Als Hemelvaart en Bevrijding op één dag vallen... dan is Pinksteren nabij

26e JAARGANG NUMMER 5 APRIL 2016 UITGAVE VAN DE PROTESTANTSE GEMEENTE TE LEIDEN EN DE EVANGELISCH-LUTHERSE GEMEENTE TE LEIDEN E.O.

Als Hemelvaart en Bevrijding op één dag vallen... dan is Pinksteren nabij door Bernard Schelhaas

Kerkelijk gezien is bovenstaande natuurlijk het intrappen van een open deur: ieder die op dit gerenommeerde blad geabonneerd is, weet best dat Hemelvaart veertig dagen na Pasen plaatsvindt en dus tien dagen voor Pinksteren (= vijftigste dag). Wie nog een beetje meer ‘bijbels’ gaat tellen zal 50 lezen als 49+1

en dus uitbreken in gejubel als eens ene Petrus, die de moord op Jezus van Nazareth omzette in een Messiaans Perspectief, waarin ‘alle vlees’ (de hele mensheid?!) elkaar de dood niet meer aandoet. Maar wat dit jaar opvalt is dat die veertigste dag (Hemelvaart) samenvalt met ‘onze’ bevrijdingsdag. Toeval, maar wel iets om even bij stil te staan. Want betekende die in de kerkelijke traditie nauwelijks gevierde Hemelvaart niet dat het Ultieme Levensvoorbeeld de mensheid achterliet in het volste vertrouwen dat handelen in Zijn Geest tot een nieuwe bevrijdende wereldorde zou leiden? En bracht dat Petrus en de zijnen niet in een vreugdevolle roes die veel weg had van dronkenschap? Zo’n moment van uitzinnigheid, zoals de eerste bevrijdingsdag na een oorlog. Maar dan... We zijn zo’n tweeduizend jaar na Christus en zeventig jaar na de bevrijding: het christendom is gesticht en bestaat nog, en tot op heden zijn we gevrijwaard van oorlog op ons grondgebied. Maar hoe

maken we op de huidige dag dat volste vertrouwen in de mensheid waar en is er nog zoiets als een bevrijdingsroes? Eerst maar de Kater. Het stond in september vorig jaar in Trouw: in Amerika kun je voor een slordige 1400 dollar een ‘christelijk’ machinegeweer kopen, genaamd de kruisvaarder. Aan de ene kant is een gedeelte uit Psalm 144 gegraveerd: ‘Geprezen zij de Heer, mijn rots, die mijn handen oefent voor de strijd, die mijn vingers schoolt voor het gevecht.’ Aan de andere kant staat het

Begeesterd De intense religieuze ervaring van de eerste christenen werd door henzelf verwoord als het ontvangen van de Geest van God. Volgens Paulus markeert het ontvangen van de Geest tijdens de doop het begin van een nieuw leven. De Geest verbindt tussen God, Christus, onszelf en de naaste. In deze nieuwe levenssfeer leven we niet meer bij regels en wetten die in steen gebeiteld staan, maar vanuit een goddelijke begeestering. Het positieve krachtenveld van de Geest inspireert tot liefde, vreugde en vrede, geduld, vriendelijkheid en goedheid, geloof, zachtmoedigheid en zelfbeheersing. ‘Er is geen wet die daar iets tegen heeft!’ (Galaten 5:22-23) Cor Hoogerwerf

Leids Kerkblad | 1

Vervolg van pagina 1 wapen van de tempeliers, de tijdens de Kruistochten ontstane ridderorde. Ten overvloede: ‘Als een moslimterrorist dit geweer zou pakken, dan wordt hij getroffen door de bliksem,’ aldus de visionaire fabrikant.

Colofon Leids Kerkblad is een uitgave van de Protestantse gemeente te Leiden en de Evangelisch-Lutherse Gemeente te Leiden e.o. Dit blad verschijnt 8 x per jaar; tussentijds wordt (wijk-)informatie verspreid. De PgL en de Diaconie PgL zijn aangemerkt als Algemeen Nut Beogende Instellingen. Uitgebreide informatie op de website: www.protestantsegemeenteleiden.nl/anbi. Redactieraad De redactieraad wordt gevormd door de scriba’s of andere vertegenwoordigers van de wijken en kerkelijke organen en is verantwoordelijk voor deze uitgave. Redactie H.J. Heins-Wunderle, algemeen E. van der Plicht, algemeen mw. J.I. Schoonwater, waarnemend hoofdredacteur mw. E.E. Veenstra-Monteban, algemeen mw. S.G. Visscher, eindredactie en website e-mailadres van de redactie: [email protected] Fotografen Voor gebruik van de in dit blad gepubliceerde foto’s door derden is voorafgaande schriftelijke toestemming vereist van de redactie. N. Bavelaar (nb) H.W. Bertram (hwb) P.B. ’t Hoen H. Boter mw. H. van den Broek J. van Duuren E. Elstak J.H. Labots (jhl) R. Pijpers F. Voets mw. M. van Vliet Advertentieredactie Informatie bij Kerkelijk Bureau Leiden [email protected] Administratie, abonnementen en klachten over bezorging enz: Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden, telefoon: 071-5764145 [email protected] Het volgende nummer verschijnt op 1 juli De kopij moet uiterlijk op vrijdag 17 juni om 19.00 uur zijn ingeleverd: wijkberichten bij de scriba. Vormgeving [email protected] Druk Groen Media Leiden

2 | Leids Kerkblad

Gelukkig bestaat de christenheid ook in Rusland, dus daar zegent de Russischorthodoxe kerk de gevechtsvliegtuigen die in Syrië dood en verderf zaaien: ‘een heilige oorlog’. Helaas kenden we dat gebruik ook al uit de Europese geschiedenis. De dood die we elkaar georganiseerd en ongeorganiseerd aandoen vult de media over de hele wereld. En wat de beloftevolle bevrijding betreft: de zogenaamde joods-christelijke traditie wordt inmiddels ook in ons land succesvol in stelling gebracht tegen het binnensluipende gevaar dat islam heet, net zo min gevrijwaard van doodslingerende fanatiekelingen. Vroeger heetten die drie godsdiensten ‘de godsdiensten van het Boek’, maar inmiddels zijn ze of we het boekje kwijt. Voorbeelden te over! Angstland of Belofteland, wat zei onze traditie daar ook alweer over? Is dat het dan? Natuurlijk niet. De hele Bijbel staat vol met dronkenschap. Pardon, vol met wijn. Wie denkt er bij een goed glas wijn meteen aan de mogelijke kater? Dat zou toch zonde zijn? Wijn hoort volgens aloude regels bij de onderlinge ontmoeting: je kijkt elkaar wat dieper in de ogen en viert bij het geestrijk vocht de opbloei van de wederzijdse mogelijkheden. Dronken-

schap maakt kwetsbaar en overmoedig, zoals we bij de eerste wijngaardenier, Noach, al ontdekten. Dat kan verkeerd begrepen worden, zoals alles beroerd uitgelegd en begrepen kan worden. Maar het kan ook beter: met vallen en opstaan hebben we geleerd dat het in de Bijbel en onze traditie niet gaat om onveranderlijke waarheden en dogma’s, maar om een doorgaand en uitnodigend verhaal van vertrouwen en hoop. Als dat voor onze traditie geldt, dan kan en zal dat ook voor andere tradities gelden, al lijkt dat soms ver weg. Er is ook in de islam een beweging die wil en kan hervormen. Mondjesmaat misschien, en wijn is in dit verband voor hen niet de aangewezen beeldspraak, maar toch. En wellicht kan de vrijheid die door zovelen in Europa gezocht wordt daaraan bijdragen. Met die beweging verbinding zoeken en zo een minder vijandig klimaat bevorderen, collectief en/of individueel, is een mogelijke uitdaging van Pinksteren: alle vlees, sprak Petrus, en jullie zullen oud en jong gezichten zien en dromen dromen. Dronkenschap? Liever dan een Kater. Bernard Schelhaas is Emeritus predikant wijkgemeente Zuidwest

Bestuurder in beeld Mijn naam is Hans van der Vlist en ik ben (nog) scriba van de wijkgemeente Leiden Zuidwest. Via Den Haag en Gouda ben ik in 2001 terechtgekomen in Leiden. Al snel ging ik als notulist aan de slag om Aag de Jong te ontlasten. In september 2003 ben ik formeel als scriba in het ambt gesteld. Maar goed dat ik niet alles van tevoren heb kunnen inschatten want als wijk hebben wij nogal wat ontwikkelingen meegemaakt. Het vertrek van ds. Stolk en ds. Schelhaas, verkoop van ‘onze’ Bevrijdingskerk. Gelukkig hebben wij een goed onderkomen gevonden in de Antoniuskerk waar wij ons zeker thuis voelen. Via het team met Piet Warmenhoven, Pieter Nauta, Rinske Scholten en Sity Smedinga, later met Casper van Dongen, en nu met ds. Ellis Ezinga en ouderenpastor Elly den Herder hebben wij de professionele bezetting weer voor langere tijd goed op orde. Tijd voor mij om te stoppen als scriba. Eind december hang ik deze pen aan de wilgen, de zoektocht naar een opvolger is begonnen. Dank voor het vertrouwen dat ik de afgelopen jaren heb mogen krijgen. Ga met God en Hij zal met u zijn. Hans van der Vlist

Bezoek ook onze website: www.protestantsegemeenteleiden.nl gehost door

Jong!

Tamara Breton: [email protected]

Het zal mij een zorg zijn! Maandag 7 maart werd de zogenaamde zorgstage op het Kalsbeek College uit Woerden traditiegetrouw afgetrapt met workshops op school.

Een ‘echte Syrische vluchteling’ M25 Leiden zette met toneelvoorstelling ‘Vlucht’ letterlijk de zorg voor de vluchteling in de spotlights. Ruim honderd vierdeklassers zaten muisstil te kijken naar de ontmoeting tussen ‘de Nederlander’ en ‘de vluchteling’ in de wachtruimte van een woningcorporatie. De aanwezigheid van een ‘echte Syrische vluchteling’ bracht de dialoog na afloop snel op gang.

Heel Woerden bakt De week werd vrolijk afgesloten met de bewoners van de Lorentzhof. De jongeren brachten zelfgemaakte cake, koek, brownies, wraps en toastjes mee, en onder het genot van vele kopjes koffie en thee werd druk verteld en gepraat over vroegâh en nu.

Zorg in soorten en maten Zestien leerlingen zetten zich de rest van de week in voor de Werken van Barmhartigheid waaraan M25 al haar activiteiten ontleent. Op dinsdag werd met groot plezier speelgoed gecontroleerd, technisch Lego in elkaar gezet, werden puzzelstukjes geteld en barbies aangekleed bij de Speelgoedbank. Woensdag konden de kinderen van het AZC Katwijk met de hulp van de jongeren een mooie outfit in elkaar knutselen voor een modeshow. Op donderdag werden de eerste beginselen van gezond en goedkoop koken bijgebracht met recepten van het project Op de Kook toe en die de aanwezigen van de iDoe Netwerkbijeenkomst konden proeven terwijl ze al rappend geïnformeerd werden over ons project.

Een middagje chillen Zaterdag 9 april was het zo ver! Vijftien jongeren van TiC (Teenagers in Christ) stonden klaar bij de noodopvang aan de Wassenaarseweg om een middag wat gezelligs te doen met gevluchte jongeren. Het kostte enige moeite om de

groep bij elkaar te krijgen, maar uiteindelijk waren er vijftien jongens die mee wilden. We begonnen met een speurtocht naar het centrum. Tijdens de speurtocht deden we verschillende spelletjes: ballonnen kapottrappen, woordendomino en selfies met oranje-attributen om in de Koningsdagsfeer te komen. De oranjestoet vervolgde de route naar het Kijkhuis in Leiden voor een privé-vertoning van ‘The Perks of being a Wallflower’. Het was leuk om te zien hoe iedereen genoot van de film en allemaal op verschillende momenten in lachen uitbarstte. Na de film verplaatste de oranje groep zich naar de zonovergoten Burcht waar we samen telefoontje speelden met Nederlandse en Arabische woorden en een Syrisch handenklapspelletje. De middag werd afgesloten in De Bakkerij, waar heerlijke pannenkoeken

op ons wachtten. Tijdens het eten waren er goede gesprekken, veelal in het Nederlands met hier en daar een woordje Engels, en hebben we met elkaar gebeden. Deze dag was nooit zo’n groot succes geworden zonder: - Tamara Breton van M25Leiden - Het Kijkhuis - De gemeenteleden die pannenkoeken hebben gebakken - Albert Heijn Irislaan voor het sponsoren van het drinken en pannenkoekenbeleg - Alle TiC’ers en TiC-leiding die mee hebben gedaan aan de organisatie of aan de dag zelf We mogen God danken voor een mooie en gezegende dag. Hanne Prins

Leids Kerkblad | 3

Bijzonder Kerkenwerk Leiden Predikant: ds. A. Alblas, Jac.P. Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest, tel. 071 - 5232488, [email protected] Secretaris: E. van der Plicht, Raaphorst 35, 2352 KJ Leiderdorp, [email protected] Penningmeester: F. van Dijk, Koninginnelaan 88, 2313 AT Leiden Bankrekeningnr.: NL15 INGB 0000 7839 95 t.n.v. penningmeester Bijzonder Kerkenwerk Website www.openkerkleiden.nl

Evensongs: 17.00 uur Op 29 mei wordt de Evensong gezongen door Choral Voices uit Groningen onder leiding van Daniel Rouwkema met Wietse Meinardi als organist. Zij zingen een introit van Charles Wood, vanwege de honderdvijftigste verjaardag van de componist. De preces klinken in een zetting van William Smith (zeventiende eeuw) en de Chant van Psalm 146 is van Bertalot (geb. 1931). De canticles klinken in A-major van Healy Willan (1880-1968) en de anthem is ‘O Praise God in his holiness’ van Bernard Rose (1916-1996). Het thema voor de overdenking is: ‘bestormer van de geest’, gebaseerd op teksten van rabbijn Abraham Joshua Heschel.

Op 3 juli zingt Cappella pro Cantibus uit Oegstgeest onder leiding van Rens Tienstra. In de opening klinkt Tallis’ ‘Third Tune’. Het Magnificat wordt tot klinken gebracht in de zetting van Christiaan Winter (geb. 1967) en het Nunc is van de Poolse componist Pawel Lukaszewski (geb. 1968). De preces zijn van de drievoudig bekroonde Engelse componist Gabriel Jackson (1962) en de anthem is van zijn landgenoot Antony Pitts (geb.1969): ‘There is a green hill’. Op 12 juni zingt onze eigen Leidse Cantorij onder leiding van Hans Brons. Als introit horen we het ‘Ubi caritas’ van de Franse componist Maurice Duruflé (1902-1986). Bijzonder is de anthem: ‘Hear my prayer’, een groots werk van Felix Mendelssohn (1809-1847). Solist is sopraan Emma Brown. Het thema is fel geëngageerd: ‘compromisloos compassioneel’. Het is de tijd om de bedrieglijke schijn te ontmaskeren. Half gáán voor de hoogste waarden is onvoldoende. Profeten kunnen niet anders dan daar glashelder in zijn. Dat is zwart-wit maar hun gedrevenheid maakt dat ze het niet vaag kunnen houden.

Het thema stelt aan de orde dat een profeet niet altijd geacht wordt, zeker niet in zijn eigen omgeving, daar wordt hij ‘bekritiseerd en veracht’. De rukwind uit de hemel is niet altijd een wind in de rug, vaker een forse tegenwind. Dat betekent dat de spirituele beweging van het geloof niet direct leidt tot eer en aanzien, waardering en macht, hoewel die schijn vaak is gewekt. Het is een spannende testvraag: ‘heb je wel goed gesproken als je niet tegen wordt gesproken?’

Column Kamp Moria Paulus heeft tijdens zijn derde zendingsreis per schip Lesbos bezocht. Toen heette het eiland Mitylene. Het is nu de naam van de hoofdstad, een plek met een rijke geschiedenis. Daar wordt op dit moment een belangrijk hoofdstuk aan toegevoegd. Honderdduizenden mensen kwamen met bootjes aan op het eiland, velen verdronken onderweg. Tot vorig jaar was Moria op Lesbos een toeristische trekpleister. Nu zitten driedzuidend vluchtelingen vast tussen hoge hekken in ‘Kamp Moria’, een desolate plek (terwijl Moria in de Bijbel de naam van de Tempelberg is en zoiets betekent als ‘door God uitgekozen’). Paus Franciscus bezocht de vluchtelingen in Kamp Moria. En dat is niet voor niets. Hij is de paus van de verdrukten. God ziet juist deze mensen. Na alle rampen op zee en de ongecontroleerde instroom is het begrijpelijk dat er iets moet gebeuren. Maar beheersbaarheid is een doel op zich geworden. Premier Rutte wil ‘de instroom naar nul’. Zijn we dan niet te veel met onszelf bezig? Laten we de realiteit buiten Europa niet vergeten. In Syrië is nog steeds oorlog, mensen blijven vluchten. Deze mensen zetten we (de EU) nu vast tussen de hoge hekken in Griekenland, onder erbarmelijke omstandigheden. We hebben toch wel meer hulp en hoop te bieden dan dat? Wouter Langendoen

4 | Leids Kerkblad

Hooggetijden Aan de nieuwe serie Hooggetijden wordt nog gewerkt. Hierover wordt in de pers en via de wijkkerken zo spoedig mogelijk geïnformeerd.

Bezoek wekelijks OPEN KERK LEIDEN: www.openkerkleiden.nl

Mens in beeld 80+ Piet Dirksen door Ella Veenstra

Liefhebber van het Oude Testament

Piet Dirksen, 87 jaar, woont sinds 1977 in Leiden. Al eerder, van 1950 tot 1963, woonde hij er tijdelijk als student Theologie. In 1977 werd hij student-assistent en woonde in Leiden met vrouw en kind. Hij herinnert zich dat er toen dertien hervormde predikanten waren. De Pieterskerk was als een gewone hervormde kerk nog volop in gebruik. Tussen de twee Leidse perioden in was hij docent Oude Testament aan het protestantse seminarie in Caïro. Nadat hij begin 1979 in de Merenwijk was komen wonen, kerkte hij aanvankelijk bij de Leidse Studenten Ekklesia, maar na een poosje werd dat de Regenboog. Er waren toen nog twee predikanten en een pastoor, die elke zondag twee vieringen verzorgden met altijd een keer een Dienst van de Tafel en een Eucharistieviering. De algemene terugloop in de kerken is ook aan de Regenboog niet voorbijgegaan. Dat bovendien de Tafeldienst als beleving van het oecumenisch samengaan is teruggedrongen vindt hij een heel betreurenswaardige ontwikkeling. Zijn wieg stond in een hervormd gezin in het Achterhoekse Doetinchem, waarvan enkele dagen voor de bevrijding het centrum door een navigatiefout werd platgebombardeerd. Ook Piets familie werd zwaar getroffen door een bom op hun huis. Met een nu niet meer gangbare term zou de kerkelijke sfeer van zijn jeugd midden-orthodox genoemd kunnen worden. Het geloof sprak hem aan en werd in geen enkel opzicht als beperkend ervaren. Het bleef wel in beweging, niet in het minst tijdens en door de theologische studie en zijn latere werk.

Al snel werd hij als student geboeid door het Hebreeuws en het Oude Testament. Dit stond dan ook centraal in zijn doctoraal examen, in zijn dissertatie en in zijn latere werk als docent, eerst in Egypte en vanaf 1981 aan de Universiteit Leiden. Piet vindt zichzelf meer een taalkundige dan een theoloog. In de Regenboog heeft hij vele jaren een Leerhuis Oude Testament geleid. Het Oude Testament stond voor hem niet alleen wetenschappelijk centraal, maar ook in het geloofsleven. Dat hangt samen met een ingrijpende verandering die zich de laatste paar decennia heeft voorgedaan met betrekking tot de functie van de Bijbel. Geruisloos werd deze in brede kring in plaats van een uitgangspunt voor de geloofsinhoud (het Woord van God) tot

een bundel geloofsgetuigenissen, ontstaan in de geloofsgemeenschappen van Israël en de vroege kerk. Voor hem als christen blijft de figuur van Jezus centraal staan, waarbij vooral te denken valt aan het beeld dat het Nieuwe Testament ons schetst. Dat beeld wijst naar God die naar ons is toegewend. Dit is de basis van het geloof. Voor de verdere invulling spreekt vooral het Oude Testament hem aan als uiting van menselijke ervaringen, geloof en twijfel, vragen, protesten en vertrouwen. Als Piet preekte nam hij altijd een tekst uit het Oude Testament. De filosoof Schleiermacher (1768-1834) definieerde het geloof als ‘schlechthinniges Abhängigkeitsgefühl‘. Met een variatie daarop is voor Piet het geloof primair ‘schlechthinniges vertrouwen’: ons leven is ingebed in Gods goede plannen met de wereld en de mensen. Dat is niet het eind van het vragen stellen. Hij leest er graag over, zoals recentelijk nog Geloven tegen beter weten in, van Wil den Bercken en Ja, dat geloof ik (en wel hierom), van Eginhard Meijering. Piet voelt zich thuis in de Regenboog. In de jaren tachtig was hij zes jaar lid van de AKM. De mensen in de geloofsgemeenschap zijn bekenden en vrienden. Een collega noemde dat jaren geleden ‘de Bodenständigkeit van de Regenboog’. Dat zijn partner (actief) lid is van deze gemeenschap, versterkt de verbondenheid alleen maar. Dat geldt ook voor het feit dat hij in de loop der jaren een aantal malen is voorgegaan in een viering en daarbij tweemaal een kleindochter heeft gedoopt.

