APD NIEUWS. jaargang 27, nr. 2 juni Bulletin van: VERON, afdeling 05, Apeldoorn

APD NIEUWS

jaargang 27, nr. 2 juni 2004

Bulletin van: VERON, afdeling 05, Apeldoorn. 1

2

Afdeling Apeldoorn (05) Afdelingsbestuur Voorzitter:

Hans van Binsbergen, PE1GPV (055) 366 41 36 Houttuinen-Zuid 62, 7325 RL Apeldoorn Secretaris: Dennis Jansen, PD4R (055) 541 16 80 J. Wagenaarlaan 46, 7333 EB Apeldoorn. Penningmeester: Hans Boon, PA2HBN, (0571) 27 62 08 giro: 3566822 H.W. Iordensweg 78-b, 7391 KG Twello. Lid van bestuur: Ben Seller, PA1BS (055) 312 20 83 Broeklanderweg 9-a, 7341 PJ Beemte-Broekland. Lid van bestuur: Lex Kupper, PA3CDM (055) 534 16 52 Arnhemseweg 212, 7335 EH Apeldoorn

[email protected] [email protected] [email protected] [email protected] [email protected]

Redactie APD-nieuws Eindredactie: Techniek: Layout: Kopij:

Hans Boon, PA2HBN Wim A. Noomen, PA0WAN Jacqueline Boon Redactie APD-nieuws, H.W. Iordensweg 78-b, 7391 KG

(0571) 27 62 08 (055) 542 65 44 (0571) 27 62 08 Twello.

pa2hbn@pi8apd of [email protected]

Afdelingsstation PI4APD Station manager: Hans Boon, PA2HBN (0571) 27 62 08 H.W. Iordensweg 78-b, 7391 KG Twello. Operators:

Adri Wagenvoort, PD2GTI Hans van Binsbergen, PE1GPV Dennis Jansen, PD4R Afdelingsuitzending: zondagavond 20h15

[email protected]

Leen de Boer, PA2LDB Coördinatie Ben Seller, PA1BS Klaas Dijkstra, PE1OAP Kopij aan: [email protected]

Vossenjacht commissie Lid:

Adri Wagenvoort, PD2GTI

Erik Bergsma, PE1LVX

Stuurgroep Apeldoorn (PI2APD / PI3APD) Voorzitter:

Klaas Dijkstra, PE1OAP (055) 366 59 71 [email protected] Akkerwinde 55, 7322 DG Apeldoorn Penningmeester: Hans Boon, PA2HBN (0571) 27 62 08 [email protected] giro: 4065544 H.W. Iordensweg 78-b, 7391 KG Twello. Leden: Hans Zadelhof, PE1FCP Guido de Vries, PE1MHY Herre Niessink, PE1MTT Erik Bergsma, PE1LVX Leo Duursma, PA0LMD Gert Uyttenboogaart, PA5TS

QSL manager regio 05 Ad van Tilborg, PA0ADT (055) 53 31 018 [email protected] Schepenenveld 141, 7327 DB Apeldoorn. Kaarten zelf afhalen / brengen: op werkdagen van 18:00 - 19:00

Internet

Website: Algemeen e-mail adres:

www.veron.nl/afdeling/apeldoorn [email protected]

OVERNAME VAN ARTIKELEN EN SCHEMA’S IS SLECHTS TOEGESTAAN MET BRONVERMELDING

3

Inhoud Agenda ................................................................................................... 4 Kopij voor het APD-nieuws .................................................................... 4 Van de afdelingsvoorzitter ...................................................................... 5 Inschrijving vossenjacht ontvangers ...................................................... 6 PKW Bazooka, een wonderstokje? ........................................................ 8 PMR446, het Agentschap Telecom en de 27 Mc ................................. 11 PACC 2004 ........................................................................................... 15 WiFi Experiments ................................................................................. 16 Koopt bij onze adverteerders ............................................................... 19 De afdelingsbibliotheek ........................................................................ 19

Agenda De afdelingsavonden zijn in principe iedere derde vrijdag van de maand in de Kayersheerdt te Apeldoorn. Luister voor de laatste gegevens naar de uitzendingen van PI4APD, iedere zondagavond om 20h15 via PI3APD (145.725 MHz).

