TRENDS SUMMER UNIVERSITY SCHALIEGASREVOLUTIE DOET EUROPA PIJN
www.trends.be
GLACIO NA DE AANKOOP VAN IJSBOERKE
VIC SWERTS SOUDAL OP OVERNAMEPAD
FINANCIEEL-ECONOMISCH WEEKBLAD VAN 4 TOT 17 JULI 2013
> ISSN 0776-3387 - P509560 - www.trends.be
TRENDS NR 27-28 - 39STE JAARGANG - €5,50 4 JULI 2013
Alle prijzen per gemeente
IG
Bizz
STARTER: DOMOBIOS
99,95 EURO kosten de spray en de matrashoes die de mijten aantrekken.
MIJD DE MIJT
Gemiddeld zit er meer dan een miljoen mijtachtigen in één enkele matras. En ook al zijn ze microscopisch klein, ze zadelen 10 tot 15 procent van de mensen op met een allergie. Tenzij u poetst als gek of uzelf volpropt met antihistaminica, bestaan er weinig oplossingen om die hinderlijke beestjes uit te roeien. Biologe AnneCatherine Mailleux kon na zeven jaar onderzoek een vloeistof op basis van feromonen ontwikkelen die de beestjes aantrekt. “Toen kwam het er alleen nog op aan een val te maken”, zegt Pierre Buffet, die samen met de onderzoekster de spin-off Domobios oprichtte. “Dat werd een hoes in technisch textiel met een heel specifieke kleur en densiteit.” Hun product heet Acar’up en bestaat uit een spray en een hoes. Die laatste span je over de matras en hoofdkussens, waarna je de vloeistof erover sproeit. Twee uur later is 98 procent van de mijten gevangen. Daarna kan de hoes in de wasmachine. De eerste maand moet dat één keer per week, daarna volstaat één keer per maand. Acar’up is sinds 15 april te koop in de apotheek. Vooralsnog enkel in België, maar de bedenkers hebben plannen om het product ook in andere landen op de markt te brengen. Toen we Pierre Buffet ontmoetten, was hij net terug van de biotechnologiebeurs van Chicago, waar hij naar eigen zeggen heel positieve contacten kon leggen. z MÉLANIE GEELKENS
WWW.TRENDS.BE | 4 JULI 2013 93
BIZZ STARTER
PN
YWEIN EN JOOST DE SMEDT Dat Nanogrid McDonald’s India als klant binnenhaalde, was niet gepland.
S TA R T E R N A N O G R I D O N T W I K K E LT N I E U W E N E R G I E B E H E E R S Y S T E E M
Meten is besparen Met de stijgende energiekosten wordt het voor bedrijven nog belangrijker zuinig te zijn. Nanogrid speelt daarop in. Het jonge bedrijf uit Erembodegem mocht meteen de 600 McDonald’s-vestigingen in India uitrusten met zijn energietool. BENNY DEBRUYNE
94 4 JULI 2013 | WWW.TRENDS.BE
W
ater en energie zijn duur. Kranen die ’s nachts blijven lopen, verwarmingsinstallaties die onnodig blijven draaien of lichten die nutteloos branden, zijn kosten die zwaar wegen op een bedrijf. De energieleveranciers en andere bedrijven hebben producten ontwikkeld waarmee ondernemingen hun energieverbruik kunnen meten. Maar Joost De Smedt, die in 2012 Nanogrid oprichtte, vindt die systemen te onnauwkeurig, te duur en te weinig gebruiksvriendelijk. “Bedrijven hebben vaak geen referentiepunt, omdat de tellers het ene jaar in november en het andere in december worden gecontroleerd. Daardoor kun je de resultaten niet echt vergelijken. En vaak merken bedrijven pas dat hun verwarmingsketel verkeerd staat ingesteld wanneer ze hun factuur krijgen. Met ons systeem zien ze dat meteen.” Nanogrid maakte tabula rasa. Het werkt niet met tellers, maar ontwikkelde een datalogger en software. Joost De Smedt schakelde daarvoor zijn zoon Ywein in. Hij schreef de afgelopen twee jaar de algoritmes waarop de software van Nanogrid draait. Het systeem analyseert de energiegegevens van een bedrijf en stelt die via het webplatform beschikbaar, zodat de klant ze in realtime kan raadplegen op zijn computer, smartphone of tablet. De klant hoeft niets te installeren op zijn computer, maar ziet wel in één oogopslag als het energieverbruik in de een of andere vestiging afwijkt. In de Belgische vestigingen van Ava Papierwaren en Holiday Inn staat al een toestelletje van Nanogrid dat het verbruik van water, elektriciteit en gas meet. En het jonge bedrijf mocht meteen de 600 McDonald’s-vestigingen in India uitrusten met zijn tool.
McDonald’s India De software van Nanogrid vertrekt zo veel mogelijk van de vragen van de markt en van de prijs die bedrijven aan zo’n dienst willen spenderen. “Bedrijven zijn bereid 2 tot 3 procent van hun energiefactuur te betalen”, zegt Joost De Smedt. “We werken met maandabonnementen
met een looptijd van drie jaar, die ongeveer 60 à 70 euro per maand kosten. Daarbij komen de eenmalige kosten om het Nanogrid-systeem te installeren; die kunnen variëren van 500 tot 2000 euro. Onze concurrenten zijn heel wat duurder.” De Smedt had met Cosinus Phi al een bedrijf dat actief is in energiebeheeradvies. Daar heeft hij zijn kennis over de markt opgedaan. Het bedrijf installeerde onder meer zonnepanelen en kwam in moeilijkheden nadat die markt instortte. Het bleef overeind dankzij onderhoudscontracten voor enkele installaties, en
“Voor starters is het een hel. Banken en investeringsmaatschappijen zijn alleen geïnteresseerd in overnames en in bedrijven die al honderd jaar bestaan” maakt nu een doorstart als installateur van de Nanogrid-toestellen.
Particuliere markt Vraag naar het product is er in elk geval. De Smedt krijgt geregeld telefoon uit China, maar die boot houdt hij nog af. “Ik wil eerst goed presteren in Europa en India. Ons bedrijf zit nog in een leerfase en we moeten onze organisatie nog beter uitbouwen.” Dat de Aalstenaar McDonald’s India als klant binnenhaalde, was niet gepland. “Onze Nanogrid-toestellen worden geassembleerd in India. Het bedrijf waarmee we daar samenwerken,
stelde voor de toestellen te installeren bij McDonald’s.” Met zijn energietool richt Nanogrid zich tot de facilitymanager in grote bedrijven. Die regelt het huishouden van het bedrijf en zorgt er onder meer voor dat de energie, de veiligheid, het onderhoud en de catering van een bedrijf in orde zijn. Joost De Smedt: “Op basis van onze gegevens kan een facilitymanager meteen zien welke winst hij kan realiseren door bepaalde acties te ondernemen, bijvoorbeeld door twintig oude lampen te vervangen door ledlampen.” Maar Nanogrid laat de analyse van de bedrijfsgegevens niet enkel over aan de facility managers, het doet zelf een beroep op energiedeskundigen om besparingsvoorstellen te doen aan de klant. Zo wil het de tool ook aantrekkelijk maken voor kleine bedrijven die geen facilitymanager in dienst hebben. Op lange termijn willen vader en zoon De Smedt ook naar de particuliere markt trekken.
