BELEIDSPLAN STICHTING VOGELVERSCHRIKKERFESTIVAL VALKENSWAARD
September 2014
Inhoudsopgave 1. Korte samenvatting van het festival: .................................................................. 3 2. Terugblik ............................................................................................................ 4 2.1 Vaststellen van de identiteit van het festival .................................................................................. 4 2.2 Meer aandacht voor de doelgroep 11-‐18 jaar ................................................................................ 5 2.3 Meer spreiding van het publiek over de dag .................................................................................. 6 2.4 Kwaliteit van de programmering ........................................................................................................ 6 2.5 Dilemma: entree of geen entree ........................................................................................................... 6
3. Programmeringsprofiel ....................................................................................... 8 3.1 Missie ............................................................................................................................................................... 7 3.2 Publiek en programmering .................................................................................................................... 7 3.3 Ambitie programmering ........................................................................................................................ 10 4. Positionering .................................................................................................... 12 4.1 Positionering maatschappelijk ........................................................................................................... 12 4.2 Positionering financieel – lokaal ........................................................................................................ 12 4.3 Marketingplan ............................................................................................................................................ 13
1. Korte samenvatting van het festival: Het Vogelverschrikkerfestival laat iedereen genieten van de unieke, vreemde, bizarre en sprookjesachtige wereld van de vogelverschrikker. Het tweejaarlijkse festival biedt een fantastische combinatie van kunst, cultuur en sfeer voor jong en oud. Basis van het festival vormt een expositie van 100 vogelverschrikkers die tijdens de openingsdag – de dag van de makers – worden gebouwd. Dan komen kunstenaars, ontwerpers, architecten, boeren, maar ook creatieve amateurs van heinde en verre, maar ook van dichtbij, naar Valkenswaard om een spectaculaire vogelverschrikker te maken. In de week daarna ontspint zich een verrassend programma voor groot en klein. In de bijzondere sfeer van het festival voelen vele activiteiten zich thuis: van (wereldse) muziek tot cabaret en van voorleesochtenden tot mosselavonden. Op geheel eigen manier vormt het Vogelverschrikkerfestival sinds jaren voor velen een warm nest in de herfstvakantie. Met dagelijks leuke activiteiten in een omgeving die iedere keer weer verrast en waarin eigenlijk iedereen zich heel snel thuis voelt.
2. Terugblik Na de editie van 2011 heeft de organisatie van het vogelverschrikkerfestival een aantal duidelijke doelstellingen geformuleerd voor de edities van 2013 en verder: 1. Duidelijk vaststellen van de identiteit van het festival 2. Meer aandacht voor de doelgroep van 11-18 jaar. 3. Meer spreiding van publiek over dag. 4. Kwaliteit van de programmering. 5. Voor promotie meer richten op de regio rond Valkenswaard.
2.1 Vaststellen van de identiteit van het festival Het vogelverschrikkerfestival leefde en leeft bij de gratie van hardwerkende en enthousiaste vrijwilligers. Dat heeft zijn charme. Aan de buitenkant heeft het festival de uitstraling van een artistieke vrijplaats (vrijheid!) maar aan de achterkant moet er een geoliede machine staan (kwaliteit). Naarmate het festival groeide, zorgde die wel voor een spagaat. Om onbalans te voorkomen zijn we in het najaar van 2012 begonnen met een zoektocht naar de identiteit. We hebben daarvoor een eerste sessie georganiseerd met een grote groep vertegenwoordigers vanuit publiek, sponsoren, deelnemers, organisatie, vrijwilligers, subsidienten, leveranciers, et cetera. We hebben hen gevraagd wat ze goed vonden aan het festival, wat er beter kon, wat ze misten en wat ze wel konden missen. Met deze inventarisatie als basis is het bestuur vervolgens in twee sessie dieper ingegaan op wat we als festival nu echt willen zijn. Uit deze sessies volgde de volgende waardenmatrix:
Waardenmatrix 2013 1
De matrix bevat de vier kernwaarden waaraan het festival moet voldoen. Bij alle keuzes die we maken (of het nu gaat om de programmering, de aankleding, de catering of de marketing) kijken we of de keuze binnen de kernwaardes valt. De editie van 2013 is op deze manier tot stand gekomen en dat heeft zijn vruchten afgeworpen. Voornaamste winst die hierdoor is ontstaan is dat er meer eenheid was in het totaal. Programmering, tentoonstelling (de honderd vogelverschrikkers), promotie, aankleding; alles past beter bij elkaar. Het geheel maakt een beter afgewogen indruk op de bezoeker. Zonder dat het ten koste gaat van het gevoel van vrijheid. Het geheel moet goed voelen, maar mag geen moment ‘gelikt’ zijn.