17 Oktober 21 November 19 December 21 Januari 18 Februari

2004 Bijeenkomst (tevens JOTA weekend) Verkoping (zaal open 19h30, aanvang 20h00) Bijeenkomst met onderling QSO 2005 Huishoudelijke vergadering Bijeenkomst

Kopij voor het APD-nieuws Graag zo spoedig mogelijk inleveren maar uiterlijk: Jaargang 2004 Nummer 3 1 augustus 2004 Nummer 4 1 november 2004 Jaargang 2005 Nummer 1 1 februari 2005 Nummer 2 1 mei 2005 Nummer 3 1 augustus 2005 Nummer 4 1 november 2005

4

Van de afdelingsvoorzitter Hans, pe1gpv Beste om’s, en andere leden. Bij mijn bezigheden heb ik pi3apd op de achtergrond bij staan en hoor ik een oud-voorzitter zeggen dat de vakantie voorbij is en hij spreekt de wens uit dat er weer meer activiteiten op de band komen. Ik sluit mij hierbij aan en hoop dat deze gaan toenemen in de komende maanden. De vossenjacht ontvanger Er is weer wat te melden over het vossenjacht bouwproject. Zoals eerder besloten worden 11 ontvangers gebouwd voor de afdeling, om de gestolen ontvangers te vervangen. De rest wordt als compleet bouwpakket aangeboden tegen kostprijs aan leden van VRZA en VERON regio 05. Meer info volgt in dit APD-nieuws en in de rondes op pi3apd. In dit nummer meer informatie over de vossenjachtontvanger en de extra mogelijkheden om gezamenlijk dit bouwproject af te ronden. Het leuke van dit project is dat het een gezamenlijke activiteit is van de beide amateurverenigingen in Apeldoorn. Wie weet gaat dit landelijk ook eens gebeuren. Als de animo voor het bouwen groot genoeg is kunnen we energie gaan steken in een nieuw te ontwikkelen bouwproject. Als we dit gaan presenteren zullen we zeker de opgedane ervaring van dit project meenemen. De afdeling: Door de tegenslagen rond het vossenjachtproject zijn de geplande extra afdeling activiteiten voor het vakantie seizoen in het water gevallen. We zullen proberen om dit goed te maken mede met uw hulp. Tot ziens bij een van de verenigingsactiviteiten of tot horens op één van de frequenties. De komende tijd ben ik niet aanwezig omdat ik i.v.m. gezondheids verbetering ga kuren in YU5 Montenegro. Begin oktober ben ik weer achter de microfoon te vinden. Dan heb ik hopelijk wat meer energie voor het komende seizoen. 73 van Hans van Binsbergen, YU5/PE1GPV, vanuit Igalo Montenegro.

5

Inschrijving vossenjacht ontvangers Hans, pa2hbn Het vossenjacht ontvangerproject komt in een eindfase. Na veel dubben is er een ontwerp gekozen dat, na enige aanpassing, de gestolen ontvangers moet gaan vervangen. Voor de zelfbouwers zijn 13 bouwpakketten beschikbaar, voor de afdeling zullen 11 ontvangers gebouwd gaan worden. De inschrijving voor degenen, die zelf een ontvanger willen bouwen wordt nu dan ook geopend. De kosten van de ontvangers voor de zelfbouwers zijn Euro 52.50. In het bouwpakket vind je alle onderdelen voor de ontvanger, het kastje, de dubbelzijdige print en de bouwbeschrijving. Inschrijven kan door het overmaken van het bovenstaande bedrag op de girorekening van de afdeling, met vermelding van naam, call, adres gegevens. Giro: 3566822 tnv. Penningmeester VERON te Twello. De volgorde van uitgifte is strikt op datum van betaling (op de afrekening van de postbank). En verder geldt: OP=OP. We hebben ook nog een aantal vrijwilligers nodig om de ontvangers voor de afdeling te bouwen. Hiervoor kan je je opgegeven via e-mail bij het volgende adres: [email protected] of bij één van de bestuursleden. Het is de bedoeling om enkele bouw-avonden te organiseren, waar gezamenlijk aan de ontvangers gewerkt kan worden. Als de ontvangers klaar zijn kunnen ze op deze avonden ook verder worden afgeregeld. Het ontwerp Bij het bepalen van het ontwerp is een aantal bestaande ontwerpen vergeleken, onder andere aan de hand van de ervaring van de leden van onze afdeling. Verder is gekeken naar het ontwerp, de kosten, de beschikbaarheid van componenten, geschiktheid voor antenne experimenten en de nabouwzekerheid. De keuze is gevallen het ontwerp van CQPA nummer 4 van 1999 met een andere laagfrequent eindversterker. Dit laatste om beter aan te sluiten bij verschillende hoofdtelefoons. De print is dubbelzijdig uitgevoerd om de stabiliteit te bevorderen. Als optie kan de ontvanger van een s-meter worden voorzien. Op de volgende bladzijde vind je het schema van de ontvanger.

