Air Traffic Control Voorwoord : Air Traffic Control of kort ATC is in de wereld van de luchtvaart niet meer weg te denken, ook wanneer wij samen in netwerk vliegen is ATC belangrijk en ik zou nog meer zeggen, het heeft netwerk vliegen een extra dimensie die we thuis helaas moeten missen. Sinds de komst van de flightsim Fs2002 kunnen we nu al een beetje de sfeer opsnuiven van wat een piloot zoal te wachten staat wanneer hij zijn radio aan zet, hierbij wil ik wel meteen aan toevoegen dat de ATC in Fs dan ook maar een elementaire vorm van communicatie is, en zeker kan gebruikt worden als een goede basis om je ATC ervaring mee te beginnen. In deze korte cursus zal ik jullie een beetje wegwijs proberen te maken in de wereld van de ATC en je dan ook een minimum aan vereiste kennis proberen bij te brengen. Ik zou ook willen vragen dat iedereen die in netwerk vliegt dan ook, al is het maar minimaal, een poging doet om te communiceren met de controller(s). Les 1 : De verschillende communicatie centra op de grond : Op een vliegveld hebben we verschillende diensten om het werk zowat te verdelen. Wij gaan natuurlijk enkel deze gebruiken die voor ons belangrijk zijn. 1* Op kleine vliegvelden : Deze hebben maar 1 radiofrequentie en worden opgeroepen met RADIO, vb St.Ghislain roep je op met St.Ghislain Radio. Op deze velden kunnen we niet missen wanneer we oproepen omdat ze enkel 1 radio frequentie hebben die enkel info geeft. 2* middelgrote vliegvelden : deze beschikken meestal over 3 frequenties nl. de grond of GROUND (deze regelt het verkeer op de grond), de toren of TOWER (deze zorgt voor het landend en opstijgend verkeer) en de APPROACH (deze regelt het verkeer van aanvliegende en vertrekkende vliegtuigen) Vb. Oostende roep je op met Oostende GROUND, TOWER of Oostende APPROACH. 3* Grote vliegvelden : deze beschikken over meer dan 3 frequenties nl.: Ground, tower en approach en daarbij hebben ze nog een Clearance Delivery of kort DELIVERY (deze heeft toestemming om de motoren te starten en ook reeds de te volgen SID) 4* Op grotere hoogte : Hier gaan we gecontroleerd worden door een dienst die een groot oppervlak zal controleren zoals Brussels CONTROL of Maastricht CONTROL. Deze mensen volgen het verkeer van de lijntoestellen die zich op hogere hoogte bevinden. Kort overzicht : Op de grond Taxiën Line up Na take-off Op grotere hoogte
Kleine velden RADIO RADIO RADIO RADIO CONTROL
Middelgroot GROUND GROUND TOWER APPROACH CONTROL
Grote vliegvelden DELIVERY GROUND TOWER APPROACH CONTROL
Het is natuurlijk belangrijk dat je steeds de juiste dienst oproept. Eenmaal je met de juiste dienst in contact staat zal je door deze dienst automatisch doorverwezen worden naar de volgende dienst, zo zal bijvoorbeeld Oostende Tower je melden dat je Oostende Approach mag contacteren, of zal vb Brussels Control je doorgeven aan Brussels Approach. Je mag NOOIT een frequentie verlaten zonder toestemming !! Voor de verder verloop van de lessen vliegen we onder callsign OO-PAT Les 2 : Het opstarten van ons vliegtuig : Bij het opstarten gaan we de toestellen onderverdelen in 2 categories nl. Type 1) de toestellen met conventionele piston motor en Type 2) de turboprops en jets. Type 1 moet geen toestemming vragen om de motoren te starten (Uitgezonderd op grote velden) Type 2 moet steeds toestemming vragen om de motoren te starten. A) Wanneer we in ons toestel plaats nemen en de batterij hebben aangezet gaan we eerst de radio controleren door middel van een RADIO-CHECK
Oostende GROUND this is OO-PAT, RADIO-CHECK. OO-PAT : Read you 5 BY 5 Read you 5 BY 5 too, OO-PAT 1 by 5 = onverstaanbaar 2 by 5 = nu en dan verstaanbaar 3 by 5 = met moeite verstaanbaar 4 by 5 = verstaanbaar 5 by 5 = zeer goed verstaanbaar Een vaste regel is om STEEDS de instructies of gegevens te herhalen !!! B) Grote toestellen gaan nu hun Delivery Clearance vragen. (enkel voor lijnpiloten)
Brussels Delivery, OO-PAT, ready to copy the clearance.
