bij vrouwen (18%) is het voornemen om meer te gaan doe-hetzelven in 2010 maar een fractie minder populair dan bij mannen (20%). Maar, mannen (24%) zijn wel veel vaker van plan om doe-het-zelfgerief te kopen dan vrouwen (14%).
Tweedehands vaker eerste keus. Eén Belg op de vijf koopt meer tweedehands of op stockverkopen om de crisis te slim af te blijven. Tweedehandse aankopen en aankopen op stockverkopen zijn het populairst bij 36-50-jarigen: ruim 22% verschuift aankopen in die richting, vergeleken bij b.v. 19% van de 51-65-jarigen en 18% van de tieners. Vlamingen (22%) zijn vaker meer tweedehands en op stockverkopen beginnen kopen dan Walen (18%) en Brusselaars (15%).
Duurzame kleding en accessoires in trek. Vier op de tien Belgen stemmen in met de stelling ‘ik koop meer duurzame, tijdloze kleding’. En 15% van de bevraagde Belgen herkent zich in het statement ‘Ik koop meer accessoires in plaats van nieuwe kleding’.
Do it together Een crisis brengt mensen bijeen. Het cafébezoek mag dan al verder teruglopen in 2010, als het gaat over hun vrienden, hun kinderen en hun gezin, zijn Belgen allerminst zinnens om op hun generositeit te beknibbelen in 2010.
Cafécultuur krijgt klappen. Bijna een kwart van de Belgen wil zijn/haar cafébezoek terugschroeven in 2010. Opmerkelijk is dat een heleboel Walen (30%) en Brusselaars (38%) minder op café willen gaan. Een evolutie die zich bij de Vlamingen in veel mindere mate manifesteert. 15% van de Vlamingen wil minder op café, terwijl 12% dit juist vaker wil. Trendhuis/Bexpertise december 2009 3
Thuisblijven troef. Bijna één landgenoot op de vier wil in 2010 vaker vrienden thuis uitnodigen. Belgen die vaker willen thuisblijven in 2010 gaan ook meer vrienden uitnodigen thuis. De sofa komt dus in zekere mate de barkruk vervangen.
Op feesten wordt niet zwaar bespaard. Ander positief signaal in dit verband: op feesten – binnen- of buitenshuis – wordt enkel door de 51-65-jarigen bespaard in 2010; alle jongere generaties willen vaker meer dan minder gaan feesten.
Gezin wordt grootste ‘goede doel’. Als de buikriem moet aangehaald, krijgt het eigen gezin voorrang, zo blijkt. Eén Belg op de vijf vindt dat er meer in de opvoeding van de eigen kinderen geïnvesteerd moet worden. 18% is daarbovenop bereid om harder voor het gezin te gaan werken. En als ze speelgoed kopen, kijken Belgen naar eigen zeggen evenwel eerst en vooral of het educatief verantwoord is. Ook duurzame productie weegt zwaarder door dan de prijs.
Internet: sociaal kanaal. 38% gebruikt het internet om zijn of haar netwerk te vergroten en bijna één op de vijf (19%) gaat online op zoek naar gelijkgestemde zielen. En het internet blijkt tot slot ook te kunnen inspireren tot betrokkenheid voor een goede zaak. Ruim één op de vijf Belgen (22%) gebruikt het internet om zich te engageren voor een goede zaak.
Minder gul met tijd en geld. De crisis vreet aan de vrijgevigheid: bijna een kwart van de Belgen (23,5%) neemt zich voor om minder geld te storten aan goede doelen in 2010. Vooral Walen houden volgend jaar de knip op de portemonnee wanneer het erop aankomt geld te doneren aan goede doelen: maar liefst 28% wil minder geld storten aan het goede doel. Een Vlaming op de vijf is hetzelfde van plan. Brusselaars blijken iets barmhartiger, bij hen bedraagt het negatieve saldo ‘slechts’ -6,1%. Ook de intentie om vrijwilligerswerk te doen vertoont een negatief saldo: -15%. Onder Walen (-18%) is de bereidheid om onbetaald de handen uit de mouwen te steken voor de medemens nog geringer dan onder Vlamingen (-13%) en Brusselaars (16%).