Hel voor starters De softwareontwikkeling van Nanogrid gebeurt binnenshuis en er zijn geen verkopers in dienst. “Eén verkoop is goed voor een groot contract, zoals de 600 winkels in India. Voorlopig doe ik dat zelf”, zegt Joost De Smedt. “We hebben wel een callcenter dat bedrijven belt op zoek naar leads.” Zoals veel andere starters had Nanogrid heel wat problemen om financiering te vinden. De stap om personeel in dienst te nemen, is heel groot. “Voor starters is het op dit moment een hel”, zegt Joost De Smedt. “Banken en investeringsmaatschappijen zijn alleen geïnteresseerd in overnames en in bedrijven die al honderd jaar bestaan. We hebben 700.000 euro kapitaal nodig en hebben daarvan 400.000 euro opgehaald bij particulieren en bedrijven. We hebben ook een Startlening aangevraagd (een achtergestelde lening tegen een voordelig rentetarief, nvdr. ). We hebben het kapitaal nodig om in de opstartfase onze werkingskosten te dekken. Belfius financiert de aankoop van materiaal zoals meters en dataloggers. Tegen eind 2014 willen we break-even draaien.” z WWW.TRENDS.BE | 4 JULI 2013 95
BIZZ STARTERS
V I J F L E S S E N VA N N O T E S T OR E , W I N N A A R S VA N J O N G E B A Z E N OP K A N A A L Z
Webplatform voor samengevatte cursussen Notestore won dit weekend het ondernemersprogramma Jonge Bazen op Kanaal Z. Dit is wat jonge ondernemers in spe kunnen leren van hun verhaal. 1. De problemen liggen voor het oprapen Er zijn altijd en overal wel problemen die je kunt vertalen in businessideeën. De drie jongerenteams die meededen aan de realityreeks Jonge Bazen (zie kader) vonden de inspiratie in hun eigen leefwereld. Notestore werkt aan een platform waarop studenten samenvattingen van cursussen kunnen zoeken en opladen. Het evenementenbureau ES&SE stelde een fuifconcept voor, en de zussen Hanane en Hinde Oudaha bedachten met 2023 een uitzendbureau dat zich richt op allochtonen. “Er zijn al websites voor samenvattingen, maar die zijn ongestructureerd”, zegt Dominiek Henckaerts, student TEW en een van de drie oprichters van Notestore, de naam van het winnende project dat voorlopig nog niet in een vennootschapsvorm is gegoten. “Vaak is het een Dropbox die een jaar later verdwenen is. Er is geen centraal platform.” In de VS en Canada bestaan wel al zulke samenvattingensites zodat het idee al zijn deugdelijkheid heeft bewezen. Notestore richt zich in eerste instantie op studenten van de KU Leuven, maar hoopt zich later uit te breiden naar de rest van Vlaanderen. Niet alleen om ook studenten in Gent of Antwerpen het platform te laten gebruiken, maar ook om 96 4 JULI 2013 | WWW.TRENDS.BE
PN
BENNY DEBRUYNE
JASPER GOYVAERTS, BART VANDEVENNE EN DOMINIEK HENCKAERTS Hun businessidee ontstond uit hun eigen leefwereld.
voor een kruisbestuiving te zorgen. “In Leuven hebben we nu geen samenvattingen van gelijklopende vakken in Gent of Antwerpen, terwijl dat heel interessant kan zijn”, zegt Henckaerts. Volgens juryvoorzitter Regine Debeuckelaere, regiodirecteur Noord-Vlaanderen bij KBC, zit Notestore, hoe kleinschalig het ook is, goed in elkaar. “Ze hebben in relatief weinig eigen middelen moeten voorzien, dus er is weinig risico
in het begin. Het businessplan is goed berekend, ze hebben een goede concurrentieanalyse gemaakt en een aantal sponsors gevonden.”
2. Sta toe dat je zakenidee muteert Notestore wilde aanvankelijk een marktplaats creëren waar studenten rechtstreeks aan elkaar samenvattingen konden verkopen, waarbij het een per-
centage op de transactie zou krijgen. Het platform dat Notestore op dit moment ontwikkelt, ziet er anders uit. Studenten laden hun samenvatting op, andere studenten geven scores zodat de slechte samenvattingen eruit worden gefilterd. Wanneer een samenvatting een aantal keer is gedownload, krijgt de maker een percentage op de advertentie-inkomsten. “We zochten naar een goede manier om het platform te verbinden naar bedrijven zonder dat de studenten het storend zouden vinden”, zegt Dominiek Henckaerts. “Ons platform is interessant voor bedrijven omdat ze heel gericht kunnen adverteren, tot op het niveau van de studierichting of zelfs van een les.” Bart Vandevenne, die net als de derde oprichter informatiemanagement studeert, vult aan: “In een voetnoot komt het logo van het bedrijf te staan. Doordat studenten een percentage krijgen van het advertentiegeld, hebben ze ook een incentive om de samenvatting op te laden.”
Zeker voor adverteerders die mikken op studenten is het platform interessant. Het consultancybedrijf Ernst & Young, dat laatstejaarsstudenten benadert om ze te rekruteren, is kandidaat om hoofdsponsor te worden van Notestore en een applicatie te ontwikkelen voor mobiele toestellen. Toch houdt Notestore het oorspronkelijke idee van een marktplaats nog altijd in het achterhoofd.
3. Haal de angel uit mogelijke problemen “We hebben geleerd onszelf beter in te dekken”, zegt Bart Vandevenne. Het businessidee van Notestore bevindt zich juridisch in een grijze zone doordat sommige cursussen in boekvorm uitgegeven zijn. Daarvan een samenvatting maken, kan gelden als een inbreuk op de auteursrechten. Het ondernemerstrio trok daarom naar een advocatenkantoor om uit te zoeken hoe het de angel uit dat probleem kon halen.
Studenten laden hun samenvatting op, andere studenten geven scores zodat de slechte samenvattingen eruit worden gefilterd. Jonge Bazen Jonge Bazen is een realitytelevisieprogramma van de zakenzender Kanaal Z dat bestond uit twee keer zes afleveringen. Tijdens de eerste zes episodes werden drie teams uit het middelbaar onderwijs gevolgd, tijdens de laatste zes afleveringen stonden drie ploegen uit het hoger onderwijs in de schijnwerpers. Elk team kreeg twaalf weken om zijn businessidee vorm te geven, geld te zoeken, reclame te maken en vooral om resultaten te boeken.