6

7

Bijlage B: Schema

PI4 APD & PI4 SDH Vossenjachtontvanger

pagina 10

PKW Bazooka, een wonderstokje? Adriaan Koopman, PE2KP Het is een bijzondere vreemde antenne. Immers men probeert lange golven te proppen in een zeer verkorte antenne, zonder radialen, in de hoop dat deze ook nog eens zal stralen. En de vraag is dan ook heel erg snel, wat kan je dan nog werken met een dergelijke antenne die er uit ziet als een dummyload? Het is natuurlijk vanzelfsprekend dat de prestaties beperkt zijn tov een 8 meter lange verticaal met radialen. De PKW Bazooka is een sterk verkorte helical verticale antenne, verkrijgbaar in twee lengten. Het eerste type heeft een lengte van 1 meter 80 (5,5 kg) en is te gebruiken van 3,5 t/m 30 MHz. Het tweede type heeft een lengte van 3 meter (6,6 kg) en is te gebruiken van 1,8 t/m 30 MHz. Het prijs verschil tussen deze twee antennes is 55 euro. En dat voor slechts 1 band extra en misschien iets betere afstraling. De voeding van de antenne geschiedt door middel van een breedband machting network, dat verborgen zit in een PVC omhulling. Je moet gebruik maken van het ruime aanpassingsbereik van je antennetuner. Het liefst een automatische tuner, dit omdat je nog wel eens moet bijstellen als je van frequentie verandert. Het met de hand bijstellen ga je dan snel als lastig ervaren. De antenne heeft ook een goede aarding nodig, anders krijg je deze niet in afstemming tussen 3,5 t/m 7 MHz. De opstelling bij mij thuis was gewoon in de tuin, op een mastje van 3 meter lengte. Als aarding was er een pijpje van 1 meter 50 in de grond gedreven. Dat bleek genoeg te zijn in Apeldoorn op mijn locatie. Dat kan sterk verschillend zijn per locatie. Ook als je deze antenne op een dak zet, moet je voor goede aarding zorgen. De aarding natuurlijk niet het huis binnen brengen, ook al lijkt de CV-buizen een aardige aarding te bezitten. Je zult toch een andere oplossing moeten vinden, voor je eigen veiligheid. In dit gebruikers verhaal zal ik het hebben over het 1 meter 80 type. Als set werd gebruikt een Kenwood

8

TS2000 met een ingebouwde tuner. En met een vermogen van 100 watt. Zo gezegd stemt de installatie af op de opgegeven banden. Maar ook op 6 meter is de antenne te gebruiken. Op 10/12 meter voldoet de antenne goed. Je kan als de band open is met gemak Sint Maarten werken. Maar ook Brazilië, Oman en Pakistan kon ik met deze antenne werken. Het tegen station beschikte wel over een 3 elements beam. De antenne is op deze band net zo goed als een laaghangende dipool. Op 15 meter doet de Bazooka een stuk minder goed. De tuner moet veel meer werk verrichten dan op de twee hogere banden. Na het verwijderen van de aarding stemt de antenne in eens een stuk beter af. Toch kon ik op deze band ook leuke verbindingen maken. Al ging het soms wat moeizaam. Op 17/20 meter is het geen probleem om verbindingen te maken. Ook hier weer een aantal leuke DX verbindingen. Hoewel op 17 meter de QRM een beetje hoog is, maar dat ligt meer aan de omgeving, dan aan de antenne. Op 40 meter is het niet echt meer DXen met deze antenne. Europa is geen enkel probleem, dat lukt bijna altijd wel. Buiten Europa is het mij nog niet gelukt op deze band. Dan 80 meter. Hier stemt de antenne over de gehele band gewoon af. En je kan dan ook wel lokaal een verbinding maken. Alleen buiten ons land wordt toch wel een probleem, want je moet er dan wel wat moeite er voor doen. Deze antenne is dus heel goed geschikt voor mensen die geen grote beam antenne kunnen plaatsen. Je kan dus zo toch nog DX verbindingen maken op de HF banden, al zal je er wel wat moeite er voor moeten doen. Je moet ook niet verwachten dat je door een vette pill-up je doorheen kan druk-

