Als niet duidelijk staat aangegeven welke voorwaarden van toepassing zijn dan gelden de ANVR-Reisvoorwaarden (A)

ANVR CONSUMENTENVOORWAARDEN Deze ANVR- Reis- en Boekingsvoorwaarden zijn in overleg met de Consumentenbond tot stand gekomen in het kader van de SER Coördinatiegroep Zelfregulering en worden periodiek inhoudelijk herzien. De ANVRConsumentenvoorwaarden 2013/2014 zijn in december 2012 geactualiseerd en gelden voor reizen met vertrek vanaf 1 januari 2013. Lees ook de teksten onderaan deze pagina: ‘Prettige vakantie met uw ANVRgeboekte reis!’ en ‘Belangrijk om te weten’. Zijn de ANVR-Reisvoorwaarden of de ANVR-Boekingsvoorwaarden van toepassing? Op de reserveringsbevestiging (boekingsbevestiging of reisovereenkomst) wordt aangegeven welke voorwaarden van toepassing zijn: A: ANVR-Reisvoorwaarden of B: ANVR-Boekingsvoorwaarden. Als u een pakketreis boekt bij een ANVR-reisorganisator dan gelden de ANVRReisvoorwaarden (A) voor het gehele traject, dus van ‘Vóór het boeken van de reis’ tot en met ‘Na de reis’. Ook als de reisagent (boekingskantoor) zelf, op eigen naam, een samengestelde reis organiseert en aanbiedt, dan wel reizen verkoopt van een reisorganisator die niet in Nederland is gevestigd, zijn de ANVR-Reisvoorwaarden (A) van toepassing. De ANVR-Boekingsvoorwaarden (B) zijn van toepassing op alle overige vormen van dienstverlening door de reisorganisator en/of de reisagent (boekingskantoor). Als niet duidelijk staat aangegeven welke voorwaarden van toepassing zijn dan gelden de ANVR-Reisvoorwaarden (A). Printscreen Het "online"-aanbod van een reisorganisator kan snel wijzigen. Het verdient daarom aanbeveling dat u bij boeking een print maakt (printscreen) van het scherm, waarop het aanbod van de reisorganisator staat, zodat daarover later geen onduidelijkheid kan ontstaan. Aanvullende bedingen Reisorganisator (en/of reisagent) en reiziger kunnen bedingen overeenkomen die aanvullend zijn op deze voorwaarden. Deze bedingen moeten schriftelijk of elektronisch worden vastgelegd en zijn bedoeld om de positie van de reiziger te versterken. De bedingen kunnen geen afbreuk doen aan de rechten die de reiziger op grond van de wet en deze algemene voorwaarden heeft. Bij strijdigheid van het individueel overeengekomen beding met deze algemene voorwaarden geldt de voor de reiziger gunstigste bepaling. A: ANVR-REISVOORWAARDEN INHOUD INLEIDING Artikel 1 Inleidende bepalingen

VÓÓR HET BOEKEN VAN DE REIS Artikel 2 Informatie van de reisorganisator Artikel 3 Informatie door de reiziger Artikel 4 Essenties HET BOEKEN VAN DE REIS (Inhoud en vastlegging) Artikel 5 Totstandkoming en inhoud overeenkomst Artikel 6 Betaling, rente en incassokosten Artikel 7 Reissom PERIODE NA BOEKING TOT EN MET UITVOERING VAN DE REIS Artikel 8 Wijzigingen reissom Artikel 9 Reisbescheiden en benodigde reisdocumenten reiziger Artikel 10 Wijzigingen door de reiziger Artikel 11 In-de-plaatsstelling Artikel 12 Annulering door de reiziger Artikel 13 Opzegging door de reisorganisator Artikel 14 Wijzigingen door de reisorganisator Artikel 15 Aansprakelijkheid en overmacht Artikel 16 Hulp en bijstand Artikel 17 Uitsluiting en beperkingen aansprakelijkheid reisorganisator Artikel 18 Verplichtingen van de reiziger Artikel 19 Klachten tijdens de reis NA DE REIS Artikel 20 Klachten na de reis Artikel 21 Geschillen Artikel 22 Nakomingsgarantie INLEIDING Artikel 1 Inleidende bepalingen 1. In deze reisvoorwaarden wordt verstaan onder: Reisorganisator: degene die, in de uitoefening van zijn bedrijf, op eigen naam aan het publiek of aan een groep personen van te voren georganiseerde reizen aanbiedt. Reiziger: a. de wederpartij van de reisorganisator, of b. degene te wiens behoeve de reis is bedongen en die dat beding heeft aanvaard, of c. degene aan wie overeenkomstig artikel 11 van deze voorwaarden de rechtsverhouding tot de reisorganisator is overgedragen.

Reisovereenkomst: de overeenkomst waarbij een reisorganisator zich jegens zijn wederpartij verbindt tot het verschaffen van een door hem aangeboden van te voren georganiseerde reis die een overnachting of een periode van meer dan 24 uren omvat alsmede tenminste twee van de volgende diensten: a. vervoer; b. verblijf; c. een andere, niet met vervoer of verblijf verband houdende toeristische dienst, die een significant deel van de reis uitmaakt. Eigen-vervoerreizen: reizen waarbij de reiziger alleen vakantieaccommodatie reserveert en het vervoer zelf organiseert. Boekingskantoor: het bedrijf dat tussen de reiziger en de reisorganisator bemiddelt bij het sluiten van de reisovereenkomst. Werkdagen: de dagen maandag tot en met zaterdag, uitgezonderd wettelijk erkende feestdagen. Kantooruren: maandag tot en met vrijdag van 09.00 - 17.30 uur en zaterdag van 10.00 - 16.00 uur, uitgezonderd wettelijk erkende feestdagen. Kantooruren: maandag tot en met vrijdag van 09.00 17.30 uur en zaterdag van 10.00 -16.00 uur, uitgezonderd wettelijk erkende feestdagen. 2. Deze reisvoorwaarden zijn van toepassing op alle reisovereenkomsten. De reisorganisator kan bedingen dat deze reisvoorwaarden ook van toepassing zijn op overeenkomsten met betrekking tot andere reizen, waaronder eigen-vervoerreizen en pendelreizen per bus, mits dit in de publicatie wordt vermeld. 3. Onder de aanduiding “Europa en de Middellandse Zeelanden” wordt verstaan: het Europese continent, inclusief Spaanse (Canarische) eilanden en Portugese (Madeira, Azoren) eilanden, resp. alle landen in Azië en Afrika grenzend aan de Middellandse Zee. Artikel 2 Informatie van de reisorganisator 1. Uiterlijk bij de totstandkoming van de overeenkomst zal door of vanwege de reisorganisator algemene op de Nederlandse nationaliteit afgestemde informatie betreffende paspoorten, visa en eventuele formaliteiten op gezondheidsgebied aan de reiziger worden verstrekt. De reiziger is zelf verantwoordelijk om bij de betrokken autoriteiten de nodige aanvullende informatie in te winnen en tevens tijdig voor vertrek na te gaan of de eerder verkregen informatie intussen niet is gewijzigd. 2. Door of vanwege de reisorganisator zal de reiziger informatie worden verstrekt over de mogelijkheid tot het afsluiten van een annuleringskostenverzekering en een reisverzekering. De reisorganisator mag aan het sluiten van een reisovereenkomst de voorwaarde verbinden dat de reiziger een reisverzekering sluit en kan tevens bewijs van zo’n verzekering verlangen. De reisorganisator vermeldt een dergelijke voorwaarde duidelijk in de aanbieding.

3. De De reisorganisator draagt geen verantwoordelijkheid voor algemene informatie in foto’s, folders, advertenties, websites en andere informatiedragers, als die door derden zijn opgesteld of uitgegeven. 4. Bij vliegvervoer wordt de identiteit van de uitvoerende luchtvaartmaatschappij zodra deze bij de reisorganisator bekend is aan de reiziger bekendgemaakt, zo mogelijk bij boeking en uiterlijk bij het verstrekken van de reisbescheiden. Artikel 3 Informatie door de reiziger 1. De reiziger verstrekt het boekingskantoor of de reisorganisator voor of uiterlijk bij het sluiten van de overeenkomst alle gegevens omtrent hemzelf en de door hem aangemelde reizigers die van belang kunnen zijn voor het sluiten of de uitvoering van de overeenkomst. Daartoe behoren indien beschikbaar het nummer van zijn mobiele telefoonnummers en e-mailadressen. 2. De reiziger dient informatie te verstrekken met betrekking tot de lichamelijke en geestelijke toestand van de reiziger(s) (waaronder het gebruik van alcohol, drugs of medicijnen) als die lichamelijke en/of geestelijke toestand kan leiden tot ongemak, gevaar of risico’s voor de reiziger dan wel andere reizigers (passagiers en/of bemanning) of bezittingen van derden. De reiziger is zich ervan bewust dat de vervoerder (bijvoorbeeld de gezagvoerder van een vliegtuig) hem het recht op verder vervoer kan ontzeggen als de informatie niet correct blijkt of niet wordt verstrekt. Informatie moet ook worden verstrekt met betrekking tot een beperkte mobiliteit, alsmede bij de noodzaak tot het begeleiden van minderjarige en mindervalide reizigers, zwangere vrouwen, zieken en andere medereizigers. Het is de reiziger bekend dat de vervoerder zich het recht voorbehoudt om ten aanzien van bepaalde medische condities een medische verklaring te verlangen en bij ontbreken van die verklaring de reiziger het recht op (verder) vervoer te ontzeggen. 3. Tevens vermeldt de reiziger bijzonderheden die van belang kunnen zijn voor de goede uitvoering van de reis door de reisorganisator omtrent de hoedanigheid of de samenstelling van de door hem aangemelde groep reizigers. 4. Indien de reiziger in zijn informatieplicht tekortschiet en dit tot gevolg heeft dat deze reiziger(s) door de reisorganisator van (verdere) deelname aan de reis overeenkomstig het bepaalde in artikel 18 lid 2 wordt (worden) uitgesloten, worden de in dat artikel bedoelde kosten aan hem in rekening gebracht. Artikel 4 Essenties 1. Op medische gronden kunnen afwijkingen van of toevoegingen aan de door de reisorganisator aangeboden reis worden verlangd (medische essenties). De reisorganisator zal een reële inspanning leveren teneinde hieraan gevolg te geven, tenzij dat in alle redelijkheid niet van hem kan worden gevergd. Medische essenties behoeven de nadrukkelijke schriftelijke instemming van de reisorganisator. 2. De reisorganisator heeft in geval van een medische essentie het recht per boeking een redelijk bedrag in rekening te brengen voor aan de afwijking of toevoeging verbonden organisatiekosten, communicatiekosten en eventuele, door de bij de uitvoering van de reis betrokken dienstverleners in rekening gebrachte extra kosten. Eventuele kosten inzake medische essenties kunnen slechts in rekening worden gebracht indien de reiziger en de reisorganisator dit overeenkomen. 3. Een essentieverzoek op andere dan medische gronden (andere essenties) neemt de reisorganisator alleen in behandeling, als dit een redelijke kans van slagen heeft. In dat geval heeft hij het recht om hiervoor een redelijk bedrag in rekening te brengen, te weten de aan het verzoek verbonden organisatiekosten,

communicatiekosten en eventuele, door de bij de uitvoering van de reis betrokken dienstverleners in rekening gebrachte extra kosten. Ook deze verzoeken behoeven de uitdrukkelijke schriftelijke instemming van de reisorganisator. 4. De hoogte van de in dit artikel genoemde vergoedingen worden in de aanbieding van de reisorganisator vermeld. HET BOEKEN VAN DE REIS (Inhoud en vastlegging) Artikel 5 Totstandkoming en inhoud overeenkomst 1. Aanbod en aanvaarding a. De overeenkomst komt tot stand door aanvaarding door de reiziger van het aanbod van de reisorganisator inclusief de toepasselijke voorwaarden. De aanvaarding kan hetzij rechtstreeks, hetzij via bemiddeling van een boekingskantoor plaatsvinden. Na totstandkoming van de overeenkomst ontvangt de reiziger schriftelijk of langs elektronische weg zo spoedig mogelijk een bevestiging hiervan, eventueel in de vorm van een factuur. b. Bij boeking via internet richt de reisorganisator het boekingsproces zodanig in dat de reiziger vóór de aanvaarding erop gewezen wordt dat hij een overeenkomst aangaat en welke voorwaarden daarop van toepassing zijn. Door de bevestiging van de boeking door de reisorganisator is de reiziger aan deze overeenkomst gebonden. 2. Herroeping aanbod Het aanbod van de reisorganisator is vrijblijvend en kan zo nodig door deze worden herroepen. Herroeping wegens correctie van fouten in de berekening van de reissom of van andere fouten is toegestaan. De herroeping dient zo spoedig mogelijk, doch vóór 16.00 uur de volgende werkdag (reizen naar Europa en de Middellandse Zeelanden) resp. vóór 12.00 uur de tweede werkdag (reizen naar overige bestemmingen) na de dag van aanvaarding te geschieden onder opgaaf van redenen. De reiziger heeft in dat geval recht op onverwijlde restitutie van eventueel betaalde gelden. 3. Kennelijke fouten Kennelijke fouten en kennelijke vergissingen binden de reisorganisator niet. Dergelijke fouten en vergissingen zijn fouten en vergissingen die – vanuit het perspectief van de gemiddelde reiziger – op het eerste gezicht als zodanig kenbaar zijn of zouden moeten zijn. 4. Opzegging reisorganisator wegens te geringe deelname De reisorganisator heeft het recht de overeenkomst met onmiddellijke ingang op te zeggen, indien het aantal aanmeldingen kleiner is dan het vereiste minimum aantal. Hij vermeldt de opzegtermijn en het vereiste minimum aantal aanmeldingen duidelijk in de aanbieding. De opzegging dient binnen de in de aanbieding genoemde termijn en schriftelijk te geschieden. De artikelen 13 en 15 zijn niet van toepassing. 5. Aanmelder a. Degene die namens of ten behoeve van een ander een overeenkomst aangaat (de aanmelder), is hoofdelijk aansprakelijk voor alle verplichtingen die uit de overeenkomst voortvloeien. b. Alle verkeer (ook het betalingsverkeer) tussen de reiziger(s) enerzijds en de reisorganisatie en/of het boekingskantoor anderzijds verloopt uitsluitend via de aanmelder. c. De (andere) reiziger(s) is (zijn) voor zijn (hun) eigen aandeel in de overeenkomst aansprakelijk.

