Arnold Schilder: Toezichthouders moeten niet alleen sticks, maar ook carrots laten zien!

Arnold Schilder: “Toezichthouders moeten niet alleen sticks, maar ook carrots laten zien!” Jan Backhuĳs - vaktechnisch bureau (National Office), Assurance Peter Eimers - vaktechnisch bureau (National Office), Assurance

Nederlanders op internationale topposities. Een van hen is Arnold Schilder. Sinds 2009 is hĳ de voorzitter van de IAASB, de International Auditing and Assurance Standards Board. Wat zĳn de werkzaamheden van de IAASB, in welke internationale context opereert Schilder, welke culturele verschillen zĳn er, en wat zĳn Schilders persoonlĳke doelstellingen? Spotlight ging met hem in gesprek.

U bent de voorzitter van de IAASB, niet te verwarren met de IASB. Wat is de IAASB en wat is de relatie met de Nederlandse Beroepsorganisatie voor Accountants (NBA)?

Arnold Schilder, voorzitter IAASB

6

Spotlight Jaargang 18 - 2011 uitgave 4

In de jaren ‘70 hebben NIVRA en enkele andere vooroplopende landen IFAC opgericht. Dat was een initiatief van accountants om op internationaal niveau dingen met elkaar af te spreken in een wereld die kleiner en meer geïntegreerd werd. Dat heeft ook tot standaard-

settingactiviteiten geleid. In dit verband is ook de IAASB opgericht (toen nog onder een andere naam), met als doelstelling om de assurancestandaarden wereldwĳd uit te zetten. Maar voor de internationale invoering ervan heb je een basis nodig. Die ligt bĳ de nationale beroepsorganisaties die lid zĳn van IFAC zoals NIVRA. Die hebben de verplichting ervoor te zorgen dat de standaarden daadwerkelĳk worden ingevoerd. De IAASB is een onafhankelĳke standard setting board die de standaarden op eigen gezag bepaalt na stemming door de leden van de board. IFAC heeft daarop geen enkele invloed en zorgt alleen voor ondersteuning van de processen en de financiën.

Een veel gehoorde uitspraak is dat wie betaalt, bepaalt. Dat werkt zo niet bĳ ons. Er zĳn enkele structuren om ons heen gebouwd die dat feitelĳk niet mogelĳk maken. Dat is gebeurd met instemming van onder meer de IOSCO, de Wereldbank, de Europese Commissie en het Basel Committee. Twee belangrĳke organen in dit verband zĳn de PIOB en de CAG. De PIOB gaat niet inhoudelĳk met ons in debat maar kĳkt toe op hoe wĳ in een

Tabel 2. Leden van de IAASB in 2011

Arnold Schilder (voorzitter)

Nederland

Jianshen Chen

China

Diana Hillier (vicevoorzitter)

Verenigd Koninkrĳk

Valdir Coscodai

Brazilië

Arch Archambault

Verenigde Staten

Phil Cowperthwaite

Canada

Jean Blascos

Frankrĳk

Cédric Gélard

Frankrĳk

Gert Jönsson

Zweden

Jon Grant

Verenigd Koninkrĳk

Caithlin Mc Cabe

Australië

Ashif Kassam

Kenia

Dan Montgomery

Verenigde Staten

Merran Kelsall

Australië

Tomokazu Sekiguchi

Japan

William R. Kinney

Verenigde Staten

David Swanney

Verenigd Koninkrĳk

Abdullah Yusuf

Pakistan

aantal zorgvuldige stappen van de eerste gedachte tot een finale standaard komen. Dat betekent onder andere dat we alle commentaren die binnenkomen zorgvuldig analyseren en verwerken, en uitleggen wat we ermee hebben gedaan. De PIOB heeft in al onze vergaderingen een waarnemer. Om zelf te zien dat we het netjes doen. Het tweede orgaan is de CAG, een orgaan met meer dan 30 deelnemende organisaties. Die geven een wereldwĳde doorsnede vanuit alle invalshoeken zoals toezichthouders, verschaffers van informatie, gebruikers en analisten. Zĳ komen twee keer per jaar bĳeen met hun eigen voorzitter. Twee dagen lang lopen ze

