bedrijfswaardering

bankfinanciering / bedrijfswaardering Masterclass Internationaal ondernemen in de tuinbouw 4 November 2015 H.A.Rijken

1

MKB financiering: bankiersperspectief

1 2 3 4

Relatieve kredietwaardigheid in het MKB Het veranderende business model van banken Consequenties van het veranderende business model voor het MKB Alternatieve markt voor zakelijke leningen, schaal nog beperkt

2

1 Relatieve kredietwaardigheid in het MKB

3

Enkele headlines uit de recente media - Standaardisering MKB kredieten leidt nog niet tot lagere kosten (sep 2015) - Nationale Financieringswijzer van start (sep 2015) - Banken financieren niet 100% meer (aug 2015) - Nieuwe bank wil MKB aan kredieten helpen (jun 2015) - Kamp: EUR 2mrd extra krediet voor MKB (apr 2015) - Kamp lanceert financiele wegwijzer voor mkb (juni 2014) - Risico kapitaal vindt vaker zijn weg naar kleinere bedrijven (jan 2015) - Bedrijfsleven ruilt bank niet gemakkelijk in voor andere vormen van financiering: ondernemers schrikken terug voor hogere prijs van kapitaal (oct 2013) - DNB: MKB moet zoeken naar andere geldbronnen (apr 2014) - Kredietunie geeft bedrijven kapitaal (Parool, apr 2014) - Verzekeraars steken miljoenen aan krediet in kleine bedrijven (nov 2013) - MKB’ers vangen bot bij aanvraag krediet (zomer 2013) 4

Kredietbeoordelaars kijken naar business risico, financieel risico en management

Kredietwaardigheid wordt bepaald door afweging van business risico en financieringsrisico •

Business risico - hoogte winstgevendheid - fluctuatie in de winstgevendheid - kennis en betrokkenheid management

•

Financieringsrisico (niet nakomen van verplichtingen, financierbaarheid) - solvabiliteit (LT perspectief) - netto werkkapitaal (KT perspectief) - onderpand (voorheen DE focus van banken)

Combinatie business risico en financieringsrisico bepaalt kredietwaardigheid van de onderneming

6

Banken bepalen kredietscores voor ondernemingen

NWK BW + β 3 ROA + β 3 kredietscore = α + β1 TV TV Omzet INT + β4 + β5 + β 8 ln(TV ) TV EBIT Deze kredietscores worden geconverteerd naar (interne) kredietratings

7

Kredietwaardigheid van MKB ondernemingen is lager ten opzichte van grotere ondernemingen

VV/TV

stabiele ondernemingen GB1 GB2 MKB > 500 50 ..500 < 50 0.57 0.48 0.40

innovatieve ondernemingen GB MKB < 50 > 50 0.43 0.39

verlieslatende ondernemingen GB MKB < 50 > 50 0.89 0.79

NWK/TA

0.20

0.31

0.34

0.35

0.35

0.07

0.05

Cum winst /TV

0.27

0.22

0.17

-0.86

-1.94

-0.94

-1.81

EBIT/TV

0.104

0.085

0.045

-0.02

-0.30

-0.04

-0.22

stand.deviatie EBIT/TV per onderneming

0.045

0.072

0.106

0.118

0.245

0.097

0.188

Bron: eigen analyse (US beursgenoteerde ondernemingen, inclusief zeer kleine ondernemingen)

8

Definitie MKB en kleinbedrijf

Bron: McKinsey het kleinbedrijf: Grote motor van Nederland, 23 juni 2014

9

Omzet en winstgevendheid staat onder druk in het kleinbedrijf


10

We zijn wel koploper in zeer snelle groeiers


11

Het financieringsprobleem ligt met name bij het kleinbedrijf


12

2 Het veranderende business model van banken

13

Business model van banken Balans Bank Activa

Passiva K, buffer

leningen PD, LGD Rente inkomsten = Euribor + spread

1 spaargeld 2 funding grote institutionele investeerders Fundingkosten = Euribor + opslag

Spread = PDxLGD + Kx15% + operationele kosten + opslag

Business model van banken staat momenteel onder druk → lagere kosten, risico’s van de balans

Activa

Passiva K, buffer

Verliezen op balans PDxLGD Rente inkomsten - competitie voor het hogere segment - liquiditeitseisen

Hogere kapitaaleisen Basel II en III

Fundingkosten hoger - Meer verliezen voor rekening belegger - Net stable funding factor Hogere operationele kosten o.a. door regelgeving


De prijs van uw zakelijk krediet Spread op Euribor = (1) + (2) + (3) + (4) (1) (2) (3) (4)

Verwacht verlies Kosten aan te houden EV door de bank operationele kosten opslag voor banken in de funding

PDxLGD Kx15% 30 – 70 bp varieert

- PD en LGD bepalen het verwachte verlies - PD en K worden bepaald door uw kredietrating


Het kapitaal dat banken voor haar zakelijk krediet moet aanhouden worden bepaald door de volgende formules  N -1 ( PD) + ρ 1/ 2 N −1 (C )   × LGD × EAD K = Kapitaal eis per lening = N    1- ρ    1 − exp(−50 × PD)   1 − exp(−50 × PD)   (Omzet − 5)   − 4% × 1 −  + 24% × 1 −  1 exp( 50 ) − − 1 exp( 50 ) 45 − −      