6. Gegevens en voorbehouden in publicatie a. Indien de overeengekomen reis is opgenomen in een publicatie van de reisorganisator maken de hierin opgenomen gegevens mede deel uit van de overeenkomst. b. Indien de reisorganisator algemene voorbehouden in het algemene gedeelte van het programma heeft opgenomen en deze in strijd zijn met de reisvoorwaarden, gelden de voor de reiziger meest gunstige bepalingen. 7. Vertrek- en aankomsttijden Voor vervoersonderdelen van de reis zullen vertrek- en aankomsttijden worden vermeld in de reisbescheiden. Deze tijden zijn definitief. De reisorganisator kan hier alleen binnen redelijke grenzen en alleen indien handhaving van deze tijden redelijkerwijs niet van hem kan worden gevergd van afwijken. In dat geval zijn de artikelen 14 en 15 niet van toepassing. 8. Afwijkingen van percentages in artikel 6 en 12 De reisorganisator kan van de in de artikelen 6 en 12 genoemde percentages afwijken, doch alleen indien de afwijkende percentages vooraf bekend zijn gemaakt in de publicatie en/of aanbieding en de positie van de reiziger versterken. Dit laat onverlet de toegestane afwijkingen als bedoeld in art. 6 lid 1 en art. 12 lid 2. Artikel 6 Betaling, rente en incassokosten 1. a. Bij het totstandkomen van de overeenkomst dient een aanbetaling van 15 % van de totale overeengekomen reissom te worden voldaan. Organisatoren van cruises, lijndienstreizen, rondreizen (inclusief camperverhuur), avontuurlijke reizen, eigen- vervoerreizen inzake de verhuur van motorboten of zeiljachten, resp. reizen met bezoeken aan nationale parken incl. “pretparken” of bezoeken aan culturele- of sportevenementen, en van reizen buiten Europa en de Middellandse Zeelanden kunnen hiervan afwijken. Zij maken dat vooraf duidelijk aan de reiziger kenbaar. b. In geval van eigen-vervoerreizen naar hotels bedraagt de aanbetaling 20 % van de reissom. c. In geval van eigen-vervoerreizen naar wooneenheden zoals bungalows, appartementen, stacaravans, campingstaanplaatsen bedraagt de aanbetaling 30 % van de reissom. 2. Het restant van de reissom moet uiterlijk zes weken voor de vertrekdag (bij eigenvervoerreizen uiterlijk zes weken voor de aankomstdatum van het eerst geboekte verblijf) in het bezit zijn van het boekingskantoor. De reiziger is in verzuim als niet tijdig is betaald. Als de reiziger niet tijdig heeft betaald, zendt de reisorganisator de reiziger een kosteloze betalingsherinnering, waarin de reiziger een termijn van veertien kalenderdagen wordt gesteld om de betaling alsnog te voldoen. Indien betaling ook dan uitblijft, wordt de overeenkomst geacht te zijn geannuleerd op de dag van verzuim. De reisorganisator heeft het recht om de daarvoor verschuldigde annuleringskosten in rekening te brengen. In dat geval zijn de bepalingen van artikel 12 van toepassing en worden de reeds betaalde gelden met de annuleringsgelden verrekend. 3. Indien de overeenkomst binnen 6 weken voor de dag van vertrek tot stand komt, moet terstond de gehele reissom worden voldaan. 4. De reiziger die niet tijdig aan een geldelijke verplichting jegens de reisorganisator heeft voldaan, is over het nog verschuldigde bedrag de wettelijke rente verschuldigd. Voorts is hij gehouden tot vergoeding van door de reisorganisator gemaakte incassokosten. Deze bedragen maximaal: 15% over reissommen tot € 2.500,00; 10% over de daaropvolgende € 2.500,00 en 5% over de volgende € 5.000,00 met een

minimum van € 40,00. De reisorganisator kan ten voordele van de reiziger afwijken van genoemde bedragen en percentages. Artikel 7 Reissom 1. De gepubliceerde reissom geldt per persoon, tenzij anders aangegeven. Hierin zijn begrepen de diensten en voorzieningen in de publicatie vermeld, al of niet in verschillende kostenelementen gespecificeerd, inclusief de op het moment van publicatie bekende onvermijdbare bijkomende kosten die de reiziger voor de aangeboden diensten moet betalen. Onder onvermijdbare bijkomende kosten worden verstaan kosten die onlosmakelijk verbonden zijn met de aangeboden dienst. Daaronder vallen niet de kosten van aanvullende diensten die op verzoek van de reiziger door de reisorganisator of door derden worden verleend, zoals verzekeringspremies, alsmede kosten welke bij boeking per reisgezelschap worden geheven en variëren naar gelang de grootte van het reisgezelschap, en reserveringskosten die per verkoopkanaal kunnen variëren. 2. De gepubliceerde reissom is gebaseerd op de prijzen, heffingen en belastingen, zoals deze de reisorganisator bekend waren ten tijde van publicatie ervan. PERIODE NA BOEKING TOT EN MET UITVOERING VAN DE REIS Artikel 8 Wijzigingen reissom 1. De reisorganisator heeft het recht om tot 20 kalenderdagen voor de dag van vertrek (bij eigen- vervoerreizen voor de aankomstdatum van het eerst geboekte verblijf) de reissom te verhogen in verband met wijzigingen in de vervoerskosten (met inbegrip van brandstofkosten), de verschuldigde belastingen en heffingen. De reisorganisator zal daarbij aangeven op welke wijze de verhoging is berekend. Bedoelde wijzigingen zullen ook aanleiding geven tot verlaging van de reissom, tenzij dit, gelet op de daaraan verbonden kosten, in redelijkheid niet van de reisorganisator kan worden gevergd. De reisorganisator zal de reiziger aangeven op welke wijze de verlaging is berekend. Als de reissom tijdig is betaald, is de termijn waarbinnen de reissom niet meer verhoogd mag worden, zes weken in plaats van 20 kalenderdagen voor vertrek. 2. a. In afwijking van het bepaalde in lid 1 zal de reisorganisator na de totstandkoming van de reisovereenkomst de reissom van chartervliegreizen binnen Europa en naar de Middellandse Zeelanden niet wijzigen. b. In afwijking van het in sub a. bepaalde en uitsluitend in geval van onvoorzienbare verhogingen van verschuldigde belastingen of heffingen, of - extreme verhoging van de vervoerskosten kan de reisorganisator tot 20 kalenderdagen voor de dag van vertrek de reissom verhogen. De ANVR en de Consumentenbond bepalen samen of van een dergelijke situatie sprake is. Indien daarover geen overeenstemming bereikt wordt, zal een in gezamenlijk overleg aan te wijzen onafhankelijke derde worden gevraagd hierover een partijen bindende uitspraak te doen. 3. De reiziger kan, in geval van een aangekondigde prijsverhoging van de luchtvervoerskosten, aan de reisorganisator vragen of hij deze kosten alvast aan de reisorganisator mag betalen ter voorkoming van de prijsverhoging. Als dit verzoek kan worden ingewilligd, deze kosten volledig zijn betaald en het ticket is uitgegeven, geldt dat de reisorganisator het deel luchtvervoerskosten in de reissom niet meer zal wijzigen. In die gevallen worden de annuleringskosten van artikel 12 minimaal verhoogd met de betaalde luchtvervoerskosten.

4. a. De reiziger heeft het recht een verhoging van de reissom als bedoeld in lid 1 en 2 af te wijzen. Hij moet - op straffe van verval - van dit recht gebruik maken binnen 3 werkdagen na ontvangst van de mededeling van de verhoging. b. Indien de reiziger de verhoging afwijst, heeft de reisorganisator het recht de overeenkomst op te zeggen. Hij moet - op straffe van verval - binnen 7 werkdagen na ontvangst door de reiziger van de mededeling over de verhoging van dit recht gebruik maken. Alsdan heeft de reiziger recht op kwijtschelding of onmiddellijke restitutie van reeds betaalde gelden. De artikelen 13, 14 en 15 zijn niet van toepassing. Artikel 9 Reisbescheiden en benodigde reisdocumenten reiziger 1. De reisorganisator stelt de benodigde reisbescheiden uiterlijk 10 kalenderdagen voor de dag van vertrek (bij eigen-vervoerreizen: voor de aankomstdatum van het eerst geboekte verblijf) in het bezit van de reiziger, tenzij dit redelijkerwijs niet van de reisorganisator kan worden gevergd. 2. Indien de reiziger uiterlijk 5 werkdagen voor vertrek nog geen reisbescheiden ontvangen heeft, meldt hij dit onverwijld bij de reisorganisator of het boekingskantoor. 3. Ingeval een reis wordt geboekt binnen 10 kalenderdagen voor de dag van vertrek (bij eigen-vervoerreizen: voor de aankomstdatum van het eerst geboekte verblijf) geeft de reisorganisator of het boekingskantoor aan wanneer en op welke wijze de benodigde reisbescheiden in het bezit van de reiziger worden gesteld. Als de reiziger deze niet dienovereenkomstig ontvangen heeft, meldt hij dit onverwijld bij de reisorganisator of het boekingskantoor. 4. De reiziger is zelf verantwoordelijk voor het bij zich hebben van de benodigde documenten, zoals een geldig paspoort, of, waar toegestaan, een identiteitskaart en de eventueel vereiste visa, bewijzen van inentingen en vaccinaties, rijbewijs en groene kaart. Indien de reiziger de reis niet (geheel) kan maken wegens het ontbreken van enig (geldig) document, komt zulks met alle daaraan verbonden gevolgen voor zijn rekening, tenzij de reisorganisator heeft toegezegd voor dat document te zullen zorgen en het ontbreken daarvan hem kan worden toegerekend, of als de reisorganisator tekort is geschoten in zijn informatieplicht van artikel 2 lid 1. Artikel 10 Wijzigingen door de reiziger 1. Na totstandkoming van de overeenkomst kan de reiziger wijziging daarvan verzoeken. Hiervoor geldt de voorwaarde, dat de reiziger de gewijzigde reissom onder aftrek van de reeds betaalde gelden voldoet. Bovendien is hij gehouden hiervoor een in de aanbieding vermeld bedrag aan wijzigingskosten per boeking en eventuele communicatiekosten te voldoen. Over het verzoek zal zo spoedig mogelijk worden beslist. Tot 28 kalenderdagen voor vertrek zullen deze wijzigingen voor zover mogelijk worden aangebracht en in dat geval schriftelijk door de reisorganisator worden bevestigd. 2. Afwijzing van de door de reiziger gewenste wijzigingen zal door de reisorganisator met redenen worden omkleed en de reiziger onverwijld worden meegedeeld. De reiziger kan de oorspronkelijke overeenkomst handhaven dan wel annuleren. In dat laatste geval is artikel 12 van toepassing. Bij uitblijven van een reactie van de reiziger op de afwijzing van zijn verzoek wordt de oorspronkelijke overeenkomst uitgevoerd. 3. Wijziging van de vertrekdatum of vermindering van het aantal betalende passagiers wordt beschouwd als een (deel-)annulering waarop artikel 12 van toepassing is. In dat geval zijn geen wijzigings- of communicatiekosten verschuldigd.

Artikel 11 In-de-plaatsstelling 1. Tijdig voor de aanvang van de reis kan de reiziger zich laten vervangen door een ander. Daarvoor gelden de volgende voorwaarden: - de ander voldoet aan alle aan de overeenkomst verbonden voorwaarden; en - het verzoek wordt uiterlijk 7 kalenderdagen vóór vertrek ingediend, dan wel zo tijdig dat de benodigde handelingen en formaliteiten nog kunnen worden verricht; en - de voorwaarden van de bij de uitvoering betrokken dienstverleners verzetten zich niet tegen deze in-de-plaatsstelling. 2. De aanmelder, de reiziger en degene die hem vervangt zijn hoofdelijk aansprakelijk tegenover de reisorganisator voor de betaling van het nog verschuldigde gedeelte van de reissom, de in artikel 10 lid 1 bedoelde wijzigings- en communicatiekosten en de eventuele extra kosten als gevolg van de vervanging. Artikel 12 Annulering door de reiziger 1. Standaard annuleringskosten Indien een overeenkomst wordt geannuleerd, kan de reisorganisator de reiziger naast eventueel verschuldigde reserveringskosten de volgende annuleringskosten in rekening brengen: - bij annulering tot de 42ste kalenderdag (exclusief) vóór de vertrekdag: de aanbetaling; - bij annulering vanaf de 42ste kalenderdag (inclusief) tot de 28ste kalenderdag (exclusief) vóór de vertrekdag: 35% van de reissom; - bij annulering vanaf de 28ste kalenderdag (inclusief) tot de 21ste dag (exclusief) vóór de vertrekdag: 40% van de reissom; - bij annulering vanaf de 21ste kalenderdag (inclusief) tot de 14de dag (exclusief) vóór de vertrekdag: 50% van de reissom; - bij annulering vanaf de 14de kalenderdag (inclusief) tot de 5de dag (exclusief) vóór de vertrekdag: 75% van de reissom; - bij annulering vanaf de 5de kalenderdag (inclusief) tot de vertrekdag: 90% van de reissom; - bij annulering op de vertrekdag of later: de volledige reissom. 2. Afwijkende annuleringskosten a. Voor eigen-vervoerreizen naar wooneenheden zoals bungalows, appartementen, stacaravans en campingstaanplaatsen, zijn naast eventueel verschuldigde reserveringskosten de volgende annuleringskosten verschuldigd: - bij annulering tot de 42ste kalenderdag (exclusief) vóór de vertrekdag: de aanbetaling; - bij annulering vanaf de 42ste kalenderdag (inclusief) tot de 28ste dag (exclusief) vóór de vertrekdag: 60% van de reissom; - bij annulering vanaf de 28ste kalenderdag (inclusief) tot de vertrekdag: 90% van de reissom; - bij annulering op de vertrekdag of later: de volledige reissom. b. Indien een reis is samengesteld uit verschillende onderdelen, waarop verschillende annuleringsbepalingen van toepassing zijn, gelden per onderdeel de specifiek hierop van toepassing zijnde bepalingen. c. Organisatoren van cruises, lijndienstreizen, rondreizen, avontuurlijke reizen en reizen buiten Europa en de Middellandse Zeelanden kunnen afwijken van het bepaalde in lid 1. Zij maken dat vooraf aan de reiziger kenbaar. d. Indien het vervoer per lijndienst wordt uitgevoerd of bijzondere diensten worden aangeboden zoals camperhuur, huur van motorboten of zeiljachten, autohuur,

bezoek aan nationale parken incl. “pretparken” of bezoek aan culturele- of sportevenementen, kunnen voor dat vervoer c.q. die bijzondere diensten afwijkende annuleringsbepalingen gelden. Deze worden vooraf aan de reiziger kenbaar gemaakt. 3. Deelannulering a. Indien een reiziger uit een reisgezelschap zijn aandeel in een overeenkomst voor een gezamenlijk verblijf in een hotel, appartement, vakantiewoning of andere accommodatie annuleert, is hij annuleringskosten verschuldigd. b. Als de grootte van het resterende gezelschap in de prijstabel voor deze accommodatie voorkomt, doet de reisorganisator aan de overblijvende reiziger(s) een bij de nieuwe groepsgrootte passend wijzigingsvoorstel voor dezelfde periode en in dezelfde accommodatie. c. Voor de sub b. bedoelde reiziger(s) wordt de reissom gewijzigd conform de prijstabel. Voor de betaling van de gewijzigde reissom zullen de normale betalingsregels van artikel 6 gelden. d. Indien het wijzigingsaanbod niet mogelijk is of niet wordt geaccepteerd, wordt de overeenkomst voor alle reizigers geannuleerd en zijn alle reizigers annuleringsgeld verschuldigd. e. Het totaalbedrag van annuleringsgeld en gewijzigde reissom zal de totale reissom van de oorspronkelijke reizigers nooit te boven gaan. Een eventueel overschot wordt op de nieuwe reissom in mindering gebracht. 4. Minder schade De reiziger die de reis annuleert, is gehouden de annuleringskosten conform het bepaalde in de vorige leden te voldoen, tenzij hij aannemelijk maakt dat de schade van de reisorganisator lager is uitgevallen. In dat geval zal de reisorganisator deze lagere schade in rekening brengen. Onder schade wordt verstaan geleden verlies en gederfde winst. 5. Geen kosten bij dekkingsbeperking/uitkeringsvatbare situatie Reizen naar een gebied waarvoor een door de Calamiteitencommissie van het Calamiteitenfonds vastgestelde dekkingsbeperking dan wel uitkeringsvatbare situatie geldt, kunnen door de reiziger vanaf 30 dagen voor vertrek kosteloos worden geannuleerd of, indien mogelijk en gewenst, omgeboekt. 6. Buiten kantooruren Annuleringen buiten kantooruren worden geacht te zijn verricht op de eerstvolgende werkdag. 7. In-de-plaatsstelling In geval geen annulering plaatsvindt, maar de reiziger voor in-de-plaatsstelling kiest, is artikel 11 van toepassing. Artikel 13 Opzegging door de reisorganisator 1. De reisorganisator heeft het recht de overeenkomst op te zeggen wegens gewichtige omstandigheden. 2. Onder gewichtige omstandigheden worden verstaan omstandigheden die van zodanige aard zijn dat verdere gebondenheid van de reisorganisator aan de overeenkomst in redelijkheid niet kan worden gevergd. 3. Een gewichtige omstandigheid voor de reisorganisator is in ieder geval aanwezig als vóór datum vertrek een voor dat gebied door de Calamiteitencommissie van het Calamiteitenfonds vastgestelde dekkingsbeperking, dan wel uitkeringsvatbare situatie geldt.