2.2 Meer aandacht voor de doelgroep 11-‐18 jaar Alle voorgaande edities was er vooral aandacht voor de doelgroep boven de 18 (vooral in de podiumprogrammering) en de groep onder de 11 jaar (met leuke kinderactiviteiten). De groep daartussen werd wat vergeten. Daar is in de editie van 2013 duidelijke (en succesvol) verandering gekomen. We hebben juist voor deze groep extra activiteiten georganiseerd zoals een drama workshop (met optreden), een band workshop (met optreden), skate en graffiti demonstraties en workshops en bijvoorbeeld het organiseren van een cupsong recordpoging (totaal met 250 kinderen/jongeren). Dit laatste heeft vooral ook veel publiciteit
opgeleverd (onder meer Omroep Brabant, Cappuccino op Radio2). Qua programmering was het beleid ook terug te zien in bijvoorbeeld het optreden van Moses & The Firstborn.
2.3 Meer spreiding van het publiek over de dag Dit blijft een uitdaging. Het vogelverschrikkerfestival duurt 10 dagen en is dagelijks te bezoeken van 12:00 tot 24:00 uur. Door het organiseren van grote en kleinere activiteiten gedurende de hele dag, proberen we op ieder moment van de dag zo veel mogelijk publiek te trekken en vast te houden. Het open karakter van het festival (geen afgesloten terrein, geen entree) heeft hier zijn voor- maar ook zijn nadelen. De drempel om te komen is laag, de drempel om weer te vertrekken ook... Gezien het relatief beperkte budget voor programmering is het niet mogelijk om op ieder moment van de dag een top-aanbod neer te zetten. Derhalve is creativiteit geboden. Desondanks was de spreiding in 2013 alweer beter dan in 2011. Onder meer door een succesvol aanbod voor kinderen (het is herfstvakantie!), maar ook bijvoorbeeld door de aanwezigheid van een fantastisch Decap-orgel dat niet alleen zorgde voor een mooi decor maar ook regelmatig nieuwe mensen trok (zoals juist de wat oudere inwoners van Valkenswaard).
2.4 Kwaliteit van de programmering Zoals gezegd: de budgetten van de programmering zijn beperkt en de tijdslots die moeten worden opgevuld zijn groot in getal. Toch probeert het festival een programma voor te schotelen dat past binnen de waardenmatrix en voldoet aan de waarden: kwaliteit, eigen, cultuur en sfeer. Net zoals het festival zelf, moet de acts die worden geboekt verrassen. Valkenswaard (en de directe omgeving) kent al voldoende festivals en feesten. Het Vogelverschrikkerfestival wil duidelijk een andere geluid laten horen dan de al bestaande evenementen die zich kenmerken door bijvoorbeeld populaire muziek (Zomeravondfeesten), rock (Kempenerpop). Tegelijkertijd moet de programmering ook weer niet té hoogdravend zijn; we willen bereikbaar blijven voor een groot publiek. De afgelopen editie is dit streven zeer behoorlijk geslaagd. (zie ook verder bij Programmering).
2.5 Dilemma: entree of geen entree Voor de 2013 editie hebben we veelvuldig overlegd over het ‘eeuwige’ dilemma: gaan we entree heffen of niet? We hebben daarmee in voorgaande jaren veelvuldig geëxperimenteerd, met zeer wisselend succes. Over het algemeen komt het het open karakter van het festival niet ten goede. We willen laagdrempelig en bereikbaar zijn voor iedereen. Bovendien willen we mensen verbazen en verrassen. Ze kennis laten maken met ‘iets anders’ of ‘iets nieuws’. Juist in dat kader, hebben we in 2013 met kracht besloten om geen entree te heffen (zelfs geen symbolisch bedrag...).