ρ ( PD) = 12% × 

• • • • •

PD is de kans op default C is het betrouwbaarheidsniveau in de VAR berekening ρ is de correlatie in default kansen tussen ondernemingen Voor het MKB is deze correlatie lager ingeschat (dit leidt maximaal tot 20% lagere kapitaalvereisten De parameters PD, LGD, M en moeten worden bepaald a.d.h.v. historische dat

17

De relatie tussen kredietwaardigheid en kapitaalvereisten verschilt per benadering 35% 30%

Bazel II IRB benadering

25% 20%

Bazel II standaard benadering Bazel I

15% 10% 5% 0%

aa a aa 1 7 + 1 aa 6 -1 aa 5 1 a+ 4 13 a 12 abb 11 b+ 1 bb 0 b bb 9 bbb 8 + 7 bb bb 6 5 b+ 4 b 3 bcc 2 c 1 cc 0

kapitaalvereisten

Bazel II IRB benadering met MKB corr.

equivalente S&P rating

18

De prijs van uw zakelijk krediet (een rekenvoorbeeld voor een onderneming ) Spread op Euribor = (1) + (2) + (3) + (4) (1) (2) (3) (4)

Verwacht verlies Kosten aan te houden EV door de bank operationele kosten opslag voor banken in de funding

PDxLGD Kx15% 30 – 70 bp varieert

Spread = PDxLGD + Kx15% + operationele kosten + opslag Spread = 3%x33% + 10%x15% + 70 bp + 50bp = 370 bp

Risicokosten (= PDxLGD + Kx15%) stijgen snel bij banken

20

3 Consequenties van het veranderende business model voor het MKB

21

Alleen het uitstaand volume in het kleinbedrijf is gereduceerd (tot halverwege 2012)


22

Banken scherpen sinds 2008 de standaarden voor kredietacceptatie aan

Bron: DNB

23

Banken rapporteren ook een verminderde vraag: kip of ei?

Bron: DNB

24

Kosten bankkapitaal en risicoperceptie zijn de oorzaak van de aanscherping

Bron: DNB

25

Mogelijke oorzaken verminderde kredietverlening aan het MKB Optie 1 De kapitaalvereisten van Basel II en III maken ondernemingen met lage ratings (soms te) duur voor banken Optie 2: Banken zijn gericht op vermindering risico op de balans Vanwege verhoogde kapitaaleisen en met beperkte toegang is risicoreductie op de balans een belangrijke doelstelling. Ook de onzekerheden over de bankenunie spelen een rol. Optie 3: Operationele kosten bij banken liggen momenteel aanzienlijk hoger dan voor de crisis

4 Alternatieve markt voor zakelijke leningen, schaal nog beperkt

27

In Europa is de bankensector overladen met uitstaande leningen

Er is praktisch geen markt voor eigen vermogen voor kleinere onderneming met een bankfinancieringsprobleem wel voor groei MKB ondernemingen


29

Voor kleine en lage kredietwaardige ondernemingen is er eigenlijk geen markt

Alternatieven in Nederland zijn in ontwikkeling, schaal nog zeer beperkt • •

Kredietunies: in opstartfase (potentie), nog weinig daadwerkelijk uitgeleend Qredits: veelbelovend alternatief, snel groeiend (ong 50 miljoen)

•

Nederlandse Investeringsinstelling: banken + institutionele beleggers en overheidsgaranties (o.a. achtergestelde leningen). Totaal 2 mrd aan leningen.

•

MKB fondsen op provinciaal niveau (steun kredietunies, leningenfonds, plus innovatie stimulering). Borgstelling MKB en GO initiatieven.

•

Daarnaast initiatieven online platforms

Alternatieven zijn vaak duur (tenzij met overheidsgaranties) Denk ook aan lease, factoring, en natuurlijk de private investeerder.

31

Vaak is de enige weg toch weer de bank 15 april 2014 'Banken moeten mkb meer feedback geven‘ Banken moeten beter aan bedrijven uitleggen waarom ze aanvragen voor leningen weigeren. Vooral het midden- en klein bedrijf heeft baat bij uitgebreidere feedback over de afwijzing van kredietverzoeken. Dat vindt de Europese Commissie. Als bedrijven weten waarom de aanvraag is afgekeurd, helpt hen dat bij een volgende aanvraag, redeneert Brussel. Het is volgens de commissie 'essentieel' dat de dialoog tussen bank en mkb verbetert. "Het mkb is een belangrijke groeimotor in de economie. Toegang tot krediet is cruciaal voor zowel het mkb als de gehele economie." Volgens Europese richtlijnen hebben bedrijven het recht om te weten waarom een aanvraag is afgekeurd. Banken moeten hun motivering desgevraagd op schrift stellen. In praktijk krijgen bedrijven dit lang niet altijd te horen doordat banken en bedrijven niet weten wat de regels zijn.

32

bedrijfswaardering

Recommend Documents