Do it now Zorgt een crisis voor uitstel van behoeften? Zeker niet op alle vlakken, zo blijkt. Zijn reisplannen weigert de Belg bijvoorbeeld nog altijd hardnekkig door de crisis te laten aantasten. De auto blijft kennelijk al evenmin meer op stal ten voordele van bus of trein. En gezond eten en bewegen mag nog altijd niet ten koste gaan van het genieten.
Reislust houdt hardnekkig stand. Ook al gaat de gemiddelde Belg minder op café of restaurant, zijn reisplannen weigert hij of zij nog steeds door de crisis te laten aantasten. Enkel in de gezinsfase (36-50 jaar) en in Wallonië worden reisintenties opgeborgen. Ondanks de financiële crisis – of net om ze te ontvluchten – wil één op vijf Belgen het komende jaar zelfs vaker op reis gaan. Ook op eindejaarscadeaus wordt overigens niet fors bespaard.
Werkende Belg laat openbaar vervoer nog vaak links liggen. Eén op de vijf landgenoten (19,6%) wil daadwerkelijk vaker een beroep doen op het openbaar vervoer. Een positief saldo van 4,3%, want 15,3% verkiest trein, tram en/of bus toch links te laten liggen. Maar: de generatie van de twintigers en prille dertigers stapt juist stilaan af van het openbaar vervoer (-7,7%). Eens ze werk, geld en een rijbewijs Trendhuis/Bexpertise december 2009 4
hebben, maken ze kennelijk de omschakeling naar vervoer met de eigen wagen. Bij de 36-50-jarigen is de groep die minder vaak het openbaar vervoer wil nemen (13%) evengoed bijna even groot als de groep die dat vaker wil doen (14%). Ander opvallend resultaat: terwijl Brusselaars met mondjesmaat afstappen van het openbaar vervoer en er in Wallonië nauwelijks verandering merkbaar is, valt er wel een opmerkelijke stijging van 8,2% te noteren van het aandeel Vlamingen dat het openbaar vervoer wil nemen.
Zeg niet: calorie. Zeg: energie. Als het over gezondheid gaat, heeft de Belg goede voornemens om u tegen te zeggen voor 2010. Eén op de drie wil vaker gaan sporten. Bijna de helft zweert fastfood af. En ruim vier op de tien willen van voedingsproducten graag weten hoeveel energie die geven. Afwachten in hoeverre woord wordt gehouden, maar anders heeft u de Belg wellicht nog nooit zo fit gezien als in 2010. Anderzijds blijken sportieve plannen steeds schaarser te worden naarmate Belgen ouder worden. Eén Belg op de vier weet bovendien niet of hij/zij gezonde porties eet.
Over het onderzoek De Trendbarometer – een jaarlijks trendonderzoek dat Trendhuis/Bexpertise sinds 2005 realiseert – wordt samengesteld op basis van een desk en brainresearch een grootschalige kwantitatieve enquête (face-to-face, telefonisch en elektronisch) naar/over de consumentenattitudes en levensstijlen van zowel Frans- als Nederlandstalige Belgen uit vier generaties: 16-19-jarigen, 20-35-jarigen, 36-50jarigen en 51-65-jarigen. en kwalitatieve panels in elke levensfase in Vlaanderen en Wallonië. Die verdeling in levensfasen is overigens gemodelleerd naar het beproefde Be4&Againsegmentatiemodel van Bexpertise dat zich niet enkel focust op de levensfasen, maar ook op de grote transitiemomenten in een mensenleven. Het Be4&Againmodel biedt sinds enkele jaren tegenwicht aan de dominante en eenzijdige focus op 18-44 (en recent tot 55)-jarigen in het ‘klassieke’ segmentering. De quota-steekproef komt overeen met de demografische data zoals statbel.fgov.be die publiceert en die bijgevolg de samenstelling van de Belgische bevolking uitstekend weerspiegelt, op het vlak van leeftijd, geslacht, origine en woonplaats volgens gewest. Op basis van de 4.000 respondenten is dat representatieve staal van de Belgische bevolking als volgt samengesteld:
2.400 Nederlandstaligen / 1.600 Franstaligen 250 inwoners Brussels gewest, 1.726 Waals gewest, 2.024 Vlaams gewest 2.000 vrouwen / 2.000 mannen 292 16-19-jarigen / 1.242 20-35-jarigen / 1370 36-50-jarigen / 1096 51-65-jarigen 3800 autochtonen / 200 allochtonen 2.500 actieven / 1.500 niet-actieven. 2.000 voltijdse actieven / 500 deeltijdse actieven 2.000 met jaarinkomen > € 30.000 / 2.000 met jaarinkomen < €30.000 1.200 singles / 1.800 koppels met kinderen / 1.000 koppels zonder kinderen.