3. Programmeringsprofiel 3.1 Missie De missie van het Vogelverschrikkerfestival luidt: Eens in de twee jaar bouwen we een warm nest rond honderd kunstzinnige vogelverschrikkers in het park. Een warm nest dat verrast, dat blij maakt, dat welkom voelt. Een warm nest waarin mag worden gedanst, gemijmerd, gekletst en vooral mag worden gebouwd. Een nest dat inspireert, dat kan verbazen en vooral zorgt voor warmte in de lange winter na de herfstvakantie. Het vogelverschrikkerfestival is ooit ontstaan als tentoonstelling van honderd door vogelverschrikkers. Deze worden gebouwd door amateurs en professionele kunstenaars. De vogelverschrikkers worden gebouwd op de eerste zaterdag van het festival en vormen vervolgens tien dagen lang een prachtige tentoonstelling in een evenzo mooi park. Te bezoeken door alle inwoners van Valkenswaard en daarbuiten. Het gezamenlijk bouwen op de zaterdag is belangrijk. Het zorgt voor een saamhorige sfeer en vormt direct een van de drukker bezochte dagen van het festival.
3.2 Publiek en programmering De muziek- en theaterprogrammering waren in eerste instantie (bij de geboorte van het festival in 2001) vooral een randgebeuren. Vanaf de editie in 2005 neemt de programmering een steeds belangrijker rol in. Zeker de afgelopen twee edities (van 2011 en 2013) is er een echte kwaliteitsslag gemaakt. Het theater- en muziekprogramma neemt dus een steeds belangrijkere plek in in het totaal. Maar de tentoonstelling van honderd vogelverschrikkers blijft centraal staan. Waar mogelijk proberen we de tentoonstelling ook te betrekken in het programma. Zo vindt veel straattheater plaats tussen de vogelverschrikkers. Ook de openings-act is altijd een combinatie van muziek, dans en theater te midden van de vogelverschrikkers. En iedere avond spelen lokale gezelschappen tussen de creaties (bijvoorbeeld met toneel, muziek of gedichten). De programmering speelt zich derhalve af op drie plekken op het festivalterrein: 1. La Grande Volière (de grote tent, capaciteit circa 1.000 mensen) 2. De Dove Kwartel (kleine tent, capaciteit circa 300 mensen) 3. Het Van Bestpark (het festivalterrein, capaciteit circa 5.000 mensen)
De programmering richt zich op de volgende categorieën: 1. Muziek regionaal 2. Muziek nationaal 3. Muziek internationaal 4. Theater lokaal
5. 6. 7. 8.
Theater regionaal Theater nationaal Theater internationaal Workshop
Wat betreft doelgroepen onderscheiden we drie leeftijdsgroepen: 1. Kinderen 3-10 jaar 2. Jeugd 11-18 jaar 3. Volwassenen 19-65 jaar 4. Senioren 65 jaar en ouder Het publiek van het Vogelverschrikkerfestival komt vooral uit Valkenswaard en de omgeving (De Kempen, Eindhoven, Helmond). Zij komen naar het festival om deel te nemen (belangrijk!) maar ook om zich te laten verrassen en om te ontmoeten. Een veelgehoorde opmerking bij bezoekers is dat we juist ‘anders’ zijn dan de andere activiteiten in de omgeving. Gezinnen vormen een belangrijke doelgroep. Het festival valt altijd in de herfstvakantie. We vinden het belangrijk om bezoekers een dag lang te kunnen vermaken. De programmacommissie zoekt altijd naar een juiste mix tussen categorieën en leeftijdsgroepen. Omdat we een festival zijn met vooral een lokale/regionale aantrekking, proberen we een breed publiek aan te spreken. Toch kun je niet ‘alles zijn voor iedereen’. Tegelijkertijd proberen we ook buiten de gebaande paden te kijken. Wereldmuziek of jazz zijn dus geen ‘vieze’ begrippen in de programmering. Tegelijkertijd mag er ook ruimte zijn voor rock of dance. Het programma van 2013 geeft wat dat betreft een goed beeld.
Theater & workshops
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
8. 9. 10. 11. 12.