OO-PAT, you will be cleared for a CIV 1S departure, initial altitude FL60, runway 25R in use, QNH 1031. Cleared for a CIV 1S departure, initial altitude FL60, runway 25R in use, QNH 1031, OO-PAT QNH = De locale luchtdruk nodig om je hoogtemeter juist te zetten. Kleinere toestellen die geen delivery clearance of start up moeten vragen zullen de QNH krijgen bij het taxiën.
C) Na onze clearance gaan we onze motoren starten.
Brussels Delivery, OO-PAT at stand 201, request engine start up. We gaan steeds onze positie doorgeven zodat ook de controller weet waar we ons bevinden op het vliegveld. Start up kan gevolg of voorafgegaan worden door pushback (enkel voor grote toestellen) vb Brussels Delivery, OO-PAT at gate 25, request pushback and start up.
1) OO-PAT, Start up approved, call me back for pushback 2) OO-PAT, Start up approved, contact ground for taxi 1) Start up approved, will call back for pushback, OO-PAT 2) Start up approved, will contact ground for Taxi, OO-PAT Er zijn natuurlijk veel variatie mogelijkheden al naar gelang het vliegveld waar men zich bevindt of de aard van het toestel waarmee men vliegt. Ben je niet zeker als je wel start up clearance moet vragen dan is het zeker geen fout om dit steeds te doen. D) Onze motoren draaien en we zijn klaar om te taxiën.
Brussels Ground, OO-PAT ready for Taxi OO-PAT, cleared to taxi runway 25R via ……, report at holding point B1. Cleared to taxi to runway 25R via ……., will hold at B1, OO-PAT Hier zijn weer een groot aantal variaties mogelijk naargelang de situatie : Taxi behind OO-MLB: je mag taxiën maar volg het toestel OO-MLB. Hold at holding point xx : je mag taxiën tot aan punt xx waar je moet wachten. Line up and hold : je mag oplijnen op de runway maar moet wachten. Backtrack rwy 26 : Op runway 08 taxiën naar de begin van rwy 26 ! Hold short at B1 : Hou kort halt aan punt B1 en ga door met taxi als alles veilig is. Meestal zal nu Ground ons tijdens het taxiën doen overschakelen op Tower. Na het verlaten van de ground frequentie gaan we de toren oproepen.
OO-PAT, you can now contact Brussels Tower. Over to Brussels Tower, OO-PAT, bye. Brussels Tower, OO-PAT at holding point B1.
1)OO-PAT, Cleared for line up and hold. 2)OO-PAT, Cleared for line up and take off 3)OO-PAT, Hold Position !! 4)OO-PAT, Cleared for take off, report passing 4000 5)OO-PAT, Cleared for take off, climb to 3000, heading 270 1)Cleared for line up and hold, OO-PAT 2)Cleared for line up and take off, OO-PAT 3)Holding, OO-PAT 4)Cleared for take off, will report passing 4000, OO-PAT 5)Cleared for take off, climbing to 3000, heading 270, OOPAT E) We zijn nu van de grond en gaan onze vlucht beginnen : Hier zijn nu ontelbare combinaties van ATC mogelijk, we gaan de meest gangbare kort bespreken. Kort na het opstijgen gaat de toren ons doorverwijzen naar de Approach, enkele voorbeelden :
OO-PAT, contact Oostende Approach.