Leids Kerkblad | 5

Raad van Kerken in Leiden Voorzitter: ds. A. Alblas, Jac.P. Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest, telefoon 071- 523 24 88; email: [email protected] Secretaris: Truus de Haan, Goudsbloem 7, 2317 KZ Leiden email: [email protected] Internet: www.raadvankerkenleiden.nl

Jaarvergadering Op 9 juni wordt de jaarlijkse vergadering van de Raad van Kerken in Leiden gehouden; vertegenwoordigers uit de deelnemende kerken komen bij elkaar om het afgelopen seizoen te evalueren en om de plannen voor het komende seizoen te bespreken.

Er hebben het afgelopen jaar grote veranderingen plaats gevonden in de maatschappelijke positie van de kerken. Er wordt vrijwel niets meer gedaan los van het Levensbeschouwelijk Platform waarin ook vertegenwoordigers van andere religies en levensbeschouwingen participeren.

Levensbeschouwelijk Platform

Kerk en moskee Op Goede Vrijdag werd in de Marokkaanse moskeeën in Nederland tijdens het vrijdaggebed gebeden voor de christelijke kerken. Vanuit het Levensbeschouwelijk Platform bezochten Ad Alblas en Lex Ras de gebedsbijeenkomst in de Imam Malik Moskee. Te midden van vijftienhonderd biddende mannen werden we gastvrij ontvangen door de imam. Foto’s gingen direct op Facebook en werden honderden malen geliked. De imam wilde een tegenbezoek brengen, wat gebeurde op paasmorgen in de Hooglandse Kerk.

Freedom Walk De tweede Freedom Walk Leiden was op 19 maart. Op het Stationsplein waren ruim tweehonderd mensen bijeengekomen. Onder hen vertegenwoordigers

6 | Leids Kerkblad

van levensbeschouwingen, de politiek en maatschappelijke organisaties. De tocht stond in het teken van elkaar ontmoeten, beter leren kennen en met elkaar praten tijdens de wandeling en er na. Op die wijze wil de Freedom Walk Leiden bruggen slaan tussen de diverse groepen in de Leidse samenleving. In het stadhuis waren er toespraken van burgemeester Lenferink en ds. Alblas. Beide sprekers spraken vanuit hun hart over de dagelijkse invulling van compassie. Hierna liet theatergroep Geurend Hooi met “Vlucht” de aanwezigen op indringende wijze zien dat compassie ook het maken van keuzes inhoudt. Meer informatie op www.freedomwalkleiden.nl en op www.facebook.com/ freedomwalkleiden/2016. Lex Ras

Compassiedoek verslag Het Compassiedoek van C4C Leiden werd onlangs naar het Shambhala Centrum gebracht door het Apostolisch Genootschap. Dit symbool van mededogen en barmhartigheid, om iedereen te behandelen zoals je zélf behandeld zou willen worden, is ook door de directeur van het Shambhala Centrum ondertekend. Vorig weekend werd in het centrum de Bodhisattva-gelofte afgenomen. Hiermee wordt de intentie weergegeven om op een natuurlijke manier mededogen te betonen en het verlangen om anderen en de samenleving van dienst te zijn. Met dit onderdeel op het boeddhistisch pad ga je een verbintenis aan om anderen vóór jezelf te plaatsen en van harte voor hun welzijn te werken. De leraar van dat weekend heeft de tekst op het Compassiedoek gebruikt om de Bodhisattva-gedachte concreet te maken. We

zien er naar uit het Compassiedoek te begeleiden naar zijn volgende bestemming, de Turkse Moskee. Ed Wiersma

Compassienetwerk Op 9 april was in Leiden de tweede netwerkbijeenkomst van de Landelijke Stichting Handvest voor Compassie. Het bestuur van de Stichting Handvest voor Compassie verwoordt de keuze voor Leiden als volgt: ‘Voor Leiden is gekozen omdat dit de eerste stad is waarvan het gemeentebestuur het Handvest voor Compassie omarmde en tot leidraad maakte voor haar gemeentelijk beleid.’ Ongeveer veertig mensen uit Nederland en België waren te gast in Kunstenaarscentrum Joris 22. Er is uitgewisseld, overlegd en vooral veel inspiratie opgedaan. De dag werd afgesloten met een maaltijd in Oldschool aan het Pieterskerkplein, er was heerlijk gekookt door Syrische mensen van het opvangcentrum aan de Wassenaarseweg.

4/5 mei Op zondag 2 mei 1943 preekte de Leidse hervormde predikant H.C. Touw (1903-1972) in de Hooglandse Kerk. In deze tijd van dodenherdenking en Bevrijdingsdag een samenvatting van de preek die hij die dag hield.

‘Er is een tijd om te lachen, maar ook een tijd om te schreien; een tijd van oorlog en een tijd van vrede; een tijd om te spreken en een tijd om te zwijgen. Daarom is er een tijd dat wij stil mogen berusten in het levensleed en geduldig moeten zwijgen bij het onbeschrijflijk onrecht. Maar er is ook een tijd waarin wij luide klagen en zuchten mogen. Ja, er is een geheel Bijbelboek dat niets bevat dan bittere, verontwaardigde, smartelijke klachten: het boek der Klaagliederen. Ook die bittere klachten liet Hij opnemen in Zijn Woord, opdat wij voor altijd weten zouden: er is een tijd om te klagen! Wij moeten niet denken dat het vroom is ons bittere leed het zwijgen op te leggen. Godvrezend is het veeleer om onze werkelijke smarten uit te storten voor God. Dat mag dus ook in onzen tijd. Over den nood van een heel volk klagen deze Klaagliederen, over den nood van Gods eigen volk! Het grootste deel van Zijn volk was in gevangenschap weggevoerd en tot dwangarbeid veroordeeld.

Een ander deel was gesneuveld. De achtergeblevenen leden honger. De indringers beschouwden zichzelf als de eigenaars en de bewoners als vreemdelingen. Dat alles zou zo erg niet zijn als de profeet kon geloven dat zijn volk onschuldig leed. Maar dat kon hij niet en daarom klaagde hij over zijn volk, dat God verlaten had. Maar zie: daarin bleek zijn klagen naar Gods hart te zijn, daar het uitliep in een gebed om bekering. Zie, is dat niet het eigenlijke wat wij nu juist nodig hebben? Ook wij staan midden in den groten nood van ons volk. Klaagliederen doet in allerlei opzichten aan onze eigen tijd denken. En o, nu mag het worden verkondigd: er is een weg terug tot God mogelijk, door Jezus Christus! Of de gevangenen, de gegijzelden, de in Duitsland werkenden zullen terugkeren – niemand die het weet. Maar voor hen en ons allen weten wij iets dat oneindig belangrijker is: er is een weg terug tot God, door Jezus Christus.

En daarom moet er om Gods wil een heilige onrust onder ons blijven over de dagelijkse overtreding van al Gods geboden. Het is niet naar Gods wil als wij in moedeloosheid of gemakzucht vrede hebben met tirannie, met onrecht, met het rijk van den Antichrist en quasivroom zeggen: het kan nu eenmaal niet anders. Het is een schande als nu nog mensen in schandelijke zelfzuchtigheid of in vrome gemakzucht denken: als ik het maar goed heb! Alsof den nood van ons volk hen niet aangaat! Het is een eeuwige schande voor ons volk dat er zelfs nu nog, in 1943, tallozen onder de boeren en onder de burgers zijn die het wagen te zeggen: laat het nog maar vijf jaar oorlog blijven, wij verdienen er immers goed aan. Zulke hemeltergende, onverbeterlijke zelfzucht zal, als God het niet verhoedt, gestraft worden aan heel ons volk. Tot de vreeze Gods hoort het lijden onder den nood van den naaste, van de Joden, van Zijn volk. Kom er maar mee voor den dag! Klaagt ’t maar! Tot uw troost zijn de Klaagliederen, die ons blijven roepen tot een heilige verbondenheid met alle lijdenden over de wereld. Het is niet goed als wij alleen bidden: Heere geef ons het verleden, de vrijheid, terug. Het eigenlijke gebed van de verloren zoon mocht niet zijn om wat beter eten, wat meer kleren en wat meer geld. Zijn eigenlijke nood was: terug tot den Vader. Als dát onze bede is, dan mag er ook die laatste bede op volgen: de bede om vrede, gerechtigheid, vrijheid voor alle mensen – ook voor de Joden. Dan mogen wij om een nieuwe toekomst bidden, om een nieuw Europa. Op Zijn tijd verhoort Hij ook dit gebed.’

Leids Kerkblad | 7

Met respect voor uw wensen In rust en stijl afscheid nemen

du Prie BOUW & ONTWIKKELING B.V. ADMIRAAL BANCKERTWEG 23

Ichthus

Boekhandel

LEIDEN - TELEFOON 071-5222919

BijBels, Boeken en muziek www.ichthusboekhandel.nl hooigracht 35 REDKEN 2312 kn leiden

e •Leiden AMBASSADOR korevaarstraat leiden •• Telefoon: 071-5147061 Nieuwstraat 27 2•164 postbus

2300 ad leiden telefoon 071 514 32 44 telefax 071 514 35 49 e-mail [email protected]

Dat kan 24 uur per dag, Dat was pas een mooie uitvaart. 7 dagen per week in Maar hoe regel je zoiets? ons uitvaartcentrum.

Nachtkleding Lingerie Linnentextiel Panty’s

email: [email protected]

Rhijnhof - centrum voor begraven en cremeren dan eer

Van muziek tot rouwauto: in Monuta Uitvaartwens kunt u al uw wensen vastleggen. Kijk op monuta.nl of bel ons voor een afspraak.

*** r

Al m35 jaa

Bij Monuta in Leiden denken we graag met u mee.

Monuta Luit BelVan 071der - 521 32 31 WillemMonuta de Zwijgerlaan 179, Leiden Van der Luit Willem de Zwijgerlaan 179, Leiden 071-5213231 Bel’t071 - 573 08 30 Monuta Leidse Huys Monuta ‘t Leidse Huys & Soek Gitstraat 1, Leiden Gitstraat 1, Leiden www.monuta.nl 071-5730830 Monuta Soek Hoogmadeseweg 66, Leiderdorp 071-5730834

met recht van koop BARNING PIANO’S sinds 1921 Rijkstraatweg 22d, een 2171 AL Sassenheim Al meer dan 100 jaar is Rhijnhof bijzondere begraafplaats met www.barning.com een prachtige natuur.

De steun bij iedere uitvaart.8

ZAALBERG

***

makelaardij

Het nieuwe gedeelte met mooi aangelegde vijvers en hagen kwam in 2010 gereed. De begraafplaats biedt een ruime keuze aan mogelijkheden voor Verhuur van zaalruimte begraven en as-bestemmingen. voor vergaderingen, recepties, cursussen, bijeenkomsten e.d.

Lid LMV

Korevaarstraat 35 - Tel. 071-514 91 47

- snelle transactie - snelle taxaties - scherpe tarieven

“Rijks beëdigd makelaar” web: www.zaalbergmakelaardij.nl email: [email protected]

Boekhandel

***

BijBels, Boeken en muziek www.ichthusboekhandel.nl

du Prie

korevaarstraat 2e • leiden • Telefoon: 071-5147061

Nachtkleding Lingerie Linnentextiel Panty’s

Ichthus

Rooseveltstraat 12 - 2321 BM Leiden Tel. (071) 579 75 00 - www.groenmedia.nl

    

    

BOUW & ONTWIKKELING B.V. ADMIRAAL BANCKERTWEG 23 LEIDEN - TELEFOON 071-5222919

. 8

8 |

hooigracht 35 2312 kn leiden postbus 164 2300 ad leiden telefoon 071 514 32 44 telefax www.baartbv.nl 071 514 35 49 e-mail Leids Kerkblad [email protected]

n r dra e e Al m35 jaa REDKEN AMBASSADOR

Fournituren DMC splitzijden Babykleding

Openingstijden kantoor in het Poortgebouw op werkdagen van 09.00 tot 16.00 uur e-mail: [email protected] website: www.rhijnhof.nl





Setterlady / Setterlaine damesmode Hollandia / Ten Cate ondermode

Dusters Ochtendjassen Ondergoed Badkleding

leidend in communicatie productie

Beheerder : R. van Heyningen Watermolen 1, 2317 ST Leiden Tel. 071 - 52 128 58

LAAN TE RHIJNHOF 2332 HZ LEIDEN TEL. 071 532 06 09 FAX 071 532 04 48

              Leiden, Tel. (071) 5123578    

Kerk en Theologie

Hoge Rijndijk 114, 2313 KM

HAARHUIS VA N TO N G E R E N Kappersbenodigdheden Pruiken - Toupets Breestraat 32 Leiden Telefoon 071-5125212

Spreken over God Dijkmanschans 198

ZoeTermeerJilles de Klerk Vorig jaar promoveerde Restauratie / Renovatie / Utiliteitsbouw / Woningbouw Telefoon 079-3312993 Onderbrekingen: het begrip metaforis [email protected]

www.haarhuisvantongeren.nl

Eberhard Jüngel? Dat is niet echt een bekende naam.

Nederlands leren met de LSE

Sinds medio januari organiseert de Leidse Studenten Ekklesia (LSE) een onderwijsprogramma Nederlands voor vluchtelingen van de noodopvang aan de Wassenaarseweg. Ongeveer vijftig vluchtelingen nemen deel, het merendeel Syriërs. Het onderwijs wordt door ongeveer twintig vrijwilligers gegeven, in lesgroepen van zes tot acht personen. De lessen duren twee uur, met een kleine pauze, en elke lesgroep krijgt twee lessen per week. Men gebruikt de methode ‘SpreekTaal’, gericht op luisteren, begrijpen en spreken. Grammatica of schrijven krijgen weinig of geen aandacht. Wat direct opvalt bij de lessen van het LSE-taalprogramma is de dat vluchtelingen in de groep in zo’n situatie elkaar helpen, zoals de uitleg in het Arabisch vertalen. Soms zit een lesgroep er ook wel eens moe en weggetrokken bij. Het kan lastig zijn om geconcentreerd met het Nederlands bezig te zijn. De Syriërs bijvoorbeeld volgen de ontwikkelingen in hun thuisland nauwlettend. Zij maken zich grote zorgen over de familie die in Syrië is achtergebleven en proberen dagelijks met hen te bellen. Al die zorgen en emoties leiden soms tot slapeloosheid, depressie of lethargie. Het leren van Nederlands zien zij als een welkome afleiding en een erg zinvolle tijdsbesteding, maar soms slaat de depressie toe en is men niet uit bed te branden. Stress is er ook vanwege de onzekerheid over de toekomst en vanwege het wachten en wachten. De ambtelijke IND-molens malen erg traag en informatieverschaffing door het COA schiet soms te kort.

gedrevenheid van de deelnemers: ze willen heel graag het Nederlands onder de knie krijgen. De deelnemers van een groep kennen elkaar goed, vaak zijn het vrienden, soms is het familie van elkaar. Samen bezig zijn met Nederlands maakt het ook gezellig en leuk. Het nuttige en aangename lijken hier goed samen te kunnen gaan. De noodopvang biedt een bed, maaltijden en enige medische bijstand, maar niet meer, dus verveling en lusteloosheid kunnen snel toeslaan. Het onderwijs wordt heel erg gewaardeerd. Illustratief voor de leergierigheid is het feit dat diverse vluchtelingen aan twee of drie onderwijsprogramma’s tegelijk meedoen, dus zowel van de LSE, als De Bakkerij als soms ook de Hogeschool! Het liefst willen de vluchtelingen het geleerde kunnen toepassen op praktische situaties (praten met de huisarts, boodschappen doen in een winkel, etcetera). De lessen zijn daarom niet theoretisch, maar praktisch en toegesneden op hun eigen niveau. In de praktijk blijkt dat het uitmaakt of men het Engels machtig is. Men heeft dan al ervaring met het leren van een vreemde taal, de uitleg is makkelijker te volgen, en het Nederlands lijkt vaak wel wat op het Engels. De niveauverschillen binnen de lesgroepen vormen een stevige uitdaging. Erg leuk is

Naast de lessen op het LSE-centrum Rap 100 gaan de docenten ook erop uit voor ‘aanschouwelijk onderwijs’, bijvoorbeeld door een gezamenlijk bezoek aan de markt, aan winkels, musea of de binnenstad. Ook samen koken en eten is erg populair. Men kan dan de eigen pot koken, de verfijndheid van de eigen recepten laten proeven en met de docenten of anderen samen eten. Dat alles is een welkome en gezellige afwisseling van de diepvriesmaaltijden van het COA. Met de kunstenaarsgroep Joris22 wordt vluchtelingen de kans geboden wekelijks kunstzinnig actief te zijn. Ook was er met Pasen een succesvolle zoektocht naar paaseieren met de kinderen. Binnen de LSE wordt verder nagedacht over een ander type activiteiten met vluchtelingen. Ideeën die op tafel liggen betreffen opnieuw kunst/textiele vormgeving, een Nederlands Taalcafé, een Arabisch Taalcafé (waarin studenten Arabisch met de vluchtelingen hun spreekvaardigheid kunnen verbeteren), etcetera. Officieel gaat de noodopvang in oktober dicht. Betekent dat dat de instroom van vluchtelingen in Leiden beëindigd zal zijn? We weten het niet. Zeker is wel dat verdere steun aan het verbeteren van het Nederlands en het inburgeren en integreren van de vluchtelingen noodzakelijk is. De toekomst is dus nog ongewis. Rob van den Boom, LSE-taalprogramma

Leids Kerkblad | 9

Diaconie Secretariaat: De Bakkerij, Oude Rijn 44b, 2312 HG Leiden, tel. 071 - 5144965, [email protected] Coördinator: Ton Snepvangers, [email protected] Diaconaal werker: Jacqueline Schoonwater, [email protected] Redactie diaconie-pagina: Henriëtte van den Broek, [email protected] Bankrekeningnrs: NL46 INGB 0000 0970 65 t.n.v. Diaconie Protestantse gemeente Leiden; NL61 INGB 0007 8201 29 t.n.v. Vrienden van De Bakkerij Website: www.debakkerijleiden.nl Stichting Hofjes Hervormde Diaconie: [email protected]

SUCCESVOLLE KOFFERACTIE GAAT NOG DOOR! De oproep om koffers, weekendtassen of grote rugzakken naar De Bakkerij te brengen was niet tegen dovemans oren gezegd: velen hadden kennelijk min of meer overbodige exemplaren op zolder staan en waren blij dat ze die op een goede manier kwijt konden, met extra ruimte in huis als gevolg.

nieuwe vluchtelingen ondergebracht worden in Leiden, die ook weer koffers nodig hebben, loopt de actie voorlopig nog door.

AVONDMAALSPROJECT VAN START Met Pasen is weer een nieuw Avondmaalsproject gestart. Tot Pasen 2017 wordt uw bijdrage aan de Avondmaalscollecte gebruikt voor allerlei activiteiten rond INTUSSEN-Rondom de Noodopvang, de opvang van vluchtelingen aan de Wassenaarseweg in Leiden. De circa 250 mensen die nu in de noodopvang verblijven zitten in een wachtruimte. Ze hebben een dak boven hun hoofd, kleding en voedsel. Maar dat is het ook. Diaconaal Centrum De Bakkerij geeft rondom die noodopvang op eigentijdse en informele wijze invulling aan haar motto ‘helpen waar (nog) geen helper is’, uitgaande van de behoeften van deze groep. Met de komst van nieuwe vluchtelingen naar onze regio zal die behoefte alleen maar toenemen. Net als de zorg voor individuele hulpvragen die langzamerhand naar voren komen.

sfeer samen te eten en ook een beetje Nederlands te praten. Kortgeleden werd ook een boottocht georganiseerd voor de vluchtelingen en de vrijwilligers die vanuit De Bakkerij bij hen betrokken zijn. Daarover meer in het volgende kerkblad. De folder over het Avondmaalsproject INTUSSEN-Rondom de Noodopvang ligt in de kerken. Als u wilt bijdragen: Rekening NL 46 INGB 0000 097065 ten name van Diaconie Protestantse gemeente Leiden, onder vermelding van INTUSSEN.

TASJE D’R BIJ? Sinds 1 januari krijgen we niet meer automatisch een plastic tasje bij onze boodschappen. Als we dat tóch willen, dan moeten we ervoor betalen. Misschien soms lastig, maar stukken beter voor het milieu. De oplossing? Een papieren tasje of een tasje van stof dat je steeds opnieuw kunt gebruiken.

Taalles en koken

Tot nu toe werden er meer dan honderd afgeleverd! Zo kon een flink aantal vluchtelingen een koffer of tas ophalen in De Bakkerij. De vluchtelingen die op dit moment in de noodopvang in Leiden verblijven, zullen op een bepaald moment moeten verhuizen. Ze zijn naar Nederland gekomen met nauwelijks bagage, en moeten zich vaak behelpen met plastic tasjes. Dankzij hulp van organisaties en particulieren hebben ze de afgelopen maanden wat extra kleding en andere zaken kunnen verzamelen. Als ze straks ergens anders heen moeten, kunnen ze hun spullen nu makkelijker meenemen. Omdat er wellicht weer

10 | Leids Kerkblad

Dagelijks worden er in heel wat ruimtes van De Bakkerij taallessen gegeven aan de vluchtelingen. Met hulp van taalbuddies (onder meer vrijwilligers van de Stichting Thuis in Taal) wordt Nederlands geleerd en worden geleerde woorden in praktijk gebracht tijdens het boodschappen doen of een stadswandeling. Omdat de bewoners van de Noodopvang geen zakgeld krijgen en ook nog niet zelf kunnen koken (ze krijgen twee broodmaaltijden per dag en een magnetronmaaltijd) kunnen ze de keuken van De Bakkerij gebruiken om een eigen maaltijd klaar te maken. De boodschappen worden op kosten van De Bakkerij gedaan, waarna er samen gekookt wordt. Vaak schuiven andere aanwezigen in De Bakkerij daarbij aan. Dat biedt de mogelijkheid om in een ontspannen

Ook in De Bakkerij waren we aanvankelijk wat onthand: waarin geven we bijvoorbeeld informatie mee aan bezoekers? Tasje d’r bij? Nee dank u! Maar we hebben wat bedacht: een sterk katoenen tasje met een pakkende tekst en het logo van De Bakkerij erop! Wilt u er ook een hebben? Dat kan, voor € 2,00

(kostprijs), maar meer geven mag ook: voor het werk van de diaconieën. Wel iets duurder misschien, maar het gaat langer mee. Te koop in De Bakkerij! En op is op!