9

ken. Je moet dan even de rustige momenten afwachten. Ook is het wel prettig als het tegen station over een goede beam beschikt. Hoewel ik ook stations gewerkt heb, die met een eenvoudige dipool actief waren. Condities spelen altijd wel wat mee. En natuurlijk geduldig zijn als een VHF-amateur, die met een 55/57 ook tevreden is. De PKW Bazooka is zeker geen wonderstokje, maar tussen geen antenne en wel een antenne, is dit een leuke oplossing om toch op de HF banden uit te kunnen komen. Gewerkte landen: 10 meter: K4, VE, A4, PY, HC8, KP2, KP4, FY, LO, PJ2, PJ5, VP5, JY (56 DXCC) 12 meter: EP2, PY2, A61, UA8, OD, P4 (20 DXCC) 15 meter: A61, JY, VE, OD, ZP, JA, UA8, K5, YB, PY (48 DXCC) 17 meter: AP2, 3B9, 8R, UA8, C5, D4, PY (43 DXCC) 20 meter: K6, 3B9, D4, EZ, YB, JA, OD, A4, A6, UA8, C5 (73 DXCC) 40 meter: S51, SM0, GM0, EI, IT, TA, SM, YU, UA (23 DXCC) 80 meter: PA, LX, SP, DL, LY, UA3 (08 DXCC)

73, Adriaan, PE2KP

10

PMR446, het Agentschap Telecom en de 27 Mc Remko, pe1mew Tijdens het VERON pinksterkamp draai ik al weer een paar jaar de LPDronde. De LPD ronde is bedacht om kinderen op het VPK eens te betrekken bij radioverkeer op een wat meer gedisciplineerde manier. Al gelijk het 2e jaar dat ik de LPD ronde draaide werd ik geconfronteerd met de eerder geïntroduceerde PMR portootjes. Een andere frequentie met meer vermogen. Wel lastig want meer en meer kinderen krijgen die nieuwe apparaten en daar was ik niet op voorbereid. Het afgelopen jaar hebben we dat dan ook maar opgelost door een FM cross-band relais actief te maken. Tijd om eens in dat PMR 446 te duiken. Voor de laatste informatie ben ik maar eens te raden gegaan bij onze regelgever en handhaver het Agentschap Telecom van het ministerie van economische zaken. http://www.agentschaptelecom.nl Daar worden allerlei zaken gepubliceerd met betrekking tot ether gebruik en zo ook PMR446. In de volgende teksten worden citaten van de eerder genoemde web-site genomen. Wat is PMR446?

-

-

PMR staat voor Private Mobile Radio. PMR446 is een draadloos systeem voor mobiele spraakcommunicatie over korte afstanden. Radiozendapparaten in de PMR446-regeling kunnen zowel zakelijk als niet zakelijk worden gebruikt. Toepassingen zijn denkbaar voor bedrijfsterreinen, in en rond kantoorgebouwen, in winkels, bij beoefening van (buiten)sporten en in de scheepvaart Voor PMR446 zijn 8 frequentiekanalen aangewezen in het bereik van 446.000 Mhz tot 446.100 Mhz met een kanaalraster van 12,5 kHz. De frequentiekanalen zijn: 446.00625 Mhz 446.01875 Mhz 446.03125 Mhz 446.04375 Mhz 446.05625 Mhz 446.06875 Mhz 446.08125 Mhz 446.09375 Mhz