In de laatste aflevering zaterdag won Notestore van 2023 en ES&SE. De twee zussen van 2023 gooiden hoge ogen met een selectiebureau dat zich vooral richt op allochtone werkzoekenden, terwijl de vier jongens van ES&SE een evenementenbureau willen oprichten dat originele fuiven organiseert. Jonge Bazen is een van de televisieprogramma’s die de Vlaamse overheid subsidieert om ondernemerschap te bevorderen
bij jongeren. Het Agentschap Ondernemen trok daarvoor een budget van 2,75 miljoen uit. Eerdere programma’s die geld aanvroegen uit deze subsidiekorf waren Topstarter op Eén en de fictiereeks Crème de la crème op VTM. Het Agentschap Ondernemen staat onder de voogdij van Kris Peeters, die behalve minister-president van de Vlaamse regering ook Vlaams minister van Economie is.
“De samenvatting moet een complement zijn van het boek”, vat Dominiek Henckaerts het advies samen. “Het moet gaan om een analyse van de leerstof waarin verbanden worden gelegd. Wij zullen goede gebruiksvoorwaarden moeten opstellen en de studenten zo veel mogelijk moeten sturen om tot goede samenvattingen te komen.”
4. Het statuut van student is interessant voor ondernemers in spe Niet alleen heb je als student weinig kosten en zeeën van tijd (voor wie slaagt in eerste zit) om te werken aan een zakenidee, er is nog een groot voordeel. “We hebben gemerkt dat veel mensen sympathie hebben voor een student, en bereid zijn te helpen als je hen iets vraagt.” Zo wordt de software ontwikkeld door een Nederlandse vriend van de derde oprichter, Jasper Goyvaerts. Die vriend, een student die een centje bijverdient met een opdracht in Vietnam, gaf Notestore een voordelige prijs en de designer vroeg geen vergoeding. 5. Doe je voordeel met kritiek “Een absolute sterkte was zeker ook dat ze luisterden naar de tips van specialisten en de jury,” zegt juryvoorzitter Regine Debeuckelaere. “Ze vonden kritiek totaal geen ‘aanval’ op hun plan, maar een bron van informatie en advies om de juiste weg te gaan. Ze gingen er ook mee aan de slag.” Volgens de juryvoorzitter, die als regiodirecteur leiding geeft aan 550 mensen, zijn de grootste valkuilen de kwaliteit van de samenvattingen bewaken en de website beveiligen. Door de studenten zelf de samenvattingen te laten beoordelen en ervoor te zorgen dat gebruikers misbruiken kunnen melden, wil Notestore de veiligheid en de kwaliteit waarborgen. “Al is het onmogelijk alle problemen te vermijden”, zegt Bart Vandevenne. Zelf maken de ondernemers zich vooral zorgen over hoe ze snel voldoende goede samenvattingen online krijgen. Snel voldoende verkeer genereren op de site is van groot belang voor de adverteerders. Notestore rekent op mondreclame en lanceerde een wedstrijd met een tabletcomputer als prijs. z WWW.TRENDS.BE | 4 JULI 2013 97
BIZZ ZOOM
Bioscoop tussen de Het Belgische bedrijf Trees & People heeft een techniek ontwikkeld om tussen bomen grote zeilen te spannen, zonder de bomen te beschadigen. Op zo’n zeil in de buurt van Parijs keken tientallen mensen naar de première van de animatiefilm Epic. REP
BENNY DEBRUYNE
98 4 JULI 2013 | WWW.TRENDS.BE
Animatiefilm in een bos Toen het Franse communicatiebureau Ubi Bene op zoek ging naar een manier om voor de filmdistributeur 20th Century Fox de nieuwe animatiefilm Epic te promoten, was het logisch dat ze dachten aan een evenement in een bos. De 3D-film speelt zich af diep in een woud. In mei spande Trees & People in de buurt van Parijs een zeil van 250 vierkante meter tussen de bomen, acht meter boven de grond. Er werd ook een scherm van 40 vierkante meter opgehangen. Voor drie voorvertoningen en de officiële première op 18 mei konden telkens 50 mensen hoog in de bomen de film bekijken.
Voor boom en mens De Belgische arborist (boomverzorger) Bruno de Hemricourt de Grunne wil het publiek meer kennis bijbrengen over bomen en boomverzorging. Hij richtte met eigen middelen Trees & People op om een zelf ontwikkeld bevestigingssysteem op de markt te brengen waarmee grote zeilen tijdelijk in bomen kunnen worden gehangen zonder die bomen te beschadigen. Op die zeilen kunnen allerlei evenementen worden georganiseerd, in een bos, maar evengoed in een stadspark. Trees & People is gevestigd in Etterbeek, maar de proefopstellingen van het ophangingssysteem bevinden zich in de Ardennen.
Glamping Met een ladder klim je tot op het zeil. Je kunt er van alles op doen: films kijken, in een tentje slapen of een partijtje badminton spelen. Bruno de Grunne ziet vooral toepassingen voor evenementen en toerisme. “Je ziet steeds meer
bomen
hutjes en hotels in bomen. Dat past in wat ‘glamping’ wordt genoemd: een samentrekking van glamour en camping. Mensen willen in de natuur zijn, maar houden vast aan hun luxe. Ook avonturenparken met een parcours tussen de bomen zijn populair. In landen met een tropisch klimaat vind je nog veel stranden met bomen, waar je tree resorts zou kunnen maken.” Omdat het huidige doek veel beweegt, is het moeilijk om erop te slapen. Trees & People werkt daarom aan een nieuw product dat wel een vaste ondergrond heeft.
Ophangen zonder schade Helaas brengen de huidige bevestigingssystemen van boomhotels of avonturenparken veelal schade aan de bomen toe, vindt Bruno de Grunne. “Er wordt te veel druk op de bomen gezet, waardoor de stam wordt vervormd. Het ophangsysteem wordt bovendien op zo’n manier rond stammen bevestigd dat de bomen niet meer kunnen groeien. Daarom hebben we een techniek ontwikkeld die het gewicht over een grote oppervlakte verdeelt en geen sporen nalaat.” Trees & People trekt zijn ecologische benadering consequent door. Zo zijn het zeildoek en het touw, in Frankrijk gemaakt door een producent van biotouw, volledig recycleerbaar. Trees & People noemde zijn ophangsysteem daarom No Trace: het wil geen sporen achterlaten.
Veiligheidsnet Trees & People moest zowel innoveren met het materiaal voor het zeil als met de schakels in de ketting omdat het bedrijf op de markt niet vond wat het nodig had. Het legt zichzelf ook hoge veiligheidsnormen op. “Omdat we een nieuw product hebben gemaakt, bestaan er nog geen wettelijke normen voor. Daarom hebben we de fabrikant van ons veiligheidsnet gevraagd een net te maken dat twee keer zo sterk is als een gewoon veiligheidsnet.”