4. a. Indien de oorzaak van de opzegging aan de reiziger kan worden toegerekend, komt de hieruit voortvloeiende schade voor rekening van de reiziger. b. Indien de oorzaak van de opzegging aan de reisorganisator kan worden toegerekend, komt de hieruit voortvloeiende schade voor rekening van de reisorganisator. Of zulks het geval is, wordt bepaald aan de hand van artikel 15. c. Indien de oorzaak van de opzegging noch aan de reiziger noch aan de reisorganisator kan worden toegerekend, dragen partijen ieder hun eigen schade zoals nader uitgewerkt in artikel 16. 5. Indien de reisorganisator door de opzegging geld bespaart, heeft de reiziger voor zijn deel recht op het bedrag van die besparing. Artikel 14 Wijzigingen door de reisorganisator 1. a. De reisorganisator heeft het recht de overeengekomen dienstverlening te wijzigen wegens gewichtige omstandigheden als nader omschreven in artikel 13 lid 2. Wijzigingen deelt de reisorganisator binnen 3 kalenderdagen aan de reiziger mee, nadat hij van de wijziging op de hoogte is gesteld. Vanaf 10 kalenderdagen voor vertrek (bij eigen-vervoerreizen: voor de aankomstdatum van het eerst geboekte verblijf) deelt hij deze binnen 1 kalenderdag mee. b. Als de wijziging één of meer wezenlijke punten betreft kan de reiziger de wijziging(en) afwijzen. c. Als de wijziging één of meer niet-wezenlijke punten betreft kan de reiziger de wijziging slechts afwijzen indien de wijziging hem tot nadeel van meer dan geringe betekenis strekt. d. Indien de reisorganisator door de wijziging geld bespaart, heeft de reiziger voor zijn deel recht op het bedrag van die besparing. 2. a. In geval van wijziging doet de reisorganisator de reiziger indien mogelijk een alternatief aanbod. Dit doet hij binnen 3 kalenderdagen nadat de reisorganisator van de wijziging op de hoogte is gesteld. Vanaf 10 kalenderdagen voor vertrek (bij eigenvervoerreizen: voor de aankomstdatum van het eerst geboekte verblijf) geldt hiervoor een termijn van 1 kalenderdag. b. Het alternatieve aanbod dient minstens gelijkwaardig te zijn. De gelijkwaardigheid van alternatieve accommodatie moet worden beoordeeld naar objectieve maatstaven en dient te worden bepaald naar de volgende omstandigheden die uit het vervangende aanbod moeten blijken: - de situering van de accommodatie in de plaats van bestemming; - de aard en klasse van de accommodatie; - de faciliteiten die de accommodatie verder biedt. Bij de hier bedoelde beoordeling moet rekening worden gehouden met: - de samenstelling van het reisgezelschap; - de aan de reisorganisator bekendgemaakte en door hem schriftelijk bevestigde bijzondere eigenschappen of omstandigheden van de betrokken reiziger(s) die door de reiziger(s) als van wezenlijk belang zijn opgegeven; - de door de reiziger verlangde afwijkingen van het programma of toevoegingen daaraan, die door de reisorganisator schriftelijk voor akkoord zijn bevestigd. 3. a. De reiziger die gebruik maakt van zijn recht om de wijziging of alternatief aanbod ingevolge de vorige leden af te wijzen, moet dit binnen 3 kalenderdagen na ontvangst van het bericht over de wijziging of van het alternatieve aanbod kenbaar maken. Vanaf 10 kalenderdagen voor vertrek geldt hiervoor een termijn van 1 kalenderdag. b. Als de reiziger de wijziging of het alternatieve aanbod afwijst, heeft de

reisorganisator het recht de overeenkomst met onmiddellijke ingang op te zeggen. Hij moet - op straffe van verval - van dit recht gebruik maken binnen 3 kalenderdagen na ontvangst van de afwijzing door de reiziger. Vanaf 10 kalenderdagen voor vertrek (bij eigen-vervoerreizen: voor de aankomstdatum van het eerst geboekte verblijf) geldt hiervoor een termijn van 1 kalenderdag. De reiziger heeft in dat geval recht op kwijtschelding of teruggave van de reissom (of, indien de reis reeds ten dele is genoten, op teruggave van een evenredig deel daarvan) binnen 2 weken, onverminderd zijn eventuele recht op schadevergoeding als bedoeld in lid 5. 4. Wanneer een termijn uit de leden 1, 2 en 3 van dit artikel eindigt op een zon- of feestdag, wordt die termijn verlengd tot de eerstvolgende werkdag 12.00 uur. 5. a. Indien de oorzaak van de wijziging aan de reisorganisator kan worden toegerekend, komt de hieruit voortvloeiende schade van de reiziger voor rekening van de reisorganisator. Of zulks het geval is, wordt bepaald aan de hand van artikel 15. b. Indien de oorzaak van de wijziging aan de reiziger kan worden toegerekend, komt de hieruit voortvloeiende schade voor rekening van de reiziger. c. Indien de oorzaak van de wijziging noch aan de reiziger noch aan de reisorganisator kan worden toegerekend, dragen partijen ieder hun eigen schade zoals nader uitgewerkt in artikel 16. 6. Indien na aanvang van de overeengekomen reis een belangrijk gedeelte van de diensten, waarop de overeenkomst betrekking heeft, niet kan worden verleend, zorgt de reisorganisator ervoor dat passende, alternatieve regelingen worden getroffen met het oog op continuering van de reis. (Zie voor de kosten daarvan artikel 16.) Indien dergelijke regelingen niet mogelijk zijn, verstrekt de reisorganisator de reiziger(s) indien nodig een gelijkwaardig vervoermiddel dat hem/hen terug brengt naar de plaats van vertrek dan wel een andere met de reiziger(s) overeengekomen plaats van terugkeer. (Zie voor de kosten daarvan artikel 16.) 7. De reisorganisator is, onverminderd het bepaalde in artikel 18 lid 4, verplicht de reiziger(s) te informeren over een door hem doorgevoerde wijziging in de vertrektijd. Deze verplichting geldt ten aanzien van de terugreis niet jegens reizigers die hebben geboekt voor uitsluitend vervoer en/of van wie het verblijfsadres niet bekend is. Artikel 15 Aansprakelijkheid en overmacht 1. Onverminderd het bepaalde in de artikelen 13 en 14 is de reisorganisator verplicht tot uitvoering van de overeenkomst overeenkomstig de verwachtingen die de reiziger op grond van de overeenkomst redelijkerwijs mocht hebben. 2. Indien de reis niet verloopt overeenkomstig de in lid 1 bedoelde verwachtingen, is de reiziger verplicht daarvan zo spoedig mogelijk mededeling te doen aan de betrokkenen als bedoeld in artikel 19 lid 1. 3. Indien de reis niet verloopt overeenkomstig de in lid 1 bedoelde verwachtingen, is de reisorganisator onverminderd het bepaalde in de artikelen 16, 17 en 18 verplicht de eventuele schade van de reiziger te vergoeden, tenzij de tekortkoming in de nakoming niet aan de reisorganisator is toe te rekenen noch aan de persoon van wiens hulp hij bij de uitvoering van de overeenkomst gebruik maakt, omdat: a. de tekortkoming in de uitvoering van de overeenkomst is toe te rekenen aan de reiziger; of b. de tekortkoming in de uitvoering van de overeenkomst niet kon worden voorzien of niet kon worden opgeheven en toe te rekenen is aan een derde die niet bij de levering van de in de reis begrepen diensten is betrokken; of c. de tekortkoming in de uitvoering van de overeenkomst te wijten is aan een

gebeurtenis die de reisorganisator of degene van wiens hulp hij bij de uitvoering van de overeenkomst gebruik maakt, met in achtneming van alle mogelijke zorgvuldigheid niet kon voorzien of verhelpen; of d. de tekortkoming in de uitvoering van de overeenkomst te wijten is aan overmacht als bedoeld in lid 5 van dit artikel. 4. Indien een cruise onderdeel is van de overeenkomst en de reiziger niet of niet tijdig de vertrekhaven kan bereiken doordat de vliegreis naar de vertrekhaven geen doorgang kan vinden ten gevolge van extreme weersomstandigheden en/of overheidsmaatregelen die de vlucht onmogelijk maken, komt dit in afwijking van lid 3 voor risico van de reiziger. Voorwaarde is dat de reiziger door of namens de reisorganisator voorafgaand aan de boeking op dit risico en de verzekerbaarheid daarvan is gewezen. De reiziger blijft in dat geval de volledige reissom verschuldigd, onder aftrek van de kosten van het luchtvervoer. 5. Onder overmacht wordt verstaan abnormale en onvoorzienbare omstandigheden die onafhankelijk zijn van de wil van degene die zich er op beroept en waarvan de gevolgen ondanks alle voorzorgsmaatregelen niet konden worden vermeden. Artikel 16 Hulp en bijstand 1. a. De reisorganisator is naar gelang de omstandigheden verplicht de reiziger hulp en bijstand te verlenen, indien de reis niet verloopt overeenkomstig de verwachtingen die de reiziger op grond van de overeenkomst redelijkerwijs mocht hebben. De daaruit voortvloeiende kosten zijn voor rekening van de reisorganisator, indien de tekortkoming in de uitvoering van de overeenkomst hem overeenkomstig artikel 15 lid 3 is toe te rekenen. b. Indien de oorzaak aan de reiziger is toe te rekenen, is de reisorganisator tot verlening van hulp en bijstand slechts verplicht voor zover dat redelijkerwijs van hem kan worden gevergd. De kosten zijn in dat geval voor rekening van de reiziger. 2. Indien de reis niet verloopt overeenkomstig de verwachtingen die de reiziger op grond van de overeenkomst redelijkerwijs mocht hebben wegens omstandigheden die noch aan de reiziger noch aan de reisorganisator zijn toe te rekenen, draagt ieder zijn eigen schade. Voor de reisorganisator bestaat deze o.a. uit de extra inzet van menskracht; voor de reiziger bestaat deze o.a. uit extra verblijf- en repatriëringskosten. Artikel 17 Uitsluiting en beperkingen aansprakelijkheid reisorganisator 1. a. Ingeval op een in de reis begrepen dienst een Verdrag, Verordening of wet van toepassing is dat een uitsluiting of beperking van aansprakelijkheid aan de dienstverlener toekent of toestaat, is de aansprakelijkheid van de reisorganisator dienovereenkomstig uitgesloten of beperkt. b. De reisorganisator is evenmin aansprakelijk indien en voorzover de reiziger zijn schade heeft kunnen verhalen uit hoofde van een verzekering, zoals bijvoorbeeld een reis- en/of annuleringskostenverzekering. 2. Indien de reisorganisator jegens de reiziger aansprakelijk is voor derving van reisgenot, bedraagt de vergoeding ten hoogste éénmaal de reissom. 3. Onverminderd het bepaalde in de voorgaande leden van dit artikel is de aansprakelijkheid van de reisorganisator voor andere schade dan veroorzaakt door dood of letsel van de reiziger beperkt tot ten hoogste driemaal de reissom, tenzij sprake is van opzet of grove schuld van de reisorganisator. In dat geval is zijn aansprakelijkheid onbeperkt.

4. De in dit artikel opgenomen uitsluitingen en/of beperkingen van de aansprakelijkheid van de reisorganisator gelden ook ten behoeve van werknemers van de reisorganisator, het boekingskantoor en betrokken dienstverleners, alsmede hun personeel, tenzij een Verdrag, Verordening of wet dit uitsluit. Artikel 18 Verplichtingen van de reiziger 1. De reiziger(s) is/zijn verplicht tot naleving van alle aanwijzingen van de reisorganisator ter bevordering van een goede uitvoering van de reis en is/zijn aansprakelijk voor schade veroorzaakt door zijn/hun ongeoorloofde gedragingen, te beoordelen naar de maatstaf van het gedrag van een correcte reiziger. 2. a. De reiziger die zodanig hinder of last oplevert of kan opleveren, dat een goede uitvoering van een reis daardoor in sterke mate wordt bemoeilijkt of kan worden bemoeilijkt, kan door de reisorganisator van (voortzetting van) de reis worden uitgesloten, indien van de reisorganisator in redelijkheid niet kan worden gevergd dat de overeenkomst wordt nagekomen. b. Alle uit een situatie als bedoeld in lid 2 sub a voortvloeiende kosten komen voor rekening van de reiziger, indien en voorzover de gevolgen van hinder of last hem kunnen worden toegerekend. Indien en voorzover de oorzaak van de uitsluiting de reiziger niet kan worden toegerekend, wordt hem restitutie van de reissom of een gedeelte daarvan verleend. 3. De reiziger is verplicht eventuele schade te vermijden of zo veel mogelijk te beperken, in het bijzonder door aan zijn meldingsplicht als nader omschreven in artikel 19 lid 1 te voldoen. 4. Iedere reiziger dient zich uiterlijk 24 uur vóór het aangegeven tijdstip van vertrek van de terugreis bij de reisleiding of de plaatselijke agent van de reisorganisator te vergewissen van het exacte tijdstip van vertrek. Artikel 19 Klachten tijdens de reis 1. Een tekortkoming in de uitvoering van de overeenkomst als bedoeld in artikel 15 lid 2 dient ter plaatse zo spoedig mogelijk gemeld te worden zodat naar een oplossing kan worden gezocht. Daarvoor moet de reiziger zich – in deze volgorde – melden bij: de betrokken dienstverlener, de reisleiding of, als deze niet aanwezig of bereikbaar is, de reisorganisator. Indien de tekortkoming niet wordt opgeheven en afbreuk doet aan de kwaliteit van de reis moet deze in ieder geval onverwijld worden gemeld bij de reisorganisator in Nederland. 2. Als een tekortkoming ter plaatse niet bevredigend wordt opgelost, zorgt de reisorganisator voor een adequate mogelijkheid om deze in de vorm van een klacht schriftelijk op de voorgeschreven wijze vast te leggen (klachtrapport). 3. De reisorganisator zorgt voor informatie in de reisbescheiden inzake de ter plaatse te volgen procedure, de contactgegevens en bereikbaarheid van betrokkenen. 4. De communicatiekosten worden door de reisorganisator vergoed, tenzij blijkt dat deze redelijkerwijs niet hadden behoeven te worden gemaakt. 5. Indien de reiziger niet aan de meldingsplicht en klachtrapportage heeft voldaan en de dienstverlener of de reisorganisator daardoor niet in de gelegenheid is gesteld de tekortkoming te verhelpen, kan zijn eventuele recht op schadevergoeding worden beperkt of uitgesloten.