11

-

Een PMR446-portofoon moet een in de hand draagbaar radiozendapparaat zijn. De antenne is een vast onderdeel van de portofoon en dus niet afneembaar. Het zendvermogen mag maximaal 500mW ERP bedragen. - In de PMR446-regeling kunnen zakelijke en niet-zakelijke gebruikers storing van elkaar ondervinden omdat er sprake is van gedeeld gebruik van frequenties. Met name de zakelijke gebruiker dient zich hiervan bewust te zijn, omdat communicatie tijdens werkzaamheden verstoord kan worden. PMR446 is niet geschikt voor werkzaamheden waarbij veiligheid gewaarborgd moet worden. Samengevat. PMR 446 lijkt de natuurlijke opvolger van de LPD-porto. Hierbij lijkt tegemoet te worden gekomen aan de behoefte van de primaire gebruiker van de band 433 – 434 MHz. Tevens wordt de gebruiker van deze apparaten tegemoet gekomen door meer vermogen wat een betere prestatie oplevert. Wellicht dat er betaald wordt met een reductie naar 8 kanalen. De PMR 446 regeling gaat verder op de door AT eerder ingeslagen weg; deregulering van ethergebruik in afgebakende band segmenten waar iedereen vrijgelaten wordt, zowel de professionele gebruiker als de burger. AT gaat daar zo ver in dat ze geen enkele handhavende taak voor haar rekening neemt in deze bandsegmenten. PMR 446 bied voor de burger, uw QRP en anderen een puik alternatief voor de LPD met een betere prestatie. PMR 446 lijkt zelfs europees geharmonieerd al moet ik zeggen dat AT dit niet echt uitspreekt. Prima voor ons radioamateurs dus. De PMR 446 regeling maakt dat we weer ‘alleen’ zijn op de 70 cm band. Nu alleen al die andere LPD applicaties nog verhuizen. 27Mc weetje. Wij radioamateurs hebben de 27 Mc band, CB (citizen band), en zijn bakkies verafschuwd. Hoe kon het toch zo zijn dat Jan van de straat op een HF band zomaar wat kon gaan tokkelen en zonder examen zomaar wat met zenders mocht gaan doen. En toch denk ik dat de groep van cb-hobbyisten een belangrijke broedplaats zijn geweest voor de toen almaar groeiende groep van radiozendamateurs. Met de komst van LPD, PMR, WiFi, en andere ongereguleerde bandsegmenten denk ik dat we met de komst van CB hebben geageerd tegen het verkeerde verschijnsel. De komst van CB was de eerste voorbode van een overheid die dereguleert en meer zijn hand ophoudt zonder er een tegenprestatie voor te leveren. Tevens hebben we toen al snel kunnen zien dat er nog een regel geldt; “If you can’t beat them, Join them” Hoe snel ging de CB machtinging van 20 naar 40 kanalen ? Bij mijn recente bezoek aan de web-site van AT liep ik in de laatste stelling

12

13

tegen het volgende aan: - Sinds 1991 kunnen 40 kanalen in de zogenaamde 27 MHz band zonder vergunning worden gebruikt. Daarbij mocht uitsluitend FM worden toegepast met een uitgangsvermogen van maximaal 4 watt. Nieuw is dat in 2001 in Nederland nu ook onder voorwaarden gebruik mag worden gemaakt van AM (A3E) en SSB (J3E). - - De wijzigingen betekenen geen uitbreiding van frequenties in de 27 MHz band. Bij gebruik van AM of SSB worden dezelfde 40 kanalen gebruikt als bij FM met dien verstande dat bij SSB per kanaal gekozen kan worden tussen een hoge (USB) en een lage zijband (LSB) waardoor er effectief 80 kanalen ontstaan. Het zender-uitgangsvermogen (power output) mag bij AM en SSB niet meer bedragen dan 4 watt PEP. Bij AM (A3E) betekent dit 1 watt draaggolf-vermogen wat bij volledige modulatie dan weer 4 watt PEP oplevert. Zo blijkt alweer, ze konden die SSB dozen niet buiten de deur houden en hebben er toen maar voor gekozen om ze toe te laten. Tot slot. Oké, de tijd maakt dat er wat veranderd en dat is goed. Toch maak ik mij zorgen. PLT (internet over de energie kabels) heeft in Nederland vertraging opgelopen. Maar binnen de EU is er een sterke lobby om vanuit concurrentie oogpunt PLT tot een succes te maken. En met het verleden nog in het geheugen (CB, LPD) hoop ik dat we PLT en nog een heleboel andere bedreigingen van onze ether frequentie kunnen weren. Radioamateurs hebben net als de commerciëlen een continue honger naar frequentie ruimte. Met de komst van C2000 wordt al hongerig door de radioamateurs gekeken naar de 70 Mhz band. De 466 Mhz is al verkocht door AT. Zullen wij dan maar gewoon gebruik gaan maken van de 70 MHz band? Als we het maar hardnekkig genoeg doen maakt AT het wel legaal. Dat heeft de geschiedenis toch laten zien of niet dan ? Wat we wel kunnen leren is dat de introductie van nieuw ethergebruik een impuls kan zijn voor het radioamateurisme. CB was een goede kweekkamer, LPD heeft ook de luisteramateurs bekoord. En wellicht dat we WiFi en PMR 446 kunnen uitbuiten om de argelozer gebruiker van deze goedkope producten te interesseren voor hobbymatig gebruik van radio. Er zijn al vele initiatieven om LAN infrastucturen te bouwen. Velen onder ons hebben al breedband internet gedeeld met de buren via WiFi. En hoe velen hebben last van het gebrek aan kennis van radio als de ene buurman op kanaal 1 zit en de andere buurman op 2 wan dat gaat echt niet werken. Laten we deze kansen benutten. Cu, Remko.