72
VIERKANTE METER bedroeg de oppervlakte van het zeildoek dat Trees & People eind april vorig jaar tussen negen bomen spande in het Provenciaal domein van Chevetogne in de provincie Namen.
150
CENTIMETER moet de omtrek van de boom bedragen op 1,3 meter boven de grond, anders mag de boom niet worden gebruikt om er het zeil in te hangen. Tussen twee bomen mag de afstand niet meer dan 12 meter zijn. Niet alle bomen zijn trouwens geschikt voor het systeem. Een eik wel, maar een lindeboom bijvoorbeeld niet.
WWW.TRENDS.BE | 4 JULI 2013 99
BIZZ TECHNOLOGIE
MOBIELE TECHNOLOGIE TREKT NIEUWE CRIMINELEN AAN
Gezond verstand versus malware
Cybercriminelen spinnen goed garen bij de opkomst van mobiel internet. Maar wie zijn gezond verstand gebruikt, kan hen veelal te slim af zijn.
THOMAS DEBELLE EN BENOÎT DUPONT
B
oston, 15 april. Bij een aanslag tijdens de marathon vallen drie doden en 264 gewonden. Nog geen 24 uur later sturen IT-securitybedrijven, waaronder de makers van antivirusprogramma’s, een waarschuwing de wereld in: op het internet zijn duizenden spamberichten met de kernwoorden ‘Boston’, ‘marathon’ of ‘explosie’ opgedoken. Criminelen grijpen een nieuwsfeit dat de hele wereld in de ban houdt gewetenloos aan en beloven exclusieve inlichtingen, foto’s of filmpjes van de explosies of de paniekscènes. Dat is crimeware, het nieuwe gelaat van cybercriminaliteit. Dat soort schadelijke software kan een van de plagen van de komende decennia worden. De risico’s op het internet beperken zich niet tot kwaadaardige software die de gebruiker nietsvermoedend zelf op zijn pc installeert. Cyberschurken vissen ook naar uw vertrouwelijke gegevens: phishing heet dat. Het principe is eenvoudig: u ontvangt een e-mail die eruitziet alsof die van een bedrijf komt. Die e-mail lokt u naar een nepwebsite, een kopie van de echte website van het bedrijf. 100 4 JULI 2013 | WWW.TRENDS.BE
Wanneer u daar vertrouwelijke of persoonlijke gegevens invult, geeft u de fraudeurs kostbare informatie, zoals wachtwoorden. Een andere valstrik: nepwebsites die eruitzien als die van humanitaire organisaties en meevoelende zielen vragen om geld te schenken.
Eenvoudig Volgens Nicolas Brulez, malwareonderzoeker bij Kaspersky Lab, volstaat het niet een antivirusprogramma te installeren. Het is belangrijker dat u enkele eenvoudige regels in acht neemt en uw gezond verstand gebruikt. “Computerbeveiliging begint met goed opgevoede gebruikers. Risicogedrag, zoals cracks
(wachtwoordkrakers, nvdr) downloaden, is uit den boze. Het is belangrijk niet alleen het besturingssysteem up-to-date te houden, maar ook externe hulpprogramma’s zoals Java, Flash Player of de pdf-lezer, want die zijn verantwoordelijk voor tal van infecties bij een klassieke surfsessie. Denk maar aan gehackte of gestolen websites of kwaadaardige links.” In eerste instantie komt het er dus op aan verdachte websites te mijden. Geef nooit vertrouwelijke informatie prijs, ook al lijkt de vraag uit te gaan van een offi-
“Computerbeveiliging begint met goed opgevoede gebruikers”
ciële instelling. Neem eerst contact op met die instelling om dat te checken. Open geen bijlage van een e-mail met een vreemde inhoud. En u waagt zich het beste niet op dubieuze websites in de hoop daar het recentste programma of spelletje op te halen.
Malware gaat mobiel Een andere duidelijke trend zijn aanvallen op smartphones en tablets. In het jongste verslag van specialist Trend Micro
staan bijna 350.000 mogelijke bedreigingen voor toestellen met een Androidbesturingssysteem, een platform dat sterker wordt belaagd dan iOS, het besturingssysteem voor de mobiele toestellen van Apple. Een duizelingwekkend cijfer, dat Android in slechts drie jaar heeft gehaald, terwijl Windows veertien jaar nodig had om hetzelfde aantal te bereiken. Trend Micro beweert zelfs dat de grens van het miljoen nog voor eind 2013 wordt overschreden.
Van Trojaans paard tot worm Cybercriminelen zetten verschillende wapens in. Dit zijn de belangrijkste: • Virus. Een softwareprogramma dat gegevens kan beschadigen of vernietigen. Een virus kan overgaan op andere computers en het kan uw harde schijf zelfs volledig wissen. Het verspreidt zich vaak via bijlagen of chatrooms. • Worm. Informaticacode die zich verspreidt zonder tussenkomst van de gebruiker: de worm gebruikt uw adresboek om geïnfecteerde berichten te sturen naar uw contactpersonen. De wormen vermenigvuldigen zich automatisch en doen systemen crashen. • Trojaans paard. Zit verborgen in andere programma’s en dropt een code in het besturingssysteem waardoor een hacker toegang krijgt tot de besmette computer. Trojaanse paarden verspreiden zich doorgaans via virussen, wormen of gedownloade software. • Spyware. Kan de configuratie van een toestel wijzigen, persoonlijke gegevens en informatie verzamelen, zoekgewoontes volgen of u naar een andere website loodsen dan die waar u eigenlijk naartoe wilde surfen. Sommige malware registreert bijvoorbeeld uw toetsaanslagen, om uw wachtwoorden te achterhalen. • Valse beveiligingssoftware. Probeert u wijs te maken dat uw pc besmet is met een virus en geeft doorgaans de raad een product te downloaden of te kopen dat het virus zal verwijderen. Nadien kan die malware uw toestel blokkeren, de werking aantasten of het systeem vernietigen.
Bij het opstellen van een lijst met de meest verspreide malware baseerde Paul Mockapetris, de stichter van het bedrijf Nominium, zich op de gegevens van de 140 grootste internetproviders ter wereld (in België gaat het om Belgacom, Telenet en Voo). Ngrbot/dorkbot, Spybot, Ramnit, Spambot, Palevo/butterfly, Virut, Zeus, Sality, Conficker en Nitol is de malware die het meest verspreid is. Elk van die beestjes in detail bespreken, is ondoenbaar. Virut bijvoorbeeld infecteert onder meer executables (bestanden met de extensie .exe) en systeembestanden van Windows. Conficker maakt gebruik van een lek van de Windows Server Service om een pc die onder Windows draait — en vooral dan onder het vroegere XP — te besmetten. Nominium publiceert ook de lijst met de vijf grootste dreigingen onder Android: Notcompatible, Smspacem, Lena, Netisend en Basebridge. Onder invloed van Notcompatible bijvoorbeeld gaat een mobiel toestel zich gedragen als een proxy (een tussenstation). De hacker kan uw telefoon dan gebruiken om informatie naar het internet te sluizen en zich daarbij achter uw adres verbergen. Smspacem stuurt een sms naar alle contactpersonen in uw telefoon, met een forse factuur tot gevolg.