NA DE REIS Artikel 20 Klachten na de reis 1. Als een klacht niet bevredigend is opgelost, moet deze uiterlijk binnen één maand na afloop van de reis (c.q. de genoten dienst) of na de oorspronkelijke vertrekdatum als de reis geen doorgang heeft gevonden, schriftelijk en gemotiveerd worden ingediend bij de reisorganisator of het boekingskantoor. De reiziger voegt daar een kopie van het klachtrapport bij. 2. Als de klacht de totstandkoming van een overeenkomst betreft, dient deze binnen één maand na kennisname door de reiziger van de feiten waarop de klacht betrekking heeft, bij het boekingskantoor te worden ingediend. 3. Indien de reiziger de klacht niet tijdig indient, wordt deze door de reisorganisator niet in behandeling genomen, tenzij de reiziger hiervoor redelijkerwijs geen verwijt treft. De reisorganisator geeft de reiziger hierover schriftelijk of langs elektronische weg bericht. 4. De reisorganisator zal uiterlijk één maand na ontvangst van de klacht schriftelijk een inhoudelijke reactie geven. Artikel 21 Geschillen 1. a. Als een klacht niet tijdig tot tevredenheid is opgelost of als ter zake geen genoegdoening is verschaft, kan de reiziger desgewenst tot uiterlijk drie maanden na de schriftelijke reactie als bedoeld in artikel 20 lid 4 het geschil voorleggen aan de Geschillencommissie Reizen, Postbus 90600, 2509 LP te Den Haag (www.degeschillencommissie.nl). De Commissie behandelt uitsluitend klachten van natuurlijke personen die niet handelen in de uitoefening van een beroep of bedrijf. b. De Geschillencommissie doet een uitspraak onder de voorwaarden, vastgelegd in het desbetreffende reglement. De beslissing van de Geschillencommissie geschiedt bij wege van een partijen bindend advies. Voor de behandeling van een geschil is een vergoeding verschuldigd. 2. a. Het Nederlands recht is van toepassing op de overeenkomsten die op basis van deze reisvoorwaarden zijn gesloten, worden gewijzigd of aangevuld, tenzij op grond van dwingende regels ander recht van toepassing is. b. De reiziger die geen gebruik wenst te maken van de in het vorige lid genoemde bindende adviesprocedure heeft het recht zich tot de bevoegde rechter te wenden. Uitsluitend een Nederlandse rechter is bevoegd van deze geschillen kennis te nemen, tenzij op grond van dwingende regels een andere rechter bevoegd is. c. Alle vorderingsrechten vervallen één jaar na afloop van de reis (of, indien de reis geen doorgang heeft gevonden, één jaar na de oorspronkelijke vertrekdatum). Vorderingen ter zake van letselschade verjaren één jaar na afloop van de reis (of indien de reis geen doorgang heeft gevonden, één jaar na de oorspronkelijke vertrekdatum). Partijen zijn aan de in dit lid genoemde termijnen gehouden tenzij het naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is dat de reisorganisator op deze termijnen een beroep doet. Artikel 22 Nakomingsgarantie 1. De ANVR staat garant voor de nakoming van de bindende adviezen van de Geschillencommissie Reizen door haar leden, tenzij het lid het bindend advies binnen twee maanden na de verzending ervan, ter vernietiging aan de rechter voorlegt. Deze garantstelling herleeft, indien het bindend advies na toetsing door de

rechter in stand is gebleven en het vonnis waaruit dit blijkt, in kracht van gewijsde is gegaan. 2. De garantstelling door de ANVR is beperkt tot € 10.000,- per bindend advies. De ANVR verstrekt deze garantstelling onder de voorwaarde dat de reiziger die hierop een beroep doet, zijn vordering op grond van het bindend advies tot maximaal het uitgekeerde bedrag aan de ANVR overdraagt (cedeert) gelijktijdig met de honorering van zijn beroep op de nakomingsgarantie. Voor het meerdere heeft de ANVR een inspanningsverplichting om ervoor te zorgen dat het lid het bindend advies nakomt. Deze inspanningsverplichting houdt in dat de reiziger wordt aangeboden zijn vordering voor het meerdere eveneens aan de ANVR over te dragen, waarna de ANVR op eigen naam en kosten de betaling daarvan in rechte zal vragen ter voldoening aan de reiziger, of de reiziger wordt aangeboden dat de ANVR op naam van de reiziger en op kosten van de ANVR de (buiten)gerechtelijke incassoprocedure zal voeren, een en ander ter keuze van de ANVR. 3. De ANVR verschaft geen nakomingsgarantie indien, voordat het geschil door de Geschillencommissie Reizen op zitting is behandeld en een eindbeslissing is gewezen, van één van de volgende situaties sprake is: - aan het lid is surséance van betaling verleend; of - het lid is failliet verklaard; of - de bedrijfsactiviteiten van het lid zijn feitelijk beëindigd. Bepalend voor deze laatste situatie is de datum waarop de bedrijfsbeëindiging in het Handelsregister is ingeschreven of een eerdere datum, waarvan de ANVR aannemelijk kan maken dat de bedrijfsactiviteiten feitelijk zijn beëindigd. 4. Voor toepassing van de nakomingsgarantie is vereist dat de reiziger daarop schriftelijk een beroep doet bij de ANVR (www.anvr.nl). B: ANVR-BOEKINGSVOORWAARDEN Voor de inleidende tekst m.b.t. de ANVR-Consumentenvoorwaarden (Reis- en Boekingsvoorwaarden) waarin opgenomen de totstandkoming, het ingangstijdstip en wanneer onderstaande ANVR-Boekingsvoorwaarden van toepassing zijn, wordt verwezen naar de betreffende introductie onder ANVR-Consumentenvoorwaarden op pag. van deze brochure. INHOUD Artikel 1 Inleidende bepalingen Artikel 2 De opdracht in het algemeen Artikel 3 De reserveringsopdracht Artikel 4 Betalingen Artikel 5 Aansprakelijkheid Artikel 6 Documenten Artikel 7 Rente en incassokosten Artikel 8 Klachten Artikel 9 Geschillen Artikel 10 Nakomingsgarantie Artikel 1 Inleidende bepalingen 1. In deze ANVR-Boekingsvoorwaarden wordt verstaan onder: Reisagent: degene die in de uitoefening van zijn bedrijf adviseert, informeert en bemiddelt bij de totstandkoming van overeenkomsten op het gebied van reizen. Dienstverlener: de vervoerder, accommodatieverschaffer, reisorganisator en/of

andere dienstverleners op het gebied van reizen, zulks in de ruimste zin des woords, met wie de reiziger een overeenkomst aangaat en die, met inachtneming van de toepasselijke voorwaarden, verantwoordelijk is voor de uitvoering van de dienst. Reiziger: a. de opdrachtgever (aanmelder), of b. degene te wiens behoeve de door de reisagent verrichte diensten zijn bedongen en die dat beding heeft aanvaard. Opdracht: de overeenkomst tussen de reiziger en de reisagent, waarbij de reisagent zich jegens de reiziger verbindt diensten te verlenen op het gebied van reizen, zulks in de ruimste zin des woords. Werkdagen: maandag tot en met vrijdag van 09:00 uur tot 17:30 uur en zaterdag van 10:00 uur tot 16:00 uur, uitgezonderd wettelijk erkende feestdagen, tenzij de reisagent uitdrukkelijk aangeeft dat voor hem andere openingstijden gelden. 2. De ANVR-reisagent (of het boekingskantoor) is een dienstverlener op het gebied van reizen. Hij kan informeren, adviseren en reserveringen maken. De reisagent verleent deze diensten in opdracht van de reiziger. De ANVR-Boekingsvoorwaarden zijn van toepassing op alle vormen van dienstverlening van de reisagent. Hierop zijn enkele uitzonderingen. 3. Als de reiziger een reis boekt van een ANVR-reisorganisator, waarop de ANVRReisvoorwaarden van toepassing zijn, dan gelden deze ANVR-Reisvoorwaarden voor het hele traject: van advisering tot en met de uitvoering van de pakketreis. Als de reisagent zelf, op eigen naam reizen organiseert, of reizen verkoopt van een touroperator die niet in Nederland is gevestigd, wordt hij voor die reis aangemerkt als reisorganisator. Ook op die reis zijn de ANVR-Reisvoorwaarden van toepassing. 4. De reisagent kan een reservering voor de reiziger maken. Hij brengt dan een overeenkomst tot stand tussen de reiziger en de door de reiziger gekozen dienstverlener. De reisagent is zelf geen partij bij de uiteindelijke overeenkomst. Hij kan bijvoorbeeld reserveringen maken voor losse vliegtickets, treinkaartjes, theatertickets en hotelkamers, en verzekeringen voor de reiziger afsluiten. 5. De reisagent is niet aansprakelijk voor de juiste uitvoering van de via hem gereserveerde diensten. Hierop zijn de leveringsvoorwaarden van de betrokken dienstverlener, bijvoorbeeld de luchtvaartmaatschappij of hotelier, van toepassing. De reisagent is uiteraard wel verantwoordelijk voor een zorgvuldige uitvoering van de door hem zelf verleende diensten, zoals voor juiste advisering en een correcte afhandeling van de reservering. 6. De reisagent kan, mits dit van tevoren aan de klant bekend wordt gemaakt, voor het verlenen van zijn diensten een tarief in rekening brengen. Artikel 2 De opdracht in het algemeen 1. De inhoud van de opdracht kan onder meer bestaan uit het informeren en adviseren van de reiziger, alsmede het ten behoeve van de reiziger zo mogelijk reserveren van de door hem gewenste diensten. 2. De opdrachtgever is jegens de reisagent en dienstverlener gebonden na het verstrekken van de opdracht, ongeacht of een bevestiging direct wordt meegegeven. 3. De (opdracht-)bevestiging zal in het algemeen direct aan de opdrachtgever kunnen worden meegegeven, in welk geval deze bevestiging geldt als bewijs voor de in de bevestiging omschreven overeenkomst. 4. In het geval de opdrachtbevestiging niet onmiddellijk kan worden meegegeven en door de reisagent wordt nagezonden, kan de opdrachtgever binnen twee werkdagen na ontvangst reclameren. Indien niet wordt gereclameerd geldt de

opdrachtbevestiging als bewijs voor het bestaan van de overeenkomst en de inhoud daarvan. Een en ander laat onverlet de mogelijkheid voor de opdrachtgever om tegenbewijs te leveren. 5. Bij boeking via internet richt de reisagent het boekingsproces zodanig in dat de reiziger er vóór de aanvaarding op gewezen wordt dat hij een overeenkomst aangaat. Door de bevestiging van de boeking door de reisagent is de reiziger aan deze overeenkomst gebonden. 6. De opdrachtgever is zowel jegens de reisagent als jegens de dienstverlener voor het geheel aansprakelijk voor de verplichtingen die voortvloeien uit de opdracht. De overige reizigers zijn voor hun aandeel in de overeengekomen dienstverlening aansprakelijk. Artikel 3 De reserveringsopdracht 1. Informatieplicht opdrachtgever De opdrachtgever zal de, voor het sluiten van de overeenkomst en de uitvoering daarvan, benodigde gegevens betreffende hemzelf en de (eventuele) andere reiziger(s) verstrekken aan de reisagent. Daartoe behoren indien beschikbaar het nummer van zijn mobiele telefoon en e-mailadres. De opdrachtgever zal informatie verstrekken over hemzelf en door hem aangemelde reizigers met betrekking tot de lichamelijke en/of geestelijke situatie, over andere relevante - waaronder medische aspecten, alsmede over beperkte mobiliteit, of de noodzaak tot het begeleiden van minderjarige en/of mindervalide reizigers, zwangere vrouwen, zieken en andere medereizigers. Indien de opdrachtgever in zijn informatieplicht te kort schiet, komen de eventueel daaruit voortvloeiende negatieve financiële gevolgen voor diens rekening. 2. Prijswijzigingen De prijzen van gereserveerde diensten kunnen conform de voorwaarden van de dienstverlener worden gewijzigd. Deze wijzigingen zullen zo spoedig mogelijk worden doorgegeven en doorberekend. 3. Annuleringen/wijzigingen door de opdrachtgever Eventuele annuleringen van, of wijzigingen in, de verstrekte opdracht(en) kunnen alleen op werkdagen en alleen op verzoek van de opdrachtgever plaatsvinden. Indien op verzoek van de opdrachtgever een annulering plaatsvindt van, of wijzigingen worden aangebracht in, reeds gemaakte reserveringen zullen de daaraan verbonden kosten in rekening worden gebracht. Dat kunnen naast de door de dienstverlener in rekening gebrachte annulerings- of wijzigingskosten, ook zijn de kosten die de reisagent moet maken om de annulering c.q. wijziging tot stand te brengen. 4. Alle mededelingen van de reisagent of dienstverlener zullen uitsluitend worden gericht aan de opdrachtgever. Artikel 4 Betalingen 1. De verschuldigde bedragen dienen binnen de door de reisagent aangegeven termijn te zijn voldaan. De reisagent is bevoegd – zonodig in naam en voor rekening van de desbetreffende dienstverlener(s) – de verschuldigde bedragen te incasseren. 2. De reisagent kan bij het verstrekken van de opdracht(en) een aanbetaling verlangen, welke in ieder geval niet hoger zal zijn dan conform de voorwaarden van de (eventueel) betrokken dienstverlener(s).