14

PACC 2004 door Hans PA7HPH CW blijft toch de mooiste mode daar kan geen SSB, PSK of RTTY tegenop. Dat bewijst maar weer de PACC contest. Voor het echter zover was moest er het een en ander gebeuren. Dit maal niet bij Ben op de boerderij maar bij de broer van Cor (PA1COR). Die had op dat moment zijn recreatie woning leeg staan. Wel weer in het gebied Wenum-Wiesel zodat we vanuit Vaassen niet ver hoefden te rijden. We mochten de weide van de buurman gebruiken om ons antennepark op tezetten. De weide was ongeveer 100 bij 100 meter en was net voldoende voor twee antennes te weten een Windom (FT4) van Dennis en een 160 meter dipool van mijzelf. Ons team bestond uit Dennis (PD4R), Cor (PA1COR), Jille (PA1DV) en ondergetekende. Er moesten twee problemen opgelost worden. Ten eerste liepen er 2 pony’s in de wei en die waren zeer geïnteresseerd in onze coax. Cor en Jille besloten de dieren in de naast liggende weide te dumpen. In het begin ging dat redelijk goed tot aan het hek bleven ze aardig meelopen. Op een gegeven moment had er een er genoeg van en ging er op een draf vandoor en de andere erachteraan. De beesten bleken slimmer dan ze eruit zagen. Ze lieten zich niet meer pakken. Op dat moment verscheen de eigenaar die dit lachend gadesloeg. Hij pakte een voerblik, liep naar de naastliggende weide en ja hoor daar kwamen ze aan gerend. Zo moest je dat doen. Lokken met eten! Het tweede probleem was dat de coax over de weg naar ons onderkomen gebracht moest worden. Hiervoor waren weer doldrieste pogingen van Cor om een trektouw in de bomen te gooien een aantal malen mislukt, maar de volhouder wint dus tenslotte was ook deze barrière genomen. Toen nog een tweetal GP’s opzetten en de 4 kabels konden het huisje in. Daar brandde de kachel en was de koffie klaar. We waren een kwartier voor tijd gereed. Eerst op de 10, 15 en 20 meter gaan werken en ’s-avonds op 40, 80, en 160 meter wij hadden als apparatuur een Alinco dx 70, kenwood TS50 en een FT847. Geen versterkers, gewoon max. 100 watt. We waren met drie operators in de lucht en Cor achter de laptop voor het loggen van de verbindingen. De condities waren niet optimaal. Soms ging het zeer moeizaam. De uitschieters waren: LU6, 4X, W, VS6, VE, ZA, en niet te vergeten 5Z4PV onze dokter in Kenia. Deze laatste werken we al jaren in onze contest. De rest was allemaal Europa / Azië verkeer. De eerste dag bleven wij tot 23:00 uur en gingen toen naar huis. De volgende dag om 09:00 uur weer in de lucht. De 10 meterband was te werken maar niet geweldig. Een troost is dat de andere stations dat probleem ook hadden. De 160 meter dipool werkte goed. Er zijn 35 verbindingen op gemaakt. Dennis

15

maakte nog een eindsprint op 40 meter zodat de teller op 291 verbindingen bleef steken, 73 in CW en 218 in SSB. We denken er nu al aan om van de zomer te gaan beginnen met zelfbouw beams voor 10, 15 en 20 meter. Mogelijk dat we dan onze score kunnen vergroten. Gelukkig heeft het niet geregend zodat we onze spullen vrij schoon konden opruimen. Een voordeel van direct loggen is dat je direct over de actuele stand beschikt. Ik heb ook een poging gedaan om de qso’s te printen, maar alles werd in de mode CW afgedrukt, dus daar schiet dit programma van FLE tekort. Komt hoop ik volgend jaar in orde.