Antivirus Moet u dan leven als een digitale kluizenaar? Niet noodzakelijk. Installeer een degelijk en geüpdatet antivirusprogramma op elk toestel, neem een aantal voorzorgsmaatregelen in acht en dan is er geen reden voor overdreven bezorgdheid. Van de 95.000 kwaadaardige softwareprogramma’s die IT-beveiligingsspecialist Sophos heeft geteld, zouden er slechts een paar duizend actief zijn. Dat zegt de Wildlist Organisation, een organisatie die de lijst met circulerende malware opstelt en bijhoudt. Het risico bestaat dus, maar het is niet zo alomtegenwoordig als men ons soms wil doen geloven. z
WWW.TRENDS.BE | 4 JULI 2013 101
BIZZ PERSONEELSBELEID
P E T E R S C H A P, E E N Z I N L O Z E W E T T E L I J K E V E R P L I C H T I N G
Veel voordelen, zelden toegepast Een nieuwe medewerker moet sinds 2007 begeleiding krijgen van een ervaren personeelslid. Weinig bedrijven leven die wettelijke verplichting na. MÉLANIE GEELKENS
E
r zijn heel wat termen voor de begeleiding van nieuwkomers binnen een bedrijf, maar of je nu spreekt van peterschap, coaching, mentorschap of home boarding, vast staat dat het een wettelijke verplichting is. Volgens een koninklijk besluit van april 2007 zijn alle werkgevers verplicht de begeleiding van een nieuwe medewerker door een ervaren werknemer formeel te organiseren. Maar zes jaar later zijn de bedrijven die wet ook echt toepassen bijna op de vingers van een hand te tellen.
Is de wet over het peterschap dan zinloos? “Vijftien of twintig jaar geleden was dit een wijdverspreide maar eerder informele praktijk, die ondertussen wat verloren is gegaan”, vernemen we van Xavier Demarcin, senior consultant health & safety bij Securex. “Vooral in kmo’s”, vervolgt Caroline Vandeloise, hr-consultant. “Misschien omdat de begeleiding in de meeste gevallen al impliciet gebeurt en bepaalde bedrijven minder het belang inzien van een formalisering.” Maar is mentoring op zich nutteloos? Erik Van Den Branden, hr-manager bij
“De coaching is een afronding van de aanwervingsprocedure”
BEGELEIDING VAN NIEUWE WERKNEMERS In de meeste gevallen gebeurt het impliciet al. 102 4 JULI 2013 | WWW.TRENDS.BE
het consultancybedrijf PWC vindt van niet. Het auditkantoor maakt er een erezaak van zijn nieuwkomers te koesteren. “We werven elk jaar ongeveer 200 jonge universitairen aan”, vertelt hij. “De eerste weken zijn echt bepalend, vaak beslist een medewerker dan al of hij bij het bedrijf zal blijven of niet. En dat terwijl in onze sector het verloop groter is dan elders.” Daarom wordt meteen op de eerste werkdag een coach aangesteld. Die beantwoordt alle vragen over de functie en de verdere loopbaan. Zo voelt de nieuwe medewerker zich niet verloren in zijn baan. Hiervoor is communicatie en interactie nodig tussen het departement personeelsbeleid, de preventieadviseur, de dienst kwaliteitsbewaking en de dienst aanwervingen. De onderliggende doelstelling is de beoordeling van talent.
Besparing Volgens Xavier Demarcin is het mentorschap allerminst een dure maatregel voor de werkgever. Het kan hem zelfs geld opbrengen. Iemand aanwerven, is duur. Daarom kan je er maar beter voor zorgen dat de nieuwkomer zo snel mogelijk operationeel is. “De geïnvesteerde tijd is dan allesbehalve verloren tijd. Dit komt het bedrijf zelfs ten goede, want het is nog duurder om iemand zonder de gevraagde competenties aan te werven dan iemand binnen het bedrijf op te leiden om deze te verwerven.” “De coaching is een afronding van de aanwervingsprocedure”, preciseert Caroline Vandeloise. “Vaak gaat men ervan uit dat de ondertekening van het contract de laatste stap is, maar indien een persoon niet optimaal past in het bedrijf, moet je van vooraf aan herbeginnen.” z
TRENDS VLERICK & BUSIN
ESS SCHOO
3
Geef een boost aan je leadership skills en je kennis van de management fundamentals. Kom naar de Trends & Vlerick Business Academy, kies uit een van onze drie tracks tijdens deze intensieve eendaagse managementopleiding en bereid je carrière voor op de toekomst.
www.areyoufutureproof.be
SAVE THE DATE:
Brussel zaterdag 19 oktober ’13 8.30 uur - 21.30 uur
Powered by
Officiële programmabrochure
GENTSE FEESTEN
> NU TE KOOP BIJ:
• krantenwinkels • Dienst Toerisme stad Gent • Dienst Evenementen en Feesten stad Gent
Wie Vlant, die vindt. www.autovlan.be
OB55922
3
Eén zaterdag intensieve cursus Van de top van de professoren van Vlerick Business School Twee keynotesprekers en keuze uit drie trajecten Voor de actieve professional, manager, ondernemer en zelfstandige
Are you futureproof?
OB43384
3 3
L
De volledige lijst van de verkooppunten vind je op
www.destreekkrant.be
BIZZ MADE IN BELGIUM
ABC IS EEN DRIJVENDE KRACHT ACHTER SCHEPEN, TREINEN EN STROOMGENER ATOREN
Dieselmotoren uit Gent Al ruim een eeuw stuwen ze schepen voort, trekken of duwen ze treinwagons en wekken ze elektriciteit op. De Gentse Anglo Belgian Corporation (ABC) vervaardigt ‘middelsnellopende’ en dus robuuste dieselmotoren die in meer dan 120 landen worden ingezet. , MICHEL DELWICHE FOTOGRAFIE RAPHAËL DEMARET
❶ Allemaal anders “Elke motor die bij ons vertrekt, is op bestelling gemaakt”, zegt commercieel directeur Jean-Christophe Van Acker. ABC maakt dieselmotoren met uiteenlopende vermogens en voor ontelbare toepassingen. Een motor maken duurt vier à vijf maanden. Die termijn hangt ook af van de levering van extra onderdelen: als de motor elektriciteit moet opwekken, moet de fabriek soms wachten op de levering van de alternator.