Tabel 1. Betekenis van afkortingen

afkorting

Betekenis

CAG

Consultative Advisory Group

IFAC

International Federation of Accountants

IAASB

International Auditing and Assurance Standards Board

IASB

International Accounting Standards Board

IOSCO

International Organization of Securities Commissions

ISA

International Standard on Auditing

NBA

Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants

NIVRA

Nederlands Instituut van Registeraccountants (vormt thans samen met NOvAA de NBA)

PIOB

Public Interest Oversight Board

met mĳ als voorzitter en de voorzitters van de IAASB-taskforces door alle belangrĳke projecten heen. Daaruit komen vele commentaren. Het is aan ons om daarmee zorgvuldig rekening te houden. Ook hier zit de PIOB bĳ om erop te letten dat we het goed oppakken en dat de commentaren van de CAG nadrukkelĳk in de IAASB worden verwoord bĳ de verschillende agendapunten. Een ander belangrĳk punt betreft de samenstelling van de IAASB en het proces binnen onze board. In de IAASB zitten accountants uit de openbare praktĳk en non-practitioners, mensen die niet actief bĳ een kantoor werkzaam zĳn, in een 50 – 50 verhouding. Om de discussies niet te laten domineren door de vaktechnici die het allemaal weten, moet ik ervoor zorgen dat iedereen aan de beurt komt. Ook degenen die niet zo vertrouwd zĳn met de materie. En dat zĳn non-practitioners bĳna per definitie, zeker als ze ook nog niet van huis uit Engels spreken. De leden van de IAASB komen van her en der in de wereld. En daarbinnen zitten ook weer allerlei evenwichten. Er zitten mensen vanuit grote kantoren en kleine kantoren. De non-practitioners komen niet alleen vanuit toezicht. Zo komt onze man uit Pakistan van de belastingdienst.

Spotlight Jaargang 18 - 2011 uitgave 4 7

Bovendien heb je boven de PIOB de Monitoring Group, vergelĳkbaar met de Monitoring Board van de IASB. In deze Monitoring Group zitten het Basel Committee, de Europese Commissie, de Financial Stability Board, de International Association of Insurance Supervisors, de IOSCO en de Wereldbank, en het International Forum of Independent Audit Regulators als waarnemer.

support voor wat we nu doen: maak de projecten waarmee je bezig bent goed af. Over de mogelĳke toekomstige projecten bestond veel consensus. Maar er waren ook onderwerpen waarvan men zei dat het niet zo’n haast heeft. Dat hebben we vertaald in een actieplan met projecten die deels voortvloeien uit de huidige werkzaamheden en deels nieuw zĳn.

Voor IFAC resteert een belangrĳke rol via zĳn Nominating Committee, dat de benoeming van de leden van de IAASB behandelt. Maar ook daar zĳn op aandringen van de PIOB en de Monitoring Group afspraken over gemaakt. Vanaf 2012 kan iedereen iedereen kandidaat stellen. Het is de taak van het Nominating Committee een selectie te maken die rekening houdt met al die balansen die ik al noemde: geografie, cultuur, geslacht, professionele afkomst. Zodat het een high quality board blĳft. En ook hierbĳ zit de PIOB.

De IAASB maakt standaarden, maar is geen wetgever. In de voorbereidingen van een standaard kunnen ook wetgevers hun commentaar geven, en dat wordt dan bĳ de totstandkoming meegewogen. Als er dan een nieuwe standaard is, is het vervolgens aan de landen om de stap naar wetgeving te zetten. Daarbĳ kan ieder land weer zĳn eigen gang gaan. Hoe ervaart u dat proces?