73, Hans

WiFi Experiments Remko, pe1mew De Duitsers hadden tijdens de tweede wereldoorlog op haar radioapparatuur geplakt: “Feind hört mit”. Nu is er in deze moderne maatschappij geen vijand meer zoals er tijdens een oorlog is of heb ik dat verkeerd? We kennen het allemaal wel. Als we gesprekken hebben via de band dan passen we altijd op wat we zeggen. Immers iedereen kan mee luisteren zonder dat wij dat weten. En zo zijn er nog veel meer dingen waar we dagelijks gebruik van maken maar waarvan we niet altijd door hebben dat er mee geluisterd kan worden. Draadloze telefonie is al sterk verbeterd met de komst van de digitalisatie. Eerder had ik al eens wat in de 48 MHz band geluisterd naar draadloze telefoons en meerdere malen heb ik mensen de bank horen bellen en met DTMF allerlei codes in geven. Tegenwoordig, met technologieën als DECT GSEM en straks UMTS, is dat al heel erg goed geregeld. Maar niet met alle moderne technologie is hen nog niet noodzakelijkerwijs ook zo goed gesteld als met technieken als GSM en UMTS. WiFi is zo’n technologie. Voorafgaand aan mijn verhuizing had ik een plan gemaakt over hoe of dat ik de IT-infrastuctuur wilde hebben in mijn nieuwe huis. Het plan was simpel, elke kamer 2 x UTP en de werkkamer dubbel (4 x UTP). Toen ik mijn plan ontvouwde aan mijn broer werd ik wazig aangekeken en kwam de reactie waarom of ik zo moeilijk deed. Het kon toch allemaal draadloos met WiFi?, dat was allemaal veel simpeler volgde de raadgever. Een belangrijke reden voor mij om toch bedraad te gaan was de bandbreedte. Via UTP kan 100 Mb of zelfs een gigabit LAN draaien. Tot slot was daar de beveiliging van WiFi. Het sprak mij niet aan om alles zo maar draadloos te doen. Tijdens de voorbereidingen liep ik tegen een aanbieding van een 4-poorts 100 Mb switch met WiFi Access point aan en omdat ik zelf ook wel het gemak zie heb ik het toen toch maar aangeschaft. Inmiddels zit ik al weer een tijdje op het nieuwe QTH en is ook de shack ingericht. Mijn shack is gekomen op zolder. Dat is een mooie plek om eens te

16

kijken wie er allemaal in de buurt met WiFi actief is. In dit stukje een samenvatting van mijn WiFi belevenissen. Op de lichtmis had ik al eerder een 2,4 GHz antenne aangeschaft voor eerdere experimenten en die hebben we maar eens op een fotostatief geplaatst. Aansluiten van de antenne op de PCI-WiFi kaart in de hobby PC bleek niet zo eenvoudig als ik dacht. De SMA connector bleek geen gewone SMA maar Reverse-SMA! Geen nood, met wat knutselwerk kon ik een verloopkabeltje maken naar een echte SMA steker en zo konden we toch de antenne aansluiten. (een reverse-SMA naar N-female kost ca. 8 Euro)

Figuur 1: WiFi antenne op fotostatief op de werktafel. Voor het scannen van de WiFi kanalen heb ik gebruik gemaakt van de standaard software die bijgeleverd was bij de kaart. Dat neemt niet weg dat er ook andere software beschikbaar is. Ik heb ook gebruik gemaakt van Netstumbler http://www.netstumbler.com . Netstumbler is een programma dat via een WiFi kaart alle kanalen afsnuffelt naar activiteiten. Netstumbler kan dat doen in combinatie met en GPS waardoor Netstumbler ook geschikt is voor War Driving. Op War Driving kom ik verderop nog even terug.