➋ Controles in elke fase
❶ 104 4 JULI 2013 | WWW.TRENDS.BE
In elke fase worden de componenten gecontroleerd. Elk onderdeel wordt bij aankomst in de assemblagehal nauwgezet gecheckt: het wordt gemeten, gekalibreerd en gelabeld met het oog op traceerbaarheid. Met het Magnaflux-controlesysteem (magnetoscopie) kan ABC scheurtjes vinden die met het blote oog niet zichtbaar zijn. Het te controleren onderdeel wordt bedekt met een oplossing die ijzeroxidepartikels bevat, en vervolgens gemagnetiseerd. De oppervlakkige scheurtjes trekken de partikels aan en kunnen dan makkelijk opgespoord met ➋ worden uv-straling.
≤
WWW.TRENDS.BE | 4 JULI 2013 105
BIZZ MADE IN BELGIUM ➌
➍
≤ ➌ Streefgewicht Het motor- of cilinderblok wordt in één stuk gegoten en in de fabriek bewerkt tot het exact de juiste afmetingen heeft. Het metaal wordt afgebraamd, gladgeschuurd en klaargemaakt voor de mobiele onderdelen zoals de nokkenas, zuigers, drijfstangen en krukas. De motor weegt in de naakte 12 cilinderversie al 18 ton, als generatorset klimt dat naar 40 ton. Het nieuwe model DL36 gaat zelfs vlotjes over 110 ton. 106 4 JULI 2013 | WWW.TRENDS.BE
➍ Gevarieerd menu Voordat het naar de montage vertrekt, wordt het motorblok nauwgezet gecontroleerd. De V-motor met 12 cilinders die hier wordt geïnspecteerd, heeft een vermogen tot 3000 kilowatt (3 megawatt). Hij kan een krachtige sleepboot voortstuwen in de haven van Antwerpen of elektriciteit produceren in Brazzaville of New Delhi. Als brandstof kan zware stookolie worden gebruikt, maar ook palmolie, koolzaadolie, afgedankte frituurolie, dierlijke
vetten (reuzel), aardgas of biogas. Een
dual fuel-motor draait zowel op (bio)gas als op (bio)diesel.
➎ 8000 uur per jaar draaien
Het chassis voor de motor wordt aangepast aan de functie van de dieselmotor. Het chassis voor de transmissie bij schepen en locomotieven is anders voor een alternator bij een stroomgroep. Zo’n uniek chassis staat borg voor perfect op elkaar aansluitende onderdelen en voor een
➎
robuust geheel. ABCmotoren die stroom moeten opwekken, zijn bijvoorbeeld ontworpen om twintig jaar nagenoeg continu meer dan 8000 uur per jaar te draaien.
➏ 200 NMBSlocomotieven
➏
➐ ➐ Almaar krachtiger
Naar aanleiding van zijn honderdjarige bestaan lanceerde ABC de DL36, een nog krachtigere motor die met 6 of 8 cilinders geschikt is voor grotere schepen zoals ferry’s, coasters, baggerboten, militaire schepen of de grootste sleepboten, terwijl de modellen met 12 of 16 cilinders (meer dan 10 megawatt aan vermogen) bedoeld zijn om elektriciteit op te wekken.
Voordat de motor aan de klant wordt voorgesteld, wordt hij grondig getest in de fabriek. Hij moet voldoen aan de technische specificaties van de bestelling. Als ABC bijvoorbeeld een vermogen van 1000pk belooft, moet het kunnen aantonen dat de motor die belofte inlost in normale gebruiksomstandigheden. De NMBS is een belangrijke opdrachtgever: meer dan 200 locomotieven van de NMBS zijn uitgerust met een motor van het Gentse bedrijf. Overigens levert ABC ook motoren voor de Duitse Voith Maximalocomotieven, de krachtigste machines met één motor.
Laatste Belgische producent van dieselmotoren De fabriek aan de Gentse Wiedauwkaai heeft een rijk verleden. De eerste van de drie fabriekshallen dateert van 1912. De derde hal (5000 vierkante meter) werd een eeuw later opgetrokken voor de bouw van de fonkelnieuwe DL36-motor. Die is krachtiger én groter, en vergt dus ook grotere werkruimtes en machines. Ook in de oude fabriek staat ondertussen ultramoderne apparatuur, zoals digitaal gestuurde machines van de Ateliers Pégard in Andenne, die deel uitmaken van dezelfde groep, de Luxemburgse holding Ogepar. De Anglo Belgian Corporation (ABC) ontstond op 26 oktober 1912 uit Onghena, een fabrikant van gasmotoren. ABC werd opgericht door ondernemers die een licentie hadden verworven op de motor op plantaardige olie, een uitvinding van Rudolf Diesel. Diesel verdween in 1913 in mysterieuze omstandigheden, toen hij samen met Georges Carels, de directeur van ABC, het Kanaal overstak. Volgens de geruchten werd hij uitgeschakeld door de Duitse geheime dienst en wilde Duitsland aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog zo voorkomen dat de Britten door de uitvinding van Diesel heer en meester zouden blijven op zee. Al voor de oorlog exporteerde ABC motoren naar Rusland en Australië. Daarna veroverde het Oost-Europa, het Midden-Oosten, Latijns-Amerika en Afrika. In Congo rustte het scholen en ziekenhuizen uit met stroomgeneratoren. Sommige daarvan zijn nog altijd operationeel. Tijdens de oorlog ging de fabriek voort met het uitrusten van vissersboten en binnenschepen. Door de onafhankelijkheid van Congo in 1960 verloor ABC zijn voornaamste markt en kreeg het bedrijf het moeilijk. Na een woelige periode werd het in 1985 overgenomen door de Luxemburgse holding Ogepar, die over een stevig verankerd commercieel netwerk in Afrika beschikte. Ogepar bezit ook fabrieken in Frankrijk, Duitsland en Groot-Brittannië, waar het gietijzer wordt geproduceerd dat nodig is om de motoronderdelen te vervaardigen, of de turbocompressoren die de motor meer vermogen geven. Na de komst van Ogepar ging het ABC opnieuw voor de wind. Het bedrijf breidde zijn gamma motoren uit, begon met warmtekrachtkoppeling, rustte pontonkranen uit en exporteerde krachtcentrales. De onderneming is de laatste fabrikant van dieselmotoren in België en geeft in Gent werk aan 230 mensen.