Hoe komt de agenda van de IAASB tot stand? We hebben telkens een werkprogramma voor drie jaren. Toen ik in 2009 voorzitter werd, was net daarvoor het programma tot en met 2011 vastgesteld. Nu zĳn we bĳna klaar met het opstellen van het programma voor 2012 tot en met 2014. Wĳ hebben eerst openbaar geconsulteerd en gevraagd wat relevante partĳen zien als prioriteiten. Daarna hebben we een concept opgesteld met de lopende projecten, de projecten waarmee we nog niet zĳn begonnen maar waaraan we waarschĳnlĳk gaan beginnen. En een aantal onderwerpen waaraan je ook zou kunnen denken. We hebben een heleboel commentaar binnen gekregen, dat we op dezelfde transparante manier hebben behandeld. Zeker het commentaar van de leden van de Monitoring Group, zoals de IOSCO en de Wereldbank, weegt dan zwaar. Daaruit kwam in elk geval veel

8


Als ik één ding boven aan mĳn lĳstje had toen ik aantrad, was het dit punt. Van 2003 tot en met 2008 zĳn de ISAs grondig herschreven en herzien. Deze zogenoemde ‘Clarified ISAs’ waren nagenoeg klaar toen ik kwam, de laatste zĳn in maart 2009 geaccordeerd. Vervolgens ben je de ambassadeur van die Clarified ISAs, met nadrukkelĳk als doelstelling ervoor te zorgen dat ze wereldwĳd worden ingevoerd. Inmiddels zĳn er zo’n 75 landen uit alle werelddelen die de Clarified ISAs hebben ingevoerd. In Europa zĳn het 20 van de 27 lidstaten. Als IAASB houden we bĳ wat er wereldwĳd gebeurt. Wat we zien is dat er weinig carve-outs zĳn, soms een paar heel specifieke. Wat je veel meer ziet, zĳn aanvullingen. In principe komt het erop neer dat landen de ISAs in hun eigen nationale wet zetten of, zoals de NBA mag, bĳ kracht van wet van toepassing verklaren. Als het gaat om landen die een korte historie op dit terrein hebben, zie je over het algemeen dat ze die letterlĳk overnemen. Voor hen is het belangrĳkste de vertaling. Zo komt er nu een Spaanse vertaling die alle Spaanstalige

landen zonder eraan te morrelen overnemen. China voert het in met wat kleine toevoegingen. De grootste witte vlek zĳn nog Rusland en de omringende vroegere communistische landen. Waar we kunnen, proberen we daarbĳ te helpen. Soms door te verwĳzen naar andere hulpmaterialen zoals een heel goede guide over ISAs toegespitst op de minder complexe omgevingen. Of bĳvoorbeeld een specifiek probleem in India. Die zitten heel erg met sommige toepassingen van ISA 600 ‘Audits of Group Financial Statements’. Met name bĳ banken die een heleboel filialen hebben, die door kleine accountants worden gecontroleerd. Hoe moeten die groepsaccountants het proces van reviews en working papers en dergelĳke uitvoeren? Daarover gaan we dan praten. Want op basis van de wĳze waarop de economie in India werkt, concludeert men daar dat ISA 600 als geheel niet letterlĳk kan worden toegepast.

Op dit moment zĳn er in Europa voorstellen op komst, waaronder die van Barnier, over onderwerpen die al eerder uitvoerig met vele stakeholders, zoals de CAG, zĳn besproken. Zo is het verschĳnsel ‘joint audit’ terug op de agenda. Hoe kĳkt u tegen die ontwikkeling aan, waar ISA 600 spreekt over de ongedeelde verantwoordelĳkheid van de groepsaccountant? Wĳ hebben natuurlĳk volstrekt te respecteren wat een nationale of regionale wetgever doet. Als in Europa regelgeving zou komen waardoor ‘joint audit’ verplicht wordt, dan moet je je afvragen of we via de standaarden op een of andere wĳze behulpzaam moeten zĳn. Maar zover is het nog niet. Als de situatie objectief verandert, moet je uiteraard kĳken of je er iets mee moet doen.

Dan ISA 610 ‘Using the work of internal auditors’. Ook die discussie lĳkt heropend. ISA 610 is een ander verhaal. Hier zĳn wĳ zelf met een wĳziging van de standaard begonnen. Het commentaar daarop was gevarieerd. Vooral uit de kring van toezichthouders kwam breed verzet. Die vonden het veel te slap, terwĳl we op weg waren naar een standaard die strenger en robuuster was. Kennelĳk is dat onvoldoende doorgekomen. Dus hebben we de tekst herzien, mede na gesprekken met toezichthouders. Over de herziene versie is iedereen nu positief: de Board zelf, de CAG, de toezichthouders. Zonder dat er sprake is van een wezenlĳke verandering. Dat is een heel ander verhaal dan de ‘joint audit’. Daar bedenkt de wetgever iets. Hier doen wĳ ons professionele werk.