3. Het restant van het verschuldigde dient uiterlijk op de in de bevestiging, c.q. factuur, genoemde datum door de reisagent te zijn ontvangen. Bij eventuele afwijkingen tussen bevestiging en factuur geldt de bevestiging. 4. Indien de (aan)betaling niet of niet tijdig geschiedt, zendt de reisagent na het verstrijken van die datum een kosteloze betalingsherinnering en geeft de reiziger de gelegenheid binnen veertien dagen na ontvangst van deze betalingsherinnering het openstaande bedrag alsnog te betalen. Indien betaling ook dan uitblijft is de reiziger in verzuim en worden de overeenkomsten geacht te zijn geannuleerd, tenzij de voorwaarden van de (eventueel) betrokken dienstverlener(s) anders voorschrijven. De reisagent heeft alsdan het recht de aan de annulering verbonden kosten in rekening te brengen c.q. te verrekenen met de ontvangen aanbetaling(en). 5. Eventuele restituties geschieden uitsluitend aan de opdrachtgever. Artikel 5 Aansprakelijkheid 1. De reisagent zal bij zijn werkzaamheden de zorg van een goede opdrachtnemer in acht nemen. 2. De reisagent aanvaardt geen aansprakelijkheid voor handelingen en/of nalatigheden van de betrokken dienstverlener(s) zoals bedoeld in artikel 1 lid 1, noch voor de juistheid van de door deze dienstverlener(s) verstrekte informatie. De reisagent draagt geen verantwoordelijkheid voor foto's, folders, advertenties, websites en andere informatiedragers voor zover onder verantwoordelijkheid van derden opgesteld of uitgegeven. 3. Voor zover de reisagent zelf toerekenbaar te kort schiet en de reiziger daardoor schade lijdt (daaronder begrepen schade wegens gederfd reisgenot), is de aansprakelijkheid van de reisagent beperkt tot maximaal de door de reisagent gefactureerde diensten. 4. De aansprakelijkheid voor schade waartegen de reiziger is verzekerd (bijvoorbeeld door middel van het sluiten van een reis- en/of annuleringskostenverzekering dan wel ziektekostenverzekering), alsmede aansprakelijkheid voor schade die de reiziger lijdt in het kader van de uitoefening van een beroep of bedrijf (daaronder begrepen schade door het missen van aansluitingen c.q. het niet tijdig op de plaats van bestemming aankomen), worden uitgesloten. 5. De reisagent is niet verantwoordelijk voor eventuele toezeggingen van zijn personeel en/of derden, waarbij op kenbare wijze wordt afgeweken van de in deze voorwaarden of in de voorwaarden van de verantwoordelijke dienstverlener vermelde condities, tenzij zulke toezeggingen nadien schriftelijk worden bevestigd. 6. De in dit artikel opgenomen uitsluitingen en beperkingen van aansprakelijkheid gelden mede ten behoeve van het personeel van de reisagent. Artikel 6 Documenten 1. Uiterlijk bij de totstandkoming van de overeenkomst zal door de reisagent algemene op de Nederlandse nationaliteit afgestemde informatie betreffende paspoorten, visa en eventuele formaliteiten op gezondheidsgebied aan de reiziger worden verstrekt. 2. De reiziger is zélf verantwoordelijk om bij de betrokken autoriteiten de nodige aanvullende informatie in te winnen en tevens tijdig voor vertrek na te gaan of de eerder verkregen informatie intussen niet is gewijzigd. 3. De reiziger is zelf verantwoordelijk voor het bij zich hebben van de benodigde documenten, zoals een geldig paspoort, of, waar toegestaan, een identiteitskaart en

de eventueel vereiste visa, bewijzen van inentingen en vaccinaties, rijbewijs en groene kaart. 4. Indien de reiziger de reis niet (geheel) kan maken wegens het ontbreken van enig (geldig) document, komt zulks met alle daaraan verbonden gevolgen voor zijn rekening, tenzij de reisagent heeft toegezegd voor dat document te zullen zorgen en het ontbreken daarvan hem kan worden toegerekend, of de reisagent tekort is geschoten in zijn in lid 1 bedoelde informatieverplichting. 5. Door of vanwege de reisagent kan de reiziger informatie worden verstrekt over de mogelijkheid tot het afsluiten van een annuleringskostenverzekering en een reisverzekering. Artikel 7 Rente en incassokosten 1. De reiziger die niet tijdig aan de geldelijke verplichting jegens de reisagent heeft voldaan, is over het nog verschuldigde bedrag de wettelijke rente verschuldigd, tenzij de voorwaarden van de desbetreffende dienstverlener een hoger rentepercentage voorschrijven. 2. Voorts is de reiziger gehouden tot vergoeding van door de reisagent of dienstverlener gemaakte buitengerechtelijke kosten. Deze bedragen maximaal 15% over de reissommen tot € 2.500,00; 10% over de daaropvolgende € 2.500,00 en 5% over de volgende € 5.000,00 met een minimum van € 40,00. De reisagent kan ten voordele van de reiziger afwijken van genoemde bedragen en percentages. Artikel 8 Klachten 1. Klachten over een door de reisagent gemaakte reservering en/of over door de reisagent verstrekte adviezen en informatie, dienen binnen één maand na kennisname door de reiziger van de feiten waarop de klacht betrekking heeft, bij de reisagent te worden ingediend. 2. De reisagent zal uiterlijk één maand na ontvangst van de klacht schriftelijk een inhoudelijke reactie geven. Artikel 9 Geschillen 1. a. Als de klacht niet tijdig tot tevredenheid wordt opgelost, of als ter zake geen genoegdoening wordt verschaft, kan de reiziger tot uiterlijk drie maanden na de schriftelijke reactie als bedoeld in artikel 8 lid 2 het geschil voorleggen aan de Geschillencommissie Reizen, Postbus 90600, 2509 LP te Den Haag (www.degeschilencommissie.nl). De Commissie behandelt uitsluitend klachten van natuurlijke personen die niet handelen in de uitoefening van een beroep of bedrijf. b. De Geschillencommissie doet een uitspraak onder de voorwaarden, vastgelegd in het desbetreffende reglement. De beslissing van de Geschillencommissie geschiedt bij wege van een partijen bindend advies. Voor de behandeling van een geschil is een vergoeding verschuldigd. 2. a. Het Nederlands recht is van toepassing op de overeenkomsten die op basis van deze boekingsvoorwaarden zijn gesloten, worden gewijzigd of aangevuld, tenzij op grond van dwingende regels ander recht van toepassing is. b. De reiziger die geen gebruik wenst te maken van de in het vorige lid genoemde bindende adviesprocedure heeft het recht zich tot de bevoegde rechter te wenden. Uitsluitend een Nederlandse rechter is bevoegd van deze geschillen kennis te nemen, tenzij op grond van dwingende regels een andere rechter bevoegd is. c. Alle vorderingsrechten vervallen één jaar na afloop van de gereserveerde dienst(en) (of, indien de reis geen doorgang heeft gevonden, één jaar na de

oorspronkelijke vertrekdatum). Vorderingen ter zake van letselschade verjaren één jaar na afloop van de gereserveerde dienst(en) (of indien de reis geen doorgang heeft gevonden, één jaar na de oorspronkelijke vertrekdatum). Partijen zijn aan de in dit lid genoemde termijnen gehouden tenzij het naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is dat de reisagent op deze termijnen een beroep doet. Artikel 10 Nakomingsgarantie 1. De ANVR staat garant voor de nakoming van de bindende adviezen van de Geschillencommissie Reizen door haar leden, tenzij het lid het bindend advies binnen twee maanden na de verzending ervan, ter vernietiging aan de rechter voorlegt. Deze garantstelling herleeft, indien het bindend advies na toetsing door de rechter in stand is gebleven en het vonnis waaruit dit blijkt, in kracht van gewijsde is gegaan. 2. De garantstelling door de ANVR is beperkt tot € 10.000,- per bindend advies. De ANVR verstrekt deze garantstelling onder de voorwaarde dat de reiziger die hierop een beroep doet, zijn vordering op grond van het bindend advies tot maximaal het uitgekeerde bedrag aan de ANVR overdraagt (cedeert) gelijktijdig met de honorering van zijn beroep op de nakomingsgarantie. Voor het meerdere heeft de ANVR een inspanningsverplichting om ervoor te zorgen dat het lid het bindend advies nakomt. Deze inspanningsverplichting houdt in dat de reiziger wordt aangeboden zijn vordering voor het meerdere eveneens aan de ANVR over te dragen, waarna de ANVR op eigen naam en kosten de betaling daarvan in rechte zal vragen ter voldoening aan de reiziger, of de reiziger wordt aangeboden dat de ANVR op naam van de reiziger en op kosten van de ANVR de (buiten)gerechtelijke incassoprocedure zal voeren, een en ander ter keuze van de ANVR. 3. De ANVR verschaft geen nakomingsgarantie indien, voordat het geschil door de Geschillencommissie Reizen op zitting is behandeld en een eindbeslissing is gewezen, van één van de volgende situaties sprake is: - aan het lid is surséance van betaling verleend; of - het lid failliet is verklaard; of - de bedrijfsactiviteiten van het lid feitelijk zijn beëindigd. Bepalend voor deze laatste situatie is de datum waarop de bedrijfsbeëindiging in het Handelsregister is ingeschreven of een eerdere datum, waarvan de ANVR aannemelijk kan maken dat de bedrijfsactiviteiten feitelijk zijn beëindigd. 4. Voor toepassing van de nakomingsgarantie is vereist dat de reiziger daarop schriftelijk een beroep doet bij de ANVR (www.anvr.nl). Baarn, 19 november 2012 © Copyright ANVR Prettige vakantie met uw ANVR-geboekte reis! Eerlijke voorwaarden, kennis en kwaliteit, veilig en verantwoord reizen, uw geld in goede handen, en zekerheid als er toch iets mis gaat. Een goede keus om te boeken bij een ANVR-reisonderneming! Ruim 230 reisorganisatoren en 1300 reisbureaus zijn aangesloten bij de ANVR. Zij hanteren consumentvriendelijke voorwaarden die met de Consumentenbond zijn afgestemd en hebben een aansprakelijkheidsverzekering. Medewerkers geven u met kennis van zaken snel en gegarandeerd professioneel advies over actuele reis- en landeninformatie, benodigde grensdocumenten en gezondheidsmaatregelen. Zij regelen en verzorgen uw vakantie of zakenreis tot in de puntjes: van ticket tot hotel, van strandvakantie tot rondreis, van autohuur tot verzekering.

ANVR-Reisondernemingen zijn aangesloten bij Stichting Garantiefonds Reisgelden of de Stichting Garantiefonds Specialistische Touroperators (of hebben een vergelijkbare garantieregeling) en de Geschillencommissie Reizen. ANVRreisorganisatoren zijn bovendien aangesloten bij de Stichting Calamiteitenfonds Reizen(of bieden een vergelijkbare dekking). Bij vertrek vanuit Nederland per touringcar gebruiken ANVR-leden alleen vervoerders in die houder zijn van het Nederlandse "Keurmerk Touringcarbedrijf". ANVR officieel getoetst keurmerk Reisbrancheorganisatie ANVR wordt door de consument vaak al gezien en ervaren als keurmerk. Maar de ANVR is nu ook officieel volgens de eisen van Consuwijzer beoordeeld en voldoet op alle door de Raad van Accreditatie getoetste criteria van de keurmerktoets. Op www.consuwijzer.nl/keurmerken/anvr wordt de keurmerktoets die de ANVR heeft doorstaan, vermeld. Reisbureau bemiddelt, reisorganisatie voert uit Het ANVR-reisbureau kan als betrouwbare dienstverlener adviseren, namens u bemiddelen bij het boeken van een reis, of in uw opdracht een reservering maken. In dat geval is het reisbureau niet aansprakelijk voor de juiste uitvoering. Hier op zijn de ANVR-Consumentenvoorwaarden deel B (ANVR-Boekingsvoorwaarden) van toepassing. De ANVR-reisorganisator is de samensteller van uw reis en verantwoordelijk voor de uitvoering. Rechten en plichten van de reisorganisator en de reiziger staan duidelijk vermeld in de ANVR-Consumentenvoorwaarden deel A (ANVR-Reisvoorwaarden). Deze zijn van toepassing op alle reisovereenkomsten. Financiële garantie: SGR en SGST Stichting Garantiefonds Reisgelden (SGR) beschermt vooruitbetaalde reisgelden van reizigers die bij een SGR-deelnemer een reis boeken. Alle reis-, verblijfs- en vervoersovereenkomsten, uitgezonderd losse lijndiensttickets en huurovereenkomsten zoals autohuur, zijn financieel gedekt door SGR conform de garantieregeling SGR (www.sgr.nl). Een zelfde garantie wordt geboden door de Stichting Garantiefonds Specialistische Touroperators (SGST www.sgst.nl). Stichting Calamiteitenfonds Reizen De Stichting Calamiteitenfonds Reizen heeft ten doel reizigers financieel tegemoet te komen van wie de reeds aangevangen reis niet verder kan worden uitgevoerd ten gevolge van een calamiteit conform de garantieregeling van de Stichting Calamiteitenfonds. Wanneer een calamiteit dreigt, dan bepaalt het Calamiteitenfonds of een dekkingsbeperking voor een vakantiebestemming geldt. Wie nog niet op reis is, kan in dat geval kosteloos annuleren vanaf 30 dagen voor vertrek (www.calamiteitenfonds.nl). Dit recht heeft de reiziger ook zolang sprake is van een “uitkeringsvatbare situatie” na een calamiteit. Geschillencommissie Reizen Heeft u een klacht over uw reis en komt u er niet uit met uw reisorganisator? U kunt terecht bij de onafhankelijke Geschillencommissie Reizen (www.degeschillencommissie.nl). Zij doet uitspraken over onenigheden die zijn ontstaan tussen consument en ANVR-onderneming. De uitspraak is bindend.