WWW.TRENDS.BE | 4 JULI 2013 107
BIZZ ZZAP
TIM CHRISTIAENS, DE TIMEMANAGER
Luie millennials? U hoort het wellicht ook geregeld aan de koffiemachine: millennials — mensen die geboren zijn tussen 1980 en 2000 — zijn luie en onstabiele jobhoppers. Daartegenover staan de zogenaamde nonmillennials: hardwerkend, stabiel en loyaal. Het verschil is echter minder groot dan gedacht, blijkt uit een recente studie van PwC (PwC’s NextGen). Met de oprukkende digitalisering van de werkomgeving behoren flexibele werkplek en -uren in steeds meer functies tot de mogelijkheden. Voor veel millennials zit flexibel werk vaker in het eisenpakket. En volgens dezelfde studie hoeft dat niet gratis: 15 procent van de mannelijke en 21 procent van de vrouwelijke werknemers zijn bereid een deel van hun loon in te leveren voor minder werkuren. Voor de millennials staat het resultaat centraal. Op de
tweede plaats komt de technologie. Die maakt het mogelijk om de werkplek en de werktijd zelf te bepalen. Logischerwijze verwachten ze van hun werkgevers de modernste tools om hun werk uit te voeren. Anders brengen ze hun eigen toestellen mee of zoeken ze een werkgever die wel naar hun behoeften luistert. Wil dat zeggen dat millennials niet bereid zijn zich in te zetten voor hun werkgever? Integendeel, millennials zijn bereid even hard te werken als non-millennials, maar ze willen hun werk zelf kunnen kaderen. Geld is maar één motiverende factor voor medewerkers. Meer flexibiliteit is vaak belangrijker. De auteur is expert in tijdmanagement bij Time Management Company.
Marketingrecords bij de vleet Marketeers houden van wereldrecords, hoe bizar ze ook zijn. Ze staan vaak garant voor persaandacht, maken indruk op het doelpubliek en houden soms jaren stand, wat goed is voor de naamsbekendheid van de sponsorende bedrijven. De afgelopen weken werd alweer een keur aan onzinnige en vreemde records scherper gesteld. Coca-Cola pakte uit met de dunste drankautomaat ter wereld (zie foto boven), om reclame te maken voor Coke Light. Het schoenenmerk Geox, bekend van zijn schoenen met microgaatjes die zweet doorlaten maar regen tegenhouden, trok voor de voorstelling van een nieuw model naar het Indiase Cherrapunjee, de stad met de meeste neerslag ter wereld. Het mag niet verbazen dat ook het instituuut achter Guinness World Records meedoet met dat soort stunts, want het World Records-boek beschrijft zelfs de absurdste records. Om reclame te maken voor het jaarboek maakte het New Yorkse reclameagentschap BBDO een reeks originele reclameposters, gaande van de kleinste ter wereld tot de zwaarste – gegraveerd op een rots (zie foto beneden).
Na de slimme schoen, de slimme sok Heel wat lopers kunnen hun hightechschoenen niet meer missen. Hun schoenen hebben sensoren die gegevens opslaan, waardoor de loper op een applicatie of op zijn pc meteen gegevens en analyses krijgt over zijn prestaties. Heapsylon, een bedrijf dat in de Amerikaanse staat Washington is gevestigd, neemt nu de sok onder handen met zijn product Sensoria. Voor 99 dollar koopt u speciale sokken, een sensor die u om de enkel bevestigt en natuurlijke de bijbehorende app. De sensor wordt bevestigd
108 4 JULI 2013 | WWW.TRENDS.BE
op speciaal ontwikkelde sokken met elektronische vezels. Sensoria meet niet enkel gegevens zoals de afstand en de snelheid, maar slaat ook informatie op over de loophouding, de positie van de voeten bij het neerkomen en de lengte van een pas. Heapsylon richt zich tot lopers die de gegevens willen gebruiken om blessures te vermijden. Een mooi voorbeeld van smart clothing, zoals de combinatie van textiel en elektronica heet.
Céline Hallut, advocate aan de balie van Luik
PA RTNER S
Nachtbeurs zoekt lokale netwerkers
Dronken op het werk
Een werkgever verweet een van zijn werknemers dat die op de werkvloer alcohol had gedronken en tweemaal dronken zijn werkpost had bemand. De werkgever vond die feiten voldoende ernstig om de werknemer te ontslaan wegens een dringende reden, zonder opzeggingstermijn of -vergoeding. De werknemer vocht dat voor de rechtbank aan. Die oordeelde dat de werkgever onvoldoende bewijzen leverde en dat hij zijn ex-werknemer dus een verbrekingsvergoeding moest betalen. Wat moeten we hieruit onthouden? Bij ontslag wegens een dringende reden is het altijd aan de werkgever om te bewijzen dat de ten laste gelegde feiten een ernstige fout uitmaken en dat het ontslag wegens dringende reden rechtsgeldig is. Als de werknemer het ontslag aanvecht en de werkgever niet kan bewijzen dat het ontslag rechtsgeldig is, moet de werkgever alsnog een verbrekingsvergoeding betalen. Bij problematisch alcoholgebruik op de werkvloer moet de werkgever letten op twee zaken. Ten eerste moet hij zeker zijn dat hij kan bewijzen dat de feiten wel degelijk hebben plaatsgevonden. Hij moet dus het onomstotelijke bewijs leveren van de dronkenschap op de werkvloer. Bovendien moet hij alle facetten van de situatie beoordelen. Heeft hij de werknemer erop gewezen dat zijn gedrag niet door de beugel kon en
TS
Een conflict tussen een werkgever en een van zijn werknemers wegens dronkenschap op de werkvloer gaf onlangs aanleiding tot een hoogst interessante rechterlijke beslissing.
De situatie moet altijd in haar geheel bekeken worden. dat hij onmiddellijk zou worden ontslagen indien hij nog een keer dronken was op het werk? Indien de werknemer een lange en onberispelijke staat van dienst heeft en het om een eenmalige uitschuiver gaat, zal dat zeker in zijn voordeel spelen. Maar als de werknemer een functie uitoefent die absoluut niet te rijmen valt met alcoholgebruik (chauffeur bijvoorbeeld), zal dat in het voordeel van de werkgever spelen. Constateert een werkgever dat een van zijn werknemers op de werkvloer buitensporig veel alcohol drinkt, dan doet hij er dus goed aan nauwkeurige en onomstotelijke bewijzen te verzamelen en de situatie in haar geheel te beoordelen (zo nodig met de hulp van een expert in sociaal recht). Pas dan kan hij eventueel overgaan tot ontslag wegens dringende reden.
Hebt u een juridische vraag voor onze experts? Stuur een e-mail naar
[email protected].
Op 23 maart organiseerden Maxime Leslany, Matthieu Luyens en Jean-Michel Teerlinck, drie ondernemers met ervaring in het uitgaansleven, voor het eerst Night Shift. Dit netwerkevent biedt jonge ondernemers de kans hun product of bedrijf te presenteren in een sfeer die netwerken en feesten combineert. “In de Gentse Eskimofabriek verzamelden vijftig standhouders en centraal in de zaal hadden we een dansvloer”, vertelt Maxime Leslany. Verder was er een rodeloperlocatie en een cateringruimte. De hele nacht door konden bezoekers dansen, netwerken en standen bekijken.” De eerste editie van Night Shift werd met 2000 bezoekers een succes. In november volgt al het pre-event dat de tweede editie in maart 2014 voorbereidt. “Maar we willen dit concept ook uitrollen in andere steden en zoeken daarom lokale partners met een netwerk van jonge lokale starters of ondernemingen.”