Gaan de standaarden van de IAASB door de wereldwĳde toepassing voorbĳ aan cultuurverschillen? Hierover kun je zeggen dat het ‘global’ standaarden blĳven, en dat ze nooit in alle details recht kunnen doen aan specifieke culturele verschillen. Maar het hele proces dat ik net beschreven heb, heeft wel een heleboel inhoudelĳke waarborgen dat er in elk geval goed naar wordt geluisterd. Als je het lĳstje ziet van de leden van de IAASB, dan zie je een Japanner, een Pakistaan, een Chinees, een Braziliaan, een Keniaan, twee Australiërs. Dan heb je een grote culturele verscheidenheid, net als in het hele proces van commentaar. Als er landen zĳn die zeggen dat iets helemaal niet past, dan komt dat in ons proces naar voren. En dan nog houd je ook bĳ de implementatie dingen over. De review van een collega is in sommige culturen moeilĳk. Dat toont gebrek aan respect, meent men. Daarover moeten we praten: wat is de bedoeling ervan, waarom? Zĳn er varianten denkbaar die aan de ene kant dat culturele element respecteren, en aan

de andere kant aan de essentie wel recht doen? Of je aan alle punten recht kunt doen is een ander verhaal. Dat zit in de structuur ingebouwd, ook met betrokkenheid van de CAG waarvan de leden vanuit diverse plaatsen komen.

De IAASB werkt met gekwalificeerde meerderheden bĳ het tot stand komen van de standaarden. Is daarop de besluitvorming gericht? Er zĳn ten minste 12 stemmen ‘voor’ nodig. Maar het is mĳn ambitie om meer stemmen mee te krĳgen. Ik denk dat als ik zou zien aankomen dat er maar 12 ‘voor’ zĳn, ik zou zeggen: jongens, laten we daar nog eens goed naar kĳken.

Heeft uw Nederlander-zĳn voordelen in dergelĳke processen? Jazeker. Om te beginnen komen wĳ Nederlanders uit onverdachte hoek want we zĳn een klein land en we worden niet verdacht van machtspolitiek. Een tweede element is dat we altĳd een heel internationale oriëntatie hebben gehad. We zĳn altĳd op pad geweest. En dat weet men ook. Nederlanders hebben een associatie van een internationaal geïnteresseerd oog en oor voor andere culturen. We spreken meerdere talen, we weten hoe het is met een andere taal te moeten werken. En ook hoe lastig dat kan zĳn. En dat brengt je zeker een paar stappen dichterbĳ dan een Engelsman of een Amerikaan.

brengen. Zelf vind ik dit een van de leuke dingen. Juist om iedereen een beetje aan te moedigen om niet uit een vanzelfsprekende hoek te komen. De ene keer moet je daar meer je best voor doen dan de andere keer, maar het werkt wel. Ik vind het leuk dat we echt als team bezig zĳn, en dat je respect voor elkaar als collega’s hebt.

U bent begin 2009 een Engelsman opgevolgd die op zĳn manier voorzitter was. U doet het op uw manier. Is het dan spannend, als je eraan begint, hoe je zal landen? Natuurlĳk is het spannend. Zeker in het begin, maar tegelĳkertĳd heb ik me geweldig gesteund gevoeld door het enthousiasme waarmee men mĳ heeft benoemd. Zoals in de voorgesprekken met het Nominating Committee over de belangrĳkste thema’s op de agenda in de komende jaren. Dat waren andere dan in de jaren ervoor toen veel technisch werk gedaan moest worden om de ISAs te herzien. Dat zou ik nooit zo hebben gekund. Met een Engelsman als voorzitter helpt het dan dat je taalkundig de zaken naar elkaar toe kan spreken. Mĳn voorganger was daarbĳ prima op zĳn plaats. Ik vind het leuk om naar buiten te gaan. Dat zĳn vaak heel intensieve processen. Je bent een paar dagen in een land. Je moet afwisselend een verhaal houden voor een groep mensen en gesprekken in kleine kringen. Dat is een rol die mĳ ligt.