Meer vakantieplezier met duurzaam toerisme Vakantie vieren én rekening houden met milieu, mensen, natuur en cultuur; zo kan iedereen blijven genieten van zijn vakantiebestemming! Als eerste reisbrancheorganisatie ter wereld heeft de ANVR zich verplicht -samen met alle aangesloten touroperators en reisagenten- maatregelen te nemen op het gebied van vervoer, verblijf en vermaak, om reizigers ook in de toekomst aantrekkelijke bestemmingen te kunnen aanbieden. Om nog bewuster om te gaan met duurzaam toerisme volgen ANVRreisondernemingen een speciale training, nemen zij tal van maatregelen, hier en op de bestemming en hebben een duurzaamheidsbeleid. Ook enthousiasmeren reisondernemingen hun lokale partners, zoals accommodaties en excursieaanbieders, om bijvoorbeeld te werken met lokale producten, rekening te houden met een beter gebruik van water, energie en afval om zo bij te dragen aan een beter product en een aantrekkelijker vakantie voor de reizigers. ANVR-leden voldoen daarmee aan de vastgestelde basiscriteria en rapporteren hierover. Zij werken hiervoor met Travelife (www.travelife.org/anvr), een internationaal ontwikkelde website, mede mogelijk gemaakt met financiële ondersteuning van het Eco-innovation initiatief van de Europese Unie. Een groeiend aantal ANVR-touroperators gaat alweer een stap verder. Zij zijn ook gecertificeerd volgens de door de VN erkende Travelife Certified standaard. Deze reisorganisaties voldoen aan meer dan 150 gestelde criteria. De ANVR ondersteunt ook de bestrijding van seksueel misbruik van kinderen (www.ecpat.nl). ANVR-ondernemingen mogen zich niet inlaten met het organiseren of aanbieden van reizen die (mede) kinderprostitutie ten doel hebben. Seksueel misbruik van kinderen is strafbaar in Nederland, ook al werd het misdrijf in het buitenland begaan. Wij vragen u dan ook alert te zijn en dit misbruik te melden (www.meldkindersekstoerisme.nl). Belangrijk om te weten Verzekerd vakantieplezier Het is aan te raden bij het boeken een reis- en annuleringsverzekering af te sluiten. Dit kan door de reisorganisator als voorwaarde worden gesteld. Een annuleringsverzekering biedt uitkomst bij een eventueel gedwongen afzegging van de reis, maar ook als u door ziekte tijdens de reis vakantiedagen mist. Biedt uw ziektekostenverzekering in het land van bestemming voldoende dekking? Bij een avontuurlijke vakantie kan een aanvullende verzekering zijn vereist. U kunt bij uw ziektekostenverzekeraar een European Health Insurance Card aanvragen (www.ehic.nl). Bewaar kopieën Zorg dat u belangrijke telefoonnummers bij u heeft en bewaar kopieën van polissen, creditcards, reispapieren, etc. Laat in het buitenland bij verlies of diefstal van waardevolle papieren de politie altijd proces verbaal opmaken. Creditcard en bankpas Check vóór u op reis gaat of uw creditcard/bankpas op uw bestemming wordt geaccepteerd. In veel landen heeft u bij creditcardbetalingen uw pincode nodig.

Douane Er gelden beperkende regels voor de invoer van bepaalde dierlijke producten, zoals melk en vlees, om besmettelijke dierziekten buiten de EU te houden. Producten en souvenirs van beschermde dier- (bijv. koraal) en plantsoorten (bijv. cactussen) mogen niet worden ingevoerd. Vraag bij uw boekingskantoor/reisorganisator naar de door de EU uitgebrachte folder. Bij entree of vertrek uit de Europese Unie moeten contante bedragen van boven €10.000 (of vergelijkbaar in andere munteenheid) worden aangegeven bij de douane. Bedragen die niet zijn aangegeven, kunnen in beslag worden genomen. (Hand)bagage Bij luchtvervoer mag een aantal artikelen niet in de (hand)bagage worden vervoerd, bijv. ontvlambare vloeistoffen, giftige of besmettelijke stoffen. Voor handbagage gelden ook nog specifieke richtlijnen. Uw boekingskantoor/reisorganisatie beschikt over de door EU uitgebrachte lijst. Geldige papieren eigen verantwoordelijkheid Uiterlijk bij het boeken van een reis moet de reisonderneming algemene informatie geven over grens- en gezondheidsformaliteiten. Daarbij gaat men uit van de Nederlandse nationaliteit. Buitenlandse partners van Nederlandse reizigers hebben soms een visum nodig. Bij bezit van een niet-Nederlandse of meervoudige nationaliteit is het raadzaam zelf over de vereiste reisdocumenten contact op te nemen met uw ambassade of die van het ontvangende en/of transit land. Alle kinderen moeten over een eigen reisdocument beschikken (www.rijksoverheid.nl). Voor alleen reizende (gescheiden) ouders met kind(eren) kunnen aanvullende grensformaliteiten gelden. Na boeking bent u zélf verantwoordelijk voor het hebben van de juiste reisdocumenten, benodigde aanvullende informatie en om te checken of deze ook bij vertrek van de reis nog actueel is. Reisdagen De geboekte reis wordt in hele dagen aangegeven. Uw reis kan op de eerste dag beginnen met vertrek om 23.00 uur en op de laatste dag eindigen met aankomst om 08.00 uur. Excursies Excursies of andere diensten die de reisorganisatie in het programma aanbiedt als onderdeel van de geboekte reis vallen onder haar aansprakelijkheid. Boekt u op de bestemming, al dan niet via bemiddeling van de reisleiding, een excursie of andere dienst, dan aanvaardt de reisorganisatie in het algemeen geen aansprakelijkheid. Zwembaden In zwembaden worden soms grote hoeveelheden water met enorme kracht onttrokken aan de baden voor waterattracties. Niet goed beveiligde afzuigpunten vormen een gevaar voor kinderen. Vertel hen uit de buurt te blijven van deze afzuigpunten en roosters (www.thebluecap.com). Vertrektijd terugreis Ga uiterlijk 24 uur vóór het aangegeven tijdstip van vertrek van de terugreis na of dit tijdstip nog klopt. Als u alleen vervoer heeft geboekt of in een accommodatie verblijft

die niet door de reisleiding wordt bezocht, moet u de procedure volgen die in de reispapieren staat. Volgt u deze aanwijzingen niet juist op dan kunnen de hieruit voortvloeiende kosten voor uw rekening komen. Vervoersvoorwaarden Naast de ANVR-Consumentenvoorwaarden zijn op het vervoer leveringsvoorwaarden van toepassing, bijv. van luchtvaart- of treinmaatschappij. Deze zijn bij de betreffende maatschappij op te vragen of kijk op www.anvr.nl/vervoersvoorwaarden. Rechten van passagiers EU-vervoerders hebben wettelijke verplichtingen richting hun passagiers bij annulering, instapweigering en langdurige vertraging. De vervoersmaatschappij moet u hierover informeren en aan deze verplichtingen voldoen. Blijft deze in gebreke dan kunt u de Inspectie Leefomgeving en Transport (www.ilent.nl) inschakelen. Bij uw reisonderneming kunt u uitsluitend op basis van de ANVRConsumentenvoorwaarden terecht. De reisonderneming verwijst u zo nodig naar de vervoerder. Informatie over de Rechten van Passagiers vindt u op de website van de Europese Commissie. Luchtvaartpassagiers EU – VS De EU en de VS (mogelijk volgen meerdere landen) hebben een internationale overeenkomst. Er vindt overdracht plaats van bepaalde reis- en reserveringsgegevens van passagiers (PNR) die naar, van en door de VS vliegen. De VS-autoriteiten gebruiken deze PNR-gegevens ter preventie en bestrijding van met name terrorisme; eventueel ook om te vergelijken met lijsten van passagiers die een veiligheidsrisico vormen. Deze gegevens worden 15 jaar bewaard en kunnen met andere autoriteiten worden uitgewisseld. Gegevens die verband houden met een specifieke zaak kunnen langer worden bewaard. U kunt op verzoek meer informatie vragen bij de luchtvaartmaatschappij die uw vlucht uitvoert of bij uw boekingskantoor. Vervoer personen met beperkte mobiliteit/gehandicapten Informeer uw boekingskantoor hier over vóór reservering en vraag naar de regels en mogelijkheden per vervoermiddel. Als vervoer alleen onder bepaalde voorwaarden óf niet mogelijk is, wordt u hiervan in kennis gesteld. Uw boekingskantoor kan op verzoek gerichte informatie geven over het vervoer waarvoor u wilt reserveren. de website van de Europese Commissie. Vragen Check op de dag dat u gaat boeken of een reisonderneming is aangesloten bij de ANVR (www.anvr.nl) en bij SGR (www.sgr.nl) of SGST (www.sgst.nl). Voor informatie of vragen over uw reis kunt u terecht bij uw ANVR-boekingskantoor en op www.anvr.nl Volg ons ook op Facebook: www.facebook.com/anvrnl

ALGEMENE VOORWAARDEN VAN FRIENDSHIP CRUISES BOEKINGSINFORMATIE Via deze website kunt u eenvoudig en snel uw boeking maken. Telefonisch boeken kan natuurlijk ook (088-13 07 300). Onze reisinfomatrices helpen u graag verder. Alle boekingen zijn rechtsgeldig. Geschiedt de aanmelding (mede) ten behoeve van andere deelnemers, dan is de aanmelder (mede) en wel voor het geheel aansprakelijk voor de nakoming hunner verplichtingen van alle door hem aangemelde deelnemers. Minderjarige deelnemers dienen hun aanmelding te laten ondertekenen door één van de ouders of voogden. VOOR U BOEKT Welke reis is voor u geschikt? Soms boeken deelnemers een reis, die eigenlijk niet bij hen past. De reis voldoet dan niet aan de verwachtingen en is misschien ook wel lichamelijk te intensief. Lees daarom altijd goed de informatie door, en laat u, als u vragen hebt, goed informeren door onze reisinfomatrices. We benadrukken dat alle deelnemers zelfstandig aan de reis moeten kunnen deelnemen. Hebt u persoonlijke hulp of begeleiding nodig, dan moet u hiervoor zelf een reisgenoot meenemen. Uw medereizigers zijn zelf ook op vakantie en wij willen geen aanspraak maken op hun diensten. Ook de bemanning van het schip of een cruiseleader zijn voor deze individuele begeleiding niet aangesteld. Minimum aantal deelnemers Voor alle groepsreizen in dit programma geldt een minimum aantal deelnemers. Met minder deelnemers kan de reis helaas niet worden uitgevoerd. Hiervan ontvangt u uiterlijk 15 dagen voor vertrek bericht, waarbij de aanvangsdatum van de reis als uitgangspunt dient. Reisduur De reisduur wordt in dagen vermeld. De dagen van vertrek en aankomst worden daarbij meegeteld, ongeacht de vertrek- en aankomsttijden. Preferenties Uw wensen (preferenties) die bij boeking kenbaar zijn gemaakt, worden door onze organisatie doorgegeven aan de betreffende relatie. Wij kunnen deze echter niet garanderen. Ook het feit dat u via internet bij boeking preferenties kunt opgeven, betekent zoals gezegd geen garantie. In veel gevallen zijn wij en u afhankelijk van de uiteindelijke dienstverlener. De eventuele meerkosten voor het realiseren van de preferentie dient u vaak ter plaatse af te rekenen. Essenties Een essentie is een voorwaarde waaronder u boekt. Uiteraard doen wij ons best om uw essentieaanvraag te honoreren. Aan een essentieaanvraag zijn kosten verbonden. De eventuele meerkosten voor het realiseren van de essentie, dient u vaak ter plaatse af te rekenen. Dit zijn dus kosten die los staan van de aanvraagkosten.

Dieet De dieetmogelijkheden aan boord verschillen per schip. Als u een dieet gebruikt, laat ons dat dan tijdig weten en vermeld duidelijk welk dieet het betreft (dieetlijst). Het verzorgen van een dieet geldt slechts voor de gereserveerde maaltijden aan boord. Eventuele meerkosten voor een dieet dienen ter plaatse te worden afgerekend en zijn derhalve niet inbegrepen. Medicijngebruik Als u medicijnen gebruikt, neem dan voldoende voorraad mee. Voor alle zekerheid is het verstandig een recept in het Latijn / Engels bij u te hebben. Verzekeringen In de door ons gepubliceerde reissom is geen reis-, ongevallen- en bagageverzekering en / of annuleringsverzekering inbegrepen. Deze kunnen tegelijkertijd bij boeking worden afgesloten. Het afsluiten van een annuleringsverzekering en / of reisverzekering is niet verplicht, wij raden u dit echter wel dringend aan. Niet roken Aan boord van de schepen mag binnen niet gerookt worden. Alleen op het Zonnedek en (bij sommige schepen) op het terras of gangboord mag gerookt worden. In veel landen binnen de EU geldt dat het verboden is te roken in openbare ruimtes van cafés en restaurants. Op aanvraag boeken Als u bij ons een reis 'op aanvraag' boekt, dan wordt dit beschouwd als definitieve boeking. Als de aanvraag akkoord komt, kan deze niet meer kosteloos worden geannuleerd. Eventuele meerkosten voor de aanvraag worden doorberekend. Reserveringen Alle reserveringen worden op volgorde van binnenkomst behandeld. Deelnemers die vroeg boeken, krijgen een meer centrale hut dan deelnemers die later reserveren. Geschiedt de aanmelding (mede) ten behoeve van andere deelnemers, dan is de aanmelder (mede) en wel voor het geheel aansprakelijk voor de nakoming hunner verplichtingen van alle door hem / haar aangemelde deelnemers. Minderjarige deelnemers dienen de reservering te laten ondertekenen door één van de ouders of voogden. Reserveringskosten Per factuur worden door Friendship Cruises € 18,- reserveringskosten in rekening gebracht. Betaling 1. Na ontvangst van de bevestiging c.q. factuur dient iedere aangemelde passagier een bedrag (aanbetaling) te voldoen gelijk aan 15% van de totaal overeengekomen reissom en de premie van de annuleringsverzekering (excl. 21% assurantiebelasting en poliskosten € 3,50). 2. Het restant van de reissom moet uiterlijk zes weken voor aanvang van de reis, zonder dat u hiervan bericht krijgt, in ons bezit zijn. Bij niet tijdige betaling zijn wij gerechtigd de geboekte reis (reizen) te annuleren. Reeds betaalde gelden worden

dan niet gerestitueerd; de annuleringsbepalingen zijn dan onverminderd van toepassing. 3. Bij aanmelding binnen zes weken voor aanvang van de reis moet terstond de gehele reissom worden voldaan. U kunt niet annuleren door het niet voldoen/betalen van uw aanbetaling c.q. restantbetaling. Geef een annulering altijd schriftelijk of telefonisch door. Persoonlijke gegevens De ANVR-reisvoorwaarden vereisen dat u bij boeking persoonlijke gegevens verstrekt, die voor een correcte uitvoering van de reis van belang (kunnen) zijn. Deze bepaling betreft niet alleen een verstandelijke of lichamelijke handicap, maar ook andere hoedanigheden die bij de uitvoering van de reis voor de reiziger zélf of voor de groep belangrijk kunnen zijn.