Meer weten? www.trendhuis.be, www.bexpertise.be
Trendhuis/Bexpertise december 2009 5
Trendbarometer 2010: enkele frappante grafieken
Etentje buitenshuis verdwijnt vooral in het zuiden van het land van het menu. Bezuiden de taalgrens neemt ruim één op vijf (20,8%) zich voor minder op restaurant te gaan, terwijl 8% vaker uit eten wil gaan. In Vlaanderen bedraagt het negatief saldo 1,2%, amper een achteruitgang, kortom. Brussel laat een negatief saldo van 4,4% optekenen.
Doe-het-zelvende vrouwen benen klusjesmannen bij. Bij vrouwen (18%) is het voornemen om meer te gaan doe-het-zelven in 2010 maar een fractie minder populair dan bij mannen (20%). Maar, mannen (24%) zijn wel veel vaker van plan om doe-het-zelfgerief te kopen dan vrouwen (14%). Trendhuis/Bexpertise december 2009 6
Behoeden tieners onze cafécultuur voor de teloorgang? Het tiende Belgen dat net wél vaker op café wil, valt voornamelijk in de levensfase van de tieners te situeren. Bijna de helft van de 16-19-jarigen (45%) zullen we het komende jaar vaker op café tegenkomen. De oudere generaties daarentegen lijken de cafébezoeken in versneld tempo te ontgroeien. Bij de 36-50-jarigen noteren we een negatief saldo van -21%, bij de 51-65-jarigen zelfs -22%.
‘Gezellig met vrienden thuis’ scoort goed. Bijna één landgenoot op de vier wil in 2010 vaker vrienden thuis uitnodigen. Belgen die vaker willen thuisblijven in 2010 gaan ook meer vrienden uitnodigen thuis. De sofa komt dus in zekere mate de barkruk vervangen. Trendhuis/Bexpertise december 2009 7
‘Handen af mijn feest’. Ander positief signaal in dit verband: op feesten – binnen- of buitenshuis – wordt enkel door de 51-65-jarigen bespaard in 2010; alle jongere generaties willen vaker meer dan minder gaan feesten.
Minder gul voor goede doelen. De crisis vreet aan de vrijgevigheid: bijna een kwart van de Belgen (23,5%) neemt zich voor om minder geld te storten aan goede doelen in 2010. Nog meer dan Vlamingen houden Walen houden volgend jaar de knip op de portemonnee wanneer het erop aankomt geld te doneren aan goede doelen: maar liefst 28% wil minder geld storten aan het goede doel. Toch is nog een Vlaming op de vijf hetzelfde van plan. Brusselaars blijken iets barmhartiger, bij hen bedraagt het negatieve saldo ‘slechts’ -6,1%.
Trendhuis/Bexpertise december 2009 8
Reislust houdt goed stand bij de jeugd en bij 50plus. Ook al gaat de gemiddelde Belg minder op café of restaurant, zijn reisplannen weigert hij of zij nog steeds door de crisis te laten aantasten. Enkel in de gezinsfase (36-50 jaar) worden reisintenties opgeborgen. Ondanks de financiële crisis – of net om ze te ontvluchten – wil één op vijf Belgen het komende jaar zelfs vaker op reis gaan.
Werkende Belg laat openbaar vervoer nog vaak links liggen. Eén op de vijf landgenoten (19,6%) wil daadwerkelijk vaker een beroep doen op het openbaar vervoer. Een positief saldo van 4,3%, want 15,3% verkiest trein, tram en/of bus toch links te laten liggen. Maar: de generatie van de twintigers en prille dertigers stapt juist stilaan af van het openbaar vervoer (-7,7%). Trendhuis/Bexpertise december 2009 9
Vlamingen laten zich wel vaker verleiden door het ‘openbaar vervoer’. Ander opvallend resultaat: terwijl Brusselaars met mondjesmaat afstappen van het openbaar vervoer en er in Wallonië nauwelijks verandering merkbaar is, valt er wel een opmerkelijke stijging van 8,2% te noteren van het aandeel Vlamingen dat het openbaar vervoer wil nemen.
Trendhuis/Bexpertise december 2009 10