Ik denk dus dat het een combinatie is van internationale oriëntatie, van onverdacht zĳn als klein land, en van de bereidheid om naar anderen te luisteren en te kĳken of we iedereen op één noemer kunnen


Dan toch een meer inhoudelĳke vraag over een onderdeel in de controleverklaring. In de situatie dat een onderneming een belangrĳke toelichting niet in haar jaarrekening opneemt, repareert de accountant dit alsnog in zĳn controleverklaring. Maar de ondernemer stelt de jaarrekening op en de accountant controleert. Hoe past daarin dat hĳ dan in zĳn controleverklaring zegt wat de onderneming eigenlĳk had moeten zeggen? Als een accountant een keer een jaarrekening tegenkomt met een (grote) fout erin en hĳ krĳgt het niet voor elkaar dat de onderneming dat verandert, dan zĳn we duidelĳk en kiezen we uitdrukkelĳk voor het publieke belang. Dan nemen we in de controleverklaring een beperking of afkeuring op. Daarbĳ moeten we ook uitleggen waarom. Ik heb in de praktĳk één keer overwogen om een afkeurende verklaring te geven. Toen heb ik uitgeschreven hoe die verklaring eruit zou zien, waarop de onderneming alsnog de cĳfers heeft aangepast. Wat je ziet is dat de toelichtende informatie veel belangrĳker is geworden. De cĳfers zĳn minder dominant, en ook minder eenduidig, er zitten veel oordelen in. Daarom moeten veel meer toelichtingen worden opgenomen. En niet alleen in de jaarrekening, maar ook in bĳvoorbeeld het directieverslag. Dus als een onderneming problemen heeft, past daarbĳ de vraag hoe het is met de controle op de toelichtende informatie. Zeker als een bepaalde kwalitatieve toelichting wat scherper is aangesneden. Is er een specifieke toelichting vereist, dan moet de accountant daarop toezien. Dat is ook een stukje van de veranderde samenleving.

10


Figuur 1. Diagram van ‘audit quality’

Context Factors

(E.g., Law and Regulation)

Audit Quality

Inputs

Outputs

(E.g., Audit Standards)

(E.g., Auditor’s Report)

Kĳkend naar uw rol. Over drie jaar eindigt uw tweede termĳn. Wat wilt u voor die tĳd bereiken? Die drie jaar valt samen met het komende werkprogramma. Daarin zit voor mĳ het belangrĳke thema over ‘audit quality’ met drie invalshoeken: inputs, outputs en contextfactoren. De boodschap hiervan is heel fundamenteel. De input is een goed controleproces met goed getrainde accountants. Over de output gaat veel discussie want er is voor buitenstaanders zo weinig output te zien. Terwĳl veel auditcommissies in discussies met de accountant juist heel veel uitdagingen krĳgen en ook teruggeven. Als die alleen zouden zeggen: “Accountant, doe maar wat”, gaat de kwaliteit van de controle naar beneden. En als derde de contextfactoren zoals regelgeving. We hebben er de afgelopen jaren veel omheen gekregen zoals corporate-governancecodes en toezichthouders. Deze drie invalshoeken moeten met elkaar interacteren want ieder op zich kan goede kwaliteit opleveren, maar de som van deze drie kan nog veel

groter zĳn. Een van mĳn acties voor de komende jaren is dat we dit op de kaart zetten. We zĳn nu bezig met een framework dat op al die factoren veel nadrukkelĳker ingaat. Maar uiteindelĳk is de bedoeling simpel te kunnen zeggen wat ieder in dat diagram daaraan kan bĳdragen. Net zoiets als destĳds de COSO-kubus. Je ziet dit terugkomen in audit reporting. Dat is een heel belangrĳk project, waarin we hopelĳk in de komende drie jaar stappen kunnen maken. Ik zeg niet dat we hiermee klaar zullen zĳn in 2014. Het is eerder een soort eerste traject waarbĳ we vooral ingaan op wat we kunnen met bĳvoorbeeld de ‘emphasis of matter’. Daarvoor is al materiaal beschikbaar, maar dat moet wel worden opgevĳzeld. Onder audit reporting valt ook dat accountants wellicht meer zouden kunnen vertellen over hun controle. Daarover is nu terughoudendheid, want zodra een accountant iets meer zegt dan standaard is er kennelĳk iets mis. Daarvoor heb je een cultuuromslag nodig. Het zou vanzelfsprekender, en ook positief, moeten worden gevonden dat de accountant met