17

Een sweep leverde 3 Access Points (AP) op. Hé da’s leuk. Toch maar eens even aankloppen. En inderdaad ik kon mij zomaar aanmelden bij een willekeurig AP dat tevens breedband internet ter beschikking stelde. 2 AP’s zonder enige vorm van beveiliging! Na deze openbaring voelde ik mij geprikkeld om de grenzen van mijn waarden en normen te verkennen. Het ethisch verantwoorde. Ik wil nu niet gaan praten over hacken en cracken en zo. Mijn doel was om te kijken of en hoe eenvoudig het allemaal is. Ik wilde weten wie er zat aan de andere kant. Als eerste wilde ik mee kijken en vervolgens wilde ik zachtjes aankloppen. Een korte zoektocht op het World Wide Web (www) bracht mij naar 2 programma’s. Ethereal (http:// www.ethereal.com), een programma dat meekijkt op het LAN en superscan, een programma dat poorten scant. Beide zijn vrij beschikbaar op het WWW en je hoeft er geeneens foute dingen voor te doen om de software te mogen gebruiken. Overigens is er een weelde aan free- en shareware software voor dit doel beschikbaar. Ik noem er maar één. Het scannen van de poorten op het WiFi LAN leerde mij hoeveel computers er zaten op het draadloze LAN van mijn gastheer, hoe ze heten en wie er gebruik van maakt. Ook werd mij getoond welke shares open stonden op de computers. Binnen breken was niet mijn doel dus hier zijn wij gestopt. Ethereal gaf nog meer interessante inzichten. Met ethereal heb ik om te beginnen een grab gedaan van 1 minuut. Hierbij is alle verkeer op het WiFilan gecaptured. Analyse van deze data leerde dat een van de gebruikers op MSN zat en nadat ik het MSN protocol had opgezocht wist ik snel wat het email adres van de gebruiker was en welke gesprekspartners hij had. Tijd om eens verder te kijken in de buurt. We zijn gaan war-driven. War driving is eigenlijk een vorm van vossenjagen. Met de laptop op de bijrijderstoel en de wifi-kaart voor het raam zijn we eens rond gereden. Een ronde door de buurt leverde 6 AP’s op waarvan er maar 1 “dicht” zat. Vreselijk, we zetten naïef als we zijn de deur wagen wijd open om maar binnen te komen. We gebruiken geen enkele van de middelen die ons ter beschikking staan om ons nog een beetje te beveiligen. En straks maar gek vinden dat de internet kosten omhoog gaan omdat de data limiet overschreden wordt. Om nog maar niet te spreken over de lieden die via WiFi aan kloppen bij je PC omdat WiFi niet is afgeschermd door de fire wall waarachter we ons veilig wanen. Zonder dat we er erg in hebben transporteren we allerlei zaken over WiFi die iets vertelt over ons zelf En dat kan ook tegen je gebruikt worden. Draadloos LAN is leuk maar er kleven gevaren aan als je er niets aan doet. Gebruik minstens MAC filtering en vul het bij voorkeur aan met WEP. Cu, Remko.

18

Koopt bij onze adverteerders Conrad Electronica ..................................................................... 2 De Weerd Elektronika .............................................................. 13 van Essen Electronica .............................................................. 20

De afdelingsbibliotheek Wil je iets inzien of lenen of heb je iets om op te nemen in de afdelingsbibliotheek, neem dan even contact op met: Jacqueline Boon, H.W. Iordensweg 78-b, 7391 KG Twello. Tel.: (0571)-276208 Inventarislijst bibliotheek afdeling A05 titel Agrar technik, Elextronik Box Anleitungbuch 50 jaar VERON, 100 jaar radio Cursus zendexamen Communicatie in SSB en ISB techniek Specialized communication techniques Leerboek telecommunicatie Zenden als hobby Electriciteitsleer BE3 Vijftig jaar VERON Apeldoorn Circuit Handbook Technical topics Scrapbook Hinte & Kinks QRP Notebook Moderne Netvoedingen VHF Manual Single Sideband vor the radioamateur Zenders en ontvangers voor de 70 cm band Relecties deel II Electuur HF Spedial II Bedieningshandboek RT-3600 en Rt3610 CD lezing feb. 2003 (pa6z) The white noise book UKW sender und empfänger baubuch für Amateure Die elektriache Gundlagen der Radiotechniek Radiotechniek 1 Radiotechniek 2 Moderne Netvoedingen Zenders en ontvangers voor de 70 cm-band Transistors Vervangingsschema’s De transistor als schakelaar Elementaire Elektriciteitsleer

schrijver D.W. Rollema, pa0se Horst Pelka G.P. de Jong Jan Schaap, pa0hh W.P.A. Lazeroms

Otmar Kilgenstein

Joseph Reithofer Om Rollema, pa0se

pa5ca M.J. Tant H.F. Steinhauser Kurt Leucht Zepler / Punnet Zepler / Punnet Otmar Kilgenstein Josef Reithofer Gray J.M. Hille H.W. De Wijn

19

uitgever Vogel verlag VERON VRZA Kluwer ARRL Educaboek Kluwers Stam Techniek Veron A05 G-QRP Club RSGB ARRL ARRL Kluwer ARRL ARRL Kluwer VERON Electuur (kopie) KL Marconi Franzis-verlag München Franzis Verlag München Prisma Technica Prisma Technica Kluwer Kluwer Prisma Technica Kluwer Wolters-Noordhof

jaar 1989 1995 1972 1978 1977 1982 1980 1996 1988 1983 1993 1993 1986 1984 1972 1970 1976 1987 0 1969 2003 1974 1955 1956 1969 1969 1981 1976 1970 1968 1970

20