MINDERVALIDEN Mindervaliden op reis De ANVR-reisvoorwaarden vereisen, zoals u leest onder 'persoonlijke gegevens', dat u bij boeking persoonlijke gegevens verstrekt die voor een correcte uitvoering van de reis van belang (kunnen) zijn. Omwille van de noodzakelijk toe te passen veiligheidsvoorschriften, behoudt de rederij zich het recht voor om reizigers uit te sluiten van (verdere) deelname aan de reis, indien de mogelijke handicap van meer dan geringe betekenis lijkt in het kader van het correct kunnen uitvoeren van noodprocedures bij calamiteiten. Helaas zijn rivierschepen voor mindervaliden niet altijd goed of voldoende uitgerust en ook is het personeel niet opgeleid voor specifieke, medische diensten. Raadpleeg altijd onze reisinfomatrices voor specifieke informatie omtrent de mogelijkheden van deelname. Spelregels rolstoelen en rollators aan boord Alleen wanneer u ons bij reservering heeft laten weten dat u van een opvouwbare rolstoel, opvouwbare scootmobiel of rollator gebruik maakt, mag deze mee op reis. Het aantal toegestane rolstoelen / rollators is per afvaart strikt gelimiteerd in verband met de veiligheid aan boord en het comfort voor de medereizigers, zodat u verplicht bent om dit bij boeking aan ons te melden. Meldt u dit niet, dan kan dit te allen tijde het ontbinden van de reisovereenkomst tot gevolg hebben, zonder recht op restitutie. De gebruiker moet self-supporting zijn. Vanwege voorgenoemde redenen is het niet toegestaan om de rolstoel, scootmobiel of rollator aan boord te gebruiken, deze wordt voor u geparkeerd op het Zonnedek. Zodra u ergens aan wal gaat, staat deze uiteraard weer tot uw beschikking. Wilt u met uw rolstoel of rollator deelnemen aan een excursie, vraag dan even aan de bemanning of die excursie ook bij u past. Dat voorkomt teleurstellingen. Een elektrische rolstoel is in het geheel niet toegestaan. Uitsluiting en aansprakelijkheid 1. Wanner blijkt dat een deelnemer fysieke of psychische afwijkingen vertoont, dan wel zich aan wangedrag schuldig maakt, zodanig dat een goede uitvoering van de reis daardoor naar ons oordeel in sterke mate wordt bemoeilijkt, kan deze deelnemer van (verdere) deelneming worden uitgesloten. Alle daaruit voortvloeiende kosten komen voor zijn rekening. De betrokken deelnemer heeft dan geen recht op restitutie van de reissom of een gedeelte daarvan.

2. Het is voor ons helaas niet mogelijk enige aansprakelijkheid te aanvaarden voor schade of letsel, berokkend aan de deelnemer(s), door welke oorzaak deze schade of dit letsel dan ook is ontstaan. Evenmin zijn wij aansprakelijk voor het verlies, de diefstal of beschadiging van eigendommen, geld inbegrepen. Dit alles tast overigens niet de aansprakelijkheid aan van de vervoersmaatschappij en de hotelier volgens verdrag en / of wet. REISDOCUMENTEN Reisbescheiden De benodigde reisbescheiden zullen in de regel uiterlijk tien dagen voor vertrek aan de deelnemer worden opgestuurd. Paspoort of identiteitskaart Voor alle reizigers geldt de wettelijke identificatieplicht: een geldig paspoort of een identiteitskaart moet getoond kunnen worden. U bent zelf verantwoordelijk voor het beschikken over de juiste reisdocumenten. Wanneer u vanwege onjuiste reisdocumenten niet aan boord kunt en de reis dus niet kunt aanvangen, is dit uw eigen risico, zonder recht op restitutie. Checkt u minimaal vier weken voor vertrek zelf aan welke vereisten uw reisdocument dient te voldoen. Deze informatie kunnen wij niet opnemen vanwege de wijzigingen die hierin mogelijk kunnen optreden. Inscheping Bij veel van onze passagiers reist de vraag: ‘Mag een schip mijn paspoort wel innemen en hiervan een kopie maken?’ De ANWB heeft hier onlangs antwoord op gegeven. Graag informeren wij u hierover zodat u weet wat u het beste kunt doen: “Formeel mogen Nederlanders hun paspoort niet afgeven, dus ook niet bij een hotel of hotelschip. Vanwege mogelijke paspoortfraude mogen hotels en schepen ook geen kopie maken van het paspoort. Aan de andere kant is het in sommige landen wettelijk verplicht een scan van de paspoorten van hun gasten in nationale databases te zetten. Tegenstrijdig dus. Dit kunt u zelf het beste doen: maak een kopie van uw paspoort of identiteitskaart waarop uw burgerservice nummer of pasfoto is afgeschermd. Schrijf op de kopie ook dat het een kopie is, voor wie die is bedoeld en de datum van afgifte.” Vaak werkt het bij de inscheping als volgt: Aan boord is het gebruikelijk dat paspoorten / identiteitskaarten worden ingenomen bij inscheping om paspoortnummers en officiële namen over te nemen op passagierslijsten (of te controleren met passagierslijsten) die voor (grens)controles nodig zijn. Uw paspoort / identiteitskaart wordt zo snel mogelijk na de verwerking teruggegeven. Gezondheidsformaliteiten Op het moment van de publicatie van dit aanbod zijn in het algemeen voor geen van de bestemmingen in dit aanbod verplichte gezondheidsbepalingen van toepassing. Wij adviseren u om minimaal zes weken voor vertrek na te gaan bij uw huisarts, GGD of via www.lcr.nl, of de verkregen informatie niet gewijzigd is.

PRIJSINFORMATIE EN VAARSCHEMA Prijzen onder voorbehoud De prijzen van de reis, zoals ook vermeld in onze brochure, zijn gebaseerd op de gegevens die ons bij het ter perse gaan van deze brochure ter beschikking stonden. Vermelde prijzen zijn per persoon. Excursies en entreegelden zijn niet bij de prijs inbegrepen. U kunt de optionele excursies aan boord reserveren en betalen. Voor sommige cruises kunt u bij boeking het excursiepakket reserveren en betalen. Voor elke excursie is een minimum aantal deelnemers vereist. De gepubliceerde reissom is exclusief verzekeringen en calamiteitenfonds. Tevens zijn uitgaven van persoonlijke aard zoals fooien en drankjes niet inbegrepen. Mochten zich prijswijzigingen voordoen (bijv. wijziging olieprijzen, vluchttoeslagen, koerswijzigingen of wijzigingen in het BTW-percentage), dan behouden wij ons het recht voor die door te berekenen. Het verschilt per schip of creditcard- en pinbetalingen aan boord mogelijk zijn. Cabine voor alleengebruik Op veel schepen zijn geen of slechts enkele 1-persoons cabines beschikbaar. Om tegemoet te komen aan de wensen van onze passagiers, stellen wij vaak een aantal 2-persoons cabines beschikbaar. U vindt de toeslag voor alleengebruik van een 2persoons cabine bij de desbetreffende cruise. Vaarschema Wij behouden ons nadrukkelijk het recht toe wijzigingen in het vaarschema aan te brengen, indien hiertoe naar het oordeel van de rederij of de kapitein (of diens plaatsvervanger) gegronde redenen bestaan, zoals hoge / lage waterstanden of de wijziging van een ligplaats. Wijzigingen in het vaarschema en (excursie)programma zijn kortom om nautische en organisatorische redenen voorbehouden. Toegankelijkheid Zonnedek Op diverse rivieren zal vanwege de beperkte doorvaarthoogte bij lage bruggen het Zonnedek wegens veiligheidsvoorschriften afgesloten moeten worden. Houdt u rekening met de mogelijkheid dat het Zonnedek dan (tijdelijk) niet toegankelijk is. ALGEMEEN Fotografie Op deze website staan foto's van: Deutsche Zentrale für Tourismus, Toerisme België, NBTC, Amsterdam Mediabank en diverse regionale verkeersbureaus. Het is mogelijk dat sommige foto's afwijken van de exacte situatie ter plaatse. Wijzigingen 1. Tot 31 dagen voor vertrek kunnen, voor zover mogelijk, wijzigingen worden aangebracht, waarvoor € 27,- per boeking in rekening wordt gebracht. Bij wijziging binnen deze 31 dagen worden in het algemeen de annuleringsbepalingen aangehouden. 2. Buiten het genoemd bedrag zullen bovendien aan de deelnemer(s) in rekening gebracht worden de voor een verandering c.q. omboeking noodzakelijk gemaakte (communicatie)kosten.

Omboeken op eigen verzoek In het geval een deelnemer besluit op eigen initiatief over te boeken naar een andere reis, dan worden de annuleringsvoorwaarden gehanteerd, met dien verstande dat de verzekeringen kunnen worden meegenomen naar de nieuwe reis, waarvoor wordt gekozen. Annuleringen Indien een aanmelding ongedaan wordt gemaakt, zijn per persoon de volgende annuleringskosten verschuldigd: a. Bij annulering tot de 42e dag (exclusief) voor de vertrekdag: de aanbetaling. b. Bij annulering vanaf de 42e dag (inclusief) tot de 28e dag (exclusief) voor de vertrekdag: 35% van de reissom. c. Bij annulering vanaf de 28e dag (inclusief) tot de 21e dag (exclusief) voor de vertrekdag: 40% van de reissom. d. Bij annulering vanaf de 21e dag (inclusief) tot de 14e dag (exclusief) voor de vertrekdag: 50% van de reissom. e. Bij annulering vanaf de 14e dag (inclusief) tot de 5e dag (exclusief) voor de vertrekdag: 75% van de reissom. f. Bij annulering vanaf de 5e dag (inclusief) tot de vertrekdag: 90% van de reissom. g. Bij annulering op de vertrekdag of later: de volledige reissom. Wanneer u een annnuleringsverzekering heeft afgesloten, hoeft bovenstaande niet altijd van toepassing te zijn. In-de-plaatsstelling 1. Indien een reiziger verhinderd is aan de reis deel te nemen, kan onder bepaalde voorwaarden op verzoek van de reiziger worden vervangen door een andere persoon. 2. De hierboven bedoelde in-de-plaatsstelling is mogelijk op de volgende voorwaarden: a. de andere persoon voldoet aan alle aan de reisovereenkomst verbonden voorwaarden; en b. het verzoek wordt uiterlijk zeven dagen voor vertrek ingediend, dan we zo tijdig dat de benodigde handelingen en formaliteiten nog kunnen worden verricht; en c. de voorwaarden van de bij de uitvoering betrokken dienstverleners verzetten zich niet tegen de in-de-plaatsstelling. 3. De aanmelder, de reiziger en de derde die als plaatsvervanger van de oorspronkelijke reiziger optreedt, zijn hoofdelijk aansprakelijk tegenover de reisorganisator voor de betaling van het nog verschuldigde gedeelte van de reissom, respectievelijk de wijzigings- en communicatiekosten en de eventuele extra kosten als gevolg van de vervanging. REISINFORMATIE GOED VOORBEREID OP REIS Reisbescheiden De benodigde reisbescheiden zullen in de regel uiterlijk tien dagen voor vertrek aan de deelnemer worden opgestuurd.

Is uw transfer inbegrepen? Uw transfer is inbegrepen als dit specifiek bij de door u geboekte reis staat vermeld. ANVR-busclassificatie en Keurmerk Busbedrijf ANVR-organisatoren van busreizen hebben ten behoeve van de duidelijkheid voor hun reizigers afgesproken de belangrijkste kwaliteitsnormen van de touringcars standaard vast te leggen. Daarbij is een onderscheid gemaakt tussen Tourist Class, Comfort Class en Royal Class. Touringcars hebben voor alle drie de categorieën dubbele beglazing, toilet aan boord, koelkast en koffiezetapparaat, voetsteun, twee passagiersdeuren aan de rechterzijde, luchtvering, stereogeluidsinstallatie en airconditioning. Voor de specifieke verschillen: www.sktb.nl. (Hand)bagage Als reiziger bent u verplicht uw naam, woonplaats en vakantieadres zowel aan de binnenkant als op de buitenkant van de bagage te vermelden. Als uw bagage niet is aangekomen of beschadigd is geraakt, maakt u hier dan direct melding van. Kostbare artikelen en medicijnen (in hoeveelheden acceptabel voor de duur van de reis), moet u als handbagage vervoeren in verband met mogelijk verlies of een verlate aankomst van uw koffer en de geldende handbagagerestricties. Bagagevrijdom Voor riviercruises geldt vanwege veiligheidsvoorschriften en de beperkt beschikbare ruimte, dat u één koffer van maximaal 20 kg per persoon plus handbagage mag meenemen. De Euro In de volgende landen is de Euro wettig betaalmiddel: België, Cyprus, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië, Luxemburg, Malta, Monaco, Nederland, Oostenrijk, Portugal, San Marino, Slovenië, Slowakije en Spanje. In andere Europese landen accepteren ze vaak wel de Euro als betaalmiddel. Vreemde valuta Als u op reis gaat, hebt u zakgeld nodig. Met de Euro kunt u in de Eurozone terecht. In de overige landen betaalt u in de valuta van het land. Deze vreemde valuta kunt u bij uw bank of postkantoor bestellen. Denk ook even aan de landen waar u onderweg doorheen rijdt, of waar u een excursie gaat maken. Vaak kunt u in het buitenland in de grotere plaatsen gewoon geld met uw pinpas opnemen. U krijgt dan de valuta van dat land. Of u kunt geld wisselen. Voor het wisselen kunt u contant een bepaald bedrag aan Euro’s meenemen. ’s Lands wijs, ’s lands eer Als u kiest voor een vakantie in het buitenland, betekent dit dat u tegelijkertijd kiest voor een kennismaking met een andere cultuur en traditie. Het is er anders dan thuis. Dat is één van de aantrekkelijke kanten van uw vakantie, maar ook een aspect om met uw vakantieverwachtingen rekening mee te houden. Dat voorkomt veel onnodige teleurstelling.