Over to Oostende Approach, OO-PAT. Of om even ons vorig voorbeeld te volgen :
Brussels Tower, OO-PAT is passing 4000 OO-PAT, Continue climb and contact Brussels Approach Lijntoestellen gaan nu een vooraf bepaalde route gaan volgen die gekend is door de controllers, voor deze toestellen, moet nog enkel de hoogte worden gecontroleerd. Kleinere toestellen die geen vaste routes volgen gaan meestal headings (richtingen) of bakens (Beacons) doorkrijgen waar ze naartoe moeten vliegen, ook hun hoogte zal worden bepaald door de controller. We gaan nu even de voornaamste instructies voor deze kleinere toestellen van dichterbij bekijken. F) Richtings veranderingen :
1)OO-PAT, Turn right heading 050 2)OO-PAT, Turn left heading 320 3)OO-PAT, Turn right to COSTA 4)OO-PAT, Turn left to NIKI 5)OO-PAT, Cleared direct to ONO
1)Right 050, OO-PAT 2)Left 320, OO-PAT 3)Right to COSTA, OO-PAT 4)Left to NIKI, OO-PAT 5)Direct to ONO, OO-PAT !! Hoe worden de getallen uitgesproken !! Getallen worden uitgesproken per cijfer Vb 25 = two five 320 = three two zero Gehele Duizend- en honderdtallen mogen worden uitgesproken als Thousand en Hundred 1000 = One thousand 12000 = One two thousand 18700= One eight thousand zeven hundred 600 = Six hundred G) Hoogte veranderingen :
1)OO-PAT, Climb to 3000Ft 2)OO-PAT, Descend to 2500Ft 3)OO-PAT, Climb to 1500Ft, report reaching. 4)OO-PAT, Descend to 2000ft, report passing 4000Ft 1)Climbing to 3000, OO-PAT 2)Descending to 2500, OO-PAT 3)Climbing to 1500, will report reaching, OO-PAT 4)Descending to 2000, will report passing 4000, OO-PAT H) Posities of gegevens doorgeven : Het kan wel eens gebeuren dat een controller niet helemaal zeker is van je positie, hoogte of heading, de controller kan je dan een aantal gegevens vragen zoals :
1)OO-PAT, Report heading 2)OO-PAT, Report altitude and speed 1)Heading 275, OO-PAT 3)Altitude 1500 feet, speed 120 Knots Bij het doorgeven van gegevens vermelden we liefst de eenheid om misverstanden te vermijden. Zo wordt bijvoorbeeld niet in elk toestel de snelheid in knopen uitgedrukt, wanneer ik mijn snelheid meld als 120 en mijn snelheidsmeter meet in Mph dan kan de controller dit aanzien als Knots (120 Mph = 193Km/h en 120 Knots = 222 Km/h).
OO-PAT, Report position
Position is overhead Torhout, OO-PAT Position is 5 Miles South of NIKI, OO-PAT Position is Abeam Diksmuide, OO-PAT Passing ONO, heading 180, OO-PAT Wanneer we over Miles spreken dan wordt er steeds Nautical Miles bedoeld, waarbij 1 Nm=1,852 Km, 1 Knots is dan 1Nm/h of 1,852Km/h. I) Landen op een vliegveld. Ook hier zullen we merken dat er veel verschillende procedures bestaan om een vliegveld aan te vliegen. Er zal al een groot onderscheid gemaakt worden tussen lijnvliegtuigen, die meestal een vaste aanvlieg route hebben, en kleine toestellen die meestal een circuit gaan vliegen om te landen. We gaan eerst even de procedures voor de lijntoestellen bekijken. Neem aan dat we reeds toestemming hebben om te dalen tot Fl 150 en we op Fl 170 de opdracht krijgen om Oostende Approach op te roepen.
Oostende Approach, OO-PAT, descending to FL150, passing FL 170, requesting landing information. OO-PAT, continue descend to FL 100, runway 26 in use, expect FERDI 1A arrival.