13. 14. 15.
16.
17. 18. 19.
Titel
Soort
Categorie
Leeftijdsgroep(en)
Rebellion of the birds De Stijle, want ... Hek Castingbureau Kraai, Kortwiek en Krulspeld Larie en Arie: uit de kom Tai Chi ModeMeesjes Onder moeders vleugels (programma voor kinderen en (groot)ouders Herrie in de stal Spechtschutters (hindernisbaan bouwen) Workshop Mondharmonica Scratch Pop (band in a day) Ode aan de Vogelverschrikker (dagelijks door lokale amateurkunst) Theaterworkshop IK? Kees en Koos: Sambal bij? Niet voor pechvogels (workshops rond graffiti, skateboarden, breakdance, et cetera) Scratch Händel (Koor voor een dag studeert stuk van Händel in) De Stijle, want... Lunapark Die Verdammte Spielerei Bij de Tantes op de eier...
Dans Straattheater Straattheater
4 7 4
1,2,3,4 1,2,3,4 1,2,3,4
Kindertheater Workshop Workshop Workshop
6 8 8 8
1 3,4 2 1,3,4
Kindertheater Workshop
6 8
1 2
Workshop Workshop Theater
8 8 4
2,3,4 2 3,4
Workshop Kindertheater Workshop
8 6 8
2 1 2
Workshop
8
3,4
Straattheater Straattheater/muziek Straattheater/muziek
7 7 4
2,3,4 1,2,3,4 1,2,3,4
Daarnaast dagelijks een korte film/documentaire, dagelijks voorlezen voor de jongste kinderen (door individuen en groepen) en dagelijks een drukbezocht kinderplein waar kinderen kunnen knutselen, broodjes bakken, et cetera.
Muziek
20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36.
Titel
Soort
Categorie
Leeftijdsgroep(en)
Opmoc Blue Grass Boogie Man Maison du Malheur Bl3nder! De Deeldeliers Tigre Blanco Allez Soldaat Mozes & the Firstborn Jelle Amersfoort Projekt Rakija Time Bandits The Cosmic Carnival Sven Hammond Soul The Spineshakers The Antones CQMD New Adventures
Funk, reggae, hiphop Blue Grass Jazz & rockin’ rythm & blues Jazz & hiphop Jazz Gipsy Soul Nederrock Garagerock Kinderpopconcert Wereldmuziek/Bosnische Blues 80’s pop Sixties/Rock&Roll Rythm&Blues Rock&Roll dj’s Blues Funk Rock (80’s)
3 2 2 2 2 1 2 2 2 2 2 2 2 1 2 3 2
2,3 3,4 2,3 2,3 2,3,4 2,3 2,3,4 2,3 1 2,3 2,3 2,3 2,3 2,3 3,4 2,3 2,3
Naast deze activiteiten is er traditioneel een muzikale seniorenmiddag op woensdag (in samenwerking met een lokale zorgstichting) en dagelijks Silent Disco (in diverse stijlen van house tot klassiek).
3.3 Ambitie programmering De ambitie is om de kwaliteit van de programmering verder te verbeteren. Buiten het feit dat er altijd lokale en regionale invulling zal zijn (zowel op het gebied van theater als muziek), willen graag op meer momenten in het festival een verrassende nationale of internationale act willen brengen. Dat hoeven zeker geen kaskrakers te zijn (past ook niet in het onderscheidend vermogen), maar (aanstormend) talent op theater- of muziekgebied die nog echt weten te verrassen willen we graag een podium bieden. Wat dat betreft passen acts als CQMD, Mozes and the Firstborn, The Cosmic Carnaval, Sven Hammond en de Deeldeliers zeer goed in ons muzikale, gewenste profiel. Datzelfde geldt voor De Stijle, Want... en Die Verdammte Spielerei op het gebied van (straattheater). Die kwaliteitsambitie spitst zich vooral toe op het avondprogramma, het straattheater en het kindertheater. Daarnaast willen we een programmering blijven bieden die bezoekers ook uitdaagt. De workshops (merendeel gratis, een enkele tegen een zeer kleine onkostenvergoeding) willen we verder uitbreiden. Ten slotte nog een wens/ambitie die in de editie 2013 door geldgebrek niet tot stand kwam: het Vogelverschrikker College. Een (of meer) inspirerende spreker(s) op het gebied van design/maatschappelijke ontwikkelingen/media. Sprekers in de trant van Daan Roosegaarde
of Alexander Klöpping. Daarmee willen we de bezoekers van ons festival ook inhoudelijk gaan verrassen. De algehele ambitie van het festival ligt in verdere verbetering van de kwaliteit. Deze verbetering is met editie 2011 ingezet en kreeg in 2013 echt vorm. Dit vormt de basis voor de toekomst. Groei qua bezoekersaantallen is geen doel aangezien de locatie – zeer belangrijk voor het festival – zijn limieten kent. We sturen daarom op een bescheiden groei van het aantal bezoekers maar zijn meer op zoek naar meer bezoeken (belangrijk verschil) om zo meer spreiding en gastdichtheid te realiseren.