extra commentaren komt. Hoewel er een risico is dat het na een paar jaar weer generieke teksten worden. Daarvoor heb je dan nadrukkelĳk de toezichthouder nodig. Die moet er achter staan dat accountants hun nek uitsteken en met meer commentaar komen. Als je dit gaat doen, moet er wel een ontvangst zĳn voor die dingen. Ik denk dat daar de toezichthouders een belangrĳke rol kunnen spelen. Dat zie je ook in het diagram. Je ziet daarin ook dat de rol van de commissarissen van bĳzonder belang is. Als de auditcommissie dan met een wat explicietere uiteenzetting in het jaarverslag komt over wat allemaal is besproken met het management en met de accountant, dan zou de accountant kunnen zeggen dat er niets is wat er wel in had moeten staan. Er zĳn meer belangrĳke thema’s. Integrated reporting is een boeiende. Daar wordt nu hard aan getrokken. Het is ook nadrukkelĳk door de CAG gesignaleerd. We hebben het belang ervan gezien, maar het is nog te vroeg om een controlestandaard te maken. We gaan het wél heel actief monitoren. Daarbĳ nemen we corporate governance en internal control meteen mee. Heel breed, want het zou onze agenda na 2014 moeten gaan beïnvloeden. We zullen daaraan nog niet zoveel hebben gedaan in de komende drie jaar. Maar we zullen wel meer gebieden in kaart hebben gebracht voor een brede agenda in 2015. Een heel belangrĳk project is de evaluatie van de invoering van de Clarified ISAs. Met het doel om te leren wat we beter kunnen doen. Je moet toch een paar jaar de tĳd nemen waarin de mensen de standaarden daadwerkelĳk hebben gebruikt. Dus eigenlĳk kun je pas in 2013 een rapportage verwachten uit landen en van kantoren die bĳ de vroege invoering waren: bereiken de ISAs hun doel, kunnen we ermee werken, en waar zitten de hobbels? Het kan heel goed zĳn dat we door die ervaringen leren wat eraan gedaan moet worden. Maar we weten nu nog niet wat. Er is in ieder geval ruimte voor gereserveerd.

Er wordt wel eens gezegd dat we in een heel eng keurslĳf zitten: accountants geven hetzĳ ‘redelĳke mate van zekerheid’ hetzĳ ‘beperkte mate van zekerheid’. Ik vergeet nooit een bankier bĳ mĳ om de hoek in Almere toen ik zelf nog openbaar accountant was. Ik had een samenstelopdracht uitgevoerd en begon uit te leggen dat het geen accountantscontrole was. Waarop hĳ zei: “Meneer Schilder, zodra ik uw handtekening zie staan, weet ik genoeg.” Die man ontleende daar vertrouwen aan, op gezag van de praktĳkbeoefenaar. Dus dat is een wezenlĳk deel van de discussie: wat zeg je nou precies in dat rapport. De agreed-upon procedures is een ander voorbeeld. Ik heb het vroeger vaak toegepast. De CFO en zĳn team wisten precies wat ze van ons wilden weten zonder een verklaring. Dit van je debiteuren, dat van je voorraden. Dan gaan we zus en zo aan het werk, en komen terug en zeggen: dit is bevinding a en dit is bevinding b. Ze wisten precies wat ze moesten weten zonder een overall conclusie of zo. Dus gewoon goed maatwerk.