OP DE KOOK TOE Op de Kook toe is een project van De Bakkerij voor mensen die het niet breed hebben en dus niet allerlei dure ingrediënten voor hun maaltijden kunnen inslaan bij de supermarkt. Gerda Pieters, samen met Tamara Breton projectmedewerker van de cursus, laat zien dat je met weinig geld tóch goedkope (drie gangen voor € 2,50 per persoon), gezonde en vooral lekkere maaltijden op tafel kunt zetten. Dat gebeurt in kookateliers op verschillende locaties, zoals kerk- en buurtcentra of in De Bakkerij.

budget en zingeving en organiseert de praktische zaken rondom deze drie kookateliers. Lijkt het je leuk om dit te gaan doen, geef je dan snel op bij Gerda Pieters (zie boven). Ook kerkelijke centra met kookfaciliteiten kunnen zich bij haar aanmelden om eventueel onderdak te bieden aan een kookatelier.

HOE ‘VLUCHT’ VLEUGELS KREEG Het begon als een creatief idee voor de programmatische invulling van de Nieuwjaarsontmoeting van De Bakkerij: een theatervoorstelling rond de vluchtelingenproblematiek in ons land in samenwerking met M25 Leiden en Mobiel Theater Geurend Hooi. Maar alleen al het eerste concept riep zoveel belangstelling op dat ‘Vlucht’ in rap tempo vleugels kreeg.

Meer dan duizend toeschouwers Dankzij de steun van diverse fondsen kon de productie wat ruimer worden opgezet en aangeboden. De voorstelling werd dit voorjaar geboekt voor diverse bijeenkomsten op scholen, in kerken, buurtcentra en publieke manifestaties in Leiden en Den Haag. Er zijn inmiddels zeventien voorstellingen gespeeld. En eind maart stond de teller al op ruim duizend toeschouwers die de voorstelling van ‘Vlucht’ hebben bijgewoond. En eerlijk gezegd lijkt het eind nog niet in zicht: voor de komende maanden zijn er al weer zeven voorstellingen gereserveerd en staan er vier in optie.

De dialoog Tijdens de dialoog na afloop van de voorstelling wordt ruimte geboden voor het uitwisselen van eerste indrukken, persoonlijke ervaringen, gevoelens van opstandigheid, zorg en onmacht. In alle openheid wordt zo geprobeerd een aanzet te geven voor wederzijds begrip en toenadering. Een greep uit de reacties: ‘Toch vind ik het ook eng. Ik voel me niet veilig. Ik voel me uitgekleed. Staat er een groepje mannen op straat dan voel ik me niet op mijn gemak. Ik wou dat het niet zo was. Ik denk dat dat mijn grootste angst is.’ Een Syrische vluchteling: ‘Bedankt voor alles, jullie doen veel voor ons. We willen niet jullie huizen en jullie geld innemen, maar wat kunnen we doen? Ik werk als vrijwilliger nu. Als jullie me willen helpen, laat me de weg zien, help me. We kunnen het doen. Na de oorlog gaan we terug en daarna komen we terug, maar dan op bezoek.’ Op diverse plekken blijkt ‘Vlucht’ een eyeopener te zijn om echt met elkaar in gesprek te gaan. En daar was het ons nu juist ook om begonnen.

Reacties De drie bijeenkomsten hebben elk een eigen thema: voeding en gezondheid, voeding en budget en voeding en zingeving. Het zijn gezellige bijeenkomsten, waarin veel met elkaar gesproken wordt. De recepten worden natuurlijk uitgeprobeerd, waarna men samen aan tafel gaat. De volgende Kookateliers gaan binnenkort van start: - Vrijdag 13, 20 en 27 mei van 16.00 -19.00 uur in Buurtcentrum De Schelp, Suurmondstraat 1 in Katwijk. - Woensdag 25 mei en 1 en 8 juni van 16.00-19.00 uur in Diaconaal Centrum De Bakkerij. Voor meer informatie en aanmelden: Gerda Pieters, [email protected] of 06-20589063 of op de website: www.opdekooktoe.nl

Begeleiders kookateliers gezocht Voor het project Op de Kook toe zijn we op zoek naar nieuwe begeleiders. Een begeleider presenteert de drie bijeenkomsten over het thema: voeding,

De reacties zijn alom positief. Geurend Hooi weet in een kort tijdsbestek met beeld, geluid en spel, een indrukwekkend beeld te schetsen van de dilemma’s rond de opvang van vluchtelingen in ons land. De kracht van de voorstelling ligt met name in de wijze waarop de acteurs de complexe problematiek een herkenbaar menselijk gezicht weten te geven. ‘Ik zeg altijd: eerst je eigen land, maar als je dit ziet en hoort, denk ik: ja, jeetje!’

BALIEMEDEWERKERS GEVRAAGD De balie in Diaconaal Centrum De Bakkerij wordt bemand door vrijwilligers (m/v). Zij zitten elk één dagdeel per week of per veertien dagen. Zij nemen de telefoon aan voor de Diaconie, ontvangen bezoekers van het centrum, waaronder cliënten van Vluchtelingenwerk en Thuis in Taal, en verwijzen hen naar de instanties in het gebouw. Omdat mensen uitvallen door vakantie, ziekte of vertrek uit Leiden zijn we op dit moment weer op zoek naar nieuwe vrijwillige baliemedewerkers. Voor informatie: Chantal Knulst (secretaresse) of Jacqueline Schoonwater (diaconaal werker): 071-5144965 of [email protected].

Leids Kerkblad | 11

Leidse Binnenstadsgemeente Predikant: ds. A. Alblas, Jac.P. Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest, mail: [email protected] tel. 071 - 5232488, bij voorkeur tussen 08.00 en 09.00 uur, bij spoed: 06 - 54797098 Pastoraal medewerker: Henny van der Mark; mail: [email protected] Secretariaat: Nieuwstraat 20, 2312 KC Leiden Scriba: M. Dijkstra, tel.: 06 - 25275203, [email protected] Penningmeester: mw. G.G. Betgen-Vroomans, Nijmanhof 2, 2375 WD Rijpwetering Bankrekeningnr.: NL30 INGB 0000 1118 06 t.n.v. penningmeester Binnenstadsgemeente; doel s.v.p. vermelden Wijkkerk: Hooglandse Kerk, Nieuwstraat/Middelweg Wijkgebouw: Het Hooglandsche Huys, Moriaansteeg 7, 2312 KD Leiden Website wijkgemeente: www.leidsebinnenstadsgemeente.nl Website Hooglandse Kerk: www.hooglandsekerk.com Koster/beheerder: R. Hartsuiker, tel. 071 - 5149636, [email protected]

GEMEENTELEVEN Voorbereiding beroepingswerk De kerkenraad heeft de vele reacties en de inhoud van de gesprekken verwerkt in de profielschets van de Leidse Binnenstadsgemeente. De profielschets staat op één pagina. In een aantal bijlagen wordt nadere informatie gegeven.

nb

Hoe benoem je een geloofsgemeenschap die verschillende mensen aantrekt? Hoe kun je de beleving benoemen met verschillende levensbeschouwelijke achtergronden? Wat gebeurt er in kringen en groepen? De kerkenraad kon gelukkig putten uit de rijke ervaring van de predikant en uit de meer dan dertig pagina’s reacties van gemeenteleden. Tijdens de gemeentebijeenkomst van 24 april is de profielschets besproken. Naast de profielschets is een indicatie gegeven van de periodes waarin volgende stappen worden gezet. Nog voor de zomer willen we de profielschets van de predikant vaststellen. In dit verband is een gemeentebijeenkomst op 19 juni gepland. De Algemene Kerkenraad zal binnenkort officieel op de hoogte worden gesteld van de vacature die in juli 2017 ontstaat met het verzoek de nodige maatregelen te nemen zodat de beroepingscommissie in het laatste kwartaal van dit jaar met haar werkzaamheden kan beginnen. Bij de regionale kerkelijke autoriteiten

12 | Leids Kerkblad

moet de PgL een beleidsplan met een sluitende begroting indienen. De kerkenraad heeft een gedetailleerd stappenplan vastgesteld dat als kompas zal worden gebruikt bij de voorbereiding en invulling van het beroepingswerk. In het plan wordt onder meer ingegaan op welke wijze de periode tussen het vertrek van ds. Alblas en de intrede van de nieuwe predikant het best kan worden ingevuld. Tevens zijn criteria overeengekomen om potentiële leden voor de beroepingscommissie te kunnen benaderen. Verder zal contact worden gelegd met het Bureau Beroepingswerk van de PKN. Het kompas waarop we varen heeft een directe verbinding met ons verstand en ons hart, met ons rationeel horen en ons gevoelsmatig beleven. Wij ervaren kracht om op de juiste weg te blijven. Namens de kerkenraad, Cent van Vliet

eerstvolgende bijeenkomsten voor LBGers die wonen in de Hoge Mors en Boerhaave plus Oegstgeest zijn respectievelijk 2 en 23 juni gepland.

Op bezoek? Nu de kerkenwerkagenda wat meer ruimte biedt, wil ik m’n jaarlijkse gewoonte voortzetten. In de kerkdienst op 10 april heb ik het al mondeling gedaan, hierbij ook via het kerkblad: ‘Mag ik bij u op bezoek komen?’ Gewoon om bij te praten, het kan overal over gaan. Na anderhalf uur ben ik weer weg, anders mag u me eruit zetten.

Geboren Dolgelukkig en dankbaar zijn wij met de geboorte op 2 april van onze zoon Gijsbert Okko, melden Jan Willem en Maartje van Aardenne-Vooijs. Een hele optocht van dieren siert het vrolijke kaartje dat zijn geboorte meldt. Van harte gefeliciteerd.

Doop De volgende doopvieringen zijn op 12 juni en 28 augustus. Informatie en aanmelding vooraf bij de wijkpredikant.

Ontmoetingsavonden Namens de kerkenraad worden ook dit jaar voor de LBG-ers verspreid over verschillende stadsdelen en omliggende plaatsen ontmoetingsavonden georganiseerd. Het doel is dat op een informele manier de predikant en een afvaardiging van de kerkenraad leden van de LBG ontmoeten en elkaar eens op een andere manier spreken dan tijdens de samenkomsten in de kerk. Als data voor de

Wie het beter schikt om telefonisch bij te praten kan nog gebruikmaken van ‘de dominee aan de lijn’. Dan spreken we maximaal een kwartier, en als er dan meer gespreksstof uit komt maken we gewoon een nieuwe bel-afspraak. Graag ontvang ik uw en jullie uitnodigingen per mail/sms/WhatsApp, of gewoon per telefoon tijdens spreekuur of op de voicemail. En als iemand me per brief of mooie ansichtkaart wil uitnodigen, is dat ook wel apart. Stap over eventuele gêne heen: ik ga me natuurlijk niet opdringen maar zal graag op bezoek komen.

LEREN

Groet

Bewust geloven Met een avond over onze gedachten en gevoelens bij Jezus Christus voor de boeg komt ook de volgende etappe in het zicht: ‘wat geloof jij?’. We worden elkaars leermeesters en willen vragend wijs worden.

Verdiepingskring Inmiddels sloten we het boek van Coelho af en gaan we de uitdagingen aan van de Bijbel voor ongelovigen door Guus Kuijer, over David en Goliath. De eerstvolgende keer is op 25 mei om 20.00 uur in het Hooglandsche Huys.

Leerhuis Op dinsdag 10 mei om 20.00 uur hebben we in het Hooglandsche Huys de slotbijeenkomst van dit seizoen. We hebben ons dit jaar verdiept in de Bijbel in Gewone Taal. Als een manier om de Bijbelse teksten tot ons te nemen én als vertaling met een eigen aanpak en eigen keuzes. Op de laatste bijeenkomst zullen we een aantal opvallende teksten uit deze vertaling bekijken en onze conclusies trekken. Informatie bij Matthijs de Jong, [email protected].

Gesprekskring Kerkgeschiedenis Op 28 april is de laatste gewone bijeenkomst van deze kring, met als gast Cor Hoogerwerf. Daarna volgt nog een ochtend om terug te blikken op het seizoen. Een verslag daarvan komt in het volgende kerkblad.

DIENEN Verslag Nepal Op zondag 10 april na de dienst waren we in gedachten even in Nepal. Ram Budhathoki speelde Nepalese muziek op de fluit. Daarna vertelde hij aan de hand van eigen gemaakte foto’s over zijn laatste bezoek aan zijn familie. Hij gaf aan wat er met de ingezamelde gelden gedaan is: wat we geven en wat de jongeren inzamelen met hun bakkunst komt heel goed terecht.

Perzische lunch Palmzondag viel samen met de eerste dag van het Perzische nieuwe jaar. De Iraanse vluchtelingen hadden ons uitgenodigd om dit samen te vieren. Grote pannen met heerlijke kip- en groentegerechten, gemaakt door de Iraniërs stonden op de tafels. Onder het eten was er een presentatie over Iran, waarin we werden meegenomen over de markten en langs grote, rijkelijk versierde gebouwen. Iran wordt

gevormd door haar diep gewortelde cultuur en de mensen. De uitnodiging om samen met hen het nieuwe jaar in te luiden is hartelijk ontvangen. De ontmoeting met de Iraniërs, het samen eten en praten was hartverwarmend. Het is een voorrecht om hen in ons midden te hebben. Marlies van Beek

Ik ben zo blij dat de Paastijd zeven weken lang duurt… Dat helpt om Pasen vast te houden, vol te houden, en op je te laten inwerken. Dat Pinksteren de vijftigste Paasdag is vergroot de vreugde voor dit feest. Dan slaan de vlammen van de Geest écht uit! We vieren als LBG ons tweeëntwintigste jaar met grote dankbaarheid voor alles en iedereen die bij onze gemeente betrokken is, en bovenal aan de ‘Geest die waait… over allen!’ ds. Ad Alblas

VIEREN Op 1 mei is ds. Rienk Lanooy van de Haagse Kloosterkerk onze voorganger. De Hemelvaartsdienst wordt geleid door ds. Jacob Korf uit Den Haag Op 8 mei is ons gemeentelid en proponent Gerdien Neels onze voorganger. Op 15 mei vieren we het feest van de Geest onder het thema ‘liefdevuur van God’. De Leidse Cantorij verleent muzikale medewerking Op 22 mei is het zondag Trinitatis. Dit is een themadienst over het boek Ruth. In de dienst klinkt de muzikale verklanking van Ruth van de Hongaarse componist Petr Eben. Mezzosopraan Franciska Dukel zingt en Harmen Trimp begeleidt op het Willisorgel. Franciska over dit werk: ‘Eben drukt prachtig uit wat het betekent om onvoorwaardelijk trouw te zijn. Trouw aan jezelf en trouw aan diegene waar je van houdt. Muziek kan dat nog beter uitdrukken dan woorden. Hoe prachtig deze ook zijn. Ruth zegt: “Uw volk is mijn volk en Uw God is mijn God.” Dat is wat me zo enthousiast maakt over deze muziek: ze drukt werkelijk uit wie Ruth was.’ Op 29 mei gaat ons oud-gemeentelid en huidige predikant van Zoeterwoude voor: Gea Smit-de Groot. Op 5 juni is er extra aandacht voor de betekenis van de sacramenten. Die zondag zingt de Leidse Cantorij in een dienst van Schrift en Tafel. Op 12 juni lezen we Lucas 7: 36-8:3 met als thema: ‘veel liefde’. Dat sluit mooi aan bij de viering van de Heilige Doop. Op 19 juni is ons gemeentelid en instellingspredikant in Monster Dennis Verboom onze voorganger. Op 26 juni lezen we uit Lucas 9: 51-62 met als thema: ‘tegen de wind in’. Op 3 juli is er een jeugddienst; de concrete invulling ervan is op dit moment nog niet rond. Via Op de Hoogte en de website volgt meer informatie.

Leids Kerkblad | 13

Leidse Studenten Ekklesia Secretariaat: Rapenburg 100, 2311 GA Leiden, 071 - 5134558, [email protected], www.ekklesia.leidenuniv.nl, www.ekklesialeiden.nl, www.rapenburg100.nl Studentenpastores: ds. Rob van Waarde (PKN), 06 - 41935997, [email protected] pastor Walther Burgering (RK), 06 - 2956 2865, [email protected] Niki van Houten (Hum. studentenraadsvrouw), 06 - 24984198, [email protected] Participantenpastor: ds. Christiane van den Berg-Seiffert (PKN), 071 - 5125137, [email protected] Rekeningnummers: Voor lidmaatschap LSE en vrijwillige bijdragen: NL66 INGB 0004 8198 29 t.n.v. Vereniging LSE Voor diaconaat: NL42 INGB 0003 3133 66 t.n.v. Stichting Diac. Fonds LSE Vereniging LSE: Amos Kater, [email protected], Ronald Meester, [email protected] Wim Schouten, [email protected], Diederik van Essel, [email protected]

HOOGLANDSE VIERINGEN Iedere zondag is er om 11.45 uur een oecumenische viering van de Leidse Studenten Ekklesia in de Hooglandse Kerk. Deze vieringen worden niet alleen door studenten bezocht, maar ook door anderen die aangesproken willen worden in een taal die niet dogmatisch is, maar ook niet vrijblijvend. De diensten zijn op internet rechtstreeks of later te beluisteren via www.kerkomroep.nl. De teksten van de meditaties zijn na twee weken verkrijgbaar op de informatietafel. Meestal zijn ze ook te vinden op www.ekklesialeiden.nl onder ‘overwegingen’.

geschiedenis heeft gestudeerd aan de Universiteit van Amsterdam en gespecialiseerd is in joodse geschiedenis. Zij houdt zich bezig met het trainen van joodse en moslim-jongeren om elkaar beter te leren begrijpen.

Doopdienst Tijdens de Paaswake op 26 maart zijn door Christiane van den Berg de zussen Evin en Fatim Karasu gedoopt (beiden rechts op de foto),

Diensten In de serie over ‘gastvrijheid’ komen na het christendom nog twee andere wereldgodsdiensten aan de beurt: het jodendom en de islam. Voor het jodendom hebben we als gastspreker Anne-Maria van Hilst (1988) die

en de baby Kalle Arend van den Toorn.

Ook voor de islam hebben we een gastspreker, namelijk Nora Asrami (1983). Zij studeerde Arabische talen en cultuur aan de Universiteit Utrecht, is sociaal geëngageerd en doet onderzoek naar de identiteitsontwikkeling bij moslimjongeren. Daarna volgen tot aan de zomer nog enkele diensten die niet in een serie passen maar waarvan sommige een bijzonder karakter hebben. We gaan deze diensten zoveel mogelijk met groepen uit de ekklesia voorbereiden. Op 3 juli beginnen de zomerdiensten, dat wil zeggen dat de voorganger de keuze van het onderwerp bepaalt en de diensten niet worden ondersteund door de Schola cantorum. Op zondag 4 september is de Schola weer aanwezig bij de dienst ter gelegenheid van de opening van het academisch jaar.

14 | Leids Kerkblad

Algemene ledenvergadering dinsdag 10 mei Op dinsdag 10 mei om 20.15 uur is er een algemene ledenvergadering van de Vereniging Leidse Studenten Ekklesia. De vergadering zal plaatsvinden ten kantore van UL op het bedrijventerrein Roomburg, De Heyderweg 2, 2314 XZ Leiden. Een belangrijk punt op de agenda is de wisseling in het bestuur: Amos Kater, Wim Schouten en Cok Neven stellen hun zetel beschikbaar. Rob

Agenda van den Boom, Ariena van Poppel en Rutger Pol hebben zich bereid verklaard om tot het bestuur toe te treden. Ronald Meester, nu vice-voorzitter, is bereid om voorzitter te worden. Verder komen aan de orde de financiële zaken, het jaarverslag en de voortgang rond ons maatschappelijk project ‘Leiden, Stad van Vluchtelingen’. Het bestuur heet alle leden van harte welkom.

Paaseieren zoeken Jelle van den Berg (11): ‘De dag voor Pasen hebben we met de vluchtelingen uit de noodopvang aan de Wassenaarseweg op het grasveldje tegenover de noodopvang paaseitjes gezocht. Lucas, Hugo en Marijn uit de Ekklesia hebben samen met mij en mijn broertje Joost eitjes verstopt. Daarna zijn wij de vluchtelingen gaan halen en gaven wij hen een zakje en zeiden wij dat zij de verstopte paaseitjes mochten gaan zoeken. Ook nog kinderen uit de Ekklesia, waaronder veel kleinere kinderen, hebben meegezocht met de vluchtelingen. Ik had het idee dat het voor hen ook een leuke bezigheid was. Na afloop gingen de kinderen met een volle zak paaseitjes vrolijk naar huis en naar de noodopvang. Zelf vond ik het ook heel erg leuk om te doen.’