TIJDENS DE REIS Excursies en activiteiten ter plaatse Tijdens uw cruise gaat u regelmatig van boord. Er worden interessante excursies in de stad of omgeving voor u georganiseerd. Stuk voor stuk mooie en gezellige uitstapjes, die uw reis een meerwaarde geven. In uw reisbescheiden en aan boord wordt u uitvoerig geïnformeerd over het programma. Excursies zijn niet bij de reissom inbegrepen. U kunt de excursies aan boord boeken en contant in euro's betalen. Bij veel reizen kunt u ook kiezen voor het excursiepakket. Dit pakket boekt en betaalt u direct bij reservering van uw cruise. Zo weet u precies waar u aan toe bent! Wanneer u geen gebruik maakt van het excursiepakket, kunt u de excursies ook los aan boord boeken. U geniet dan echter niet de voordeelprijs. Ook kunnen wij u niet garanderen dat er nog plaats is op alle excursies. Excursies worden veelal buiten onze invloedssfeer aangeboden. Plaatselijke agenten zijn aansprakelijk en verantwoordelijk voor de uitvoering van de uitstapjes. Lokale excursies zijn altijd onder voorbehoud van voldoende deelname en afhankelijk van seizoensinvloeden uitvoerbaar, maar kunnen ook om andere redenen geannuleerd zijn of worden. Wij nemen geen enkele aansprakelijkheid voor ter plaatse geboekte excursies of activiteiten. Niet helemaal tevreden Het kan gebeuren dat u tijdens uw reis een tekortkoming in de uitvoering van de reisovereenkomst constateert. Dit dient u z.s.m. aan boord te melden. Wordt de tekortkoming niet opgelost, dan dient u direct contact met ons op te nemen. Geef ons de kans tijdens de reis het probleem op te lossen. Wacht niet tot thuiskomst, want dan plaatst u zichzelf en ons voor een voldongen feit. Indien u onverhoopt verzuimt een tekortkoming door te geven bij aanvang van het probleem en / of tijdens het verblijf, kan dit tevens betekenen dat u het recht op genoegdoening verliest, daar wij niet in de gelegenheid zijn gesteld een oplossing te bieden. Na uw reis kunt u eventuele tekortkomingen schriftelijk melden. Enquêteformulier Wij blijven graag op de hoogte van de ervaringen van onze gasten. Aan de hand van uw mening worden reizen aangepast en nieuwe reizen ingekocht. Daarom ontvangt u van ons bij uw reisbescheiden een enquêteformulier met vragen over de reis, het schip, de excursies, etc. Het ingevulde formulier kunt u in gesloten envelop bij uw cruiseleader inleveren. Alvast hartelijk dank voor de moeite. UW HOTELSCHIP Uw varend hotelschip Friendship Cruises maakt gebruik van het betere materiaal. Wij varen met luxe en moderne hotelschepen. Het blijft echter wel een schip, dat betekent dat u altijd bijgeluiden zult horen in een sluis, van een boegschroef e.d. Wij varen met schepen die volgens de laatste techniek zijn gebouwd met zwevende machinekamers, die goed geïsoleerd zijn (afhankelijk van het bouwjaar); geen schroefassen, maar propellers, waardoor trilling tot een minimum beperkt wordt. Het is natuurlijk nooit zo rustig als bij u thuis in de huiskamer. Vaak moet u even wennen aan de nieuwe

omgevingsgeluiden. Het is goed om daar rekening mee te houden, dan bent u er ook het snelst aan gewend. Bemanning aan boord Voor onze luxe riviercruises werken we samen met Internationale rederijen. Voor alle rederijen, of dat nu Nederlandse, Duitse of Zwitserse rederijen zijn, geldt dat de bemanning steeds meer bestaat uit mensen uit o.a. Roemenië, Indonesië, Filippijnen en steeds minder uit Nederlandse bemanning. In Nederland zijn helaas geen mensen meer te vinden die op een luxe hotelschip willen werken. Op de meeste schepen zijn er nog wel 1 of 2 Nederlands sprekende bemanningsleden aanwezig. Deze internationale bemanning is heel vriendelijk, heeft een goede dienstverlenende instelling en wil u alle mogelijke service geven aan boord, daarnaast doet ze ook haar best om Nederlands te spreken. Mocht u nu tegen een taalprobleem aan lopen in het restaurant of in uw cabine, schroom dan niet even contact op te nemen met uw cruiseleader, want hij / zij kan u hierbij zeker assisteren. Kleding en dresscode aan boord Uiteraard is de kledingkeuze afhankelijk van het jaargetijde waarin u op reis gaat. Wij raden u aan om comfortabele casual kleding mee te nemen. Wanneer u in de zomer op reis gaat, vergeet dan niet ook wat warmere kleding mee te nemen voor de wat koelere dagen en avonden. Voor zonnige dagen is het raadzaam een zonnebril of een zonnehoed bij u te hebben. Goede, gemakkelijk zittende (wandel)schoenen kunnen goed van pas komen bij een excursie of bezoek aan een stad. Tijdens de diners aan boord kunt u informeel gekleed gaan. Badkleding, korte broeken en dergelijke worden echter tijdens de maaltijden in het restaurant niet op prijs gesteld. Tijdens het feestelijke Captains Dinner stelt de bemanning van het schip het op prijs wanneer u formeel gekleed gaat. Hierbij kunt u denken aan het ‘tenue de ville’. Voor een dame kunt u denken aan een nette rok of pantalon met een blouse of blazer. Voor de heren geldt dat zij een nette pantalon met overhemd dragen en eventueel een stropdas. Een kostuum voldoet uiteraard ook, maar hoeft zeker niet. Het Captains Dinner is geen galadiner, galakleding is dus ook niet van toepassing, maar het mag natuurlijk best iets feestelijks zijn. Tijdens een kerstcruise hebben de diners doorgaans nog een extra feestelijk karakter. Houdt u hier alstublieft rekening mee bij het inpakken van uw koffer. Ontspanning aan boord In de comfortabele salon kunt u heerlijk ontspannen en genieten van het altijd wisselende en aan u voorbijtrekkende landschap. De bemanning staat voor u klaar om u te verwennen met een hapje of een drankje. Ondertussen zorgt de pianist voor gezellige muziek. ’s Avonds wordt u in de salon van harte uitgenodigd om een dansje te wagen. Aan de gezellige bar kunt u nog tot later op de avond een breed scala aan drankjes bestellen. De barkeeper zorgt ervoor dat de sfeer gezellig is. Diverse schepen beschikken over een bibliotheek waar er verschillende boeken en gezelschapsspellen beschikbaar zijn voor gebruik. In de boordboetiek vindt u naast ansichtkaarten diverse kleine cadeautjes waarmee u het thuisfront of uzelf kunt verwennen. De faciliteiten verschillen per hotelschip. Op het ene hotelschip bevindt zich een binnenzwembad, sauna en solarium. Op een ander schip bevindt zich bijvoorbeeld een fitnessruimte. Een massage of een bezoek aan de kapper behoort soms ook tot de mogelijkheden. Het Zonnedek is eveneens een perfecte plek om te ontspannen. Vanuit uw ligstoel geniet u van de prachtige panorama’s die aan u

voorbijtrekken of u speelt gezellig een potje schaak met levensgrote stukken. Soms is er zelfs een whirlpool op het Zonnedek. Hier kunt u echt genieten van de charme van een riviercruise in de frisse lucht. Aan u de keuze! De maaltijden Eet smakelijk Wij besteden veel aandacht aan de verzorging aan boord. Alle maaltijden, zoals ontbijt, lunch en diner zijn van een voortreffelijke kwaliteit. Het begint al met een heerlijk ontbijtbuffet, maar dat is nog lang niet alles. Iedere avond wordt u een heerlijk diner geserveerd. Juist in de vakantie mag het best wat extra zijn. Iedere dag is het weer een verrassing. Reken maar dat de kok het u naar de zin maakt. Eet smakelijk! Het ontbijt: ca. 07.00 – 09.00 uur Het ontbijt aan boord is georganiseerd in ‘open zitting’. Dit houdt in dat u tussen de aangegeven tijden de maaltijd kan gebruiken. Er wordt u een heerlijk ontbijtbuffet geserveerd. U kunt naar eigen keuze het ontbijt samenstellen. U kunt kiezen uit: diverse soorten brood; muesli; diverse soorten beleg: ham, kaas, worst en zoetwaren; koffie, thee, melk, jus d’orange, yoghurt en eieren. De lunch: ca. 12.30 – 13.30 uur Tussen de middag wordt er een uitgebreide lunch, vaak in buffetvorm, geserveerd, meestal met een kop soep of een andere hartigheid. Het diner: ca. 18.30 uur ’s Avonds wordt in het restaurant het diner geserveerd. Elke dag opnieuw weer een hoogtepunt, in de vorm van een dinerbuffet of een keuzediner. Op de laatste avond wordt er vaak een speciaal afscheidsdiner geserveerd; zo krijgt uw verblijf aan boord een extra feestelijk tintje. Bidden aan tafel Tijdens elke cruise bieden we u de gelegenheid tot een persoonlijk (stil) gebed voor de maaltijd. Dit vormt een vast punt bij de lunch en het diner. Consumpties Tenzij anders meegedeeld, zijn de consumpties, zoals alcoholische dranken of koffie, thee, fris e.d. die u zelf bestelt voor eigen rekening. Het betalen van de consumpties gebeurt slechts één maal, namelijk aan het einde van de reis. Alle drankjes die u tijdens de reis gebruikt, kunnen op uw cabinenummer worden geschreven. Dat is prettig en gemakkelijk! U betaalt de consumpties in euro’s of met uw creditcard. Betalen met uw pinpas is aan boord vaak niet mogelijk. Consumpties tijdens de afscheidsmaaltijd zijn ook voor eigen rekening. Fooien Tijdens uw vaarvakantie op één van onze varende hotelschepen staan er ongeveer 25-30 mensen dag-in dag-uit klaar om het u naar de zin te maken. De rederij van het schip waarmee u vaart zal u aan het einde van de reis vragen om een fooi te geven. Veel passagiers weten niet hoe groot zo’n fooi mag zijn. U zult merken dat hierin de informatie aan boord ook afwijkt van onze richtlijnen. Omdat er hierdoor onduidelijkheid ontstaat, geven wij u graag door wat onze richtlijnen zijn: € 4,- per

gast per dag is een prima gebaar. Voorbeeld: bij een 8-daagse cruise betekent dat € 32,- per passagier. De reisleiding zal de fooi collectief namens de groep overhandigen. De bemanning zal uw gebaar zeker waarderen. Uiteraard geldt dat u alleen een fooi geeft, wanneer u tevreden bent. De Friendship Cruises cruiseleader, en in sommige gevallen de musici, maken geen deel uit van de bemanning. Schoonmaak en inrichting In principe wordt uw cabine dagelijks schoongemaakt. In uw cabine vindt u verdere informatie over de wisseling van handdoeken en bedlinnen. Enkele opmerkingen Elektrische aansluitingen voor scheerapparaten en föhns zijn aanwezig (220 Volt). Uw cabine is voorzien van bedlinnen, handdoeken en badlakens. Handdoeken en badlakens worden enkele malen verwisseld. Washandjes zijn niet aanwezig. U kunt op elk gewenst moment aan boord komen; de buitendeur is altijd geopend. ’s Nachts is er een wacht aan boord. Komt u na 23.00 uur aan boord, denkt u er dan aan de grootst mogelijke stilte in acht te nemen. De directie en het personeel kunnen niet aansprakelijk worden gesteld voor beschadigde en / of zoekgeraakte eigendommen van passagiers. Ligplaatsen Helaas kunnen wij op diverse bestemmingen niet altijd in het centrum afmeren. De plek wordt ons meestal door de lokale autoriteiten toegewezen. Voorbehoud Het vaarschema en bijbehorend (excursie)programma van onze cruises is onder voorbehoud van wijzigingen om nautische / organisatorische redenen. BRANDSTOFTOESLAGEN Door de stijgende brandstofprijzen krijgt Friendship Cruises met de regelmaat van de klok toeslagen doorberekend van de rederijen. De toeslagen variëren per bestemming en veranderen zeer regelmatig. Dit hangt nauw samen met de sterk wisselende olieprijzen en de koers van de dollar. De gepubliceerde reissom is gebaseerd op de prijzen, geldkoersen, heffingen en belastingen, zoals deze bij Friendship Cruises bekend waren ten tijde van publicatie. Als de volledige reissom nog niet is voldaan zijn wij gerechtigd de brandstoftoeslag aan u door te belasten tot 20 dagen voor de dag van vertrek. Als de volledige reissom wel is voldaan zijn wij gerechtigd een brandstoftoeslag door te belasten tot 6 weken voor de dag van vertrek. Daarna geldt dan een prijsgarantie. DUURZAAM TOERISME Duurzaam toerisme is niets anders dan reizen en rekening houden met milieu, mensen, natuur en cultuur, zodat ook aan de volgende generaties aantrekkelijke bestemmingen kunnen worden aangeboden. De ANVR-reisbranche voelt zich hierbij betrokken en zet zich in voor Duurzaam Toeristisch Ondernemen (DTO). Zo voldoet ons bedrijf aan de ANVR-DTO verplichting, waarbij de reisonderneming o.a. een

daartoe opgeleide coördinator heeft aangesteld die met goed gevolg een examen heeft afgelegd. Ook hebben wij een beleidsverklaring en een programma met praktische maatregelen opgesteld, waarin staat beschreven hoe wij nu en in de toekomst met de zorg voor het milieu omgaan. U kunt onze beleidsverklaring en programma m.b.t. duurzaam toeristisch ondernemen nalezen op de website www.friendshipcruises.nl. Duurzaam toerisme is echter niet alleen iets voor reisondernemingen. U bent als vakantieganger daarbij een onmisbare schakel (zie www.anvr.nl: Duurzaam Toerisme). Milieutips voor de reiziger Friendship Cruises zet zich in voor het behoud van natuur, cultuur en milieu. Maar ook u als reiziger kunt een steentje hier aan bijdragen tijdens uw vakantie. -

-

Met het openbaar vervoer van en naar de luchthaven is een milieuvriendelijke manier om uw vakantie mee te beginnen en te eindigen. Koop nooit souvenirs die gemaakt zijn van beschermde dieren, planten en koraal. Schoon water is kostbaar. Ga hier zuinig mee om op uw vakantiebestemming. Vooral in warme landen is er een gebrek aan schoon water. Bespaar elektriciteit en doe licht, radio en airco uit als u uw cabine of hotelkamer verlaat. Respecteer de gewoonten en cultuur van de plaatselijke bevolking. Maak alleen foto’s van mensen die dit willen en pas uw kleding aan waar nodig. Stimuleer de lokale economie en werkgelegenheid; eten in een lokaal restaurantje is gezellig en vaak goedkoper dan internationale eetgelegenheden, zoals McDonalds. Blijf als wandelaar op de uitgezette route lopen. Deze routes zijn uitgezet met het oog op behoud van flora en fauna. Laat geen afval achter als u gaat wandelen in natuurgebieden of als een bezoek brengt aan een stad of dorpje.

Milieubeleidsverklaring De sector toerisme en recreatie is in hoge mate afhankelijk van mens en milieu. Reizen is aantrekkelijk om een mooie natuur, een goed milieu en een andere cultuur. Toerisme is zelfs grotendeels afhankelijk van mens en milieu. Omdat er factoren zijn die het milieu kunnen schaden is er vanuit de reisbranche en de reizigers steeds meer aandacht voor verantwoord ondernemen gekomen. Friendship Cruises wil een bijdrage leveren aan een duurzame samenleving en duurzaam toerisme. In deze milieubeleidsverklaring wordt aangegeven welke doelstellingen Friendship Cruises op dit terrein nastreeft. Deze doelstellingen vormen het uitgangspunt voor de milieuactiviteiten en dragen op deze wijze bij aan verantwoord ondernemen. Ten aanzien van milieuzorg streeft Friendship Cruises de volgende doelstellingen na: 1. Voldoen aan de milieu- wet en regelgeving 2. Milieuzorg als volwaardig onderdeel van de bedrijfsvoering 3. Minimaliseren van de milieubelasting die samenhangt met de producten en diensten. Hierbij wordt het milieu als volwaardig criterium meegenomen bij:

- het samenstellen van de reizen op het gebied van vervoer, verblijf en activiteiten ter plaatse. - informatie verschaffen aan klanten om duurzaam denken en handelen te stimuleren. Om deze doelstellingen te bereiken zal Friendship Cruises zich inspannen en inzetten om de genoemde doelstellingen te realiseren en zo een bijdrage te leveren aan een duurzame samenleving en duurzaam toerisme. Bestrijding kinderprostitutie (ECPAT) Wij steunen actief het ANVR en ECPAT in de bestrijding van kinderprostitutie in vakantielanden. Wij nodigen u uit met ons alert te zijn en seksueel misbruik van kinderen te melden (www.meldkindersekstoerisme.nl). Informatie is bij de reisleiding beschikbaar. Alle rechten voorbehouden. Zet- en drukfouten en wijzigingen voorbehouden.