Descending to FL 100, runway 26, FERDI 1A arrival. ……Oostende App, OO-PAT is approaching FL 100. OO-PAT, continue descend to FL 060, reduce speed to 220 Knots. Descending to FL 060, reducing speed to 220 Knots, OOPAT. OO-PAT, descend to 3000ft, report ILS rwy 26 established.
Descending to 3000, will report ILS established, OO-PAT. ………Oostende App, OO-PAT is ILS rwy 26 established. OO-PAT, contact Oostende Tower on 118.17
118.17, OO-PAT ……..Oostende Tower, OO-PAT, 10 miles final rwy 26. OO-PAT, Cleared to land, you are number One.
Cleared to land, number one, OO-PAT. We zijn nu geland, maar nog niet aan de gate of op onze parkeerplaats. Er zijn natuurlijk ontelbare mogelijkheden van aanvliegen al naar gelang de luchthaven, de drukte van het verkeer, het weer en ook het toestel dat gaat landen. Maar ik denk dat met dit voorbeeld het duidelijk is dat als we de instructies van de controleur nauwkeurig op volgen en de gegeven instructies steeds herhalen dat de rest vanzelf gaat. Voor kleinere toestellen is er namelijk het circuit. Een circuit is een vaste vliegroute rond een vliegveld dat op elk vliegveld hetzelfde is. Er zijn dan ook vaste afspraken om een circuit te vliegen en deze te verlaten of om zich in een circuit in te voegen. Het Circuit bestaat uit 5 delen : Upwind, Crosswind, Downwind, Base en Final, daarbij komt nog dat elk circuit zijn hoogte heeft (afhankelijk van het vliegveld). Door het melden in welk stuk van het circuit we ons bevinden weet de toren precies waar we ons bevinden ten opzichte van het vliegveld. Er bestaan 2 soorten Circuit : een Righthand Circuit en Left hand Circuit, deze laatste is het standaard circuit. rechtse circuits worden enkel gevlogen als dit uitdrukkelijk wordt gezegd.
LEFTHAND CIRCUIT :
Upwind
Final
Crosswind
Base
Downwind
Bij een links circuit gaan we na het opstijgen steeds linkse bochten maken zodat in Downwind de runway op onze linkse kant ligt. Dit is het standaard circuit, de piloot heeft steeds een volledig overzicht van het vliegveld en de andere toestellen in circuit.
RIGHTHAND CIRCUIT : Righthand Downwind
Crosswind
Upwind
Righthand Base
Final
Bij een rechts circuit gaan we na het opstijgen steeds rechtse bochten maken zodat in Downwind de runway op onze rechtse kant ligt.
Waar gaan we nu in het circuit komen als we willen landen ?? Wel het punt om het circuit te vervoegen is steeds aan het begin van downwind en op de juiste hoogte. In de meeste gevallen zal het circuit op 1000ft boven de grond liggen maar dit is geen stelregel !! Toestellen die het veld willen overvliegen moeten dit steeds doen op een hoogte van 500ft BOVEN de circuit hoogte om de toestellen die in circuit zijn niet te hinderen.
Nu enkele voorbeelden van radio procedures :
Oostende App, OO-PAT, at 3000 overhead Torhout. 1)OO-PAT, report joining downwind for runway 26. 2)OO-PAT, report joining right-hand downwind rwy 08. 1) Will report downwind for runway 26, OO-PAT. 2) Will report right-hand downwind rwy 08, OO-PAT. 1) Oostende App, OO-PAT is downwind for rwy 26. 2) Oostende App, OO-PAT is right-hand dwnd rwy 08. OO-PAT, report final 1)Oostende App, OO-PAT is final for runway 26 2)Oostende App, OO-PAT is final for runway 08 OO-PAT, you are cleared to land, contact tower on 118.17
Cleared to land and contacting tower on 118.17, OO-PAT. Ook ons kleiner toestel is nu veilig aan de grond. We kunnen nu overgaan naar het taxiën tot aan onze stand Na het landen gaan we zo snel mogelijk de runway verlaten en dit ook melden aan de toren :
Runway vacated, OO-PAT OO-PAT, cleared to stand 4 at apron 2, report ready for engine shutdown. Cleared to stand 4, will report for engine shutdown Oostende Tower, OO-PAT is ready for engine shutdown.