De vieringen zijn in de Hooglandse Kerk, Nieuwstraat 20a, Leiden. Aanvang: 11.45 uur zondag 1 mei Anne-Maria van Hilst - Gastvrijheid in het jodendom (liturg: Japke van Malde) zondag 8 mei Nora Asrami - Gastvrijheid in de islam (liturg: Christiane van den Berg) dinsdag 10 mei Algemene ledenvergadering, 20.15 uur, De Heyderweg 2 zondag 15 mei - Pinksteren Christiane van den Berg zondag 22 mei Walther Burgering zondag 29 mei Jan Delhaas - kinderdienst zondag 5 juni Henk Schouten - Utopia (met leden van de Schola) zondag 12 juni nog niet bekend zondag 19 juni Christiane van den Berg - jongerendienst zondag 26 juni Christiane van den Berg - vluchtelingenproject

begeleid door Henk Schouten. De voorbereidingsavond is op woensdag 11 mei van 20.00-21.00 uur op Rapenburg 100. Je kunt je opgeven bij: henkschouten@ ekklesialeiden.nl. De kosten zijn tachtig euro voor het hele weekend. Voor vragen kun je ook bij Henk Schouten terecht. Op de website www.benedictinessen-schoten.be kun je het een en ander nader bekijken.

Hooglandse Nieuwe over ‘Vrijheid’ Het aprilnummer van Hooglandse Nieuwe heeft als thema ‘Vrijheid’. Daarover schrijven diverse LSE’ers, onder wie Piet Terhal, Jasper Radder, Wim Schouten, Wil Heesakkers, Bep van Houten en Hans Feddema. Van buiten de LSE schrijft de publiciste Welmoed Vlieger over de handreiking die Meister Eckhart ons biedt als we nadenken over vrijheid. Het is de weerslag van een lezing die zij in september 2015 heeft gehouden in het

Filosofisch Café van Hans Feddema. De Hooglandse Nieuwe is verkrijgbaar op zondag na de diensten.

Kloosterweekend 27 - 29 mei Van vrijdagmiddag 27 tot en met zondagmiddag 29 mei zal er weer een kloosterweekend worden gehouden in Priorij Schotenhof te Schoten in België. Het is een fraai gelegen en kunstzinnig klooster. Voor de liefhebbers is zo’n weekend een inspirerende ervaring. Het bezoek aan het klooster zal worden

Leids Kerkblad | 15

Hervormde Marewijkgemeente Predikant: ds. T. Jacobs, Edelkarper 28, 2318 NK Leiden, tel. 071 - 8870207, [email protected] Scriba: Scribaat Hervormde Marewijkgemeente, Oude Vest 61, 2312 XS Leiden, tel. 071 - 8876957, [email protected] Penningmeester: P. Jasperse, Postbus 62, 2300 AB Leiden, tel. 071 - 5610122, [email protected] Bankrekeningnr.: NL62 INGB 0001 7202 66 t.n.v. Hervormde Marewijkgemeente Lange Mare 48, 2312 GS Leiden, tel. 071 - 5121208 Wijkkerk: Marekerk, Lange Mare 48, 2312 GS Leiden, tel. 071 - 5121208 Beheerder kerk en wijkgebouw: P. Breedijk, tel. 06 - 57721473 Website: www.marekerk.nl

Met Gods Geest Wij leven nu toe naar Hemelvaartsdag en het Pinksterfeest. Toen Jezus afscheid van zijn leerlingen nam, keken ze vol verwachting uit naar de uitstorting van de Heilige Geest. Zo leven wij ook in het laatste der dagen (Handelingen 2:17). ‘Kom Heilige Geest, spreek altijd tot mijn hart. En als Gij toch zwijgt, laat dan uw zwijgen tot mij spreken. Want zonder U loop ik gevaar mijn eigen inzicht te volgen en het te verwarren met wat Hij mij leren wil.’ (Bernardus van Clairvaux). In de morgendienst van Eerste Pinksterdag willen we een laagdrempelige dienst houden, waarbij we stil willen staan bij één van de schilderijen van Linette Trapman. Deze schilderijen hangen tot en met 29 mei in de Marekerk in het kader van het kunstproject. Het thema van de Pinkstermorgendienst is ‘verbinding’. De Heilige Geest werkt de betekenis van het kruis van Christus zowel verticaal als horizontaal verbindend uit.

Emmie en het broertje van Jedidjah en Rhodé (Oude Vest 153, 2312 XW Leiden). Op 1 april is Ella Julia Kramer geboren. Zij is het dochtertje van Werner en Anneke en het zusje van Abel (Koraalstraat 1, 2332 JL Leiden). Beide gezinnen feliciteren we van harte met hun kindje. De eerstvolgende doopdienst is op D.V. zondag 1 mei. Ik verwacht dan vijf dopelingen: feest!

Huwelijken Op D.V. 12 mei gaan Michaël van der Meulen en Willemieke Maasland trouwen. Ze willen een zegen vragen over hun huwelijk in de Marekerk onder leiding van ds. W.J. Dekker. Deze dienst valt namelijk onder de verantwoordelijkheid van de Joriskerkgemeente te Amersfoort, de gemeente van Michaël.

Belijdenisdienst Palmzondag Op zondag 20 maart zat de Marekerk ‘tot de nok toe’ vol. Voor mij was het de drukst bezochte dienst sinds ik in Leiden ben (ongeveer achthonderd mensen). Het was een bijzonder feestelijke dienst waarin dertien mensen het geloof hebben beleden. Alle lof aan de Here!

De dienst begint om 19.00 uur. Michaël en Willemieke gaan ook in Amersfoort wonen (Romeostraat 105, 3816 SB). Hierdoor nemen wij als gemeente afscheid van Willemieke. Wij danken haar hartelijk voor haar inzet voor onze gemeente en wensen hen samen Gods zegen toe voor de toekomst.

Nieuw leven Op 25 maart is Mattheüs Egbert Conijn geboren. Hij is het zoontje van Roelof en

16 | Leids Kerkblad

Op D.V. 23 juni gaan Martijn Houweling en Sanne Snoep trouwen. Ik ken hen van de belijdeniscatechese van 2013-2014: betrokken mensen. Ze zijn beiden werkzaam in het onderwijs. Ze willen een zegen vragen over hun trouwbelofte en doen dat in een trouwdienst in de Mare-

kerk die om 19.00 uur begint. We wensen Martijn en Sanne een prachtige dag toe en een leven samen met de Here. Helaas gaan ze ons verlaten. Hun toekomstig adres is Boris Pasternak-erf 10, 3315 BP Dordrecht. Op D.V. 6 juli gaan Daan van den Born en Naomi Bikker trouwen. We kennen Naomi onder andere als dirigente van ons kinderkoor Markidz. Naomi studeert geschiedenis en Daan theologie aan de PThU in Amsterdam. Hun trouwdienst begint om 15.30 uur in de Marekerk. Fijn dat ze (voorlopig) in Leiden gaan wonen; toekomstig adres: Melchior Treublaan 64, 2313 VK. Ook Daan en Naomi wensen we een onvergetelijke dag toe en Gods nabijheid in dit alles.

Overleden Op vrijdag 11 maart is Maartje du PrieRoosendaal overleden. Ze is negentig jaar oud geworden en heeft gewoond op Albertine Agnesstraat 69 te Leiden. Ongeveer vier jaar geleden is haar man, Willem Daniël du Prie, overleden. Dit verlies was zwaar voor haar. Geweldig

Agenda om te zien hoe de kinderen haar door hun liefdevolle nabijheid hebben opgevangen. Ze ging vanwege haar hoge leeftijd verder achteruit. Toch is ze nog vrij onverwachts overleden. Tijdens de rouwplechtigheid heb ik een gedeelte gelezen uit Johannes 10. In dit gedeelte vertelt Jezus dat Hij de deur van de schaapskooi én de goede herder is. Hij heeft zijn leven voor de schapen gegeven en is (zo) de toegang tot God de Vader. Wij wensen de bedroefde familie Gods nabijheid toe in dit gemis. ds. Ton Jacobs

Polynesië aan de Alblas In juli 2002 werden wij, met onze dochters Mattie en Nina, vanuit de Marekerk uitgezonden om Bijbelvertaalwerk te gaan doen in Polynesische talen. Inmiddels zijn we veertien jaar verder en wonen we alweer bijna vier jaar in Nederland (Alblasserdam), maar ons werk gaat verder. In maart was ik (Paulus-Jan) te gast in het Marehuis om met mensen van een aantal Bijbelkringen in gesprek te gaan over ons werk. In dit artikel wil ik hier in vraag en antwoord iets over vertellen.

Waarom doen jullie dit werk? In Nederland hebben we de Bijbel in onze eigen taal; we hebben zelfs keus tussen een groot aantal vertalingen. Er zijn echter nog duizenden taalgroepen op deze wereld die dat voorrecht niet hebben: in zo’n 530 van de 6900 talen is de hele Bijbel vertaald, daarnaast hebben zo’n 1300 talen het Nieuwe Testament. Als christenen in Nederland hebben we de verantwoordelijkheid om anderen te helpen die het minder hebben – en daarbij kun je ook denken aan hen die de Bijbel niet in hun eigen taal kunnen lezen. Het is zo belangrijk dat je Gods Woord kunt lezen en horen in een taal die je begrijpt, een taal die jou direct aanspreekt, de taal van je hart.

zondag 1 mei 10.00 uur doopdienst donderdag 5 mei 10.00 uur Hemelvaartsdag zondag 15 mei Pinksterfeest zondag 22 mei 17.00 uur themadienst zondag 29 mei 10.00 uur jeugddienst zondag 5 juni 17.00 uur themadienst zondag 12 juni 10.00 uur doopprojectdienst zondag 19 juni 10.00 uur voorbereiding Heilig Avondmaal zondag 26 juni 17.00 uur viering en dankzegging Heilig Avondmaal zondag 3 juni 17.00 uur themadienst

Polynesië, waar ligt dat eigenlijk? Polynesiërs wonen in het Stille Zuidzeegebied, ook bekend als Oceanië. Ze spreken zo’n 35 verschillende talen en wonen verspreid over een enorm gebied: van Nieuw-Zeeland tot Paaseiland tot Hawaï. Zelf hebben wij gewoond in Papoea-Nieuw-Guinea, op Tahiti, op Paaseiland en in Australië.

Spreek je al die talen? De Polynesische talen lijken nogal op elkaar. Als je er eenmaal één kent – in ons geval Tahitisch – is het niet erg moeilijk om andere te leren lezen (spreken kost meer tijd!). Voor talen die ik niet ken, controleer ik de vertaling aan de hand van een terugvertaling in het Engels, die de vertaler voor me maakt.

Hoe zet je zo’n vertaalproject op? Het is belangrijk dat de sprekers van de taal zelf ‘eigenaars’ zijn van het vertaalwerk. Zij starten het vertaalproject op, vaak met vertegenwoordigers uit verschillende kerken. Zij stellen vertalers aan uit de eigen taalgroep en bepalen wat er wanneer door wie wordt vertaald. De plaatselijke vertalers doen het eigenlijke vertaalwerk. Uiteindelijk hangt het succes van een project vaak af van een paar plaatselijke mensen: hun visie, enthousiasme, wijsheid en vertrouwen op God houdt het project gaande.

Hoe kun je dit werk doen nu je in Nederland woont? Dank zij internet en goede software is het mogelijk om als team samen aan een vertaling te werken, waar je ook bent. Het persoonlijk contact blijft echter onmisbaar: via Skype, telefoon en e-mail, of door het team ter plaatse te bezoeken. Zo reisde ik vorig jaar naar Tahiti en in 2014 naar Pohnpei in Micronesië.

Wat is jullie rol? Eigenlijk alles waarmee we de vertalers kunnen helpen: adviseren bij het opzetten van het project, trainen van vertalers, controleren van vertalingen, meedenken over het vertalen van moeilijke begrippen. In sommige talen zijn we zelf betrokken geweest bij het opstarten van vertaalprojecten, in andere ben ik er later bij gekomen als consulent, bijvoorbeeld om (een deel van) de vertaling te controleren. Dit jaar controleer ik bijvoorbeeld Bijbelboeken in het Nukuoro (Micronesië), Nobonob, Vitu en Takuu (Papoea-Nieuw-Guinea).

Ten slotte: we kunnen dit werk alleen doen dankzij de steun van velen in Leiden en elders die dit mogelijk maken. Onze hartelijke dank! Antje en Paulus-Jan Kieviet [email protected]

Leids Kerkblad | 17

Maranathawijk Kerkelijk werker: mw. J. de Klerk, tel. 06-38709440, e-mail: [email protected] Consulent: dr. G.J. Venema (Vredeskerkgemeente, gegevens: zie aldaar) Scriba: Bas van Velzen, Buitenruststraat 11, 2313 ZK Leiden, tel. 5132551, e-mail [email protected] Bankrekening (IBAN): NL43 INGB 0000 2407 76, t.n.v. Protestantse Maranathawijkgemeente Leiden Wijkkerk: Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden Internet: www.vredeskerk-leiden.nl Kerkdienst op internet: www.kerkomroep.nl Wijkcentrum: ‘De Wijkplaats’, Topaaslaan 23, 2332 JC Leiden, tel: 7851276 Beheerder: Jacintha Groen, tel. 06-31321779, e-mail [email protected]

Pieter Kop

Istihazacommissie

Hij wil het absoluut niet: die aandacht, speeches, onderscheidingen en zo. Maar we konden het niet nalaten. Hoe zouden we dat kunnen! Pieter Kop werd in 1986 lid van de kerkenraad van de Maranthawijkgemeente en heeft onafgebroken tot de dag van vandaag de financiën beheerd van de wijk. En dat doet hij op voortreffelijke wijze. Alles is altijd in orde en word snel geregeld. Op den duur denk je dat het heel gewoon is, maar dat is het natuurlijk niet. Zoiets vraagt voortdurend aandacht. Pieter heeft niet alleen aandacht voor de financiën. Het gaat hem uiteindelijk om de mensen. Pieter is een betrokken mens, betrokken bij de gemeenteleden, bij wie hij geregeld op huisbezoek gaat. Na de samenvoeging met de Vredeskerkgemeente zal hij zich terugtrekken als penningmeester, maar hij zal vast wel op andere wijze betrokken blijven. Op zondag 10 april is hem na de dienst in de Vredeskerk de oorkonde en het speldje uitgereikt door kerkrentmeester Liesbeth Havenaar van het College van Kerkrentmeesters. Deze onderscheiding gaat uit van de Vereniging van Kerkrentmeesterlijk Beheer in de PKN. Een welverdiende onderscheiding! Pieter bedankt voor je inzet al deze jaren!

We hopen dit jaar weer een reis naar Istihaza in Roemenië te maken. Het is heel belangrijk om de contacten te onderhouden en te bezien waar nog hulp kan worden verleend (bijvoorbeeld aan materialen voor de school). Daarom is het zo fijn dat in 2015 de collecte van de kindernevendienst, de jeugdkapel en de inhoud van de zendingsbus bestemd was voor Istihaza. Een prachtige opbrengst van € 1.275,- was het resultaat. Het geld wordt volledig aan onze zustergemeente in Istihaza besteed, met de nadruk op de school. Heel hartelijk dank voor alle bijdragen. Willy van Hal, penningmeester Istihazacommissie

Opbrengst Kerstcollecte De Kerstcollecte 2015 heeft het mooie bedrag van € 1.674,50 opgebracht. Het is altijd weer fijn om te zien hoe u deze collecte een warm hart toedraagt. Hartelijk dank voor uw bijdrage! Willy van Hal, coördinator

Kerkdienst in Schouwenhove Op woensdag 25 mei 2016 gaat ds. Henk Schouten voor in de kerkdienst in Schouwenhove die om 14.30 uur begint. U bent allen van harte welkom, ook mensen die niet in Schouwenhove wonen begroeten wij graag. Elly Venekamp-van Hal, coördinator

Gemeentemaaltijden Op de 6 woensdagen in de veertigdagentijd hebben we met gemiddeld 25

18 | Leids Kerkblad

gemeenteleden (jong en oud) onze traditionele gemeentemaaltijden in de Wijkplaats gehouden. Er werd heel gevarieerd gekookt: diverse stamppotten, chili con carne en de traditionele nasimaaltijd op de laatste woensdag. We doen dit al vele jaren. Een bewoonster uit Robijnhof verzuchtte aan het eind: ‘Nu komt er weer een eind aan de fijne contacten tijdens de maaltijden.’ Het is niet alleen fijn om in deze tijd bij elkaar te komen maar er wordt ook nog ‘gegeten’ voor een goed doel. De penningmeester van STUV (Stichting Uitgeprocedeerde Vluchtelingen) kon aan het einde van de laatste avond voor de actie Bed, Bad en Brood het mooie bedrag van € 775,- in ontvangst nemen. Hij legde uit dat uitgeprocedeerde vluchtelingen niet mogen werken maar ook geen vrijwilligerswerk mogen doen. Voor hen bezigheden zoeken is dus heel belangrijk. Hij noemde als voorbeeld het opknappen van fietsen voor eigen gebruik. Die fietsen moeten goed onderhouden zijn, vooral de verlichting moet het doen, want als een bewoner van Bed, Bad en Brood zonder verlichting fietst wordt hij/zij opgepakt en vastgezet. Dit is niet wenselijk voor deze, veelal beschadigde en dus kwetsbare bewoners. Het opgehaalde bedrag is dus zeer welkom voor de aanschaf van tweedehands fietsen en materialen. Hartelijk dank voor het mooie bedrag. Elly Venekamp-van Hal

Agenda Meidenclub

Iedere donderdagavond Fietsenspreekuur

Een aantal ouderen uit onze wijk kreeg een verrassende uitnodiging van de Meidenclub, die in de Wijkplaats één keer in de veertien dagen bij elkaar komt: of we zin hadden om met de meiden een activiteit bij te wonen. Er zou een ‘echte’ banketbakker op bezoek komen. We waren in totaal met twaalf meisjes, ouderen en leiding. Na een kennismakingsspel, waaruit bleek dat de leeftijden varieerden van twaalf tot over de tachtig jaar, konden we beginnen.

Iedere dinsdagmiddag vrouwenmiddag met aansluitend de wijkinloop

We zouden gevulde koeken gaan maken! De meesterbanketbakker, de heer Hans van Noort, gaf eerst een inleiding en daarna werden de materialen uitgedeeld. Hij werd geassisteerd door zijn vrouw. Daarna moesten we zelf aan de slag. We hebben gekneed, gesmeerd en gebakken. Na een valse start met de oven konden we de eigengebakken gevulde koeken aan het eind van de middag mee naar huis nemen. En lekker dat de koeken en koekjes waren! Ik had niet verwacht dat het zo’n leuke middag zou zijn, voor jong en oud. Voor deze activiteit was een subsidie van de gemeente Leiden ontvangen. Elly Venekamp-van Hal (een van de ‘oudjes’)

Laatste keer Met enige weemoed ben ik alle stukjes voor dit kerkblad aaneen aan het rijgen. De laatste keer apart... Vanaf augustus 2014 heb ik, samen met u, het kerkblad mogen vullen op pagina 18 en 19. Iedere keer was het weer een verrassing waar de gemeenteleden mee kwamen; wat was er gebeurd en wat staat er te gebeuren. Na Pinksteren zijn we de Protestantse geloofsgemeenschap De Verbinding en vullen we samen met de Vredeskerk twee pagina’s. Dat zal even wennen zijn voor ons allemaal, maar ik verzeker u dat we er samen hard aan werken om deze pagina’s optimaal te benutten. Denk niet dat er minder te melden zal zijn, want er zal niet minder gebeuren in onze geloofsgemeenschap. Daarom raad ik u

13 mei - 17.00 uur WijkplaatsCafé 19 mei - 14.30 uur Inloopmiddag Wijkplaats 25 mei - 14.30 uur Kerkdienst in Schouwenhove, voorganger ds. Henk Schouten 17 mei - 17.00 uur WijkplaatsCafé 1 juni - 14.30 uur Kerkdienst in Robijnhof, voorganger ds. Henk Schouten 10 juni - 17.00uur WijkplaatsCafé

aan om de website goed in de gaten te houden. Ook daar wordt hard aan gewerkt en ik kan u verklappen dat de nieuwe website erg mooi wordt. Vanaf deze plek wil ik alle lezers en schrijvers bedanken voor hun bijdragen en hun commentaren. Met u kijk ik uit naar het komend kerkblad waar onze gemeente De Verbinding zal heten. José van het Veld-van Breda

Gospel festival Crossing Jordan Elk jaar wordt op 1 juli in Suriname, en tegenwoordig ook in Nederland, de afschaffing van de slavernij herdacht en gevierd. In Suriname is het altijd al een uitbundige feestdag geweest sinds de bewuste dag in 1863. Een bijzondere dag die wij, een groep mensen uit de PgLgemeenten Maranathawijk, Vredeskerk en Leiden Zuid-West, willen aangrijpen om in Leiden op 1 juli 2017 een gospelfestival te organiseren. Aan dit initiatief heeft het vitaliseringfonds van de PgL een subsidie toegewezen. De link van het gospelfestival met het slavernijverleden is niet toevallig. Oude gospelmuziek, en met name die van de negro spirtuals, is ontstaan onder de slaven in Noord-Amerika. De liederen gaan vaak over een verlangen naar bevrijding en refereren aan verhalen uit de Bijbel over het Joodse volk in Egypte en Babylonië. Vaak speelt de rivier de Jordaan een rol in die liederen, de symbolische grens naar het beloofde land, het land van de vrijheid. We zouden het festival graag in het centrum van de stad laten plaatsvinden, bijvoorbeeld op het Pieterskerkplein of het Stadhuisplein. Er zal daarvoor een groot Leids projectkoor worden gevormd, waar iedereen aan kan deelnemen. Ook andere muzikale groepen zullen worden uitgenodigd. Naast de

bekende negro-spirituals willen we ook de ruimte geven aan andere Afro-Amerikaanse gospelmuziek uit het Caraïbisch gebied en uit Afrika, vanwaar de slaven werden weggevoerd. In Nederland zijn veel gemeenschappen uit die gebieden met een rijke muzikale cultuur. Het optreden van het Leidse projectkoor moet het hoogtepunt worden van het festival. Een grote groep mensen van binnen en buiten de kerk, die gezamenlijk zingen over bevrijding, een bevrijding die voor ieder een eigen betekenis heeft: bevrijding van zonde, overheersing, ellende of angst. Dat moet een inspirerende en vitaliserende happening worden! We denken aan medewerking van enkele prominente artiesten met het koor. Het projectkoor zal pas eind dit jaar beginnen. Informatie daarover volgt later in het jaar. De doelstelling van het project is heel ambitieus en de uiteindelijke vorm zal afhangen van de mate waarin andere geldbronnen kunnen worden aangeboord. Er zal veel moeten gebeuren, ook in deze fase al: algemene programmering, fondsenwerving, public relations, koorrepertoire, contractering, financieel beheer, etc. De huidige initiatiefgroep heeft wel ideeën, maar is nu nog te klein. We zoeken daarom versterking: enthousiaste mensen met de nodige ervaring op de bovengenoemde gebieden. Het zou mooi zijn als juist meer mensen uit de gelederen van de PgL zich zouden willen inzetten, want samenwerken en samen naar buiten treden is immers een van de kernideeën achter het vitaliseringfonds. Als u interesse hebt, schroom dan niet contact met ons op te (email: [email protected]). De Initiatiefgroep Gospelfestival