4. Positionering 4.1 Positionering maatschappelijk De afgelopen veertien jaar heeft het Vogelverschrikkerfestival een belangrijke positie opgebouwd in en rond Valkenswaard. In de weken naar het festival is in Valkenswaard letterlijk te zien en te voelen dat het festival weer aanstaande is. De afgelopen editie bijvoorbeeld verschenen (spontaan!) meer dan 100 wilde vogelverschrikkers die mensen zelf bouwden in hun voortuin. De maatschappelijke inbedding is ook te merken door de samenwerking met lokale partners. De gemeente Valkenswaard speelt hierin een belangrijke rol. Veel workshops in 2013 kwamen tot stand in samenwerking met de buurtsportwerkers van de gemeente. Daarnaast waren de cultuurcoaches van de gemeente betrokken bij de ontwikkeling en verspreiding van een lesbrief voor basisscholen. Deze lesbrief was weer gekoppeld aan een voorstelling (Herrie in de stal...) die stond geprogrammeerd. Daarnaast was er medewerking met La Toja More Than Dance (dansschool), het Valkenswaards Kamerkoor (Scratch Händel) en Theatergroep Valkenswaard (De Tantes, Ode aan de Vogelverschrikker). Verder steunen we voor de vele vrijwilligers op lokale verenigingen als scouting en het Bloemencorso. Ten slotte (maar niet minder belangrijk): het bouwen van de vogelverschrikkers gebeurt vaak ook vanuit vriendengroepen, buurtverenigingen, sportverenigingen, scouting of Bloemencorso.
4.2 Positionering financieel – lokaal Veel gelden worden geworven uit sponsoring (geld en in natura). De meeste sponsoren komen uit Valkenswaard en directe omgeving. We verwijzen hiervoor ook graag naar de exploitatiecijfers en de jaarrekening. Veel sponsoring gebeurt in natura door het beschikbaar stellen van mensen of middelen.
4.3 Marketingplan De marketing van het festival geschiedt via de bekende kanalen: Social media (Facebook – 1075 volgers en Twitter – 440 volgers) Printmedia (onder meer huis-aan-huiskrant voor Valkenswaard en omgeving, oplage 25.000 stuks). Postercampagne (ook via billboards in de regio) Pers (lokaal, regionaal en nationaal). Onder meer opgepikt door Radio 538, Omroep Brabant, Radio 2, Radio 1, Eindhovens Dagblad, Brabants Dagblad). Iedere editie proberen we wel een ‘stunt’ te verzinnen waarmee we nieuws genereren. Dit jaar was dat het wereldrecord CupSong. Alle communicatie (in de uitvoering vooral mogelijk gemaakt door sponsoring in natura) sluit qua uitstraling op elkaar aan. Naast het kenmerkende logo wordt ieder editie een kenmerkend beeld bepaald. Dit vertaalt zich in de poster welke altijd in twee uitvoeringen wordt gemaakt (een ‘kunst’ uitvoering en een programmaposter). In 2013 is het logo van het Vogelverschrikkerfestival licht aangepast. Daarnaast is de keuze gemaakt om af te stappen van de naam Internationaal Vogelverschrikkerfestival. In plaats daarvan is gekozen het woord ‘internationaal’ te schrappen (is minder pretentieuze en daarmee meer passend).