U zegt eigenlĳk: houd vooral dat principe in de gaten. Denk niet dat er alleen regeltjes zĳn, dat het allemaal een kookboek is. Dat blĳf ik zeggen. Er zit in de controlestandaarden zo veel professional judgement. In de helft van de ISAs komt professional judgement aan de orde. Het gaat om ‘thinking audit’. Wat we willen stimuleren is dat de accountant nadenkt. Geen situatie is gelĳk aan de vorige. Je moet iedere keer weer al je ervaring en vakkundigheid inbrengen voor het kiezen van de beste aanpak. En op basis van wat je dan op tafel krĳgt: wat moet ik erover vertellen aan degenen met wie ik te maken heb.

en wat we van ze kunnen verwachten. Natuurlĳk is een Limpergiaanse waarschuwing op haar plaats: overspeel je hand niet. Maar anderzĳds geldt ook: onderspeel niet. Waarom zou je niet opstaan in een gezelschap en je mening geven. Zeker in een meer besloten omgeving bĳ een auditcommissie of commissarissen, die daarvoor steeds meer oog krĳgen. Je moet dan wel een beetje de barricade op. Accountants komen meer naar aandeelhoudersvergaderingen, maar er gebeurt nog weinig mee. Zoals het diagram laat zien: het moet van meer kanten komen, zodat ook aandeelhouders zeggen dat ze wat aan die accountant hebben. Natuurlĳk zĳn er regels. Zo ken ik een accountant van een klein kantoor met nog geen 10 mensen. Die heeft zelf alle ISAs gelezen. Vervolgens heeft hĳ gezegd: ik heb een kleinschalige klantenportefeuille. Dan heb ik met een aantal standaarden niet te maken. Er zĳn een heleboel vereisten in de standaarden die op mĳn cliëntenportefeuille niet van toepassing zĳn. Ten slotte is er een aantal over dat hartstikke essentieel is. Dus dat moet ik paraat hebben en vertalen in mĳn werkprogramma’s. Met de rĳkdom aan materiaal uit de ISAs. Ik ben zelf de kapitein op het schip die weet welke kant hĳ moet opgaan. Je laat toch ook niet je huis bouwen door een architect die de regels van de laatste vĳf jaar niet heeft bĳgehouden? Mensen zeggen dan dat het tĳd kost. En dan zeg ik: ja, het kost tĳd. Ben je een professional of niet? Een dokter moet toch ook regelmatig naar bĳscholing? Dat bevestigt dat het heel professional werk is. Waar je zelf over gaat.

Vroeger gebeurde dat veel meer. In de jaren ‘20 hadden we bĳ Philips nog langere verklaringen. Het is een positieve discussie. Het gaat over wat accountants kunnen


Wat zou u aan onze lezers willen meegeven? Het diagram over ‘audit quality’! Het is bedoeld voor iedereen die dit leest: commissaris, opsteller, CFO, praktiserend accountant, toezichthouder. Ieder heeft een rol om bĳ te dragen aan de kwaliteit van de controle. Zeker de toezichthouders komen bĳ ons steeds nadrukkelĳker in beeld. Dat bleek ook bĳ onze consultatie over de strategie. Onze dialoog met de internationale gemeenschap van toezichthouders wordt belangrĳk. Omdat zĳ voor ons de ogen en oren zĳn die kunnen vertellen wat zĳ waarnemen in de praktĳk. Daarbĳ zou het mooi zĳn als die toezichthouders niet alleen bad practices aan de orde stellen, maar ook voorbeelden gaan geven van best practices: daar en daar hebben we dingen waargenomen die goed zĳn; een accountant die zĳn nek uitsteekt, die zinvolle commentaren geeft; of een controleaanpak waarvan je zegt, daarvan kun je echt wat positiefs leren. Het gaat niet alleen om de stick, maar ook om de carrot. Het moet allemaal nog wat groeien. Hoe krachtiger de dynamiek van het diagram is, hoe verder je met elkaar komt.

12


Dit artikel is het tweede deel in de drieluik ‘Nederlanders op internationale topposities’. In het eerste deel (uitgave 3, 2011) ging Spotlight in gesprek met Steven Maĳoor, voorzitter van de European Securities and Markets Authority (ESMA). In de volgende editie (uitgave 1, 2012) een interview met Hans Hoogervorst, voorzitter van de International Accounting Standards Board (IASB).

Arnold Schilder: Toezichthouders moeten niet alleen sticks, maar ook carrots laten zien!

Recommend Documents