[email protected]
TS
JURIDISCH
WWW.TRENDS.BE | 4 JULI 2013 109
HET VOLLEDIG VERNIEUWDE GEZONDHEIDSMAGAZINE G E Z O N D H E I D
P S Y C H O L O G I E
B E W E G E N
E T E N
€ 3,9
5
Gezond door het leven
Burn-out Vind de uitgang Verrekking of spierscheur? Zwanger na 35 Hoe ouder, hoe moeilijker Kant-en-klaar Niet altijd wat het lijkt 3 D-effect niet voor iedereen zichtbaar
OB56393
Maagzuur
10
blussende remedies
Î betrouwbaar Î wetenschappelijk correct Î helder Î positief Î praktisch
Mark Eyskens
ZWARTE MELK IN DE POLITIEK Het leven zoals het zou kunnen zijn: de Wetstraat
Mark Eyskens: ‘Zwarte melk in de politiek’
Gratis
bij Knack
Word volgende week
Helemaal Mark Eyskens.
Een éminence grise van de Wetstraat schrijft een vrolijke en vlijmscherpe persiflage op de Belgische politieke wereld. Het is crisis in de Wetstraat. Om de aandacht af te leiden van de echte problemen – de vergrijzing, de sociale zekerheid, de begroting – laat de premier een groot melkfraudeschandaal lekken naar de pers. De oppositie is in alle staten. Er komt een bijzondere uitspittingscommissie die alles ‘tot op het bot’ zal onderzoeken. Maandenlang worden getuigen met autobussen aangevoerd. Wanneer de aandacht van pers en publiek verslapt, spreekt de premier de natie toe. De regering zal een ministerie van Waarheid oprichten, dat zal waken over de federale waarheid en de Vlaamse, Waalse en Brusselse waarheden zal behartigen. Maar bij de daaropvolgende verkiezingen beleeft de premier zijn politieke Waterloo: “Het parlement zal van mij een bronzen borstbeeld laten maken. Mijn vurige wens is dat het kunstwerk in chocolade zou worden uitgevoerd.”
Gezinsbudget
Hoet schrijft prins Filip
Honderd jaar Proust
Waar geeft de Vlaming zijn geld aan uit?
‘Ik ben geen royalist vanwege uw moeder’
Terug naar de kinderjaren van Lieven Van Gils
F I L M ★ M U Z I E K ★ T E L E V I S I E ★ G A M E S ★ S T R I P S ★ E X P O ★ T H E AT E R ★ L I T E R AT U U R
WANDELEN DE BELVEDÈREROUTE
www.knackfocus.be
LEESLIJST DUITSLAND
‘Met deze rector staan ons woelige tijden te wachten’
SET BEZOCHT TOTO LE HÉROS DE MOORDZOMER JO NESBØ
ZOMER IN
TV NOSTALGIE DAWSON’S CREEK
WEST
VLAANDEREN
De favoriete plekken van
WIM OPBROUCK
ZOMERFESTIVALS JOE LOVAN0
NEERRAT AT TIIEEN NUU GGEEN
Delvis
OB56487
MUZIKANT
HOOORT R BIIJ HETW WEEKKBLADD KNNACCK NR.227 VA V N 3 TOTT 9 JULI 2013-KNAACKFOCCUS,ELKKE WEEK SAMMENMMET KNAACKENKKNAACK WEEEKEND-ISSSN.22031-664XX
RIK TORFS & LOUIS TOBBACK
HOORT BIJ HET WEEKBLAD KNACK NR. 27 VAN 3 TOT 9 JULI 2013- KNACK WEEKEND, ELKE WEEK SAMEN MET KNACK EN KNACK FOCUS ISSN.0772294X
ZOMERFILMS FRANCES HA
‘Ik heb het niet zo goed gedaan als politicus’
Helemaal Knack.
Vanaf woensdag 10 juli twee weken lang, gratis bij het Knack-pakket in uw krantenwinkel.
#.83FFLT
XXXCNXCF
&DIUSJKQMF[JFS
%&/*&68&#.83&&,4 10-:7"-&/5&3 *//07"5*&7&3 &/&-&("/5&3 #JKEFOJFVXF#.83FFLT#FSMJOF 5PVSJOHFO(SBO5VSJTNP[PSHFOUBMSJKLFJOOPWBUJFTPQIFUWMBLWBOEFTJHO POEFSEFNPUPSLBQFOCJOOFOJO EFXBHFOWPPSFFOOPHJOUFOTFSFSJKFSWBSJOH%F#.83FFLT5PVSJOHLPQQFMUIJFSCJK[ѳOLBSBLUFSJTUJFLFTQPSUJWJUFJUFOFMFHBOUJFBBOFFO PQNFSLFMJKLFWFFM[JKEJHIFJE7PPSBMNFUEFOJFVXF#.8E5PVSJOH WFSLSJKHCBBSWBOBGӍ EPFUVFFOVJUTUFLFOEF[BBL PPLPQ IFUWMBLWBOIFU7PPSEFFM"MMF"BSE 7"" &OEBUEBOL[JK[ѳOMBHFWFSCSVJLFOMBHFVJUTUPPUWBOHLN$0%BBSOBBTU[PSHFOEFOJFVXTUF #.8$POOFDUFE%SJWF4FSWJDFT "QQTFO3JKBTTJTUFOUJFTZTUFNFOFSWPPSEBUVPOEFSXFHHFFOTFDPOEFWFSMJFTU%JFFOFEVJLTQPU WJOEFO FFOIPUFMJOEFCVVSU[PFLFOPGEFSFBDUJFTPQVX'BDFCPPLGPUPDIFDLFOҀFOEBUUFSXJKMVHFOJFUWBOFFOWFJMJHFFODPNGPSUBCFMFSJU 0OUEFLOVEFBBOUSFLLFMJKLFWPPSXBBSEFOPNVXOJFVXF#.83FFLTUFVQHSBEFOPQXXXCNXCFOJFVXF
#.8$POOFDUFE%SJWF "MUJKEWFSCPOEFO"MUJKEWSJK
#.8'JOBODJBM4FSWJDFTCJFEUVJOOPWBUJFWF趑OBODJ«MFGPSNVMFTBBO.FU#.84FSFOJUZ PO[FWPPSEFMJHFPOEFSIPVETDPOUSBDUFO CMJKGUVX#.8JOUPQWPSN 6X#.8HFOJFUHFEVSFOEFKBBSWBOEF#.8.PCJMF$BSFNPCJMJUFJUTTFSWJDF
.JMJFVJOGPSNBUJF ,# XXXCNXCF
-,.Ѽ(,.$0