OO-PAT, Shutdown approved.
Hier eindigt de vlucht en radio procedure voor ons lijntoestel, nu nog even het kleinere toestel volgen tot op zijn parkeerplaats.
Runway vacated, OO-PAT
OO-PAT, cleared to taxi to General Aviation Apron
Cleared to General Aviation Apron, OO-PAT Oostende Tower, OO-PAT is at the General Aviation apron, switching off, Bye . We zijn nu terug op ons beginpunt en de ATC procedure kan herbeginnen.
De hierboven beschreven procedures zijn maar een paar mogelijke situaties, indien we hier alle mogelijke situaties moeten onder de loepe nemen zouden we nog voor de volgende 500 jaar les ATC kunnen geven. ATC is iets dat men enkel al doende kan leren, en het is zeker geen schande om in het begin fouten te maken, we zijn immers bezig met flightsimulators en er zullen zeker geen ongelukken gebeuren als er eens fouten gemaakt worden. PRACTICE MAKES PERFECT !!
Marc Loncke © 2002
Het ICAO alphabet : A B C D E F G H I J K L M
ALFA BRAVO CHARLIE DELTA ECHO FOXTROT GOLF HOTEL INDIA JULIET KILO LIMA MIKE
N O P Q R S T U V W X Y Z
NOVEMBER OSCAR PAPA QUEBEC ROMEO SIERRA TANGO UNIFORM VICTOR WHISKEY X-RAY YANKEE ZULU
1 2 3 4 5
ONE TWO THREE FOUR FIVE
6 7 8 9 0
SIX SEVEN EIGHT NINER ZERO
Afkortingen : AGL Above ground level ALT Altitude AMSL Above mean sea level APP Approach ARP Aerodrome reference point ATIS Automatic terminal information service CTA Control area CTR Control zone DME Distance measuring equipment ETA Estimated time of arrival ETD Estimated time of departure FIC Flight information Centre FIR Flight information Region FIS Flight information service FL Flight Level Ft Feet GND Ground IFR Instrument flight rules ILS Instrument landing system MSL Mean sea level NDB Non directional beacon Notam Notice to airmen PAPI Precision approach path indicator PPR Prior permission required TMA Terminal control area TWR Tower
VFR Visual flight rules VOR VHF Omnidirectional radio range Wilco Will Comply
Callsigns : Bij het oproepen via radio gaan we normaal steeds onze callsign doorgeven. Voor een Belgisch geregistreerd toestel zou dat vb OO-B37 of OO-MLB kunnen zijn. Bij het oproepen gaan we steeds de volledige registratie doorgeven vb.; Oscar Oscar Bravo Three Seven of Oscar Oscar Mike Lima Bravo. Enkel wanneer de toren antwoord met een afkorting van de registratie dan pas mag jij ook deze afkorting gaan gebruiken. Registraties worden meestal zo afgekort : Vb.: OO-MLB MLB OLB Vb.: OO-B37 B37 O37 Airliners daarentegen gaan meestal hun vluchtnummer doorgeven Vb.: Sabena 708 Vb.: Air France 1304 Indeling van het luchtruim : CTR of Control Zone in een zone die steeds van op de grond begint tot op een bepaalde hoogte en het luchtruim juist rond een vliegveld inneemt, ze wordt gecontroleerd door de TOWER TMA of Terminal Control Area is een zone die begint op een bepaalde hoogte boven de grond en vormt het luchtruim waarin de vliegtuigen een vliegveld naderen of verlaten en wordt gecontroleerd door de APPROACH
Vb te Oostende :
EBOS TMA 1: FL55 – FL95
EBOS TMA 2: 1500ft – FL55
EBOS CTR: MSL – 1500ft
Voor men een gecontroleerde zone zoals een CTR of TMA binnen vliegt zal men steeds de betrokken controle diensten oproepen.