Leids Kerkblad | 19

Vredeskerk Predikant: dr. G.J. Venema, Voltastraat 22, 2316 DN Leiden, tel. 071-5137919, [email protected] Scriba: Bas van Velzen, Buitenruststraat 11, 2313 ZK Leiden, tel. 071-5132551, e-mail [email protected] Penningmeesters: R. Boter, Zeemanlaan 41, 2313 SW Leiden en A.G. Leeuwis, Veilingkade 42, 2321 GW Leiden Bankrekeningnr.: NL32 INGB 0008 2855 72 t.n.v. Protestantse wijkgemeente Vredeskerk Wijkkerk: Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden, tel. 071-5142317 Koster/beheerder: H. Holswilder, [email protected] Website: www.vredeskerk-leiden.nl

Geloofsgemeenschap De Verbinding Het is een gevleugelde uitdrukking geworden in de geschiedenis van de kerk, in het bijzonder van de protestantse kerk: ‘ecclesia semper reformanda est’: de kerk moet telkens hervormd worden. De uitdrukking komt bij kerkvader Augustinus vandaan, maar heeft ook bij de moderne kerkvader Karl Barth een grote rol gespeeld. In zijn werk legde hij er de nadruk op dat hervorming nooit een verworvenheid kan zijn, maar een altijd aanwezige opdracht blijft. In ons eigen land zegt de zeventiende-eeuwse predikant Jodocus van Lodenstein het heel mooi: ‘Sekerlijk de Gereformeerde Waarheyd [...] leert dat in de Kerke ook altijd veel te herstellen is’. De samenvoeging van de Vredeskerkgemeente met de Maranathawijk is niet een fusieproces, maar meer dan dat. Het is een poging om de kerk – onze eigen wijkgemeenten – te vernieuwen. Natuurlijk, er zijn uiterlijke aanleidingen en noodzakelijkheden die ons op de weg hebben gebracht die we in de afgelopen jaren zijn gegaan. De verkoop van de Maranathakerk, de krimp van de kerk in onze tijd, de schaalvergroting van het kerkenwerk, etcetera. Het bepaalt ons erbij dat ook wij – evenals de generaties voor ons – voor de vraag staan hoe we het geloof bewaren, en op welke wijze we de kerk gestalte willen geven in onze dagen. Eén van de dingen die hierbij naar voren zijn gekomen, is dat de samenvoeging niet leidt tot een nieuwe wijkgemeente, maar tot een ‘geloofsgemeenschap’. Wat ons bindt in de nieuwe gemeenschap is niet in de eerste plaats een ‘segment’ te zijn van de Protestantse gemeente te Leiden, maar in geloof ‘lichaam van Christus’ te zijn op de plaats waar we gesteld zijn, in verbondenheid met ieder die ook tot dat lichaam behoort, en bovenal in verbondenheid met de hemelse God, die ons roept op weg te gaan naar Zijn toekomst, telkens weer. René Venema

20 | Leids Kerkblad

Gedachtenis Op 28 februari jongstleden overleed Robert Jan van Male, 64 jaar oud. Hij woonde tijdelijk in zorgcentrum Groenhoven; zijn overlijden kwam geheel onverwacht. Rob was zijn leven lang aangewezen op hulp van familie en vrienden, in het bijzonder van zijn tweelingzus Marja. Zij spreekt in de kennisgeving van overlijden uit dat haar lieve, trouwe en toegewijde broer ‘ondanks slechte toekomstmogelijkheden toch vastberaden en blijmoedig zijn weg gegaan is en volgehouden heeft.’ We hebben op 3 maart op begraafplaats Rhijnhof afscheid genomen, in een dienst die even intiem als intens was. We lazen uit de Prediker: ‘Wat er is, was er reeds, / wat er zal zijn, is er reeds; / en God zoekt wat verdreven is’ (3:15). Mevrouw Janny Vallentgoed-van der Woude overleed op 4 maart jongstleden. Zij werd 92 jaar oud. Tot eind 2015 woonde ze aan de De Sitterlaan. Jarenlang was zij actief betrokken bij de gemeente, door de diensten mee te vieren, aan het gesprek in de Bijbelkring mee te doen en mee te werken in de Roemenië-commissie. De laatste maanden van haar leven woonde ze in verpleeghuis Mariënhaven, in Warmond. Daar is ze ook overleden. We ontvingen het bericht dat Cornelis Gijsbertus Harteveld, uit de Stieltjesstraat, op 10 maart jongstleden is overleden, 92 jaar oud. De crematie vond plaats op 16 maart in crematorium Rhijnhof te Leiden. De gedachtenis van Rob van Male, Janny Vallentgoed en Cor Harteveld zij de familie en ons allen tot zegen.

Bloemschikking Witte Donderdag In de Stille Week was er bij elke viering een liturgische bloemschikking. Op de foto ziet u de schikking van Witte Donderdag (bij de lezing uit Lucas 22). De gevlochten mand verbeeldt de kroon van doornentakken, die Jezus draagt. De met Helichrysum gevulde mand, luchtig

gedrapeerd met Judaspenning, staat voor de overlevering door Judas. De rode bloemen herinneren aan bloed en strijd, maar ook aan ‘het warme hart’, de liefde van Jezus.

Pastoraat en De Verbinding In de afgelopen maanden hebben we als pastoraal beraad een begin gemaakt met het pastoraal samenvoegen van de beide wijken. Uitgangspunt is daarbij onze nieuwe identiteit als protestantse geloofsgemeenschap De Verbinding. Het ontstaan van De Verbinding is hét moment om het bestaande tegen het licht te houden en met elkaar na te denken over wat we willen behouden en wat anders kan of niet meer hoeft. Daarbij zoeken we bewust naar gemengde initiatieven, omdat we vanaf 15 mei één gemeente zijn. Een voorbeeld van een gemengd initiatief is de Mobiele Theebrigade, waarin de groepjes ouderen wel geografisch samengesteld worden, maar de vergaderingen voortaan gezamenlijk zijn. Ook is er een nieuwe brief geformuleerd voor de nieuw-ingekomenen vanaf 15 mei 2016, en hebben we met een grote groep uitvoerig nagedacht over de bloemengroet op zondag en de bloemengroet bij huwelijksjubilea. René Venema en Jorine de Klerk denken na over de verdeling van het pastoraat, waarbij een voornaam criterium is dat we ook hierin niet meer denken in geografische lijnen, maar in doelgroepen. Belangrijk blijft het om laagdrempelig en zichtbaar te zijn en mensen te stimuleren zelf te laten weten wanneer ze behoefte hebben aan een pastoraal bezoek. Als pastores zoeken we naar een hernieuwd initiatief in deze. Wat het kringwerk in de huizen betreft: daarover zijn gesprekken gaande met de geestelijk verzorgers in de huizen.

U leest het: er is volop beweging. We ervaren het als waardevol om zo als pastoraal beraad met elkaar op weg te zijn, zoekend en vertrouwend, verkennend en bevestigend. Jorine de Klerk

Ontmoetingsdag vrijdag 20 mei in de Vredeskerk De jaarlijkse ontmoetingsdag voor mensen die doorgaans niet in staat zijn naar de kerk te komen, wordt gehouden op vrijdag 20 mei. De dag wordt georganiseerd voor mensen uit de Vredeskerken Maranathawijkgemeente. We beginnen met ontvangst en samen koffie drinken in de foyer van de kerk. Daarna is er een kerkdienst; voorganger is dominee Venema. We zingen en bidden samen, en delen brood en wijn. Na de lunch is er nog een kort middagprogramma. Hebt u interesse? Wilt u gehaald en thuis gebracht worden? Neemt u dan contact op met mevrouw Van Vreedendaal, tel. 071-5142087, of mevrouw Van Zwieten, tel. 071-5120447.

Films vijftig jaar Vredeskerk

goed gaat zullen beide met Pinksteren ‘de lucht in gaan’! Het adres van de nieuwe website kunt u vast noteren: www.deverbindingleiden.nl

Verantwoording giften Ontvangen in de periode 1 januari 2016 tot en met 12 april: voor de voedselbank via H. Vis drie maal € 20,-; voor de wijk via dominee Venema één maal € 250,- en twee maal € 50,-; via R. Boter twee maal € 50,-

Rondom de eredienst Voor de laatste keer vindt u de rubriek ‘rondom de eredienst’ op deze plaats! Vanaf het komende nummer ziet u hier berichten over activiteiten in de Vredeskerk en De Wijkplaats. Informatie over de eredienst blijft natuurlijk toegankelijk en wordt zelfs uitgebreider en actueler dan mogelijk is in dit kerkblad. Vanaf Pinksteren vindt u op de voorpagina van de nieuwe website elke week een toelichting op de dienst (www.deverbindingleiden. nl, vanaf 15 mei). 1 mei - Rogate J.R. Wolthaus - voor en na de dienst: inzameling voor de Voedselbank Leiden 8 mei - Exaudi O.Th. Boonstra

Ter gelegenheid van de vijftigste verjaardag van de Vredeskerk zijn er in en rond de jubileumweek (september 2015) filmopnamen gemaakt door een groep gemeenteleden (Marijke Boter, Gert Feiken, Ronald van Heijningen, Kees Schepel, Marjan en Mark Zwijsen). Deze opnamen hebben geresulteerd in twee films. De eerste film is een impressie van het programma in de jubileumweek. In de tweede film wordt een beeld geschetst van activiteiten in en rond de Vredeskerk, een mooi portret van het gemeenteleven! Er is een DVD verkrijgbaar met daarop beide films. De DVD kost € 5,- (opbrengst komt ten goede aan de wijkkas). Hebt u interesse? Stuur dan een email naar Mark Zwijsen: [email protected].

De Verbinding: website en logo Niet alleen deze rubriek in het Leids Kerkblad zal worden vernieuwd met het oog op de totstandkoming van de nieuwe geloofsgemeenschap, De Verbinding. In de weken vóór Pinksteren wordt eveneens hard gewerkt aan de afronding van de nieuwe website en aan de realisering van het nieuwe logo. Als alles

15 mei - Pinksteren J.C. de Klerk, G.J. Venema - dienst voor jong en oud; met medewerking van cantorij onder leiding van Maarten Boonstra; eerste dienst Protestantse geloofsgemeenschap De Verbinding 22 mei - Trinitatis G.J. Venema - in deze dienst wordt gedoopt: Ruben Abraham ’t Hoen, zoon van Peter-Bram en Caroline ’t Hoen 29 mei - Tweede na Pinksteren S.G.H. Vroomans - na afloop: brievenactie Amnesty International 5 Juni - Derde na Pinksteren G.J. Venema - voor en na de dienst: inzameling voor de Voedselbank Leiden 12 juni - Vierde na Pinksteren G.J. Venema 19 juni - Vijfde na Pinksteren J.R. Wolthaus - met medewerking van gospelrockformatie Dawwagiem, onder leiding van Tim Hermsen 26 juni - 6e na Pinksteren P.A. Baan - na afloop: brievenactie Amnesty International 3 juli - 7e na Pinksteren G.J. Venema - jeugddienst i.s.m. de jeugdkapel: ‘Hebben wij verbinding?’ Met een hartelijke groet en tot ziens in en om de eredienst in de Vredeskerk, René Venema Voor actuele informatie: zie www.vredeskerk-leiden.nl

Leids Kerkblad | 21

Protestantse wijkgemeente Leiden Zuidwest Predikant: mw. ds. E. M Ezinga, Pieter Bedijnstraat 32, 2202 VK Noordwijk, tel. 06 - 23490429 [email protected] Ouderenpastor: drs. E. den Herder-Michielsen, [email protected], tel. 071 - 5615094 Scriba: H. van der Vlist, Tommy Dorseykade 1, 2324 LB Leiden, tel. 071 - 5790677 Penningmeester: mw. E.T. van der Vlist-Zandstra, Tommy Dorseykade 1, 2324 LB Leiden, tel. 071 - 5790677 Bankrekeningnr.: NL51 INGB 0000 5349 30 t.n.v. penningmeester Protestantse wijkgemeente Leiden Zuidwest Wijkkerk: Antoniuskerk, Boshuizerlaan 11, 2321 TS Leiden (vieringen: zie pagina 35 en 36) Wijkcentrum: ‘De Verdieping’, Stevensbloem 269, 2331 JD Leiden, tel. 071 - 8882393 Website: www.pgleidenzuidwest.nl

Ter overweging: Bruggen bouwen in bezoekproject 30-50 jarigen Een van de uitdagendste opdrachten die ik bij mijn aantreden als dominee heb gekregen is contact zoeken met gemeenteleden die we (bijna) nooit zien in onze kerkdiensten en andere activiteiten als wijkgemeente: Bij die groep horen ook veel mensen in de leeftijd tussen dertig en vijftig jaar. Bruggen bouwen nota bene in onze eigen gemeente. Ondertussen is er al een paar maanden geleden een bezoekproject gestart met ondergetekende en enkele enthousiaste gemeenteleden. Alle adressen schrijven we persoonlijk aan voor bezoek. Er zijn ruim vierhonderd adressen in deze leeftijd, verdeeld over de Zuid en de West: in deze laatste wijk zijn we begonnen. Ik schreef al: een uitdagende opdracht, want deze groep is moeilijk te benaderen. Alleen al omdat ze het zo vreselijk druk heeft: gezinnen met werkende ouders en kinderen met vele hobby’s, en zondag kan er eindelijk uitgeslapen worden. Maar ook singles met drukke banen: zo werd ik op een verzoek van mij tot bezoek opgebeld door een leuke vrouw vanuit haar auto: ze wou graag bezoek, maar ze was voor haar baan vaak onderweg. Ook sprak ik die leuke man, echtgenoot, vader van diverse kinderen, toen ik begin van de avond voor de deur stond voor een gesprek. ‘O, u zou toch volgende week komen?’ was het verschrikte antwoord. Ik rook de etensgeuren, zag de sportspullen slingeren in de gang, de vrolijke stemmen. Het leven gaat snel als je jong bent. Toch, aan de voordeur, nog een mooi gesprek, over geloven en hoe je dat doet in deze tijd. ‘Hier in Leiden hebben we er geen tijd voor,’ bekende de jonge vader eerlijk. ‘Maar we gaan regelmatig naar mijn ouders, en daar gaan we mee naar de kerk, en bidden we aan tafel.’ Meer dan eens valt me op

22 | Leids Kerkblad

hoe belangrijk grootouders zijn. Ik moest denken aan Psalm 78:2 berijmd: ‘Laat ons wat onze vaderen vertelden, doorgeven en aan onze kindren melden.’ Het contact tussen de generaties is enorm belangrijk. Tot zover iets van onze bevindingen. Wordt vervolgd! Ds. Ellis Ezinga

Bruggen bouwen: Pinksterdienst 15 mei Helemaal in stijl met ons jaarthema ‘bruggen bouwen’ gaan we dit jaar Pinksteren oecumenisch vieren! Het thema is: ‘Kom in beweging!’ Het koor van de parochie Lam Gods zal zingen: bij dezen een uitnodiging aan ons protestanten om ook mee te doen. Ze oefenen altijd vanaf 20.00 uur op woensdagavond in de Antoniuskerk. Als u er meer van wilt weten: informatie bij ondergetekende. Voorgangers zijn pastoraal werker Marlène Falke en dominee Ellis Ezinga.

Christelijke meditatie Dit seizoen zijn bijna alle bijeenkomsten geweest, in totaal tien keer. Ongeveer twintig mensen doen mee en ervaren hoe goed het is om een Bijbeltekst op zich in te laten werken in een sfeer van stilte en muziek, de tekst ook lichamelijk te ervaren. Op deze manier kan een tekst dieper binnenkomen, en invloed hebben op het leven van alledag. Het blijkt ook een activiteit te zijn die bruggen bouwt naar mensen in de wijk, die we daarvoor niet zo vaak zagen: de meditatie vindt plaats in de Verdieping, en menigeen geeft aan het prettig te vinden dit in de eigen buurt te kunnen doen. Volgend jaar gaan we zeker verder. Ds. Ellis Ezinga

Ouderenkoor Voorschoten in kerkdienst 22 mei Op zondag 22 mei verleent het ouderenkoor Voorschoten onder leiding van dirigente Joke Jager medewerking aan de dienst in de Antoniuskerk, aanvang

10.00 uur. Het thema is Het Gebed. Luid roep ik tot de Heer. Luid smeek ik de Heer om hulp bij Hem stort ik mijn hart uit, bij Hem klaag ik mijn nood. Psalm 142 is een emotioneel en persoonlijk smeekgebed. Het Onze Vader is een gebed met een vaste vorm. Er zijn verschillende manieren van bidden, van emotionele uitroepen tot voorgeschreven rituele gebeden. Maar wat is bidden eigenlijk? En maakt het wat uit als we bidden? In deze dienst proberen we hier een antwoord op te vinden. Het koor heeft hierin een wezenlijke bijdrage, net als de liederen die we gezamenlijk zingen. Want zingen is tweemaal bidden! Elly den Herder

Vrijwilligers opgelet! Jaarlijks wil de kerkenraad haar vrijwilligers bedanken voor hun belangeloze inzet. Dit jaar is gekozen voor vrijdagavond 3 juni in de Antoniuskerk. Samen met de vrijwilligers van de parochiekern Lam Gods gaan we er weer een gezellige avond van maken. Een avond met plezier en inhoud. Gelet op de beperkte tekstuele ruimte in dit nummer verwijs ik u voor meer informatie naar de INFO en website. De avond begint om 17.30 uur met een welkomstdrankje. Er wordt verder ook gezorgd voor de inwendige mens, het einde van de avond staat gepland rond 21.00 uur. Aanmelden graag via de email: antoniusleiden@ gmail.com, bij Jan Akerboom of Hans van der Vlist, of op de lijsten die binnenkort in de Antoniuskerk komen te liggen. Hans van der Vlist

Agenda Uitnodiging boottocht Op 7 juni aanstaande vindt de jaarlijkse boottocht plaats. We gaan met een andere boot, de Olympia van rederij Groene Hart Cruises. Ook deze boot is toegankelijk voor mensen in een rolstoel (alleen met eigen begeleider) of met een rollator. Meldt u dit wel even bij opgave. Vanaf 9.00 uur kunt u aan boord, we vertrekken om 9.30 uur vanaf de Parelvissers voor een mooie vaarroute naar Delft. Onderweg drinken we een kopje koffie of thee, geserveerd met een gebakje van de Meesterbakker. Varende richting Delft passeren we het pittoreske sluisje te Leidschendam en prachtige herenhuizen. Voordat we in Delft arriveren, wordt, om te voorkomen dat u met een lege maag de wal opgaat, een geurige kop soep en een broodje kroket geserveerd. Omstreeks 12.30 uur meert de kapitein het schip af aan de Oostsingel, zodat u even van boord kunt om de stad Delft te bekijken. Als u liever aan boord blijft, is dat ook geen probleem. Tussen 13.30 uur en 14.00 uur vertrekt het schip weer naar de Parelvissers. Onderweg wordt een overheerlijk high teabuffet gepresenteerd. Dit is in de prijs inbegrepen. Andere drankjes moet u persoonlijk afrekenen. Heeft u een speciaal dieet, geeft u dit dan door bij opgave. Rond 16.30 uur zijn wij weer terug bij de Parelvissers. U kunt zich opgeven in de Antoniuskerk, tijdens de eerstkomende soos op 3 mei aanstaande of telefonisch bij Els van der Vlist 06-42367469 (na 14.00 uur). Kosten: € 35,00 per persoon, contant te voldoen bij opgave of (bij voorkeur) per giro op rekeningnummer NL51 INGB 0000 5349 30 van de Protestantse Wijkgemeente Leiden Zuidwest onder vermelding van ‘boottocht’ en uw naam. Iedereen is van harte welkom! Ook dit jaar belooft het weer een gezellige, leuke dag te worden! Voor de boot geldt een maximum van honderdtwintig gasten, dus meld u tijdig aan.

Kerkdiensten Het rooster met aanvangstijden van de kerkdiensten vindt u op de laatste pagina’s van dit kerkblad. Bijbelgespreksgroependinsdag 10 mei 15.00 uur Rosenburch (EdH) woensdag 11 mei 10.15 uur De Verdieping (EE) woensdag 18 mei 10.15 uur De Parelvissers (EdH) woensdag 8 juni 10.15 uur De Verdieping (EdH) woensdag 15 juni 10.15 uur De Parelvissers (EE) Gesprekskring mantelzorg en rouwverwerking woensdag 11 mei 10.15 uur pastorie Antoniuskerk woensdag 1 juni 10.15 uur pastorie Antoniuskerk Ouderensoos dinsdag 3 mei

14.30 Antoniuskerk

Doopdienst Zondag 29 mei 10.00 uur Antoniuskerk, volwassendoop dhr. C.J. Hageman

dertig reacties binnengekomen. Twee mensen hebben aangegeven behoefte te hebben aan vervoer bij slecht weer in de wintermaanden. Op grond van deze uitslag heeft de kerkenraad besloten niet verder te gaan met het organiseren van busvervoer, omdat er te weinig behoefte aan is. Alle lopers van het kerkblad bedankt voor het rondbrengen van de enquête.

Kerkdienst met pelgrimszegen 19 juni Ernst en Wilma van der Bijl-Boter, gaan deze zomer een bijzondere tocht maken: ze fietsen naar Santiago de Compostella. Deze plaats ligt in het uiterste Westen van Noord-Spanje en is een eeuwenoude, beroemde pelgrimsplaats. Gebruik is dat mensen die op weg gaan naar deze plaats een zegen meekrijgen. Het is dan ook een enorme onderneming die

wel wat zegen kan gebruiken! Dat gaat 19 juni ook gebeuren: tijdens de kerkdienst in onze Antoniuskerk geeft dominee Ellis Ezinga ze de zegen mee. Natuurlijk staat het thema in het teken van pelgrimeren: eigenlijk is elke gelovige een pelgrim.

Geen nieuwe naam wijkgemeente Zondag 10 april is na afloop van de dienst aan de gemeente meegedeeld dat we als kerkenraad stoppen met de procedure voor een nieuwe naam voor de wijkgemeente. De reden is dat er weinig nieuwe namen zijn ingeleverd, en dat veel gemeenteleden hebben aangegeven tevreden te zijn met de huidige naam. Namens de kerkenraad bedank ik alle mensen die hebben gereageerd. Annet Pelleboer

Gezocht: scriba m/v Hans van der Vlist heeft aangegeven (uiterlijk) eind van dit jaar te gaan stoppen als scriba. Hij heeft deze arbeidsintensieve taak dan ruim twaalf jaar gedaan! We zijn daarom als kerkenraad op zoek naar een vervanger/vervangster. Gelukkig is Hans bereid om zijn opvolg(st)er nog een paar maanden in te werken. Heeft u belangstelling, of weet u iemand: meld het ons.

Uitslag enquête busvervoer Bij het laatste kerkblad is een enquête voor het busvervoer meegestuurd. Er zijn

Leids Kerkblad | 23

Oecumenische geloofs­gemeenschap Merenwijk Predikant: mw. ds. E.S. Smidt, tel.071-5284909, [email protected] Pastoraal werker (RK): mw. M. Hoogervorst, tel.06-20551458, [email protected] Scriba: mevr. J. Langeveld, Stadzicht 105, 2317 RV Leiden, [email protected] Wijkkerkenraad: voorzitter P.J. van den Broek, [email protected] Algemene Kerkelijke Merenwijkraad: voorzitter P. Pouw, tel. 071 5215726, [email protected] secretaris: mw. E.M. Korbee-van Hille, [email protected] Bankrekeningnr: NL70 INGB 0002 5811 91 t.n.v. Algemene Kerkelijke Merenwijkraad Wijkkerk: Kerkelijk Centrum de Regenboog, Watermolen 1, 2317 ST Leiden, tel. 071 - 5212858 Koster-beheerder: R. van Heijningen, [email protected] Website: www.deregenboogmerenwijk.nl

Nieuw e-mailadres voor kopij website en kerkbladen: [email protected]. Dit nieuwe e-mailadres is voortaan het adres waarnaar de kopij voor de website en de kerkbladen gezonden kan worden. Daarmee vervalt het bekende e-mailadres voor het Bulletin. Op de website worden de artikelen geplaatst zo vroeg als wenselijk is en verwijderd nadat gebeurtenissen hebben plaatsgevonden. De redacties van de kerkbladen nemen de kopij in hun eerstvolgende nummer op.

Binnenkort wordt er een overkoepelende werkgroep opgericht waar alle redacties in vertegenwoordigd zijn en die met elkaar evalueren of de vernieuwingen in de praktijk ook verbeteringen zijn en welke aanpassingen nog wenselijk zijn. Heeft u daar zelf ideeën over? Mail deze ideeën dan naar [email protected]. Namens de AKM en de betrokken werkgroepen, John Boon

Uit de AKM… In maart heeft een voorbereidingscommissie de vacatures voor het nieuwe jaar geïnventariseerd. Het gaat om een nieuwe voorzitter en een lid van de AKM, één of twee kerkrentmeesters, een redacteur van het Leids Kerkblad en een scriba van de wijkkerkenraad. Er zijn

24 | Leids Kerkblad

groslijsten met namen opgesteld, waarbij primair gekeken is naar mensen uit de leeftijdscategorie onder de babyboomers. Voor het voortbestaan van een vitale oecumenische geloofsgemeenschap is het van het grootste belang dat ook jongere generaties hun bestuurlijke verantwoordelijkheid gaan nemen! Dus als u wordt benaderd, zeg dan niet meteen ‘Nee’, neem desnoods enige tijd om na te denken, maar laat het uiteindelijk resulteren in een ‘Ja’! In de maanden april en mei zijn er weer een aantal bijzondere activiteiten gepland: het bespreken van het communicatieplan, de start van de sponsoractie voor twee nieuwe beamers en de nieuwe website, die eind april wordt gelanceerd. Hemelvaart en Pinksteren worden dit jaar in de eerste helft van mei gevierd, terwijl er op zondag 29 mei een bijzondere viering is, waarin het Regenboogkoor de Missa Criolla uitvoert! Het zullen weer drukke maanden worden in de aanloop naar de zomervakantie, waarin onder andere ook de bestuurlijke vernieuwing voltooid zal worden. Piet Pouw, voorzitter

Wie wordt lid van het ‘Beamteam’? Als wij in de Regenboog de vieringen, in overleg met de voorgangers, willen gaan ‘beameren’, is het nodig dat een aantal vrijwilligers deze taak op zich nemen, en samen het ‘Beamteam’ vormen. Wij denken aan een groep van vijf à zes personen die om de beurt verantwoordelijk zijn om de relevante informatie in de computer in te voeren of op een USBstick te zetten, en via de beamer te projecteren. Een week voorafgaand aan de viering wordt contact opgenomen met de voorganger (ook als deze van buiten komt) met de vraag welke informatie in de viering geprojecteerd moet worden.

Elk lid van het ‘Beamteam’ moet in ieder geval met digitale middelen kunnen werken. Uit het vitaliseringsfonds van de Protestantse gemeente Leiden is een bedrag beschikbaar voor training van de leden van dit team, als ook voor de aanschaf van abonnementen, ondersteunende programma’s en updates. Heb je interesse om lid te worden van het ‘Beamteam’, neem dan contact op met mij: [email protected] , tel. 071-5215726. Piet Pouw, voorzitter AKM

Extra poëziemiddag Tijdens de afgelopen poëziemiddag besloten wij op woensdagmiddag 11 mei om 14.00 uur een extra middag te houden ter afsluiting van het seizoen (in september gaan wij weer door). Wij evalueren het afgelopen seizoen en u kunt gedichten inbrengen die u – om welke reden ook – aanspreken. Mail de tekst tijdig door naar Anja (rijken. [email protected] ), die ze kan laten kopiëren. Ook beginnen wij met het nieuwe thema ‘ouder worden’. Ronald da Costa is de gespreksleider.

Bijeenkomsten jongerengroepen De jongvolwassenen komen op maandag 23 mei bij elkaar in de pastoreskamer in de Regenboog, om 19.45 uur. Als je eens wilt komen kijken, neem dan contact op met Wander Gubler (wander_gubler@ hotmal.com ). Als je je aangetrokken voelt tot de groep VIP’s (volwassenen in progress) kun je voor verdere gegevens contact opnemen met Jan-Pascal van Best. Hun eerstvolgende bijeenkomst is op dinsdag 17 mei om 20.15 uur ([email protected] ). Beide groepen vinden het altijd leuk als er mensen geïnteresseerd zijn, dus voel je niet verlegen. Van harte welkom! Inge Smidt, predikant

Bij de vieringen De taal van muziek Dinsdag 31 mei is de slotbijeenkomst van de taal van muziek. We luisteren naar muziek uit de oosters-orthodoxe kerken. Muziek die sterk met de liturgie van de oosterse kerken verbonden is en die een heel andere uitstraling heeft dan de muziek uit de westerse kerken.

In de oosters-orthodoxe liturgie komt een stukje van de hemel binnen in ons aardse bestaan en de muziek helpt de gelovigen die hemel(se voorsmaak) te ervaren en hun aardse noden bij de hemel te brengen. Van harte welkom. De avonden zijn wel met elkaar verbonden, maar staan qua onderwerp ieder op zichzelf. Opgave is prettig, dan weten we hoeveel stoelen we klaar moeten zetten, maar voel u vooral vrij om te komen. We beginnen om 20.00 uur en de avonden vind plaats in het stiltecentrum. Inge Smidt, predikant

De nieuwe coördinator Exposities stelt zich voor Ik ben Marijke Koeners. Mij is nu gevraagd om het coördinatieschap voor de exposities op mij te nemen. Ik vind het leuk om dat te gaan doen. Zelf heb ik drie keer met eigen werk in de Regenboog geëxposeerd. Ik vind het altijd weer leuk en bijzonder om nieuw werk in de ontmoetingsruimte te zien hangen. Dus vanaf nu kunnen mensen die schilderen of ander wandkunstwerk maken en eens hun werk in de ontmoetingsruimte willen laten zien, met mij contact opnemen. Dan kunnen we, als het werk binnen de Regenboog past, gezamenlijk bekijken wat er mogelijk is en eventueel verdere afspraken maken. E-mail adres [email protected], tel. 071-5211357.

Zondag 15 mei vieren we het feest van Pinksteren. We lezen in het Pinksterverhaal uit Handelingen hoe het verhaal van Jezus zich vanuit Jeruzalem verspreidt over de aarde als water dat uitvloeit vanuit zijn bron: overal waar het zich een weg vindt. Dat herinnert ons aan Jezus’ uitspraak in Johannes 7: laat wie dorst heeft bij mij komen en drinken! Rivieren van levend water zullen stromen uit het hart van wie in mij gelooft. Daarmee doelde hij op de Geest, die ons steeds Gods nabijheid en Gods Woord in gedachten brengt en ons zo steeds verfrist en nieuwe kracht geeft. Zoals een slok water tijdens een lange, vermoeiende tocht een mens op kan frissen en nieuwe kracht kan geven. Zondag 29 mei wordt de viering vorm gegeven met de Missa Criolla. Het Regenboogkoor is al lang bezig deze gezongen mis in te studeren en er wordt vol verwachting naar uitgekeken. De Misa Criolla is een Zuid-Amerikaanse mis, gecomponeerd door de Argentijn Ariel Ramirez. Hij bestaat uit de delen Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus en Agnus Dei. Het koor is uitgebreid met vijftien gastzangers. Dit alles onder de bezielende leiding van Hendrik Vonk, die ook de solopartijen zal zingen. Het geheel wordt begeleid door een combo. De Latijns-Amerikaanse muziek met aanstekelijk ritme zal zorgen voor een inspirerende viering. In de lezingen zullen we met koning Salomo, die tot God bidt bij de ingebruikneming van de tempel (1 Koningen 8) en met Jezus, die voor de hongerige menigte het brood breekt en de vis uitdeelt, erover nadenken hoe God en mens, mens en God, voortdurend op elkaar betrokken zijn in een eeuwige dynamiek.

Ook zo’n volle gereedschapskist?] Je weet hoe dat gaat: je koopt of krijgt nieuw gereedschap, maar het is toch moeilijk om het oude weg te gooien. Je weet nooit of het nog een keer te pas komt. Voor je het weet heb je alles twee keer. Mocht u ook zo’n volle gereed-

schapskist hebben en daar graag eens wat orde en ruimte in scheppen, dan kunt u uw oude gereedschap een zinvolle bestemming geven. Bij STUV (stichting Uitgeprocedeerde Vluchtelingen) zijn er vaak heel wat klusjes te doen. Daar zijn genoeg handen om aan de slag te gaan, maar het ontbreekt aan gereedschap. We zijn heel blij als mensen hun overtollige gereedschap aan STUV willen doneren. De komende maand staat er een bak in de hal van de Regenboog, waarin u gereedschap voor dit doel kwijt kunt. U kunt het ook rechtstreeks brengen naar het Maansteenpad 2. Namens STUV heel veel dank voor uw bijdrage. Er zal dankbaar gebruik van worden gemaakt. John Boon

Leids Kerkblad | 25

Evangelisch-Lutherse Gemeente Kerkelijk werker: Barbara Heckel MA, Kortenaerstraat 21, 2014 RR Haarlem, tel. 023 - 5444525 Consulent: drs. S. van Kammen, Abraham Mensstraat 26, 2015 JR Haarlem Voorzitter kerkenraad: mw. G. Graner-Bijma, Westerdreef 145, 2161 GR Lisse, tel. 0252 - 414887, [email protected] Secretaris kerkenraad: mevrouw C.C. Pet-Vonk, [email protected] Bankrekeningnrs: NL14 INGB 0000 1039 46 en NL63 ABNA 0451 0243 03 t.n.v. ELG Leiden te Lisse Kerk en consistorie: Hooglandse Kerkgracht 26 en 28, 2312 HV Leiden, tel. 071 - 5140783, [email protected] Kosterij: mw. H.J. Schotsman, Middelweg 36, 2312 KL Leiden, tel. 071 - 5140783, [email protected] Website: www.luthersekerkleiden.nl

De Geest van Pinksteren Veel mensen in Nederland weten al lang niet meer waar Pinksteren voor staat. Voor de meesten betekent het: lekker lang weekend, Pinkpop, kamperen, barbecue, meubelboulevard – zo maar een greep uit waar mensen zoal aan denken, als ze het woord Pinksteren horen. Pinksteren is een feest dat vandaag de dag vooral nog bekend is bij mensen met

een stevige kerkelijke achtergrond. Het is ook niet makkelijk: geen kindeke in de kribbe, kerstboom of kerstdiner. Geen verhaal over de opstanding van Jezus, geen paaseieren en paasontbijt. Pinksteren gaat over iets ongrijpbaars: over de geest. En dan niet in de zin van een spook, maar van de Heilige Geest. Met Pinksteren wordt gevierd dat de Heilige Geest op aarde kwam, om mensen moed en kracht te geven. De Heilige Geest geeft vertrouwen dat God bij de mensen is. Dit te vieren, is een heel stuk abstracter dan wat er zoal op andere christelijke feestdagen gevierd wordt. Het helpt ook niet echt dat Pinksteren geen vaste gebruiken heeft. Vroeger werd in sommige delen van Nederland een Pinksterbruid gekozen, een soort Miss Lente. En in sommige landen werden duiven in de kerk losgelaten als teken van de Heilige Geest. Als er geen rituelen meer zijn die de

Agenda Barbara Heckel ([email protected]), kerkelijk werker, is op dinsdag en verder wisselend op woensdag of vrijdag werkzaam in onze gemeente. Voor dringende zaken op andere dagen kunt u contact opnemen met de voorzitter of secretaris van de kerkenraad. Erediensten 1 mei geen dienst 8 mei ds. N. Pronk 15 mei mw. B. Heckel, viering Heilig Avondmaal 22 mei dhr. D. de Roest 29 mei geen dienst 5 juni geen dienst 12 juni mw. B. Heckel, viering Heilig Avondmaal 19 juni geen dienst 26 juni drs. W.T.V. Verhoeven 3 juli geen dienst Gemeentemiddag 5 juni Eten met Ruth om 16.00 uur Kerkenraad 10 mei en 14 juni om 20.00 uur in de consistorie Redactiecommissie contactpersoon Lenie de Jongh (0348 419778). Periode van het volgende Leids kerkblad is van 3 juli t/m 4 september. Inleverdatum kopij: uiterlijk 10 juni per mail bij [email protected]

26 | Leids Kerkblad

Geest als het ware zichtbaar maken, wat is dan typisch Pinksteren? Tegenwoordig is dat: een feestelijke kerkdienst, hopelijk ‘geestdriftig’ gezongen Pinksterliederen, en de kleur rood in de kerk – in de antependia en de stola van de voorganger – als herinnering aan het vuur waarin de Heilige Geest op het Pinksterfeest in Jeruzalem zichtbaar werd. Door deze geest hebben de leerlingen van Jezus hun angst afgeschud om voor hun geloof aan de opgestane Heer Jezus uit te komen. Wat betekent dat nu voor ons? Ik denk dat geestkracht ook voor ons belangrijk is. Wat zet ons in beweging, wat maakt ons enthousiast, wat doet ons ontvlammen? En door welke geest durven wij soms juist anders te zijn, tegendraads, als dat nodig blijkt? Wat je situatie ook is, er zijn steeds weer momenten in het leven waarin je geest, moed en kracht nodig hebt. We hebben ‘spirit’ nodig als we vastlopen. We hebben moed nodig, als we het niet meer zien zitten. En kracht om door te gaan, elke dag, stap voor stap. Ik wens ons allen, dat wij op deze manier ‘de geest krijgen’, en dat niet alleen met Pinksteren! Barbara Heckel

Eten met Ruth Ook dit jaar wil Ruth weer voor ons koken. Zij doet dit op zondag 5 juni. Die zondag is er geen dienst. We beginnen zoals gebruikelijk om 16.00 uur. Wat zij voor ons gaat koken is een verrassing. Maar het zal ongetwijfeld weer erg lekker zijn. Zet deze datum alvast in uw agenda.

Vereniging van Vrijzinnige Protestanten Pastoraal werker: mw. G. Kooijman-van Andel, Prinses Irenelaan 19, 2341 TP Oegstgeest, tel. 06 - 18392604 e-mail: [email protected] Voorzitter: dr. L. Leertouwer, Rijnsburgerweg 36, 2333 AB Leiden, tel. 071 - 5190227 Secretaris: G. Eegdeman, Laan van Arenstein 23, 2341 LS Oegstgeest tel. 071 - 5153865, [email protected] Bankrekeningnr.: NL56 INGB 0000 1750 67 t.n.v. 2e penningmeester VVP Leiden-Oegstgeest Kerkdiensten: Dorpscentrum, Lijtweg 9, 2341 HA Oegstgeest Website: www.vvpleidenoegstgeest.nl

Jaarprogramma 2015-2016 We zijn bijna aan het eind gekomen van het jaarprogramma 2015-2016. Er is nog een bijeenkomst van de Vrijzinnig Protestantse Vrouwengroep op 10 mei in het Dorpscentrum te Oegstgeest (14.30 uur) geagendeerd, maar dat is dan ook het laatste programmaonderdeel. Dat wil echter geenszins zeggen dat er na augustus 2016 geen activiteiten meer worden georganiseerd. Onder de bezielende leiding van onze pastor Gerrie Kooijman-van Andel wordt alles in het werk gesteld ook voor de komende jaren nog een activiteitenprogramma op te zetten. Voorlopig is het streven om eenmaal per maand een activiteit te organiseren op een zondagmiddag in het Dorpscentrum in Oegstgeest. Waarschijnlijk gaan ook de kringen ‘Kunst en Spiritualiteit à la Carte’ en ‘Literatuur en Religie’ (beide onder leiding van ds. Marjan Driessen) het komend seizoen gewoon door. Op de een of andere manier zullen wij een weg moeten vinden om u daarover te informeren. Ik wil u vragen de informatie via de verschillende (al dan niet digitale) media in de gaten te houden.

2017 een eind komt aan de kerkdiensten. De leden en vrienden van de Vereniging hebben allen een brief ontvangen met daarin de mogelijkheden waar men zich in Leiden en omgeving kan aansluiten waar het de wekelijkse kerkdiensten en het geestelijk onderdak betreft.

Lezing over Jeroen Bosch Zondag 3 april organiseerde de Vereniging in samenwerking met het Dorpscentrum Oegstgeest voor ongeveer tachtig belangstellenden een lezing over Jeroen Bosch. Bernard Vermet, deskundige op dit terrein en één van de organisatoren van de Bosch-tentoonstelling in Rotterdam in 2001, sprak met passie over de achtergronden van Bosch, zijn werken en zijn tijd. Over Jeroen Bosch is veel bekend, maar nog veel meer onbekend.

Paaszondag In deze dienst ging pastor Gerrie Kooijman-van Andel voor. Het thema van de dienst was: ‘Geloven in het onmogelijke’.

En dan is het buitengewoon leerzaam door een deskundige te worden ingelicht. Daarbij gebruikte Vermet naast dia’s van de alom bekende schilderijen ook uitvergrotingen van details uit deze werken. Met name die details zaten vol verrassingen.

Martijn Kogelenberg zingt Georges Brassens De paaskaars werd binnen gedragen en het koor Libera Voce onder leiding van Marjolein de Groot zong enkele liederen. Op zulke momenten is het jammer je te moeten realiseren dat per 1 januari

naast gaf hij nadere informatie over de levenswandel van Brassens. Het was een buitengewoon prettige bijeenkomst.

Zondag 13 maart kwam een groep van 35 geïnteresseerden bij elkaar in de kapelzaal van het Dorpscentrum om te luisteren naar Martijn Kogelenberg, die, zichzelf begeleidend op de gitaar, liederen zong van Georges Brassens. Daar-

Met zijn mooie stem vertolkte Martijn de liederen, waar in alle stilte door de aanwezigen naar werd geluisterd. De bedoeling van deze bijeenkomsten ‘Kunst en Spiritualiteit à la Carte’ is, dat er na afloop van het serieuze gedeelte een eenvoudige maaltijd wordt genuttigd, geënt op het thema van de bijeenkomst. Deze keer was er door de vrijwilligers zoveel bereid, dat er in het geheel niet meer kon worden gesproken van een eenvoudige maaltijd. Heel veel dank zijn wij verschuldigd aan al die vrijwilligers en aan Martijn. Gé Eegdeman

Agenda dinsdag 10 april 10.00 uur Dorpscentrum (Lijtweg 9 te Oegstgeest) Vrijzinnig Protestantse Vrouwengroep - Maaltijd woensdag 8, 15, 22 juni 20.00 uur Lokhorstkerk Zomercursus - ‘De veranderde betekenis van de doop’

Leids Kerkblad | 27

Eglise wallonne

Pasteur consulent: ds. H. Out (Église wallonne de La Haye), tél. 06-44948059, [email protected] Président du consistoire: A. Vletter, Valkenburgerweg 96, 2231 AP Rijnsburg, [email protected] Diaconie: Kumi Tempels, [email protected] Temple: Breestraat 62, 2311 CS Leiden, tél. 071-5134139 Salle Loeber: Breestraat 62, 2311 CS Leiden Compte de l’Eglise: NL72 INGB 0005 3700 99 Compte de la diaconie: NL67 ABNA 0578 6724 48 au nom de Diaconie Waalse Kerk Leiden. Marguillier et organiste: Erik van Bruggen, Breestraat 64, 2311 CS Leiden, tél. 071-5134139, [email protected] Secrétariat: Breestraat 64, 2311 CS Leiden, [email protected] Site web: https://sites.google.com/site/eglisewallonnedeleyde Facebook: eglise wallonne leiden

Étude biblique

Le dimanche 29 mai nous lirons et étudierons le Psaume 110. Toutes et tous sont invités à assister à cette étude biblique. Les langues véhiculaires sont le français et le néerlandais.

berijming van Datheen. Tussen de delen van het Magnificat van Buxtehude zong hij het Magnificat in het Gregoriaans.

Collectes diaconales La seconde collecte du 8 mai sera destinée à la Bibliothèque Wallonne, celle du 15 mai au ‘Avondmaalsproject’ de la PGL et celle du 5 juin à la fondation Stichting NeBa. Les autres dimanches la seconde collecte sera destinée à l’oeuvre de notre propre diaconie.

Orgelconcerten

Programme des prédications Culte le dimanche à 10h30 Mai le 1er – J.B. la Grouw le 5 (à 10h30, Ascension) – J.B. la Grouw le 8 – Pr K. Blei le 15 (Pentecôte) – Pr D. Ribs, sainte-cène le 22 – Pr D. Ribs (sous réserve) le 29 – Pr K. Blei Juin le 5 – J.B. la Grouw le 12 – Pr D. Ribs le 19 – J.B. la Grouw le 26 – Pr D. Ribs Juillet le 3 – Pr D. Ribs Autres dates à retenir le 14 mai à 16h30 – concert d’orgue par Klaas Stok le 28 mai – Réunion wallonne à la Haye le 29 mai à 15h00 – étude biblique

28 | Leids Kerkblad

Zaterdag 9 april jl. gaf Dorien Schouten uit Edinburgh een concert op het Steevens/Assendelftorgel. Zij opende haar programma met een bewerking van Psalm 24 van Anthoni van Noordt en sloot af met een Magnificat van Buxtehude. Wat niemand wist – ook voor de orgelcommissie kwam dit als een verrassing – was dat zij een zanger (bariton) had meegebracht, die tussen de delen van het eerste werk door diezelfde psalm à capella ten gehore bracht in de

Het volgende orgelconcert wordt gegeven door Klaas Stok, en wel op 4 mei, ook weer om 16.30 uur. Klaas Stok is organist van de St. Walburgis in Zutphen en heeft als dirigent van het Nederlands Kamerkoor de cd Tehilim opgenomen, over de psalmen in diverse tradities. Op 14 mei – daags voor Pinksteren – speelt hij onder meer van Buxtehude ‘Komm heiliger Geist, Herr’. De toegang is als altijd vrij; na afloop is er ter bestrijding van de onkosten een collecte.

Psalmenmiddag Op zaterdag 30 april 2016 om 16.00 uur wordt in de Waalse kerk een bijeenkomst gehouden met het karakter van een zangdienst onder de titel ‘Psalmen door de eeuwen heen’. Deze bijeenkomst wordt geleid door ds. A.J. Kunz – in het Nederlands - . In het programma staat het Geneefse psalter centraal, met de diverse Franse en Nederlandse berijmingen. Iedereen is welkom; de toegang is uiteraard vrij.

Hemelvaart – Pinksteren door Marianne Hoogervorst

Veertig dagen gaan vooraf aan het grootste christelijke feest Pasen. Wat minder bekend is dat de tijd na Pasen tot aan Hemelvaart ook veertig dagen telt. Veertig, dat staat in de bijbel voor een mensenleven lang. In deze periode lezen we dagelijks dat Jezus keer op keer verschijnt aan de apostelen. Dan volgt het onvermijdelijke: het afscheid van Jezus. Maar is het wel een afscheid? ‘Hemelvaart’ betekent letterlijk ‘opgang (‘vaart’) naar de hemel’. De hemel is in de Bijbel een beeld voor de ‘goddelijke werkelijkheid’. Met Hemelvaart, zo leert de Kerk, wordt Christus opgenomen in die goddelijke, niet-aardse werkelijkheid, waar de wetten van tijd en ruimte niet gelden. Doordat Christus, het hoofd van de Kerk, is verheven, zijn alle leden van zijn Kerk met de hemel verbonden. Lange tijd is het in de rooms-katholieke kerk de gewoonte geweest om op Hemelvaart, na het lezen van het evangelie, de paaskaars te doven als symbool dat Jezus niet meer onder ons is. De zondag na Hemel-

vaart wordt tot op de dag van vandaag ook wel ‘wezenzondag’ genoemd. We zijn alleen, zonder Jezus in ons midden, en wachtend op wat komen gaat. Na het Tweede Vaticaans Concilie heeft dit ritueel een andere plaats gekregen. Immers, Jezus was wel aan het oog onttrokken maar de paastijd duurt voort. Hemelvaart valt dus altijd op een donderdag maar wordt gevierd als zondag. Er zijn op deze dag veel volkse gebruiken, zoals bijvoorbeeld dauwtrappen, maar de christelijke betekenis van Hemelvaart raakt meer en meer verloren in onze westerse samenleving. Toch wordt er ook in onze tijd op veel plaatsen een pinksternoveen gehouden. Een noveen is een reeks gebeden die gedurende negen (noveen = negen) dagen wordt gebeden om de werking van de Heilige Geest. Dit in navolging van de apostelen die na Hemelvaart bij elkaar bleven in gebed, zo staat er geschreven in Handelingen 1:14. Pasen – Hemelvaart – Pinksteren, zij horen bij elkaar als een drie-eenheid. Op

paaszondag begint de paastijd, die vijftig dagen duurt tot aan Pinksteren (de naam Pinksteren komt van het Griekse pèntèkostè, dat ‘vijftigste’ betekent). Het is een blijde tijd, waarin de vreugde om de overwinning op de dood blijft doorklinken. De Paastijd mondt na zeven weken uit in Pinksteren of wel het Wekenfeest. Het Joodse Pinksteren wordt zeven weken na Pesach gevierd. Het herinnert de Joden aan het geschenk van de Thora. Voor ons christenen is het echter het feest van de Heilige Geest. We vieren dat de Heilige Geest neerdaalt over de apostelen en de vrouwen die bijeen waren in de zaal van het Laatste Avondmaal. Ze raken letterlijk in vuur en vlam. Ze blijven niet meer achter gesloten deuren zitten maar trekken er op uit om de Blijde Boodschap van Jezus te verkondigen. De rooms-katholieke kerk heeft het ritueel van het doven van de paaskaars terecht verschoven naar Pinksteren. Na het evangelie horen we immers hoe wij allen de opdracht krijgen om op weg te gaan uit kracht van de Geest! Daarom wordt de paaskaars gedoofd. Het vuur van Gods Geest brandt in ons hart en daarmee gaan we op weg. In de PKN en in het bijzonder de Regenboog is gekozen voor een andere betekenis van het doven van de paaskaars, namelijk op Goede Vrijdag, bij het sterven van Jezus. Dit artikel is dan ook geschreven vanuit de katholieke traditie. Marianne Hoogervorst Pastoraal werkster van de oecumenische geloofsgemeenschap Merenwijk

Leids Kerkblad | 29

BMS Netwerk Notarissen

persoonlijk, betrokken en altijd dichtbij

> Alle rechtsgebieden

Notarissen mr. R.H. Breedveld

> Combinatievoordeel bij gelijktijdig passeren van verschillende akten

mr. E.J. Moolenaar mr. M. Schwarze

Nico Soek begeleidt en verzorgt de uitvaart, ook als u elders verzekerd bent.

> Gratis abonnement op onze elektronische nieuwsbrief

Plantsoen 25 2311 KG Leiden T (071) 516 29 30 F (071) 516 29 35 E [email protected]

> Eigen parkeerterrein 16458

www.bmsnotarissen.nl    

WAARDENVOLLE BEGELEIDING IN EEN LEVENSCRISIS  

WAARDENVOLLE  BHulp EGELEIDING   IN  EEN  LEVENSCRISIS   bij relatieproblemen?  

Begeleiding bij echtscheiding? Hulp  bij  relatieproblemen?  

Begeleiding  balimentatie? ij  echtscheiding?   Afspraken Afspraken  alimentatie?  

Opstellen convenant ouderschapsplan? Opstellen  convenant   en  en ouderschapsplan?  

   

 

 

www.jeaninegeijtenbeek.com   06-­‐33750325  /  071-­‐8897675  

rd in voo e n i l n o Schrijf u

ieuw tis n a r g e

071 - 57 20 076 dag en nacht www.arumuitvaartzorg.nl

Samen, stap voor stap Sabien de Bruijne Wasstraat 30 2313 JJ Leiden 06 39 18 80 35 [email protected] www.salut-uitvaartbegeleiding.nl

Sfeervol wonen!

Niet pand gericht Maar klant gericht! RE/MAX Makelaarsgilde Leiden Vraag naar:

Wim Lemckert Levendaal 73-75 Leiden 071-5162374 of 06-33931000 Sta zes dagen in de week voor u klaar.

S I N D S 19 3 5

Lammenschansweg 138 ■ Leiden ■ (071) 532 38 48

w w w. wzirkzeewonen.nl j-zirkzee.nl

30 | Leids Kerkblad

Voor verkoop of aankoop van uw woning. [email protected]

e sbri

f

De Tien Geboden van Teico Sikkema Teico Sikkema is gehuwd met Marga, lid van de Hervormde Marewijkgemeente en werkzaam aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden.

2. U zult u voor die niet buigen noch hen dienen. Jarenlang beoefende ik oosterse vechtsporten. Daarin komen rites voor. Zo wordt er gebogen voor de tatami (mat) en in bepaalde gevallen voor de shinden (schrijn). Ook worden vormen van meditatie gebruikt. Deze lijken onschuldig, maar zijn dit niet. De tegenstander van God is hierin aanwezig. Wat de Bijbel zegt over geestelijke machten is geen fabel, maar werkelijkheid.

Verkeersregels bestaan uit geboden en verboden. Zonder deze regels ontstaat chaos. Met deze regels is er orde en kan de bestemming veilig worden bereikt. De aan Mozes gegeven wet kan in mijn ogen in een bepaald opzicht hiermee worden vergeleken. Een reflectie op de Tien Geboden kan op vele manieren plaatsvinden. Ik doe het op de onderstaande wijze. Voor de juridische gevolgen van de wet – ik kan het niet nalaten – wijs ik op de brieven aan de Romeinen, de Galaten en de Hebreeën. Daar lees je hoe deze wet verband houdt met Jezus en wat de betekenis is van geloven voor het komen tot je (eind)bestemming. 1. U zult geen andere goden voor Mijn aangezicht hebben. HERE HERE God, barmhartig en genadig, geduldig, groot van goedertierenheid en trouw, die overtreding en zonde vergeeft, maar de schuldige niet voor onschuldig houdt (Exodus 34). U bent de Eerste en de Laatste, buiten U is er geen God (Jesaja 44; Openbaring 1). Amen.

3. U zult de naam van de HERE, uw God, niet ijdel gebruiken. Even een schilderijtje ophangen. Drie keer slaan en maar één keer raak. Een vloek ontsnapt aan de man met de hamer. Het is maar goed dat God de mens niet in alles verhoort… Hoe anders is Gods eigen spreken. Het spreken van Zijn woord is de vervulling van Zijn woord. Hij is het Woord, het scheppende Woord. Wij worden uitgenodigd de naam van God mèt oorzaak te gebruiken: ‘Alles wat u de Vader zult bidden in Mijn naam, zal Hij u geven.’

6. U zult niet doodslaan. Ga ik hier vrijuit? Wel naar daden, maar ook naar gedachten? Is de overtreding, net als bij andere geboden, niet gelegen in de overleggingen van het hart? 7. U zult niet echtbreken. Tijdens een college over huwelijksvermogensrecht vroeg ik mijn studenten wat zij vonden van Second Love. De meningen waren verdeeld. Uit Jezus’ benadering van dit gebod (Mattheüs 5) leid ik af dat de gelovige geen onderscheid moet maken tussen het gehuwd en het getrouwd zijn. Huwelijk en trouw horen bij elkaar. 8. U zult niet stelen. Belastingrecht. Leuker dan dat kun je het niet maken. In hoeverre is het progressief belastingtarief te rechtvaardigen? Dat de breedste schouders de zwaarste lasten dragen vind ik juist. Dat nivelleren een feest is, heb ik nooit gemerkt; ik heb voor het feestje zelfs geen uitnodiging ontvangen. Maar geven zonder iets terug te verwachten, dat is eigenlijk ook wel bijbels.

4. Gedenk de sabbatdag, dat u die heiligt. Wat heerlijk dat we ons eigen ‘scheppingswerk’ voor een dag mogen onderbreken om zelf op adem te komen en ons in het bijzonder te richten op God.

9. U zult geen vals getuigenis spreken tegen uw naaste. Dus ook niet als je naaste er nooit achter zal komen.

5. Eer uw vader en uw moeder. Mijn ouders hebben mij verteld van Gods liefde voor mij en voor deze wereld. In hun liefdevolle zorg zie ik een beeld van mijn Vader in de hemel. Daar ben ik mijn ouders en God dankbaar voor.

10. U zult niet begeren iets wat van uw naaste is. Wat zullen wij wel begeren? De Here, onze God, lief te hebben met heel ons hart, met heel onze ziel en met heel ons verstand en onze naaste als onszelf (Mattheüs 22). Dit is de grondslag en de vervulling van alle geboden.

Leids Kerkblad | 31

Mens in beweging Zeven werken van barmhartigheid De naakten kleden

Nieuwe kleding de hele wereld over ‘Heb je niet eens wat T-shirtjes voor ‘onze’ weeskinderen in Sri Lanka?’ Met die simpele vraag aan een vriend van ons, de toenmalige directeur van modeketen H&M in Nederland, begon zo’n twintig jaar geleden een uniek avontuur: de verspreiding van gigantische hoeveelheden nieuwe kleding in de armste landen van de wereld. Met mijn vraag bedoelde ik een stapeltje kleren; iets wat ik makkelijk in mijn koffer kon meenemen naar Sri Lanka als ik daar, als secretaris van de Stichting Vrijwillig samenwerkende Hulporganisaties Ontwikkelingslanden, onze projecten ging bezoeken. Ik had toen in de verste verte niet kunnen bedenken dat H&M ons uiteindelijk voor vele miljoenen euro’s aan kleding zou schenken.

kleding, die vaak door elkaar in de dozen zit, van elkaar te scheiden. Dat betekent dat we de dozen stuk voor stuk moeten openmaken en de inhoud moeten scheiden. In een tropisch land heeft men immers niets aan dikke truien, maillots of lange winterjassen, maar aan dunne bloesjes en teenslippertjes juist wel. Een nog groter karwei is het verwijderen van de labels van alle kleding (een eis van H&M om ongewenste handel te voorkomen). Al vanaf het begin moest ik de hulp inroepen van vriendinnen, scholieren en leden van een Rotaryclub. Ik herinner me een geanimeerde happening in de Vredeskerk waar vrijwilligers zich door een enorme berg van witte, donzen jacks worstelden. Een heel dorp in Roemenie liep daarna met zeer herkenbare jassen… ‘Ontlabelen’ werd een actief werkwoord, een bezigheid die tientallen mensen in huiskamers, ontmoetingsruimten en kerkzalen urenlang bij elkaar hield en die ook nog eens gelegenheid gaf tot diepgaande gesprekken, want ‘praten en breien’ kan heel goed samengaan.

Ook kon ik me toen nog niet voorstellen dat tientallen andere hulporganisaties zouden meeprofiteren van de beslissing om kleding die afgekeurd wordt vanwege een kleine imperfectie niet te vernietigen maar uit te delen aan arme mensen. Ook als noodhulp is er in de afgelopen jaren flink wat kleding gegaan naar bepaalde rampgebieden. Destijds begonnen we met de distributie van 636 meisjesvestjes verpakt in dertig dozen. Al snel daarna kregen we regelmatig grotere leveranties, een keer zelfs meer dan duizend dozen: een pakhuis vol. Het is altijd een enorme arbeidsintensieve klus om de warme en de luchtige

32 | Leids Kerkblad

Ons netwerk groeide uitbundig. Op onze contactenlijst staan zeker twintig hulporganisaties; allemaal ontstaan uit particulier initiatief, of groepen met een uitgebreide achterban die zich sterk maken voor een bepaald buitenland. Onderling uitwisselen van donaties leerden we ook: toiletartikelen, dekens en lakens, verbandmiddelen. Zelfs nieuwe toiletpotten en glanzende kranen voor tehuizen in Roemenië. Die kwamen uit de groothandel van het echtpaar Beekman dat het eigen bedrijf ging sluiten in verband met pensioen en die sindsdien de meest actieve vrijwilligers van onze hulporganisatie zijn! Onze kledingdistributies zouden volstrekt onmogelijk zijn geweest zonder de kosteloze medewerking van bouwbedrijf Huurman in Leiden en later transportbedrijf Mostert in Leiderdorp. Met hun transportwagens hebben ze de vele

pallets met gestapelde dozen telkens trouw opgehaald bij H&M en vervolgens opgeslagen in hun eigen magazijnen, vanwaar wij weer konden uitleveren aan de bevriende hulporganisaties. Zodoende is de kleding terechtgekomen in onder andere Sri Lanka, Indonesië, Ghana, Gambia, Zuid-Afrika, Suriname, Ethiopië, Filippijnen, Brazilië, Kroatië, Albanië, Armenië, Kosovo, Litouwen, Polen, Wit-Rusland, Oekraïne en Roemenië. Wat altijd opvalt is de voorpret waarmee de vrijwilligers de kleding voor hun doellanden komen ophalen; met vrachtwagens, busjes, personenauto’s met aanhangwagens. Er is namelijk niets leukers dan mensen te verrassen met iets wat ze nodig hebben. Kinderen in weeshuizen, mensen in armoedige omstandigheden en in rampgebieden, bejaarden in troosteloze situaties, oorlogsslachtoffers, gehandicapten in tehuizen… ze krijgen een nieuwe broek, nieuw ondergoed, trui, T-shirt, blouse, rok, muts, wanten, jas of schoenen. Wie is daar nou niet blij mee? Reina Wessels-ten Bruggenkate, secretaris Stichting Vrijwillig samenwerkende Hulporganisaties Ontwikkelingslanden

Algemene Kerkenraad Algemene Kerkenraad Protestantse Gemeente te Leiden preases: F. van Oosten, Akkerhoornbloem 36, Leiden scriba: M.P.H.J. Korbee, Zandzegge 11, 2318 ZK Leiden, tel. 071 - 5126574 postadres: Kerkelijk Bureau, Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden telefoon: 071 - 5764145 e-mail: [email protected]

hwb

Leden van de Algemene Kerkenraad (AK) kwamen op 19 april bijeen in de Vredeskerk. Na de opening door Bert Verweij, werd het nieuwe moderamen verkozen. Naast de ‘vaste’ leden Foort van Oosten (voorzitter) en Michael Korbee (scriba), zijn dat ‘oudgedienden’ Cent van Vliet en José van het Veld, en nieuwkomers Annet Pelleboer en ds. Ellis Ezinga. Bij afwezigheid wordt Van Oosten vervangen door ds. Ezinga en Korbee door Van Vliet. Vervolgens werd de zelfscan van de Oecumenische Geloofsgemeenschap de Regenboog op 23 november 2015 afgehandeld. Op initiatief van het moderamen is een gesprek met de Regenboogkerk geïnitieerd om het verloop van de zelfscan in de AK te evalueren. Beide meenden dat op diverse punten verbetering mogelijk is. Dit eerste gesprek, leidde tot een tweede gesprek waarin een aanvullende zelfscan besproken is, alsook gewenste aanpassingen in de gesprekshandleiding. Dit leidde tot een herziene versie van zowel zelfscan als gesprekshandleiding. Een vertegenwoordiging van de Regenboogkerk was aanwezig om nogmaals met elkaar in gesprek te gaan. Allen concludeerden dat het gesprek nu beter liep, omdat er nu meer een sfeer van openheid en gezamenlijkheid heerste. Zowel de voorgestelde wijzigingen in de gesprekshandleiding alsook het verslag van het verloop van de zelfscan op 23 november, zijn daarna vastgesteld. Tevens is het tijdspad van de overige zelfscans vastgesteld, namelijk: op 28 juni de Hervormde Marewijkgemeente, op 27 september Leiden Zuidwest, in januari 2017 De Verbinding en tot slot in februari de Leidse Binnenstadsgemeente. Na een toelichting door Metha van Vliet (lid van het college van kerkrentmeesters) werd de Beleidsregel Stoffelijke Zaken

behandeld en vastgesteld. Het gaat hier om de ‘spelregels’ wat betreft het vergoeden van allerlei zaken die met het interieur van een vierplek te maken hebben. Denk hierbij aan banken, beamers en liedboeken. De beleidsregel laat zien welke kosten centraal vergoed worden en welke kosten de wijkgemeenten voor hun rekening moeten nemen. Nu hierover duidelijkheid is, kan het college sneller verzoeken afhandelen voor aanschaf van zaken. Op verzoek van het college van kerkrentmeesters is de omvang van het college aangepast. In de Plaatselijke Regeling staat dat deze uit ‘tenminste negen leden’ dient te bestaan. Echter door verhuizingen en het neerleggen van ambten (al dan niet volgens schema), bestaat het college feitelijk uit zeven leden. Wanneer leden dan ook nog eens verhinderd zijn een vergadering bij te wonen, bestaat het gevaar dat het quorum (de helft plus één) niet gehaald wordt, zodat er (volgens de kerkorde) geen besluiten genomen kunnen worden. Vandaar dat besloten is dat het college voortaan bestaat uit ‘tenminste zeven leden’. Tot slot meldde Marinus Graner van de Evangelisch Lutherse Gemeente dat volgend jaar het vijfhonderdjarig bestaan van de Reformatie gevierd wordt. Immers, in 1517 heeft Maarten Luther volgens de traditie 95 stellingen over de aflaat aan de kerkdeuren van Wittenberg gespijkerd, dat als begin van de Reformatie wordt gezien. De PgL is van harte uitgenodigd om mee te denken over activiteiten. Met het voorstel gezamenlijk lied 981 te zingen, sloot Bert Verweij de vergadering.

Vitaliteitsfonds Tot en met 30 augustus kunnen projectaanvragen voor het Vitaliseringsfonds bij de scriba van de AK worden ingediend. Wie ideeën heeft, dient eerst contact met zijn of haar wijkkerkenraad op te nemen, want alleen die kan aanvragen indienen. In 2014 vond de eerste aanvraagronde plaats voor het fonds, dat een direct resultaat is van het Beleidsplan 2014-2017. In het stuk ‘Reglement voor het vitaliseringsfonds’ dat in het bezit is van de wijkkerkenraden en op de website van de PgL te vinden is, is over de aanvraag onder meer te lezen: ‘De maximale bijdrage uit het vitaliseringfonds aan een project bedraagt 20.000 euro per jaar. De maximale looptijd van een project is twee jaar.’ De AK nodigt u van harte uit om projectaanvragen in te dienen! Michael Korbee

Leids Kerkblad | 33

College van Kerkrentmeesters Secretaris: J.P. Karstens, tel. 071 - 5212087 Adres: Kerkelijk Bureau, Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden, tel. 071 - 5764145, [email protected] Bankrekeningnrs: NL78 INGB 0000 0418 78 t.n.v. Protestantse Gemeente te Leiden (voor giften) NL92 INGB 0000 1215 54 t.n.v. Actie Kerkbalans Leiden (voor vrijwillige bijdragen) Kerkelijk Bureau: Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden Geopend: maandag t/m donderdag van 09.00-12.00 uur, tel. 071 - 5764145 Mutaties: in verband met verhuizing, huwelijk, geboorte of overlijden gaarne melden bij het Kerkelijk Bureau ten behoeve van de ­verwerking in de ledenadministratie. Collectebonnen: Bonnen van € 0,75 (€ 15,00 per vel), van € 1,20 (24,00 per vel) en € 2,00 (€ 40,00 per vel). Collectebonnen bestellen? a. In de webwinkel op www.protestantsegemeenteleiden.nl of b. Door betaling op bankrekeningnr. NL78 INGB 0000 0418 78 t.n.v. Protestantse gemeente te Leiden o.v.v. aantal bonnen en prijs

Groot onderhoud Marekerk

werkzaamheden zullen een aantal maanden in beslag nemen en staan onder het wakend toezicht van onze adviseur voor de monumentale kerkgebouwen, de heer mr.ir. L. Barendregt. In volgende jaren zullen andere onderdelen van de kerk onderhoud verkrijgen.

Ziekte medewerkers In de Collegevergaderingen is stilgestaan bij de langdurige ziekte van drie van onze medewerkers, namelijk kosterbeheerder Henk Holswilder van de Vredeskerk, cantor-organist Henk Gijzen van de Marekerk, en cantor-organist Theo Visser van de Hooglandse Kerk.

Al langere tijd was er zorg over de onderhoudstoestand van de ramen van de Marekerk. Omdat de kosten van het onderhoud van dit rijksmonument subsidiabel zijn, werd gewacht tot de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed de toezegging deed dat de onderhoudskosten van de kerk voor een periode van zes jaren gesubsidieerd zouden worden. Die toezegging kwam eindelijk – na vijf jaar wachten – in augustus 2015 af. Voor de periode 20162021 zijn de (geraamde) onderhoudskosten ad in totaal € 550.000,- subsidiabel. Nu is gestart met de hoogstnoodzakelijke renovatie van de ramen. De kosten daarvan bedragen circa € 200.000,-. Het vastgestelde subsidiepercentage bedraagt vijftig procent, zodat wij € 100.000,- subsidie ontvangen. Het restant komt ten laste van onze gemeente. Een deel daarvan kan gefinancierd worden uit het legaat van wijlen de heer N. van der Mark. De

34 | Leids Kerkblad

Wij hopen en bidden dat zij geheel mogen herstellen en weer het werk ter hand mogen nemen waar zij zo van houden. Inmiddels zijn wij blij dat hun werkzaamheden zoveel mogelijk kunnen doorgaan. Vrijwilligers in de Vredeskerk nemen – onder wakend oog van Henk Holswilder – zijn taken waar. In de Marekerk neemt een team van door Henk Gijzen gerekruteerde hulporganisten uit de Marewijk de diensten waar. In de Hooglandse Kerk kunnen we een beroep doen op organisten die in de afgelopen jaren diensten van Theo Visser waarnamen, aangevuld met organisten uit omliggende gemeenten.

Pieter Kop onderscheiden Opnieuw mocht collegelid Liesbeth Havenaar in de Vredeskerk een onderscheiding uitreiken van de Vereniging voor Kerkrentmeesterlijk Beheer. Nu was op zondag 10 april Pieter Kop de vrijwilliger die met deze onderscheiding verrast werd. Ruim dertig jaar was Pieter Kop de penningmeester van de wijkgemeente Maranathawijk. Eerst van de hervormde wijkgemeente, nadien van de protestantse wijkgemeente. Nu deze wijk samengaat met wijkgemeente Vredeskerk werd het tijd om Pieter Kop in het zonnetje te zetten en hem te bedanken voor zijn jarenlange inzet. Pieter is geen man van veel woorden. Maar trouw en nauwgezet verzorgde hij de wijkfinanciën. Deze stille in den lande verdient het daarvoor onderscheiden te worden! Hans Karstens

Uw bijdrage gevraagd voor het Leids Kerkblad Met haar redactieteam houdt waarnemend hoofdredacteur Jacqueline Schoonwater ons kerkblad op het niveau waar de vorige hoofdredacteur, ds. Ad Alblas, het op heeft gebracht. Al vaker hebben wij heel pretentieus gezegd dat ons kerkblad misschien wel het beste kerkblad is van heel Nederland. U ontvangt dit, mede dankzij de vele lopers, steeds weer gratis is de bus. Maar er zijn natuurlijk wel kosten aan dit kerkblad verbonden! Daarom een beroep op u of u weer een vrijwillige bijdrage wilt verlenen. Een bijdrage van € 25,- zou heel mooi zijn! Vorig jaar droeg u gezamenlijk ruim € 23.000,- bij. Het zou fantastisch zijn als we dat bedrag weer gaan halen!

Kerkdiensten ■■Zondag 1 mei Deurcollecte: kosten predikanten en kerkelijk werkers Hooglandse Kerk 10.00 u. ds. M. Lanooij, Den Haag 11.45 u. oecumenische studentendienst, mw. A.M. van Hilst (overweging), mw. ds. J. van Malde (liturg) Marekerk 10.00 u. ds. T. Jacobs 17.00 u. ds. Z. de Graaf, Katwijk a/d Rijn Maranathawijk 10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk 10.00 u. ds. J.R. Wolthaus Antoniuskerk 9.15 u. mw. W.J. Bettenhaussen-Baak, Zoetermeer De Regenboog 10.00 u. mw. pastor M. Hoogervorst Evangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. geen dienst Dorpscentrum Oegstgeest 10.30 u. pastor H. van Breukelen Waalse Kerk 10.30 u. J.B. la Grouw Zorgcentrum Groenhoven 10.00 u. geen dienst Overrhyn 10.30 u. R. Leijdekker LUMC 10.00 u. mw. ds. M.A. de Vries Alrijne Ziekenhuis Leiden 10.15 u. ds. A.C. Kooijman, Woord en Tafel Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal) dienst voor doven 10.00 u. mw. B. Breugem-Berghuis ■■Maandag 2 mei Haagwijk 15.00 u. pastor H. van Breukelen ■■Donderdag 5 mei Hemelvaartsdag Deurcollecte: huur en onderhoud kerkelijke gebouwen Hooglandse Kerk 10.00 u. ds. J. Korf, Den Haag Marekerk 10.00 u. ds. T. Jacobs De Regenboog 19.00 u. pastor A. van der Helm, eucharistieviering Waalse Kerk 10.30 u. J.B. la Grouw Zorgcentrum Groenhoven 10.00 u. ds. J. Groenleer ■■Zaterdag 7 mei Zuydtwijck 10.30 u. pastor H. van Breukelen ■■Zondag 8 mei Deurcollecte: door de wijken te bepalen doel Hooglandse Kerk 10.00 u. proponent mw. G. Neels 11.45 u. N. Asrami en mw. ds. Chr. van den Berg-Seiffert (liturg)

Marekerk 10.00 u. ds. J.H. Gijsbertsen, Voorthuizen 17.00 u. ds. C. van Duijn, Delft Maranathawijk 10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk 10.00 u. O. Th. Boonstra Antoniuskerk 10.00 u. D. de Roest De Regenboog 10.00 u. mw. pastor C. Hofschreuder Evangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. mw. ds. N. Pronk, Den Haag Dorpscentrum Oegstgeest 10.30 u. ds. K. Bezemer Waalse Kerk 10.30 u. ds. K. Blei, Haarlem Zorgcentrum Groenhoven 10.00 u. ds. B.A. Nieuwenhuijse Overrhyn 10.30 u. mw. S. Poppe-Rienks, Oegstgeest LUMC 10.00 u. ds. A.J. Hammer Alrijne Ziekenhuis Leiden 10.15 u. mw. ds. R.G. Schultheiss, Sassenheim Dorpskerk Leiderdorp dienst voor mensen met een verstandelijke beperking 15.00 u. mw. ds. E. de Paauw ■■Zondag 15 mei Pinksteren Deurcollecte: kosten predikanten en kerkelijk werkers Hooglandse Kerk 10.00 u. ds. A. Alblas, m.m.v. de Leidse Cantorij 11.45 u. oecumenische studentendienst mw. ds. Chr. van den Berg-Seiffert Marekerk 10.00 u. ds. T. Jacobs 17.00 u. ds. J. Smit, Katwijk a/d Rijn Maranathawijk 10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk 10.00 u. ds. G.J. Venema, dienst voor jong en oud, Schrift en Tafel, m.m.v. de cantorij Antoniuskerk 10.00 u. mw. ds. E.M. Ezinga, oecumenische viering met de Lam Gods parochie De Regenboog 10.00 u. mw. ds. E.S. Smidt, viering van de Maaltijd, m.m.v. het Regenboogkoor Evangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. mw. B. Heckel, Heilig Avondmaal Dorpscentrum Oegstgeest 10.30 u. ds. E.P. Meijering, Oegstgeest Waalse Kerk 10.30 u. ds. D. Ribs, Heilig Avondmaal Zorgcentrum Groenhoven 10.00 u. ds. A. Vuijst, Noordwijkerhout Overrhyn 10.30 u. mw. E. Kruyt LUMC 10.00 u. pastor H. van Breukelen Alrijne Ziekenhuis Leiden 10.15 u. pastor H. de Groot Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal) dienst voor doven 10.00 u. J.A. Jongeneel ■■Maandag 16 mei tweede pinksterdag Zuydtwijck 10.30 u. pastor H. van Breukelen en mw. ds. M.J. Wassenaar

Haagwijk 15.00 u. mw. ds. M. Wassenaar en pastor H. van Breukelen ■■Vrijdag 20 mei ontmoetingsdag zieken Vredeskerk 10.00 u. ds. G.J. Venema ■■Zondag 22 mei Deurcollecte: huur en onderhoud kerkelijke gebouwen Hooglandse Kerk 10.00 u. ds. A. Alblas, m.m.v. Franciska Dukel, zang 11.45 u. oecumenische studentendienst W. Burgering Marekerk 10.00 u. ds. B.J. van der Graaf, Amsterdam 17.00 u. ds. T. Jacobs Maranathawijk 10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk 10.00 u. ds. G.J. Venema, doopdienst Antoniuskerk 10.00 u. mw. pastor E. den Herder-Michielsen, m.m.v. het Ouderenkoor Voorschoten De Regenboog 10.00 u. werkgroep vieringen Evangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. D. de Roest Dorpscentrum Oegstgeest 10.30 u. mw. pastor E. Kromhout, Leidschendam Waalse Kerk 10.30 u. ds. D. Ribs Zorgcentrum Groenhoven 10.00 u. geen dienst Overrhyn 10.30 u. pastor H. van Breukelen LUMC 10.00 u. pastor J.H.S. Evers Alrijne Ziekenhuis Leiden 10.15 u. ds. A.C. Kooijman, concert ■■Zondag 29 mei Deurcollecte: kosten predikanten en kerkelijk werkers Hooglandse Kerk 10.00 u. mw. ds. G.K.M. Smit-de Groot, Zoeterwoude 11.45 u. J. Delhaas, kinderdienst Marekerk 10.00 u. ds. T. Jacobs, jeugddienst 17.00 u. ds. F.J. van Harten, Scheveningen Maranathawijk 10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk 10.00 u. mw. ds. S.G.H. Vroomans, Delft Antoniuskerk 10.00 u. mw. ds. E.M. Ezinga, Heilige Doop De Regenboog 10.00 u. mw. ds. E.S. Smidt en mw. pastor M. Hoogervorst, viering van de Maaltijd, m.m.v. het Regenboogkoor Evangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. geen dienst Dorpscentrum Oegstgeest 10.30 u. J. Magliano-Tromp Waalse Kerk 10.30 u. ds. K. Blei, Haarlem Zorgcentrum Groenhoven 10.00 u. mw. J.G. Leeffers, Oegstgeest

Leids Kerkblad | 35

Overrhyn 10.30 u. M. v.d. Linden, Katwijk LUMC 10.00 u. mw. ds. H.C. Pasterkamp Alrijne Ziekenhuis Leiden 10.15 u. pastor H. van Breukelen Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal) dienst voor doven 10.00 u. C. van Rijn, Katwijk ■■Maandag 30 mei De Regenboog 19.00 u. pastor A. van der Helm, eucharistieviering ■■Zaterdag 4 juni Zuydtwijck 10.30 u. pastor H. van Breukelen ■■Zondag 5 juni Deurcollecte: huur en onderhoud kerkelijke gebouwen Hooglandse Kerk 10.00 u. ds. A. Alblas, Heilig Avondmaal, m.m.v. de Leidse Cantorij 11.45 u. oecumenische studentendienst ds. H.E. Schouten Marekerk 10.00 u. ds. H.J. van Wijnen, Nieuwegein 17.00 u. ds. T. Jacobs Maranathawijk 10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk 10.00 u. ds. G.J. Venema Antoniuskerk 9.15 u. ds. O. Elseman, Den Haag De Regenboog 10.00 u. mw. ds. B. Heubeck Evangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. geen dienst Dorpscentrum Oegstgeest 10.30 u. mw. ds. M.J. Wassenaar, Boskoop Waalse Kerk 10.30 u. J.B. la Grouw Zorgcentrum Groenhoven 10.00 u. geen dienst Overrhyn 10.30 u. mw. J.K. Borreman – la Fleur, Leiderdorp LUMC 10.00 u. pastor H. van Breukelen Alrijne Ziekenhuis Leiden 10.15 u. mw. ds. R.G. Schultheiss, Sassenheim ■■Maandag 6 juni Haagwijk 15.00 u. pastor H. van Breukelen ■■Zondag 12 juni Deurcollecte: Roosevelthuis Hooglandse Kerk 10.00 u. ds. A. Alblas, doopviering 11.45 u. oecumenische studentendienst mw. ds. J. van Malde Marekerk 10.00 u. ds. T. Jacobs, doopprojectdienst 17.00 u. ds. W. Markus, Bergschenhoek Maranathawijk 10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk 10.00 u. ds. G.J. Venema Antoniuskerk 10.00 u. ds. B.J..W. Schelhaas, Heilig Avondmaal De Regenboog 10.00 u. mw. pastor M. Hoogervorst Evangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. mw. B. Heckel, Heilig Avondmaal

36 | Leids Kerkblad

Dorpscentrum Oegstgeest 10.30 u. ds. A.J. Noord, Haarlem Waalse Kerk 10.30 u. ds. D. Ribs Zorgcentrum Groenhoven 10.00 u. ds. A. Vuijst, Noordwijkerhout Overrhyn 10.30 u. R. Rus, Oegstgeest LUMC 10.00 u. mw. ds. M.A. de Vries Alrijne Ziekenhuis Leiden 10.15 u. pastor H. de Groot Grote Kerk Rijnsburg 17.00 u.! ds. F. van Dijke, gecombineerde dienst voor doven en horenden Dorpskerk Leiderdorp dienst voor mensen met een verstandelijke beperking 15.00 u. P. van Ankeren ■■Zaterdag 18 juni Zuydtwijck 10.30 u. mw. ds. M.J. Wassenaar ■■Zondag 19 juni Deurcollecte: kosten predikanten en kerkelijk werkers Hooglandse Kerk 10.00 u. ds. D. Verboom 11.45 u. mw. ds., Chr. van den Berg-Seiffert, jongerendienst Marekerk 10.00 u. ds. T. Jacobs, voorbereiding Heilig Avondmaal 17.00 u. ds. D. Verboom 19.30 u. ds. K. de Lange, Amsterdam, Alphadienst Maranathawijk 10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk 10.00 u. ds. J.R. Wolthaus, m.m.v. Dawwagiem Antoniuskerk 9.15 u. mw. ds. E.M. Ezinga De Regenboog 10.00 u. mw. ds. E.S. Smidt, viering van de Maaltijd Evangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. geen dienst Dorpscentrum Oegstgeest 10.30 u. ds. K.H. van Klaveren, Den Haag Waalse Kerk 10.30 u. J.B. la Grouw Zorgcentrum Groenhoven 10.00 u. geen dienst Overrhyn 10.30 u. mw. E. Kruyt LUMC 10.00 u. pastor J.H.S. Evers Alrijne Ziekenhuis Leiden 10.15 u. pastor H. van Breukelen ■■Maandag 20 juni Haagwijk 15.00 u. mw. ds. M. J. Wassenaar ■■Zondag 26 juni Deurcollecte: huur en onderhoud kerkelijke gebouwen Hooglandse Kerk 10.00 u. ds. A. Alblas, jeugddienst 11.45 u. oecumenische studentendienst mw. ds. Chr. van den Berg-Seiffert Marekerk 10.00 u. ds. T. Jacobs, Heilig Avondmaal 17.00 u. ds. T. Jacobs, dankzegging Heilig Avondmaal

Maranathawijk 10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk 10.00 u. P.A. Baan Antoniuskerk 10.00 u. mw. ds. M. J. Wassenaar, Boskoop De Regenboog 10.00 u. mw. pastor M. Hoogervorst, m.m.v. het Regenboogkoor Evangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. W.T.V. Verhoeven Dorpscentrum Oegstgeest 10.30 u. ds. A.C. Kooijman Waalse Kerk 10.30 u. ds. D. Ribs Zorgcentrum Groenhoven 10.00 u. ds. G.J. Venema Overrhyn 10.30 u. T. v.d. Linden, Katwijk LUMC 10.00 u. ds. A.J. Hammer Alrijne Ziekenhuis Leiden 10.15 u. pastor H. van Breukelen Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal) dienst voor doven 10.00 u. mw. E. de Jong – v.d. Zwaard ■■Maandag 27 juni De Regenboog 19.00 u. pastor A. van der Helm, eucharistieviering ■■Zaterdag 2 juli Zuydtwijck 10.30 u. pastor H. van Breukelen ■■Zondag 3 juli Deurcollect: landelijk jeugdwerk PKN, Marekerk: HGJB Hooglandse Kerk 10.00 u. ds. A. Alblas 11.45 u. oecumenische studentendienst mw. ds. J. van Malde Marekerk 10.00 u. ds. C. van Andel, Amsterdam 17.00 u. ds. T. Jacobs Maranathawijk 10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk 10.00 u. ds. G.J. Venema, i.s.m. de jeugdkapel Antoniuskerk 9.15 u. ds. P.F. Warmenhoven De Regenboog 10.00 u. mw. ds. E.M. Ezinga Evangelisch-Lutherse Kerk 10.15 u. geen dienst Dorpscentrum Oegstgeest 10.30 u. ds. M. Junte, Gouda Waalse Kerk 10.30 u. ds. D. Ribs Zorgcentrum Groenhoven 10.00 u. geen dienst Overrhyn 10.30 u. nog niet bekend LUMC 10.00 u. pastor H. van Breukelen Alrijne Ziekenhuis Leiden 10.15 u. nog niet bekend ■■Maandag 4 juli Haagwijk 15.00 u. pastor H. van Breukelen